Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immokkoortoq 53-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Marlunngorneq 4.november 1997 nal. 12.18

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 53.

 

Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa.

(Ataatsimiititaliap siulittaasua)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuata tulliisa aappaat Hans Enoksen.

 

Finn Karlsen, Ataatsimiititaliap siulittaasua, Atassut:

Inatsisartut Isumaginninnermut  Ataatsimiititaliaata isumaliuttissiissataa saqqummiutissavara.

 

Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaat 1997-imi ukiakkut ataatsimiinnermini ulluni oktobarip aallaqqaataani, 9-ani, 16-iani aamma 30-iani  ataatsimiittar­poq.

 

Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsenip inuit ulluinnarni inuiaqatigiinni inuunerisa misissuiffigineqarnissaannik siunnersuutaa ataatsimiititaliamut oqaluuserisassanngortinneqarsi­mavoq.

 

Manasse Berthelsen periarfissaqarsimavoq siunnersuutimi ataatsimiititaliamut itisiliinissaminut, tamatumunngalu atatillugu siunnersuutini pillugu allakkiamik ataatsimiititaliamut tunniussaqar­luni.

 

Ataatsimiititaliap isumaqatigiissup Manasse Berthelsenip siunnersuutaa siunertarisaalu taperser­sorpai, kaammattuutigissallugulu Naalakkersuisut ukioq allortarlugu inuit ulluinnarni atugarisaat pillugit nassuiaasiortalissasut, assersuutigalugu soorlu peqqinnissamut ingerlatsineq pillugu nassuiaasiortoqartartoq.

 

Tamatuma saniatigut ataatsimiititaliaq Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Pisortallu Suliassa­qarfiutaannut Naalakkersuisumik paasissutisseeqatigiiffiusumik ataatsimeeqateqarpoq, tassani ataatsimiititaliaq ilisimatinneqarluni suliffeqarnermut tunngasutigut naalakkersuisunut ilaasortap siunissaq eqqarsaatigalugu pilersaarutaanik kiisalu Isumaginninnermik iluarsaaqqinnissamut ataatsimiititaliarsuup sulinerata malitseqartinneqarnissaa pillugu.

 

Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Pisortallu Suliffeqarfiutaannut Naalakkersuisup Isumagin­ninnermik  ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaata malitseqartinneqarnissaa pillugu nassuiaa­ta eqqarsaatigalugu, Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap nassuiaat tusaatis­satut tiguaa. Tamatumunnga atatillugu ataatsimiititaliap naalakkersuisunut kaammattuutigissavaa ataatsimiititaliaq malitseqartitsiniarluni sulineq kiisalu naalakkersuisut inatsisiliornikkut suliniutiginiagaat pillugit ataavartumik ilisimatinneqartarnissaq.

 

Inatsisartut Isumaginninnermi Ataatsimmititaliaani ilaasortaapput: Lars Sørensen Inuit Ataqati­giiniit, Ruth Heilmann, Siumut, Laanngunaq Lynge Siumumiit, Jakob Sivertsen, Atassut aamma

Finn Karlsen, Atassut.

 

Mikael Petersen, Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Pisortallu Suliassaqarfiutaannut Naa-lakkersuisoq:

Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaannit isumaliutissiissut naalakkersuisut sinnerlugit imatut oqaaseqarfigissavara:

 

Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsenip inuit ulluinnarni inuiaqatigiinni inuunerisa misissuiffigineqarnissaannik siunnersuutaa tunngavigalugu naalakkersuisut suliniutiginiarpaat isumaginninnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaasiortoqartalernissaa. Taamatut nassuiaat siulleq upernaakkut ataatsimiinnissami Inatsisartunut saqqummiunneqariissaaq. Ukioq allortarlugu taamatut nassuiaateqartoqartalernissaanik Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaata kaammattuutaa naalakkersuisut taamaalillugu taperserpaat.

 

Suliffeqarnermut tunngasutigut ingerlatsineq eqqarsaatigalugu tamatumani ilaatigut innersuussu­tigineqassapput Namminersornerullutik Oqartussani sulisorisat katitigaanerat suliffissaqartitsini­arnikkullu ingerlatsineq pillugit nassuiaat pillugu aqagu maani inimi oqallinnissaq kiisalu qulliunerusut eqqarsaatigalugit nalinginnaasumik suliffeqarnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaa­tissaq Inatsisartut 1998-imi ukiakkut ataatsimiinneranni saqqummiunneqartussaq. Naalakkersui­sut siunertaraat - isumaginninnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaateqartarnissatulli - ukioq allortarlugu suliffeqarnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaateqartassallutik.

 

Ilanngullugu erseqqissaatigineqassaaq Inatsisartut - aamma Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaat - soorunami Isumaginninnermik iluarsaaqqinnissamut ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaa pillugu malitseqartinniarlugulu sulineq annertooq kiisalu suliffeqarnikkut ingerlatsinermut tunngasut eqqarsaatigalugit naalakkersuisut pilersaaru­taat suliniutiginiagaallu pillugit ataavartumik ilisimatinneqartassammata.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarlunga naggataatigut naalakkersuisut sinnerlugit Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaannit isumaliutissiissummut qujavunga.

 

Laannguaq Lynge, Siumup oqaaseqartua:

Siumup Ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut inassutigisai tunngaviatigut tapersersorparput. Siumumi isumaqarpugut inuit atugarisaat pillugit ukioq allortarlugu Naalakkersuisut Inatsisartu­nut taamaalilluni innuttaasunut nalunaarusiortalernissaa pitassasumik inunnik isumaginninnikkut sullissinissamut ikorfartuutaalluassasoq. Pingaartumik aamma Inunnik Isumaginninnermi Ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaata malitseqartinnissaanik sulinissamik iluaqutaassin­naajumaartoq isumaqarfigaarput. Tamannalu Naalakkersuisut ersarinnerusumik ammanerusumil­lu Inunnik Isumaginninnikkut politikkeqarnissamik oqariartuutigiumassanut naapertuulluinnas­saaq.

 

Nuannaarutigaarpullu Naalakkersuisut upernaamut nalunaarummik taamaattumik pilersaarute­qarnertik nalunaarutigereermassuk ilanngullugulu ukioq allortarlugu isumaginninnikkut nalu­naaruteqartarnissamik pilersaaruteqarnerat qilanaaralugu. Siumumi soorlu oqaatigereeripput Isumaginninnermi Ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaata malitseqartinneqarnissaanik suleqataanissarput qilanaarigipput, taamatuttaaq Inunnik Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutip malitseqartinneqarnissaanik suleqataalluarumalluni malin-naatinneqartuarnissaminik kaammattuuteqarsimanera taperserparput.

 

Taama naatsumik oqaaseqarluta Siumumiit ataatsimiititaliaq sulilluarsimaneranik qutsavigalugu isumaliutissiissutaa tusaatissatut tiguarput.

 

Otto Steenholdt, Atassutip oqaaseqartua:

Siunnersuumut saqqummiunneqarsimasumut Ataatsimiititaliap isummiussaa Atassummiit taperserparput, Inunnik Isumaginninneq ataatsimut tamaat eqqarsaatigalugu Inunnik Isumagin­ninnermi Ataatsimiititaliarsuup inassuteqaataasa tulleriiaarinikkut piviusunngortikkiartuaarne­qarnisaanni Inatsisartuni nassuiaateqartarnissaq pisariaqarmat. Atassummiit Inunnik Isumagin­ninnermi iluarsaaqqinnissamut Ataatsimiititaliarsuup suliniutissatut innersuussutaasa  tulleriiari­nikkut piviusunngortikkiartuaarnissaannik  Inunnik Isumaginninnermi Ataatsimiititaliap qanimut suleqatigineqarnissaanik oqariartuutigineqartoq Arassumminngaaniit tamakkiisumik taperserpar­put.

 

Taama naatsumik oqaaseqarluta tusaatissatut isumaliutissiissut Atassumminngaaniit tiguarput.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsen inuit ulluinnarni inuiaqatigiinni inuunerisa misis­suiffigineqarnissaanik siunnersuutaa siunertaalu Inuit Ataqatigiinniit soorunami tamakkiisumik taperserparput. Inuit Ataqatigiit upernaaq Isumaginninnermi Iluarsaaqqinnermi Ataatsimiititaliar­suup Isumaliutissiissutaata oqallisiginerani oqaatsigaarput pisariaqarluinnalersimasoq isumagin­ninnermut  ingerlatsineq pillugu nassuiaammik ukiut allortarlugit saqqummiussisoqartalernissaa.

 

Pisariaqartitsineq qanittukkut kingumut ersersinneqarqippoq saqqummiunneqarmat innuttaasut ullumikkut atugarisaasa Kommuuneqarfimmiit Kommuneqarfimmut assigiinngitsorujussuann­gorsimammata. Tassani assersuutit ilaatigut taaneqarpoq nunatsinni Kommunit pisuujunersaanni, tassa Nuummi, innuttaasut agguaqatigiisillugu ukiumut isertitaat akileraarutissatut 1994-mi 127.000kr-iusimasut, Kommuuninilu piitsuunerusuni ukiumut isertitat akileraarutissat taamaal­laat 50.000 missaaniisimallutik.

 

Taamatuttaaq ukiuni kingullerni pingaartumik Naalakkersuisuniit oqaatiginiarneqartartoq tassalu nunatsinni sulifissaaleqisut ikiliartornerat, akerlianilli Kommunit kisitsisitigut tikkuartarlugu suliffissaaleqisut Kommunini amerlanerni amerliartortut. Kikkut eqqortumik oqalunnersut soortunami assortuussutaajuassaaq sulifissaaleqisunut naatsorsueriaaseq assigiissaarneqanngip­pat. Inuit Ataqatigiinniit qularinngilluinnarparput siunissami isumaginninnikkut ingerlatsineq pillugu nassuiaammik saqqummertoqartarlerpat nunatsinni isumaginninneq ataatsimut  eqqarsaa­tigalugu sullissinerit siunissami assigiiaarneqassasut, tamannami pisariaqarpoq, soorlu siunner­suuteqartup aamma oqaatigereeraa.

 

Naggataatigut Inuit Ataqatigiinniit nuannaarutigaarput Isumaginninnermi Naalakkersuisoq Inatsisartut Isumaginninnermi Ataatsimiititaliaat Isumaginninnermi Iliuarsaaqqinnissamut Ataatsimiititaliarsuup isumaluitissiissutaa malitseqartinnniarlugu suleqqinnissami ataavartumik ilisimatitsisarniarmat.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta  Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsi­miititaliaata isumaliutissiissutaa oqaaseqarigaarput.

 

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:

Iluarsaaqqiinissamik Ataatsimiititaliarsuup malitseqartitsinissamik oqaaseqaataa innersuullugu peqqinnissamut tunngasutigut ingerlatsineq pillugu nassuiaasiortoqarneranut assingusumik Naalakkersuisut ukioq allortarlugu inuit ulluinnarni atugarisaat pillugit nassuiaasiortoqarnissaa­nik Manasse Berthelsenip siunnersuutaata imaanut siunertarisaanullu Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap tapersiinera Akulliit Partiianniit matumuuna aammattaaq taperserparput. Akulliit Partiiani paasivarput suliamut tassunga atatillugu siunissami pilersaarutit pillugit aamma Ataatsimiititaliarsuup sulinera pillugu Naalakkersuisunut ilaasortap Ataatsimiiti­taliaq ilisimatissimagaa. Tamanna aaliangiinerit malitseqartinneqarnissaannik  aamma siullermik pisortaqarfiit namminneq iluanni aappassaanillu pisortaqarfiit akornanni ammasuunissamik Akulliit Partiiatut siunertarisaanut naapertuulluarpoq.

 

Isumaliutissiissut taama oqaaseqarlunga tusaatissatut tiguara.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaata isumaliutissiissutaa Naalakkersuisullu akissuteqaataat soqutigalugit misissorsimavakka. Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsenip siunnersuutaa assut soqutiginarpoq, tassami inuiaqatigiinni inuit ulluinnar­ni atugarisaasa inuunerisalu naliginnaasumik atugarititaasut tunngavigalugit inuunerat  malinnaa­vigissallugu annerusumillu paasisaqarfigissallugu pisariaqarput, minnerunngitsumik Inunnik Isumaginninnermik Ataatsimiititaliarsuup suliaasa malitseqartinneqarnissaat eqqarsaatigalugu.

 

Taamaattumik ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut kaammattuutaa Naalakkersuisullu akuersaar­lutik  akissuteqaataat tamakkiisumik akuersaarpakka.

 

Hans Enoksen, ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Taamaalilluni immikkoortoq 53 Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa naammassivoq.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.