Pingasunngorneq 2. maj 2001, nal. 13.34.

Oqaluuserisassani immikkoortoq 58.

Nunatsinni ilinniartitsisussaaleqinerup aaqqiiviginiarnissaanut periarfissat pillugit apeqquteqaat.

(Inatsisartunut ilaasortaq Mads Peter Grønvold)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Mikael Petersen, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq.

 

 

Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit:

Nunatsinni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaaleqinerujussuaq ikiorsiiviginiarlugu qanoq iliuuseqarnissaq pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuut, aammalu meeqqat atuarfianni ilinniartitsisutut ilinniarsimasut saniatigut ilinniarsimasut allat, soorlu palasit ajoqillu upperisarsiornermik atuartitsinermi ilinniartitsisutut atorneqarsinnaanerat anguniarlugu allaffissornikkut suliniutit aalajangersimasut suut suliniutigineqarnerat pillugu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisup nassuiaateqarnissaa­nik piumasaqaat.

 

Meeqqat atuarfianni upperisarsiornerup atuartitsissutigineqarnerata iluarsiivigineqarnissaanik oqallinnissamik siunnersuut.

 

Ukiuni kingullerni Nunatsinni upperisarsiorneq eqqarsaatigalugu meeqqat atuarfiani pitsaaneru­sumik upperisarsiornerup tiimini sammineqartalernissaanik siunnersuuteqarpunga, ukiuni siusinnerusumi meeqqat atuarfiani atuartunut pitsaasumik kinguneqartumillu upperisarsiorneq ingerlanneqarsimavoq.

 

Ukiuni kingullerni meeqqat atuarfiani atuartut eqqarsaatigalugit ilaatigut oqaatsit uagut nammi­neq meeqqat atuarfiani atorsimanngisagut oqaasipiluit ajoraluartumik atorneqartalersimapput, allaat meeqqat mikinerit akornanni. Isumaqarpunga Nunatsinni upperisarsiorneq eqqarsaatigalu­gu meeqqat atuarfiani pitsaanerusumik ilinniartitsissutigineqartariaqartoq torersumik oqaatsit atorneqarnissaat ilaatigut anguniarlugu.

 

Soorlu ataasiarnata Kattusseqatigiinniit ajoqit atugaasa pitsanngorsaavigineqarnissaanik Inatsi­sartuni ujartuisartugut, isumaqarpunga upperisarsiorneq eqqarsaatigalugu meeqqat atuarfiani ajoqit atorlugit upperisarsiornermik atuartitsineq ingerlanneqartariaqartoq, soorlu aamma palasit periarfissaqarpata ilinniartitsinermi atorneqarsinnaasut.

 

Nammineq meeqqamut angajoqqaatut isumaqarpunga meeqqanut iluaqutaasinnaasoq upperisar­siornerup pitsaanerusumik meeqqat atuarfiani sammitinneqarnissaa, ataasiinnaanngitsumik inunnik aammalu meeqqat atuarfiani atuartunik oqaatigineqartarpoq upperisarsiornermi ilaatigut videorneq aammalu upperisarsiornermut tunnganngitsunik upperisarsiornermi tiimi ingerlanne­qartartoq.

 

Naluneqanngitsutut Nunatsinni ilinniartitsisunik ilinniarsimasunik annertuumik amigaateqarpu­gut, annertuumik timelærit ilinniarsimanngitsut tiimini atorneqartarlutik. Isumaqarpunga ilinniartitsisut ilinniarsimasut upperisarsiorneq kisiat minillugu ilinniartitsinermi allat ilinniagas­sat pitsaanerusumik sammisariaqaraat, taavalu ajoqit palasillu upperisarsiorneq ilisimaneruga­mikku atuartitsinermi siunissami sammisariaqaraat upperisarsiorneq meeqqanut pitsaasumik kingunilimmik siunissami ingerlanneqassappat.

 

Neriuutigaara ilinniartitsisutut ilinniarsimasut pitsaasumik siunnersuut tigussagaat. Siunnersuute­qarninni ilinniartitsisut meeqqat atuarfiani sulinerat ajorinngilara, kisiannili suli pitsaanerusumik meeqqat atuarfiani ilinniartitsinermi, sakkussat pitsanngorsarneqarnissaannik kinguneqarsinnaa­nera aqqutissiuunneqarsinnaasoq ilanngullugu eqqaanngitsoornianngilara meeqqat atuarfiani ilinniartitsinermi pitsanngorsaasoqassappat atuakkat ilinniartitsinermi atorneqartartut pitsanngor­sarneqartariaqarmata.

 

Naggataatigut neriuutigaara Naalakkersuisunit aammalu Inatsisartuni ilaasortanik soqutigineqar­luni oqaluuserineqarumaartoq siunnersuut.

 

Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermul­lu Naalakkersuisoq:

Meeqqat atuarfiannut tunngasut Naalakkersuisunit soqutigineqarluinnarput suliassanilu saller­paanut ilaatinneqarlutik. Naalakkersuisut tunngaviusumik isummersimapput meeqqat atuarfianni atuartitsinerup ilinniartitsisunit ilinniarsimasunit perorsaanikkut, eqqarsartaatsikkut ilinniakkati­gullu tunngavinnik pisariaqartinneqartunik pigisalinnit isumagineqarnissaa pitsaanerpaasoq. Tamanna meeqqatta inuusuttortattalu pitsaasumik pissanganartumillu atuartinissaannut piler­saarusiornissamut naammassinninnissamullu pingaaruteqarpoq.

 

Ajoraluartumilli ilinniartitsisunik ilinniarsimasunik amigaateqartorujussuuvugut. Taamaattumik kommunit atuartitsisunik ilinniakkamikkut allamik tunuliaqutalinnik killilimmik atuisariaqartar­put. Kommunit atuarfiillu ataasiakkaat tiimit tamarmik sapinngisamik piginnaasalimmit atuartit­sivigineqartarnissaannik ilungersuuteqarnerat Naalakkersuisut qularinngilaat. Assersuutigalugu upperisarsiornermik atuartitsineq ajoqimit palasimilluunniit isumagineqarsinnaappat tamanna pitsaasumik aaqqiinertut isigineqarsinnaavoq. Mianersuunneqassaarli, meeqqat atuarfianni oqaluussilluni upperisaqarneq pillugu atuartitsinermi oqaluussineq pinnagu ilisimasaqartitsiniar­nerli atuartitsissutigineqartussaammat.

 

Tamatumunnga atatillugu erseqqissarneqassaaq timelæritut kina sulilissanersoq atuarfiullu atuartitsisuisa akornanni tiimit qanoq agguaanneqarnissaat najukkami aalajangerneqartarmat. Atuarfiup siulersuisuisa tamanna nalunaruutigissavaat, taamaalilluni atuisutut sunniuteqartoqas­sammat. Tamanna nuna tamakkerlugu politikikkut suliassaanngilaq.

 

Meeqqat atuarfianni atuartitsisut ilinniartitsisutut ilinniarsimasut amerlinissaat anguniarneqartu­arpoq, ilaatigut Nunatsinni ilinniartitsisutut ilinniarsimasuutivut ilanngullugit. Taamaattumik aamma anguniakkap taassuma tungaanut suliniutit amerlasuut aallartinneqarput.

 

Eqqaaneqarsinaavoq ilinniartitsisut sulinerminni atugarisaat pillugit nalunaarusiami 1998-imi isumaqatiginninniarnermut malitsitut 1999/2000-imi suliarineqartumi pissutsinik meeqqat atuarfianni ilinniartitsisunik pissarsiniarnermut sulisorinniinnarniarnermullu pingaaruteqarsin­naasunik tikuartuisoqarsimammat. Taakku ilagaat akissarsiaqatitaaneq ersarissoq, tassa akissarsi­at tapiissuterpassuarnik assigiinngitsunik katitigaanatik tunngaviusumik akissarsiaanissaat. Aamma tikkuartukkat ilagaat akissarsiat, pingaartumik aallartinnermi akissarsiat, kajungernar­nerusinnaasut. Pineqartut taakkua marluk tamarmik ilinniartitsisoqarniarnermi isumaqatigiissu­taaqqammesumi akuerineqarput. Taakku inerneri ukiumi atuarfiusumi nutaami ilinniartitsisunik atorfinitsitsinermi malunniutileriissagunarput, pingaartumilli ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut naatsorsuutigaat ilinniartitsisutut ilinniartitaanerup inuusuttortatsinnut kajunger­narnerulernissaa, taamaalilluta nammineq ilinniartitsisut maanimiut atornerulersinnaaniassagatsi­git.

 

Tikkuarneqartut allat tassaapput atuarfinni sulinermi avatangiisit aamma sulisoqarnermut politiki. Apeqqutit taamaattut ilinniartitsisut kommuninit atorfinitsinneqartalernerannut atatillugu ilanngullugit eqqarsaatigineqarsimapput. Atorfinitsitsisinnaatitaaneq pillugu kommuninik isumaqateqarnerup saniatigut suleqatigiissitanik ataatsimiititaliornissamik isumaqatigiissuteqar­toqarpoq isumaqatigiissutinullu ilanngussassat allattorneqarlutik sulisoqarnikkut ingerlatsinikkut, perorsaanikkut, ineriartornikkut allatigullu najukkani suliat pillugit suliniutit isumaqatigiissutigi­neqarlutik.

 

Naalakkkersuisut naatsorsuutigaat tamakku atuarfinnik ataasiakkaanik suliffittut ima pitsanngor­titsitigalutillu orniginarsisitsitigissasut allaallu sulisunik pikkorissunik kajungilesitsiinnaratik suliffimminniiginnartitsilersinnaallutik, allaat immaqa aamma soraarninngorfissaq ukiunik marlussunnik sinnerlugu sulisoqartalersinnaassalluni. Naalakkersuisut kommuninut kajumis­saarerusupput atuarfinnik qanoq pitsanngorsaasinnaaneq eqqarsaatigeqqullugu, soorunami aamma ilinniartitsisut eqqartueqatiginerisigut. Soorlu suleqatitaat qanoq tikilluaqquneqassappat? Utoqqasaajunerusut qanoq mianerineqassappat? Aamma utoqqaanerusut pillugit politikeqarto­qassava? Kiisalu suliassat qanoq agguaanneqarsinnaappat?

 

Tamakkorpassuit ilinniartitsisunik ilinniarsimasunik kajungilersitsinissamut najukkani periarfis­siisuulluassapput. Qitiusumik sulinitsinni naluneqanngitsutut meeqqat atuarfiat pillugu nutaamik peqqussusiorpugut. Ilinniaqqinnernut ingerlaqqinnernullu tunngasut suliaraavut. Ilinniartitsisutut ilinniartitaaneq misissorneqassaaq. Tamakkua tamarmik ukiuni arlalinni meeqqaat atuarfiannik suliffittut soqutiginarnerulersitsillutillu kajunernarnerulersitsinissaat qularnanngilaq. Suliffik pissanganartoq ineriartornissamut periarfissalik akissarsiarissaarfiusorlu.

 

Ilinniartitsisussaqartitsineq Naalakkersuisunit malinnaaffigeqqissaarneqarpoq. Ilinniartitsisutut atorfinnut qinnuteqartartut amerlassusaannik kommuninit nalunaarutaagallartut isumalluarneru­laalersitsipput. Kommunit ukioq manna amerlanerusunik qinnuteqarfigineqarsimanerat pisarner­minniillu amerlanerusunik atorfinitsitsisinnaasimanerat malunnarpoq. Tamanna Naalakkersuisut soorunami nuannaarutigaat, tamannalu aallaavigalugu neriuutigilluinnarpaat suliniuterpassuit allat taaneqareersut ukiuni ingerlasuni ilinniartitsisussaaleqinermik annertuumik millisitsiumaar­tut, meeqqallu atuarfianni atuartitsinermik pitsaanerulersitsiumaartut.

 

Ole Thorleifsen, Siumup oqaaseqartua:

Oqallisissamik siunnersuuteqartup Nunatsinni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaaleqinerujus­suaq ikiorsiiviginiarlugu meeqqat atuarfianni ilinniartitsisut ilinniarsimasut saniatigut ilinniarsi­masunik allanik atorfinitsitsisinnaaneq periarfissatut siunnersuutigalugu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisumut nassuiaateqaqqusi­voq.

 

Siumumiit ilisimavarput Nunatsinni meeqqat atuarfiat ukiut ingerlanerini inuiaqatigiit ineriartor­nerat malillugu pitsanngorsaavigineqartuarmat, tamatumalu malitsigisaanik atuartitsinermi atortussat aammattaaq pitsanngorsaavigineqartuarlutik. Atuarfitsialaap piareersarneqarnerata aallartinneqarnerani inuiaqatigiinni pissutsinut naleqqussaanerit aaqqissuussaanerusumik ingerlanneqalerput, meeraq qitiutillugu, Nunatsinnilu pissutsit aallaavigalugit suliaq ingerlanne­qarmat.

 

Ilinniartitsisussaaleqineq anigorniarlugu Atuarfitsialammi saqqummiunneqarnikuuvoq ilinniartit­sisuunngitsut sulianut allanut ilinniarsimasut ilinniartitsisutut atorneqarsinnaanissaat periarfis­siuunneqartariaqartoq. Assersuutit taaneqarsinnaavoq EDB-imik atuartitsinermi EDB-ilerisutut ilinniarsimasumik ilinniartitsisutut ilinniarsimanngikkaluanik ilinniartitsisoqarsinnaaneq periarfissatut misissorneqartariaqarmat. Kisiannili puiorneqartariaqarani pamersaanermik qanoq annertutigisumik piumasaqaateqarnissaq, tamanna pikkorissarnermik malitseqarnissaa naliliivigi­neqaqqaartariaqarmat. Tamannalu Atuarfitsialammik qanimut suliaqartut sukumiinerusumik isummersorfigissavaat.

 

Ajoqit palasillu upperisarsiornermik atuartitsisutut atorneqartarnerat periarfissatut isigineqarsin­naavoq, kisiannili eqqaamaneqartariaqarpoq Atuarfitsialammi upperisarsiornermik atuartitsiner­mik isummersuutini ersersinneqarmat upperisarsiornermik atuartitsinerup upperisat allat aamma ilinniartitsissutaasussaasut kissaatigimmatigit, oqaluusserinerinnaanngitsumik soorlu Naalakker­suisup oqarneratut periuseqarnikkut.

 

Kisiannili Siumumiit ilisimavarput timelærerinik atorfinitsitsisarnerup kommunalbestyrelsinit akisussaaffigineqarnerat, tassanilu aalajangiisuusarluni kommunini pissutsit allanngorarneri, timelærerinillu qanoq amerlatigisunik atorfissaqartitsinerit, qujanaq.

 

Augusta Salling, Atassutip oqaaseqartua:

Inatsisartunut ilaasortap Mads Peter Grønvold ilinniartitsisussaaleqinerup aaqqiivigineqarnissaa­nut ilaatigut periarfissatut tikkuarpaa meeqqat atuarfianni upperisarsiornerup atuartitsissutigine­qarnerani palasit ajoqillu atorneqartalernissaat, oqarnera malillugu, isumaqarami ilinniartitsisut ilinniarsimasut upperisarsiorneq kisiat minillugu ilinniartitsinermi allat ilinniagassat pitsaaneru­sumik sammisariaqaraat.

 

Atassutip upperisarsiornerup atuarfinni pitsaasumik atuartitsissutigineqarnissaa pingaartitaraa, matumanilu oqallinnissami pingaarpoq oqaatigissallugu, ullumikkut meeqqat atuarfiat pillugu peqqussut malillugu komunit periarfissagissaarmata pisariaqartitsinertik tunngavigalugu tiiminik atuartitsiviusunik amerliallatsitsinissaminnut aammalu kikkut ilinniartitsisut atorneqassanersut kommunit oqartussaaffiisa iluaniimmat.

 

Siunnersuuteqartup eqqarsaatai ilaatigut paasilluarsinnaagaluarlugit isumaqarpugut piffissaann­gitsoq Inatsisartuni, meeqqat atuarfianni kikkut upperisarsiornermi atuartitsissanersut, aammalu meeqqat tiimini qassini upperisarsiornermi atuartassanersut taamatullu kikkut tiimini atuartitsis­sutinilu sorlerni atuartitsissanersut minnerunngitsumillu atuarfinni ataasiakkaani pineqartut pillugit kikkut aalajangiisassanersut eqqartussallugit. Tassami siunnersuuteqartumut oqaatigiin­nassavarput apeqqutit tamakkorpiaat ilaatigut Atuarfitsialak ilusilersorniarlugu isumasioqatigii­sitsisarnerni sammineqarlutillu isummersorfigineqartarmata, suliarujussuarlu atuartunit, angajoq­qaanit, ilinniartitsisunit, qinikkanit allarpassuarnillu ilusilersueqataaffigineqarsimasoq naammas­siartuaalersutut oqaatigineqarsinnaalersimammat. Atassummiillu suliap aallartisalerneraniit suleqataasimalluta naammassillugu Inatsisartuni oqaluuserinissaanut qilanaarpugut.

Ilinniartitaanermut Naalakkersuisup akissuteqarnermigut ilinniartitsisussaaleqinerup akiorniar­nerani suliniutit ullumikkut ingerlareersut nassuiarlugit saqqummiuppai. Mannalu iluatsillugu Naalakkersuisoq aperissavarput arlaatigut iliuuseqassamaarnersoq ilinniartitsisut ilinniarsimasut ullumikkulli ilinniartitsisutut sulinngitsut atuarfeqarfimmut uteqqinnissamut periarfissinneqarsin­naanerinut.

 

Ilimanarsinnaammammi Atuarfitsialaap piviusunngortinneqarneratigut atuarfeqarfimmut uterusussinnaasut aporfigissagaat ukiuni amerlavallaani atuarfeqarfiup avataaniissimaneq, immaqalu ukiumi ataatsimi pikkorissaqqissinnaaneq periarfissaalissagaluarpat ilinniartitsisunn­goqqikkumasinnaasut amerlasinnaassagaluartut. Tamannalu ilinniartitsisussaaleqinerup akiorni­arneranut ilapittuutaalluassagaluarmat, arajutsisimaneqanngilarmi ilinniartitsisutut ilinniagaqarsi­masut ikigisassaanngeqisut ullumikkut allami suliffeqarlutik inuussutissarsiuteqarmata.

 

Taama oqaaseqarluta Naalakkersuisut akissuteqaataat taperserparput.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Inuit Ataqatigiit Mads Peter Grønvoldip Nunatsinni ilinniartitsisussaaleqinerup aaqqiiviginiarnis­sanut periarfissat pillugit apeqquteqaataa aallaavigalugu oqallisissiaq ima oqaaseqarfigissavar­put:

 

Inuit Ataqatigiit Naalakkersuisup apeqquteqartumut akissuteqaammini ilinniartitsisussaaleqiner­mi ajoqit palasilluunniit upperisarsiornermi ilinniartitsisuusinnaassappata pitsaasuunissaanik ilimaginninnera paasilluarparput. Ingerlaannartumilli oqaatigissallutigu taaneqarsimasutut upperisarsiornermi ilinniartitsineq oqaluusserinerunani upperisaqarnermilli ilinniartitsinerussam­mat imarisamigut siammasilluartoq tamannalu Inuit Ataqatigiit pingaarnerutikkatsigu.

 

Naalakkersuisoq tapesissavarput kina timelæreritut sulissanersoq atuarfiullu atuartitsisuisa akornanni akunnerit qanoq agguaanneqassanesut najukkami aalajangerneqartussaammat, aammalu atuarfinni aqutsisut tassalu angajoqqaat aalajangersaanerni pingaarnerpaatut inissisima­sarmata nuna tamakkerlugu politikikkut tamanna suliassaanngimmat.

 

Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput ilinniartitsisunik sulisoqarnermut assigiinngitsutigut isumaqatigiissutit aqqutigalugit ajunngitsumik angusaqartoqarsimammat. Taamatullu aamma suliniutinik assigiinngitsunik ilinniartitsisussaaleqinerup qaangeriartuaartinnneqarnissaanut aqqutissanik aallartitsisimaneq, aammalu kommuninut ataasiakkaanut kaammattuisimaneq ilinniartitsisut qanoq ajunnginnerusumik atorfimminnut atatillugu isertinneqartarnissaannut tunngasuni.

 

Inuit Ataqatigiit siunnersuuteqartup tunngavilersuutigisimasai aallaavigalugit Palasit Peqatigiiffi­at palasillu ilaat tusarniaavigisimavagut isuma qanoq namminneerlutik nalilerumaneraat aamma tusarusussimagatsigu.

 

Tamatumunnga atatillugu Inuit Ataqatigiit oqaatigerusupparput apeqquteqartup palasit ajoqil­luunniit meeqqat atuarfiini ilinniartitsisussaaleqineq ikiorsiiviginiarlugu upperisarsiornermi ilinniartitsisalersinnaannginnerannik siunnersuutaa ilaatigut atorneqareermat. Tassalu palasit pisussaaffigivillugu ukiumut allaat akunnerit 40-t tikillugit apersortittussanik ilinniartitsinermut atortarmatigit, aammalu ajoqit amerlanerit assigiinngitsunik inuussutissarsiuteqartariaqartarnertik aallaavigalugu ilaatigut ilinniartitsisutut timelæreritulluunniit atuarfinni sulisooreertarmata.

 

Palasit Peqatigiiffiata apeqquteqaammut tunngatillugu akisimavaatigut palasit ullumikkut palasitut suliassaat naammareeqisut, suliffik taanna nalunaaquttap akunneri ulloq kaajallallugu suliffiusariaqartarmta. Aammalu palasit ilaatigullumi ajoqit ilinniartitsisutut atorneqassappata taava suliamikkut pingaartumik allaffissornikkut aaqqiivigineqaqqaartigatik meeqqat atuarfianni upperisarsiornermik ilinniartitsinissamut immikkut sulinissaminnik piffisaqalernavianngitsut.

 

Inuit Ataqatigiit apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnermi taama oqaaseqarpugut.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:

Saqqummiussaq soqutiginarpoq aammalu Mads Petap taakkartugai sinerissami ullutsinni takussaapput, ajornartorsiutillu taakkartugai sinerissami upperisarsiornermut ilinniartitsisartut tassalu tiguinnakkat/ilinniarsimanngitsut ilisarisinnaagunarmassuk.

 

Upperisarsiornermi ilinniartitsisarneq sinerissami soorunami ajunngitsumik aammattaaq inger­lanneqartartoq nalunngilarput, kisiannili illoqarfinni aammalumi nunaqarfinni upperisarsiorner­mut ilinniartitsisussaaleqineq naluneqanngilaq. Taamaattumik upperisarsiornermi ilinniartitsisar­nerup aaqqiivigineqarsinnaanissaa tamatta ammaffigisariaqarparput, aammalumi periarfissagut pioreersut annertunerusumik atortariaqarpagut. Taamaattumik ajoqit nunaqarfinniittut annertu­nerusumik atorneqarsinnaalernissaat Kattusseqatigiinniit kaammattuutigerusuppagut. Nalunngi­lagummi nunaqarfinni ajoqit qaammammut akissarsiaat killeqaqisut, taamaammat ajoqinut saniatigoorilluarneqarsinnaasut iluatinnartoqarneri kaammattuutigerusukkatsigit.

 

Taamaattumik Kattusseqatigiinniit siunnersuut ilinniartitsisussaaleqinermut pakkersimaartitsisin­naammat, iluaqutaasinnaanissaalu takorloorsinnaagatsigit. Ammaffigalugu Naalakkersuisut kaammattorusuppagut sinerissami illoqarfinni aammalu nunaqarfinni ajornartorsiutip qanoq isikkoqarnera tusarniaaffigeqqullugu.

 

Ajoqiinnaalli kisimik ajornartorsiutaanngillat ilinniartitsiffigisinnaasat allat taamatorluinnaq inissisimapput, assersuutigilaartigu sananermut ilinniartitsineq, assassornermut ilinniartitsineq. Assersuutitut taakkartuininni eqqarsaatigaakka ukiorpassuarni sanasutut ilinniarsimasut aammalu arnat assassullaqqissut utoqqalinersiuteqalersimasut annertunerusumik atorluarneqarsinnaanis­saat tamatta ammaffigisariaqaratsigit. Taamaattumik Naalakkersuisumut innersuunnaraluaqaaq sinerissami pioreersut annertunerusumik atorluarneqarsinnaanissaanissaat eqqumaqqullugu.

 

Taamatut oqaaseqarluta oqallinnissamut ilaarusuppugut aammalu Mads Peter Grønvoldip taakkartugai soqutiginarmata Naalakkersuisut ammalluinnarnissaannut kaammattuerusuppugut.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq:

Apeqquteqaateqartup ilinniartitsisussaaleqineq iluaquserniarlugu ajoqit palasillu meeqqat atuarfianni upperisamik atuartitsisuunerunissaat kaammattuutigaa. Ilaatigullu oqaaseqarluni ilinniartitsisut ilinniarluarsimasut faginik allanik atuartitsineq sammineruniassammassuk upperisaq oqaluffimmi sulisunut suliaritittariaqartoq.

 

Immaqa ilinniartitsisut ilaannut upperisamik atuartitsinissamik ornigisaqanngitsunut taama eqqarsarneq iluarinassagaluartoq, taamaattoq uanga qangaaniilli isumaqartuartarpunga palasit ajoqillu naak oqaluffinni tusarnaarneqartuaraluarlutik suliartillu ilumoorullugu ilagiit uppernik­kut sullilluaraluartillugit, meeqqat atuarfiini upperisamik atuartitsisuulernikkut meeqqat Apissu­sissaanngitsumik oqaasipiluttarnerannik@ kisimik aaqqiisussatut isumalluutigineqarsinnaanngit­sut.

 

Ajoraluartumik oqarta uagut atuarfinni annerusuni atuartitaasimasugut aamma upperisamik atuartitsisugut imannarsuaq tusarnaartarsimanngikkigut, faginut allanut soqutigisarluinnaqqis­saatsinnut atuartitsissut taanna sanilliullugu ilaanneeriarluni imannarsuaq pissanganaateqarneq ajormat.

 

Meeqqat atuarfianni upperisamik atuartitsineq uppernerulernissamut oqaasipilunnginnerunissa­mulluunniit sammisuunngilaq. Meeqqalli ilinniagassatut allatulli upperisamik atuartitsineq ilinniartitsisoq aamma sooq pissutsit taamanersuaq ullumilu taamatut issimanersut ilinniartita­minnut ilinniartitsissutigisussaavaat.

 

Oqaluuserisassanngortitsisup ullumikkut meeqqat ornittakkaminni angerlarsimaffimminiluunniit isiginnaarut atorlugu isiginnaartagaat naalattuinnaanngillat, meeqqallu ilikkajasut ilami me­eraararsuit allaat tusakkatik takusallutillu aallaavigalugit tupinnaannavissumik naalannagitsunik oqariataartalerput. Oqarta ukiut nutaat nassatarisaannik, taamalu oqariataartarneq ilaannikkut oqaasipiluttutut nipillit palasip ajoqilluunniit atuarfinni ilinniartitsisorilerneqarnerisigut imaasial­laannaq aaqqinneqarsinnaanngilaq. Isiginnaarulli suli allanik ilaartoqarneqartuarpoq, immaqa allaat angajoqqaat teknikikkut ilisimanngisaat atorlugit, tassa internet atugaallualersoq aamma ammartarpaat imannaannarlu paquminartunik isiginnaartarlutik.

 

Apeqquteqaammut ersarissumut akissuteqaat takisooq uiarterisorlu annerusumik oqaaseqarfigis­sanngilara, apeqquteqartup palasit ajoqillu meeqqat upperisap tungaatigut pitsaanerulernissaan­nik ujartuisup apeqquteqaataa palasit ajoqillu meeqqanik uppernerulersitsisinnaasutut atuarfimmi sulisuuneruleqqullugit oqallisigeqqusaa akissuteqaammi ersarissumik akineqanngimmat.

 

Ilinniartitsisulli ilaqarajupput seminiariani upperisamik soqutigisaqarneq aallaavigalugu immik­kut ilinniagaqartartunik. Tamakku soqutiginninnerat meeqqanullu upperisamik ilinniartitsissuti­tut, tassa uppertunngortitsiniutaanngitsumik ilinniartitsisinnaanerat annerusumik periarfissittaria­qarpoq.

 

Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit:

Inatsisartuni ilaasortanut Naalakkersuisumullu timelærit qanoq atorneqarnissaat ujartunngilara. Kisiannili ujartorlugu palasit ajoqillu ilaatigut atorluarneruneqarnissaat upperisarsiornermi, taanna ujartorpara, taanna apeqquteqaatinnut qiteritillugu Inatsisartuni sammineqarnissaanut qulequtsiuteqqavara. Taamaattumik uani ujartorneqangaatsiartoq timelærit qanoq atorneqassa­nersut namminneq uagut aalajangersussanngikkipput oqaluttoqarpoq partiini arlalinni. Taannali kisianni uanga ujartunngilara.

 

Kisianniliuna timelærit annikinnerusumik atorneqarnissaat anguniarlugu atuartitsinerup pitsann­gorsarneqarnissaanik iluaqutaasinnaasumik ujartuigaluartunga.

 

Meeqqat atuarfiani atuartut sooq efterskoleqqaartariaqartarpat? Ilaatigut qaffasinnerusunut ilinniagaqarniarunik piumasaqaatit sakkortungaarmata karakteritit pitsanngorsaqqaartariaqartar­matigit. Tassa meeqqat atuarfianni ilaatigut atuartitaanermi karakterit pissarsiarineqartartut ilaatigut ima appasitsigisarput efterskoleqqaartinnani qaffasinnerusunut ilinniartitaanernut qaqisoqarsinnaanani. Tamakkua iluarsiivigineqassappata pitsanngorsaataasinnaasut suulluunniit misissorluaqqissaarneqartariaqarput.

 

Apeqquteqaatitut tunngavigalugit oqaaluserisassanngortitaannaalluunniit aallaavigalugit Naalak­kersuisunikkut suliniaqqinnissami atorluarneqartariaqarput tamakkua saqqummiunneqartoq. Isumaqarpunga Naalakkersuisut soqutigalugu saqqummiussaq una ingerlateqqikkumaaraa, ajornartorsiutaasinnaasut siunissami aningortariaqaratsigit. Taamaalilluta immaqa efterskoleq­qaartoqartariaqartassanngikkaluarpoq annertunerusumik qaffasinnerusumik ilinniagaqarniarlutik qinnuteqartartut siunissami eqqarsaatigalugit.

 

Taamatut annertunerusumik oqaaseqarnanga qujassutigaara partiini soqutigineqarluni oqaluuseri­neqarmat.

 

Aammalu una soqutigilluinnarpara Atassutip eqqaasitsissutigisaa ilinniartitsisutut ilinniarsimasut massakkut ilinniartitsisutut atunngitsut, suliffeqanngitsut pikkorissarteriarlugit ilinniartitsisutut atoqqilerneqarsinnaanerat, taanna ujartorneqartariaqarpoq. Isumaqarpunga taanna periarfissaq aamma ilinniartitsisussaaleqinermut iluarsiissutaasinnaasoq, qujanaq.

Lise Skifte Lennert, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermul­lu Naalakkersuisoq:

Siullermik partiit Kattusseqatigiillu kiisalu attaviitsup akissutaanut aamma uanga qujavunga.

 

Taavalu kingullerminngaanniit aallartikkusuppunga, Mads Peter Grønvoldip siunnersuuteqartup ujartugaa paasilluarlugu aamma uanga nammineq paasivara suna ujartugarigit. Taavalu tassa neriuppunga akissuteqaatinni taanna uteqqilaassavara taamatut tiiminik agguataarineq kommunit nammineerlutik akisussaaffigimmassuk, taanna tassuuna pisassaaq. Kisianni aamma paasilluar­para una ujartuinerpit ilagisaa, tassalu taamatut Nunarput tamaat ataatsimut isigalugu qanoq iliuuseqarsinnaaneq, tassa aamma partiit Kattusseqatigiillu aamma oqaaseqarnerata ilaanni ersereermat Atuarfitsialammi suliniuteqarnitsinni tassa imarisaata iluani tamakkorpassuit tassa aamma suliniutitut ingerlakkatsigit.

 

Aammalu tassa taanna eqqaasitsissutigilaassavara ukiaru Inatsisartut ataatsimiinnissaanni peqqussutissatut siunnersuut saqqummiunneqassammat, tassalu ujartukkavit ilagivaat aamma taakkua upperisarsiornerup iluani ilinniartitsinermi atuartitsinermi aqqutit suut atorneqarsinnaa­nersut, lutherikkuuneq kisiat eqqarsaatiginagu kisiannili aamma upperisat allat tamaasa eqqarsaa­tigalugit aqqutit nutaat silarsuarmioqatitsinnullu aamma tulluartut suut aqqutigalugit taamatut atuartitsinerup iluani ingerlanniakkagut suuneri, tassa Atuarfitsialaap iluani peqataallutik saqqummiunneqartussaapput.

 

Taavalu aamma efterskoleqqaartitseqqaartariaqarnerput eqqaagakku imatut nipilimmik, soorlu pisariaqartikkunnaartariaqaripput, uanga isumaga najoqqutaralugu imaappoq taamatut eftersko­lertitsisarneq qallunaatut ilinniartitsineriinnaanngilaq. Kisiannili aamma inuusuttuaqqat ineriar­tornerminni iluaqutigisartupilorujussuuaat ineriartornerup iluani aammalu inuttut inerikkiartor­nermi iluani assut pissarsiffigisaraat paasivarput. Aammalu tassa sineriassuatsinninngaanniit efterskoleriartoreertarsimasut ukiut taakkua ingerlaneranni, aamma takusinnaavarput nukittorsaa­tigisarsimagaat, taavalu ilinnialeqqinnissaminnut aamma iluaqutigisarlugu.

 

Kisianni ugguuna paasilluarsinnaavakkit karakteri piinnarlugu, una eqqarsaatigigunarakku aamma karakteri tunngavigiinnarlugu pikkorissaqqinnissaannarmut atorneqassanngitsoq taanna. Kisianni neriuppunga akissuteqaatinni paasissagit taakkua piinnarnagit, kisiannili inuttut ineriartornissaq pillugu aamma taamatut Nunarput qimakkallarlugu ukioq ataaseq misiliisarnerat aamma annertuumik naleqarmat.

 

Taavalu Atassutikkut ujartorpaat taamatut ilinniartitsisooreersut, kisiannili ilinniartitsisutut suliunnaarsimallutik uteqqinnissaminnut pikkorissartinneqarsinnaanerat, tassa taassumarpiaat iluani pikkorissaanerit pitsanngorsarneqarput uani kalaallisut suli taaguusinnginnatsigu, diplo­muddannelsitut taallugu, taavalu kandidatinngorniarneq taanna periarfissaq ammareerpoq.

 

Ukiuni kingullerni ilinniartitsisut atuarfimmut uternerminnut pilerisut tutsiuttalereersimapput aamma, aammalu taamatut pisoqareerpoq. Taamaammat neriuppunga, kisianni tassa isuma ajunngeqaat aammalu tassalu nalunaarutigiinnassavara suliniarnitsinni ilinniartitsisunngorniar­nerup aamma pitsanngorsarneqarnissaa aamma Atuarfitsialak saqqummiunneqareerpat suliat ilagimmassuk massakkullu aallarnisarlugu ingerlatilereeratsigu.

 

Taamaallaat aamma Inuit Ataqatigiit erseqqissaateqarmata arlalinnik uani uteqqissanngilakka, kisiannili ersarissumik erseqqissaateqarnissinnut aammalu uani ajoqit palasillu aamma ilinniartit­sinerminni upperisarsiornermut tunngasuinnaanngitsuni aamma ilumoorpoq. Upperisarsiorner­mut tunngasuinnaanngitsuni aamma ilinniartitsereermata ilaallu aamma timelæritut sulereerlutik.

 

Mikael Petersen, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq:

Allamik tassa nappaasimasoqanngilaq, tassa imaappoq allamik oqaaseqartoqarumalluni qinnute­qartoqarsimanngilaq, taamaalilluta immikkoortoq 58, tassa Nunatsinni ilinniartitsisussaaleqi­nerup aaqqiivigineqarnissaanut periarfissat pillugit apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinneq naammassissavarput.

 

Erseqqissaatigissavara apeqquteqaatit aallaavigalugit oqallinnerit maani Inatsisartuni aalajangii­viusussaanngimmata, kisiannili isummanik assigiinngitsunik qaqileriffiusussaallutik, aamma taamaalisoqarpoq. Inatsisartuni ilaasortat, tassa imaappoq partiit amerlanerussuteqartut malun­narpoq Naalakkersuisunut ilaasortap akissuteqaataa naammagisimaaraat, aammalu apeqqutit assigiinngitsut Inatsisartuni ilaasortaninngaanniit saqqummiussuunneqartut akissuteqarfig ineqarnerat aamma naammagisimaarneqarluni.