Oqaluuserisassani immikkoortoq 53-1 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Sisamanngorneq
26. april 2001, nal. 11:16.
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuat, Ole Lynge.
Anders Andreassen, Siumut:
Qujanaq, siuliattulli aamma Inatsisartut Siulittaasuat qinnuigissavara qulequttat taavalu aamma inassuteqaat saqqummiukkumallugit.
Arnanut aamma arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugassarititaasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata aalajangersagaata nr. 3-p 1999-imeersup Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.
Aalajangersakkami nassuiaat innersuussutigalugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuuisoqatigiiffiani Inatsisartut aallartitaasa Inatsisartunut inassutigissavaat aalajangersagaq akuersisaaqqullugu.
Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:
Arnanut aamma arnaassutsimut angutaassutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugarititaasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata aalajangersagaat Naalakkersuisut tamakkiisumik isumaqataaffigaat:
Ilinniarnertuunngorniarfinnit ilinniarfinnilu ingerlaqqiffiusunit ilinniakkaminnik naammassisartut affaat sinnilaarlugit ukiorpaalussuarni arnaasarsimapput. Taamatulli ineriartornerup peqatigisaanik inuiaqatigiinni atorfiit qaffasinnerusut arnat piukkunnartut atorfinitsitaasarnerannik nassaqarsimanngilaq.
Nunani allarpassuarnisulli Nunatsinni aamma atuuppoq, namminersortut pisortallu inuussutissarsiornikkut suliffiutaanni pisortatut atorfinni, tusagassiuutini isummersuinermi taamatullu ataatsimiititaliani nĉvninilu inuttalersuinerni arnat pisariaqartinneqartumik ilinniagaqarsimasut ikitsuararsuit taamaallaat atorfeqarnerat.
Taamaattumik pingaarutilerujussuuvoq nunani avannarlerni uppernarsaasersuisarfimmik ilisimatusarnermillu katersuuffimmik pilersitsinissaq, ilaatigut inuiaqatigiinni aqutsinermi arnat equngasumik inissisimanerisa aaqqinnissaannut sakkutut atorneqarsinnaasumik.
Taamaattumik Naalakkersuisut siunnersuutigissavaat suleqatigiissitaliortoqassasoq aalajangersakkamut atatillugu suliniutinik siunnersuusiortussamik.
Oqaatigineqassaarli aalajangersakkap piviusunngortinnissaa aningaasatigut kinguneqartussaammat, aningaasanut inatsimmut ilanngunneqartussanik aamma assersuutigalugu avataani aningaasaateqarfinnit qinnuteqarnikkut aningaasalerneqartussamik.
Taamatut oqaaseqarluta Naalakkersuisunit inaasutigissavarput aalajangesakkap Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa.
Ruth
Heilmann, Siumup
oqaaseqartua:
Inatsisartut
Nunani Avannarlerni Killerni aallartitaasa siulittaasorigallagaata
aalajangiiffigisassatut siunnersuutigaa arnanut aamma arnaassutsimut
angutaassutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugassarititaasut
pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu, ilaatigut arnat immikkut
ilisimasallit kiisalu isummersornerni siuttuusartut iluaqutigineqarnissaat
siuarsarnissaat tunngavilersuutigalugu.
Tamanna
Siumumiit isumaqatigilluinnarparput.
Siumumit
isumaqarpugut arnaassutsimut angutaassutsimullu tunngasut
paasisaqarfigissallugit misissuinerit soqutiginartinneqarnerat
annertusigaluttuinnartoq.Tamanna periarfissaqartinniarlugu
ilisimatusarnikkut periarfissaqartitsinerit eqaannerulersinneqarnissaannik
suliniutaasut annertusarneqarnissaannik ujartuinerit Siumumit
tapersersorluinnarpavut, aammalu aningaasaliissuteqarnertigut
malitseqartinneqarsinnanerta Naalakkersuisunut ujartuiffigillaqquarput.
Arnat
angutillu assigiinngitsunik isumaqarfigineqartarnerat ullumikkut
qaangiuttariaqalerpoq, akisussaaqatigiippugummi angerlarsimaffimmi
ilaqutariinnilu, pingaartumilu inuiaqatigiit ingerlanneqarneranni naligiilluta
inissisimavugut, pingaarnerusoqaranilu pingaannginnerusoqanngilaq, tamatta
naligiippugut arnaagutta angutaaguttaluunniit.
Paasissutissiinermi
annilaarnartuuvoq paasillugu angutit tusagassiuutitigut
apersorneqartarnerat nalinginnaanerusartoq aningaasaqarnermut,
inuutissarsiornermut, aalisarnermut assigisaannullu tunngatillugu
ilisimasaqarnerusutut tusagassiortuniit malersorneqarnerusarlutik,
akerlianillu arnat ilaqutariinnut tungassuteqartunik imaluunniit arnanit
immikkut ilisimasaqarfigineqartutut isigineqartut pillugit
apersorneqarnerusarlutik.
Siumumit
isumaqarpugut arnarpassuit suliffeqarfinni allaffeqarfinnilu sulisorineqartut
angutitulli ilisimasaqarluartuusut taamaattumilu ajukkunnaateqaratik
inuutissarsiorneq aningaasarsiornerlu pillugit aamma tusagassiortunik
oqaaseqartinneqartarnissaminnut periarfissinneqarnerusariaqartut.
Siumut
Naalakkersuisutulli isumaqarpoq arnat aamma arnanut angutinullu tunngasut
pillugit ilisimatusarneq pitsanngorsartariaqartoq, aammalu tusagassiisarnikkut
teknologi nutaaq tamatumani periarfissiimmat atorluarneqarsinnaasorlu
eqqumaffigineqarnerusariaqartoq, ilaatigut aamma paasissutissanik
katersiiviliornikkut.
Taamatut
oqaaseqarluta Siumumiit siunnersuut soqutiginartutut isigaarput
sulissutigeqqinnissaanillu periarfissiinissaq Naalakkersuisunut
ingerlateqqinnissaa akuersaarlugu, aammalu aappassaaneerneqarnissaanut
taamatut isikkoqarluni ingerlateqqinneqarnissaa innersuussutigalugu.
Daniel
Skifte, Atassutip
oqaaseqartua:
Siunnersuisoqatigiiffiup
Naalakkersuisunut kaammattuutaa tassaavoq arnat aammalu arnaasutsimullu
angutaasutsimullu tunngsasut pillugit ilisimatusarnermut atugassarititaasut
pitsanngorsarneqarnissaat sulissutigeqqullugu, tassami soorlu
katersugaasivinni, atuakkanik atorniartarfinni allanilu qarasaasiatigut
toqqorsivinni arnaasuseq angutaasuserlu tunngavigalugit ujarlersinnaanermut
periarfissanik pilersitsinissaq ullumikkut aamma pisariaqartinneqarmat.
Atassutip
ilisimavaa maluginiarsimallugulu ukiuni kingullerni annertuumik
ilisimatusarnikkut ingerlatsineq annertuseriarsimasoq, tamanna
nuannaarutissaavoq. Taamaakkaluartoq suli allanik periarfissanik
ingerlatsisoqaqqittariaqarpoq. Taamaattumik Atassutip Naalakkersuisut inassuteqaataa,
tassa ataatsimiititaliornissaq isumaqatigilluinnarpaa aammalu
suleqataanissaminut qilanaarluni.
Naatsumik
ataatsimut oqaatigalugu imaappoq, siunnersuisoqatigiiffiup siunnertaa
Atassutip tamakkiisumik taperserpaa.
Paninnguaq
Olsen, Inuit
Ataqatiiit oqaaseqartuat:
Inuit
Ataqatigiit arnanut aamma arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasut pillugit
ilisimatusarnermi atugassarititaasut pitsanngorsaavigeqqullugit Nunat
Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata Savalimmiut, Islandip kiisalu
Kalallit Nunatta Naalakkersuisunut sulissutiginneqqusillutik kaammattuutaat,
taamatullu aamma arnat tusagassiorfinnut appakaasinnaanerminnut periarfissaasa
qanoq ittuunerisa tusagassiorfiillu arnaasutsimut angutaasutsimullu
tunngasunik isiginnittaatsimut qanoq periarfissaqartitsinerat pillugu
qulaajaaqusineq tusaatissatut tiguarput.
Siunnersuutigineqartumi
paasinarpoq kissaatigineqartoq paasissutissanik katersuiffimmik peqalernissaq
Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata anguniaraa, tamannalu
aningaasanik naleqartussaassasoq. Inuit Ataqatigiit siunertarineqartut
tunngaviatigut akerlerinngilagut, tamaattorli aalajangiiffigisassatut
siunnersuummut atatillugu Naalakkersuisut siunnersuutigisimasaat, tassalu IT
pillugu Siunnersuisoqatigiit Ilisimatusarfillu inassuteqaammut tunnatillugu
pilersaarutinik siunnersuusioqqullugit suliassinneqarnissaannik isuma
taperserlugu aalajagiiffigisassatut siunnersuut Inuit Ataqatigiit
aalajangiiffigineqannginnermini siunnersuusiorfigineqarnissaa ilalerpaat.
Loritha
Henriksen,
Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:
Tassa
Kattusseqatigiinnit pisariaqartutut taanna isigaarput, isumaqaratta tassuuna
arnaasutsikkutt angutaasutsikkullu siunnersuisoqatigiiffiit siunissami
atortussaminni aammalu tigoriaannakkanik allanullu iluaqutaasussanik
amingaateqarnerat.
Taamaattumik
uaguttaaq suleqataafigerusupparput taanna, aallaqqaataani oqaatigeriikkattut
isumaqatigalugu nalunaarutigaarput.
Otto Steenholdt, attaviitsoq:
Saqqummiussaq taanna ersernerlukujuttutut oqaatigineqarsinnaavoq, naak erseqqissatiginiarneqarsimagaluartoq atukkanik atorniartarfinni il.il. pisortanit pigineqartuni qarasaasiatigut toqqorsivinni arnaasuseq angutaasuserlu tunngavigalugit ujarlersinnaanermut periarfissaq pilersinneqartussaq oqaatigineqaraluartoq.
Arnat piginnaasusillit Nunani Avannarlerni Killerni najugaqartut ersarissumik nalunaarsorneqarsinnaanerat eqqarsaataavoq, paasissutissiisuussalluni nĉvnit, siunnersuisoqatigiit il.il. inuttalerniarneqarneranni qupperarneqarsinnaasalluni.
Saqqummiussap nassuiaataani oqaatigineqarpoq ukiuni kingullerni qulini universititini ilisimatusarfinnilu allani arnat aamma arnaasuseq angutaasuserlu pillugit ilisimatusarnermik ingerlatsineq annertuserujussuarsimasoq. Taamaattumik ilisimatusarnerup siunertaa paasilluarlugu taamatut ilisimatusarniartut atorsinnaasaannik annertuumik tapertaqarluni ataatsimoorussamik Nunani Avannarlerni Killerni katersaqaluni atugassiinissaq tapersersortariaqarpoq, uanninngaaniillu tapersersorneqarluarpoq.
Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:
Partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu tapersiinerannut qujavunga aamma Naalakkersuisut siunnersuutigisaanut suleqatigiissitaliortoqarnissaa amerlanerussuteqartut tapersermasuk taanna suliassaq taamaasillugu ingerlateqqissavarput, qujanaq.
Anders Andreassen, Siumut:
Qujanaq, tassa nuannaarutigaara siunnersuutit siulliit tallimat arnanut tunngasuteqarluinnartut maani tunngaviusumik tamanit isumaqatigineqarmata. Siunnersuutit saqqummiunneqartut siulliit tallimaasut arnat ullumikkut atugarisaannut tunngasuupput, taakkulu sinnersuutit tamarmik aallaaveqarput Nunani Avannarlerni Killerni arnat 1999-imi ataatsimeersuartitaaneranni, taamaalillunilu aamma Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata aalajangersakkatut maani Inatsisartunit aalajangiiffigisassatut siunnersuutigalugit.
Naatsumik oqatigissagaani annertuumik aamma itisuumik siunnersuutit suliarineqareersimapput.
Naggasiullugulu oqaatigissavara Nunani Avannarlerni Killerni ilaasortaaqatigisagut, tassalu Islandimiut aammalu Savalimmiormiut Inatsisartuisa saqummiunneqartut tamaasa akuersaarsimammatigit, neriuppungalu aamma taanna maani Inatsisartut piumassuseqarluartumik aappassaanerinninnermi akuersaarumaartut.
Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:
Tassalu oqaaserineqarumasut immikkoortoq 53-imut taamaasillutik naammassipput.