Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immokkoortoq 62-1

Ataatsimiinnerit ] Tilbage ] Op ] Nĉste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Marlunngorneq 28.oktober 1997 nal. 19.12

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 62.

 

Suleriaatsimi ' 41 naapertorlugu apeqquteqaat oqaluuserisassaq:

Inatsisatunut ilaasortap Anthon Frederiksen -ip siunnersuutigaa KNR-ip siulersuisorsimasai pisortaalu pillugit suliaq inatsisartunut saqqummiunneqassasoq, taamaalilluni Inatsisartut tamakkiisumik erseqqissumik nassuiaateqarfigineqarsinnaassammata.

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Finn Karlsen.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Siullermik ilisimatsitissutigissavara una oqaluuserisassatut siunnersuut oktoberip aallaqqaataani Inatsisartut siulittaasoqarfianut tunniussimagakku, imatullu nipeqarpoq:

 

Tusagassiuutitigut saqqummiunneqartut naapertorlugit naalakkersuisut siulittaasorisimasaata, Kultuureqarnermut, Ilinniartitaaanermut Ilageeqarnermut naalakkersuisup, immaqalu taamma­nikkut naalakkersuisut ilanngullugit KNR-imi siulersuisuusimasunut, atorfillillu qullersaannut tunngasunik suliaqarnermi Inatsisartut inatsisaannik, tassalu naalakkersuisut akisussaassuseqar­nerannut tunngasumik sumiginnaasimasutut akisussaatinneqarsinnaannerannik nipilimmik saqqummiussaqarnerat imaannaanngitsoq, tusaanngitsusaaginnarneqarsinnaanngilaq. Taamaattu­mik Inatsisartutut ilaasortatat, piumasarissavara tusagassiuutitigut saqqummiunneqartut eqqor­tuunerat eqqortuunnginneralluunniit qulaajarniarlugu, Inatsisartuni ilaasortaasugut suliamut tunngasumik tamakkiisumik ersarissasumillu paasitinneqarnissarput, aammalu pisariaqarpoq Inatsisartuni piaarnerpaamik suliarnieqarsimasunut tunngatillugu oqallittoqarnissaa, paasissutis­sallu tamaassa Inatsisartunut saqqummiullugit, tusagassiuutitigummi saqqummiunneqartartut kisiisa tunngavigalugit oqallinneq ingerlanneqarsinnaangilaq. Suliami aningaasarpassuit pineqar­put, taamaattumillu Siulittaasoqarfik ataqqinartoq qinnuigissavara torersumik suliarineqarnissaa anguniarniarlugu piaartumik Inatsisartunut saqqummiunneqarnissaa sulissutigeqqullugu.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Nassuiaateqarfigeqqulluni Hr. Anthon Frederiksen-iminngaanniit piumasaqaataasoq, taanna pillugu naalakkersuisuninngaanniit imatut akissuteqassaagut:

 


Oqaluuserisassani immikkoortup 49-p oqaluuserineqarnerani suliassap ingerlasimanera pillugu Inatsisartunut erseqqissumik tamakkiisumillu naalakkersuisut nassuiaateqareermata naalakker­suisut isumaqarput tassunga oqaaseqaateqaqqinnissaq pissutissaqanngitsoq, taamaattumillu immikkoortumut 49-mut akissuteqaat ataastimut isigalugu innersuussutigissallugu.

 

Laannguaq Lynge, Siumup oqaaseqartua:

Uagut Siumuminngaanniit aamma Naalakkersuisut akissuteqaataat innersuullugu isumaqarpugut oqaluusserisassaq taanna siunnersuutip taassuma oqaluuserineqarnissaa 49-mi oqaluuserineqare­ersimammat oqaasissaqarnata allamik.

 

Lars Sĝrensen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Ullormut oqaluuserisassatut immikkoortut 62-i oqaluusererinissaanut Inuit Ataqatigiinninngaan­niit oqaluuserisassanngortitaqarsimanerput 49-mut oqaatsivut, oqaaserparujussuagut innersuus­sutigalugit ilaatigut oqaatigiinnassavarput suliani ilaatigut pingaaruteqartuni tungassuni paasissu­tissat assigiinngitsut Inatsisartunut ulluinnarni ataatsimiititalianut ilaasortaanngitsunut agguaan­neqaarsinnaanissaat isumaqarpunga siunissami aamma anguniartariaqartoq, tamannaasimagunar­mat ilaatigut siunnesuuteqartup oqaluuserisassanngortitsinermi tunngaviisa ilagisimassagaat.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Tupigusuutiginngilluinnarpara naalakkersuisust suliaq manna piaarnerpaamik qaangerniarlugu suliniuteqarmata. Taamaakkaluartoq isumaqarpunga naalakkersuinikkut kukkuneq ersarissoq inuiaqatigiinnut akilersinniarneqartariaqanngitsoq, tamannami qinersisartunut akikinaarinerual­laaqaaq, qinersisartummi sianiitsuunngillat tamanna maannamut allaleriarluni ilaatigut tusagas­siuutitigut saqqummersinneqartareerpoq, aammalu malunnarluinnarpoq qinersisartut minerungit­sumik immikkoortoq 49-up oqaluuserineqarnerata kingorna naalakkersuisooqatigiit suliamik matuminnga qaangiipallanniarsarinerat akuersaarneqanngilluinnartoq. Tassa qinersisartunit, tassami suliassami inuiaqatigiit namminneq pisuussutiginngisaannut naalakkersuisoqatigiinnit tassalu Siumut-mit Atassummillillu akiliisussanngortinneqarnerat akuersaarneqarsinnaangilaq.

 

Sooq suliami taama pingaaruteqartigisumi paasissutissat pingaaruteqartut Inatsisartunut ilaaasor­tanut tunniukkumaneqanngillat, tassami suliap siullermeerluguli suliarineqarneranut atatillugu Inatsisartunut ilaasortatut, pisussaaffigalu qinikkatut naapertorlugu kiisalu pisortat ingerlatsinerat pillugu inatsisit tunngavigalugit paasissutissat noqqaassutigisimagaluarpakka, kisiannili manna tikillugu taannaluunniit akineqanngilaq, taamaallaat naalakkersuisoq maannamut oqaaluuserisaq immikkoortoq 62 pillugu titarnernik sisamanik oqaaseqarpoq, tassami inatsit pisortat ingerlatsi­nerat pillugu paasissutissiisussaatitaanermut tunngasoq naapertorlugu paasissutissat sooq tunniunneqanngilat.

 


Taamaattumik pinngitsoorani arlaatigut ajortoqartoq qularnarunnaarpoq, tamannalu qularnaalli­sisllugu innuttaasullu toqqissisimanartumik aaqqiisoqassappat naalakkersuisut piumassuseqar­tarariqarput suliap assuarnaatsumik naammasineqarnissaa sulissutigissallugu, ilaatigummi tusagassiutitigut saqqummiunneqartut tunngavigalugugit naalakkersuisut Inatsisartut inatsisaaan­nik tassalu naalakkersuisut akisussaatitaasinnaanerannik inatsimmik unioqqutitsisutut nalilerne­qarnerat aammalu Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu naalakkersuisup tamanut ammasumik inuiqatigiinnut sallunerarneqarnera tamakkiisumik uppernarsineqanngilaq.

 

Taamaattumik suliaq ingerlateqqinneqassanngippat apeqqusertariaqarpoq ilumut nunatsinni  demokrati tunngavigalugu naalakkersuinermik ingerlatsisoqarnersoq, tassami naalakkersuisut imminnut illersoriaasiat Inatsisartuni amerlanerussuteqarneq sakkuliullugu ileqqupalaaliutiinna­neqarsinnaanngilaq akuersaarneqarsinnaananilu. Tassami taamaatoqanngippat sooq paasissutissat sulianut ataatsiakkanut tunngasut Inatsisartunut ilaasortanut isertuuneqassappat?

 

Nunatsinni inatsisiliortuulluta kissaatigaarput inatsisiliata peqqussutillu innuttaasunik ataqqine­qarlutillu malinneqarnissaat, taamaattumik tamakku malitsinneqarnissaat ilaatigut anguniarlugu assersuutigalugu aalisarnermut piniarnermullu nakkutilliisoqalernissaa sulissutigineqarpoq. Soormi taama piumasaqarsinnaavugut Inatsisartut nammineerluta inatsisiliatsinnik malitsitsisin­naanngikkutta? Ilumut taamaattoqassappat suliamut allamut tunngatillugu Inatsisartuni ilaasortap ilaata oqarnera ilumoortortaqarsimassooq; pissutsit ilaatigut Sydafrikammi atuuttunut assersuun­neqarsinnaapput, tassalu naalakkersuisoqatigiit imminnut pitsaaliorlutik illersorneqarnerat eqqarsaatigalugu. Allaanngilarmi innuttaasut sutigut tamatigut malersorneqarnissaat kisimi naalakkersuisoqatigiinniit pingaartinneqarnerusoq, tassa imaalersimagunarmat Naalakkersuisu­nut ilaasortat arlaat Inatsisartut inatsisaannik malinninngikkaluaruni soqutaanngilaq.

 

Pissutsit taamaattut ajorput akuersaarneqarsinnaanatillu, taamaattumik suliaq manna Inatsisartuni amerlanerussuteqarneq kisiat sakkugalugu unitsinneqassappat piumasarisariaqarpoq suliap aqqutit allat atorlugit ingerlateqqinneqarnissaa.

 

Konrad Steenhold, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarenrmullu Naalakkersuisoq:

Kingumut innersuutiginnsaavakka ullormut oqaluuserisassami immikoortoq 49-mi akuissuteqaa­tit sukumiisut, taakkua uani oqaluuserisassanngortitsisumut atuaqqullugit, taavalu aamma oqaasiinut tunngatillugu una oqaatigilaaginnassavara, ilisimatitsissuterusukkakku ullumikkut aamma Sydafrikami demokrati atorlugu ingerlatsisoqarmat.

 


Misissuinikkut aamma ullumikkut  taakkua soorunami kimillunniiit paasineqarsinnaapput. Taamatut oqaaseqarlunga innersuussutigeqqissavara taakku uani innersuusstigisssagut tunngavi­galugit taasuma apeqquteqaatitp akineqarsimanera oqallinnermut matumani naammagisimaarne­qassasoq.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Uanga tupigilluinnarpara sooq pisortat ingerlatsinerat pillugu paasitinneqarsinnaatitaaneq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. 9, 13.juni 1994-meersoq ' 4, imm. 1 aammalu ' 8 imm. 1, nr. 3 naapertorlugu Inatsisartut qinnuigineqarnertik akuersaanngikkaat. Inatsit taanna naapertorlugu tunngavissaqareerpoq paasissutissat assigiinngitsut tunniunneqarsinnaanerannut, sooruku tunniunneqanngitsut? Inatsisartut namminneerlutik uani inatsimmi pineqartum unioqqutitsipput taamaaliunnginnamik, taannalu suliassaq uanga ingerlateqqissallugu piareersimavunga.

 

Finn Karlsen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni Siulittaasup tullia:

Tassa taamaalilluni immikoortoq 62 -ip oqaluuserineqarnera naammassivoq.

 

Oqaluuserisassaq naammassivoq