Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 52-1

Ataatsimiinnerit ] Tilbage ] Op ] Nĉste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Marlunngorneq 3. juni 1997, nal. 17.25

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 52.

 

Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliap isumaliutississutaa.

(Ataatsimiititaliap siulittaasua, siunnersuuteqartut Lars Karl Jensen aamma Manasse Berthelsen, Maliinannguaq M. Mĝlgaard, Anthon Frederiksen, Siverth K. Heilmannilu)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq, Otto Steenholdt, Atassut:

Oqaluuserisassani immikkoortoq 52 aallartissinnaanngorparput. Taamaalilluni siunnersuuteqartut oqaaseqarteqqaartariaqassavagut, tassalu ataatsimiititaliap siulittaasua Lars Karl Jensen saqqum­miussissaaq.

 

Taakkua saniatigut siunnersuuteqarput Hr. Manasse Berthelsen, Fru Maliinannguaq M. Mĝl­gaard, Hr. Anthon Frederiksen kiisalu Hr. Siverth K. Heilmann.

 

Siunnersuuteqarniartut oqaaseqarniarunik.. Siunnersuutit agguaanneqareersimammata ajornan-ngippat siunnersuutigineqartuninngaannit oqaatigineqartassappat iluarinartissagaluarparput.

 

Lars Karl Jensen, Siunnersuuteqartoq, Siumut:

Siunnersuutigivara qarasaasiat, EDB-it taamatut taasalernikuugatsigit, atorlugit oqaasilerissutinik nunatsinni peqalernissarput. Taakkua atortuutit nunatsinni eqqunneqarnikuupput aammalu annertusigaluttuinnarlutik, meeqqat atuarfiini aammalu inuusuttut atuarfiini suliffeqarfinnilu annertuumik atugaanerat aallaavigalugu ilinniagaqarnermi iluaqutigineqarnissaat qiteralugu siunnersuutiginikuuara oqaasilersissutitut periusilinnik ineriartortitsinissaq taamaasilluni nunatsinni iluaqutigineqalersinnaasumik.

 

Taanna naalisaqqugakku taamaalillugu naalisarpara, neriuppungalu naqinnera tamaat allanne­qarumaartoq.

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq, Otto Steenholdt:

Aap, aamma uagut taamatut isumaqarpugut.

 

Manasse Berthelsen, Siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit.

Siunnersuutigaara nunatsinni oqaatsit allattorsimaffiinik sanasoqassasoq kalaallisuumit tuluttuu­mut nutsernertalinnik, kiisalu tuluttuumit kalaallisuumut nutserinernik allattorsimaffimmik.

 


Maliinannguaq M. Mĝlgaard, Siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit:

Nunarput nunanut allanut unammiartortitsisarnermigut angusarissaarluartarnermigullu ilisimane­qarluariartorpoq, sulilu ilisarisimaneqarnerulersinnaavoq timersornermik ilinniarfeqalertuugutta Idrĉtshĝjskolimik.

 

Ullumikkummi taanna annertuumik soqutigineqartarpoq kalaallilli nunanut allanut ilinniartortari­aqartarlutik.

 

Timersornermik ilinniarfik pilersittuugutsigu nalunngilarput qanoq timikkut tarnikkullu aamma iluaqutaatigissanersoq, timersortartunuinnaanngitsoq aammali innarluutillit ullumikkut annertuu­mik timersornikkut aallutaqarnissaanik suliniarnermi iluaqutaasinnaalluni, kiisalu aamma utoqqaat maanna annertunerusumik aallutaqarnissaat eqqarsaatigalugu.

 

Timersornermi ilinniarfissap akilersornissaanut atatillugu ukiuni makkunani aningaasaqarnerup imaannaannginnera eqqarsaatigalugu nunanik avannarlernik suleqateqarsinnaanissaq misissorne­qartariaqarpoq. Nunarpummi aamma nunanit allamiunit soqutigineqaraluttuinnarpoq pilersitsini­arnermilu taakku aamma ikiuussinnaanissaat takorloorneqarsinnaammat.

 

Timersornermik ilinniarfissat sumiinnissaanut atatillugu isumaliutersuutissanut Qeqertarsuup ilanngunneqarnissa siunnersuutigaara, tassami Qeqertarsuarmi aasaagaluarpat ukiuugaluarpal­luunniit sisorartoqarsinnaavoq arpaffigilluinnartuullunilu.

 

Tassalu naalisarlugu taamaalillugu siunnersuutiga saqqummiuppara.

 

Anthon Frederiksen, Siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit:

Siunnersuutigivara kalaallit Danmarkimi ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinerminni nunatsinnut uternissaminnut atatillugu ajornannginnerusumik inissaqartitaasalernissaat. Taamaa­siornikkut kalaalerpassuit Danmarkimut uniinnartartut nunatsinnilu atorfissaqarteqisagut ilai utertissinnaalissagaluaratsigit.

 

Siverth K. Heilmann, Siunnersuuteqartoq, Atassut:

Siunnersuutigaara kalaallit oqaasii atorfeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqarnissaat. Oqaatsivut inuiattut ilisarnaatigaavut pingaarnerpaat. Oqaatsitta atugaanerat sanngiillisinneqarpat tamanna kinaassutsitsigut aamma sanngiillisinnaanermut ersiutaassaaq.

 


Namminersornerulernissamut inatsisip '-isa 9-anni oqaaseqatigiit allanngortinneqarnissaat siunnersuutigineqarpoq. Siunnersuutigineqarpoq ' 1-imi oqaaseqatigiit siulliit imaammata: AKalaallit Nunaat immikkut inuiaqatigiiffiuvoq danskit naalagaaffiata iluani@ tamanna erseqqis­sarniarlugu ' 9 imatut allanngortittariaqarpoq, allannguutaa malugilaaqqussavara annikitsuarann­guummat: Akalaallit oqaasii pingaarnersaallutik oqaasiupput@ immikkoortup aappaanut Apisorta­qarfinni danskit oqaasii aamma atorneqarsinnaapput@ suli ukiut makku tikillugit allaffeqarfiit ilarpassui allakkat kalaallinukartut qallunaatuinnaq nassiuttarpaat. Tamanna inatsisitigut tunule­qutaqartariaqalerpoq.

 

Jonathan Motzfeldt, Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliap siulittaasua:

Taakkua siunnersuutit tallimat sammineqarsimapput, taavalu Lars Karl Jensen-ip siunnersuutaata oqaluuserineqarnera pillugu qarasaasiat atorlugit oqaasilerissutinik pilersitsisoqarsinnaaneranut siunnersuutaa ataatsimiititaliami suliaralugu aamma tassani tigusaqarsimavoq oqaasiliortunit aamma Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmit.

 

Oqaasiliortut siunnersuuteqartumut isumaqataapput, oqaatigalugulu qanoq ililluni ordbog-iliornissaq aningaasaliissutissat pisariaqartinneqartut eqqarsaatigalugittaaq siuarsarneqarsinnaa­nersoq misissorneqassasoq.

 

Aamma Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu akissutimini ilisimatitsissutigaa maannakkorpiaq Inerisaavik Pilersuiffiup atuakkiornermik immikkoortortaqarfiata ordbog-it marluk, tassa oqaatsit kalaallisuumit qallunaatuumut aammalu qallunaatumit kalaallisuumut suliarilersimagaat. Taavalu ukiup ataatsip ingerlanerani ordbog-i CD-Rom-imut imaluunnit qarasaasiamut nuunneqarsinnaassapput, kisiannili ujaasisarnermut, saqqummersitsisarnermut allanngortitsisarnermullu tunngasut atuisumut periarfissaat qanoq akeqarnissanut apeqqutaassap­put.

 

Ataatsimiititaliat taakku akissutigineqartut tusaatissatut tiguai kaammattuutigalugulu Naalakker­suisut siunnersuutip piviusunngortinnissaanut iliuusissat pisariaqartinneqartut suliarissagaat, taamaalilluni tamatumunnga atatillugu aningaasartuutissat 1998-imut aningaasanut inatsimmi naatsorsuutigineqarsinnaaqqullugit.

 

Kalaallisuumit tuluttuumut tuluttuumillu kalaallisuumut ordbog-imik saqqummersitsisoqarsin­naanissaanik Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsen-ip siunnersuutaa ataatsimiititaliami oqaluuserineqarsimavoq. Tassunga atatillugu ataatsimiititaliami aalajangiisooqataatissimavaa kalaallisuumit tuluttuumut ordbog-iliornissamik 1996-imi upernaakkut Kuupik Kleist-ip apeqqu­teqaataanut aamma akissuteqaat tamatumani. Akissuteqaammi tamatumani 1996-imi upernaak­kut atuarneqarsinnaavoq. Taamatut ordbog-iliornissamut suli pilersaaruteqartoqanngitsoq, tamatumunngalu tunngaviusoq tamatuminnga aningaasalersuinissaq kikkullu suliarissaneraat suli qularnaallillugu oqaatigineqarsinnaanngimmat.

 


Ataatsimiititaliaq isumaqarpoq kalaallisuumit tuluttuumut taavalu tuluttuumit kalaallisuumut ordbog-iliorluni suliaqarneq piaarnerpaamik aallartittariaqartoq. Taamattaaq inatsisartunut ilaasortap Lars Karl Jensen-ip siunnersuutaanut siulianiittumut ataqatigiissaarisoqartariaqartoq.

 

Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut kaammattuutigaa siunnersuut siuartinneqassasoq tassungalu aningaasat pisariaqartinneqartoq 1998-imut aningaasanut inatsim­mut immikkoortinneqassasut.

 

Timersornermik ilinniarfeqalernissamik Inatsisartunut ilaasortap Maliinannguaq. M. Mĝlgaard-ip siunnersuutaanut atatillugu ataatsimiititaliap Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarner­mullu Pisortaqarfik aamma Timersorneq pillugu Siunnersuisartoqatigiit paasissutissanik pissarsi­niarfigisimavai. Taamalu pisortaqarfiup 18. april akissuteqarnermini kaammattuutigaa hĝjskolit pioreersut suleqatiginissaat immikkut timersornermik ilinniarfeqalernissamut taarsiullugu.

 

Timersorneq pillugu Siunnersuisartoqatigiit ataatsimiititaliap apeqquteqaataanut akissuteqarner­mini inerniliuppaa kaammattuutigisinnaanagu illut nutaat pilersinneqarsinnaanissaanut aningaa­sanik pissarsiniarsarinissanut nukinnik atuinissaq. Kisiannili misissorneqartariaqartoq hĝjskolit pioreersut atorneqarsinnaanerat. Kiisalu Timersorneq pillugu Siunnersuisartoqatigiit nunatsinni hĝjskolit timersornermullu hĝjskolit nunatta avataaniittut akornanni suleqatigiissinnaanermik periarfissat misissorneqarnissaat.

 

Taavalu ataatsimiititaliamut allakkatigut nalunaarpoq siunnersuisartoqatigiit kaammattuutaa Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisup kaammattuut taamaat­toq akuersoraa, taavalu aamma uagutsinnut taama akuersorneq nalunaarutigalugu.

 

Inatsisartunut ilaasartap Maaliinannguaq M. Mĝlgaardip siunnersuutaa tunngaviatigut ataatsimii­titaliap tapersersornartippaa. Taamaattoq suliassamut tunngatillugu paasissutissat saqqummiun­neqartut aamma aningaasanut tunngassuteqartut tunngavigalugit ataatsimiititaliap pitsaanerpaas­sasoraa timersornermut periarfissat hĝjskolillu pioreersut taakkunani ilitsersuisut akissarsisinne­qarlutik assigiinngitsunik pikkorissarnernik ingerlatsisinnaammata, atorlugit sulineq manna ingerlanneqarpat.

 

Taamaammat ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut kaammattuutigaa Timersorneq pillugu Siunnersuisoqatigiit kaammattuutaat ataatsimiititaliallu qulaani oqaaseqaatai tunngavigalugit misissuisoqarnissaa.

 


Kalaallit Danmarkimi ilinniartut pillugit Inatsisartunut ilaasortap Anthon Frederiksen-ip siunner­suutaa ataatsimiititaliami aamma oqaluuserineqarpoq. Ataatsimiititaliap ilisimasaqarfigai ilinniartitaanikkut nalunaarsuinerit arlaqartut Kalaallit Nunaani Naatsorsueqqissaartarfiup su-liarisimasai, taakkununnga ilaalluni naqitigaq 1995-iminngaanneersoq, ilinniartitaanerit ingerlaq­qiffiusut 1994-95-imi misissuiffigeqqissaarneqarnerat, kiisalu ataatsimiititaliap Kultureqarner­mut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmut paasissutissanik pissarsiniarsima­voq.

 

Taakkunatigut ilaatigut takuneqarsinnaavoq KIIP-i isumaqartoq kalaallit Danmarkimi nunaqavis­sut ilinniagaqartut amerlanerpaartaat Kalaallit Nunaannut utertartut. Utinngitsoortartullu tassaa­nerusut qallunaat nunaqavissuunngitsut. KIIP ilanngullugu nalunaarpoq  ilinniagaqartut KIIP nalunaarsugaanit peertartut ilinniakkaminnik naammassinnikkaangamik taamatullu ilinniagaqar­tut naammassereeraangamik malinnaaffigineqarsinnaajunnaartarlutik. Pisortaqarfiup akissutaa tamanna ataatsimiititaliap tusaatissatut tiguaa, ilanngullugulu oqaatigissallugu Danmarkimi ilinniagaqartut Nunatsinni inissarsiortut allat assigalugit Nunatsinni inissarsiortut allat assigalugit utaqqisut allattorsimaffiannut allatsissinnaassasut. Tassunga atatillugu ataatsimiititaliap kissaati­ginartippaa utaqqisut allattorsimaffianut allatsissinnaaneq pillugu kalaallinut Danmarkimi ilinniagaqartunut naammattumik siunnersuisoqartariaqarnera.

 

Taavalu naggataatigut kalaallit oqaasii pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaatut atorneqar­nissaannik Inatsisartuni ilaasortap Sivert K. Heilmann-ip siunnersuutaa ataatsimiititaliap oqaluuserisimavaa tunngaviatigullu tapersornartillugu. Siunnersuummut atatillugu ataatsimiitita­liap innersuutigissavaa oqaatsinut allattoqarfiup pilersinneqarnissaa pillugu siunnersuut pillugu Naalakkersuisut siulittaasuata Inatsisartunut ilaasortamut Sivert K. Heilmann-imut allakkatigut akissuteqaataa. Akissuteqaammi tassani atuarneqarsinnaavoq oqaatsit pillugit nunatsinni pingaarnerusutigut inatsisiliornissamut periarfissat misissorneqarnissaat siunertaralugu suleqati­giissitaliamik pilersitsisoqarsimasoq. Tamanna tunngavigalugu ataatsimiititaliap siunnersuutigaa kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqarnissaannik siunnersuut suleqatigiissitaliamut ingerlateqqinneqassasoq taassumap isumaliutersuutaani tunngavissatut ilaasussanngorlugu.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Qujanaq. Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini ilaasortat siunnersuutaannut ataasiakkaanut oqaaseqaataat Naalakkersuisut imaattunik oqaaseqaa­teqarfigissavaat.

 

Siullermut tassa qarasaasiat atorlugit ordbogimik pilersitsisoqarnissaanik Inatsisartunut ilaasor­tap Lars Karl Jensen-ip siunnersuutaa aammalu kalaallisuumiit tuluttuumut taavalu tuluttuumiit kalaallisuumut. Tassa ordbogimik pilersitsisoqarnissaanik Inatsisartuni ilaasortap Mannasse Berthelsen-ip siunnersuutaa tassa taakkua marluk ataatsimut kattullugit.

 

Siunnersuutit taakku marluk angusarfiginiarneqarnissaannik aammalu aningaasalersuinissamut tunngavissat misissorneqarnissaanik ataatsimiititaliap kaammattuutai Naalakkersuisut isumaqati­gisinnaavaat.


Inuiqatigiissutsinni qarasaasiat atugaaleriartuinnarnerisa aammalu tuluttut oqaasilinnut attaveqar­nerup annertusiartuinnarnerata pisariaqalersippaat inuiaat kalaallit aammali inuit nunanit allarneersut kalaalillu oqaasiinik ilisimasaqarnissaminnik pisariaqartitsisut atorsinnaasaannik paasissutissiinissamut atuartitsinissamullu atortussanik naleqquttunik pissariariuminartunillu peqarnissaa.

 

Pingaartumik tuluttuumiit kalaallisuumut ordbogiliortoqarnissaanik siunnersuut pillugu tikkuar­tariaqarpara ordbogiliorluni suliaqarneq piffissarujussuarmik atuiffiusariaqarmat sulisussanillu ilinniarluarsimasunik immikkullu ilisimasalinnik, tassa imaappoq oqaatsinik ilisimatuut kalaallit tuluillu oqaasiinik immikkut ilisimasallit atorfinitsinneqarnissaannik pisariaqartitsiviusoq. Inuit taamatut piginnaaneqartut qaqutigoortuupput, taamaattumik matumani pineqartumi pineqarput pilersaarutit siunissami ukiuni arlaqartuni ingerlanneqartariaqartut. Aningaasartuutissallu 5-iminngaaniit 10 mio. kr.inut naatsorsuunneqarsinnaallutik.

 

Pissutsit pingaarutillit oqaatsinut pisariaqartitsinermullu tunngassuteqartut amerlasuut paasisa­qarfigeqqissaagassaapput, ordbogiliorluni taamak annertutigisumik suliaqarnerup aallartinne­qannginnerani.

 

Suliamut tunngasutigut nalilersuinerit taamaattut naleqqunnerpaamik suliaqarfigineqarsinnaap­put oqaatsinut allattoqarfimmi pilersinneqartussatut siunnersuutigineqartumi. Taamaattumik Naalakkersuisut isumaqarput naleqqunnerpaasoq oqaatsinut allattoqarfiup pilersinneqarnissaa pillugu suleqatigiissitaliaq sulinermi peqataatinneqalerpat.

 

Taavalu aappassaani kalaallit Danmarkimi ilinniartut ilinniakkamik naammassinninnermikkut ajornannginnerusumik inissaqartinneqartalernissaannik Anthon Frederiksen-ip siunnersuutaa. Kalaallit ilinniagaqartut inissarsiorlutik utaqqisut allattorsimaffiannut allatsittarnissaminnut siunnersorneqarnerulernissaannik taamaallutillu Nunatsinnut uternerminni ineqarniarnermikkut ajornartorsiuleqqunagit isumaliutissiissummi inassuteqaat Naalakkersuisut isumaqatigisinnaa­vaat. Naalakkersuisut naatsumik oqaatigissavaat kalaallit Danmarkimi ilinniagaqartut amerlaner­saat qaffasinnerusumik ilinniagaqartuummata naammassereerunillu Kalaallit Nunaanni atorfinit­sinneqarunik inissaqartitaareersinnaasarlutik.

 

Ajornartorsiuteqalertoqarsinnaavoq Danmarkimi ilinniagaqartoq ilinniarnerminik maanaannaq unititsippat,taamaalillunilu Nunatsinnut uternermini inissaaleqilersinnaalluni. Ilanngullu Kalaal­lit nunatsinni Danmarkilu ilinniagaqartut kattuffii, tassa DKIK aamma KIK tassa naalisarlugit taamak taaneqartartut, taakku kajumissaarumavakka paasititsiniaanertik annertuneruleqqullugu. Taamaalillutik ilinniagaqartuutigut ilinniarnertuunngorniarfimmi atuarnerup nalaanili ilinnia-gaqarnerullu aallartinnerani inissarsiorlutik utaqqisunut allattorsimaffinni allatsittalersinnaanias­sammata.


Taava pingajuattut timersornermik ilinniarfeqalernissamik Maliinannguaq M. Mĝlgaard-ip siunnersuutaa. Kalaallit Nunaanni timersornermik ilinniarfeqalernissaanut timersorneq pillugu siunnersuisartoqatigiit aamma Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap oqaase­qaataat Naalakkersuisut isumaqatigisinnaavaat. Naalakkersuisut naliliipput nammineq kajumis­sutiminnik timersornermi sungiusaasartut aalajangiusimaneqassappata aammalu timersornerup iluani meeqqanik inuusuttuaqqanillu sullissineq pitsaanerulersinneqassappat ilaatigut ilitsersui­sartunut pikkorissaasarnissat pisariaqartinneqartut. Taakku saniatigut timersortartunut neriunaati­linnut aallussilluartunullu immikkut aaqqissuulluakkanik pikkorissaasarnissat pisariaqartinneqar­put. Naalakkersuisut isumaqatigisinnaavaat illunik sanaartugassanik aningaasalersuisoqartaria­qanngitsoq ingerlataareersulli atorluarneqassasut, taamaattumillu hĝjskolit pioreersut peqataatin­neqassasut, tamatuma aamma nassatarissammagu taakku pigeriigaasa pitsaanerusumik atorneqa­lernissaat.

 

Timersorneq pillugu siunnersuisartoqatigiinnik Kalaallit Nunaanni Timersoqatigiit Kattuffiannik aamma Team Greenland-imik suleqateqarneq ingerlareersoq tunngavigalugit Naalakkersuisut erseqqissumik isumaqarput taakku aammalu nunatsinni Hĝjskolit aammalu nunatta avataani timersornermut ilinniarfiit suleqatigalugit ingerlatsinerit aallartinneqarnerisigut pisariaqartitat tamakku naammassineqarsinnaasut.

 

Taamaattumik soqutigisaqaqatigiiffinnik nunattalu avataaniit timersornermik ilinniarfinnik aallarniutaasumik oqaloqatiginninnerit Naalakkersuisut aallartereersimavaat. Tassunga atatillugu Kalaallit Nunaanni Timersoqatigiit Kattuffiata aamma timersorneq pillugu siunnersuisartoqatigiit aammalu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu pisortaqarfiup aallartitaat timersornermut ilinniarfimmut ataatsimut suleqatigiinnissamut siunnersuummik suliaqarnissa­minnut neqerooruteqarsimasumut qanittukkut tikeraaarsimapput.

 

Ilitsersuisartussanik ilinniartitsinerup saniatigut neqeroorutigineqarpoq taakku takornariartitsi­nermik ingerlatsinermik akoqartinneqarsinnaasut, tassunga ilanngullugu assersuutigalugu sisorariartarfinni sungiusarnissaq. Hĝjskolit nunatsinniittut piaarnerpaamik sulinermi tamatumani ilaatinneqalissapput.

 

Oqaloqatiginninnerit tamakku Naalakkersuisut ingerlatseqqissavaat, hĝjskolit nunatsinniittut soqutigisaqaqatigiiffiillu suleqatigalugit neqeroorutit piviusut suliarineqarnissaat siunertaralugu.

 

Taava sisamaattut kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqar­nissaannik Sivert K. Heilmann-ip siunnersuutaa. Sivert K. Heilmann-ip siunnersuutaata oqaatsit pillugit nunatsinni pingaarnerusutigut inatsisiliornissamut periarfissat misissorneqarnissaat siunertaralugu suleqatigiissitaliami pilersinneqarsimasumi oqaluuserisassanut ilanngutsinneqar­nissaanik isumaliutissiissummi inassuteqaat Naalakkersuisut isumaqatigisinnaavaat.


Tamatuma saniatigut itisilerissutigalugu Naalakkersuisut oqaatigissavaat meeqqat atuarfianni oqaatsinik akuliititsinerunissaq siunertaralugu suliniutit aammalu nunatsinni Danmarkimilu ilinniagaqartut amerliartornerisa ukiut ingerlanerini sunniutigiumaaraat ilinniartitsisut marlunnik oqaaseqartut nunatsinni ilinniarfinni tunngaviusuni akunnattumik sivisussusilinni qaffasinneru­sunilu atorfinitsinneqartalernissaat tamatumuuna ilinniartitaanermi kalaallit oqaasii inissisima­nerulluarnerulissapput.

 

Ilinniartitaanermi oqaatsit atorneqartut ullummikkut ilisarnaatigaat ilinniakkat qaffakkiartuaar­nerat ilutigalugu ilinniartitsisut marlunnik oqaasillit atorfeqartitaasut ikinneruleriartortarnerat. Assersuutigalugu najukkani tunngaviusumik ilinniarfinni ilinniartitsisut amerlanersaat marlunnik oqaaseqartuupput. Ilisimatusarfimmi ilinniarnertuunngorniarfinniluunniit ilinniartitsisut amerla­nersaat qallunaatut oqaaseqartuullutik. Tamatumunnga soorunami patsisaavoq ilinniarnernut qaffasinnerusunut ilinniartitsisussatut kalaallit ilinniarsimasut suli naammalersimannginnerat.

 

Ukiuni makkunani Ilisimatusarfimmi ilinniarfinnilu Qallunaat Nunaanniittuni kalaallit akademi­keritut ilinniagaqartut amerliartuinnarput. Taakkulu ukiuni aggersuni nunatsinni ilinniartitaaner­mut sunniukkiartuaassapput tamatumuunalu kalaallit oqaatsivut pingaaruteqarnerulissallutik, pingaartunik ilinniartitaanerni qaffasinnerusuni.

 

Taamatut oqaaseqarlunga ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini oqaaseqaatai Naalakkersuisu­nit isumaqatigisinnaavagut.

 

Kristine Raahauge, Siumup oqaaseqartua:

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliaata isumaliutissiissuttaa Inatsisartunut ilaasortanit siunnersuutigineqarsimasunit aallaaveqartunik imalik Siumumiit pingaartillugu misissuataareerlugu ima oqaaseqarfiginiarparput.

 

Inatsisartunut ilaasortap Lars Karl Jensen-ip oqarasuaatit atorlugit ordbogimik pilersitsisoqarnis­saanik siunnersuutaanut aammalu Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsen-ip kalaallisuumiit tuluttuumut tuluttuumiit kalaallisuumut ordbogimik saqqummersitsisoqarnissaanut siunnersuu­taanut ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini oqaaseqaatai Siumumiit isumaqatigilluinnarlugit imak ilassuteqarniarpugut.

 

Siumut isumaqarpoq nunatsinni atuartitaanikkut ilinniartitaanikkullu pisortat periarfissarititaa- sa qulakkiissagaat inuussutissarsiornikkut aningaasarsiornikkullu ineriartortitsisoqartuarnissaa nunarsuarmi pissutsit allanngorarfioqisumi unammillersinnaajuarnissaq siunertaralugu.

 


Taamaattumik Siumup sulissutigiuarpaa meeqqat atuarfianni, atuarfinni ingerlaqqiffiusuni, inuussutissarsiutitigut ilinniarfinni sivisunerusunillu ilinniartitaanerni kalaallit periarfissarissaar­tuarnissaat pikkorissaqqinnissamullu aamma periarfissaqarnissaat.

 

Siunnersuutigineqartut Siumup siunertaanut attuumalluinnarmata suliassatut pingaartutut ingerlateqqinneqarnissaat taperserparput Naalakkersuisullu isumaqatigalugit oqaatsinut allatto­qarfiup pilersinneqarnissaa pillugu suleqatigiissitaliap sulinermini peqataatinneqarnissaa. Taamaattumik Naalakkersuisut kaammattorusuppagut suliap piaartumik aaqqiiffigineqarnissaa­nik suliniuteqqullugit tassunga atatillugu aamma aningaasartuutissat eqqarsaatigalugit.

 

Inatsisartunut ilaasortap Maliinannguaq Marcussen Mĝlgaard-ip timersornermik ilinniarfeqaler­nissamik siunnersuutaa pillugu ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini oqaaseqaataa Siumumit taperserparput. Siumup qularutiginngilaa inuiaqatigiit timikkut anersaakkullu peqqissumik ineriartorneranni timersornerup aqqutissaalluarnera. Nunatsinnilu inuiaqatigiit timersornikkut ineriartortinneqassappata Siumumit pingaartipparput timersortartut kissaatigisaat suleqataaneral­lu naapertorlugit ingerlanneqassasoq. Timersornikkullu ingerlatsineq ineriartortitsinerlu pissasoq inuit tamarmik timersuummik ingerlatsisinnaanerat periarfissaqartillugu aammalu timersornikkut ilungersuullugu nunarsuarmioqatitsinnut akulerunniarlutik aalajangiusisimasut periarfissarissaar­tinnerisigut.

 

Siumup anguniarpaa kalaaleq timersornikkut siuarsimasoq nunarsuarmioqataasunullu unammil­lersinnaasoq.

 

Siumumit aamma pingaartilluinnarparput timersornikkut ineriartortitsineq ingerlanneqassasoq Nunatsinni timersoqatigiiffiit kattuffiata timersornermullu siunnersuisoqatigiiffiup peqataatittu­arinerisigut.

 

Taamaattumik iluarisimaarparput ataatsimiititaliap timersorneq pillugu siunnersuisoqatigiit isumasiorsimammagit kaammattuutaallu malillugu timersornermik ilinniarfeqalernissaq pillugu misissuisoqarnissaa inassutigalugu ilaatigut hĝjskolit pioreersut atorlugit sulineq ingerlanneqar­sinnaasoq tikkuarlugu.

 

Inatsisartunut ilaasortap Anthon Frederiksen-ip kalaallit Danmark-imi ilinniartut ilinniakkamin­nik naammassinnereernerisa kingorna nunatsinnut uterlutik atorfininniarneranni ajornanngin­nerusumik inissaqartinneqartalernissaannik siunnersuutaa pillugu ataatsimiititaliap oqaaseqaataa Siumumit taperserparput. Nuannaarutigalugu nunatsinni Danmarkimilu ilinniagaqartut kattuffii­nut Naalakkersuisut kajumissaaruteqarniarmata paasisititsiniaasarnerminnik annertusaaqqullugit.

 


Inatsisartunut ilaasortap Sivert K. Heilmann-ip kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqarnissaannik siunnersuutaa pillugu ataatsimiititaliap isumaliutissiis­summini oqaaseqaataa Siumumiit tamakkiisumik taperserparput. Nuannaarutigalugulu Naalak­kersuisut ataatsimiititaliap oqaaseqaaseqaataanut tapersiinerat. Siumumiilli kaammattuutigeq-qikkusupparput piaartumik oqaatsinut allattoqarfiup pilersinneqarnissaa. Ilami pingaarluinnarluni pisariaqarluinnartunillu suliassaqarfiussaaq inuiaqatigiinnut kalaallinut annertuumik sunniuteqar­tussaq minnerunngitsumillu kalaallisut oqaasitta illersugaajuarnissaanut.

 

Sivert K. Heilmann, Atassutip oqaaseqartua:

Qujanaq. Qarasaasiat atorlugit ordbogimik pilersitsisoqarnissaanik Inatsisartuni ilaasortap Lars Karl Jensen-ip siunnersuutaa aammalu kalaallisuumiit tuluttuumut tuluttuumiit kalaallisuumut ordbogimik saqqummersitsisoqarnissaanik Inatsisartunut ilaasortap Manasse Berthelsen-ip siunnersuutaa pillugu imaattumik Atassummiit oqaaseqassaagut.

 

Atassutip pitsaasumik atuartitaaneq kikkut tamarmik atorfissaqartitaat kissaatigisaallu aammalu inuiaqatigiit atorfissaqartitsinerat najoqqutaralugit annerusumik ilinniarfissatut ikaarsaariarfitta­lik. Taakkununnga ilaalluinnarpoq inuusuttortatta sulinerup tungaatigut atortutigullu pisariaqarti­tani inuiannut allanut nallersuunniarnitsinnut malinnaanissarput.

 

Atassumiit siunnersuuteqartunut isumaqataalluinnarpugut inuiaqatigiinni qarasaasiat atugaale-riartuinnarnerisa aammalu tuluttut oqaasilinnut attaveqarnerup annertusiartuinnarnerata pisaria­qalersimmagu inuiaat kalaallit aammalu inuiaat allat kalaallillu oqaasiinik ilisimasaqarnissamin­nik pisariaqartitsisut atorsinnaasaanik paasissutissiinissamut atuartitsinissamullu atortussanik naleqquttunik pissarsiariuminartunillu peqarnissaata piviusunngortinnissaanut.

 

Atassummiittaaq paasivarput ilinniarluarsimasunik immikkullu ilisimasalinnik atorfinititsisoqar­tariaqarnera saneqqunneqarsinnaanngitsoq. Aammalu suliaq oqaatsinut allattoqarfiup pilersinne­qarnissaanut suleqatigiissitaliaq sulinermi peqataatinneqartariaqartoq. Taamaattummik ukiumut Inatsisartuni pingaartittariaqarparput aningaasartuutissat 1998-imut aningaasanut inatsimmi naatsorsuutigineqalersinnaaneri anguniarlugu.

 

Atassummiillu Naalakkersuisunut kaammattuutigissavarput sukumiisumik nalilersuisoqarnissaa anguniaqqullugu.

 

Kalaallit Danmarkimi ilinniartut ilinniakkaminnik naammassinninnermikkut ajornannginnerusu­mik inissaqartinneqartalernissaannik Anthon Frederiksen-ip siunnersuutaa pillugu Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliaata isumaqatigiissut isumaliutissiissutini saqqummiuppaa. Atassummiillu siunnersuut oqallisigisimavarput.

 


Ataatsimiititaliap kultureqarnermut, ilinniartitaanermut ilageeqarnermullu pisortaqarfimmut tusarniaareernermi kingornagut Naalakkersuisumut inassutaa kalaallinut Danmarkimi ilinniaga­qartunut naammattumik paasititsiniaasarnerup annertunerulernissaanut kattuffiit naalisaalluni imaattoq DKIK aammalu KIK suleqatigalugit Naalakkersuisut kaammattuiniarnerat Atassummiit assut ilalerparput.

 

Timersornermik ilinniarfeqalernissaanik Maliinannguaq M. Mĝlgaard-ip siunnersuutaa pillugu imatut Atassummiit oqaaseqassaagut.

 

Timersornermi ilinniarfeqalernissamut apeqqut aatsaat Inatsisartuni saqqummiunneqalinngilaq. Tassami ukiualussuit matuma siornatigulli immaqalu Maniitsup Kommunia matumunnga siunertamut siullersaalluni saqqummiisimavoq. Kiisalu Narsap Kommunia aamma soqutiginnit­tunut akulerussimavoq. Siunnersuuteqartup timersornermut ilinniarfissap sumiinnissaanut atatillugu isumaliutissiissatut Qeqertarsuup ilanngunneqarnissaa siunnersuutigaa. Qularutis­saanngilarlu aamma Kommunit allat soqutiginnissasut. Taamaattumik qularutissaanngilaq nunatsinni timersornermik ilinniarfeqalernissamik kissaatigineqartoq soqutigineqartorlu. Atassutip kulturikkut sunngiffimmilu suliniarnermi politikkeraa innuttaasut tamarmik ulluinnarni inuunerisa imaqanerusunngortinneqarnissaat periarfissiuussallugu. Kissaatigaarput inuit tamar­mik ajunngitsumik ineriartorfissaqarnissaat inuiaqatigiinni peqataasutut inuunermik naleqarneru­sumik pilersitsisinnaanngortillugit, kiisalu sunngiffitsik imaqarnerusumik atorsinnaalerlugu.

 

Atassummiilli ataatsimiititaliap timersorneq pillugu siunnersuisartoqatigiit tusarniarneqarsima­neri akissutaallu tunngavigalugit isummersornitsinnut uniffigigallarpagut. Tassalu illut nutaat pilersinneqarnissaannut aningaasanik pisarsiniarsarinermut nukinnik atuinissaq misissorneqaq­qaartariaqartorli hĝjskolit pioreersut atorneqarnerunissaat.

 

Kultureqarnermut ataatsimiititaliap aammalu Naalakkersuisut inassutaat Atassummiit ornigi-nartinneruarput.

 

Atassummiit nuannaarutigalugu paasivarput soqutigisaqaqatigiiffinnik nunattalu avataani timersornermik ilinniarfinnik aallarniutaasunik oqaloqatiginninnerit Naalakkersuisut aallartereer­simagaat. Aammalu ilitsersuisartussanik ilinniartitsinerup saniatigut neqerooruteqartoqarsimasoq kiisalu hĝjskolit nunatsinniittut piaarnerpaamik sulinermi tamatumani ilaatinneqalissasut neriorsuutigineqarpoq.

 

Timersornermut ilinniarfeqalernissaq qasseriaqaluni Inatsisartuni siunnersuutigineqartarlunilu oqallisigineqartarsimaqaaq. Tamatta tamatigut siunnersuutinut ilalersuisarpugut ajornartorsiup­pulli unaavoq akersua.

 

Taamatut oqaaseqarluta Atassummi neriuutigaarput Naalakkersuisut ingerlatitseqqinniarnerat hĝjskolit nunatsinniittut soqutigisaqaqatigiiffiillu suleqatigalugit neqeroorutit piviusut angunis­saanut iluatitsilluarnissaannik Atassummiit kissaappagut.


Kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqarnissaat uanniik siunnersuut pillugu Atassummiit imatut oqassaagut.

 

Atassummiit soqutigalugu oqaluuserisimavarput tunngaviatigullu tapersersorlugu. Atassummiit maluginiarparput nuannaarutigalugulu oqaatsinut allattoqarfiup pilersinneqarnissaa siunnersuut pillugu Naalakkersuisut siulittaasuata siunnersuuteqartumut akissuteqaataani oqaatsit pillugit inatsisiliornissamut periarfissat misissorneqarnissaat siunertaralugu suleqatigiissitaliamik pilersitsisoqarsimammat. Atassut ataatsimiititaliamut isumaqataavoq oqarmat kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni pingaarnersaallutik atorneqarnissaanni siunnersuut suleqatigiissita­liamut ingerlateqqinneqassasoq. Taassuma isumaliutissiissutaani tunngavissanut ilaasussanngor­lugu.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta oqaatsit pillugit inatsisiliornissamut suleqatigiissitap sulilluar­nissaanik angusaqarluarnissaanillu Atassummiit kissaappagut.

 

Mannasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Siullermik ataatsimiititaliap oqaatsinut tunngassuteqartunut saqqummiussaanut ataatsimoortillu­git Inuit Ataqatigiinninngaaniit oqaaseqarfigissavagut.

 

Lars Karl Jensen-ip qarasaasianut atugassamik oqaatsit allattorsimaffiannik peqalernissaanik siunnersuuteqarnerata ataatsimiititaliamiit taperserneqarnera Inuit Ataqatigiinniit nuannaaruti­gaarput. Uanimi Inatsisartut katersuunneranni aamma eqqartorparput meeqqat atuarfianni qarasaasiat atorneqalernissaannut iliuusissatut siunnersuut maani akuersaagarput.

 

Inuit Ataqatigiinniit erseqqissassavarput inersimasunuinnaanngitsoq aammali meeqqanut naleqqussarlugit oqaasilerinissamut CD-rom-inik ineriartortitsisinnaaneq eqqumaffiginiaqqullu­gu. Ilisimatusarnikkummi oqaatsit sammineqarsinnaapput meeqqanut nuannersunngorlugit.

 

Sivert K. Heilmann-ip siunnersuutaata siunertaanut isumaqataalluinnarpugut ataatsimiititaliallu innersuussutaa Inuit Ataqatigiinniit taperserparput aammaarlugulu pisortaqarfinnut suliffeqarfin­nulluunniit saaffiginninnermi kalaallisut saaffiginnissinnaaneq kalaallit minnerpaamik pisinnaati­taaffiinut ilaatinneqarnissaata ilungersuutigiuarnissaa sulissutigineqaqqullugu kaammattuuteqaq­qissalluta.

 

Mannasse Berthelsen-ip tuluttut kalaallisut kalaallisut tuluttullu oqaasiliornissamik siunnersuu­taasa ataatsimiititaliamik ilassilluarneqarnera nuannaarutigaarput. Pingaartumillu suliniutigineqa­lernissaanik kaammattuuteqarnera nuannaarutigalugu.

 


Naalakkersuisullu akissuteqarnerminni siunnersuutigineqartup suliarinissaanut misserinnittutut nipeqarnerat Inuit Ataqatigiinniit illu tungilerumavarput.

 

Oqaatsivut inuiassutitsinnik ilisarnaatitta pingaarnersaannut ilaasup aatsaat naqitanngorlugit suliariniarlugit aallartilernitsinni suliassagut merseralugit suliniarutta suli ukiorpassuit paarngut­tuassaagut. Suliassat merseralugit ingerlaniarnitsinnut takussutissaqqissuugunarpoq kalaallit oqaatsitta allattorsimaffiat tassa ordbogersuaq maannamut ukiut qulit sinnerlugit suliarineqarni­arsarata. Taamaammat maannakkut pisariaqarpoq oqaluuseriinnannarnagit ilungersaatigalugilli ingerlanniarnissaat pisariaqarmat.

 

Taamaammat Inuit Ataqatigiinninngaaniik nuannaarutigaarput Naalakkersuisut oqaatsinut tunngassuteqartunik suleqatigiissitaliorsimammata kaammattuutigissavarpullu ukiamut inatsisis­samik imaluunniit inatsisissanut allannguutissanik saqqummiussinissaat kiisalu allaffeqarfissat aningaasartassaanik aningaasanut inatsimmut siunnersuuteqarnissaat.

 

Siunnersuutimmi siuliani taaneqartut tamarmik imaqarput oqaatsivut aallaavigalugit oqaatsinik sukumiisumik suliaqarnissamik qanoq pisariaqartigineranik sulissutigisariaqarneranillu. Tassani­lu allaffeqarfimmi kalaallisut oqaatsit nalunaarsuutaat aallaavigalugit kalaallisuumiit danskisuu­mut kalaallisuumiit tuluttuumut ilaalu ilanngullugit suliarinissaat tunngavilerneqartussaammata.

 

Timersornermik ilinniarfiliornissamik Maliinnannguaq M. Mĝlgaard-ip siunnersuutaanut Inuit Ataqatigiinniit uku oqaatigissallugit pingaartippagut.

 

Illoqarfinni tamangajanni timersortarfeqarpugut arsaattarfeqarpugut sisorartarfeqarlutalu, tamakkulu pilersiortornerini isumannaagassat aamma ilagivaat timersornerni assigiinngitsuni ilitsersuisinnaasunik sungiusaasinnaasunillu peqarnissaq. Maannakkut tamanna ingerlanneqarpoq inunnik nammineq soqutigisartik tunngavigalugu nersornartumik sunngiffimminni piffissarujus­suaq atorlugu sungiusaasartut pisinnaasartik tamakkerlugu. Piffinnili tamani sungiusaasinnaasut amigaatigineqartarput imaanngimmat soqutiginninngitsoqartoq. Inuit Ataqatigiinniilli qularinn­gilarput kaammattorneqarnermikkut pikkorissarneqarnissaminnullu neqeroorfigineqarnermikkut sungiusaasinnaanissamut ajukkunnavianngikkaluartut.

 

Timersornermut tunngasunik ilinniarfiliortoqarnissaanik Inuit Ataqatigiit aatsaat siunnersuute­qanngillat. Kingullermik 94-imi upernaakkut ataatsimiinnermi Josef Motzfeldt-ip siunnersuuti­gaa Narsami timersornermut tunngasumik hĝjskoliliortoqarnissaa. Tunngaviatigut partiinit tamanit akuerineqaraluarluni piviusunngortinngitsoorneranullu tunngavilersuutit ilagisimavaat Kangaatsiami Illoqqortoormiunilu timersortarfeeqqanik pilersitsisoqaqqaarnissaa salliutinneqas­sammat.

 


Illoqqortoormiuni timersortarfik aallartisarneqalereerpoq Kangaatsiamili timersortarfiliornissaq suli pilersaarutiniinngilaq. Inuit Ataqatigiinniilli timersornermut tunngasumik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanik pingaartitsinitsinnut timersortarfiit pioreersut siunissamilu sanaassatta tamakkiinerpaamik atorneqarsinnaanissaat tunngavigaarput. Tassa sungiusaasinnaanermut nalunngisaqartunik peqartinnissaat. Timersornerni assigiinngitsuni sungiusaasuussagaanni naammanngilaq timersuummut pikkorissuunissaq aammali timip sananeqaataanut aanalu pingaaruteqartoq tassa meeqqanik sungiusaanermi perorsaanissamik ilisimasaqarnissaq tarnikkut nukittorsaanissaq inoqatinillu akaareqatigiilluni ilaqarsinnaanermut tunngasorpassuit sungiusaa­sup ulluinnarni sulinermini naammattoortarpai.

 

Ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut qanoq pilersitsisoqarsinnaaneranik misissueqqullugu kaammattuuteqarnera Inuit Ataqatigiinninngaaniit nuannaarutigaarput. Nunatsinnimi timersor­nermik ilinniarfiit hĝjskolit timersortarfiillu pioreersut atorluarnerisigut misissuilluaraanni timersornerup ilinniarfimmik pilersitsisoqarsinnaanera piviusunngorluarsinnaammat.

 

Timersornermut ilinniarfiup ukiup qanoq ilinerani ilinniarfiusarnissaanut eqaatsumik isummer­sortoqarsinnaasoq isumaqarpugut. Assersuutigalugu illoqarfik siunertanut allanut sammisumik ilinniartitsinermik kollegiaqarfioreersinnaavoq timersortarfeqareersinnaavoq ullumikkut atorne­qarnerminit saniatigut periarfissaqartumik. Aasami ukiumiluunniit silami timersornermut periarfissaliusinnaavoq soorlu ukiukkut sisorarneq timersornermut ilinniarfiusinnaasumut atasoq. Aammali aasaanerani qaqqarparterluni sisorarnermik aallussinissamik periarfissalik. Tassungalu atatillugu ilinniartoqannginnermi aamma nunani allamiut peqqissuunissamik ujartuiuarnerat atorluarneqarsinnaavoq. Timersornermut ilinniarfiup takornarissanut ukiup ilaani aalajangersi­masuni najorneqarsinnaasutut neqeroorutigineqarneratigut. Tamanna aamma ilinniarfiulersussap aningaasaqarniarneranut iluaqutiginiarneqarsinnaammat. Tamakku saniatigut naalagaaffeqati­giinnerup iluani eqquiniaasitsisarnertigut aningaasat pissarsiarineqartartut ilaasa siunertamut tapertaasinnaanerat misissorneqartariaqarpoq.

 

Inuit Ataqatigiinniit tapersersuinitsinnut siunertaraarput timersornerup siunertaqarnerusumik ingerlanneqalernissaa. Ullumikkullu ingerlanerup allanngortinnissaa, tassa pikkorissartoqartassa­tillugu Danmarkimut aallartitsiuartarnerput nammineq aamma tigusariaqaratsigu.

 

Inuit Ataqatigiit taamak oqaaseqarluta siunnersuutigineqartullu siusinnerusukkut tunngaviusu­mik Inatsisartunit akuersissutigineqareersimanera innersuussutigalugu siunnersuutigaarput timersornermut ilinniarfiliornissamut Naalakkersuisut pilersaarusiussasut pilersaarullu Inatsisar­tut 97-imi ukiakkut ataatsimiinnissaannut saqqummiunneqassasoq.

 

Pilersaarusiornermilu Greenland Tourism pisariaqartitsineq najoqqutaralugu peqatiserineqartaria­qartoq.

 


Naalakkersuisut timersornermut apeqqutini siunnersortaasa siunnersuummut taperseerusunngin­nerminnik isumartik anereersimavaat siunnersuisoqatigiilli isummernerat sukumiisumik tunnga­vilersornissamut piumassuseqannginnermut ersiutaanerusoq aporfiutaasariaqanngitsoq isumaqar­pugut.

 

Assersuutigalugumi nunatsinni timersornermik tunngaviusumik ilinniartitsilersinnaanertigut nunani allani misilittakkanik iluaquteqarsinnaaneq mattunneqarnavianngitsoq isumaqarpugut. Akerlianilli paarlaasseqatigiittarnissamut aqqutsissiuussinnaassasoq qularinngilarput.

 

Anthon Frederiksen-ip siunnersuutaanut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut isumaqataavu­gut. Soorunalimi Inuit Ataqatigiinniit soqutigaarput kalaallit Danmarkimi ilinniartut angerlarnis­saat naammassereernermi kingorna. Angerlarnissaannullu immikkut iliuuseqassagutta isuman­naartariaqarparput Danmarkimi ilinniarlutik naammassigaangata nunatsinni suliffissaqartissallu­git.

 

Sivisunerusumik assersuutigalugu Danmarkimi ilinniariartortartunut Inatsisartut aningaasaliut­takkavut annikigisassaanngillat, tamanna immineq ajoquteqanngilaq. Siusinnerusukkulli Inuit Ataqatigiinniit oqaatigisariikkatigut sivikitsuinnarmilluunniit maani nunatsinniiginnarlutik ilinniagaqarnersiutinik pisartagaqarnissamut piumasarisaasunik naammassinnillutik pisartagaqa­lersartut qanoq amerlatiginersut tamakkunanngalu qanoq amerlatiginersut ilumut nunatsinnut iluaqutaalerlutik utertarnersut annertunerusumik misissuiffigineqanngisaannarsimagunarpoq.

 

Ilinniagaqarnersiuteqartitsinermut atatillugu ilinniakkamik naammassereernermi nunatsinni ukiuni aalajangersimasuni pinngitsoorani suliaqarnermik Namminersornerullutik Oqartussanit piumasaqaateqartoqarsinnaanersoq Naalakkersuisut misissussagaat eqqarsaatersiissutigaarput.

 

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:

Akulliit Partiiata isumaliutissiissut soqutigalugu misissuataarsimavaa. Isumaliutissiissullu nalinginnaasumik imatut ataatsimut oqaaseqarfiginiarlugu.

 

Kalaallisuumiit tuluttuunut paarlattaanillu qarasaasiat atorlugit ordbogiliortoqarnissaanik siunnersuummut tunngatillugu Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalak­kersuisoq ilumoornerartariaqarpara oqarmat taamatut ordbogiliorluni suliaqarneq piffissarujussu­armik atuiffiusarmat sulisussanillu tuluttut kalaallisullu immikkut ilinniarluarsimasunik pisaria­qartitsissalluni. Taamaattumik ilaatigut akisungaatsiartussaassasoq, taamaattumillu Kultureqar­nermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap inassutaa tamakkiisumik taperserpara. Tassa qanoq ililluni aningaasalersorneqarsinnaanera misissuiffigineqassasoq.

 


Timersornermut ilinniarfeqalernissaanik aamma nammineq kajumissutsiminnik timersornermi sungiusaasartut pigiinnarniarlugit ilitsersuisutut pikkorissartitsinissanut tunngatillugu Akulliit Partiiata paasivaa illunut sanaartugassanut aningaasaliisoqarnani ingerlataareersut atorneqarnis­saannik Naalakkersuisut inassuteqartut. Isumaqarpugut pitsaanerpaaq pissarsiarisinnaanngikkut­sigu taava pitsaanerpaap tullia pissarsiariniartariaqaripput, tamannalu nuannaarutigalugu. Taamaattumillu isumaqarpugut isumasassarsiatsialaasoq soqutigisaqaqatigiit pisortallu suliamut attuumassuteqartut oqaloqatigineqassappata.

 

Kalaallit oqaasiisa pisortaqarfinni suliffeqarfinni atorneqarnissaanik Sivert Heilmann-ip siunner­suutaanut tunngatillugu. Isumaqarpunga suliassaq taanna isumagineqartariaqartoq oqaatsit pillugit nunatsinni pingaarnerusutigut inatsisiliornissamut suleqatigiissitaliamit pilersinneqarsi­masumit.

 

Taamatut oqaaseqarlunga isumaliutissiissut tusaatissatut tiguara.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Inatsisartuni ilaasortat Lars Karl Jensen aamma Inatsisartunut ilaasortaq Mannasse Berthelsen-ip siunnersuutaat soqutiginartut Kattusseqatigiinniit taperserpagut. Taamaattumillu Kultureqarner­mut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap kaammattuutai isumaqatigalutigit.

 

Inatsisartuni ilaasortap Maliinannguaq Mĝlgaard-ip siunnersuutaanut tunngatillugu timersorneq pillugu siunnersuisoqatigiit kaammattuutaat isumaqatigaarput. Aammalu hĝjskolit pioreersut siunertamut ajunngitsumut atorneqarsinnaanerisa misissuiffigineqarnissaat qulakkeerniarlugu Kultureqarnermullu Ilinniartitanermullu ataatsimiititaliamit kaammattuutigineqartoq isumaqati­galutigu.

 

Kattusseqatigiinniit siunnersuutigisatsinnut tunngatillugu ataatsimiititaliap isumaliutissiissummi­ni aammalu Naalakkersuisup akissuteqaammini saqqummiussai tusaatissatut tiguakka.

 

Inatsisartunut ilaasortap Sivert K. Heilmann-ip siunnersuutanut tunngatillugu ataatsimiititaliap siunnersuut pillugu innersuussutaa isumaqatigaara.

 

Taamatut oqaaseqarlunga isumaliutissiissut tusaatissatut tiguara.

 

Finn Karlsen, Ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Ingerlaqqinnginnitsinni oqaatigilaassavara massakkut imaasereermat ullormut oqaluuserisassagut suli arfinillit tikinnginnatsigit taamaammat ullumikkut ingerlaqqinnisarput immikkoortoq 55 aamma 44 ingerlateriarlugit sinneri aqagu ullaap tungaa 10.00 Inatsisartut ataatsimiinnerat nangeqqissaaq.

 


Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Qujavunga oqaaseqartunut tamanut. Tassa maluginiarpara Kulturimut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa tamakkiisunit taperserneqartoq. Tassanilu inassuteqaataasut aamma taperserneqartut, naak immaqa ilaatigut assigiinngitsunit tapersiissutit imaqalaaraluartut. Kisianni ataatsimut tamaat nalilissagukku imaappoq uani qanoq suliarnissamut inassutigineqartut partiit oqaaseqartuininngaaniit isumaqatigineqartut.

 

Siunnersuutit oqaatsinut tunngasut tassa Lars Karl Jensen-ip aamma Mannasse Berthelsen-ip siunnersuutigisaanut tunngatillugu una oqaatigilaassavara ilumut soorlu ilaatigut aamma IA-ip oqaaseqartuata taatsiaraa ordbogersuaq ukiut qulit sinnerlugit ingerlarusaarpoq. Soorlu taamak sivisutigisumik ingerlanniaruusaarneranut patsisaasoq unarpiaavoq inunnik naammattunik tassani sulisussaqannginnatta. Assersuutigalugu taasinnaavara Carl Christian Olsen Puju tassani sulisuusimavoq maannakkullu allamik sammisaqalernera pissutigalugu tassa imaappoq oqartaria­qarsuunnga tamakkuninnga sulisinnaasunik Nunatsinni nittaalatut nakkaanngillat inuit tamakku­ninnga pisinnaasallit.

 

Taakorpiaallu pissutigalugit suliaq arriitsumik ingerlanneqarpoq. Tassanilu ilaatigut aamma uani oqaatigineqarpoq 10 mio angullugit aningaasaliisariaqassasugut suliaq iluamik ingerlanneqassap­pat. Kisianni taanna imatut paasineqassanngilaq atortussaannaat uani pineqartut kisianni aamma uani eqqarsaatigineqartunut ilaapput inuit, tassani sulisuusussat. Taakkua aamma soorunami naammaginartunik atugassaqartinneqartariaqarput. Taanna isumaqarpunga tamanit paasineqartoq erseqqissumik, kisiannili aap suliassaq ingerlatissavarput aammalu eqqaasitsissutigilaassavara ullumikkut  atuagaarannguamik saqqummersoqareersimammat tuluttuumiit kalaallisut taava kalaallisuuminngaaniit tuluttuumut nunaqarfiummiunut piukkullugu misiligutitut sananeqarsima­sumit. Soorunami taamaattut takkuttarneri qujanaqaat kisianni annertunerusumik ingerlatsinissaq pisariaqassaaq. Uanilu oqaaseqartunit tamakkiisumik siunniunneqartut kaammattuutigineqarmata qujassutigaakka.

 

Oqaatsit pillugit annertuumik Naalakkersuisuni suliniuteqarpugut soorlu ilaatigut oqaatsinut ilinniarfissaq ukiamut aallartissaaq illutassaa maannakkut Sisimiuni suliaralugu ingerlanneqar­poq. Kisiannili tassani oqaatsinik ilinniarfik taanna imatut paasineqassanngilaq nunami allamiut oqaasiinnai tassa sammineqartussaasut, ilaatigut taanna ilinniarfik atorneqartussaavoq oqaatsitta atorneqarnermikkut nakussassaqarneqarnissaat anguniarlugu.

 


Una aamma oqaaseqarfigilaarusuppara Mannasse Berthelsen-ip ilaatigut oqaaseqarnermini oqaasaa merserinnippalaartumik nipeqarnerput. Soorunami ajuusaarnaraluarpoq taanna, kisianni erseqqissumik oqaatiginiarparput taamatut suliassamik aallartitsissagutta inuttaqarluartariaqarpu­gut isumannaatsumik suliassaq ingerlanneqassappat. Imaanngikkaluarpoq suliassaq taanna merserigipput, kisianni initassai inuttassai atortorissaarutillu assigiinngitsut taakkua pissariari­sariaqarpagut suliaq pitsaasumik ingerlanneqassapput. Merserinninnerinnaq tunngavigalugu kigaalaartumik ingerlasoqanngilaq, kisianni soorunami ingerlanniartukassaagaluarparput kisianni nukiit pisariaqartitagut naammattut ullumikkut piginngilagut.

 

Massakkullu aamma oqaatsit pillugit immikkut allaffeqarfiliorniarneq pimoorullugu Naalakker­suisuninngaaniit ingerlapparput. Tassa taassumalu samminiartussaavaa ilaatigut Sivert K. Heilmann-ip taanna siunnersuutaa oqaatsitta suliffeqarfinni assigiinngitsuni saaffiginnittarfinni assigiinngitsuni atorneqarnerulernissaa ilaatigut anguniarlugu tamakkua pilersiortorpagut maannakkumut. Kisiannili tassa soorlu merserusuttumilluunniit taaneqassagaluaruma uanga oqarsinnaavunga assut isumalluarfigaakka massakkut suliniutit aallarterartut.

 

Aamma Ilisimatusarfimminngaaniit massakkut inuusuttut atuarnerminnik naammassillutik aniasut oqaatsitta atornissaanut ilippanaateqarluinnarput assut aamma taakkuttaaq isumalluarfi­gaagut oqaatsitta pitsaanerusumik ilinniusiornikkut ulluinnarmi oqalunnermi assigiinngitsuni ilinniarneqarsinnaanerannut tassa aamma avataaninngaaniit tikerartut eqqarsaatigalugit taakkua siunissami akulerukkaluttuinnarnissaat.

 

Tassa taamaalillunga Mannasse-ip siunnersuutaa aamma Lars Karl Jensen-ip ataatsimoortillugit erseqqissaaffigilaarpakka partiinit oqaaseqartunit tamanut ajornartorsiut sumiinnersoq.

 

Taavalu siunnersuut tulliuttoq tassaavoq timersornermi ilinniarfeqalernissamut Maliinannguaq Marcussen Mĝlgaard-ip siunnersuuutaa. Tassa paasivara aamma paasineqartoq uani qanoq pilersaarusiortugut. Aammalu nuannaarutigalugu oqaatigissavara timersornermi siunnersuisoqa­tigiit pilersinneqarsimanerat assut sualiassanut oqilisaataammat. Tassalu aamma suliassaqarpoq annertuumik ilaatigut timersortarfiit mikinerusut nunaqarfinni aamma atorneqarsinnaasut mini-hal-inik taaneqartartut. Ilaatigut tamakkua ilusilersorniarneranni aammalu illut sulliviit nunaqar­finni sanaartorneranni siunnersuisartussatut allaat tamakkua atorpagut. Illut tamakkua qanoq ilillugit aaqqinneranni aamma timersornermut atorneqarsinnaaneri misissortillutigit. Tassa taakkua aamma saniatigut nalilersuineq siunnersuuteqartup uani saqqummiussaa tassani inger­lanneqarsimavoq tassa taanna tunngavigalugu. Uanilu tassa inassutigineqarpoq qanoq iliussasu­gut. Tassunga aamma ilanngullugu oqaatigilaarlara ilumoorpoq timersornerup tungaatigut inerikkiartorneq aammalu nunatsinni avammut takkorliuukkiartornerput ukiuni kingullerni malunnarsigaluttuinnarpoq.

 


Aamma Qeqertarmioqatigiit ukiut ataaseq allortarlugu tassa ukiup aappani naapittarnerat taakkua ilaaffigisarpagut. Soorlulu massakkut aamma junip 28.­ianinngaaniit julip tallimaata tungaanut Jersey Island, tassani unammersuaarnerni ilaasussaavugut Naalakkersuisuninngaaniillu aalian­gersimavugut najuuffigisussaallutigit. Tassa ukioq ataaseq allortarlugu taamaattut ingerlapput, tassanilu soorunami kalaallit timersuutit assigiinngitsut ulluinnarni sungiusartarsimasatik, takutitsivigisarpaat ilaatigullu aamma takutittarlugit qanoq timersornerup tungaatigut ingerlallu­artigisoqartoq.

 

Taava aamma taassuma saniatigut ukiukkut timersuutit Artic Winther Cames aamma ukioq ataaseq allortarlugu aamma taakkua ingerlanneqarneranni aamma ilaavugut. Tassa aasakkut timersuutigineqarsinnaasut ukiukkut timersuutigineqarsinnaasut taakkua ilaaffigilluarpagut maannakkut angusaqarfigilluartarlugillu. Soorunami tamakkununnga ilaasareersimagaanni aamma tamakkunani assigiinngitsuni paasisat pissarsiarisat tunngavigalugit nunatsinni timersor­nerup qanoq ineritikkiartuaarnissaanut siunnersuisartut atorfissaqartittorujussuuagut.

 

Taamaattumilluuna qujanartoq siunnersuisartut taakkua pilersinneqarsimammata, tassalu aamma uani soorunami siunnersuutigineqartoq tunngavigalugu paasiniarsimavarput nutaamik ilinniarfi­liornissaq qanoq taakkua isigineraat, kisiannili inassutigaat; aa uatsi pioreersut atorsinnaasagut atorluarniarallartigit aamma ullumikkut imatut aaqqissuussaqarpugut inuusuttortavut assigiin-ngitsunik piginnaaneqartut nunanut assigiinngitsunut kajungerisaannut tapersersortarlugitigit. Taamatullu tapersersuinitta aamma kingunerisimavaat ilaatigut soorlu sisorarneq eqqarsaatigalu­gu olympiademut massakkut annguttoqarpoq.

 

Tamakkulu tunngavigalugit soorunami misissorluartariaqarparput inuit 55.000 akornanni qanoq periarfissagut pitsanngortittuarsinnaanerigut. Kisianni aamma taamaakkaluartoq  pinngitsoorna­gu oqaatigerusuppara Team Grĝnland annertuumik aamma uani suleqataammat, taakkulu ataatsimut suleqatigiillutik siunnersortuarmatigut qanoq iliuuseqarnissatsinnut. Sumi illoqarfiik­kumaarnissaa qaqugulu piviusunngortivinnissaa maannakkorpiaq Naalakkersuisut tungaanin-ngaaniit erseqqivissumik oqaatigisinnaanngilarput, kisianni suliniutit assigiinngitsut massakkut ingerlapput ukiorpassuarni kissaatigineqartartut tamakkua piviusunngortikkiartuaarnissaat anguniarlugu.

 

Taamaakkaluartoq hĝjskolinut tunngatillugu oqaatigilaarlara ullumikkut marlunnik hĝjskoleqar­pugut kisianni aamma ingerlatsiniarnermi aningaasat tungaasigut annertoorujussuarmik ajornar­torsiuteqarput. Taakkulu aamma ingerlatitsiniarnerat arlaatigut taperserniassagutsigu isumaqar­punga aamma timersornerup tungaatigut sammisaqarsinnaanerit isertitassaasa amerlinissaanut ikorfartuutaasinnaasut.

 


Tipsit taavalu aamma lotto atorlugu aningaasat isertinneqartartut ilaat iluaqutigillattaalerpagut, soorlu massakkut oqaatigisinnaavara Illoqqortoormiuni timersortarfissaq taanna tapiiffigineqarsi­mammat 750.000-inik. Tassa imaappoq sunngiffiup nalaani sanaartugartaa taanna tapiiffigine­qarsimalluni sunngiffiup nalaani pitsaanerusumik atorneqarsinnaanera anguniarlugu. Aatsaallu Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaanerani tassannga aningaasaateqarfimminngaaniik fondiminngaa­niit taamatut iluatitsisumik tunineqarsimavugut. Naatsorsuutigaaralu soorunami aamma ukiuni tulliuttuni timersortarfiliornernut assigiinngitsunut atatillugu tassanngaaniit anlĉgsfondiminn­gaaniit pissarsisarnissarput naatsorsuutigisinnaassagipput.

 

Kisianni tassa ajoraluartumik ilaatigut aningaasat pissarsiarisartakkagut imatut tunniunneqartar­put aalajangersimalluinnartunut atugassatuut nalunaaqutsereerlugit. Soorlu ilaatigut sanaartorner­nut atugassatuut uanilu tapersersorumaneqarnatik ilaatigut ilinniartitsinernut allanulluunniit taakku aningaasat atorneqarnissaat. Kisianni soorunami una allaavoq tipsininngaaniit nunatta taakkua pissarsiarisartagaat uagut nammineq oqartussaaffigisarpagut, tassalu imaappoq nunatsin­ni Timersoqatigiit Kattuffiata taakkua aningaasat qanoq agguataarneqarnissaat qanoq atorneqar­nissaat ingerlatsinernut assigiinngitsunut taakkua ingerlataraat. Taamaallaalli uagutsinninngaaniit nakutigineqartoq tassatuaavoq ukiumoortumik naatsorsuutit tunniunneqartassasut takusinnaani­assagatsigu aningaasat taakkua tunniunneqarsimasut atorfissaminnut atortinneqarsimasut.

 

Taavalu Anthon Frederiksen-ip siunnersuutaanut tunngatillugu. Tasssa ajornartorsiutigaarput una, uanga pisortaqarfinninngaaniit ilinniartut ilinniarnermi nalaani atugaat annertuumik ingerlappagut nakkutiginninnerit. Suliassarlu annertuvoq. Kisianni ilinniarnerminni tamavimmik angusisut ilinniarnerminni piareeraangata imatut misigisimasarpugut tassa ilinniarnini naammas­sivaa taavalu nammineerluni sinnera ingerlattariaqarpaa. Tassanilu uagut akuliussinnaanissarput killeqarpoq. Aamma oqaatigilluaannassavara pisortaqarfitsinni atorfilittagut eqqarsaatigalugit naammattunik ullumikkut inuttassaqanngilagut una nakkutiginiassallugu aamma ilinniarnerminni naammassillutik nunatsinnut uterniarneranni inissaannik illussaannillu isumaginiassallutigik. Nammineq atorfimminnik  angusereernermikkut qinnuteqarnermikkut atorfinititsisussat inissa­qarneri allallu isumagisussaavaat.

 

Kisianni ajornartorsiut una miserratigissanngilara ilinniarnerminnik maannaannaq unititsisut taakkua ajornartorsiutaasarput. Taannalu uagut KIIP-iminngaaniit kisitta ingerlassinnaanngilar­put kisianni aamma direktoratet allat tassani suleqataasariaqassapput pitsaanerusumik atugassa­qarsinnaanissaat aaqqiffiginiarneqassappat.

 

Una erseqqissumik oqaatigiinnassavara ullumikkut inuttaqarnerput tunngavigalugu naammattu­mik nukissaqarfiginngilagut siunnersuuteqartutuut aamma kultureqarnermut, ilinniartitaanermut ilageeqarnermullu pisortaqarfiup taamatut inissaqartitsiniarnissaq isumagissappagu.

 

Kisianni una neriorsuutiga eqquutsikkumaarpara Danmarkimi ilinniartut kattuffiat nunatsinni ilinniagaqartut kattuffiat, taakkua aqqutigalugit ikiuutissagattalu erseqqinnersumik taakkua paasitinneqarnissaat ajornartorsiutaalersinnaasut sillimaffigeqqullugit.

 


Taamatut oqaaseqarlunga partiit oqaaseqartui tamaasa qutsavigaakka tassa paasigakku ataatsimii­titaliap isumaliutissiissutaa tunngaviusumik taperserneqartoq, ilaatigullu tusaatissatut tiguneqar­luni. Tamannalu qujassutigaara.

 

Lars Karl Jensen, Siumut:

Qarasaasiat pillugit oqaasilerissummik siunnersuutigisannut tunngatillugu ataatsimiititaliap tapersiinera aammalu Naalakkersuisut taassuminnga ammaffiginninnerat qujassutigiinnarsinnaa­galuarpara.

 

Uani sunaluunniit aallartittussaq pilersaarusiuleraanni takorloortariaqanngilaq ullumikkut aallartikkukku aqagu inissaaq aammalu ajornartorsiutit uanga isumaqarpunga tassaasartut suliassat aaqqissuutassat. Ukiorpassuit ingerlanerinni oqaatsivut allanngortiartortuarsimapput ilaatigulluunniit immaqqa aamma oqarlussigaluttuinnarsimavugut, oqaasersiagut amerlanermik. Aammalu maannakkut ineriartornerup nassatarisaannik, soorlu oqaluttut ilaannik oqaatigineqar­toq, avatitsinnut pisunut malinnaajutigaluta unammillersinnaassuseq pigisariaqarparput.

 

Uani takornartaanngilaq oqaatsinut nutserissutinnguanik mikisuaqqanik kaasarfimmiuusinnaasu­nik allaat maannakkut peqalernikuusoq, uagulli nalitsinni ilinniarfinni suliffeqarfinni oqaatsit arlariit atornerini aamma pisariaqarpoq pisariillisaataasinnaasunik atortuutinik peqarnissarput. Taamaattumik annertuuliuutiginagu qujavunga oqaluuserisassanngortitara taamatut soqutigine­qarluni ataatsimiititaliami aammalu Naalakkersuisoqarfimminngaaniit ilassilluarneqarmat.

 

Maliinannguaq Marcussen Mĝlgaard, Inuit Ataqatigiit:

Uangattaaq qujavunga siunnersuutigisimasara tassa timersornermik ilinniarfeqalernissamut tunngasoq suliaq uniinnarsimagaluartoq ingerlanniarneqarmat. Tassa ilaatigut soorlu, oqaaseqar­tut oqaatigereeraat, timersornermi ilinniarfissaq siornatigut siunnersuutigineqartareersimavoq. Aamma Inuit Ataqatigiinninngaaniit.

 

Aap, ullumikkut aningaasaqarnerput eqqarsaatigalugu paasinarpoq taamatut ataatsimiititap innersuussuteqarnera. Aammalu ilumoorpoq pioreersut atorluarniartariaqarpagut. Aammalu ilumoorpoq suli kommuuneqarmat suli timersortarfeqanngitsunik, soorlu Kangaatsiap Kommu­nia. Kangaatsiaq timersortarfittaaqqaartariaqarpoq allanik eqqarsannginnitsinni.

 


Kisianni tassa uanga siunnersuuteqarninni aqagumuinnaq aqagumuinnaq eqqarsarlunga siunner­suuteqarsimanngilanga. Takorluusimagaluarlugulu timersornermik ilinniarfik immikkut timer­sornermut ilinniarfittut sanaaq pilersinniarneqassasoq, nalunngilara akisoorujussuussasoq. Kisianni pilersaarusiorneq ingerlanneqarsinnaavoq misissuisoqarsinnaavoq aammalu aqaguunn­gitsoq immaqa ukiut arlalialuit qaangiuppata aatsaat pilersinniarneqarsinnaanera takorloorneqar­sinnaagaluarluni. Assersuutigiinnarlugu Katuaq tassunga aningaasarpassuit atorneqarsimapput aammalu akiliisut ikioqatigiillutik nunat avannarliit tassani peqataasimapput, Kommunit Namminersornerullutik Oqartussat. Taamaalilluni oqinnerusumik suliaq angisooq naammassine­qarsimalluni.

 

Aammalu taamatut nunat avannarliit siunnersuuteqarninni taaninni aamma taamatut ilusilimmik takorluuisimagaluarpunga. Tassa nunat avannarliit suleqatigalugit timersornermi ilinniarfimmik kalaallinuinnaanngitsoq kisiannilu aamma nunani avannarlerni timersortartut ilaatigut atorsin­naasaannik, immaqa pilersitiniartoqarsinnaagaluartoq. Tassa taamaalilluni oqinnerusumik nunatsinnut aaqqissuussineq immaqa takorloorneqarsinnaagaluarmat.

 

Aamma soorlu tipsi lottolu aamma eqqaaneqartut sanaartornermunngooq adresseqarlutik atorneqartartussaapput aamma immaqa timersornermi ilinniarfimmut sanaartornermut taanna tunngassuteqartortaa aamma ilaatigut aningaasalertinneqarsinnaasimagaluarpoq.

 

Taavalu taassuma saniatigut isumaqarpunga Kalaallit Nunaat timersortartunut avataaneersunut timersornikkut nunap assingani naqissuserneqassagaluarpoq taamaalilluni nunatsinnut iluaqutaa­qisumik. Aammalu nunatta soqutineqarneranut timersornikkut immaqalu aamma takornariaqar­nikkut ineriartortitsinikkut iluaqutaasinnaaqisumik inissinneqarsinnaagaluarluni. Tassa nunatsin­neereersimasut ilaquttatik oqaluttuussinnaavaat takornariarniaritsi Kalaallit Nunaannut ima-luunniit timersornermik assigiinngitsunik massakkut soorlu Artic Winther Cames-ikkut Island Cames-ikkut nunatsinni ingerlanneqarsinnaanngillat. Tamakkua ingerlanneqarsinnaaneri pif-fissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu taamaattumik pilersitsigaluaraanni immaqa qaninneru­sinnaagaluarpoq.

 

Isumaqarpunga ajoqutissaqanngikkaluartoq ilumut piumassuseqaraanni misissuinissaq taamatut, ajornarpat paasigutsigu taava ajornassaaq. Taamanikkussamut imannak oqaannarani misissuiso­qarnaniluunniit allanik taava tassa, ajornarpoq. Isumaqarpunga sunaluunniit paasiniarlugu akornutissartaqanngikkaluartoq. Taamaammat tupiginngitsuunngilara aamma timersornermut ataatsimiititaliap annertunerusumik siunissaq aamma ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu isuma taanna tapersersorsimanngimmagu. Tassa timersornermi ilinniarfiviup pilersinneqarnissaa.

 

Taavalu aap ilumoorpoq timersortarfiit atorluarneqarsinnaapput, kisianni aamma nalunngilarput timersortarfiit ilaatigut pagganneqarlutik massakkut sinerissami atorneqapiluttorujussuusut. Taamaattumik tassani timersoqatigiiffippassuit eqqarsaatigissagaanni aamma atorluarneqarneru­nissaat eqqarsaatigalugu taanna aamma illua tungeqalaarpoq. Aamma taamatut pisussat ungasin­nerusut eqqarsaatigalugit tipsimut lottomullu katersuiniarnerit immaqa maannangaaq aallartissin­naagaluarpoq imatut sanaartornermut atugassatut taakkua aalajangersorneqartarpata taava ukiut tamaasa ilisilaartarluni taakkungannga. Taava ukiut amerlasuut ingerlaneranni amerliartuaartillu­git erniortillugit immaqa timersornermi ilinniarfimmik aamma pilersitsisinnaanissaq takorloorne­qarsinnaagaluarpoq.

 


Nuannissagaluaqaaq ukiulluunniit qulit qaangiuppata ilinniarfimmik sumiikkaluarnersumik pilersitisoqarsinnaagaluarpat. Aamma tassunga tunngatillugu aappassaanik Inuit Ataqatigiinnin-ngaanniit siunnersuutigineqartut taamatut timersornermut siunnersuisoqatigiinninngaaniit ilaatigut assersuutigalugu taarusuppara aamma Inuit Ataqatigiinninngaaniit siunnersuutigineqara­luartoq timersornermi siunnersortit Kommunini atorfinitsinnerisa Kommunit affaanik akiliisarlu­ni Namminersornerullutik Oqartussat affaanik akiliisarluni. Taanna siunnersuutigigaluarput aamma timersornermut siunnersuisoqatigiit aamma itigartissimammassuk tupigikulupparput, tassa timersornermik siunnersuisoqaqatigiiffiit taakkuusariaqaraluarmata timersornerup siuarsar­neqarnissaannik aamma aqaguinnaanngitsoq piffissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu siuarsaa­nissamik suliniuteqartut.

 

Kisianni tassa qujavunga timersornermut tunngassuteqartut aammalu piffissaq qaninnerusoq eqqarsaatigalugu hĝjskolit atorluarniarneqarmata kisianni ugguaraara piffissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu eqqarsartoqanngimmat.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Nuannaarnerulluta inuusariaqarpugut. Aammalu siunnersuuteqarninnut tunngatillugu assorsuaq nuannaarutigaara kalaallit Danmarkimi ilinniareerlutik naammassisut iluatigineqarnerat, aamma maani ilaasortanit takutinneqarmat. Aammalu paasivara qanoq iliuuseqartoqassamaartoq paasititsiniaanerit eqqarsaatigalugit, taamaattumik nuannerpoq.

 

Ukua kisitsisinnguit eqqaasitsissutigilaarniarpakka assersuutigalugit aamma uani oqaluuserisas­sami tullermi aamma taannarpiaq tikittussaavarput, tassa 1995-imi Inatsisartunut saqqummiunne­qarpoq ilinniartitaaneq pillugu nassuiaat. Tassanilu misissuititsisimanermi oqartoqarpoq januarip aallaqqaataaniit 1992-imiit 23. november 1994-imut Danmarkimi ilinniartut nunatsinnilu Ilisimatusarfimmi ilinniartut katillugit 53 taakkunani ilinniartuni 21-it Danmarkimiiginnarsima­sut.

 

Taamaattumik piffissami taamak sivikitsigisumi misissuinermi paasineqarsimasut amerlaval­laarujussuarput, taamaammallu soorunami qanoq iliuuseqarnissaq siunniuttariaqarluni. Iluatinna­qaat nunaqqatigut atorfissaqarteqisagut assigiinngitsunik pissuteqarlutik Danmarkimiiginnartas­sappata. Soorunami pinngitsaalisaanngillat pinngitsooratik utissasut, kisianni neqeroornikkut assigiinngitsutigut immaqa nunarput aamma uterfiginissaanut kajuminnerulersinnaaneri anguni­artariaqarparput.

 

Mannasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit:


Aamma uanga siunnersuuteqartutut siunnersuutima tigulluarneqarnera ataatsimiititaliamiit kiisalu partiini ataasiakkaani tapersersorluarneqarnera qujasutigissavara. Tassanilu aamma oqaatigisatsinni qinnuteqaaterput imaluunniit naalliulluta qinnuteqaaterput ukiamut ataatsimiin­nissamut aningaasamut inatsimmut siunnersuuteqarnissaat neriuutigigatsigu. Taavalu qanoq ililluni allaffeqarfik siunissami sumiinnissaa saqqummiunneqarnissaa neriuutigilluinnarparput. Taanna aammaarlugu qinnutigeqqissavarput Naalakkersuisumut.

 

Maliinannguup aatsaannguaq oqaatigisaa timersornermi isumasiuisartoqatigiinnik tunngatillugu aamma tapersilaassavara imatut. Kultureqarnermut ataatsimiititaliami tusarniaaffigineqarsima­nera paasillugu assut nuannaajallatsissimagaluarpugut isumaqarluta timersorneq oqarluni oqarsimassagaluartoq aap qaa hĝjskole-taarniarta timersorneq nukittorsartariaqarparput Kalaallit Nunaanni. Kisianni akissuteqaataani hĝjskolet pioreersut aningaasaqarniarnerannut isumaalup­put, hĝjskolet allat aningaasaqarniarnerannut tunngasumik, taakkuagooq aningaasaqarniarnerat ajorpallaaqimmat aammagooq nutaavissuarmik hĝjskole-liussagaluarutta Kalaallit Nunaata taama aningaasaqarniarnera ajortigisoq imminut akilersinnaanngitsoq. Taavalu massakkut idrĉtshĝjskolertartunut tunngaviutinneqarnerpaasoraat Danmarkimukartarneq oqaatsinillu al-lanik ilinniartarneq salliutinneqarmata hĝjskole-miittartunut.

 

Taamaattumik ilaqqilaassavara Maliinannguup timersornermut isumasiuisartoqatigiinnut pakatsilaarnera, aamma uanga tassani sulinitsinni ujartornerusimagaluarpara aqqutissanik ujartuinermut innersuussisinnaasorigaluarakku taamatut oqarluaannarlunga.

 

Jonathan Motzfeldt, Siumut:

Ataatsimiititaliaminngaanniit suliarineri ukua malugisinnaavara periarfissaq atorsimasariaqaralu­aripput aamma siunissami atortalissavarput, siunnersuuteqartut udvalgimut qaaqqullugit taava tassani aamma paaseqatiginiarnissaat pisariaqassappat. Kisianni isumaqarpunga uani suliarine­qarsimasoq naammalluartumik suliarineqqarluarsimasoq.

 

Ilinniartut Danmarkimi ilinniarnerat aamma Naalakkersuisup akissutaa inuiaqatigiinninngaanniit iliuuserisassagut naammapput uaniittut. Ilinniarneranni akissarsialerpagut ilinniarnerallu nammineerlugu naammassiniaqqullugu. Ilinniarnerata inerneranni namminneq suliffissarsiornis­saat naalakkersuutigisinnaanngilarput. Nunatsinnut uterumasut utissapput pissutsit taamaapput ullumikkut, pinngitsaalillugit Nunatsinnut uternissaannik piumasaqartoqarsinnaanngilaq politik­kikkut. Namminneq silarsuarmi aallami iliniarnertik atorumagunikku atussavaat piffissamilu eqqortumi nalilikkaminni nunatsinni sulerusukkunik nunatsinnut utissapput.

 

Taamaattumik aamma suliffissarsiornerminni allatulli sulisussatut inissaqartitareersinnaanerat Naalakkersuisut aamma taanna erseqqissumik taavaat.

 


Timersornikkut soqutiginninneq angeqimmat nunatsinni aammalu naalakkersuinikkut politikkik­kullu tapersersorneqarluarluni. Idrĉtsrċdeqarneq pilersinneqarsimavoq inimi maani naassaann­giusartumik oqallittaratta aamma timersornermut tamatta paasisimasalerujussuugatta. Taava pilersinneqarnera idrĉtsrċdep tassani siunertaavoq taakku uagutsinnit paasisimanerummassuk aammalu ingerlatsinermi ikiorsinnaanerummatigut taakku siunnersortitut atorneqassasut, taakkulu siunnersuineri najoqqutaralugit maannakkut aamma maani suliassaq inerneqarsimavoq.

 

Oqaatigissavara uagut udvalgimi sulinitsinni siunnersuutit taamaattut timersornermi immikkut hĝjskole-liornissanik eqqarsaatit arlaleriarujussuarlugit naapinneqartarsimammata. Taavalu maannakkut pioreersut idrĉtshal-it aammalu hĝjskolet ilaatigut atorlugit, tamatumani pisariaqar­titsinerit innersuunneqarnerat isumatuumik iliornertut isigigipput.

 

Illoqarfinni amerlaqisuni eqqaani illoqarfinnut qanittumi skiliftit allallu sananeqarlutik suliarine­qarlutik. Taamaattumillu illoqarfinni taama avinngarussimatigisuni siamasitsigisunilu tamakku­natigut inuit piginnaanngorsarsimasut suleqatigalugit tamakkunanilu atorluaanissaq aamma siunertaqarpoq ajunngitsoq. Taamaattumik isumaqarpunga maannamut siunnersuutit tassani pissarsiarineqarsimasut idrĉtsrċdep innersuussutai naammaginarluartutut maannakkut isigisaria­qartut. Atortorissaarutit avatangiisigut annertoqaat, Kommuunit ikiuupput aammalu inatsisini maani suliarisartakkatsinni sunngiffimmi inatsisit aqqutigalugit iliuusissani aamma tamakkua maani pineqartut annertuumik ikiorneqarsinnaapput.

 

Ordbogiliornermut tunngatillugu oqaatigissavarput taanna maani unissimanera uninngasutullu innera naammaginanngitsutut isigigipput aamma oqaatigisimagatsigu, taamaattumillu maannak­kut inunnik tamakkuninnga suliaqarnermik naammassinnissinnaasunik ilaatigut ilisimaneqarpoq professor Robert Petersen maannakkut annertuumik manna tikillugu suliaqarsimasoq suliun­naareeraluartoq aamma taaneqartarsimammat ikiortissatut noqqaassutigineqarluni.

 

Inunnik taasisoqartarpoq udvalgimi taakkulu immikkut suli tikinneqanngillat aamma Naalakker­suisut taakkua eqqarsaatersuutit ingerlateqqikkumaarmatigit.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Qujanaq. Una naatsunnguamik erseqqissaatigilaarlara Anthon Frederiksennip ajunngeqaaq '92-minngaanniik '94-mut kisitsisit misissuataarsimagakkit ilinniartut qanoq amerlatiginersut uter-tarnersut. Isumaqarpunga aamma uani isumaliutissiissummi erseqqissumik oqaatigineqartoq maanga tikisittakkagut Danmarkimiit suliartortut meeraat aamma ilaatigut ukunani ilaapput. Anerlaqaallu ukiuni taakkunani aallarteriarfitsinni Danmarkimut uteraangamik Nunatsinnut uterneq ajortut. Tassa taakkua ilaatigut soorlu 53-ninngaanniit 21-nut naatsorsuutigisariaqassava­gut ilaatigut qallunaajaraasimassasut taavalu ilinniarnerminnik naammassigamik tappavaniigin­narlutik.

 


Kisianni aamma taamaakkaluartoq Kommuunini aammalu pisortatigoortunik atorfinitsitsisarner­ni malunnarpoq meeqqat tamakkua meeraanermi maani alliartorsimasut aamma atuarnerminni piareernerminni utertutut immaqa taaneqanngikkaluarlutik kisianni nunatsinnut soqutiginninnerat ima annertutigisarpoq maanga qinnuteqartarlutik, taakkulu aamma annertuumik suliniarnermi iluaqutigaagut assigiinngitsutigut pissutigalugu ilisimareertarmassuk nunatsinni pissutsit qanoq ittuunersut. Taanna isumaqarpunga aamma pinngitsoorneqarsinnaanngitsoq suliassat assigiinn­gitsut iluamik ingerlassagutsigit.

 

Mianersuutigeqqulaarlara oqallinnermi nunatsinni timersornikkut siunnersuisoqatigiit nutaaviup­put qaammatit ikitsunnguit aatsaat aallartipput. Soorunami sunaluunniit aallarteqqaagaq ajornar­torsiuteqartarpoq assigiinngitsunik, kisianni atorluaqaagut aamma suliassarparpassuit ingerlap­paat maannakkut. Taamaattumik qaammatimininnguit taakku ingerlanerinnaani pakatsereerluni oqarfigissallugit piffissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigineqanngimmat taakkuninngaanniit pakatsineq. Tassa soorunami paasisinnaavara kisianni mianersuutigilaartigu aatsaat aallartipput ukiorpaalussuarni pilersaarusioreerlugu ukioq manna aatsaat allartippagut eqqissillutik suliassa­minnik aallartitsilluarniarallarlik. Assorujorujussuaq pisortaqarfinni uanga iluaqutigaakka taakkua siunnersuisuunerat, isumaqarpungalu mianersuutigilaarallartariaqaripput sulinerata qanoq ingerlanerannera massakkuminngaaniit karakteerilersuleriissallutigu.

 

Una aamma oqaatigilaarlara naatsorsuutigimisaaraluaratsigu nunatsinninngaanniit tips aamma lottokkut isertinneqartartut nunatsinni immikkut inatsisiliuullugit atulersussamik siunnersuute­qarnissara, kisianni ajoraluartumik taanna kinguarpoq aatsaallu naatsorsuutigisariaqassavarput Folketinngip ukiamut ataatsimiinnermini aatsaat sammisussaassangaa, tassani erseqqarilluinnar­tumik nunatsinni inatsiseqalissaagut aningaasat taakku qanoq atsiginerat pissarsiarissanerlutigu. Kisianni aamma mianersuutigisariaqartut ilagissavaat isumaqatigiinniarnerit maannakkut ingerlapput, allagarsiakkalu kingulliit oqarput Savalimmiormiut isumaqatigiissuteqareersimaga­luarput kisianni massakkut oqaloqatiginninnermi Naalagaaffeqatigiinnerup iluani imatut siunner­suutigineqarluni, Savalimmiormiut nunatsinninngaanneersullu tassuuna inatsisitigut assigiimmik pineqartariaqartut tassalu tassunga killikkallarpugut, kisianni aatsaat ukiamut naatsorsuutigissu­arput tamakkua inississinnaanissaat.

 


Una aamma erseqqissumik oqaatigilaarlara timersornermi siunnersortit tapersersortorujussuugaat nunatsinni timersornikkut atuarfeqalernissaa ilinniarfeqalernissaa. Taanna miserratigissanngilara. Kisiannili apeqqutaaginnarpoq qanoq atsigisumik aningaasaleerusunnersugut, ullumikkut pingaarnerpaatut isigineqartarialik aajuna aningaasat taakkua pissarsiarisartakkagut atorluarniar­tigit timersuutinut assigiinngitsunut ullumikkut ingerlateriikkatsinnut. Kialuunnit una qimarrati­gisinnaanngilaa nunatsinni timersornikkut aaqqissuussiniarnerit akisuupilorujorujussuupput illoqarfimmiik illoqarfimmut ataatsimut katersortillugit taamatut aaqqissuussiniartarnerit aningaasarpassuarnik naleqarput. Tassanilu ullumikkut nersortariaqarput aalajangersimasunik timersuutinik sammisaqarlutik suliniuteqartut akissarsiassaq eqqarsaatiginagu piffissarujorujus­suaq atorlugu uani sulisarput, uanilu atorumanerusaat tassaapput aningaasat atorneqassasut assigiinngitsunik timersuutinik ingerlatsiniarnermut, allaat imatut oqarsinnaavunga ullumikkut annernariissaaq oqarfigissagutsigit aningaasat pissarsiarisartakkassi ilaat ,soorlu tips lottokkoor­lugit pissarsiarisartakkassi ilaat, sipaarlugit immikkoortiterniarsigit allamut atuarfeqalernissamut atugassanut sipaarutituut. Ullumikkut aningaasat tamarmik pissarsiarineqartut atorfissaqartippa­gut soorlulu tamassi oqartusi, sunngiffimmi nalaanni peqqinnartunik sammisaqarnissarput pisariaqartipparput aamma taanna akeqarpoq, isumaqarpungalu taakkua aningaasat pissarsiarisar­takkagut aasut atorluarneqartut.

 

Ilaatigut taatsiarneqarmat Kangaatsiaminngaanniit aningaasaliissutaagaluit peersimagigut ilumoorpoq, tassa tassani tulleriiaarisariaqarsimavugut ilaatigut Illoqqortoormiuni annertuumik sunngiffiup nalaani sammisassaaleqineq imatut nalilersimagatsigu taama avinngarusimatigisumi inissisimasut aamma tassuunakkut ikiorsertariaqarigut. Kisianni qularissanngilarsi Kangaatsiaq soorunami puigorneqanngilaq aamma taamatut periarfissinneqarsinnaanissaminut.

 

Taavalu naggaterpiaatigut oqaatigilaarlara maani politikkerit kingulliit nalunngilluinnarpat ilaatigut nunatsinni timersorfiusinnaasunik pilersaarutit ingerlanneqarsimapput, soorlu Apussuit assersuutigisinnaavagut. Soorunami massakkut suliaq taanna suli ingerlavoq, nalunngilaralu aamma taanna pilersinneqassappat aamma nunatsinni timersortartunut nunatsinniiginnanngitsu­nut kisianni aamma avataaninngaanniit qaaqqusisinnaanissatsinnut atorluarneqarsinnaavoq. Suut assigiinngitsut pilersaarutit takkutillattaartuarput tassanilu uagut arajutsisinneqarneq ajorpugut aammalu taamaattut apeqqutit takkukkaangata soorunami timersornermi siunnersuisoqatigiit tamakkuninnga aamma suliassinneqartarput suliassat tamakku assigiinngitsut nalilersoqqullugit.

 

Soqutiginnilluni taamatut oqallinneq qujassutigaara. Isumaqarpunga soqutiginarluinnartuusoq kisianni imatut paasineqassanngilanga, uani suliassat taagorneqartut merserilereerlugit taamatut oqartunga, kisianni suliniutit assigiinngitsut tamaavimmik nalilersorluarlugit ingerlanniarneqar­put Nunatsinni timersortartut iluaqutissaat anguniarlugu. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:

Naatsunnguamik, tassa ineqarnermut tunngasunik eqqartuisoqarmat oqaatigissavara Anthon Frederiksen nuannaarmat, taamaattumik takisuuliornerussanngilanga annertunerusumillu oqaaseqarfiginagu immikkoortoq 55 pilerutsigu taanna itinerusumik eqqartussagakku. Tassa qularnaatsumik naalisartorujussuullugu imatut oqaatigineqassaaq, Ineqarnermut ataatsimiititaliap isumaqatigiissut assigiimmik pineqarnissaq tunngavigalugu innuttaasut immikkoortut allanit ajornannginnerusumik initaarnissamik periarfissinneqarnissaat akuersaarsinnaanngilaa. Tassa taamatut Ineqarnermut ataatsimiititaliap piviusumik naliliisimanera uanga assut nuannaaruti­gaara.

 


Tulliatut taarusuppara aamma qaffatsinneqarmat idrĉthĝjskolep sumiinnissaa, imaluunnit uanga soorunami timersornermut tunngasunik assut soqutigisaqaraluarlunga oqaatigerusullugu piffissa­mi kingullermi imaluunniit ukiuni marlussunni qulequtat uku annertuut eqqartorneqartarmata idrĉthĝjskolep pilersinneqarnissaa, oqaatsinut atuarfik augustip aallaqqaataani pilersinneqassaaq, produktionsskole Upernavimmi ammerivimmut atuarfik pilersinneqassasoq siunnersuutigineqar­poq, palasinngorniarnerit aallartissasut ilaatigullu efterskolit aamma annertuumik oqallisigine­qartarlutik. Tassani sorlik soqutiginarnerunersoq pingaartinnagu kisianni una oqaatigerusullugu soorunami pisariaqartitagut naammassiniassavagut aningaasaqarnitsigut pisinnaanigut aallaavi­galugu. Kissaatit ajornanngitsorujussuarmik oqaatigineqarsinnaapput kisianni soorlu efterskolit ukiorparujussuarni oqallisigineqartut ukioq manna kiisami taaneqanngillat, kisianni siorna annertuumik eqqartorneqarput. Pilersinneqarnissaasa tungaannut kaammattuutigisariaqarpoq puigassaanngitsoq una inuusuttagut silarsuarmut aallartariaqarput nunanut allanut taanna perorsaatigissavaat. Ukuli pilersinniagassat soorunami siunnerfigissapput aningaasaqarnitsinnut inissisimanerput aallaavigalugu. Tassanilu soorunami Naalakkersuisut kikkuugaluarunilluunniit tulleriissaariniartariaqarput, tassa piviusumik tunngaveqarluni naliliineq.

 

Sivert K. Heilmann, Atassut:

Siunnersuutinnut akissutigineqartunut tamanut tapersersuisunut qujanaq, naammaqaaq.

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq, Finn Karlsen:

Tassalu taamaasilluni ullormut oqaluuserisassaq immikkoortoq 52 Kultureqarnermut Ilinniarti­taanermullu ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaata oqallisigineqarnera tamaanga killeqarpoq.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.