Oqaluuserisassani immikkoortoq 11-1 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Finn Karlsen, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq, Atassut.
Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:
Matumuuna saqqummiunneqarpoq tjenestemandit Inatsisartut suliffeqarfiini atorfillit pillugit Inatsisartut inatsisissaannut siulittaasoqarfiup siunnersuutaa.
Inatsisartut 1996-imi ukiakkut katersuunnermili Kalallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussani kommuninilu tjenestemandit pillugit inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanik Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut siullermeerpaat.
Siunnersuut taanna upernaakkut katersuunnermi matumani aappassaaneerneqassaaq, naatsorsuutigineqarlunilu aamma pingajussaaneerneqassasoq, siunnersuutip matuma oqaluuserineqarneranut peqatigitillugu.
Inatsisartut inatsisissaannut siulittaasoqarfiup siunnersuutaa tusarniaatigineqarsimavoq Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisumut, immikkut taasarialinnik oqaaseqaateqanngitsumut, aammalu NAK-mut siunnersuummut aamma immikkut oqaaseqaateqartoqarsimanngilaq.
Siunnersuut saqqummiunneqarpoq Kalaallit Nunaanni Inatsisartut Suleriaasissaanni ' 45-mi, pingaartumik imm. 1-imi, tassani piumasaqaataammat Inatsisartut allaffeqarfianni tjenestemandit sulisullu allat Inatsisartut Siulittaasuannit imaluunniit taamaaliornissamut Siulittaasup piginnaatitaanit atorfinitsinneqarlutillu soraarsinneqartassasut, aalajangersagaq inatsimmut naapertuutsilerniarlugu.
Tamatuma saniatigut siunnersuutikkut siunertaavoq inatsit atuuttoq malillugu tjenestemandit pisinnaatitaaffii pisussaaffiilu allannguuteqartionneqaratik atatiinnarneqassasut.
Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat kommuninilu tjenestemandit pillugit Inatsisartut inatsisaat tamatumunnga peqatigitillugu allanngortinneqassaaq. Tamanna pillugu siunnersuut katersuunnermi matumani oqaluuserisassani imm. 40-mi aappassaaneerneqassaaq ulloq 18. maj 1998, taassumalu kingornatigut siulittaasoqarfiup siunnersuutaa manna aappassaaneerneqassalluni.
Kristine Raahauge, Siumup oqaaseqartua:
Tjenestemandit Inatsisartut
suliffeqarfiini atorfillit pillugit Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut
Inatsisartut siulittaasoqarfianiit saqqummiunneqartoq Siumup ima
oqaaseqarfiginiarpaa.
Nunatsinni tjenestemanditut
atorfeqartitsinerup siunissami atugaasinnaanera pillugu Inatsisartunut
ilaasortap Jonathan Motzfeldt-ip oqallissaarutaa tunngavigalugu 1996-mi
oqallinnermi, Siumup oqaatigaa ullumikkut pissutsit tunngavigalugit
pisariaqalersoq sulisunik atorfinitsitsisarnermi tjenestemanditut
atorfeqartitsisarnerup nalilersorneqarnissaa.
Nalilersuinermilu tjenestemanditut
atorfeqartitsinerup pitsaaqutaannit pitsaanngequtaannillu susassaqartut
tamarmik isumasiuinermi peqataatinneqassasut.
Ukiakkut 1997-mi tjenestemanditut
atorfinitsitseriaatsip atorneqaannarnissaa pillugu Naalakkersuisut
isumaliutersuutaata killiffiat nassuiaatigineqarneranut atatillugu Siumumiit
ersarissumik oqaatigaarput, tjenestemanditut atorfinitsitsisarnerup siunissami
qimanneqavinnissaa pissusissamisoortutut isigalugu inuit ataasiakkaat immikkut
isumaqatigiissuteqarfigineqarlutik atorfinitsitaasarnissaat aammalu ukiunik
aalajangersimasunik killiliilluni atorfinitsitsisarnissaq tassunga taartaajumaartussatut
avaqqunneqarsinnaanngitsutut isumaqarfigigipput.
Taamatullu atorfinitsitsisarnerup
nalilersorluaqqinnerata nalaani aallartinneqareernissaa kajumissaarutigalugu.
Siunnersuummullu massakkut
saqqummiunneqartumut Siumut akuersaarpoq, tassani annerusumik pineqarmat
Nunatsinni Inatsisartut suleriaasissaanni allassimasut tunngavigalugit
aaqqiinniarnerummat.
Tassa Inatsisartut Siulittaasuat
Inatsisartut allafeqarfianni tjenestemandit sulisullu allat atorfinitsinneqartarnissaannut
soraarsinneqartarnissaanullu pisussaanermut akisussaaffimmik tunineqarmat,
taamaasilluni inatsimmut naapertuutitsineq ingerlanneqalissalluni.
Peter Ostermann, Atassutip oqaaseqartua:
Inatsisartut allanut atanatik
namminiilivinnissaannut siunnersuut saqqummiunneqartoq siliniutit
pingaaruteqartut ilagaat.
Siunnersuut akuersaarneqarpat
inatsisiliortut inatsisinik atuititsisunit avissaavinnissaannut
pingaaruteqartumik alloriartoqassaaq.
Siunnersuutikkut aamma erseqqissarneqarpoq,
inatsisiliortut atuititsiunit avissaavissimasuussasut, taamak naatsumik
oqaaseqarlunga Atassut-ip inatsisissamut siunnersuut akueralugu akuersaarpaa
aappassaaneerneqarnissaminut ingerlaqqissasoq, tamanna pitinnagu Inatsisiqarneq
Pillugu Ataatsimiititaliami suliarineqassasoq.
Johan Lund Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:
Nunatta naalakkersugaanermigut
"parlamentarisme-mik" taallugu, tassalu Inatsisartut ulluinnarni
Naalakkersuisunit avissaangatinneqarluinnarlutik naalakkersuinikkut
ingerlatsivigineqalissasoq ukiualunnguit matuma siorna Inatsisartut
suleriaasiata allanngortinneqarneratigut anguvarput.
Inatsisissatut siunnersuut manna
ullumikkut sammisarput tamatuminnga aallaaveqarpoq, tassalu Inatsisartut
namminerisamik atorfeqartitsisariaqarnerannut aamma tunngasuulluni.
Siunnersuut Inuit Ataqatigiit
pissusissamisoortutut isumaqarfigilluinnaratsigu taamaattumik
takisoorsualiunngikkaluarluta matumuuna siunnersuut ilalersorumaaratsigu
nalunaarutigiinnassavarput taamatullu isikkoqartillugu
aappassaaneerneqarnissaminut ingerlateqqinneqarnissaa aamma akuersaassallutigu.
Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:
Akulliit Partiiat isumaqarpoq,
inatsisissamut siunnersuut aaqqiissutaannaasoq, taamaattumillu siunnersuummut
attuumassuteqanngitsut ilanngussorlugit oqallinneq asuli sivitsorsartariaqanngitsoq,
taamaattumillu inassutigissavara, siunnersuut taama isikkoqarluni aappassaanik
oqaluuserisassanngortinneqassasoq.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:
Inatsisartut suliffeqarfiini atorfillit
pillugit Inatsisartut Siulittaasoqarfiata Inatsisartut inatsisissaannut
siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit soqutigalugu misissorsimavara, imatullu
oqaaseqarfigissallugu.
Kalaallit Nunatsinni Namminersornerullutik
Oqartussani kommuninilu tjenestemandit pillugit Inatsisartut inatsisaata
allanngortinneqarnissaa pillugu Inatsisartut 1996-mi ukiakkut ataatsimiinnitsinni
siullermeerinninnermi Kattusseqatigiinniit oqaaseqaatikka innersuussutigalugit,
matumuuna Inatsisartut Siulittaasoqarfiata Inatsisartut suliffeqarfiini
atorfillit pillugit Inatsisartut inatsisaannut siunnersuutaa tunngaviatigut
taperserpara.
Taamatummi siunnersuuteqarnermi
pingaartutut isigisariaqartunut ilaasariaqartoq tassaavoq tjenestemandit
pisinnaatitaaffiisa pisussaaffiisalu sapinngisamik
allanngortinneqannginnissaat, aammalu Inatsisartut suleriaasianni
Siulittaasoqarfiup sulisunik atorfinitsitsisinnaanerata
soraarsitsisinnaaneratalu naapertuuttunngorsarnissaa.
Taamaattumik pissusissamisoortutut
isigaara tjenestemandit Inatsisartut suliffeqarfiini atorfillit
inatsiseqartilernissaat minnerunngitsumik atorfillit pisortaqarfinniit
pinsortaqarfinnut nooqattaartannginnissaat aalajaannerusumillu
sullissisinnaanerat qulakkeerniarlugu.
Tjenestemandit pisussaaffiisa pisinnaatitaaffiisalu
allanngortinneqannginnissaat pingaartinneqaraluartoq, inatsisissap
saqqummiunneqarnerani kapitel 5-mi atorfimmiit peersitaagallartarnermut
tunngatillugu aningaasarsiaqartitaanissamut, imaluunniit
aningaasarsiaqartitaannginnissamut tunngasunik aalajangersakkanik ' 30-mi aalajangersakkanut naapertuuttumik
amigaateqarsoraara.
' 23 imm. 2-mut tunngatillugu
apeqqutigisariaqarpoq pinerluttulerinermik inatsisip kapitel 9-at aamma 10
tassunga '-mut
ilannguttariaqannginnersut. Aammalu ' 24 imm. 1-mi Siulittaasoqarfiup
aalajangiisinnaatitaalernissaata qanoq pisariaqartiginera kattusseqatigiinniit
apeqqusertariaqarsoraara. Tassa Nunatsinni eqqartuussisarnermik inatsisip ' 7 imm. 2 aamma ' 13 imm. 2, ilaatigut tunngavigalugit
eqqartuussisoq aalajangiisinnaatitaareermat.
Ukiuni makkunani inissaaleqineq Nunatsinni
taama annertutigitillugu tjenestemandit ilaasa atorfinitsinneqarnerminnut
ilatillugu ineqartussaatitaanermi atassiinnartussaatitaanerat sakkortuumik
apeqqusertariaqarsoraara. Tassami ilaatigut tjenestemanditut ukiut 25-it
sinnerlugit atorfeqartugut ilisimavarput tjenestemandit ilaasa taamatut
aalajangersagaqarneq nammineerlutik illutaarsinnaaneraluaminnut annertuumik
aporfigisaraat.
Taamaattumik aalajangersakkap taassumap
ullutsinnut naleqqutinngilluinnartup peerneqarnissaa Kattusseqatigiit
sinnerlugit kaammattuutigissavara.
Aamma Katttusseqatigiinniit ilisimavarput
Nunatsinni allaffissornikkut aningaasartuutit, pingaartumik
Namminersornerullutik Oqartussat allaffeqarfiini killilersimaarinnilluni
aqutsiniarneq annertuumik ajornartorsiutaasoq, minnerunngitsumik atorfillit
taarseraannerujussuat eqqarsaatigalugit.
Taamaattumik kaammattuutigisariaqarpoq
Inatsisartut allattoqarfianni ukiuni killilinni atorfinitsitsisarnerup
annerusumik atorneqalernissaa. Kattusseqatigiinniillu sukkulluunniit
isumaqatigilersinnaanngilarput inuit ukiorpassuarni sulisimasut
soraarnerussutisiaasa aappaasut isertitai naapertorlugit
aalajangiiffigineqartarnerat.
Taamaattumik ' 41 imm. 4 peerneqarnissaa matumuuna
allannguutissatut siunnersuutigaara.
' 52-mut tunngatillugu Kattusseqatigiinniit
isumaqarpunga ' taanna
pisariaqanngitsoq, tassami tjenestemandit tamermik siumoortumik
akissarsisareerput, taamaattumik ' pineqartoq suliaqutaannartut nalilertariaqarpoq.
Kapitel 14-mi tjenestemandit tapertaasumik
ilinniarnissaq siunertaralugu akissarsiaqarlutik sulinngiffeqarsinnaanerannik
periarfissiineq Kattusseqatigiinniit tamakkiisumik taperserparput, tamannami
sulisussanik tikisitsisarnerup annikillisikkiartuaarnissaanut
alloriarfissaassammat kusanartoq.
Ullumikkut isumaqatigiissuteqarluni
atorfinitsitsisarneq ilaatigut pilerinartoqaraluartoq, taamaattoq Inatsisut
Siulittaasoqarfiata inatsisissatut siunnersuuteqarnermigut takutippaa tjenestemandeqarneq
pillugu inatsiseqarneq imaaliallaannaq saneqqunneqarsinnaanngitsoq.
Naggataatigut kaammattuutigissavara
naalakkersuisoqarfiit tamermik ataatsimoortumik uuma inatsisissap assinganik
pilersitseqqullugit, sulisoqarnerup pitsaanerusumik aningaasartuutaannginnerusumillu
aqunneqarnissaa anguniarlugu.
Taamatut oqaaseqarlunga suliap
aappassaaneerneqannginnerani Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliami
oqaluuserineqarnissaa inassutigaara.
Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:
Amerlanerussuteqarluartunit saqqummiussaq
isumaqatigineqarluarpoq, taamaattumik annertunerusumik taakku
oqaaseqarfigissanngilakka, aamma isumaqarpunga saqqummiussap aallaavigigaa
suleriaatsitsinnut aamma naleqqussarnissaa tassani anguniarneqarluni,
taamaattumillu tupinnanngilaq annertunerusumik saqqummiussaqanngimmata Partiit
anginerit imaluunnit amerlanerussuteqartut.
Kattusseqatigiinniilli apeqqutigineqartut
assigiinngitsut - tassa paragraf-inut assigiinngitsunut tunngassuteqartut - taakku
isumaqarpunga uumap suliap ingerlaqqinnerani aappassaaneerneqannginnerani
Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliami tamakku tamarmik
misissuataarneqaqqaassasut, taavalu tamanna pereerpat aamma
aappassaanneerneqarnissaanut atatillugu nalunanngitsumik ersarinnerusumik
saqqummiussivigineqarsinnaajumaartut.
Taama naatsumik oqaaseqarlunga
qutsatigissavara taamak ersaritsigisumik tapersiisoqarmat.
Fin Karlsen, Ataatsimiinnermi aqutsisoq:
Tassalu taamasilluni ullormut
oqaluuserisassaq immikkoortoq 11, Inatsisartut suliffeqarfiini atorfillit
tjenestemandit pillugit Inatsisartut inatsisissaanut siunnersuut
oqaluuserineqarnera naammassivoq.
Oqaluuserisaq naammassivoq.