Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 53-1

Ataatsimiinnerit Tilbage Op Nĉste

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Sisamanngorneq 26. april 2001, nal. 11:16.

Oqaluuserisassani immikkoortoq 53.

Arnanut aamma arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugassarititaasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata aalajangersagaata nr. 3-p 1999-imeersup Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.

(Anders Andreassen, Inatsisartut aallartitaasa siulittaasorigallagaat)

(Siullermeerneqarnera)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuat, Ole Lynge.

 

 

Anders Andreassen, Siumut:

Qujanaq, siuliattulli aamma Inatsisartut Siulittaasuat qinnuigissavara qulequttat taavalu aamma inassuteqaat saqqummiukkumallugit.

 

Arnanut aamma arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugassari­titaasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersui­soqatigiiffiata aalajangersagaata nr. 3-p 1999-imeersup Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.

 

Aalajangersakkami nassuiaat innersuussutigalugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuuisoqati­giiffiani Inatsisartut aallartitaasa Inatsisartunut inassutigissavaat aalajangersagaq akuersisaaqqul­lugu.

 

Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermul­lu Naalakkersuisoq:


Arnanut aamma arnaassutsimut angutaassutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusarnermi atugariti­taasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuiso­qatigiiffiata aalajangersagaat Naalakkersuisut tamakkiisumik isumaqataaffigaat:

 

Ilinniarnertuunngorniarfinnit ilinniarfinnilu ingerlaqqiffiusunit ilinniakkaminnik naammassisar­tut affaat sinnilaarlugit ukiorpaalussuarni arnaasarsimapput. Taamatulli ineriartornerup peqatigi­saanik inuiaqatigiinni atorfiit qaffasinnerusut arnat piukkunnartut atorfinitsitaasarnerannik nassaqarsimanngilaq.

 

Nunani allarpassuarnisulli Nunatsinni aamma atuuppoq, namminersortut pisortallu inuussutissar­siornikkut suliffiutaanni pisortatut atorfinni, tusagassiuutini isummersuinermi taamatullu ataatsimiititaliani nĉvninilu inuttalersuinerni arnat pisariaqartinneqartumik ilinniagaqarsimasut ikitsuararsuit taamaallaat atorfeqarnerat.

 

Taamaattumik pingaarutilerujussuuvoq nunani avannarlerni uppernarsaasersuisarfimmik ilisimatusarnermillu katersuuffimmik pilersitsinissaq, ilaatigut inuiaqatigiinni aqutsinermi arnat equngasumik inissisimanerisa aaqqinnissaannut sakkutut atorneqarsinnaasumik.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut siunnersuutigissavaat suleqatigiissitaliortoqassasoq aalajanger­sakkamut atatillugu suliniutinik siunnersuusiortussamik.

 

Oqaatigineqassaarli aalajangersakkap piviusunngortinnissaa aningaasatigut kinguneqartussaam­mat, aningaasanut inatsimmut ilanngunneqartussanik aamma assersuutigalugu avataani aningaa­saateqarfinnit qinnuteqarnikkut aningaasalerneqartussamik.

 

Taamatut oqaaseqarluta Naalakkersuisunit inaasutigissavarput aalajangesakkap Inatsisartunit akuersissutigineqarnissaa.

 

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:


Inatsisartut Nunani Avannarlerni Killerni aallartitaasa siulittaasorigallagaata aalajangiiffigisassa­tut siunnersuutigaa arnanut aamma arnaassutsimut angutaassutsimullu tunngasut pillugit ilisima­tusarnermi atugassarititaasut pitsanngorsaavigineqarnissaat sulissutigeqqullugu, ilaatigut arnat immikkut ilisimasallit kiisalu isummersornerni siuttuusartut iluaqutigineqarnissaat siuarsarnis­saat tunngavilersuutigalugu.

 

Tamanna Siumumiit isumaqatigilluinnarparput.

 

Siumumit isumaqarpugut arnaassutsimut angutaassutsimullu tunngasut paasisaqarfigissallugit misissuinerit soqutiginartinneqarnerat annertusigaluttuinnartoq.Tamanna periarfissaqartinniarlu­gu ilisimatusarnikkut periarfissaqartitsinerit eqaannerulersinneqarnissaannik suliniutaasut annertusarneqarnissaannik ujartuinerit Siumumit tapersersorluinnarpavut, aammalu aningaasa­liissuteqarnertigut malitseqartinneqarsinnanerta Naalakkersuisunut ujartuiffigillaqquarput.

 

Arnat angutillu assigiinngitsunik isumaqarfigineqartarnerat ullumikkut qaangiuttariaqalerpoq, akisussaaqatigiippugummi angerlarsimaffimmi ilaqutariinnilu, pingaartumilu inuiaqatigiit ingerlanneqarneranni naligiilluta inissisimavugut, pingaarnerusoqaranilu pingaannginneruso­qanngilaq, tamatta naligiippugut arnaagutta angutaaguttaluunniit.

 

Paasissutissiinermi annilaarnartuuvoq paasillugu angutit  tusagassiuutitigut apersorneqartarnerat nalinginnaanerusartoq aningaasaqarnermut, inuutissarsiornermut, aalisarnermut assigisaannullu tunngatillugu ilisimasaqarnerusutut tusagassiortuniit malersorneqarnerusarlutik, akerlianillu arnat ilaqutariinnut tungassuteqartunik imaluunniit arnanit immikkut ilisimasaqarfigineqartutut isigineqartut pillugit apersorneqarnerusarlutik.

 

Siumumit isumaqarpugut arnarpassuit suliffeqarfinni allaffeqarfinnilu sulisorineqartut angutitulli ilisimasaqarluartuusut taamaattumilu ajukkunnaateqaratik inuutissarsiorneq aningaasarsiornerlu pillugit aamma tusagassiortunik oqaaseqartinneqartarnissaminnut periarfissinneqarnerusariaqar­tut.

 

Siumut Naalakkersuisutulli isumaqarpoq arnat aamma arnanut angutinullu tunngasut pillugit ilisimatusarneq pitsanngorsartariaqartoq, aammalu tusagassiisarnikkut teknologi nutaaq tamatu­mani periarfissiimmat atorluarneqarsinnaasorlu eqqumaffigineqarnerusariaqartoq, ilaatigut aamma paasissutissanik katersiiviliornikkut.

 


Taamatut oqaaseqarluta Siumumiit siunnersuut soqutiginartutut isigaarput sulissutigeqqinnissaa­nillu periarfissiinissaq Naalakkersuisunut ingerlateqqinnissaa akuersaarlugu, aammalu aappas­saaneerneqarnissaanut taamatut isikkoqarluni ingerlateqqinneqarnissaa innersuussutigalugu.

 

Daniel Skifte, Atassutip oqaaseqartua:

Siunnersuisoqatigiiffiup Naalakkersuisunut kaammattuutaa tassaavoq arnat aammalu arnaasutsi­mullu angutaasutsimullu tunngsasut pillugit ilisimatusarnermut atugassarititaasut pitsanngorsar­neqarnissaat sulissutigeqqullugu, tassami soorlu katersugaasivinni, atuakkanik atorniartarfinni allanilu qarasaasiatigut toqqorsivinni arnaasuseq angutaasuserlu tunngavigalugit ujarlersinnaa­nermut periarfissanik pilersitsinissaq ullumikkut aamma pisariaqartinneqarmat.

 

Atassutip ilisimavaa maluginiarsimallugulu ukiuni kingullerni annertuumik ilisimatusarnikkut ingerlatsineq annertuseriarsimasoq, tamanna nuannaarutissaavoq. Taamaakkaluartoq suli allanik periarfissanik ingerlatsisoqaqqittariaqarpoq. Taamaattumik Atassutip Naalakkersuisut inassute­qaataa, tassa ataatsimiititaliornissaq isumaqatigilluinnarpaa aammalu suleqataanissaminut qilanaarluni.

 

Naatsumik ataatsimut oqaatigalugu imaappoq, siunnersuisoqatigiiffiup siunnertaa Atassutip tamakkiisumik taperserpaa.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatiiit oqaaseqartuat:

Inuit Ataqatigiit arnanut aamma arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasut pillugit ilisimatusar­nermi atugassarititaasut pitsanngorsaavigeqqullugit Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqati­giiffiata Savalimmiut, Islandip kiisalu Kalallit Nunatta Naalakkersuisunut sulissutiginneqqusillu­tik kaammattuutaat, taamatullu aamma arnat tusagassiorfinnut appakaasinnaanerminnut periarfis­saasa qanoq ittuunerisa tusagassiorfiillu arnaasutsimut angutaasutsimullu tunngasunik isiginnit­taatsimut qanoq periarfissaqartitsinerat pillugu qulaajaaqusineq tusaatissatut tiguarput.

 


Siunnersuutigineqartumi paasinarpoq kissaatigineqartoq paasissutissanik katersuiffimmik peqalernissaq Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata anguniaraa, tamannalu aningaa­sanik naleqartussaassasoq. Inuit Ataqatigiit siunertarineqartut tunngaviatigut akerlerinngilagut, tamaattorli aalajangiiffigisassatut siunnersuummut atatillugu Naalakkersuisut siunnersuutigisi­masaat, tassalu IT pillugu Siunnersuisoqatigiit Ilisimatusarfillu inassuteqaammut tunnatillugu pilersaarutinik siunnersuusioqqullugit suliassinneqarnissaannik isuma taperserlugu aalajagiiffigi­sassatut siunnersuut Inuit Ataqatigiit aalajangiiffigineqannginnermini siunnersuusiorfigineqarnis­saa ilalerpaat.

 

Loritha Henriksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:

Tassa Kattusseqatigiinnit pisariaqartutut taanna isigaarput, isumaqaratta tassuuna arnaasutsikkutt angutaasutsikkullu siunnersuisoqatigiiffiit siunissami atortussaminni aammalu tigoriaannakkanik allanullu iluaqutaasussanik amingaateqarnerat.

 

Taamaattumik uaguttaaq suleqataafigerusupparput taanna, aallaqqaataani oqaatigeriikkattut isumaqatigalugu nalunaarutigaarput.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq:

Saqqummiussaq taanna ersernerlukujuttutut oqaatigineqarsinnaavoq, naak erseqqissatiginiarne­qarsimagaluartoq atukkanik atorniartarfinni il.il. pisortanit pigineqartuni qarasaasiatigut toqqorsi­vinni arnaasuseq angutaasuserlu tunngavigalugit ujarlersinnaanermut periarfissaq pilersinneqar­tussaq oqaatigineqaraluartoq.

 

Arnat piginnaasusillit Nunani Avannarlerni Killerni najugaqartut ersarissumik nalunaarsorneqar­sinnaanerat eqqarsaataavoq, paasissutissiisuussalluni nĉvnit, siunnersuisoqatigiit il.il. inuttaler­niarneqarneranni qupperarneqarsinnaasalluni.

 

Saqqummiussap nassuiaataani oqaatigineqarpoq ukiuni kingullerni qulini universititini ilisimatu­sarfinnilu allani arnat aamma arnaasuseq angutaasuserlu pillugit ilisimatusarnermik ingerlatsineq annertuserujussuarsimasoq. Taamaattumik ilisimatusarnerup siunertaa paasilluarlugu taamatut ilisimatusarniartut atorsinnaasaannik annertuumik tapertaqarluni ataatsimoorussamik Nunani Avannarlerni Killerni katersaqaluni atugassiinissaq tapersersortariaqarpoq, uanninngaaniillu tapersersorneqarluarpoq.

 

Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermul­lu Naalakkersuisoq:


Partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu tapersiinerannut qujavunga aamma Naalakkersuisut siunner­suutigisaanut suleqatigiissitaliortoqarnissaa amerlanerussuteqartut tapersermasuk taanna sulias­saq taamaasillugu ingerlateqqissavarput, qujanaq.

 

Anders Andreassen, Siumut:

Qujanaq, tassa nuannaarutigaara siunnersuutit siulliit tallimat arnanut tunngasuteqarluinnartut maani tunngaviusumik tamanit isumaqatigineqarmata. Siunnersuutit saqqummiunneqartut siulliit tallimaasut arnat ullumikkut atugarisaannut tunngasuupput, taakkulu sinnersuutit tamarmik aallaaveqarput Nunani Avannarlerni Killerni arnat 1999-imi ataatsimeersuartitaaneranni, taamaalillunilu aamma Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata aalajangersakkatut maani Inatsisartunit aalajangiiffigisassatut siunnersuutigalugit.

 

Naatsumik oqatigissagaani annertuumik aamma itisuumik siunnersuutit suliarineqareersimapput.

 

Naggasiullugulu oqaatigissavara Nunani Avannarlerni Killerni ilaasortaaqatigisagut, tassalu Islandimiut aammalu Savalimmiormiut Inatsisartuisa saqummiunneqartut tamaasa akuersaarsi­mammatigit, neriuppungalu aamma taanna maani Inatsisartut piumassuseqarluartumik aappas­saanerinninnermi akuersaarumaartut.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:

Tassalu oqaaserineqarumasut immikkoortoq 53-imut taamaasillutik naammassipput.

 

Aappassaaneerneqarnissaminut suliassaq ilusimisut iluseqarluni ingerlaqqissaaq.