Oqaluuserisassani immikkoortoq 48 |
|
||
| Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera | |
Pingasunngorneq 6. oktober 1999, nal. 18.10
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen,
Siuolittaasoqarfimmi ilaasortaq, Siumut.
Otto Steenholdt, apeqquteqaateqartoq, Atassut:
Tassa maanna apeqquteqaatiginiagaa tunngaveqarpoq timmisartumik
ingerlaarnerni oqaatigilluaannarllugu utoqqaa siffialertissimasunik
taasartakkavut, issiavimminnit nikuissinnaangitsut timmisartumiittut
naapinneqartartut. Tassa aamma suli nunatsinnit ungasissumut ingerlaqqittussat
Kangerlussuarmi utaqqisinnaasut qanoq iliorneqartarneri suli nalusavut.
Danmark-iliartut aamma uanga tikissuttakkakka eqqaamavakka.
Ingerlattarlugit nammarsimavissuarmiit aamma taxa-rtinneqartartut
kalaallisuinnavik oqaluttut ilaqartinnagit ingerlatiinnarneqartartut kalaallit
illuata tungaanut.
Taavalu ilaanneeriarlutik napparsimasoqataat aperineqartartut "una
napparsimavallaaqimmat illillu tappavunnarniariaravit ilagilaarniaruk",
taamaattussaanngitsutut isigigakku tappiitsup tappiitsoqanni
tasiorsinnaanerpaa? Taanna eqqarsaatigalugu.
Timmisartoqarfissuarmut isigiarsuttupilorujussuit pitsorluttullu
billet-issaannik tuneriarlugit qimaannarneqartarput,
qallunaatoorsinnaannginnamillu qeqqiinnartarput, tunniussiartornissaminnut
nassataminnik sukkullu ikiartornissaminnik sianigisaqarnatik.
Taamaattumik tamakkua ilaatigut aallavigalugit imaassinnavoq-aasiit
sipaarniarneq pillugu napparsimasut nunatsinni Danmark-imilu
ingerlaaneqartarneri taamaattussanngortinneqarsimasut, uannit
akuersaarneqarsinnaanngilluinnartut.
Napparsimasut timmisartuni ilaasuinnartulli allatut ingerlaartitat amerlaqaat,
ikiortariallit ikiorteqartinnagit nassiutiinnakkat. Timmisartumi ilaaqatiminnit
ikiorneqartarnerat qujassutigisaraluaqalugu taakkuninnga aallartitsisut
pingaartumillu peqqinnissaq pillugu naalakkersuisoq aperisariaqarlunnalerpoq
pissutsit taamaannerannut sunarpiaruna pissutaasoq?
Erseqqissaatigalugu una taalara, nukappiarannguaq qulit missaanni
ukioqarunartoq, tassa tarajulersorneqartorlu, ikiorteqartinneqanngilaq allaat
nakorsaataa timmisartumi naatiffissaqan-ngimmat ilaasoqataanit tigummisariaqarluniluunniit
naatiffissarsiuuttariaqarluni.
Namminersornerullutik Oqartussat timmisartuutileqatigiiffiillu
napparsimasut angallanneqartarnerat pillugu isumaqatigiissuteqarnersut,
isumaqatigiissuteqarsimanersut, taanna apeqqutigaara, napparsimasut ikiortariaqartut,
soorlu qulaani nukappiarannguaq taareeriga, napparsimasunik paarsisunik
ilaqartariaqarnerat ajornavikkami?
Alfred Jakobsen, Peqqinnissamut Avatangiisinut
Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:
Napparsimasut suliaritereersimasulluunniit angallanneqartarnerat pillugu
pingasunngornikkut apeqquteqaateqartoqarpoq Inatsisartunut ilaasortamit Otto
Steenholdt-imit.
Taannalu apeqquteqaat tassa Naallakkersuisunut allaganngorlugu
nassiunneqarsimavoq, taannalu tassa tunngavigalugu maannakkut akissutissara
saqqummiutissavara. Tamatuma kingorna aamma assigiinngitsunik aamma
nassuiaateqarumaarpunga.
Tassa nunatta iluani nunattalu avataanut, pingaartumik Danmark-imut,
napparsimasunik angallassinerit amerlaqisut ullut tamarluinnaasa pisarput.
Taamaalilluni ukiut tamaasa napparsimasut tuusintilikkaat peqqinnissaqarfiup
oqartussaaffigisaanik angallanneqartarput.
Napparsimasunik angallassinissat peqqinnissaqarfimmi sulisunit
peqqissaarluinnartumik isumagineqartarput. Taamaattumik angallassinissat
tamarmik isumannaannerpaamik pinissaat anguniarlugu nakorsaq naliliisarpoq.
Tassunga ilanngullugu nalilerneqartarluni napparsisoq
angalaqateqassanersoq,angalaqateqassatillugulu nalilerneqartarpoq
peqqinnissaqarfimmi sulisut qanoq ilinniagaqarsimanerat tunngavigalugit aaliangerneqartarluni
sulisoq sorleq angallassisuussanersoq.
Peqqinnissamut Pisortaqarfik napparsimasunik angallassinissat
isumannaannerpaamik aaqqissuunneqartarnissaat pillugu allaffissornikkut
ersarissumik ilitsersuusiaqarpoq.
Grønlandsfly aamma SAS isumaqatigiissuteqarfigineqarnikuupput
napparsimasuutitsinnik angallassinerit isumannaannerpaamik
ingerlanneqartarnissaat pillugu. Taamaakkaluartoq napparsimasunik
angallassinermi kukkuluttornernik pisoqarsinnaasarpoq.
Kukkuluttortoqartillugulu ajuusaarnartarpoq, taamatullu pisoqartannginnissaa
peqqinnissaqarfiup ilungersorluni anguniartuarpaa.
Soorlu pisimasutut pineqartutut inuup tarajulersuuteqarluni
angallanneqarnerani Peqqinnissamut Pisortaqarfiup napparsimasunik
angallassisarneq pillugu ilitsersuusiaa malillugu pinngitsoorani
angalaqateqartitsisoqartussaavoq. Taamaattoqarsimanngippat assorsuaq tamanna
ajuusaarnarpoq.
Taava taassuma saniatigut apeqquteqaateqartup aallaqqaasiinermini
taakkartugai utoqqaat siffissamikkut suliaritikkiartorsimasut tappiitsup tappiitsoqatiminit
ikiorneqartariaqartup, taavalu aamma isigiarsuttut timmisartumut
aallartikkiartuinnarneqartarnerannut tunngasut taakkua uani immikkut
apeqquteqaataanut allaganngorlugu tunniunneqartumut, uatsinnut
apuunneqarsimanngimmata taakku immikkut misissuiffigisimanngilakka.
Kisianni aamma Naalakkersuisut sinnerlugit oqaatigerusuppara una, tassa
napparsimasut angalatinneqartartut ilaatigut nakorsat
ingiorteqartariaqannginnerinik naliliinerinik ilaannikkut ilaqartartut.
Taakkuupput qujanartumik angalaqaasuninngaanniit inussiarnersumik
ikiorneqartarnerat taanna qujanartuusoq, aamma inoqatitta arlaatigut
pitsorluttup ikiorserneqartuarnissaat tamatigut tamatta qanittumik
misigiuartarparput. Taamaattumik Otto Steenholdt-ip angalasarnerapassuarmini
ilaatigut napparsimasunut taamatut isumaginnittarsimanera qujassutigerusuppara.
Taavalu apeqquteqartup aamma ilaatigut tusagassiorfitsigut, ippassaq
Qanoruukkoortumik nassuiaateqarfigimmagu, ilaatigut oqaatigivaa taamatut
napparsimasut angallanneqartariaqartut minnerpaamik peqqissaasumik
ingiorteqartinneqartarnissaannik ilaatigut oqaasertaliilluni.Taannartaa aamma
misissuataarsimavarput tassalu ippassaq Qanoruukkut taamatut apeqquteqartup
oqaaserisai tunngavigalugit misissuinerput nalilersuinerpullu ingerlassimavarput.
Taamatullu ulloq manna tikillugu sineriatsinni aammalu
nunatsinninngaanniit Danmark-imut uterlugulu angallanneqartartut ulloq manna
tikillugu amerlassusaat tunngavigalugit naatsorsuinerit ingerlassimavavut.
Taavalu takusinnaallugu taamatut oqaatigineqartutuut, tassalu napparsimasut
tamarluinnarmik minnerpaamik peqqissaasumik ingiorteqartinneqarnissaat
pissappat, taava ukiumut minnerpaamik 62 mio. kr.-inik immikkut
aningaasaleeqqinnissamik pisariaqartitsinissaq tassani angusimavarput
naatsorsuinitsigut.
Naatsorsuinitsinni taakkua mianersoartunnguamik tungnavilersorlugit
naatsorsuisimavugut. Taamaatumik taamatut napparsimasut tamarluinnarmik
peqqissaasumik ingiorteqarlutik angallanneqartalissappata, ikinnerpaamik aamma
peqqissaasut immikkut 42-t nunatsinni pisariaqartinneqalertussaapput.
Otto Steenholdt, Atassut:
Tamarluinnarmik ilaqartinneqarnissannik eqqarsaateqanngilanga, kisianni uparuarpakka ikiortariqarluinnartut naapinneqartarsimasut, taakkua taakkarsorpakka.
Ippassaq aallakaatitsisimaneq pillugu sineriatsinninngaanniit assorujussuaq sianertoqarpoq. Tassalu aajukua kingullertut erseqqissaatigiinnarpakka, tassa taxa-rtinneqartarsimanertik qallunaatut oqalussinnaanatik, nassuiaassinnanagit sumukarnerlutik, tunniussisup aqarfigisimannguatsiarmaginngooq.
Aamma napparsimasoqataat aperineqarsimasut una ingiaqatigilaaruk, uffalu isigiarsunnermut nammineq takusaqarsinnaanani, pileriallaraa sivisoorsuarmik napparsimavissuarmiittussaq, ila aapparisaatalu sineqatigisartariaqaraa paarisiaqaruttormat. Qujasoq nammineq akuesisimannginnami aperineqarni una ilagilaarniaruk, ilagooq taamaattut pinngitsoortinneqartariaqarmat.
Taamaattumik taakkua sianertoqarpassuit tusarsimavaat akissutissaq una erseqqissarneqartoq. Tamarmik oqarfigaat uku oqaatsit: "Peqqissaarluinnartumik isumagineqarput". Naamerluinnarooq, uanga taakku aamma ilalerusuppakka.
Pisortaqarfik napparsimasunik angallassinissat isumannaannerpaamik aaqqissuunneqartarnissaat ersarissumik ilitsersuusiaqarpoq. Tamakkua akissummi takugaluarlugit pineqartullu takullugit taamaattoqanngilaq. Aaqqitassat taama amerlatigisut taama qarsupitsigisumik akineqarsinnaanngillat.
Aamma kukkuluttortarnerit soorunami pisassapput, kisianni amerlavallaaleqaat oqaatigeriikkakka aallaqqaasiullugu, paarineqartussaasut ilami nikuissinnaanngitsulluunniit timmisartumi quiartorniaraluarlutik kalaallisuinnarlu oqalukkamik taakkununnga qanoq oqassanerlutik ittuukulullutillu pisut. Takuinnarlugit allatut ajornaqaaq oqartariaqarpoq pisariqalerpoq tamakkuninnga aaqqissuussinissaq. Neriullunga una apeqquteqaat iluamik tiguneqarluni suliassamik aallartitsissasoq napparsimasut eqqarsaatigalugit oqartaratta inuup inuunera aningaasanik akeqartinneqartariaqanngilaq.
Afred Jakobsen, Peqqinnissamut Avatangiisinut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:
Apeqquteqartup akeqqinnermini oqaaserisai taakkua qujassutigissavakka aamma Naalakkersuisuninngaanniit neriuppunga ilinnut attaveqarsimasut qaqugukkulluunniit uannut aamma saaffiginnissinnaammata allakkatigulluunniit. Taamaattumik pisussaaffigaarput Naalakkersuisuninngaanniit kiffartuussavut pitsaasumik kiffartuuneqarnissaat, pitsaanersumillu kiffartuunneqarnissaat isumagissallugu.
Taamaammat ataasiakkaat imatut eqqartunngikkaluarlugit taamaattoq saaffiginnissuteqarsimasut taamatut aamma kaammattuutigerussavara qaqugukkulluunniit aamma uatsinnut pisortaqarfitsinnut saaffiginnittarsinnaammata. Taamaalilluta siunissami akimmiffiit kiffartuussinerup tungaatigut ajornartoorfiit sumiinnersut aamma taamaalilluta paasilluarsinnaalissagatsigit. Qujanaq, qujaqqippunga apeqquteqartumut.