2024 2023 2022 Flere år...
09-06-2010
Ataatsimut imartanik ataatsimullu aalisagaatinik ataatsimut iluaquteqarniarnermik aqutsineq periarfissaava?
Nunani avannarlerni killerni aalisarnermik aqutseriaatsit assigiinngitsut pillugit Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata ataatsimeersuartitsinerata ulluata aappaani ilisimatusartut atorfillillu oqaaseqaqqereermata Nunani avannarlerni killerni aalisarnermut ministerit ataatsimeersuarneq ullumi naggaserpaat
”Pissutsit ullumikkut ingerlaannarnissaat periarfissaanngilaq. Suliassap ingerlateqqinneqarnissaa maanna naalakkersuisuniippoq. Uppernangitsuliornerussaaq isumaqarutta siunissamut aqqutissaq massakkorluinnaq nassaarisinnaallugu, kisiannili isumaqatigiissutigisinaagutsigu ataatsimut aalisarnernermik siunissami aqutseriaaseqalernissaq anguniartariaqaripput, taava ataatsimeersuarnerup matuma siunertaa eqqarsaatigalugu annertuumik angusaqariissaagut”, Inatsisartut Nunallu Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata siulittaasuata Josef Motzfeldtip erseqqissarpaa nunat avannarliit killiit siunnersuisoqatigiiffiata ataatsimeersuarneranni ullut aappaanni naggataannilu inaarutaasumik oqallinnermi.
Oqallittoqannginnerani nunani avannarlerni killerni aalisarnermut ministerit nunaminni aalisarnermik aqutsineq pillugu isummaminnik saqqummiussinissaminnut periarfissinneqarput.
Savalimmiuni aalisarnermut ministerip Jacob Vestergaardip Savalimmiuni aalisarnermik aqutseriaaseq qulliunerusumik nassuiaateqarfigaa. Savalimmiuni periaaseq marloqiusaavoq ullut aalisarfiusinnaasut atorneqarlutik, ikerinnarsorluni aalisarnermi angallatinut ataasiakkaanut ataatsimullu pisaassiissuteqartarneq atorneqarluni. Aalisarnerup piujuaannartitsinermik tunngaveqarnissaa erseqqissarpaa, oqaatigalugulu Savalimmiuni pisat tamarluinnarmik nalunaarutigineqartarmata, taamatullu aamma pisarisuukkanik avammut igitsisoqaqqusaanngimmat imartat aalisarfiusartut annikinnerat pissutigalugu. Ilanngullugu aamma ersersippaa Nunat avannarliit killiit akornanni killeqanngitsumik niueqatigiissinnaaneq kissaatigigamiuk, taamaattumillu isumaqarluni Høyvíkimi isumaqatigiissut, Savalimmiut Islandillu akornanni killilersugaanngitsumik niueqatigiinnissamut isumaqatigiissutaasoq, Nunani avannarlerni killerni nunani tamani atuuttariaqaraluartoq.
Ane Hansenip oqaaseqarnermi innersuussutigaa aalisarnermik aqutseriaaseq suugaluartorluunniit tamatigut iluaqutissartaqarlunilu ajoqutissartaqartarmat. Nunani avannarlerni killerni aalisarnermik aqutseriaatsit nunani ataasiakkaani periarfissat pisariaqartitsinerillu aallaavigalugit ukiorpassuarni ineriartorsimapput, kisiannili apeqqutaatinnagu aqutseriaaseq suna atorneqarniarnersoq tunngaviusumik pisuussutinut kikkut piginnittuunerannik apeqqut akineqaqqaartariaqartoq.
Nammineq isumaqarnerarpoq pisuussutit uumassusillit inuiaqatigiit ataatsimut pigisarigaat, pisinnaatitaaffiillu tunngavigalugit aalisarnermik aqutseriaatsit inunnik ingerlatseqatigiiffinnillu ataasiakkaanik kisermaassillutik iluaquteqarniarsinnaatitsiinnartut, taamaattumillu inuit ingerlatseqatigiiffiilluunniiit taakku ingerlatartik aningaasaqarniarnikkut pissarsiffigissagaluarpassuk pisuussutit taakku iluaqutiginiarneqarnerannut akiliuteqartariaqarlutik.
Ane Hansenip erseqqissarpaa ataatsimut aalisagaatit iluaqutiginiarneqarnerisa aqunneqarnerat eqqarsaatigalugu Nunani avannarlerni killerni annertunerusumik naalakkersuinikkut suleqatigiinnissaq erseqqissumik pisariaqartinneqartoq. Tamanna minnerunngitsumik atuuppoq Tunumi qalerallit suluppaakkallu eqqarsaatigalugit, taamaattumillu ataatsimut aalisagaatinik ilisimatuussutsikkut misissuinerit sapinngisamik pitsaanerpaamik ataqatigiissaarneqarnissaat qularnaarneqartariaqarluni, ataatsimut aalisagaatit iluaqutiginiarneqarnerisa aqunneqarnerat eqqarsaatigalugu piffissamut sivisuumut atuuttussanik isumaqatigiissuteqartoqartinnagu ilisimatuussutsikkut pitsaanerpaamik ilisimasat siunnersuinerillu qularnaarneqarsinnaaqqullugit. Tamanna eqqarsaatigalugu aamma iluaqutaasinnaagaluarpoq ataatsimut aalisagaatit eqqarsaatigalugit nunat avannarliit killiit assigiissakkanik aqutseriaaseqartuuppata, pisassiissutissammi ullumikkut isumaqatigiinniutigineqartarnerini takuneqartareermat aalisarnermik inuussutissarsiuteqarnermi soqutigisat imminnut aporaattutut aaqqiissuteqarsinnaagaluarnermut aporfiusarmata.
Islandip aalisarnermut ministeriata Jón Bjarnasonip ilaatigut erseqqissarpaa aamma aalisarnerup isigineqarnerata eqqarsaatigineqarnissaa pingaaruteqartoq, Islandimmi avammut tunisartagaasa aningaasanngorlugit 45 procentiisa missaat aalisarnermit nioqqutissianik avammut niuernermeersuummata. Islandimi inuusuttorpassuit isumaqarput aalisarneq avammut niuerneq eqqarsaatigalugu Islandimi inuussutissarsiutit pingaarnersaasa ilagiuassagaat, taamaattorli taakku akornanni aalisarnerup iluani sulinissaq annikitsuaraannaalluni. Taamaattumik isumaqarpoq arlaatigut allatut iliuuseqartoqartariaqartoq, taamaattumillu aalisarnermut akuusut tamaasa kaammattorlugit ataatsimut suliassaq tamanna naammassiniaqqullugu.
Jón Bjarnasonip erseqqissarpaa aqutsineq eqqarsaatigalugu Islandimi naalakkersuinikkut oqallisaanerpaasoq tassaammat aalisagaqatigiit ataasiakkaat iluaqutigineqarniarnerat qanoq aqunneqassanersoq, taamaattumillu isumaqarluni aamma tamanna oqallisigineqartariaqartoq. Taamaattumik suleqatigiissitamik pilersitsisoqarsimavoq soqutigisaqaqatigiinnit assigiinngitsunit inuttaqartumik (aalisariutaatileqatigiiffiit, aalisakkerinermik suliffissuit, naalakkersuinermik suliallit suliffeqarnermilu illuatungeriit) qulaajaasussamillu immikkoortut suut isumaqatigiiffiusinnaanersut suullu allatut suliarineqarsinnaanersut. Suleqatigiissitap taassuma sulinerata inerneri neriuutigineqartutut ukiup tulliata ingerlanerani saqqummiunneqartussat aalisarneq pillugu inatsimmik nutaamik inerneqarniartussaapput.
Taamaattorli allanngortitsinissanik taamatut kissaateqartoqaraluartoq ilanngullugu eqqaamaqquaa nunani avannarlerni killerni aalisarnermik inuussutissarsiuteqarneq nunani pineqartuni kulturikkut inuttullu oqaluttuarisarnermi pingaarutilerujussuusimammat. Taamaattumik aamma pingaaruteqarpoq aalisarnermik iluaquteqarniarnermik aqutsinermi allanngortitsisoqassappat tamatuma sunniutigisinnaasai malitsigisinnaasaalu aamma isiginiassallugit. Suna tamarmi eqqarsaatigilluartariaqarpoq aalisarnerullu pitsaasumik isigineqarnissaa qularnaarniarlugu piujuaannartitsinissamik tunngaveqarnermik aallaaveqartariaqarluni.
Naalakkersuinermik suliallit saniatigut islandimit ilisimatusartut pingasut islandimi aalisarnermik aqutseriaaseq isummersorfigaat.
Jóhann Sigurjónsson, Islandimi imavinni pissutsinik ilisimatusarfimmi pisortap, aqutseriaaseq taassumalu siunertaa, ilisimatusarneq, siunnersuisarneq nakkutilliinerlu kiisalu ullumikkut pissutsit pillugit saqqummiussaqarpoq. Islandip Universitetiani aningaasaqarniarnermik professorip Þórólfur Matthíassonip aqutseriaatsimi pisassiissutit inunnit ataasiakkaanit pigineqarfigisaanni aningaasalersuivallaarsinnaanerit ulorianartui eqqartorpai. Islandimi aalisagartassanik pisasseeriaatsit pillugit oqallinneq naggaserneqarpoq Islandip Universitetiani ilisimatusartup Helgi Áss Grétarssonip saqqummiussaqarneratigut, taassuma Islandimi Savalimmiunilu aalisakkanik natermiunik iluaquteqarniarnernik aqutsineq eqqartorpaa immikkoortut pingaarnerit pingasut, aalisakkanik illersuineq, aalisakkanik pissarsiviunerpaamik iluaquteqarniarnerq aamma inuttut atugarisanut taakku tunngasortaat, aallaavigalugit.
Josef Motzfeldtip ataatsimeersuarneq naggaserpaa oqaatigalugu Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata siulittaasoqarfiata ataatsimeersuarnermi ilisimasat katersorneqartut eqikkarumaarai, Nunallu Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiat aggustip naalernerani Tasiilami ukiumoortumik ataatsimiileruni ataatsimeersuarnerup malitseqartinneqarnissaa oqaluuseriumaaraa. ”Nunani inuuffigisatsinni inuiaqatigiit patajaatsumik suli ineriartorteqqissagutsigit aalisarnermik inuussutissarsiuteqarneq ingerlalluartoq pisariaqartinneqarpoq.”
Kalaallit Nunaannit aallartitat marlunngornermi ualikkut Savalimmiunut ingerlaqqipput Nunat Avannarliit Siunnersuisoqatigiiffiata isumaqasioqatigiissitsineranut ”Inuiaqatigiinnut iluaqutaasumik pisinnaatitaaffiiit tunngavigalugit aalisarneq”-mik qulequtalimmut Nunanilu Avannarlerni Ministerit Siunnersuisoqatigiiffiat suleqatigalugit ingerlanneqartumut peqataajartorlutik.
Josef Motzfeldt
Inatsisartut Siulittaasuat
Paasissutissat sukumiinerusut Inatsisartut Siulittaasuannut Josef Motzfeldtimut oqarasuaat angallattagaq +299 55 76 41 attaveqarfigalugu pissarsiarineqarsinnaapput.
Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiat Kalaallit Nunaata, Islandip Savalimmiullu akornanni inatsisartutigoortumik suleqatigiiffiuvoq. Suleqatigiinneq isumaqatigiissutip, suleqatigiinnermut malittarisassat aamma aalajangersarneqarfigisaata, akuersissutigineqarneratigut timitalerneqarpoq. Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffiata siulittaasoqarfianut ilaasortaapput Josef Motzfeldt, Kalaallit Nunaat, Olina Thorvardardottir, Island, aamma Kari P. Højgaard, Savalimmiut. Ukioq manna aggustimi ukiumoortumik ataatsimeersuarnissap tungaanut Kalaallit Nunaat Nunat Avannarliit Killiit Siunnersuisoqatigiiffianut siulittaasuutitaqarpoq.