Ullut ataatsimiiffiusut
pingajuat, sisamanngorneq 13. februar 2003, nal. 16:30
Ataatsimiinermik aqutsisoq: Per Rosing-Petersen, Inatsisartut
Siulittaasoqarfianni ilaasortaq, Siumut.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut
Siulittaasoqarfianni ilaasortaq, Siumut.
Maannakkullu immikkortoq 34
otikiparput: Oqallisissiatut apeqquteqaammik siunnersuut: Naalakkersuinikkut
suliaqartut kalaallit savalimmiormiullu Inatsisartuni ilaasortaasut
Lagtingimilu ilaasortaasut pineqartillugit, Tunngaviusumik Inatsimmi ' 57
tunngavigalugu Folketingimi ilaasortat eqqartuussivikkut
malersorneqarsinnannginnerannut ilaatinneqarsinnaanersut pillugu.
Aka Debes, Kujataani
Ilinniarnertuunngorniarfik, Qaqortoq.
Siunnersuummut tunngavilersuut:
Tunngaviusumik Inatsisip
oqallisigineqarneranut atatillugu aamma Tunngaviusumik Inatsimmi § 57-ip
Folketingimi ilaasortanut pingaaruteqassusia apeqqutaatillugu immitsinnut
aperivugut Inatsisartuni ilaasortat illersorneqarnerat naammannersoq.
Tunngaviusumik Inatsiimmi § 57-imi
imatut allassimasoqarpoq, issuarpara: "Folketingimi ilaasortaq
kinaluunniit Folketingi akuerseqqaartinnagit eqqartuunneqarsinnaanngilaq
parnaarussaasinnaananiluunniit, aatsaalli peqquserluttuliortillugu
qaninngarneqarsimaguni taama pineqarsinnaavoq. Ilaasortaq kinaluunniit
Folketingimi oqaaserisimasani pillugit Folketingi akuerseqqaarsimatinnagit
Folketingimit qimagusimanermini pisuutinniarneqarsinnaanngilaq.
Inatsisartut aamma Naalakkersuisut
pillugit Inatsisartut inatsisaanni § 33-mi Inatsisartunut ilaasortat
eqqartuussivikkut malersorneqarsinnannginnerannut aalajangersaqarpoq,
issuarpara: "Inatsisartut
katersuussimagallartillugit Inatsisartunut ilaasortat arlaannaalluunniit
Inatsisartut akuersissuteqartinnagit unnerluutigisatut
sassartinneqarsinnaanngilaq aammalu qanorluunniit ittumik
kiffaan-ngissusiiagaasinnaanani, taamaallaallu qaninngartissimaguni taama
pineqarsinnaalluni. Imm.2. Inatsisartut ilaasortaasa arlaannaalluunniit
Inatsisartuni oqaaserisaminut Inatsisartut akuersissuteqartinnagit avataani
akisussaatinneqarsinnaanngilaq”.
Aalajangersagaq taanna Tunngavisumik
Inatsimmi § 57-imut naleqqiullugu killeqarpoq aamma aalajangersagaq soorunami
Tunngaviusumik Inatsimmiittutulli kimeqartiginngilaq Inatsisartut
inatsisaaniikkami.
Qanoq isumaqarpa § 33, imm. 1-imi
Inatsisartut inatsisaat Inatsisartut katersuussimagallartillugit taamaallat
illersuinera? § 33, imm. 2 tunngavigalugu Inatsisartuni ilaasortaq akisussaatinneqarsinnaava
soorlu assersuutigalugu danskit statsministeriannik nikanarsaatinik
Inatsisartuni saq-qummiussisimaguni?
Isumarput naapertolugu Inatsisartuni
ilaasortaasut Lagtingimilu ilaasortaasut Tunngaviusumik Inatsimmi § 57-ip
iluani ilaatinneqartariaqaraluarput. Qularnanngilaq tamatuma naalakkersuinikkut
suliaqartut taakkunani ilaasortaasut pisariaqartumik illersorsinnaagai.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni ilasortaq, Siumut.
Naalakkersuisut sinnerlugit
akissuteqassaaq Marie Fleischer.
Marie Fleischer, Naalakkersuisuni ilaasortaq,
Demokraatit, Nuuk.
Tassa Danmarkimi naalagaagffimmi
Tunngaviusumik Inatsit naalagaaffimmut tamarmut atuuppoq aamma Kaallaalit
Nunaannut. Aalajangersagaqarpoq Tunngaviusumik Inatsimmi arlalinnik
inatsisiliortut inatsimmillu atuutsitsisut akornanni suleqatigiinnermi,
kisiannili Kalaallit Nuninnut toqqaannartumik atuutingilaq kisiannili aamma
danskit Folketingianut danskillu naalakkersuisuinullu atuulluni.
Namminesornerullutik Oqartussani inatsimmi
Namminersornerullutik Oqartussanut aalajangersarneqarpoqNnaalakkersuisut
Inatsisartullu akornanni suleqatigiinnernut tunngasoq, taannalu aalajangersagaq
Inatsisartut Naalakkersuisullu pillugit inatsimmiippoq aammalu Inatsisartut
suleriaasianniilluni.
Malittarisassat taakku Inatsisartunut
Naalakkersuisunullu akornanni suleqatigiinneranni arlalitsigut Tunngaviusumik
Inatsimmi malittarisassanik danskit naalakkersuisui Folketinngillu akornanni
suleqatigiinnermi allaaneruvoq.
Siunnersuuteqartup
oqallisissiassatut tassani assigiinngissut uparuarsimavaa. Folketingimi
ilaasortaq taamaallaat Tunngaviusumik Inatsit naapertolugu pineqarsinnaavoq
eqqartunneqarsinnavorluunniit qaninngarnerqaruni. Taavalu uagut
Naalakkersuisugut Inatsisartugullu taamaallaat pineqarsinaanngillat
inatsisitigut taamaalaat Inatsisartut Ataatsimiinnerisa nalaaniippata.
Pineqaatissiisinaannginnermut
aalajangersakkami siunerarianeqarpoq qularnaassallugu Naalakkersuisut
illuatungiliuttunit uppitinniarsarineqassanngitsut ilaasortat arlaat
patsiseqanngitsumik parnaarussorlugit.
Tassa ullumikkut
1988-imili Inatsisartut inatsisaat aalajangiunneqarmat amerlanerussuteqartut
aalajangiuppaat Inatsiasrtut sulineranni tamanna aalajangersagassaassoq.
Ullumikkullu Inatsisartut ataatsimiittarnerissa avataani aamma annertuumik
ingerlanneqartaæersiavoq. Naalakkersuisut siunnersuuteqartutulli isumaqarput
taamannak Tunngaviusumik Inatsisitigut illersorneqarneq aamma
eqqarsaatigineqartariaqartoq.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut
Siulittaasoqarfianni ilaasortaq, Siumut.
Aka Debes takanna.
Aka Debes, Kujataani
Ilinniarnertuunngorniarfik, Qaqortoq.
Tassa
eqqarsaatesuutissatuut saqqummiussilaarusuppunga uunga tunngatillugu. Taamannak
inatsisiliorneq ullumikkut taamaatsillugu tassa siullerpaaq soorlu assersuutigalugu
Naalakkersuisut taavalu immaqa Naalakkersuisut Siulittaasuat parnaarullugu,
soorunami immaqa massakkut eqqarsaatigineqarsinnaanngilaq imaattorlugu,
kisianni arlalippassuarni taamaattoqartarnikuuvoq Nunat pingajuini
taaneqartartuni.
Taamaattoqarsinnaanera
soorunami arlaatigut qularnaarneqarsinaavoq, taavalu Kalaallit Nunaanni
Inatsisartui ilaasortat taavalu Savalimmiuni Lagtingimi ilaasortat taamannak
piginnaatitaassagunik Folketingimi ilaasortaasutut, tassami Inatsisartuni
ilaasortat parlamentarikerit inuit qinigaassaramik taava uagut qinikkagut
illersortariaqarput.
Assigiinngitsorpassuarnik
assersuutissaqarpoq nunarsuarmi arlaatigut ajortoqarsimappat tassa siumut
eqqarsaatigineqarsinnaanngimi imaluunniit qularnaarneqarsinnaassaannginnami
tamakku taamatut inissisimasut parnaarunneqartarsinnaanissaat.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut
Siulittasoqarfianni ilasortaq, Siumut.
Aka
Debesimut qujanaq, allanik oqaaseqartoqarumasoqarnerluni. Taamaattoqanngilaq,
taamaasillugu immikkoortoq 34 naammassivarput.