Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immokkoortoq 43-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Tallimanngorneq 10. oktober 1997 nal. 13.03

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 43.

 

Suleriaatsimi ' 41 naapertorlugu apeqquteqaat oqaluuserisassaq:

Inatsisartunut ilaasortap Maliinannguaq M. Mølgaardip siunnersuutigaa Greenland Tourism A/S-ip nunatta Avannaani Kujataanilu immikkoortortaqalertariaqartoq.

 

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Finn Karlsen.

 

Josef Motzfeldt, Maliinannguaq Markussen Mølgaard sinnerlugu, Inuit Ataqatigiit :

Ukiuni makkunani nunatsinni takornariaqarnerup siuarsarneqarnissaa pingaaruteqartutut taakkar­torneqartarpoq piviusunngortitsiviulluni. Siulittarineqarlunilu siunissami suli annertunerusumik nunatsinni takornariaqarnerup inuutissarsiutitut ineriartortinneqarluni atorluarneqariartulernissaa. Taamaattumik pingaaruteqarpoq takornariaqarnerup ineriartortinneqarnerata siammasissumik ingerlanneqarnissaa, qullersaqarfiullu Greenland Tourism-ip Nuummiinnaq inissisimanani aamma sinerissami immikkoortortaqalernissaa pisariaqarluni.

 

Takornariaqarnermut siuarsaassagaanni pisariaqarpoq takornariaqarnermi siuarsaaviusussatut qaninnerusumik inissisimanissaa, naluneqanngilarlu sunaluunniit qanimut najorlugu takusinnaal­lugulu periarfissaasut aporfiusinnaasullu takujuminarnerusartut. Maanna takornariaqarnermut ineriartorfiusut illoqarfiit aalajangersuusimanerupput, aammali nunatta sinnerani ineriartortitsi­viusinnaasut suli amerlaqalutik, illoqarfiinnaanngitsuni aammali nunaqarfinni. Taamaattumik Greenland Tourism-ip  Avannaani Kujataanilu aalajangersimasunik immikkoortortaqalernissaa siunnersuutigaara, taamaalillunimi aamma illoqarfiit, nunap immikkoortui qanigisat takornaria­qarnikkut ineriartortitsinissamut ikiorserneqarsinnaalissagaluarput, alakkaallatsiaannarneqartara­tik, sivisunerusumillu najorneqartarlutik.

 

Takornariaqarneq inuutissarsiutitut pimoorukkaanni aamma ilisimasat ineriartortitsinerlu siammasinnerusumik ingerlattariaqarput, ineriartortitsinerimi aamma innuttaasunut qanimut  suleqataaffigineqarluni ingerlanneqassappat inuit tikillugit sulisoqartariaqarpoq.

 

Taamatut oqaluuserisassatut Inatsisartunut siunnersuuteqarpoq Malinannguaq Markussen Mølgaard.

Peter Grønvold Samuelsen, Takornariaqarnermut Naalakkersuisoq:

Inatsisartunut ilaasortaq Maliinannguaq Markussen Mølgaard, Inatsisartut 1997-imi ukiakkut ataatsimiinnissaannut Greenland Tourism A/S-ip nunatta Avannaani Kujataanilu immikkoorto­qarlernissaanut siunnersuuteqarpoq.

 

Naalakkersuisuni isumaqatigaarput takornariaqarneq inuussutissarsiutaammat annertuumik ineriartortitsiviusinnaasoq, innuttaasullu qanimut peqataanissaat pingaaruteqartoq. Aallaqqaa­siullugu Naalakkersuisuniit innersuutigissavarput 1996-imi upernaakkut ataatsimiinnermi takornariaqarnermik ingerlatsineq pillugu nassuiaammut, tassanilu inassuteqaataasunut Inatsisar­tut isumaqataammata. Nassuiaammi ilaatigut tikkuarneqarpoq siunnerfilinnik suliniuteqartoqar­nissaa aallaqqaammut pisariaqassasoq nunatsinni takornariaqarnermik inuutissarsiuteqarneq siuarsarniarlugu, allatut oqaatigalugu suliniutit allaqqaammut najukkanik aalajangersimasunik siuarsarneqassasut.

 

Tamannali imatut paasineqassanngilaq nunatsinni sumiiffiit allat ineriartortitsinermut tunngatil­lugu ilanngunneqassanngitsut. Naalakkersuisuni sianigeqqissaarparput takornariaqarnermik inuutissarsiuteqarnerup ineriartortinneqarnerani assigiimmik atugassassaqartitsisagatta. Taamaa­lilluni Greenland Tourism 1992-imili pilersinneqarmat assigiinngitsunik suliniuteqartoqartarsi­mavoq takornariaqarnermik inuutissarsiutip najukkani ineriartortinneqarnerata iluaquserneqarnis­saa siunertaralugu.

 

Taamaalilluni Greenland Tourism piffissami 1993-imiit 1996-imut najukkani ineriartortitsiner­mut najukkanik aamma nunap immikkoortuini takornariaqarnermik ingerlatseqatigiiffiit aqquti­galugit 12 mio. kr. missaanik aningaasaliisimavoq, tamannalu najukkani ingerlatsilernermut pissutaaqataasimalluni. Najukkani takornariaqartitsisarnermik suliaqarnerup nukittorsarneqarnis­saa siunertaralugu Greenland Tourism pilersaaruteqarpoq najukkani takornariaqarnermut allaffinnut piumasaqaataasut minnerpaaffissaannik paasiniaaniarluni. Sulineq tamanna ingerlan­neqassaaq najukkanik takorniartitseqatigiiffiit suleqatigalugit.

 

Tamatumuuna siunertarineqarpoq 1998-ip ingerlanerani akuersisutigiffigineqartarnermik aaqqissuussinermik atulersitsisoqarnissaa. Aaqqissuussinerit taamaattut nunani allani atugaapput suliniuteqarnerlu najukkani takornariaqartitsinermi suliaqarnerup pitsaalersinneqarnissaanut peqataassaaq. Siunetarineqarportaaq akuersissutigineqartarnermik aaqqissuussineq akuersissuti­nik pigisaqartunut ilinniartitaanikkut suliniutinik pikkorissarnissanullu neqeroorutinik assigiinn­gitsunik ilaqartinneqassasoq.

 

Tamatumunna peqatigitillugu siunertarineqarpoq qanoq isigineqartarnermik paasisitsiniaaneq aallartinneqassasoq, najukkani takornariaqartitsisarnermik suliaqarnerup ataqqineqarnerulernis­saa paasisaqarnerulernissaalu anguniarlugit. Siunertarineqarpoq akuersisutigineqartarnermik aaqqissuussineq kommunit kattuffiannut isumaqatigiinniutigineqassasoq, tassami najukkanut takornariaqartitsinermut suliaqarnermut aningaasatigut tunngavissat najukkami pilersinneqartus­saammata. Taamaattorli nunatsinni takornariaqarnermik inuutissarsiuteqarnermi ajornatorsiutit annertuut ilagaat najukkani takornarianik sullissinermi suleqataasut akornanni ataavaartumik ingerlasoqartannginnera.

 

Taamaammat Naalakkersuisut takornariaqarnermi ingerlatsineq pillugu nassuiaammik malitse­qartitsinerup ilaattut nunatsinni takornariaqarnermut suliffeqarfinni ineriartortitsinermut ilinniar­titaanermullu maannakkut siunissamut pisariaqartitaasut mississorneqarnerat aallartissimavaat. Naalakkersuisut naatsorsuutigaat nassuiaat inerniliisartut misissuinermik aallartinneqartumik tunngavilik Inatsisartut 1998-imi upernaakkut ataatsimiinnissaannut saqqummiussinnaassallugu.

 

Naggasiullugu Naalakkersuisut naliliipput Greenland Tourism A/S-ip nunatta avannaani kujataa­nilu immikkoortortanik pilersitsinikkut pingitsoorani inuttaasut qanimut peqataatinneqalernavi­anngitsut, soorlumi tamanna Inatsisartut Ilaasortap Malinannguaq Markussen Mølgaard-ip ujartoraa. Assersuutigalugu Naalakkersuisut isumaqarput akilersiissuteqartarnermik aaqqissuus­sinissaq eqqarsaatigineqartoq, taamalu najukkani innuttaasut peqataatinneqarnerisa nukittorsar­neqarnerat sapinngisamik piaartumik ineriartortinneqaqittariaqartoq piviusunngortinneqartaria­qarlunilu. Taamaalilluni najukkanik takoriaqartitsisarnermik suliaqarnermut innuttaasut amerla­nerpaat qanimut peqataatinneqalersinnaaqqullugit.

 

Taammaattaaq Naalakkersuisuni isumaqarpugut maakkut takornariaqarnermut periaatsit suku­miisumik mississuiffigineqarnissaannut piffissanngorsimasoq, eqqarsaatigineqartariaqalerlunilu qanoq ililluta maannakkut nunap immikkoortui ataatsimut isigalugu ineriartitsinerup ilusaanut suli annertunerusumik peqataatilersinnaanerigut.

 

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:

Inatsisartunut ilaasortaq Maliinannguaq M. Mølgaard Inatsisartut 1997-imi ukiakkut ataatsimiin­nissaannut Greenland Tourism A/S-ip nunatta avannaani kujataanilu immikkoortortaqarlernissaa­nik siunnersuutaa Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput:

 

Siumup anguniarpaa takornariartitsinerup inuussutissarsiutinngortinneqarnissaa, aningaasarsior­nikkut imminut napatittunngorlugu, inuiaqatigiinnullu aningaasarsiornikkut toqqammaviit ilaattut inissisimalersillugu.

 

Siumut isumaqarpoq takornariartitsinermi kalaallit kultoorerput Nunattalu pinngortitarsua pissanganartorpassuarnik alianaassusermik immikkuullarissutsinik assigiinngitsorpassuarnik

pigisaqartup avammut nioqqutiginissaanut pisuussuteqangaarlutalu periarfissarpassuaqartugut atorluartariaqakkatsinnik.  Tupinnaannartunik tulluusimaarutissarpassuaqarpugut nunatta ukiup allanngorarneri malillugit aamma iliuuseqarfigisinnaasatsinnik upernalaami aasarimmi ukiami ukiuuneranilu. Tamarmik immikkut qalipaateqarmata tamatsinnut pingaartumillu aamma maani najugaqanngitsuni alutornaqqiffissaqanngitsumik misigisaqarfiusinnaasut. Takornarissat nuan-nersumik tikilluaqquneqarnermik qanilaarnermillu tapertaqartumik misigitinneqartarnissaat tamatta pisussaaffigaarput. Taamaattumik sapinngisamik takornariartitsisut kalaallisut aamma oqaaseqartut atorlugit takornariartitsineq ingerlanneqartariaqarpoq, nunap inuisa takornarianik qanimut tikillugit sullissinermikkut paaseqateqarluarnissaat qulakkeerniarlugu.

 

Siumumi maluginiarpavut sinerissami illoqarfinni ataasiakkaani takornariaqarnermut ingerlatse­qatigiiffiit ingerlalluartut amerligaluttuinnarnerat, tamannalu nuannaarutigineqartariaqartutut isumaqarfigaarput.  Periarfissarlu manna iluatsillugu Siumumiit takornariaqarnermik suliaqartut, pikkorillutik suliaminnullu tunniusimallutik sullissilluartut Inatsisartut oqaluttarfianniit matu­muuna qutsavigerusuppavut, siunissami suliniartuarnissaat neriuuteqarfigaavut sulilu amerlasuut suleqataallutillu kalluusimalernissaat pisariaqarteqaarput.

 

Qitiusumik allaffeqarfiit avalequtaannik nunap immikkoortuini allaffeeraliortitertarnerit misilit­takkat najoqqutaralugit pitsaasuinnarmik misigisaqarfigisimanngilagut.  Siumumi isumaqarpugut Maliinannguaq M. Mølgaardip siunnersuummini tunngavilersuutai naammassiniarneqarsinnaa­sut, nutaanik allaffiliortitinngikkaluarluni.

 

Siumumiit nunap immikkoortuini takornariaqartitsinermut suleqatigiissumik  ineriartortitsinissap siuarsarneqarnissaa anguniarlugu aaqqiissutissatut siunnersuutigerusupparput, Greenland Tourism-ip suleqatigiissitsisartutut ataqatigiissaarisartutullu inissisimanerata suliaqartussaanera­talu ersarinnerulerlunilu annertusarneqarnissaa.  Taamaaliornikkut kommunit akornanni suleqati­giinnerulernissaq, nunallu immikkoortuini suleqatigiilluni takornariaqarnermi siuarsaanissaq aqqutissiuukkumallugit. Nunaqarfiimmi aamma takornariaqarnermi ineriartortitsinissaat aallarni­saleruttorpoq, tamannalu suliassaavoq pingaaruteqarluinnartoq.

 

Kommunit tamarmik nunaqarfiilu  peqataaniartariaqarpugut nunap immikkoortui aalajangersima­sut kisiisa annerutinnissaat uniffiginagu nunarpullu tamaat isigalugu periarfissittariaqarmat. Naalakkersuisut akuersissuteqarfigineqartarnermik aaqqissuussinissaq eqqarsaatigineqartoq sapinngisamik piaartumik ineriartorteqqinneqarlunilu piviusunngortinneqartariaqarnerannik siunniussaqarnerat Siumumiit isumaqatigaarput, taamaaliornermi najukkani ataasiakkaani innuttaasut qanimut peqataatinneqarnerisa nukittorsarneqarnissaa angujumallugu.

 

Taamatuttaaq Naalakkersuisut maannakkut takornariaqarnermi periaatsip sukumiisumik misis­suiffigineqarnissaannut eqqarsaateqarnerat taperserparput, tassuunakkut nunap immikkoortuisa ataatsimut isigalugu ataqatigiissumillu ineriartortitsinerup ilusaanut suli annertunerusumik peqataatinneqalersinnaanissaat angujumallugu.  

 

Taamatut Siumumiit oqaaseqarluta siunnersuutigineqartumut Naalakkersuisut akissutaat taper­serlugu naggataagut ima oqarniarpugut:

 

Takornariaqarnermut atatillugu, takornariaasartuusut nalunngilaat nunamut tikeqqaakkaminnut anillalluta avatangiisit, pinngortitap saniatigut, inuttut, tikeraatut, nalorsartutut qanoq tikilluaqqu­neqarluta misigisarneq.  Kiinnat inussiarnersut, ikiuukkumanerit, allagartarsuit il.il. inussiarner­sumik oqaasertallit paasissutissanik tunioraanerit, minnerunngitsumik nunatta nerisassaataalu. tamarmik nunamik tikitamik tikilluaqqusaasutut misigineq pilersittarpaat.  Imminut aperisaria­qarpugut, uagullu qanoq iliorfigaavut?  Qanoq takusassaqartippavut Kangerlussuarmi, Narsarsu­armi allanilumi, taamatut anersaaqarluta tikilluaqqusarnerpavut?

 

Taamaaliortariaqarpugut, unammillerluta takornariaqarnermi aamma nunarput nioqqutiginiassa­gutsigu ussassaarutit, takoqqusaarutit inussiarnersut kiffartuussilluarnerillu aqqutigalugit iliuuseqarluta. Taamaattumik Siumumi isumaqartuarpugut sulisussanik ilinniartitsinerit pikkoris­sartitsinerit eqqumiitsuliornikkullu siuarsaanerit pisariaqarteqisavut aamma annertunerusumik aningaasaliiffigisarutsigit siunissami akilersinnaasumik takornariartitsinerup inuutissarsiutaaler­nissaanik aatsaat qulakkeerinnissinnaanerput iluatsittumik anguneqarumaartoq.

 

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua:

Greenland Tourism A/S-ip nunatta avannaani kujataanilu immikkoortortaqarlernissaannik Malinannguaq M. Mølgaard-ip siunnersuutaa pillugu Atassut-mit imatut oqaaseqarniarpugut:

 

Atassut-mit ersaqqissumik oqaatigissavarput nunatsinni pinngortitarsuup pissusia pinnissusialu nunarsuarni allani takunnissimasut nutaamillu takunnikkumasut takujumasaasa ilagimmassuk, takornarissanut takussallugu qaqutigoortumik pinnissusilik takullugu immikkut misigititsisartoq, tassalu pisuussuterput takornarissanut nittarsaatigissallugu ajukkunnanngitsoq.

 

Taamaammat Atassut-mit pingaartitariuarparput, nunatsinni takornariartitsinerup piorsaavigine­qarnissaa pimooruttariaqartoq, takornariartitsineq iluamik aallutileraanni Kalaallit nunatsinni aningaasarsiutinngorsinnaavoq suliffissaqartitsinermik annertuumik kinguneqartussaq, soorlu nunani allani annertoorujussuarmik aningaasarsiutitut tapertarineqarluni pimoorunneqarlunilu ingerlanneqartoq nalunngikkipput.

 

Nunatsinni takornariartitsinerup annertusarneqarnera inuussutissarsiutitullu ingerlanneqarsinnaa­nerata piorsaavigineqarnera aningaasalersuinerlu immunnut ataqatigiissittariaqarput, oqaannarto­qarsinnaanngilaq takornariartitsineq annertusarneqassaaq, taamaaliussagaannilu malitsigisassai aamma piorsarneqartariaqarput ineriartortitsineq equngasumik ingerlanneqarleqqunagu.

 

Taamaattumik siunnersuutigneqartutuut takornarissanik avammut ussassaarineq annertusarniar­lugu, siamasinnerusumillu annertusaarnerup ingerlanneqalernissaa anguarniarlugu, kujataani avannaanilu Greenland Tourism A/S-ip immikkoortortaqalernissaanik Maliinannguaq M. Mølgaard-ip siunnersuutaa Atassut-mit soqutigalnartuutipparput, suleqataaffigisinnaallugulu. Tassami nunatsinni takornariartitsineq siamasissumik piorsaaffigineqassappat nunarput ima isorartutigaaq, suut tamarmik qitiusumiit ingerlanneqarsinnaanatik, eqqaamasariaqarpoq kuja- taa avannaalu kisimik takornariaqarneq ajormata, aamma illoqarfeqarpoq ullumikkut nunatsinni takornariaqarnikkut suiarsimanerpaamik, tassalu Tunumi illoqarfiit pingaarnersaanni Tasiilami.

 

Atassut-mit isumaqarpugut nunatta avannaani kujataanilu Greenland Tourism A/S-ip immikko­ortortaqalernissaa anguniarneqassappat pinngitsoorani aamma Tasiilami immikkoortortaqartaria­qartoq takornariartitsinermik inuussutissarsiuteqarnerup ineriartortinneqarnerani assigiimmik atugassaqartitsinissaq, taamaassappat taava ullumikkornit siammasinnerusumik siuarsaanissaq pisariaqarpoq, aamma eqqaamassavarput nunatsinni timmisartunut suluusalinnut mittarfiit sanaartorneqartut atorneqalerpata nunatsinni takornarissat tikittartut annertuumik amerleriassam­mata, taamaattumik pisussat siumut sillimaffigisariaqarparput, taamaaliunngikkutta takornariar­titsinermi siunnerfipput equngasumik ingerlanneqalissamm oqareernitsituut nunarput ima isorartutigaaq suut tamarmik qitiusumiit aqunneqarsinnaanatik.

 

Siunnersuummut tunngatillugu naalakkersuisut akissuteqaamminni oqaatigaat nunatsinni takornariartitsinermik inuussutissarsiuteqarnerup ineriartortinneqarnerani assigiimmik atugassa­qartitsinissaq, taamaassappat taava ullumikkornit siammasinnerusumik siuarsaanissaq pisariaqar­poq, aamma eqqaamassavarput nunatsinni timmisartunut suluusalinnut mittarfiit sanaartorneqar­tut atorneqalerpata nunatsinni takornarissat tikittartut annertuumik amerleriassammata, taamaat­tumik pisussat siumut sillimaffigisariaqarparput, taamaaliunngikkutta takornariartitsinermi siunnerfipput equngasumik ingerlanneqalissammat.

 

Nunatsinni takornariartitsineq oqaaserpassuit atorlugit sammineqarsinnaagaluartoq, matumuuna naalakkersuisut 1998-mi Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnissaannut nunatsinni takornariartit­sinerup ineriartornera pillugu nassuiaateqarnissaq neriorsuutigimmassuk, tamakkiisumik inerniliinissaq tamatumani anguniarlugu, taamaattumik Atassut-miit nassuiaat utaqqeqqaarusup­parput aalajangiivinnissaq pitinnagu.

 

Naggataatigut Atassut-miit pingaartillugu aammalu pissutissaqarpugut Tasiilami takornariartitsi­sarnerup siuarsarneqarnerani Hotel Ammassalik piginnittut nersualaassallugu, pisortat qanoq iliornissaat utaqqinagit ikioqatigiinnikkut nunatsinni takornariartitsinikkut siuarsimanerpaatut ingerlatsilersimammata, naak kommuneqarfik pisoorsuartut oqaatigineqarsinnaanngikkaluartoq. Kiisalu aamma Atassut-miit nersualaarusupparput Qaanaami Hotel-iutilik assorsuaq takornariar­titsinermik annertuumik suliniuteqarnermigut kusanartumik aammattaaq angusaqarsimammat. Taamatuttaaq isorliunerusuni kusanartigisumik angusaqartoqarsinnaappat sooq taava nunatta sinnerani takornariartitsinerup siuarsarneqarniarnerani pisortat kisimik isumalluutigineqassappat.

 

Taamatut siunnersuut saqqummiunneqartoq soqutigalugu Atassut-miit oqaaseqarfigaarput, qilanaarpugut 1998-mi Inatsisartut ataatsimiinnissaannut Naalakkersuisut takornariaqarneq pillugu tamakkiisumik nassuiaateqarnisaannut.

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Inuussutissarsiutit inuiaqatigiit pingaarnertut nappatigisinnaasaasa pingajuat takornariartitsi­neq, ullumikkutut ingerlanneqarnermisut oqimaaqatigiinngitsumik ingerlassaguni, nunap immikkoortuisa ilaannut iluaqutaasinnaanngilaq.

 

Ajornartorsiut naatsorsuutigisamik aatsaat qaangerneqarsinnaavoq, kommuunit aammalu Greenland Tourism-illu suleqatigiinnerisigut.

 

Nutaamik eqqarsartoqartariaqarpoq, inuussutissarsiut nutaaq matumani pineqarmat. Ilumut nunamut tamarmut iluaqutaasumik malunnaatilimmillu ineriartortitsissagaanni eqqarsartaatsit nutartertariaqartut ilagaat. Ullumikkummi nunap immikkoortui ataatsiakkaat kisimik anneru­sumik ineriartorfiupput, tamannalu ineriartortitsineq inuit ataasiakkaat paasisimasaqariissusi­annut atavallaarpoq, inuiaqatigiinnullu tamakkiisumik sunniuteqanngippallaarluni.

 

Inuit naqqaniit soqutiginninngikkutta, naatsorsuutigineqanngikkutta peqataatinneqanngikkut­talu, aningaasat qanorluunniit amerlatigisut aningaasaliissutigigaluarutsigit, taakku iluaqu­taanngitsumik atorneqassapput, illuatungaaniilluaasiit isiginnaartuinnartut inissinneqassalluta.

 

Greenland Tourism-ip qanorluunniit nunarput takoqqutigisinnaavaa, nunatsinnili nunaqavissut periarfissinniarlugit sulinianngikkutta siunnerfissaqanngikkuttalu inuiaqatigiit neriulussinnar­tissavagut.

 

Greenland Tourism-ip takornariartitsiviit pisariaqartitsineq naapertorlugu ikiugassarai sineris­samiittut, aappaagumullu 23. mio. kr-ninik aningaasaliiffigissagipput siunnersuutaavoq, anin­gaasanik inatsisissakkut. Taakkulu aningaasat avammut usassaarinermuinnaq atornagit, aam­ma nunap sinnerani ineriartortitsiviunngitsuni suliniarnernut atorneqartariaqarput. Sumummi iluaqutaassava, aningaasarpassuit atorlugit nunarput takoqqusaarutigigutsigu, takornariaqar­nerup tungaatigut sumiiffiit ilarpassui katataagaluttuinnartillugit.

 

Greenland Tourism periutsinik ilisimasaqarpoq, aningaasaateqarpoq, imaluunniit akissaqar­tariaqarpoq allani ineriartortitsinermi peqataanissaminut.

 

Kommunit innuttaasullu takornariartitsinermik aallartitsiniartut qanimut pissutsinik periarfis­sanillu ilisimasaqarput.

 

Nukiit tamakku katillugit iluaqutiginiarneqartariaqarput.

 

Taamaattumik nunatsinni siammasissumik takornariartitsineq ineriartortissagaanni kommuu­nit, takornariartitseqatigiit allallu aallartisarniartut tikillugit, GT suleqataasariaqartoq Inuit Ataqatigiinniit isumaqarpugut.

 

Gt-p Sassartaarnerunissaanik siunnersuutigineqartoq Inuit Ataqatigiit tapersersorluinnarpaat, naalakkersuisullu inussiarnersumik kaammattorumavagut siulersuisuutitatik aqqutigalugit tamanna suliniutigeqqullugu.

 

Nunarpummi tamarmi takornariarfigineqarsinnaasutsiarsuaq ullumikkumut ineriartortitsiviusut nalaatsornerinnaavallaartunik tunngaveqarput. Ullumikkullu allaffilersornikkut, ilinniarfilersor­nikkut suliffissuaqarnikkullu ineriartortitsineq annertunerusumik siuarsaanerni pisortanit aningaasaliiffigineqartarpoq.

 

Tamakkunatigulli periarfissinneqanngitsut takornariartitsinikkut ineriartortitsivigineqarnissaat inatsisartut pisussaaffigaarput.

 

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiat:

Akulliit Partiiata inunnguussaraluguli assut pingaartillugu suliniutigisimavaa nunarput tamaat ataatsimut isigalugu takornariartitsisarnerup siuarsarneqarnissaa, minnerunngitsumik nunaqarfiit eqqarsaatigalugit.

Tassani aamma uparuarsimavara nunaqarfiit tunisassiornikkut periarfissaqarpianngitsut pinngor­titamik alianaatsorsuarmik avatangiisillit avatangiisiminnik iluaquteqarniarnissaat. Tamatumani eqqarsaatigalugu takornariartitsisarneq.

 

Aaqqissuulluakkamik pilersaarusiornikkut piumassuseqarluarnikkullu, najukkami periarfissat aallaavigalugit pinngortitamik takornariartitsisarneq allatullu iliuutaasinaasut iluaqutiginiarne­qarsinnaapput.

 

Greenland Tourism-ip nunatta avannaani kujataanilu immikkoortortaqalernissaanik fru Malii­nannguaq M. Mølgaard-ip siunnersuutaa isumaga naapertorlugu isumassarsiaavoq ajunngivissoq, taannalu ataqatigiissinneqarsinnaassaaq najukkani takornariaqarnermut allaffinnut piumasaqaa­taasut minnerpaaffissaannik paasiniaaniarluni Greenland Tourism-ip/Namminersornerullutik Oqaartussat pilersaarutaannut.

 

Najukkani takornariartitsisarnermik suliaqarnerup pitsanngorsaavigineqarnissaa siunertaralugu akuersissuteqartarnermik aaqqissuussinerup 1998-ip ingerlanerani atuutilersinneqarnissaanik siunertaq pissanganartutut isigaara.

 

Najukkani takornarianik sullissinermi suleqataasut akornanni ataavartumik ingerlatsisoqartann­ginneranik saqqummiussilluni allakkiami oqaatigineqartoq isumaqarpunga ullutsinni pissutsit eqqarsaatigalugit eqquinngitsoq. Takornariartitsisarnermut tunngatillugu isumaqarpunga, najukkani takornariartitsisarnermik suliaqartut ilitsoqqussatik tunngavigalugit najukkaminni kulturimut tunngasunik paasisimasaqarnerugamik nunaqqatitillu ilisarisimalluaramikkik piuk­kunnarnerpaasut. Aammami nammineq sulinitsigut aatsaat misilittakkat pissarsiarisinnaavagut allanit ikiorneqarnissarput utaqqiinnarnagu. tamannami eqqumiippallaassaqaaq.

 

Nassuiaat Inatsisartut 1998-imi upernaakkut ataatsimiinnissaanni saqqummiunneqassamaartoq qilanaaralugu utaqqissavara.

 

Bjarne Kreutzmann, Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit sinnerlugit:

Kattusseqatigiit oqaasissaat imaapput.

Inatsisartunut ilaasortap Maliinannguaq M. Mølgaard-ip siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit tunngaviatigut isumaqatigaarput.

 

Matumanilu innersuussutigissuakka 1996-imi upernaakkut inatsisartut ataatsimiinnitsinni takornariaqarnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaatip saqqummiunneqarnerani oqaaseqaatigisak­ka.

Tassami nunaqavissut salliutinneqarnissaat, nunatsinnilu pioreersut, soorlu aalisariutut siunerta­mut atorunnaartut, nunaqarfiit inuerussimasut il.il. atorluarneqarnerulernissaat nunatsinni aningaasarsiornikkut isertitsissutaasinnaasut suulluunniit piorsarneqarlutillu ineriartortinneqartu­arnissaat kattusseqatigiinniit soqutigisatta ilagilluinnarpaat.

 

Soorunami sutigut tamatigut piorsaanerit, ineriartortitsinerilluunniit ingerlanneqartillugit siumuinnaq isigineq ajornartarpoq, tassami suna tamarmi illuatungeqartarmat.

 

Matumani eqqarsaatigaakka nunaqqatigut kalaallit ullumimut annikippallaartumik suli takornari­aqarnerup iluani atorneqartartut, illuatungaatigullu nunami allamiut, nunaqavissumik aasiit annertuallaartumik ingiangaangaluttuinnartut, taamaattumik alloriarnermiit, alloriarnermut nikeriaqqinnginnermi sutigut tamatigut kalaallit salliutinneqarnissaat qulakkeeqqaartariaqarpar­put.

 

Taamaattumik Greenland Tourism-i avannaani kujataanilu immikkoortortaqalissappat, taakkua suliniutissaasa pingaarnerit ilagisariaqarpaat kalaallit takornariartitsinermi annerusumik atorne­qalernissaat.

 

Assersuutigalugu aalisartut piniartullu, umiatsiaaqqamik akisunerpaajunngikkaluartumik angallatillit, aalisariarnermi, piniariarnermilu takornarissanik ilaasoqarsinnaanerat, soorunami perusuttunut, annerusumik periarfissiuunneqartariaqarpoq.

 

Aammalu takornariartitsivinni ingerlatsivinni pisortat, ingerlatanik allanik sammisaqannginnis­saat qulakkeerneqartariaqarpoq, tassami takornariartitsineq pimoorullugu sulissutigissangaanni, taanna kisimi pisortaritinneqartumik sammineqartariaqarpoq.

 

Inatsisartunut ilaasortaq Maliinannguaq M. Mølgaard isumaqatigaara oqarmat, avannaani kujataanilu Greenland Tourism A/S-ip immikkoortortaqalerneratigut innuttaasunut qanimut peqataatitsisoqalersinnaanera aqqutissiuunneqassagaluarmat, tassami nunarput angeqaaq, taamaammallu ingerlatsinerit, aqutsinerillu tamarmik Nuuk-miik ingerlanneqartariaqanngillat.

 

Aamma aappaatigut Naalakkersuisut isumaqatigaakka oqarmata, takornariaqarnermi periaatsit sukumiisumik misissuiffigineqarnissaannut piffissanngorsimanersoq eqqarsaatigineqartariaqa­linnginnersoq. Ilumut. Isumaqarpunga paasissutissat annertuut ilanngullugit 1998-imi inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnissaannut ilanngunneqartariaqartut.

 

Taamatut naakkaluamik oqaaseqarlunga siunnersuut, ilaatigut takornarissat ukiumut 61.000-it anguniarneqarnerannut iluaqutaasinnaasoq Kattusseqatigiinniit taperserpara, kisiannili ajorinagu paasissutissat amerlanerusut nutaallu, inatsisartut upernaakkut 1998-imi ataatsimiinnissaanni saqqummiunneqarnissaat utaqqineqassappat. Taama oqaaseqarput Kattusseqatigiit.

 

Peter Grønvold Samuelsen, Takornariaqarnermut Naalakkersuisoq:

Tassa siullermik partiit oqaaseqartui tamaasa sisamaasut, oqaaseqartut tallimaagaluarlutik taakku tamaasa qutsavigaakka Naalakkersuisut sinnerlugit.

 

Tusarnaarpagut partiininngaanniit oqariartuutigineqartut. Aamma isummersuutinik aaliangersi­mavissunik kaasarfimmiorluta maanga isinngilagut. Ammasumik oqaloqataarusuppugut, inuutissarsiutip pingaarnerit pingajuattut toqqarsimasatta ineriartorteqqinnissaata Inatsisartuni maani apeqquteqaat una iluatsillugu. Oqaaseqarfigineqarnissaanut peqataassalluta.

 

Akissuteqarninni innersuussutigaara 1992-mi aamma 1996-mi ineriartortitsinermut matumunnga tunngavissat maani Inatsisartuni isummersorfigineqarlutik tapersersorneqarsimanerat. Taanna uniffigissanngilarput aamma ineriartortitsineq ingerlavoq. Ingerlaneranilu inatsisiliortut aningaa­saliisartugullu aamma tamatumani soorunami peqataanissaat, isumaqatiginaannarani pisariaqar­tuuvoq.

 

Oqaaseqarfigisassat ataasiakkaat tikilinnginnerini uani pingaarnerpaatillugu, apeqquteqaateqar­tup ujartormagu Greenland Tourism-i Nuuk-mi qitiusumik allaffeqarfiata saniatigut sineriammi ineriartortitsinerup uukkataarneqarnerunissaa. Ersarinnerulersittariaqartoq annertunerulersittaria­qartoq, tassunga atatillugu ukua oqaatigilaarusuppakka, Greenland Tourism-ip assersuutigalugu ukiormanna 1997-imi sineriammi sulinermut peqataaffigisai.

 

Illoqqortoormiut aallarniutigigutsigit. Tassani Out-feed-itut inuit marluk peqataatinneqarsimap­put. Illoqqortoormiit inuutissarsiutitigut ineriartortinneqarnissaa pillugu Naalakkersuisut kommunillu suleqatigiillutik, ataatsimiittartuini GT peqataavoq. Island-iminngaanniit selskab-i Nonni Travel, kommunalbestyrelsep illoqqortoormiuni suleqatigilluinnarlugu maannakkut takornariartitsinerup ineriartortinneqarneranut suliaqartoq, aamma GT-minngaanniit peqataaffigi­neqarpoq.

 

Tasiilami. Tasiilaq eqqarsaatigalugu, takornariartitsinermi pisortaq kommunilu peqatigalugit suliniuteqartoqarpoq, ilaatigut illut imaluunniit illuaqqat arfineq marluk sanaartorneqarlutik. Pisuttartut nuna assingani aqqutigisinnaasaasa innersuunneqarnerani suliaqartoqarpoq 1998-mi saqqummersinneqartussamik.

 

Kuummiut-i eqalussuarniarneq misiliutigineqarsimavoq, aliikkutaralugu sammineqarsinnaaner­soq paasiniarlugu.

 

Kulusuk-mi akunnittarfiliortoqarpoq, maj-imi naammassineqartussamik. Ataatsimeeqateqarto­qartarsimavoq, aammalu Tasiilap kommunalbestyrelsiata inuutissarsiutit pillugit ineriartortinne­qarnissaanut ataatsimiititaliami Naalakkersuisut peqatigalugit suliarineqarpoq. Aamma tassani GT suleqataasimalluni.

 

Nanortalimminngaanniit inuit marluk aamma aallarnisaasutut pikkorissartinneqarsimapput. Takornariartitsinermi allaffiup sulisussaanik. Sulisussarsiornermi GT suleqataasimavoq.

 

Qaqortumi inuit takornariat pisuttut aqqutissaasa aamma nunap assiliorneqarnera 98-mi saqqum­mertussaq aamma suleqataaffigaa, kiisalu aamma kujaataani kommunit tamaasa ataatsimeeqati­gineqarsimapput Greenland Tourism-mit sulisuminngaaniit ilaatigut aamma umiarsuit sinersor­taatit takornariartaatit tikinnerani qanoq pissuseqartoqassanersoq oqaloqatiginnittunit.

 

Narsami Igaliko-mi illuaqqiorneq taanna ingerlanneqartoq aamma peqataaffigineqarsimavoq aamma pisuttartut aqqutissaata nalunaarsorneqarneranut aamma suleqataalluni.

 

Narsarsuarmi aamma taamatut. Nuummi, Maniitsumi, Kangerlussuarmi, Sisimiuni, Aasianni, Qasigiannguani, Ilulissani, Qeqertarsuarmi, Saqqami, Uummannami tamakkua tamaasa peqatiga­lugit inuit, kommunit Greenland Tourism suleqataavoq.

 

Taakkua saniatigut Qeqertarsuup tunuani avannaanilumi takornariartitsisartut ukiumoortumik ataatsimiisinneqartarput aamma taamatut kujataani kommunit eqqarsaatigalugit tassanilu najukkani ataasiakkaani takornariartitsinermik suliaqartut ukiumut misilissimasatik naapissima­satik oqaluuserisarpaat aammalu ukiumi tulliuttumi qanoq pilersaaruteqarnertik oqaloqatigiissu­tigisarlugit qanorlu suleqatigiinnerusinnaanertik aamma oqaloqatigiissutigisarlugit.

 

Taassuma saniatigut aamma nunat avannarliit killiit takornariartitsineq pillugu suleqatigiinner­minni nuisitsisarnerini amerligaluttuinnartut nunatsinneersut peqataanermikkut tassani aamma naapeqatigiillutik pilersaarutit ukiumi tulliuttumi pereersullu oqaloqatigiissutigisarpaat. Taamaa­lillutik aamma isumasioqatigiinnikkut suleqatigiinnerullu tungaasigut aamma periarfissatik misissuataartarlugit isummersorfigalugillu.

 

Ilumut takornariartitsineq siunissaqarpoq, soorlu partiit oqaaseqartui tamarmik taamatut oqartut. Ukiualunnguit matuma siornatigut ineriartortitsineq aallartimmat pissutsit ullumikkut sanilliuk­kaanni alloriartoqarsimavoq. Taanna miserratigineqarsinnaanngilaq. Inuusuttut inuillu amerla­nerusut takornariartitsinermi suleqataalersimapput. Pikkorissartitsinerit ingerlanneqalersimapput.

 

Siunnerfiit tunngaviusut taakkua inatsisartuniit isummersorfigineqartut akuerineqarsimapput. Taakkulu ilagaat Greenland Tourism suliassaqartitaammat aamma aningaasalersorneqartumik nunatta ussassaarutigineqarnera takornarianik soqutiginnilersitsineq nunatsinni takornariaqartitsi­nermik suliaqartunik ikorfartuinerlu ingerlanneqarput.

 

Angallannikkut pissutsit maannakkut pisoqaraluttuarfiulerput. Akunnittarfiliortiterneq Inatsisar­tut aningaasaliinerisigut aamma peqataaffigineqarpoq. Takornariaqartitsinermi suliaqartut atortussaminnik imaluunniit aallartitsiniarnerminni aningaasatigut tapersersorneqarnerat periar­fissaalersimavoq.

 

Taakkua pereerput soorlulu maannakkut oqariartuuteqarnerit tusarnaakkakka Naalakkersuisut tungaanninngaanniit isumaqatigisinnaasagut ukuupput alloriaqqinnissaq tulleq uaneralaanngua­miilerpoq. Minnerunngitsumik unaasoq, innuttaasut maani nunatsinni  innuttaasut nunaqavissut tassani inuutissarsiummi peqataaninnerulernissaat.

 

Nunap immikkortui aaqqissuussaanerusumik suleqatigineqarnissaat, kissaatigineqartoq taanna tusaavarput aamma mattutinngilarput naalakkersuisooqatigiit nutaat Naalakkersuisut nikillatsiar­nerini naalakkersuisoqarfinnillu aaqqissuusillatsiarnermi alloriarfigisaat unaavoq: Tassalu isumaqatigiissuteqarnerup naalakkersuisooqatigiinnermi isumaqatigiissummi ersarissarneqarmat, takornariartitsineq pillugu erseqqissarneqassasoq naalakkersuisooqatigiit siunerfigigaat takor­nariartitsinikkut aningaasarsiornerup annertusarneqarnissaata anguniarneqarnera nangeqqinne­qartoq, tamatumanilu kommunit takornariartitsinikkut suliniutaat peqatigalugit ingerlatsineq nukittorsarneqassasoq.

 

Ullumikkullu naalakkersuisuninngaanniit aamma oqariartornitsinni nalunaarutigisarput unaavoq takornariartitsinerup iluani ilinniartitaanerit, pikkorissartitsinerit taakkua ilusilimmik 1998-p upernaavani saqqummiunneqarumaartut inatsisartunut.

 

Alla oqaatiginngisarput tassaavoq 1998-mi ukiakkut saqqummiutilersaagarput tassaasoq takor­nariartitsinerup inuutissarsiutitut sukutsitaaguna aningaasarsiorfigigipput, sukutsitaaguna aningaasarsiorfissaqqissutut ilusilerniaripput imaluunniit uukkatariniaripput. Oqarnikuuvugut ukiut ima  amerlatigisut qaangiuppata takorniariat ima amerlatigilersimassapput taakkulu tunniussinnaasaat aajuna ukiumut 500 mill. koruunit.

 

Taamatut siunnerfeqarpugut. Kisianni takornariartitsinerup iluani uukkatarpassuit amerlaqisut sukutsitaaniuna aningaasat taakkua nassaariniarigut. Qanoriliorutta takornarianinngaanniit aningaasat taakkua aatsaat kaasarfiininngaaniit aasinnaavagut. Iliuuseqanngikkutta soorunami aallernissarput killeqassaaq qanorluunniit amerlatigisut tikikkaluarpata.

 

Taammaattumik aamma maannakkut oqariartuutigineqartut tamaasa ilanngullugit Naalakkersui­sut suleriaqqinnissatsinni upernaamut nassuiaateqaqqinnissarput aallaavigalugu taassuma saniatigut siunnerfimmik toraarsisimanerput taanna nalilersoqqissuarput, nalilersorlugulu inatsisartunut saqqummiukkumaarlugu.

 

Asuli tigunngilarput oqariartorneq, qaammarsaaneq, peqataatitsitineq inuttaasunit takornariartit­sinerup piorsarneqarnerini qanoq pingaaruteqartigisoq isumaqataaffigaarput, akiunngilarput. Taannalu tunaartaralugu siunnerfiup nalilersoqqinneqaqqinneqarneranut atatillugu oqariartuuti­gissavarput.

 

Una ataaseq tamatumani eqqaamaqqussavara tassa amerlanerpaanik peqataatitsineq taanna pingaarnerusariaqanngimmat, kisiannili peqataanerup kimeqassusia suliniutit pitsaassusii taakkua aamma puigussannginnatsigit.

 

Oqaatigisinnaavara aningaasanut inatsisip aappassaaneerneqarnisaannut aammami saqqummiun­neqareersoq eqqarsaatigalugu. Akunniittarfiliortiternermut aningaasat aningaasaliissutissat taakkua aalajangiusimagatsigit aamma aallarnisaasunut aningaasaliissutissat aalajangiusimagatsi­git. Tassani Naalakkersuisutut soorunami Inatsisartunut taamaaliorneq ajoraluarpunga, ataasiak­kaarluta oqariartuutigiinnarusuppara ikilisaasoqannginnissaa suliassami matumani pingaarmat. Imaanngitsoq uanga immikkoortortaqarfigigakku, kisianni inuutissarsiutitut aningaasarsiorfissat­situllu. Taamatut  oqaatsit kusanartigisut matumani aniatittuannguarlugit suliniutit tassaniittut aningaasartaasa ikilisarneqarnissaat mianersuutigisariaqarmat. Saniatigut oqaluttuannguarluta suliniutit nutaat allat tassunga suliassaqarfimmut ikissagigut. Taanna imminut naapertuutinngim­mat erseqqissarusuinnarpara soorunami suliniutinik nutaanik ikisissagutta aamma malitseqartari­aqarmat sulisut suliniutissaasa piviusunngortinnissaannut.

 

Takornariartitsinerup oqaluuserineqarnerini naggataatigut una erseqqissarusuppara. Ilaatigut ullumikkut aviisitigut saqqummiunneqartoq, nissimaamut atatillugu suliaq ukiut arlallit nam­manniarsimavarput. Minnerunngitsumik maanni aningaasaliisartut tungaaninngaanniit naamma­gittarneq angivoq aningaasaleerusunneq piusimavoq, suliassat pissanganartut kusanartut nuan­nerunartut taakkua sassaalliutigineqartammata.

 

Naalakkersuisuni nalilersorsimavarput. Aamma taanna saqqummissaaq aningaasanut inatsisissap suliarineqarnerannnut atatillugu. Isumaqarpugut suliniutit qanorluunniit kusanartigisut tassani suliassaqarfimmi nammanniarneqaraluarpata taava eqqartorneqartuninngaanniit amerlanerujussu­arnik aningaasanik pisariaqartitsisoqartoq, kivinneqassappat suliassaq taanna, taanalu maannak­kut nukissaqarfiginngitsutut ipparput. Illuatungaatigut suliassat ilai nissimaap suliffianiittut allanut illukartinneqarsinnaanera taanna isumaliutigaarput.

 

Taassumalu aamma saniatigut naggaterpallaavatigut oqaatigerusuppara Naalakkersuisuni eqqarsaatitsinniimmat aamma Inatsisartut ataatsimiinneri tamangajaasa tikinneqartartoq. Tassalu inuutissarsiut takornariartitsinermut attuumassuteqarluinnartoq, tassalu sanaluttarneq. Sanaluttar­neq iliuuseqarfigerusupparput, aamma matumani ataatsimiinnitsinni aamma tikikkusupparput Inatsisartuniillu taperserneqarumavugut.

 

Ataatsimiitsitaliani, tusagassiorfitsigut oqallinnermilu tusartuarparput nunap ilaani qanoq inuutissarsiutitigut periarfissaalatsisoqartigisoq. Tunisassiorfinnik pilersitsisarpugut, miliuuninik taamannanik nalilinnik, tunitsivigineqarnerat ilaasa - ilai eqqarsaatigalugit - annikitsuinnaavoq. Taamaalillunilu innuttaasunik sumiiffinni ataasiakkaani suliniuteqarnerit tamakkua aningaasaliis­sutit annikitsuinnaallutik.

 

Eqqarsarutta ullumikkut 35-inik illunik sulliviuteqarluta sineriammi. Sumut atorpavut? Errorsiar­tortoqartarpoq - taana ajunngilaq - aamma uffartarfeqarpoq - aamma taana ajunngilaq. Aamma assigiinngitsutigut piniutitigut atortuutitigut aaqqissuussiffigineqartarput, taana ajunngilaq. Kisianni qanormitaava annikittunnguugaluartunilluunniit sakkulilaarlugit, sanalunnermik sakkunik atortuutinik, inuillu taakkua nunap immikkoortukkuutaarlugit ornillugit pikkorissartil­lugit. Soorlu Ittoqqortoormiini misilinneqareertoq, Tasiilakkunni, Avanersuakkunni. Sanalun­nerup annikittunnguugaluarluni inoqutigiinnut aningaasanik tunisisinnaanera, illussaarsuarnik sananngikkaluarluni pissarsiviusinnaasoq, taana nalunngereerparput. Taamaattumik aamma Inatsisartuninngaanniit aamma niuernermut ataatsimiitsitaliaminngaanniit, qularnanngitsumillu aamma maannakkut takornariarnermut ataatsimiitsitaliaminngaanniit noqqaassutigineqartuartoq taanna iliuuseqarfigissavarput.

 

Taassuma aamma qularnanngitsumik takutissavaa inuit namminneerlutik misigigunikku aamma oorinnguanik pissarsivigisinnaallugu. Ilumut upperaara aatsaat paasilissavarput takornariartitsi­neq inuutissarsiutaasinnaasoq aningaasamininnguanik aamma pissarsiviusinnaasoq. Taamaalillu­nilu soqutiginninneq tassani annertusissasoq qularinngilara.

 

Immaqa tannaaleraluarlugu taamatut oqaaseqarpunga. Qujaqqippunga partiit oqaaseqartuinut. Aamma suliassaq taamaalillugu nalilersoqqissavarput. Imatut oqariartuuterput Naalakkersuisunit  uaniippoq eqikkarlugu: GT immini suliffittut immikkut sumi tamaani allaffilersunngikkaluarlugu  kisianni allatut aaqqissuussinikkut peqataatinneqarnerata aaqqissuuneqarnissaa taanna aqqutis­siuukkumagipput.

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Oqaluuserisassami siunnersuuteqartoq Maliinannguaq Markussen Mølgaard sinnerlugu oqaaseri­neqartut nuannaarutigaavut. Tassa partiinit amerlanernit toqqaanartumik immikkoortortaqalersin­naaneq, isumassarsiatut ajunngitsutut ilassineqarpoq. Kisiannili aamma tassunga ilanngullugu Inuit Ataqatigiinninngaanniit paasivarput, upernaaru Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnissaan­nut, takornariartitsinermut tunngasunik nassuiaasoqarnissaa, ilimasaarutaasoq. Tamanna ajunn­gilluinnarpoq - pisariaqarpoq - inuussutissarsiut nutaaq ineriartuleruttortoq, qanoq oqassuunga, illinermut ikkutilivinnginnerani sapinngisamik aaqqitassartai aaqqissuussivigineqarsinnaasappa­ta. Aamma pisortat kisimik isumalluutigineqartariaqannginnerat tassani siunnersuuteqartup isumagilluinnarmagu, oqaaseqartut ilaannut oqaatigiinnassavara. Tassa Namminersornerullutik Oqartussat selskabimik pilersitsisimagunik inuiaqatigiinni siuarsaanissamut siunnersortitut, qitiusumillu ingerlatsivittut siunnerfeqartumik. Tamanna inuiaqatigiinni isumalluutigineqarmat paasineqartariaqarpoq- aamma paasineqarpoq partiinit amerlanernit.

 

Kiisalu angallassisartut - sapinngisamik takornariartitsinermi angallassisartut Aguedit@ - tassa nunatta ilaanni sumiiffik najoqqutaralugu nassuiaasartut angallassillutik. Ilaatigut GT-p - Greeland Tourism-ip - peqataaffigisaanik pikkorissartinneqarsinnaanerat isumaqarpugut eqqar­saataasariaqartoq sunngiffimmiluunniit inatsit aallaavigalugu. Tamanna sumiiffinni assigiinngisi­taartuni ingerlanneqarsinnaammat.

 

Ullumikkummi nunatta immikkoortuini assigiinngitsuni ineriartortitsisimaneq oqaatigigatsigu inuit ataasiakkaat aallussisinnaanerannik, paasisimasaqarnerannik aallaaveqarpallaartoq. Tassani assersuutitut taarusuppagut, kommunit ilai atorfeqartitaqarput inuussutissarsiutinut takornariartit­sinermullu siunnersortitut taallugu. Ilaatigut angallassiviutillit namminneq ingerlassiniarsaripput. Ilaatigut ingerlatseqatigiiffeqartoq selskabitut imaluunniit turismeservicetut taagorneqartunik. Ilaatigullu akunnittarfiutilinnik takornariaqarneq nunap immikkoortuini ingerlanneqarluni.

 

Tamakku tamaasa ilanngullugit nassuiaateqarfigineqarnissaat, nassuiaammullu atatillugu aamma misilittakkat ajunngitsut najoqqutaralugit, tikkuussinertalimmik upernaaru Naalakkersuisut saqqummiunniagaat qilanaaraarput. Kiisalu aamma qularnanngilaq takornariartitsisartut assi­giinngitsut sineriammi immikkuutaarlutik eqqarsaatigisartagaat tassaasoq: aamma uagut Inatsi­sartuninngaanniit soqutigisariaqagarput tassalu, takornariartarnerup aasakkuinnaq pisarunnaarlu­ni sapinngisamik ukiup immikkoortuini annertuninngorluni siammarneqarsinnaanerata eqqarsaa­taanissaa aamma nassuiaatigineqartumi eqqarsaataasussatut tamanna tunniukkusupparput.

 

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:

Annikitsunnguamik Siumup gruppianinngaanniit oqaaserisakka erseqqissaqqilaarniarpakka ilaatigut IA-p oqaaserisaa una nunap immikkoortukkuutaavani Greeland Tourism-imi allaffe­qannginnera  pillugu, uani isiginnaartuinnartut inissinneqartariaqanngilagut. Taana taamattaria­qanngilaq soorunami. Isiginnaartuuneq aamma utaqqiinartuuneq nunatsinni ineriartortumi pingaartumillu namminersulerusuttumi naleqqutinngitsutut tamatta nassuerutigisinnaavarput. Taamaattumik nunatsinni immikkoortukkuutaamik allaffeqarfiliortarnerit, qanoq iluseqarnissaan­nik utaqqiinalersitsinermik isumalluuteqaanalersitsinermillu kinguneqaanartartut pinngitsoortin­niartariaqarpagut, sapinngisamik.

 

Akerlianilli isumaqarnarpoq kommunit suleqatigiikkuuttaarfiini/suleqatigiiffiini periarfissaqarlu­artoq periarfissaqartuassallunilu takornariartitsinerup ataqatigiissaartumik aamma suleqatigiiffiu­sumik ingerlanneqalernissaa aammali ineriartortinneqarnissaa. Pingaartumillu aamma angallan­nikkut ataqatigiissumik aaqqissuussinerit suleqatigiiffiullutik, akerliuuffiuallaaratik ingerlanne­qalernissaat taana isumaqarpunga pisariaqartoq. Tamanna aamma takornariat naligiissumik arlaannulluunniit  aamma nukillaarsaataanngitsumik, unammilleqatigiiffiusumillu ingerlanneqar­sinnaammat. Immikkuutaartumi sumi tamaani Tunumi, Avannaani Kujataanilu Greenland Tourism-i immikkoortortaqarfiliunngikkaluarlugu. Taamaattoqalissagaluarpanaasiit una pinngi­laq uagut pinngilagut aamma tamakku oqaatsit aniatinneqalerumaarnissaat taana pinngitsoorsi­matittariaqarmat.

 

Naalakkersuisup oqaaserisai qujassutigaakka, taavalu  aamma upernaammut pissanngatigalugu takornariartitsineq suliniutillu pillugit immaqa sakkortunerusumik aamma ersarinnerusumik politikkeqarluta ineriartortitsinissarput neriuutigalugu saqqummiunneqarumaartoq. Tassami uagut aamma kalaaliusugut pingaartumik aamma kiffartuussinissamut peqataanerusariaqarpugut. Isumaqarpungalu aamma tamanna aqqutissiuunneqassasoq aamma Siumup gruppianit oqaatigi­neqarmat, pikkorissartitsinerit annertuut ingerlanneqartariaqartut. Tamakku aqqutigalugit kalallit namminneq peqataanissarput aamma anguneqarsinnaavoq.

 

Jakob Siverthsen, Atassut:

Marlussuit oqaaseqarfigilaarniarpakka, tassa Naalakkersuisup oqaatigimmagu sanaluttarneq eqqarsaatigalugu annertuumik saqqummiussaqarnissani naatsorsuutigineqartariaqartoq. Isuma­qarpunga taana assut pingaaruteqartoq. Nunatsinni takornarissat amerliartortillugit aamma tammauittuttanik pisiassaqartinneqarnissaat pinngitsoorneqarsinnaanngilaq.

 

Taavalu aamma erseqqissumik oqaatigigatsigu Atassummiit pisortat kisiisa eqqarsaatigineqar­tariaqanngitsut, nunatsinni takornariaqarnerup annertusarneqarnera eqqarsaatigalugu. Aalajan­giusimavarput inuit nammineersinnaasut aammalu piumassuseqartut tapersersorneqarnerusaria­qarput. Taamaalilluni piumassuseqartut uniinannginnissaat siunissami qulakkeerneqarsinnaaq­qullugu.

 

Nalunngilarput sunaluunniit pisortanit aqunneqalerpat, taava avataanniit piumassuseqartuugaluit  isiginnaartuuginnalersarput. Taamaattumik isumaqarpugut Atassummiit, takornariaqarneq eqqarsaatigalugu piumassuseqartoq nalunngikkutsigu taava piumassuseqartut tamakkua sapinn­gisamik aamma tapersersorneqartariaqarmata.

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Tassa taamaasilluni ullumikkut ullormut oqaluuserisassat immikkoortoq 43, suleriaatsini paragraf 41 naapertorlugu apeqquteqaatip oqaluuserineqarnera tamaannga killeqarpoq.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.