Oqaluuserisassani immokkoortoq 13-1 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ataatsimiinnermik
aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat Anders Andreassen:
Ataatsimiinneq ammarpoq. Ullumikkut ataasinngornermi 13. oktober makku oqaluuserineqassapput. Immikkoortoq 13: Inissianik attartorneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut siullermeerneqarnera. Immikkoortut 14-iat: Piginneqatigiilluni inissiat pillugit Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuut, siullermeerneqarnera. Immikkoortoq 21. Nalunaarasuartaatitigut attaveqarneq sullissinerillu pillugit Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuut, aappassaaneerneqarnera. Kiisalu immikkoortoq 22: Tele Attaveqaatit aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffinngortinneqarnerat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuut, aappassaaneerneqarnera.
Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:
Naalakkersuisut sinnerlugit maanna saqqummiutissavara inissianik attartorneq pillugu inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut.
Allanngortitsinerup kingunerissavaa namminersortut attartortitassatut inissiaataanni attartornermut akiliutissanik aalajangersaasarneq pillugu peqqussummi maannakkut atuuttumi killilersuutit atorunnaarsinneqarnissaat. Ineqarnermut akiliutissap qaffasinnerpaaffissaata qanoq naatsorsorneqartarnissaanut erseqqissorujussuarnik malittarisassaliunngikkaluarluni illuatungeriit tamanut naammaginartumik isumaqatigiissuteqartarnissaminnut pisussaaffilerneqassapput.
Inissiap attartortitalluunniit pitsanngorsarneqarneranut atatillugu attartortitsisoq attartornermut akiliummik qaffaanissaminut suli periarfissaqassaaq. Aammattaaq akiliutinik qaffaanissamik ilimasaarutit isumaqatigiinngissutigineqarnerannut atatillugu eqqartuussivimmut suliassanngortitsisinnaaneq suli atuutissaaq. Kisianni siunnersuutip kingunerissavaa attartortup suliassanngortitsisinnaalernera, siusinnerusukkut attartortitsisoq kisimi taamaaliorsinnaasimalluni.
Siunnersuummut aallarniutaavoq akileraarutitigut nalikilliliisarneq pillugu maleruagassani pineqartunut inuussutissarsiutigalugu inissianik sanaartornerup ingerlatsinerullu ilanngunneqarnissaannik inatsisartunut ilaasortap Anders Nilssonip 1997-imi upernaakkut ataatsimiinnermut siunnersuutaa. Tassunga atatillugu tikkuarneqarpoq namminersortut inissiaataanni attartortittakkani attartornermut akiliutissanik aalajangersaasarnermi maleruagassat atuuttut namminersortut inissianik attartortittakkanik sanaartorniarnissaannut akimmisaaruteqaataasinnaanerat.
Upernaakkut ataatsimiinnermi Naalakkersuisut neriorsuutigaat pisortat inissialiortitsinerannut, tassunga ilanngullugu sulisorisanut inissianik, tapertatut namminersortut inissialiortitsisinnaanerannut periarfissat misissuiffigeqqissaarneqarnissaat allaaserineqarnissaallu sulissutigineqalissasoq.
Tamanna tunngavigalugu Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoqarfik pilersitsivoq suleqatigiissitamik illunik nioqquteqartartoq suleqatigalugu aningaasalersuinissamut periarfissanik assigiinngitsunik misissuisussamik.
Suleqatigiissitap nalilersuinermini assersuutitut tunngavigaa Nuummi inuussutissarsiutigalugu inissialiaq 26-nik inissiartalik katillugit 1.890 kvadratmeterinik angissusilik. Ilanngullugu tunngavigineqarpoq sanaartornermi aki kvadratmeterimut 12.500 kr.-iusoq, taamanikkut Nuummi sanaartornermi unammilleqatigiinnermi atugaasutut piviusorsiornerpaatut nalilerneqartoq.
Suleqatigiissitap sulinini ingerlappaa Nunatsinni namminersortut attartortittakkanik inissialiortiternissaminnut piffissami sivisuumi akilersugassanik taarsigassarsiarisinnaasaattut piviusorsiortumik naatsorsuutigineqarsinnaasutut nalilikkani tunngavigalugit. Nalilerneqarpoq piffissami sivisuumi akilersugassanik taarsigassarsisoqarsinnaasoq aningaasartuutit tamarmiusut 75%-iannut naleqquttumik. Sanaartornermut akiliutissat sinneri 25% namminersortuulluni sanatitsisup nammineq akiligassaralugit.
Nalikilliliisarnermut maleruagassanut allannguutissat, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi maannakkut suliarineqartut, namminersortut aningaasaliiumasut attartortitassanik inissialiortiternissamut kajuminnerulersissinnaavaat.
Nalikilliliisarnermut maleruagassat allanngortitat namminersortuulluni sanatitsisup 25%-inik aningaasaliisup iluanaaruteqarnissaanut sunniuteqassapput. Taamaattumik suliffiit akileraaruteqartarnerannut tunngasut aningaasalersuutit imminnut akilersinnaassusiannut aningaasalersuinerullu annertussusaanut sunniuteqassapput.
Sulissutigineqarpoq nalikilliliisarnermut maleruagassat januarip aallaqqaataani 1998 allanngortinneqassasut, taamaalillutik ingerlatseqatigiiffiit periarfissinneqassallutik inissianut, ingerlatseqatigiiffiup sulisorisanut inissiatut imaluunniit nalinginnaasumik attartortitassatut sanatissimasanut, nalikilliliinissaminnut.
Inuit nammineq suliffiutillit periarfissinneqarput illunut sulisunut inissiassatut imaluunniit inuussutissarsiutitut atatillugu allaffittut suliarineqarsimasunut nalikilliliinissaminnut.
Illuliat 1998-imi januarip aallaqqaataa kingoqqullugu pissarsiarineqartut killiliineqanngitsumik nalikilliliiffigineqarsinnaapput, illut 1998-imi januarip aallaqqaataa sioqqullugu pissarsiarineqartut eqqarsaatigalugit piffissami ukiunik qulinik sivisussusilimmi ukiumut annerpaamik 10% nalikilliliissutigineqartassapput.
Assersuusiaq tunngavigalugu suleqatigiissitap naatsorsorsimavai ingerlatsinermut aningaasanullu tigoriaannarnut missingersuutit, pingaartumik aningaasaqarnikkut aningaasartuutit ingerlatsinermut aningaasanut tamarmiusunut sunniutissaat eqqarsaatigalugit.
Missingersuutini ilaatinneqarput attartornermut akiliutissat, assersuummi ininut pineqartunut nalinginnaasumik akiliutigitinneqartartutut ilisimaneqartut, taakkununnga ilanngullugit ingerlatsinermi aningaasartuutit assersuummi pineqartumut naatsorsuutigineqarsinnaasut.
Suleqatigiissitaq naliliivoq inuussutissarsiutissatut inissialiortiterneq aatsaat atorneqarsinnaasoq piffissami sivisuumi akilersugassanik minnerpaamik aningaasartuutissat 75%-ii taarsigassarsiarineqarsinnaappata, tassungalu peqatigitillugu inissiat nutaatillugit pissarsiarineqartut allaaserineqartutut killiliineqanngitsumik nalikilliliissutigineqarsinnaappata.
75%-init qaffasinnerusunik taarsigassarsinissaq anguneqarsinnaappat, piffissami sivisunerusumi akilersuisoqarsinnaappat ernialiutallu allaaserineqartumit appasinnerusinnaappata inuussutissarsiutissatut inissialiortitsisinnaaneq kajungernarnerussaaq. Maannakkuugallartorli tamatuma piviusunngortinneqarsinnaanera ilimagineqanngilaq.
Inatsisartunut ilaasortap Anders Nilssonip ilanngullugu siunnersuutigaa suliffeqarfiit Namminersornerullutik Oqartussat ataanniittut sulisumik inissaannik namminersortut attartortitassatut inissiaataannik ukiuni qulini 15-iniluunniit attartornissamut isumaqatigiissuteqarsinnaasariaqartut. Assersuutitut taaneqarpoq Dronning Ingridip Napparsimmavissua.
Assersuutitut takorlooraanni Napparsimmavissuaq inissianik 26-inik sulisorisami inissaannik ukiunut qulinut attartornissamut isumaqatigiissuteqartoq, taava Napparsimmavissuup naatsorsuutigisinnaavaa ingerlatsinerminut aningaasartuutimi ukiumut 1,1 mio. kr.-it imaluunniit missaannik amerlanerunissaat. Taakku Napparsimmavissuup attartornissamut isumaqatigiissuteqarnermigut attartornermut akiliutissaasa aamma maleruagassat atuuttut malillugit sulisut ineqarnermut akiliutissaasa nikingassutigaat.
Napparsimaveqarfissuup ingerlanneqarnera aningaasanut inatsimmi aningaasaliissutit aqqutigalugit akilerneqartarmat Napparsimmavissuaq qinnuteqartariaqarpoq ingerlatsinermut aningaasartuutinut amerleriaatit taakku, ukiuni qulini 11 mio. kr.-iusussat, aningaasanut inatsisikkut aningaasaliissutigineqarnissaannik.
Namminersornerullutik Oqartussat suliffiutimik ilaata sulisuni inissaqartikkumallugit piffissami sivisuumi namminersortut inissiaataannik attartortittakkamik attartornissamut isumaqatigiissuteqarnera pissutigalugu taama amerlatigisunik ingerlatsinermut tapiissuteqartariaqartoqassappat pisuni ataasiakkaani nalilerneqartariaqarpoq sulisut inissaannik inissialiortitsinissaq Namminersornerullutik Oqartussanut pitsaanerunnginnersoq.
Upernaaq ataatsimiinnermi nalunaarutigineqartutut namminersortut inissianik attartortittakkanik sanaartornissaannut periarfissat pitsaanerulersinneqarnissaannut naalakkersuisut peqataajumapput. Inissianik attartorneq pillugu inatsisartut peqqussutaata allanngortinneranik inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut manna tamatumunnga iluaqutaasinnaasoq naalakkersuisut isumaqarput, neriuutigaarpullu siunnersuut inatsisartunit akuersortumik oqaluuserineqassasoq.
Naalakkersuisut siunnersuutigaat peqqussutissatut siunnersuut aappassaaneerneqannginnermini Ineqarnermut ataatsimiititaliami oqaluuserisassanngortinneqassasoq.
Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:
Inissianik attartornermi Inatsisartut
peqqussutaata allanngortinneqarneranik Naalakkersuisut saqqummiussaat
tunngaviatigut Siumumiit isumaqatigisarput pillugu imatut oqaaseqarniarpugut.
Siumumiit pingaartipparput angujumallugulu
nunatsinni najugaqartut tamarmik pitsaasunik najugaqartitaanissaat
minnerunngitsumillu inigisaminnut naapertuuttumik nammassinnaasaminnillu
ineqarnerminnut akiliuteqartarnerisa qulakkeersimaneqarnissaat, taamaattumik
Naalakkersuisut taamatut ittumik saqqummiussaqarnerat Siumup tungaaniit
iluarisimaarparput, isumaqarnarmat taamatut inatsisiliornikkut aamma
attartortut naapertuilluarnerusumik akiliuteqartitaasarnissaat ilanngullugu
aqqutissiuunneqarniartoq.
Ullumikkut ilaatigut attartortunut
akigititatigut naammaginanngitsumik qaffasippallaartumillu angissuseqartumik
inuit ilaqutariit inimik illumillu atuisut akiliuteqartitaasarput
.inissaaleqinerujussuarmik peqquteqartumik tamanna Siumumiit
naannaginngilluinnagaraarput.
Taamaattumik illumik piginnittuusup
attartortullu akornanni isumaqatigiinniartoqareerneratigut illugiinnut
naammaginartumik isumaqatigiissuteqarlunilu atsioqatigiittoqartarnissaanik
piumasaqaateqartoqarsinnaalernissa naammagisimaarnartuuvoq. Taamalu
naammagittaalliuuteqarsinnaanermik illersorneqarsinnaanermillu aamma eqqartuussiviit
angullugit periarfissaqarnerulersitsiniarneq Siumumiit iluarisimaarlutigut.
Kisiannili isumaqarluta akerlianik
pisoqannginnissaa sillimmartaarfigineqarlunilu nakkutigineqartuartariaqartoq,
tassani attartortitsinerup attartortumut asuli iluanaarniutigineqannginnissaa
nakkutigilluinnartariaqartuummat, tamannalu qulakkeerniarlugu Naalakkersuisut
ersarinnerusumik qanoq iliuuseqarniarnerminnik erseqqissaanissat Siumumiit
piumasarissavarput.
Siusinnerusukkut inissianik
attartortittakkanik kommunit Namminersornerusullu samaartortittagaasa
akimikkut qaffasippallaarnerisa, najugaqartunut inuiaqatigiinnullu ullumikkut
akiliutitigut attartortunut akisuallaarlunilu ilaatigut artukkiisartup,
tassuuna peqqussutiliortoqarneratigut aamma pinaveersimatinniarneqartumut,
ilapittuutitut tamanna taamatut Siumumiit isigaarput.
Attartortunut akiliutissamik
millisitsiniarluni sanaartornermi kvadratmeterimut akikinneqqusaatitsinermi
akiusunik, Naalakkersuisut aalajangersimanerusumik periuseqarlutik
killiliisalernerat aamma Siumumiit tapersersorlutigulu
pissusissamisoortuutipparput.
Uanili erseqqissaatigineqartariaqarpoq
samaartukkat akii qaffasippallaaraangata aamma malitsigisarmagu attartortut
akiliutaat qaffasippallaalertarnerat. Tamanna arlaqaqisuni attartortunut
naalliuperaarnartumik najugaqartunut tamaviaartitsisartuusoq
isiginngitsuusaartariaqaranilu. Kisiannili mianersuuttariaqarpoq kommunit
illoqarfiillu aalangersimasuinnaat akissaqarnerusullu, kisimik sanaartornermi
peqataalinnginnissaat pinaveersimatinniartariaqarmat. Kommunimmi kissaateqartut
tamarmik sanartornermi aamma naligiinnerusumik aningaasaliissutinik ukiuniit
ukiunut agguaaffigineqartarnissaat anguniartariaqarmat.
Nunatsinni inissaaleqinerujussuup sutigut tamatigut
millisinniartariaqarnera Siumup anguniarpaa. Taamaattumik aamma kikkulluunniit
nukissaqartut suliffeqarfiugunik, selskab-iugunik, innuttaaqataagunik
namminersortuugunilluunniit pisortat iliuuseqarnissaat utaqqiinnarnagu,
inissialiornissaminnut periarfissaqarnissaannik Naalakkersuisut
akimmisaarutitaqarpallaanngitsumik eqaannerusumillu peqqussutikkut
periarfissiiniarnerat oqaatigissavarput Siumumiit tamakkiisumik
tapersersoratsigu.
Tassunga ilaatillugu upernaaq
Inatsisartuni ilaasortap Anders Nilsson-ip siunnersuutaanut tunngatillugu,
Naalakkersuisut suleqatigiissitaliornermikkut misilittagaqartumik ilaqarlutik
nalilersuisimanerat Siumumiit iluarisimaarparput, akileraarutitigut
nalikilliliisarnermi inuutissarsiutigalugu illuliortarnerup ilanngunneqarnissaanik
periarfissaqartilerlugu.
Taamaalilluni namminersortut
aningaasaliiumasut attartortitassanik inissialiortiternissaminnut aamma
kajuminnerulersinneqarsinnaalerlutik, kiisalu suliffiutillit illuutimik
imaluunniillu allaffiutimik inuutissarsiummut atatillugu suliarineqarsimasunut
nalikilliliinissaminnut, aamma periarfissineqarlutik 1998 sioqqullugu ukiunik
qulinik pisoqaassuseqartunut ukiumut 10%-imik nalikilliliinermut, taamalu ukioq
aamma taanna aallarnerfigalugu illulianut killiliinertaqanngitsumik
nalikilliliisoqarsinnaanngorluni.
Naalakkersuisut suliffeqarfinnut siumut
ukiunik arlaqartunik attartugassanik isumaqatigiissuteqartarnissaminnut
periarfissaqalernissaanik, Anders Nilsson-ip siunnersuutaanut Naalakkersuisut
akerliunerat, Siumumiit isumaqatigaarput.
Suliffeqarfimmi ingerlatsinermut suli
aningaasartuutit qaffatsinneqarnissaannik kinguneqarsinnaammat, kiisalu
aarleqqutigineqarsinnaalluni aamma, siunnersuut akuerineqassaguni suli
najugaqartunut akiliutip qaffanneqarnissaanik malitseqarsinnanera, tamannalu
ullumikkut akinik appartiteriniarnermut anguniagaqarnermut
naapertuutinngitsuulluni.
Siumumiillu iluarinartinnerussavarput
aningaasat nukiillu nissaaleqinerup millisarneqarnissaanut atorpata. Tamannami
naapertuunnerusutut pisariaqavissutullu isumaqarfigigatsigu. Ilaqutariimmi
arlaqartut vakantimi utaqqiisaasumik ilaatigut ineerannguani sivisuumik
utaqqisitaasarnerat, ilaqutariit inuunerannut naammaginarunnavittartoq
ilisimaaraarput.
Isumaqarpugullu Siumumi maani Nuummi
pissutsit immikkut ittuusut, ajornartorsiutaasullu tunngavii annertussusaallu
saqqummiunneqarnissaat nassuiaassutigineqarnissaallu piumasaqaatigineqartariaqartoq.
Atukkat piviusut suuneri tusatsiagaannanngitsut atorfeqartuni, ilinniagaqartuni
taamalu inissaaleqinermi nalinginnaasumik ineqarnikkut atukkat ersarissumik
Naalakkersuisutigoortumik misissorneqarlutillu, nassuiaassutigineqarnissaat
pisariaqavissutut Siumumiit isumaqarfigigatsigu.
Taamatut Siumumiit oqaaseqarluta
peqqussutissamik siunnersuutip, ineqarnermut ataatsimiititaliamut
aappassaaneerneqartinnagu, isummersorfigineqarnissaanik Naalakkersuisut
siullermeerinninnermi saqqummiussaat, isumaqatigalugit ataatsimiitaliami
suliarineqarnissaa Siumumiit innersuussutigaarput.
Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua:
Inissianik attartorneq pillugu
Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut
peqqussutissaattut siunnersuut. Atassut-miit imatut oqaaseqarfiginiarparput.
Nammineerluni ineqarsinnaaneq inuit
pisinnaatitaaffiannut ilaavoq, taamaattumik Atassut-miit nunatsinni inissaqarniarnikkut
ajornartorsiutit aaqqiissuteqarfiginiarlugit suleqataanerput nagittumik
ingerlateqqissavarput, Atassut-miit
anguniagariuaratsigu nunatsinni inissaqarniarnikkut periarfissat
annertunerulersittariaqartut inuit tamarmik assigiinnerusumik
inissaqarniarnikkut periarfissaqartitaalernerisigut.
Inuit ataasiakkaat ullumikkornit
annertunerusumik namminerisaminnik inissaqalersinnaanissaat
annertusarneqartariaqarpoq, ullumikkut periarfissaareersut saniatigut,
tamatumani inuit akunnattumik akissaatillit piumassuseqartut namminneq
peqataanermikkut inissialiorsinnaasuugaluit periarfissaqanngitsut
eqqarsaatigaagut.
Atassut-miit isumaqarpugut nutaamik aaqqissuussinikkut anguneqarsinnaasoq, soorlu
nunatsinni nammineerlutik peqataanermikkut illuliorniartut, kiisalu BSU-mit
illutaarsimasut eqqarsaatigalugit illuutimik aserfallatsaalinissaannut
namminneq iluarsaassisinnaanngorlugit aningaasanik
taarsigassarsiffigisinnaasaannik periarfissiinikkut, ullumikkummi
taamaaliornissaq inatsisitigut ajornartoq nalunnginnatsigu.
Taamatut periarfissiinikkut siunissaq
ungasinnerusoq isigalugu pisortat illuliortittinerannut aningaasarpassuit
atorneqartartut siammasinnerusumik illuutinillu ullumikkornit amerlanerungaartunik
aserfallatsaaliinermut atorneqartassagaluarput, tamatumalu kingunerissallugu
initaarniarluni utaqqisarnerujussuup malunnaatilimmik
annikillisinneqarneranik.
Nunatsinni ineqarnermut akiliutit
qaffasinnerujussuat innuttaasut akornanni akiligassarpassuaqalernermik
kinguneqartartoq, ilaatigut takussutissaavoq. Nunatsinni inissialiortiternerup
akisunerujussuanut, matumuuna Naalakkersuisut periuuserilersimasaat
inissialiortiternermi kvadratmeterimut aki qaffassippallaarsorigaangamikku
sanaartugassanik unitsitsisarnertik nagittumik ingerlateqqissagat Atassut-miit
piumasaraarput, inissialiortiternermi kvadratmeterimut akeq inissiani
najugaqarnermi qanoq akiliuteqarnissamik aalajngiisuuttuuinnartartoq
nalunnginnatsigu.
Inissianik attartorneq pillugu
Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnerata kingunerisassai Atassut-miit
misissorluarsimavagut, soorlu namminersortut attartortitassatut inissiaataanni
attartornermut akiliutissanik
aalajangersaanerup peqqussummi maannakkut atuuttumi killilersuutit
atorunnaarsinneqarnerat kingunerisussaagaa, taamaalilluni ineqarnermut
akiliutissap qaffasinnerpaaffissaata illuatungeriit isumaqatigiinniarnermikkut
aalajangersinnaalissallugu.
Matumuuna Atassut-miit Naalakkersuisunut
piumasarissavarput, inissiani attartortitakkani nalinginnaasumik akit
sapinngisamik qaangernaveersaarnissaat eqqummaariffigineqassasoq, soorlu aamma
saqqummiussami oqaatigineqartoq inissiap attartortitalluunniit pitsanngorsarneqarneranut
atatillugu attartortitsisoq akiliummik qaffaanissaminut periarfissaqartoq.
Periarfissap atornerlunneqannginnissa Atassut-miit kaammattuutigaarput.
Atassut-miit namminersortut
periarfissaqarttitaajuarnissaat suleqataaffigiuaratsigu, matumuuna inissianik
attartorneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allannguutissaa alloriarnertut
siullertut paasillugu, kingunissai Atassut-miit malinnaaffigissavagut.
Inatsisartunut ilaasortaq Anders Nilsson
upernaaq Inatsisartut ataatsimiinneranni siunnersuuteqarpoq, namminersortut
inissialiortiternerminni akileraarutitigut nalikilliliiffigineqartarnissaannik
imalimmik, taamaaliornikkut namminersortut inissialiornerminni aningaasat
atukkatik akileraarutitigut oqilisaassiffigilersinnaanissaat namminersortut
aningaasaqarniarnerannut iluaqutaasumik, taamatut aaqqiissuteqarniarneq
Atassut-miit tamakkiisumik taperserparput.
Namminersortut inissialiortiternissaminnut
aningaasalersuinissaannut periarfissaat saqqummiussami oqaatigineqartut
annertunerusumik pulaffiginagit taperserparput, aallariarfissatut oqareernertut
siullertut pitsaasutut isumaqarfigigatsigik.
Nalikilliliisarnissanut maleruagassat
allannguutissaat maannakkut suliarineqartoq Naalakkersuisumit
oqaatigineqarpoq, naatsorsuutigineqarlunilu namminersortut
inissialiorsinnaanerannut kajungernerulernermik kinguneqartussaasut,
neriuppugut taamatut kinguneqarsinnaajumaartoq, aammami siunnersuutip tamanna
siunertarimmagu.
Illulianut 1998-ip kingorna
pissarsiarineqartunut killeqanngitsumik nalikilliisinnaanermik saqqummiussami
oqaatigineqartoq Atassut-miit akuersaarpagut, kiisalu illut 1998-ip siornagut
pissarsiarineqartut eqqarsaatigalugit ukiunik qulinik sivisussusilimmik
annerpaamik ukiumut 10%-mik nalikilliliiffigineqartarnissaannik saqqummiusaq,
aammattaaq Atassut-miit akuersaarparput.
Saqqummiussami oqaatigineqartut allat
isumaqatigigatsigik annertunerusumik pulaffigissanngilagut, upernaaq
siunnersuut Inatsisartuni sammineqarmat oqaaserparujussuit tassunga tunngasumik
anereersimagatsigit
Taamatut oqaaseqarluta peqqussutissatut
siunnersuutip aappassaaneerneqartinnani ineqarnermut ataatsimiitaliami
sammineqarnissaanut Atassut-miit suleqataanissarput matumuuna oqaatigaarput,
aammalu aappassaaneerneqarnissaanut akuersaarluta taaseqataanissarput matumuuna
nalunaarutigereersinnaavarput.
Maliinannguaq M. Mĝlgaard, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:
Ukiuni arlaqalersuni nunatsinni
ajornartorsiutaanerpaasut ilagaat inissaaleqinerujussuaq. Tamatumallu nassataanik
suliffeqarfiit kissaateqartalersimapput sulisuminnut namminneq illuliorsinnaalernissaminnik.
Upernaaq inatsisartut ataatsimiinneranni inatsisartunut ilaasortaq Anders
Nilsson siunnersuuteqarpoq akileraarutitigut nalikilliliisarneq pillugu maleruagassani,
inuussutissarsiutigalugu inissianik sanaartornerup ingerlatsinerullu
ilanngunneqarnissaannik.
Tamatumanilu siunnersuut Inuit
Ataqatigiinniit tapersersimavarput, isumaqaratta taamatut pisinnaatitaalernermi
nunatsinni inissaaleqinerujussuaq aamma akiorneqarumaartoq.
Paasivarpullu suleqatigiissitaq
pilersinneqarsimasoq illunik nioqquteqartartumik suleqateqarluni missuisussaq.
Taassumalu misissuinermini nalilersuinerminilu paasisaasa erseqqissumik
takusinnaannginneri Inuit Ataqatigiinniit uggoraagut. Naak ilaatigut
nassuiaatigineqarsimagaluartut Naalakkersuisup saqqummiussaaniit.
Innersuussutigineqarporli sivisuumik
akilersugassanik 75%-nik nalilinnik
attartortoqarsinnaalissasoq, 25%-illu sanaartorniartup nammineq
akilertassagai. Taassumalu saniatigut ingerlatseqatigiiffiit
inissialiortitsisut nalikilliliinissaminnut 1. januar 1998-imiit
periarfissinneqassasut.
Tassanissaaq namminersortut
inissialiorsinnaalernissaat ammaanneqarpoq, tamatumanilu inissaaleqinerujussuup
atornerlunneqannginnissaata sakkortuumik nakkutigineqarnissaa Inuit
Ataqatigiinniit kaammattuutiginiarparput. Tassami imaattariaqanngimmat
inissaaleqinerup kingunerisaannik namminersorlutik attartortitsisartut
atornerluillutik akisoorujussuarmik akilersillugu attartortitsisarnissaat.
Taamaalilluni ammaanneqassasoq.
Naalakkersuisullumi saqqummiinermini
oqaatigaa inatsisinik allanngortitsinerup kingunerissagaa, namminersortut
attartortitassatut inissiaataanni attartornermut akiliutissanik aalajangersaasarnermi
killilersuutit atorunnaarsinneqassasut. Tassalu imannerpoq akit
annerpaaffeqassangitsut qanorluunniillu akiilistisisoqarsinnalissasoq?
Taamaappat tamanna Inuit Ataqatigiinniit akueriuminaatsipparput, inuimmi
inissaaleqinerat atornerlunneqartariaqanngimmat.
Tassungalu atatillugu akit
qaffatsaaliornissaannik naalakkersuisooqatigiit isumaqatigiissutigisimasat
tamatumani sukkut illersorneqarpa?
Qanoq ilillunilumi
qulakkeerneqarsinnaassava inigisat akissamisut akilersortinneqarnersut?
Oqaatigineqaraluarpoq atornerlunneqartutut misigisimasoq eqqartuussivikkoorlugu
akinik appartitsiniarsinnaasoq. Ilumut tamanna siunissami aqqutissatut
takorloorneqassava? Nalunngilarpummi eqqartuussiviit suliassarpassuaqartartut,
ilaatigullu suliap ingerlanerani sivisuumik utaqqisoqartariaqartartoq.
Maanna najugallit akiliisinnaajunnaarlutik
A/S Ini-miit anisitaasartut kommuuninit artukkiisumik suliassanngortarput,
matumanilu akit qaffasinnerpaaffeqanngitsut pilerpata, attartortitsisorlu
killeqanngitsumik iliorsinnaalerpat tamanna kommuuninut ullumernit suli
nammakkiinerulissannginnerpoq?
Inatsip manna allanngortinneqartussaq
inissianik attartortunut attartortartussanullu pingaaruteqarluinnartuuvoq,
Inuit Ataqatigiinniillu paaserusupparput ineqartut kattuffiat matumani tusarniarneqarsimanersoq?
Inuit Ataqatigiinniillu oqaatigissavarput
siunnersuutip matuma upernaaq saqqummiunneqarnerani suliffeqarfiit
sulisuminnut inissialiorsinnaalernissaat tapersersorsimagatsigu, uanili
namminersortut killeqanngitsumik akeqartitsillutik attartortitsisarnissaat
akueriuminaatsillugu. Tamannami kiap nakkutigissavaa? Attartortummi isaannik
isigalugu tamanna navianartoqarsorigatsigu.
Naggasiullugu apeqqutigerusupparput,
upernaaq eqqartorsimasarput inimilu maani akuersaarsimasarput, attartortut
inigisartik angigigunikku mikigilersimagunikkuluunniit paarlaassisinnaanerat
atuutilersinneqarsimannginnersoq?
Taama oqaaseqarluta peqqussutissatut
siunnersuutip aappassaaniinnginnermini ineqarnermut ataatsimiititami
oqaluuserineqarnissaa innersuussutigaarput.
Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:
Aallaqqaammut erseqqissassavara inissianik
attartorneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik
Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut tamakkiisumik tapersersorakku.
Tassanimi pineqarpoq namminersortut attartortitassatut inissiaataanni
attartornermut akiliutissanik aalajngersaasarneq pillugu peqqussummi maannakkut
atuuttumi killilersuutit atorunnaarsinneqarnissaat, taavalu illuatungeriinnut
namminernut aalajangigassanngorlugu ineqarnermut akiliutip illuatungeriinnuut
tamanit iluarineqarsinnaasup nassaarinissaa.
Paasivara siunnersuut aallaaveqartoq
upernaaq ataatsimiinnitsinni oqaluuserisatsinit uannga, tassa ineqarnermut
akiliutip aalajangerniarneranut sumi sunalu akimmisaarutaanersoq, Taamaattumik
nuannaarutigaara suleqatigiissitap taamani kingorna pilersinneqartup
aningaasalersuinissamut periarfissat assigiinngitsut
misissoqqissaarsimammagit.
Nalikillisaanermut maleruagassanut
allannguutissat oqaatigineqartut maanna suliarineqartut, qularnanngivissumik
kajumissaataassapput illuatungeriinnut aningaasaliissuteqarusunnerannut.
Aammattaaq isumaqatigaara
nalikilliliinermut maleruagassat 1. januar 1998-imiit allanngortinneqarnissaat
, taamaalillutik ingerlatseqatigiiffiit periarfissinneqassammata inissianut
sulisorisaminnut inissiatut imaluunniit nalinginnaasumik attartortitassatut
sanatissimasaminnut nalikilliliinissaannut tunngatillugu, isumaqarpunga
tamanna iluaqutaassasoq, aamma inissarsiorlutik allatsissimasunut
utaqqisuniittunut ikilisaataasinnaassammata.
Kommunit qangaanilli kissaatigisaraat
nalunngilara, suliffeqarfiit anginerusut sulisuminnut inissiat namminneq
akilersortassagaat, taamaattumik naliliiffigisariaqarpoq Namminersornerullutik
Oqartussanut pitsaanerussannginnersoq sulisuminnut inissianik amerlassusii
aalajangersimasunik namminneq santitsippata.
Taama oqaaseqarlunga inassutigissavara,
peqqussutissatut siunnersuut aappassaaneerneqannginnermini ineqarnermut
ataatsimiititaliamut oqaluuserisassanngortinneqassasoq.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:
Upernaakkut 1997-imi Inatsisartut ataatsimiinnitsinni, inuussutissarsiummut
atasumik inissialiortiternerup inissianillu ingerlatsinerup, akileraartarnermi
nalikilliliisarnerit pillugit malittarisassanut ilaatinneqalernissaannik,
Inatsisartut aalajangernissaannut siunnersuutip, saqqummiunneqarnerani
Kattusseqatigiinniit oqaaseqaatikka innersuussutigalugit, inissianik
attartorneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnissaanut
siunnersuummut imatut oqaaseqaateqassaanga:
Siullermik oqaatigissavara siunnersuut tunngaviatigut tapersersorakku,
tassami nunatsinni inissaaleqinerup sapinngisamik piaartumik qaangerniarnissaa
pisariaqarmat. Aammalu peqqussutip allangortinneqarneratigut namminersortut
nammineerlutik, sulisuminnut attartortittakkanik inissialiornissaannut
periarfissinneqassammata.
Kisianni soorunami inissaaleqinermik ajornartorsiutip qaangerniarnerani,
qaanngiiniarnerinnaq kisimi isigineqartariaqanngilaq, tamanulli
ajunnginerpaamik angusaqarnissaq aamma eqqaamasariaqarluni.
Tassami ajoraluartumik suulluunniit iliuutsit, aamma ajunngitsumik
siunertaqarluni iliuutsit, amerlanertigut akiligassamik malitseqartarmata,
taamaattumik Inatsisartut upernaaq ataatsimiinnitsinni inassutigaara,
taamanikkut oqaluuserisap, ullumikkut oqaluuserisatsinnut ilaatigut
tunngaviliisup, aningaasatigut qanoq sunniuteqarsinaanera Akileraartarnermut
Ataatsimiititaliami nalilersuiffigineqassasoq, kisiannili tamanna pisimanngilaq.
Tassami siunnersuut kommuninut ataasiakkaanut akileraarutitigut
isertittakkatigut annaasaqarnermik kinguneqartussaavoq,
ilanngaatigineqartartussat landsakarsimit matussuserneqartassanngippata, taamaattumik
taassuma tungaata iluarsineqarnissaa aamma pingaaruteqarpoq, qaangiinnartariaqanngitsoq.
Inatsisartunimi aalajangiisarnerpassuit inatsisiliornikkut,
peqqussusiornikkullu imaluunniit Naalakkersuisut nalunaarusiornermikkut
puigorluinnartarpaat, imaluunniit puigortarparput aalajangiisarnerit kommuninut
aningaasatigut qanoq sunniuteqarsinaanersut.
Peqqussummi allanngortitsiniarnermi siunertat ajunngeqaat
isumaqatiginarlutillu, aammalu siunissami tamanut iluaqutaasumik
ajunngitsumillu kinguneqassappata, aningaasatigut sunniutissai
piareersimaffigineqartariaqarput.
Aammalu qulakkeertariaqarpoq aaqqissuussinerup atuisunut
sunniuteqapilunnginnissaa, taamaattumik pisariaqarpoq landskarsi
akileraarutitigut ilanngaatissanut nalikilliliinerit matussutissaannut qanoq
piareersimatiginera, aammalu aningaasat tamakkununnga atugassat qanoq
amerlatiginersut inuiaqatigiinnut paasissutissiissutigissallugit!
Suleqatigiissitap naliniinera naapertussagaanni inuussutissarsiutissatut
inissialiortiterneq aatsaat atorneqarniarsinnaavoq, minnerpaamik aningaasat
75%-ii taarsigassarsiarineqarsinnaappata piffissami sivisuumi akilersugassatut,
taamaattumik Naalakkersuisunut inassutigisariaqarpoq, aningaasanik
erniakitsunik nunatta avataanit taarsigassarsiniartaleqqissinnaanerup
ammaassivigineqaqqinnissaa suliniutigeqqullugu.
Tassami inissaaleqineq anigorneqassappat periarfissat sapinngisamik
amerlanerpaat atorniartariaqarput, soorunalimi aningaasatigut qanoq
sunniuteqarsinnaaneri puigornagit, minnerunngitsumik atuisunut.
Assersuutigisinnaavarpummi ukiualuit matuma siornatigut Real-Kredit,
Ny-Kredit-ilu assigissaallu atorlugit illuliortiterneq ingerlanneqarsimavoq,
ilaatigut ajunngitsumik kinguneqartumik, kisiannili aamma nuannersuinnaanngitsunik
kinguneqartumik, tassa akilersuutit ilaatigut ilaqutariinnut artornarluinnartut
atorntinneqarmata, taammaattumik Inatsisartuni peqqussusiornermi malitsissai,
kingunerisinnaasaalu ilanngullugit isiginiartariaqarput, soorunami ajortuinnaat
isigineqassanngillat, kisianni sillimasoqartariaqarpoq.
Ineqarnermut akiliutip attatortumit piginnittumillu
isumaqatigiissuteqarfigineqartarnerat pisortanit susassarineqarpalaanngitsutut
oqaatigineqarsinnaagaluartoq, taamaattoq inissaaleqisut illersorneqarnisaat
eqqarsaatigalugu ineqarnermut akiliutit qaffasinnerpaaffilerneqarsinnaanerat
eqqarsaatigalugu Ineqarnermut Ataatsimiititaliami oqaluuserineqarnissaa
kaammattuutigissavara, tassami ullumikkut tusartakkavut naapertorlugit
ilaatigut ineeqqat qaammammut tusinde-nik arlalinnik akilersillugit
attatortinneqartarneri akuersaaginnarneqarsinnaanngillat, minnerunngitsumik
inissiani pisortat akileeqataaffigisimasaanni atuutinneqartarsimappata.
Ineqarnermut akiliutinut ilanngaatigineqarsinnaasunut tunngatillugu soqutigineqarpoq
paasissallugu:
Aappariit boligstĝtte aqqutigalugu illutaarsimasut - avinnerup kingorna - aappaasup
meeqqanillu tigumianngitsup, taamaakkaluartorli meeqqanut akilersuutinik
tigumiaqartup, meeqqanut tapiissutit ilaannilluunniit pisinnaatitaanera qanoq
periarfissaqartigaa? Tassami avinnerup kingorna angutip, arnalluunniit
arlariinnik meeraqarsimagunik, boligstĝtte aqqutigalugu illullip, meeqqanilli tiguminninngitsup, kisiannili
meeqqanut akilersuisup, aammalu meeqqat illumi najugaqarunnaarnerat pissutigalugu,
meeqqat tapii atorunnaarsinneqarnerat peqqutaallutik, akilersugaasa ukiup
affaanut tusind-inik arlalinnik qaffanneqarnerinik kinguneqarsinnaasartut,
soorunami meeqqat qassiuneri apeqqutaalluni, qanoq iliuuseqarfigineqartarneri
paasissallugit soqutigineqarput.
Eqqartuussisarnermi inatsisit aammalu danskit naalagaaffianni
tunngaviusumik inatsisit tunngavigalugit, innuttaasut kikkulluunniit
eqqartuussivimmut suliakkiisinnaanerat killilersorneqanngilaq, taammaattumik ' 11, imm. 2,3,4, aamma 5 isumaqatiginngilakka, taakkualu atorunnaarsinneqarnissaat
matumuuna allannguutissatut siunnersuutigaara, makku pissutigalugit:
1. Inissianik attatornermut
akiliutit qaffatsaalinissaannut anguniakkanut akerliummat.
1.
Naalakkersuisut Sulinermillu Inuussutissarsiuteqartut Kattuffiata
isumaqatigiissutaannut, tassalu ineqarnermut il.il. akiliutit
qaffatsaatineqarnissaannut akerliummat.
2.
Aammalu eqqartuussiviup aalajangertariaqanngimmagu, ineqarnermut
ilaqutariit sorliit qanoq akiliuteqartigineqartassanersut.
Tassami '-i
qulaani pineqartoq immikkoortuilu ilanngullugit atortussanngortinneqassappata,
ineqartut qanorluunniit piumanngitsigigaluarpata, qaammatinik pingasunnik
sioqqutsilluni nalunaarfigeriarlugit, ineqarnermut akiliut qanorluunniit
iliorneqarsinnaalissaaq, piumagaannilu ukiut tamaasa
qaffaqattaarneqarsinnaalissaaq, inigisanik iluarsaassinissaq patsisiliullugu.
Taammaattumik ' 11, imm. 2,3,4 aamma 5-ip akuerineqarnissaannut
akerliullunga taasissaanga.
Aamma eqqaamasariaqarpoq, inuit
kikkulluunniit pisinnaatitaaffiinut ilaareermata, inuit nammineerlutik
eqqartuussivik akulerutinngikkaluarlugu isumaqatigiissusiorsinnaanerat.
Eqqartuussiviummi suliassai naammareerput,
ilaatigullu pillaammik akiliisitsissutissat, suliassamiit suliassamut
tamatigut assigiinneq ajorput, pillaammik akiliisitsissutisssap annertussusilernissai
aalajangertarlugit, taamaattumik naleqqutinngilaq inuit nalinginnaasumik
saqitsaassutaat taakkunatut aalajangiiffigineqartalissappata.
Aammalu ilisimasariaqarpoq
isumaqatigiissut illua-tungeriinnit atsiorneqarsimasoq, eqqartuussisut
aalajangerneratulli atuutsinneqarsinnaammat.
Tassami peqqussutit allanngortinnerisigut
atuisut attatortullu atugaasa ajorseriannginnissaat soqugisariaqarpoq.
Taamatut oqaaseqarlunga peqqussutissatut
siunersuutip aappassaaneerneqannginnermini Inatsisartut Ineqarnermut
Ataatsimiititaliaanni oqaluuserisassangortinneqarnera ilalerpara.
Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:
Siullermik partiit oqaaseqartuinut tamanut
qujanaq.
Siunnersuut ullumikkut qaffatsinneqartoq
ataatsimut oqaatigissagaanni tamanit isumaqatigineqarmat nuannaarutigaara.
Kisiannili partiit ataasiakkaat oqariartuutaat aammalu eqqartugaat
erngiinnannguaq uterfigissavakka. Naliliisinnaanerali naapertorlugu paasivara
siunnersuut tamanit isumaqatigineqartoq, aammalu Ineqarnermut Ataatsimiitaliami
ingerlateqqinneqassalluni.
Siumup oqaaseqartuanut oqassaanga,
nuannaarutigalugu siunnersuut Siumup tamakkiisumik isumaqatigimmagu
taperserlugulu. Aammali oqariartuutigaat, soorlu partiit Siumup, Atassutip
Inuit Ataqatigiillu, siunnersuutip iluanaarniutiginiapilunneqarnissaa
mianersuutigineqartariaqartoq. Isumaqarpungalu tamanna nakkutigeqqissaarneqartariaqartoq,
Ineqarnermullu Naalakkersuisoqarfimmi tamanna naammassineqarsinnaasoq.
Taamaattumik aamma ajunngilaq Siumup
piumasarimmagu qanoq Naalakkersuisut erseqqinnerusumik iliuuseqarnissaminnut
uunga qaffatsinneqartumut najoqqutassaanullu tusaaniarnissaat. Aamma qujanarpoq
Siumup oqaatigimmagu Naalakkersuisut aalajangersimarpalunnerusumik ukiuni
kingullerni pissuserisaat, tassa kvadrat-meter-imut inissiat akiisa
qaffasippallaarnerat appartikkiartuaarnissaat piumasarimmassuk.
Aamma oqariartuutigineqartoq Nuummi
pissutsit misissorluarnissaat Siumumiit piumasarineqarmat, isumaqarpunga
ajornartorsiutaanngitsoq sukkasuumillu naammassineqarsinnaassoq. Neriorsuutigissavaralu
tamanna piumasarineqartoq piffissaq sivisunngitsoq atorlugu, nalunaarusiornikkut,
pingaartumik sulisut inaannut tunngasoq maani Nuummi, boligudvalg-imut
assersuutigalugulu finansudvalg-imut sukkasuumik suliassaq tunniutissagipput,
taamaalilluni suliassaq ajunngitsumik kinguneqartumik suliarineqarsinnaammat.
Atassutip siunnersuut tunngaviatigut
isumaqatigimmagu aamma nuannerpoq, aammalu suleriaqqinnissamut
aallaaviussalluni.
Immikkut oqaaseqarfigerusuppara
Kattusseqatigiit saqqummiussaat. Ilisimaneqartutut ukiaq Inatsisartut
ataatsimiinnitsinni pkt. 18-itut eqqartorneqartussaavoq boligstĝtte pillugu
nassuiaat. Taamaattumik matumuuna taanna anginerusumik oqaaseqarfigissanngilara
naak ussernartorsiornaraluartoq. Nassuiaat maanna suliarineqareerpoq
ilaasortanullu sapaatip akunnerini aggersuni agguaanneqartussaassalluni. Taanna
aallaavigalugu ilimasaarutigaara apeqqutit assigiinngitsut nassuiaammi
akineqarumaartut.
Qularnaatsorli uaniippoq, tassa Atassutip
saqqummiunneqartoq tamaat isumaqatigaa.
Inuit Ataqatigiit aamma peqqussutissatut
siunnersuut tunngaviatigut isumaqatigigaat paasivara. Uggorisaalli tassaavoq
erseqqinnerusumik Naalakkersuisut paasissutissanik nalunaaruteqarsinnaasarsimannginnerat,
tassani eqqarsaatigineqarlutik suleqatigiissitaliami ingerlatsineq. Paasissutissatullu
una oqaatigissavara; suleqatigiissitaliaq immikkoortortaqarfiit
aningaasaqarnermut tunngasut, pilersaarusiornermut tunngasut, ineqarnermut
tunngasut aammalu kukkunersiuisoqarnermut tunngasut suliaat annertusimavoq
- maannakkut
taamatut oqartarput, taanna tunngavigalugu qaffatsinneqartoq. Maluginiarpara
aamma Inuit Ataqatigiit qularnaatsumik siunnersuutip uuma
atornerlunneqannginnissaa kissaatigigaat taanna akuersaassavarput
malittareqqissaarniassallugulu, taavalu kisianni iluatungaasigut IA
soorlulusooq qularpasinnerulaalersoq kingusinerusukkut ilaatigut immaqa
akigititat qaffariataarujussuarnissaanik ilimasunneq tunngavigalugu.
Erseqqissaqqissavara
uani nassuiaammi aallaavigineqarmat kvadratmeter-imut 12.500 kr. maani
akigitinneqartoq aallaavigalugu, taamaattumillu taamatut akeqartuuppat
kvadratmeter-imut inissialiorneq, taava atuisartunut sunniutissaa
annikinnerujussuussaaq imaluunniit akikinnerussaaq ullumikkut sanaartukkarnit,
13 imaluunniit 14.000-ninngarnit akeqartuuppat. Taamaattumik taanna qulaarneq
isumaqarpunga imatut akissallugu paasilluarpara Larsi, kisiannili nakkutigeqqissaarneratigut
atornerlunneqannginnissaa partiinit tamarmiusunit isumaqatigineqartoq aallaavigalugu
tunngavissiornissaa ilimanarpoq ajussanngitsoq.
Kommunit
akiliunneqarmata aammalu soorlu taanna Katusseqartigiinniit taaneqartoq
oqaatigissavara namminersortut akiliisinnaajunnaarunik namminneq
akisussaaffigissavaat, kommunimit aningaasanik akiliisinnaajunnaarnertik
peqqutigalugu aallersinnaangillat imaluunniit Namminersornerusunngaaniit. Apeqqummut
erseqqissumut aamma oqaaseqassaanga, tassani apeqqutigineqarmat ineqartut
kattuffiat tusarniarneqarsimanersoq, naagga, ineqartut kattuffiat tassaavoq
ulluinnarni inissiarsuarnik kommuunip imaluunniit Namminersornerullutik
Oqartussat pigisaannik aqutsisunik sinniisoqarfiusoq. Unalu namminersortunut
tunngammat, taakkua akuliunneqarsimanngillat, taamatut erseqqissumik
oqaatigissavara.
Aamma
apeqqutigineqarpoq attartortut pigisatit angigigunikkit mikinerusumik taarserniarsinnaaneraat?
Aap, taamaappoq, ullumikkut malittarisassat malillugit eqqaamanerlunngikkukku
1995-imili taamatut aalajangiisoqarnikuuvoq aammalu taamatut periarfissaq
ullumikkut atorneqarluni. Kisianni tassani Inuit Ataqatigiit qaffatsitaat, isumaqarpunga
suli anginerusumik oqallisigineqartariaqartoq, taamaalilluni inuit
ilisimaneruniassammassuk, naluneqanngimmammi inissiarsuit ilaanni allaat init
arlalissuit atugaritiinnarneqartartut, soorlu meeqqat inuusuttunngorlutik
allamut nuukkaangata mikinerusumik ineqaleratik tassaniiginnartarmata.
Taanna
apeqqut taamaattumik nuannaarutigaara Inuit Ataqatigiit qaffatsimmassuk,
nakkutigineqarnera taassuma paasissutiginiarneqarneralu
anginerusariaqarsorinarput, kisianni inatsisigut najoqqutassatigullu
Inatsisartunik tunngavineqarnikuuvugut taamaaliorsinnaatitaanitsinnut. Taamatut
oqarnikkut eqqarsaatigaara soorluli bsu-imut boligstĝtte-mut tunngasumik
nassuiaateqarninni ersersinneqartussaasoq kisitsisinngorlugit ullumikkut
Namminersornerullutik Oqartussat inissiarsuaataat 7.850 missaanniipput,
illuaatungaatigulli kommuunit inissiarsuuaataat 3.800 missaanillutik. Tassa
katikkaanni 11.650 missaanniipput, taakkua illuatungaaniipput nunatsinniittut
illut privat-imik pigineqartut ikittuaraarassuit. Akulliit Partiata aamma
tapersiinera qujassutigaara, maleruagassallu eqqartorneqartut aamma
taperseqqimmagit ukioq jannuari aallaqqaataaninngaanniik qaffattussat
atulersussat taakkua naatsumik taakkua quassutigaakka.
Aamma
taamaappoq kattusseqatigiit tunngaviatigut aamma tapersiimmata Kattusseqatigiit
taasaqarput arlalissuarnik ilai immaqa paatsualaanermik tunuliaqutaqarsinnaasut
tassani aatsaannguaq oqarnittuut taamatut nutaamik aaqissuussiniarneq
kommuninut nanertuutaannginnissaa ilimagisariaqassavarput kommunit
illuliuutissanngillat imaluunniit namminersornerusut, kisianili
assersuutigalugu aningaaseriviit imaluunniit privatit sulisuminnut
inissialiortitsinnaapput, taavalu tassani piumasarineqartut aallavigalugit
taamatut iliurunik taava attartortut atortitsisullu akornanni
isumaqatigiinniartoqassalluni.
Taamaattumik
nalikilliliinerit Katusseqatigiit eqqartugaat taakkua nalikilliliinerit
tassaasussaapput qallunaatut taaneqartartut afskrivninger, tassaasussaapput
sanasitsisup iluanaarniarnermini akileraarutit aallaavigalugit
ilanngaassutigisinnaasai, taamaattumik taassuma tungaa aamma
suleqatigiissitanik nalilersorneqarsimavoq, taamaattumillu tupinnanngitsumik 75
%-iti attartorsinnaagaanni namminerlu 25 %-itit akilerlugu, tassa taanna
kingulleq procent-i taasara tassaassaaq taassuminnga aningaasaliinermini
isertitsissutiginiagassaasa ilaat. Oqareernittuut boligstĝtte pillugu nassuiaat
qaffatsinneqartussaammat taanna annerusumik eqqartornagu ineqarnermut
ataatsimiitsitaliami eqqartorneqarnissaa innersuussutigissavara. Aap,
kisiannili aamma aatsaannguaq oqarnertut Katusseqatigiit immaqa
patsualaarnermik tunngaveqartumik eqqartuineri assigiinngitsunik
ataasiakkaarlugit uteqattaarfiginngikaluarlugit ilaatigut oqaatigineqarmat
ineeqqat qaammammut tusind-inik arlalinnik akilersillugit
attartortinneqartartut, oqassaangaa aatsaannguaq oqarnittuut nunatsinni
inissiat amerlanerpaartaat kommunit Namminersornerullutillu Oqartussat
aqutaraat.
Ikittuararsuit
privat-iupput, taamaattumik taassuma tungaa uagut qanoq
iliuriarsinnaanngilarput, unali peqqussut atulissappat malittareqqissaanissaa
apeqqutip kommunimmi naak partimik kissaatigimmassuk, aallaaviginiassallutigu.
Aamma taamaappoq assersuutigineqartoq boligstĝtte aqqutigalugu illutaarsimasut,
tassani meeqqat qassit inissiami najugaqarnersut immaqalu ilaqutaqarnerup
tungaatigut avissaartoqarsimappat, tamakkua kingunissai maannakkut annertunerusumik
pulaffigissanngilakka, kisiannili nalilersortinnissai tulluartuutillugit
ineqarnermut ataatsimiitsitaliami. Aamma taamatut oqassaanga isumaqatiginngisai
Anthon Frederiksen-ip assigiinngitsut, soorlu immikkoortortat pingasut
taaneqartut taakkua maannangaaq oqaaseqarfiginagit ineqarnermi
ataatsimiitsitaliami suliareqqinneqarnissaat kissaatiginarpoq.
Taamatut
maannakkuugallartoq partit oqaaseqartuinut oqaaseqarpunga.
Malinannguaq
M. Mĝlgaard, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:
Ilaatigununa
apeqquteqaqqilaarusullunga, tassa uani apeqqummi taamatut upernaaq
Inatsisartuni Ilaasortaq Anders Nielsson siunnersuuteqarnerani periarfissanik
ammaassinissaq eqqartorneqarsimavoq aammalu tapersersorneqarluni. Taava
inatsimmi allannguutissatut siunnersuummi apeqqutigirusuppara taamatut
inigisamut attartortisup qaffasinnerpaaffissamik aalajangiisarnerata
atorunnaarsinneqarnissaa, imaluunniit inigisap akigisaata
qaffasinnerpaaffissaanik aalajangersakkap atorunnaarsinneqarnissa sumik
tunngaveqarnersoq.
Sooruna
taanna qulakkeerinnersimagaluarneq atorunnaarsinniarneqartoq matumani? Tassami
uani maluginiarakku partiit tamarmik, annerit tamarmik, Siumut, Atassut aammalu
tungitsinninngaanniik uparuaraat taamatut iluanaarniartoqarsinnaanera
arleqqutigalugu aamma akit qaffasippallaannginnissaat aammalu
qaffappallannginnissaat qeqqumaffigeqqullugu kaammattuutigigaat. Tassanili
partiinut apeqqutigirusuppara taamatut inatsisip allanngortinneqarnissaata
tapersersorneraat imaluunniit tapersersunnginneraat?
Tassa
imaappoq taassumap killigititap atorunnaarsinneqarnissaa uani erfattutut
ikkami, oqartoqaraluarpoq qaffasippallaanngitsumik, imaluunniit taanna
nakkutigineqartariatoq, taava kisianni qanoq nakkutigineqassava? Inatsit taanna
atuuttinneqassava imaluunniit atorunnaartinneqassava? Taava taanna
attartortitsisup qanorluunniit qaffasitsigisumik akeqartitsilluni
attartortitsisalernissaa erseqqissumik tapersersorneqarnersoq assut
paaserusunnarpoq.
Taavalu
Naalakkersuisumut apeqqutigerusullugu oqaravit nakkutigineqartumik aamma
ingerlanneqarnissaa taanna nammineq orniginartillugu, qanoq ilulluni taamak nakkutigineqartumik
ingerlanneqassava, uani naalakkesuisup innersuussutaani eqqartuussisut
nakkutiginnittutullusooq aaqqiisartussatut innersussutigineqarmata.
Jakob
Sivertsen, Atassut-ip oqaaseqartua:
Naatsunnguamik
ineqarnermut naalakkersuisoq oqalunnguatsialuni Atassut periarlugu ingerlatiinnaq
Katusseqatigiinnut eqaartoorami, taavalu tassani paasineqarsinnaannginnami kina
oqaasii akissuteqarfiginerai. Tamatigut annertunerpaamik Katusseqatigiinni
oqaatsit taakkua anngukkamigit Atassut-ip oqaaseqartuanut ilanngullugit.
Taakku naqqiissuteqarfiginiarpakka. Uagut inatsississamut siunnersuut
ataasiakkaatigut apeqquserlugit pingaartumik taanna partit tamarmik
eqqartugaat, akit qaffasinnerpaaffissaata atorunnaarneratigut inatsisartuninngaanniit
inatsit atorunnaarmat taava kiap nakkutigissavaa? Taannaana uparuaripput
atorunnaartitsinerup kingornatigut malinnaaffigiluarneqartariaqarpoq,
ullumikkut ineqartut ilai allatut atornartumik anisinneqartarput, taamak
pisoqartillugu atorunnaartitsineq atornerlunneqannginnissaa Atassumminngaannik
pingaartipparput.
Kiisalu
aamma periarfissat ilaattut eqqaasimasarput, tassa bsu-imi illuutillik, taakkua
aserfallatsaaliinissaminnut namminneq atorniasinnaanissamut periarfissinneqarsinnaannginnersut.
Taamatut saqqummiussaqarnitsinnut peqqutigaarput bsu ukiut 15-it 20-it matuma
siornatigut sananeqarsimasut iluatungaa qaavaluunniit iluasaanneqaruni,
kukkussanngikkuma, 300 %-imik akisunerussaaq. Taamaalilluni takornartaanngilaq
nunatsinni sumiluunniit bsu-mik illuliarparujussuit igalaavi matooraannakkat,
tassa imaappoq atorsinnaasuugaluit kisianni ineqartut iluarsaanneqarpat
iluarsaannera akissaqartinnginnamikku qimaannartarpaat.
Aammalu
nalunngilarput bsu-mik illuat qimanneqartut tuniniarneqarunik akissallit
pisiarigunikku iluarsaatissavaat kusanartunngorlugit, taakkulu taamannak
akilersillugit atortittarlugit attartortittarlugit inissaaleqisunut,
taamaattumik isumaqarpunga una saqqummiussarput aappaatigut soqutiginarsinnaasoq,
ullumikkut periarfissaareersut saniatigut periarfissatut pitsaasutut
isumaqarfigigatsigu.
Anders
Nielsson, Atassut-ip oqaaseqartua:
Oqaatigilaaginnarniarpara
taanna maani eqqartugarput tassaavoq Inatsisartut peqqussutaat tassa
allanngortinnerat, tassa ineqarnermut akiliutit allanngortinnerat, taanna
tunuliaqutaajuna pujunnguatsiratsigu, taakkua aalajangersakkat
allanngortinnagit taava maakkut index-i atorneqartoq Kĝbenhavn-ip
Fondbĝrs-ianinngaanersoq aallavigineqarpoq tassani, taannalu index-i atorunnaarsereerneqarnikuuvoq,
tassa ineqarnermut akiliut aalajangersartarparput index-i atorunnaareersimasoq
Kĝbenhavn-imiinikuusimasoq aallaavigalugu, taannaana qaangerniarlugu maannakkut
aalajangiiniarsarisugut. Taamaaliornikkut maanna peqqussut piviusunik
tunngavilersorniarparput, tassa taannaana erseqqissaatigilaaginnarniariga.
Daniel
Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:
Siullermik
Malinannguaq M. Mĝlgaard apeqqutisaa akissutigeqarfiagiassavara. Tassa una
partiinit tamanit allanit mianersoqqussutaasoq nakkutigeqqissaarneqarnissaa
aammalu akit qaffasippallaalersuunnginnissaat siunnerfigalugu inatsisit
allanngortinneqassanersut aammalu qanoq nakkutigineqassanersoq, taanna imatut
oqaatigissavara inissialiornermi inatsit nammineq taamatut isikkumigut
allanngussanngilaq, kisiannili ammaassilluni aamma sulisitsisunik assersuutigalugu
Royal Arctic Line-p Namminersornerullutik Oqartussat suliffissuaqarfiat
imaluunniit alla kinaanersoq inissialiorsinnaalersillugu, siornatigut
taamaalliorsinnaanngikkaluaramik, maannakkut inissaaleqinerujussuaq ilaatigut
aallaavigalugu periarfissiiniartoqarpoq, assersuutigalugu suliffissuaqarfiit
ilaat inuit inissiat atugassaannik tigusisarmata, tassa kommunit Namminersornerullutik
Oqartussat inissiaataannik tigusisarmata, taamatut inatsiseqannginneq niuerpalaartumik
sulilluni aallaaveqarneq tunngavigalugu nalikilliliisinnaanermut periarfissaq
inatsisiliinngimmat.
Taamaattumik
ammaanniarneqarpoq, taannalu kissaatigisaat partiit ataasiakkaat qanoq
nakkutiginissaa neriorsuutigaara naalakkersuisut sinnerlugit tassumap
nakkutigeqqissaarneqarnissaa akitsusoqannginnissaa aammalu
iluanaarniarpiluutigineqannginninnissaa, taanna naalakkersuisuniit partinit
oqariartuutigineqartoq malinnaaffigeqqissaartariaqassavarput. Oqalunninni
aallaqqaammut oqarpunga maannakkut taamatut nalilersuinermi
aallaavigineqarsimavoq kvadratmeter-imut akeq ullumikkut
unammerluarsinnaasorineqartoq, tassasoq maani Nuummi 12.500 kruunilik.
Sanaartugassat assersuutigalugu 15.000-ippata kruuneqarpat kvadratmeter-imut,
taava taanna ajussaaq.
Tamatigulli
attartortitsiniarnermi attartortitsisoq attartortorlu taakkua tassa
aalajangiisuussapput naleqquttumik qanoq akeqarnissamik. Tassuma tungaa
maannakkut periarfissinniarneqarpoq isumaqatigiinngitsoqassappallu
namminersornerusut imaluunniit kommunit tassani akuliutissanngillat,
isumaqatigiinngittoqassaguni taava allatulli pitsaangitsumik pineqartoq
eqqartuussisut atorlugit suliassanngortitsisoqarsinnaavoq, imaluunniit
akiliinngitsoqattaalerpat attartortoq taava anitsitinermik kinguneqassaaq.
Tassa
allaassutaa uagut anisitsiniartarnerput kommunini namminersornerusunilu
allaanerusussaassaaq uani maakkut una akuersissutigineqassappat uani
siunnerfimmi. Atassut-ip oqaluttuani Jakob Sivertsen-imut soorunami
utoqqatsissaanga oqalunnerma ilaani imatut nipeqarsimassaguma Atassut
taagaluaannariarlugu Katusseqatigiinnut nuussimavunga, taanna Atassut-mut
utoqqatsisutigissavara, soorunami inatsisit ullumikkut atuuttut aturunnaarsinneqassanngillat,
kisianni inatsisit ullumikkut periarfissaat ammaassineruvoq, periarfissamik
nutaamik ammaassilluni, taamaalilluni inissaaleqineq nunatsinni annertoqisoq
aamma millisaaffigeqartaaniassammat.
Oqaatigeqqissavara
kisianni bsu pillugu iluarsiinissamut, bsu pillugu nassuiaat taanna suli
maannakkut agguaanneqanngitsoq, tassani erseqqissaaq tassanilu
oqalusissiarineqarpoq assigiinngitsut soorlu maannakkut Atassut oqaluttuata
oqaatigisai iluarsaanissamut atorniarsinnaanersut eqqaaneqarmata, taanna
innersuussutigissavara piffissamut eqqortumut qaffatsinneqaqqullugu. Uani
qulequtarput allaanerummat aammalu inatsisartut nalunaarutaareermat
nassuiaatissat bsu pillugu upernaarli ataatsimiinnermi ilimasaarutigineqarmat,
maannakkulu oqaatigissagakku piviusunngortussaammat, taamaattumik taanna
uteqattaarnianngilara.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:
Isumaqarpunga Inatsisartuni ilaasortat
amerlanerit isumaqartut ullumikkut ineqarnermi attartortitsisarnermi
akiliutigineqartartut qaffannginneqarnissaat eqqumaffigilluartariaqartoq
aammalu tamanna taamaappoq. Tassa assersuutigeriarutsigu massakkut
peqqussummik allanngortitsiniarneq iusinnerusukkulli taakkua
saqqummiussininni taasakka ' 11-joqqooqaaq immikkoortut atuutereersimasuuppata
taava tamatta eqqaamalluinnarparput INI A/S ineqarnermut akiliutinik
qaffatsitsinialeraluallarmat, una peqqussut taamanikkulli
atuutilereersimagaluarpat INI A/S ajornanngeqqinnaamik ineqarnermut akiliutit
qaffassimassagaluarpai.
Massakkut aamma tassa una peqqussut
akuerineqassagaluarpat aqqutissiunneqartussaavoq periarfissaq taanna.
Taannaana pillugu sulinermik inuutissarsiuteqartut Naalakkersuisullu akornanni
isumaqatigiissutaat tunngavigalugu ineqarnermi akiliutit qaffatsaaliorneqarnissaat
pillugu taakkua '-imi taagorneqartut peerneqarnissaat
eqqaagiga.
Aammalu sooq nunatsinni oqartussaasut
qullerpaat, tassa Inatsisartut suliassat eqqartuussivimmut tunniutissavaat?
Una aalajangilaarsiuk ineqarnermut qanoq akiliisariaqartoq, uagut-una
aalajangigassarput maani? Imaluunniit uagut peqqussusiornitsigut
eqqartuussivimmut suliakkiisariaqanngilagut, una aalajangilaarisiuk,
ineqarnermut qanoq akiliumaarpugut, taava ilissi aalajangersaanisi
naapertorlugit ineqarnermut akiliutit aalajangersarneqartarumaarput.
Isumaqarpunga tamakku tulluanngitsut.
Aamma ineqarnermut Naalakkersuisup
nuannarilluinnartagaasa ilagisarpaat, saqqummiussigaangama suliassami
pineqartumi paatsoorsimanerartarlunga. Ajunngilaq, aamma nammineq isumani isumagisariaqarpaa.
Aammalu uani eqqartukkakka
nalikilliliisarnermut tunngasut upernaat Inatsisartuni ataatsimiinnitsinni
akuersissutigivagut, namminersortunik periarfissiisussaammata aamma. Aamma
eqqaamaneqassooq taamanikkut oqaaseqaatinni ilanngullugu eqqaasimavara
nunaqarfimmiut ineqarnermut tunngasut nammineerlutik illuliorsimasut
ajornartorsiutigisarmassuk illumik suliarineqarnissaannut
oqilisaaffigineqarnissartik ujartorlugu.
Taamaattumik aamma taakkununnga taanna
nalikilliliisinnaaneq atortussanngortinneqarnissaa ilanngullugu
siunnersuutigisimagaluarpara oqaaseqarninni. Kisianni tamanna anguneqanngilaq.
Taakkua nalikilliliinerit
eqqarsaatigilluaraanni naggaterpiaatigut akileraarutini nalikilliliinerni,
tassaapput kommune-t pineqartut akiligassai, nalikilliliinerit taakku.
Taamaattumik paatsoornermik taassuma tungaatigut oqartoqarnera utertittariaqarpoq.
Akileraarutitigut ukiut tamaasa
immersuisarput soorunami namminersorlutik ingerlatsisut aamma taakkunanilu
ilanngaatissatut aningaasat akileraarutitigut ilanngaassutigisinnaasaat
kommunet annaasaqaatigisarpai. Taakkuuku pillugit oqartunga, taakkua
landskasse-minngaanniit matussuserneqassanngippata taava kommunet tassuunakkut
annaasaqartussaapput.
Pappiaratigut aaqqissuussinerit
annaasaqassanngitsutut isikkoqartaraluarput, kisianni oqaaseqarnerma
ilaatigut oqarpunga, suulluunniit iliuutsit amerlanertigut tamatigut
regning-imik akiligassamik nassataqartarpoq aamma uani taamaattussaavoq. Pinngitsooratik kommunet akileraarutitigut
misigilaartussaavaat ilaasa, pingaartumik immaqa Nuup kommuneata.
Ineqarnermut Naalakkersuisoq soorunami
ilumoorpoq inissiat illullu amerlanerpaat Namminersornerullutik Oqartussanit
pigineqarput aammalu taakkunannga kommunenit immaqa pingajorarterutaat
pigineqarlutik. Kisianni takornartaanngeqaaq ullumikkut,
arajutsisimanngitsuusaaginnarsinnaanngilarput, ineeqqat assigiinngitsut,
namminersortunik pigineqalereersimasut, init attartortinneqartartut tusind
koruuninik arlalinnik akilerlugit qaammammut, taanna miserratissaanngilaq.
Taamaattumik tamakkuupput aamma eqqumaffigineqartariaqartut.
Inigisap qaffatsaaliorneqarnissaanut
sillimasariaqarpugut. Ilumoorpoq aamma tassani Inuit
Ataqatigiinninngaanneersoq Maliinannguaq oqarmat, taannaana qanoq ililluni
piniartoq? Isumaqarpunga uumap peqqussutissatut siunnersuutip
allanngortinneqarnerani taakku '-it, ' 11-oqqooqaaq immikkoortut pineqartut
tassaapput ilaatigut qaffaanissamut aqqutissiuisussat, taakkuuppullu
isumaqarpunga peerneqartariaqartut.
Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:
Uani eqqartorneqartumut oqaluttumut
atatillugu oqaaseqarfigeriissavara, tassaavoq ininut akit oqaatigineqarmata
Inatsisartut tamarmik isumaqatigisaat. Tassa taamaappoq, tamanna qujanarpoq.
Suliassaq aallartinneqarpoq Siumut-mi Atassut-milu. Siumukkut Atassutikkullu
naalakkersuisooqatigiileramik 1995-imi siunnerfigaat taassuma
qaffatsaaliornissaa. Taanna suliassaq Inatsisartunit tamanit
isumaqatigineqarmat tamanna nuannaarutissaavoq. Aamma nuannaarutigaara
taasumunnga isumaqataammata. Tassami SIK taamanikkut isumaqatigiiffigineqarpoq
Siumukkunnit Atassutikkunnillu. Taamaattumik tamanna
isumaqatigiinngissutiginngilarput isumaqatigiissutigaarput, Kattusseqatigiillu
aamma tassani isumaqataapput.
Paatsuunganartumik imaluunniit
paatsoorsinnaaneranik Anthon Frederiksen oqaaseqartarsimanera tamanna ammasumik utoqqatsissutigissavara,
kisianni neriuppunga tamatigorluinnaq taamatut oqassananga. Kisianni
qularnaatsumik takusinnaasannik, paatsuunganermik kinguneqartumik
saqqummiussisoqarpat, kinaagaluarpalluunniit pisussaavunga pisussaasoralungalu
taanna oqaatigissallugu.
Soorlu taamaappoq aamma, una siunnersuut
atulissagaluarpat taava neriuppunga kommunet akileraarutitigut
annaasaqaannaratik, annaasaqassangatinneqarmata taanna ima annikitsigisussaavoq
illua´tungaatigut kommunet taamaaliorfiusut inissaaqiffiusut inissaaleqinerat
iluaquserneqarsinnaassappat, taava tamanna iluaqutaangaassalluni. Ullumikkut
inissaaleqisorpassuarnik iluarsiiniutit ilaattut ilapittuutitut taanna
siunnersuutaammat, pingaartumik illoqarfiit Nuuk, Sisimiut Ilulissallu
eqqarsaatigalugit.
Aamma erseqqissarusuppara uani oqalunnermi
Namminersornerullutik kommunellu inissiarsuaataat ullumikkut tassa taanna
aallaavigeqqajaallugulusooq oqaluttoqarmat erseqqissassavara INI-p ullumikkut
suliarimmagit kommunet, taamaallaat sisamat pinnatik, Namminersornerullutillu
Oqartussat inissiarsuaataat. INI-p suliarinngilai privat-it illuutaat
inissiaataat, assersuutigalugu taakkununnga ilaapput illualuppassuit
nunatsinniittut Realkreditsi pileruttormat illuliarineqarsimasut.
Tamakkua akitsorneqarnissat
akikillineqarnissaat uagutsinniinngilaq, namminerisamik illuutaammata.
Taamaattumik INI akitsuisitsinaveersaarnavianngilaq tamakkua eqqartukkakka
illut aallaavigalugit. Inissiat privatimik pigineqartuummata.
Maliinannguaq M. Mĝlgaard, Inuit Ataqatigiit:
Una oqaatigineqartoq aamma Anthon Frederiksenimut
tunngatillugu isumaqatigalugu oqaatigerusuppara, uani inatsimmi
ammaanneqarmat taamatut inissiani attartortitsinermi ukiumut ataasiarluni
akinik qaffaasinnaanermut periarfissiuussineq, tassa ukiumut, tassa immaqa
ukiulluunniit tamaasa qaffaasoqarsinnaalissooq. Taavalu
isumaqatiginniarnikkut ingerlatsinermi una ammaanneqassooq, tassa
apeqqutaassooq inuup qanoq isumaqatiginninniallaqqissusia. Ini ataaseq
isigigaanni immaqa assigiit marluk sanileriit taava oqaatigineqarsinnaalissaput,
immaqa una ini uanngaanniit inimiit akikinnerussooq naak assigiikkaluarlutik.
Tassa tamakkua ammaanneqartussapput uani
inatsimmi isumaqatiginninniarsinnaanissaq taamatut eqqunneqarpat. Tamakkuupput
aamma ilaatigut mianersuutassat, taavalu siunnersuutigerusupparput attuisunut
soorlu kommunet eqqartorneqarput KANUKOKA-ut aappassaaniinnginnerani
periarfiissiuullugu tusarniaaffigineqarnissaa. Aammalu oqaatigisarput una,
ineqarnermut kattuffiit, tassani INI ataaniikkaluartut, kisianni misilittagaat
toqqammavigalugit isumaqarpunga akornutissartaqarnavianngitsoq ineqartut
aamma misilittagaat toqqammavigalugu uagut inatsisartuninngaanniit atuisartut
tusarniaaffigigaluarutsigit. Tassa ineqarnermut kattuffik aamma immaqa
atuisartut isumaqarpunga tassani isumaat paasigutsigu, paasisatsinnut aamma
tunuliaqutatsinnut iluaqutaassasut.
Oqaluuserisaq naammassivoq.