Ullut ataatsimiiffiusut aappaat, marlunngorneq 12. februar
2003, nal. 17:10
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut
Silittaasuat, Siumut.
Immikkortoq 5: Tele namminersornertussanngorniarlugu
Tele-millu ingerlatseqatigiiffiit allat aqqutigalugit unammilleqatigiinnerup
eqqunneqarnissaa anguniarlugu Naalakkersuisut suliuteqaqqullugit
peqquneqarnissaannik Inuusuttut Inatsisartuinut siunnersuut.
Tassani siunnersuuteqartuupput Juliane Henningsen, aamma Ib
Uldum. Taava Juliane Henningsen qinnuigissavara saqqummiusseqqullugu.
Juliane Henningsen, Avannaani
Ilinniarnertuunngorniarfik Aasiaat.
Siunnersuummut
tunngavilersuut:
Nunani allani misilittakkat takutippaat Telemut tunngasuni
unammilleqatigiinneq ammaanneqaraangat oqarasuaammik internetimillu atuinermi
akit appartartut. Telemilli ingerlatseqatigiiffituarsuaq Namminersornerullutik
Oqartussanit 100%-imik pigineqartuartillugu taassuma unammillernissaa
kialuunniit qunugaa. Tamatumunngallumi massakkut aamma periarfissaqanngilaq,
tassami tele atorlugu kiffartuussinerit amerlanersaanni Tele inatsisitigut
aalajangersagaasumik k isermaassisuummat.
Taamaattumik atuisut appasinnerusunik
akiliuteqartalersinniarlugit siunnersuutigaarput Telep
namminersortunngorsarneqarnissaa telemullu tunngasut tamamut ammaanneqarnissaat
anguniarlugit suliniuteqartoqassasoq, taamaaliornikkut
unammilleqatigiiffiusumik ingerlatsineq paasiuminartunillu akeqartitsineq
pilersinneqarsinnaaqqullugit.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut
Siulittaasuat, Siumut.
Tamatumunnga naalakkersuiust sinnerlugit akisuteqassaaq
Naja Stefani.
Naja Stefani, Naalakkersuisunut
ilaasortaq, Atassitip Inuusuttai, Sisimiut.
Tele namminersornertussanngorniarlugu Telemillu
ingerlatseqatigiiffiit allat aqqutigalugit una mmilleqatigiinnerup
eqqunneqarnissaa anguniarlugu Naalakkersuisut suliuteqaqqullugit
peqquneqarnissaannik Inuusuttut Inatsisartuinut siunnersuummut akissuteqaat.
Telep namminersortunngorsarneqarnissaanik telemillu
ingerlatseqatigiiffiit allat aqqutigalugit unammilleqatigiinnermik
pilersitsisoqarnissaanik siunnersuut soqutigalugu tigusimavar put.
Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermi pisortat
piginnittutut inissisimanerisa naalakkersuinikkut tunngaviusumik
isummerfigineqarnerat tulleriiaarivigineqarnerallu Namminersornerullutik
Oqartussat inuu‑ssutissarsiornermik ingerlatsineranni
pissusissamisoortumik ilaavoq.
Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat
ingerlatseqatigiiffinnik namminersortut soqutigisaqaqatigiiffiinit
ingerlanneqarsinnaasunik piginnittuunnginnissaannut tunngavissat pisariaqartut
pilersineqarnissaat anguniagaavoq.
Anguniagaq taanna pissutsinik pingaaruteqartunik marlunnik
aallaaveqarpoq:
Pisortat piginnittuunerisa
attatiinnarnissaat suliatigut pissutissaqanngilaq, ingerlatsisunik
namminersortunik suliassamik taassuminnga
taama pitsaatigisumik ingerlatsinnaasunik peqartillugu.
Pisortat piginnittunerisigut
pitsaanngitsumik ingerlatsisoqalersinnaanera qanittuarar‑suuvoq,
ilaatigut qinikkatut siulersuisuusut piginnittuuneq aqqutigtalugu suliassanik
allanik isiginiagassanilluunniit allanik
salliutitsinerisigut ingerlatsinerup niuernerullu
pitsaanerpaaffissaminiitinneqarnerannik tunilliussisinnaarnerisa
nassatarisaanik.
Telemut tunngasuni data atorlugu attaveqatigiinnermi
kiffartuussinerit namminersortunngorsarneqarnissaannut periarfissat
misissorneqarnissaat kissaatigineqarpoq, assersuutigalugu Telemi
aallakaatitsisinnaassutsip/tigooraasinnaassutsip attartortinneqarneratigut,
taamaaliornikkullu Telep sullitaanut akiliutigitinneqartartut ataatsimut
isigalugit appasinnerulersinneqarnissaat qulakkeerlugu.
Pilersuinermi suliffeqarfiit
namminersortunngorsaavigineqarnerisigut tamamul‑luunniit ammaanneqarnerisigut
pitsaaqutit pitsaanngequtillu misissoqqullugit Namminersornerullutik Oqartussat
ingerlatseqatigiiffitik qinnuigissavaat, tamatuma kingorna aqutsinermi
allaffissornikkut oqartussaasut qinikkallu naliliinissaannut
tunngavissiornissaq siunertaralugu.
Ilaatigut isumaliutersuutit taakku inernerisaattut
ammaassiniarneq 2002-mi ukiakkut aallartinneqarpoq, tamatumalu kingorna nunami
namminermi attaveqaatit - oqarasuaatitigut attaveqaatinik aamma taaneqartartut
- TELE-unngitsumit massakkut pilersinneqarsinnaalerlutik.
Taamaalilluni suliassaqarfiup taassuma ammaanniarneqarnera
suliniutaareerpoq, neriuutigaarpullugu tamanna atuisunut namminersorlutillu
inuussutissarsiortunut sinaakkutassanik pitsaanerusunik
pilersitseqataajumaartoq.
Jonathan Motzfeldt, Inatssiartut
Siulittaasuat, Siumut.
Maannalu oqaaseqassaaq Aka Debes.
Aka Debes, Kujataani
Ilinniarnertuunngorniarfik, Qaqortoq.
Eqqaamasariaqarparut Kalaallit Nunaat nunaammat
isorartoorujussuaq, taamaammalilluni Telep isermaassinera taamaalilluni
unitsinneqassappat, qularnaarneqarsinngaanngilaq Telep sullissilluarnera
ingerlatiinnarneqarsinnaasoq aamma taakkunanngaanniit.
Isumaqarpunga Telemi eqqarsaatigillualerlugu
suliffeqarfissuup iluani suliffeqarfiillu allat imminnut
naleqqersuutigssagaanni akissarititaat ajunnguitsumik ingerlanneqartut, Soorlu
assersuutigiinnarlugu namminersortut allat eqqarsaatiginiartartorujussuuaat
aningaasanik iluanaaruteqarnissaq. Iluanaartutit taakkua
eqqarsaasersuutigineqartuaannarput taamaalilluni sullissineq immaqa annikillisarluni.
Taanna eqqarsaatigisariaqassaa. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut
Siulittaasuat, Siumut.
Jens Nielsen tulliulluni
oqaaseqassaaq. Taava siunnersuuteqartut arlaat oqaaseqarsinnaanermut
periarfissaqassapput
Jens Nielsen, Sanaartornermik Iliniarfik,
Sisimiut.
Uanga isumaqatigilluinnarpara - qanoq ateqalaraluarnerpoq, una
eqqarsaatigeqqugaluaqaara nunanut allanut sanilliunnissap tulluartuunnginera,
soorlu aningaasaqarnitsigut assigiinngissutsit annertoorujussuummata nunanut
allanut sanilliunniarutta, pissutsit aningaasarsiornikkut allaaneroqaat,
taavalu inuttussuseq eqqarsaatigalugu aamma tunngaviulluni. Qanoq –
namminersortunngorsaaneq tusaannarlugu pinikkut kialluunniit siutaani immaqa
kusanartorujuuvoq, taamannallu eqqarsaateqarnerit namminersortunngorsaanerit
aqqutigalugit – unammilleqatigiinnerit aamma kusanartorujuupput kisianni
eqqarsaatigisariaqaratsigu taamannak suliffissuarnik annertutigisunik
namminersortunngorsaanerit qanoqingerlariaaseqartarnersut.
Assersuutitut soorlu tigusinnaallugu:
Pisiffik – namminersortunngorsarneqarnerani nunap avataaniit
pisiarineqarneranik kinguneqarmat, taamaalilluni nunatsinni aningasat
kaaviiaartussaagaluit massakkut qallunaat naalagaaffiani immaluunniit nunaani
kaaviiaarput.
Unalu
eqqarsaatigalugu oqarneratuut aappassaanik aamma assersuutitut tigusinnaavagut
Grønlandsflyimi ammaassinermi akit killormut ingerlasinnaasarneri.
Grønlandsflyp ammaanneqarnerani siunertaanikuuvoq malunnartuminngooq akit
appartinneqarnissaat kisianni immaqa tamatta ilisimaarisatsinnik akit killormut
pillutik qaffannikuupput.
Kisianni imaanngilaq taamannak
namminersortunngorsaaneq aammassinerlu mattutivinneqassasut tamakkua
tunngavigalugit, tassami periarfisast amerlasuut misissorneqarsinnaapput soorlu
akissuteqaammi allaqqasuttut ammaassinermi suliffeqarfiit allat aqqutigalugit
sulisinnaasunut agguaaneq.
Taavalu ataatsimiititaliami
atatsimiinermi eqqartorneqartut Telep illoqarfinniit illoqarfinnut
agguataarneqarsinaaneranik misissuisinnaanerit.
Akit appasissuutinnernerannut
atuisunut iluaqutaasussamut tunngatillugu Telep Namminersornerullutik
Oqartussat 100%-imik pigineqarnera tunngavigalugu inuttaasut,
oqaatigilluaannarlugu „piginnittuusutut“ tunngaviatigut siulersuisut
eqqartorneqarsinnaavoq inuttaasuni atuisut sinniisoqarnissaat, taakkulu
oqartussaanerata eqqartorneqarsinnaanerat.
Taavalu eqqartorneqarsinnaalluni aamma
taamatut suliffeqarfiit Namminersornerullutik Oqartussani pigineqartuni
taamatullu akileraarutini inuttaasut akileraarutitigut akileraarutaanni napatin
neqartuni eqqarsaatigineqarsinnaavoq qanoq tamakkua suliffiit
iluanaarniutaassanersut. Akueriumaneripput assersuutigalugu Telep
iluanaaruteqarnissa, tassami Tele ukiumut iluanaaruteqartarniaruni
aningaasanik, imaakkami kaileraarutitugut innuttaasuni aningaasat Telemut
ingerlasuninngaaniit tamakkua aningaasannanniutigineqartut.
Imannak siulersuit aqqutigalugit
tamakku atuisunik oqartussaaqataanerit aalajangersarniarneqa rsinnaapput
assersuutigalugu: suliffeqarfiit Namminersornerullutik Oqartussanik pigineqartut
aalajangersaavigineqarnissaat ukiumut aningaasaqarnikkut kaaviiaartitaat
iluanaaruteqaratillu ajunaaruteqannginnissaa immaqaluunniit iluanaarutaasut
atuisunut pitsanngorsaataasunut siuarsaaner mut atorneqarnissaat soorlu
teknologiikkut siuarsaanermi allatigulluunniit.
Naggataatigullu
eqqarsaatigineqarsinnaalluni aamma soorlu taamatut Namminersornerullutik
Oqartussat pigisaatut suliffeqarfiit aningaasaliiffigineqartartut
akileraarutitigut, taakkua eqqartorneqarsinnaapput Tunngaviusumik Inatsisini
eqartuinermi siunissamut qulakkeerneqartariaqassasoq innuttaasut Kalaallit
Nunaanni sumiikkaluarunilluunniit assigiimmik suliffeqarfinnut tamakkununnga
pisinnaatitaaffeqarnissaat assersuutigalugu Nuummigooq mobilit atuleqqaarmata
ikorpaaluit aatsaat qanngiummata Upernavimmi atulersimaneri. Tamakkua
aaqqissuussivigineqarnis saat tassami akalaalit tamarmik aningaasaliisuugamik
soorunami aamma assigiimmik aningaasaliisutut
pisussaatitaaffeqartinneqartariaqarput.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat,
Siumut.
Tulliulluni oqaaseqassaaq Johanne
Olsen Kreutzmann.
Johanne Olsen Kreutzmann, Ilisimatusarfik, Nuuk.
Oqaaseqartut kingulleq
isumaqatiginarpoq tamarmik oqaasiisigut. Inuiaqatigiinni
pinngitsoorsinnaangilarput attaveqartarneq, telefooneqartariaqarpgut
amernerpaat tamatta – atortuaannarsimavarput tamatta, fjernsyneqartariqarlutalu
computeri aamma pigiuaannartariaqalerparput. Avammut attaveqarnerq
pisariaqartittorujussuanngorparput taamaattik qujanartuuvoq uagut
Namminersornerullutik Oqartussat pigigatsigu taamannak
isaasalersinnaavarput,taassuma pigimmagu attaveqartarnerput aqullugu.
Aamma qujanartuuvoq
sinneqartooruteqartarmat taanna, soorlu KNI sinneqartooruteqartaraluartoq
annaavarput uagut pigiunnaarparput. Tele sinneqartooruteqartartoq annaasussanngorparput
suliniutit aallartinneqareersimapput. Apeqqutigerusunnarpoq sooruna, sooruna
aningasaatigut iluanaaruteqarfigisavut inuiaqatigiittutu pigisavut piiarigut?
Naalagaaffissarput qanoq ittuussagami? Nakkartooruteqarifigisavut kisiisa
taakkua tigummiussavavut inuiaqatigiittut? Nammattariaqssavavuut? Sooruku
iluanaaruteqarfigisagut oqartusaaffigineqassanngitsut uagutsinninngaanniit?
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat,
Siumut.
Tulliulluni oqaaseqassaaq Poul Olsen.
Poul Olsen, Naalakkersuisunut ilaasortaq,
Siumup Inuusuttai, Sisimiut.
Qujanaq. Sinaakkusiortariaqarpugut
Namminersornerullutik Oqartussat suliffeqarfiutai
namminersortunngorsarniaannarlugit namminersortunngorsarsinnaanngilagut.
Unammilleqatigiinneq eqqunniarsinnaanngilarput pitsaasumik sinaakkusiortinnata.
Assersuutigiinnarutsigu Qeqertarsuup Tunuani Air Greenlandip
massakkut timmisartuusiunnaanerani aama kisermaassilluni ingerlatsilerpoq
timmisartuutileqatigiik alla. Kisermaassillutik ingerlatsinerit siunissami piiarneqalissappata
pitsaasumik sinaakkusiaortariaqarpugut akimmisaartitsisinnaanngitsumik.
Namminersortunngorsaaniaannarluta
namminersortunngorsaasinnaanngilagut, kisermaassisut piiarniaannarlugit
piiaarsinnaanngilagit, pitsaasumik aqqutissiuisariaqarpugut taannalu aamma
suliassaq annertuujuvoq ukiorpaalunnilu aamma suliarineqartussaalluni
pitsaasumik naammasineqassappat. Taanna eqqaasitsissutigilaarpara – taanna
aamma eqqarsaatiglaarniarisiuk.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat,
Siumut.
Tulliuppoq Naja Stefani.
Naja Stefani, Naalakkkersuisunut ilaasortaq,
Atassutip Inuusuttai, Sisimiut.
Namminerosrtunngorsaanermut
tunngatillugu uanga isumaqarpunga namminersortut tapersersornerusariaqartut,
namminersortunngorsaanerlu taamatut aallartisarneqarneani isumaqarpunga
tapersorluinnartariaqaripput pissutigalugu namminersortut skatteertarput
namminersortuunerminnut tunngatillugu, taavalu Namminersornerullutik Oqartussat
suliffiutai taamaagatik, pissutigalugu Namminersornerullutik Oqartussat
aningaasaliifigisaramikku, tassa inuiaqatigiit skatteernerisigut.
Taaava asserssuutigisinnaavara NUKA
A/S soorlu ilaa, taanna Namminersornerullutik Oqartussat ataaniippoq taavalu
Polar Raaja, assersuutigigaanni sorleq ingerlalluarnerua? Namminersortoq
imaluunniit Namminersornerullutik Oqartussat ataaniittoq. Taanna
eqqarsaatigigaanni isumaqarpunga NUKA A/S tapinik tunioraannarnagu
namminersortut ingerlalluartut ikiorsernerusariaqarigut, taamaalillutik
namminersortunngorsaanermi namminersortungorsinaasulluunniit allat suliffeqarniinut
tunngasut tapiiffigineqar-nerusunnaasariaqartut. Taamaalillutik nunatsinnut
iluaqutaanerusinnaassammata. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat,
Siumut.
Johanne Olsen Kreutzmann naatsumik.
Johanne Olsen Kreutzmann, Ilisimatusarfik, Nuuk.
Inuiatatigiittut pigisagut
oqartussaafigisinnaavagut ilusilersueqataaffigisinnaallugit, kisianni
namminersortut pigisaat ugaut inuttaangaluaruttaluunniit toqqaannartumik
sunneeqataafigisinnaanngilagut. Tamanna aamma
sianigisariaqarluinnartariaqarpoq. Imaaliinnarsinnaanngilagut takanna uagut
oqaasisaaruppugut aamma taanna apeqqusertariaqarpoq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat,
Siumut.
Taamaalilluni taanna oqaluuserisaq
suli ingerlateqqissaaq Inuussutisasrsiornermut Ataatsimiititaliami taamaalilluni
aappassaaneerneqartinnagu tassani oqaloqatigiinneq ingerlaqqikkumaartoq maani
innersuussutigaarput.