Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 27-1

Ataatsimiinnerit Tilbage Op Nĉste

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Ataasinngorneq 30. april 2001, nal. 13.29.

Oqaluuserisassani immikkoortoq 27.

 Nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut ilaasa inerteqqutaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut.

(Peqqinnissamut, Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoq)

(Siullermeerneqarnera)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat.

 

 

Alfred Jakobsen, Peqqinnissamut, Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoq:

Tassa uani siulianiatuulli oqaatigerusuppara aallaqqaammut oqaasertaliisimanerit annikitsunnguit ilaatigut aaqqiiffigisariaqarsimagakkit imarisaatigut isumaatigullu imatut allanngortitsinngikka­luarlugu.

 

Peqqussutissatut siunnersuummi siunertarineqarpoq nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut assigiinngitsut atorneqartarnerisa siammariartornerisalu pinaveersaartinneqarnissaat. Naalakker­suisuni pingaartipparput timersornermi peqataasut naligiimmik atugassaqartinneqarlutik aamma pissusissamisoortumik angusanik pitsaanerulersitsiniarlutik unammilleqatigiittarnissaat. Taa­maattumik nakorsaatit pissassaatitut atorneqarnerat Naalakkersuisuni akuerinngilagut. Aamma Naalakkersuisut isumaqarpugut nakorsaatit pissassaatitut atorneqartut timersornerup anersaava­nut naleqqutinngitsuusut.

 


Ullumikkut nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut timersortartunit pikkorinnernit aamma nalinginnaasumik timersoqatigiinnermiinnaq ajornartorsiutaanngillat, kisiannili qasujaallisarner­nut allanillu ingerlatani aamma naammattuugassaasarlutik. Nunatta nunat tamat akornanni timersoqatigiinnermi peqataasarnerata aamma aaqqissuussisuusarnerata pingaaruteqarnerata annertusiartornera peqatigalugu, taakkununnga tunngatillugu sapinngisamik piaartumik malerua­gassanik peqalernissaata pisariaqarnera annertusiartorpoq.

 

Tusarniaanermi akissutigineqartut Kalaallit Nunaanni Politimesterimiit aamma allanit arlalinniit Pisortaqarfimmit tiguneqartuni kajumissaarutigineqarpoq akiliisitaasussanngortitsilluni pineqaa­tissiissuteqartarnerup saniatigut aalajangersakkat arsaarinnittarnissamik ilaqartinneqassasut. Pisortaqarfiup tamanna tusaatissatut tiguaa siunnersuummullu tamanna ilanngullugu suliaralugu. Tamatuma saniatigut Politimesterip kaammattuutigaa, aammattaaq peqqussummi aalajangersaga­qartariaqartoq eqqartuussummik pineqaatisiinngikkallartumik, eqqartuussummik pineqaatissii­nertalimmik aamma inissiisarfimmut inissiilluni eqqartuussisoqartarnissaanik.

 

Taamatuttaaq Naalagaaffiup sinniisaa oqaaseqaateqarpoq pissusissamisuunngitsoq nakorsaatinik pissassaatitut atorneqartartunik, ikiaroornartut assingisut sunniuttartunik eqqussuisoqartarnerani taamaallaat akiliisitaasussanngortitsilluni aamma arsaarinnilluni eqqartuussisoqarsinnaanissaa.

 

Paasineqarsimavorli Namminersornerullutik Oqartussat periarfissaqanngitsut akiliisitaasussann­gortitsinissamit arsaarinninnissamillu sakkortunersumik inatsisiliornissamut periarfissaqanngit­sut. Taamatuttaarlu peqqussusiornikkut danskit nakorsaatit pissassaatitut atorneqartarnerisa inerteqqutigineqarnerat pillugu inatsisaat, ilaatigut tassani kiffaanngissusiaalluni pillaasoqartarlu­ni, atortussanngortissinnaanngilarput, inatsisitigut tunngavissaqannginnatta.

 

Taamaattumik Peqqinnissamut Pisortaqarfiup ilaatigut Kalaallit Nunaanni Politimesteri, Naala­gaaffiup sinniisua, sundhedsministeria aamma statsministeria suleqatigalugit ataavartumik aaqqiissuteqarnissamut periarfissat misissorpaat. Oqartussaaffiit Nunatsinnut nuunneqarnerani inatsimmi pisinnaatitsissutitut aalajangersakkat allanngortinneratigut siunissaq ungasinnerusoq isigalugu Namminersornerullutik Oqartussanut iliuuseqartarnissamut kiffaanngissusermik pisariaqartinneqartumik periarfissiigaluarput suliassat peqqinnissaqarfimmut tunngassuteqartut eqaannerpaamik aamma pitsaanerpaamik isumagineqarnissaannut.

 


Pisinnaatitsinermut inatsisip allanngortinneqarnissaata suliarineqarnera Danmarkimi sundheds­ministeriami aallartinneqarsinnaavoq Namminersornerullutik Oqartussat kissaateqarnerat naapertorlugu. Taamaattumik Naalakkersuisut sulissutigaat peqqinnisaqarnermut tunngasut oqartussaaffigineqarnerat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat inatsisaata annertusineqar­nissaa. Taamaaliornikkut Namminersornerullutik Oqartussat periarfissaqalissapput pineqaatis­siissutigineqartartunut pinerluttulerinermi inatsimmi ilisimaneqartut assinginik inatsisiliortaler­nissamut. Taamaattumik Politimesterimit pineqaatissiissutigineqartartussatut siunnersuutigine­qartut nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut ilasa inerteqqutaanerat pillugu inatsimmut kingusinnerusukkut ilanngunneqarsinnaapput.

 

Tamanna peqatigalugu isumaqarpunga pissutsit siuliani taaneqartut aporfiussanngitsut peqqussu­tissatut siunnersuutip akuersissutigineqarnerani Inatsisartut alloriarnermik siullermik pingaarute­qartumillu ingerlariarnissaannut, nakorsaatit pissassaatitut atorneqartarnerat sakkut atorneqarsin­naasut tamaasa atorlugit akiuiniarnissamut.

 

Taamatut oqaaseqarlunga nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut ilaasa inerteqqutaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut Naalakkersuisut sinnerlugit saqqummiuppara Inatsisartunut suliassanngortillugu.

 

Hans Enoksen, Siumup oqaaseqartua:

Nakorsaatit pissassaatitut, ungaluuserlugu nukkassaatitut atorneqarnerat peqqussutissatut siunnersuut Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut siammariartornerisa pinaveersaartinneqarnissaat tunngaviatigut Siumumiit isumaqatigalugu oqaatigissavarput. Pissutigalugu timersornermi angusanik pitsaanerulersitsiniarluni nakorsaatinik pissassaatinik atuineq tunngaviatigut isumaqa­tiginanngimmat. Ileqquliunneqassappallu timersortartunut kingunerlussinnaanera sunniuteqapi­lussinnaammat, tamannalu aamma timersornerup anersaavanut akerliulluinnarmat.

 

Ullumikkut nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut timersortartunik naliginnaasumik timersoqa­tigiinnermi ajornartorsiutaanngillat. Kisiannili ilaatigut soorlu qasujaallisarnerni allanilu naam­mattuugassaasarlutik, tamatumalu annerusumik atugaalernissaata killilersimaalerneqarnissaanut peqqussutissat siunnersuut tunngaviatigut Siumumit tamakkiisumik isumaqatigilluinnarparput.

 


Tassami ullumikkut timersortartugut pikkorissut Nunatta avataanut unammiartortarnerat takor­nartaajunnaarpoq. Nunatta avammut nittarsaanneranut annertuumik sunniuteqalersimallutik, tamakkulu pitsaasumik sunniuteqarlutik avammut takutitsiuassappata, nakorsaatit pissassaatitut atorneqartut inerteqqutaanerat timersornermi atugaanissaat pinngitsoorluinnartariaqarpoq.

 

Nunarput timersornikkut avammut nutaajuvoq, avammullu timersornikkut ammariartuinnarneq akornuserneqassanngippat akornutaasinnaasut killilerneqarnissaat pingaaruteqarluinnartoq Siumumiit oqaatigissavarput.

 

Aammalu unioqqutitsilluni eqquissuinermi assaarinnittarnissat ilanngullugit peqqussummut ilanngunneqarnissaat tamakkiisumik Siumumit isumaqatigigatsigit.

 

Taamatut peqqussutissatut siunnersuut tamakkiisumik Siumumit taperserparput, suliassallu taagorneqartut tamaasa isumaqatigalugit. Unalu aaqqiiniarnermi alloriarnertut siullertut isigalu­gu, tamakkiisumik tunngaviatigut isumaqatigalugu taperserlugu oqaatigissavarput.

 

Taamatullu isikkoqarluni aappassaaneerneqarnissaa innersuussutigissallugu, qujanaq.

 

Godmand Rasmussen, Atassutip oqaaseqartua:

Nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut ilaasa inerteqqutaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutis­saattut siunnersuummut Atassummiit imaattumik oqaaseqalaassaagut.

 

Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisup akissuteqaammini oqaaserisai annertunerusu­mik oqaaseqarfiginianngilagut, tassami pissutsit eqqortut Naalakkersuisup akissuteqaataani ersarimmata.

 

Soorlumi Naalakkersuisut nassuiaataani eqqaaneqartoq, Nunatsinni timersortartut ilaannit atugaalersimanera taamattaarlu tassuuna atugaanerata kingunerisinnaasai aammalu timersortartu­nut inuunerup ineriartuutaanut ajoqutaasinnaanerat.

 

Puiortariaqanngilarpummi timersortartup peqqisseruttornermi nalaani namminerlu allanik ikiorsinngikkaluarluni nukkassarneq qasujaallisarnerlu piumassusilinnut anguneqartarmat.

 


Nalunngilarpummi inoqartarmat utoqqalinertik tikivillugu timersornermik aallutaqartartunik, nakorsaatinillu nukkassaatinik pineqartartunik atuinikkut suli timersorneq piumassuseqarfigiga­luarlugu arlaatigut akornutissarsiffigissagaanni nuannersuunavianngilaq, peqqissiminissarmi siulliunavianngimmat.

 

Soorlumi Naalakkersuisup akissuteqaammini ersersereeraa nakorsaatinik nukkassaatinik atuineq ileqqorissaarnissamut akerliusoq, tamannalu Atassummiit Naalakkersuisup akissutaa tamakkiisu­mik taperserparput.

 

Atassummiit taamatut naatsumik oqaaseqarluta qulaani pineqartoq taamatut isikkoqartillugu aappassaaneerneqarnissaanut innersuussutigaarput.

 

Olga Poulsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Naalakkersuisup peqqussutissamut siunnersuummut tunngavilersuutai tamakkiisumik Inuit Ataqatigiinniit taperseratsigit matumuuna nalunaarutigissavarput.

 

Timersornerup anersaava tassaavoq nuannaarneq, ikinngutigiinneq, peqqissuunermik inuuneqar­neq soorunalumi aamma angusaqarusunneq ajugaasuttarnerlu. Anersaaq taanna Nunatsinni timersortartut amerlanersaasa pigisarigaat ileqqorissaartumillu ingerlatarigaat qularnanngilaq. Taassumallu nammineq piumassutsimik ingerlanneqartuarnissaa anguniartuartariaqarparput.

 

Taamatut timersornerup iluani ileqqorissaarnermik ingerlatsiuaannarnissaq kissaatiginaqaaq, tassami taamaasiornikkut meerartatta timersornermik ilumoortumik ilikkagarlutik ineriartornis­saat kissaatiginaqimmat.

 

Taamaattumik Inuit Ataqatigiinniit siunnersuut tamakkiisumik taperserparput, Peqqinnissamu­mullu Ataatsimiititaliamut ingerlateqqillugu.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:

Nakorsaatit pissassaatitut atorneqartartut ilaasa inerteqqutaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutis­saattut siunnersuummut Kattusseqatigiinniit imatut oqaaseqaateqassaagut.

 


Peqqussutissatut siunnersuut Kattusseqatigiinniit tamakkiisumik tapersersorlugu oqaatigissavar­put, tassami peqqussutissap akuerineqarneratigut Nunatsinni pissassaatit nunat allani inerteqqu­taatitaat atuutinneqalissammata.

 

Ullumikkut ajornartorsiut takussaasutut inngikkaluartoq siunissami Nunarput nunat allat piumasaqaataasa atulerneratigut timersornikkut unammisartutigut piumasaqaataannut atuuttumut ilanngunneqassammata. Ilanngullugu taakkartorneqartut tassalu akiliisitaalersinnaalernissat aammalu arsaarinnittalernissat tamakkiisumik taperserpagut.

 

Naalagaaffiup sinniisaata oqaaseqaateqarnera taamatuttaaq tamakkiisumik Kattusseqatigiinniit taperserparput, aammalu Peqqinnissaqarfiup Danmarkimi sundhedsministeria suleqatigalugu inatsisitigut allannguisinnaanissaa piaartumik aaqqiivigineqarnissaa pingaartillugu.

 

Taamatut Inatsisartutigut suliap aallartisalernera nuannaarutigaarput, neriuutigalugulu peqqussu­tissatut siunnersuutip siunissami aggersumi piaartumik piviusunngortinneqarumaartoq.

 

Taamatut oqaaseqarluta peqqussutissatut siunnersuut tamakkiisumik Kattusseqatigiinniit akuersaassavarput aappassaaneerneqarnissaanullu ataatsimiititaliamut attuumassuteqartumut ingerlassappat innersuussutigissallugu.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq:

Nunatsinniit takornartaajunnaarpoq pingaartumik nunarsuarmiut timersuutinik unammisarneran­ni takusalerlugit tusartalerlugillu ajugaagaluartut ilaat akuerineeruttartut unamminermi nukkas­saatinik atuisimaneri pissutigalugit.

 

Inatsisissatut siunnersuut manna tikilluaqqunarluinnarpoq, alloriarnertulluunniit siulliinnartut isikkoqaraluaruni.

 

Iluarisimaarnarpoq Politimesteri kajumissaaruteqarsimammat siunnersuuteqarsimallunilu. Kajumissaarutaasa ilaat peqqussutissaq aalajangersagaqartariaqartoq eqqartuussummik pingasu­nik periarfissalinnik. Taamatuttaaq Naalagaaffiup sinniisaata pissusissamisoortuusorisimanngilaa nukkassaatinik Nunatsinnut eqqussineq taamaallaat ikiaroorniutinik eqqussisarnermut assigusu­mik akiliisitaasussanngortitsinermik arsaarinniinnartarnermillu kinguneqartinneqartassappata.


Tassami annerusumik iliuuseqartariaqaraluarpugut taamaasiornissamut piginnaatinneqaraluarut­ta. Siunnersuummi annerusumik piginnaatitaalernissami anguniarlugit suliniutit pissusissamiso­orput, ajornartorsiut pillugu suleqatigiit maani Peqqinnissaqarfik, Politimestereqarfik, Danmarki­mi peqqinnissakkut ministeriaqarfik, maani Naalagaaffiup sinniisoqarfia kiisalu statsministeria­qarfik suleqatigiillutik angusassaat pitsaasut qularnaquteqanngillat, taamaattumillu sulilluarnis­saannik angusaqarluarnissaannillu kissaallugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut maanngaanniit taperserluinnarpara.

 

Alfred Jakobsen, Peqqinnissamut, Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoq:

Tassa Naalakkersuisut sinnerlugit qujassutigissavara aamma uani partiit oqaaseqartui tamarmik taamatut tapersiillutik suliassap ingerlaqqinnissaanut akuersaarmata.

 

Taavalu aamma naggataatigut oqaatigiinnassallugu Naalakkersuisut sinnerlugit qujassutigigakku taamatut peqqussutip annertunerusumik pineqaatissiisinnaanermik piginnaatitsilernissamik ilaneqarnissaanut tunngasoq pillugu Naalakkersuisuni sulissutitta taperserneqarnera nuannaaruti­gigakku, qujanaq.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:

Tassa oqaatigineqartutuut aamma immikkoortoq 27 nakorsaatit pissassaatit atorneqartartut ilaasa inerteqqutaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutissatut siunnersuutip aappassaaneerneqarnissaa pitinnagu Peqqinnissamut Ataatsimiititaliami qimerloorneqarallassaaq.

 

Taamaalillugu siullermeerineq naammassivarput.