Nutaarsiassat

08-06-2010

Nunani avannarlerni killerni aalisarnermik aqutseriaatsit assigiinngitsut pillugit Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata ataatsimeersuartitsinerani ullormi siullermi ilisimatusarfinneersut atorfilittallu oqaaseqartuupput

Nunani avannarlerni killerni aalisarnermik aqutseriaatsit assigiinngitsut pillugit Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata ataatsimeersuartitsinerani ullormi siullermi ilisimatusarfinneersut atorfilittallu oqaaseqartuupput

Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata Inatsisartullu siulittaasuata Josef Motzfeldtip nunani avannarlerni killerni aalisarnermik aqutseriaatsit assigiinngitsut pillugit Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata ataatsimeersuartitsineq ammareermagu nunanit ataasiakkaanit ilisimatusartut atorfillillu nunani ataasiakkaani aalisarneq eqqarsaatigalugu massakkorpiaq sammineqartut pillugit saqqummiussuipput.

Kalaallit Nunaanniit Aalisarnermut, Piniarnermut Nunalerinermullu Aqutsisoqarfiup pisortaa Emanuel Rosing aallarniivoq Kalaallit Nunaanni aalisarnermik aqutseriaaseq aalisarnerlu pillugu inatsisip nutarterneqarneranik suliap killiffia saqqummiullugit.

Emanuel Rosing ataatsimeersuarnermut peqataasunut aalisarneq pillugu inatsimmut inatsisitigut tunngaviusut aamma Kalaallit Nunaanni aalisarnermik inuussutissarsiuteqarnermut peqataasinnaanermut nalinginnaasumik piumasaqaatit kiisalu avataasiorluni sinerissamullu qanittumi aalisarnermut pisassiissutinik avitseriaatsit pillugit ilisimatitsissuteqarpoq. Tamanna pereermat aalisarnermik inatsimmik nutarteriniarnerup killiffia naatsumik tikippaa, oqaatigalugu taassuma qanittukkut tusarniaatigineqarnissaa naatsorsuutigineqartoq Inatsisartut ukiakkut katersuunneranni saqqummiunneqarnissaa siunertaralugu. Tamatumunnga atatillugu immikkut aporaaffiusut tassaanerarpai piginnittuunermut aalajangersakkat atuuttut, pisassiissutinit pigisat qanoq sivisutigisumik attanneqarsinnaaneri, pisassiissutinit pigisat pigineqarsinnaanerinut killiliissutaasinnaasut, tulaassisussaatitaaneq aamma sinerissamut avataasiorlunilu aalisarnerit immikkortinneqartarnerisa atorunnaarsinneqarsinnaanera.

Niels Vestergaardip, Syddansk Universitetimi aningaasaqarniarnermik professori aalisarnermillu inatsisip nutaarterneqarnerani akuutinneqartup, Kalaallit Nunaanni aalisarnermik aqutsineq tamatumalu aningaasaqarniarnermut sunniutigisartagai pillugit saqqummiussaqarpoq. Saqqummiussinermi raajarniarneq immikkut sammivaa aalisarnermik aqutseriaatsinut allanut sanilliussisarluni.

Apeqqut ”Ataatsimut imaq – ataatsimut aalisagaatit – ataatsimut iluaquteqarniarnermik aqutsineq?” aallaavigalugu Pinngortitaleriffimmi ilisimatusartup Helle Siegstadip Kalaallit Nunaanni nunanilu avannarlerni killerni aalisarnerit sanilliuppai. Minnerunngitsumik qalerallit, saarulliit, suluppaakkat ammassaallu ataatsimut imartani aalisagaqatigiittut ataatsimoorunneqartutut tikkuarpai. Tamatumunnga atatillugu erseqqissarpaa aalisarnermik ataatsimut aqutsisoqassappat pingaaruteqarluinnarmat pisassiissutit nunat avannarliit killiit akornanni qanoq agguataarneqartarnissaat isumaqatigiissuteqartoqarnissaa.

Kalaallit Nunaanniit saqqummiussisut saniatigut aamma Norgemit Savalimmiunillu ilisimatusartut saqqummiussaqarput. Ilisimatusartoq Stig Gezelius Norgemi nunalerinermi aningaasaqarniarnermik ilisimatusarfimmeersoq pissutsit suut inuiaqatigiit aalisartullu malittarisassanik eqquutsitsinissaannut aqqutissiuinermut aqutsisuunersut nassuiaateqarfigai, taannalu malillugu Savalimmiuni imavinni pissutsinik ilisimatusarfiup pisortaa Eilif Gaard saqqummiussaqarluni Savalimmiuni aalisarnermik aqutseriaatsip aalisagaqatigiit piujuaannartitsinermik tunngavilimmik iluaqutiginiarneqarnissaannut sakkutut atorneqarsinnaanera qitiutillugu.

Ulloq naggaserneqarpoq EU-p aalisarnermut politikkia qitiutillugu marlunnik saqqummiussisoqarneranik. Armando Astudillo, EU-p aalisarnermut kommissioniani siunnersorti, EU-p aalisarnermut politikkimik nutarteraluni EU-p suliniarnerata killiffia saqqummiuppaa. Taassuma 2012-ip ingerlanerani EU-Parlamentimut saqqummiunneqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.

Ásmundur Guðjonsson, Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiiffianni aalisarnermut tunngasuni siunnersortaaneq, saqqummiussaqarnermini sammivaa Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiiffiat aqqutissaasinnaanersoq EU-mi ataatsimut aalisarnermut politikkip nutaap ilusilersorneqarnerani sunniiniarnermut? Akissutaa erseqqissumik naaggaavoq, EU-p aalisarnermut politikkia EU-mi Ministerit Siunnersuisoqatigiiffiata EU-Parlamentillu peqatigiillutik aalajangertarmassuk. Nunat avannarliit qaangerniagassaat taamaattumik tassaaneruvoq EU-p aalisarnermut politikkia toqqaannartumik Danmarkimut, Sverigemut, Finlandimut aamma Ålandimut attuumassuteqarmat, nunanut avannarlernut killernut Norge ilanngullugu taamaallaat toqqaannanngitsumik attuumassuteqarluni. Tamatumunnga ilanngunneqassaaq nunanit avannarlernit EU-mut ilaasortat immaqa aamma politikkip tangia isumatigiinngissutigigunarmassuk. Taamaakkaluartorli Nunani Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiiffiani aalisarneq pillugit suleqatigiinnikkut Kalaallit Nunaata timitalimmik peqataaffigisaata EU-mi aalisarneq pillugu politikki sunnerniarneqartarpoq. ilaatigut ministerinik ataatsimeeqateqartarnikkut nunallu avannarliit suleqatigiinnerata iluani ataatsimeersuarnernit aalisarnermut tunngasinnaasunit allakkianik ingerlatitseqqiisarnikkut.

Ataatsimeersuarnermut inuit 40 sinnerlugit peqataapput. Inatsisartut Nunallu Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata siulittaasuata Josef Motzfeldtip saniatigut nunatsinniit aallartitaapput Jane Petersen, Jens Immanuelsen, Justus Hansen aamma Ruth Heilmann.

Aqagu ataatsimeersuarnerup ingerlaqqinnerani ilisimatusartunit saqqummiussisoqareerpat, ataatsimeersuarneq naggaserneqassaaq nunani avannarlerni killerni aalisarnermut ministerit Ane Hansenip, Jacob Vestergaardip aamma Jón Bjarnasonip akornanni oqallinnermik.

Josef Motzfeldt

Formand for Inatsisartut

Paasissutissat sukumiinerusut Inatsisartut Siulittaasuannut Josef Motzfeldtimut oqarasuaat angallattagaq +299 55 76 41 attaveqarfigalugu pissarsiarineqarsinnaapput.

Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiat Kalaallit Nunaata, Islandip Savalimmiullu akornanni inatsisartutigoortumik suleqatigiiffiuvoq. Suleqatigiinneq isumaqatigiissutip, suleqatigiinnermut malittarisassat aamma aalajangersarneqarfigisaata, akuersissutigineqarneratigut timitalerneqarpoq. Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata siulittaasoqarfianut ilaasortaapput Josef Motzfeldt, Kalaallit Nunaat, Olina Thorvardardottir, Island, aamma Kari P. Højgaard, Savalimmiut. Ukioq manna aggustimi ukiumoortumik ataatsimeersuarnissap tungaanut Kalaallit Nunaat Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffianut siulittaasuutitaqarpoq.