Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

2002-imi ukiakkut ataatsimiinnerata imaqarniliornera

Ullut ataatsimiiffiusut arfersaneq pingajuat, aataasinngorneq 13. maj 2002, nal. 14.59

Oqaluuserisassaq immikkoortoq 101

Utoqqaat atugarisaat pillugit Naalakkersuisunut apeqqut.

(Anthon Frederiksen)

 

Anthon Frederiksen, apeqquteqartoq, Siulittaasup tulliata sisamaat, Kattusseqatigiit.

Kalaallit Nunatsinni Inatsisartut suleriaasissaanni § 36 tunngavigalugu matumuuna Naalakkersuisunut imaattumik apeqquteqarniarpunga:

 

Naalakkersuisut ukiarmi 2001-imi Utoqqaat aningaasatigut inissisimanerat pillugu nalunaaruteqarput.

 

Nalunaarummi takuneqarsinnaasut uppernarsineqartullu tunngavigalugit utoqqartatta amerlanersaat aningaasatigut ilaatigut annertuumik ajornartorsiuteqarput, tamanna miserratissaanngilaq nassuerutigineqartariaqarlunilu.

 


Tamakkualumi pillugit aamma uanga Inatsisartuni ataasiarnanga utoqqaat innarluutillit sulisinnaajunnaarnersiutillillu atugaasa iluarsineqarnissaat pillugit siunnersuuteqartarsimavunga, kisianni ajoraluartumik annerusumik tusaaneqartarsimanngitsunik.

 

Maannakkut qujanartumik misissuititsineritigut uppernarsarneqarpoq; ilumut Nunatsinni utoqqartavut aningaasatigut ilaatigut annertuumik ajornartorsiuteqartut. Misissuinerit ilaatigut takutippaat utoqqaat utoqqaanerujuartortillugit aningaasatigut pissarsiarisartagaat annikilliartortartut il.il.

 

Apeqqutissakkalu ilaatigut ukuupput:

 

Misissuisimanermi paasisat qanoq atorneqarniarpat? Qaqugulu?

Naalakkersuisut Utoqqaat atugaasa pitsanngorsarneqarnissaat qulakkeerniarlugu qanoq iliuuseqarniarpat?

 

Aama Naalakkersuisut utoqqaat namminerisaminnik inillit pillugit qanoq aaqqiissuteqarniarpat?

 

imaluunniit qanoq pilersaaruteqarpat?

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.

Athon Frederiksen qutsavigaarput. Taavalu maannakkut Naalakkersuisunut ilaasortaq Isumaginninnermut naalakkersuisoq Ole Dorph akissuteqassaaq.

 

Ole Dorph, Inunnik isumaginninnermut Sulisoqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq.Siullermik ilisimasitsissutigissavara siunnersuuteqartumut akissuterput Naalakkersuisuninngaanniit allaganngorlugu ingerlatereernikuugatsigu.

 

Naalakkersuisunut utoqqaat atugarisaat pillugit apeqquteqaammut atatillugu innersuussutigineqassaaq, utoqqaat aningasaqarnikkut atugarisaat pillugit misissuineq 2001-imi agguaanneqartoq.


Utoqqaat aningaasaqarniarnertik namminneq qanoq misigisaqarfigisarneraat misissuinermit ilaatigut paasineqarsinnaavoq. 27%-iisa assut naammagisimaarpaat imaluunniit naammagisimaarlugu, 41%-iisa imannak naammagisimaanngilaat, 32%-iisalu aningaasaqarniarnertik naammagisimaanngillluinnarpaat. Misissuinermiilli paasineqarsinnaanngilaq utoqqaat aningaasaqarniarnerat inuiaqatigiinni annanut sanilliullugu qanoq inissisimanersoq.

 

Inuuniarnermi atugarisat pillugit 1994-imi misissuinermit paasineqarportaaq ilaqutariit ilinniagaqarsimasuunngitsut aammalu ilaqutariit aalisartukkormiut piniartukkormiullu annikitsuinnarnik isertitaqartartut taamatullu aningaasaqarnikkut atugarisaat ajornartorsiorfiusut. Taamatuttaaq ilinniartut annikitsuinnarnik isertitaqaateqartartutut taaneqarsinnaapput. Misissuinermi paasinarsitinneqarpoq qitornallit kisimiillutik pilersuisuusut aninaasaqarnikkut ajornartorsiutilittut aamma inissisimasuusut. Maannamut misissuinernik nutaajunerusunik pigisaqartoqanngilaq isertitakinnerusut aammalu akunnattumik isertitaqartartut atugarisaannut sanilliunneqarsinnaasunik.

 

Kommunit ataasiakkaat tamarmik 2001-ip ukiaanerani apeqquteqaateqarfigineqarput soraarnerussutisialinnut inummut tapit tuniunneqartartut pillugit. Kommuni ataaseq eqqaassanngikkaanni kommunit aningaasanik atugassiissuteqartitsisarput (rådighedsbeløb), soraarnerussutisiallip aalajangersimasumik aningaasartuutissat akilerneqareeraangata sinneruttussanik. Kommunit amerlanerit kisimiittunut qaammammut 2.500-3.500 kr.-inik atugassiissuteqartitsisarput, aappariinnullu 3.500-6.000 kr.-inik, tassalu imaappoq soraarnerussutisiallit ilaat aalajangersimasumik aningaasartuutissatik akilereeraangamikkit allanit isertitakinnerusartunit amerlanerusunik aningaasassaqartarlutik.

 

Utoqqaat ilaasa aningaasakilliornerartarnerat sooraarnerussutisiat qaffanneqarnissaannut immini tunngavissiissutaasinnaanngilaq, taamaattorli soraarnerussutisiat 1998-imili qaffanneqarnikuunngimmata anguniagaavoq soraarnerussutisiat inuuiaqatigiinni allanut, isertiaasartut eqqarsaatigalugit, aningaasaqarnikkut 1998-imiilli qaffariaataasimasut malillugit qaffaaffigineqassasut.

 


Utoqqarnut akiliutigineqartartut pineqartut utoqqaliartornerat ilutigalugu ikiligaluttuinnartarnerarlugit misissuinermi nalunarunnaarsitsineq arlalinnik peqquteqarsinnaavoq. Peqqutaasinnaavoq soraarnerussutisiarisartakkat saniatigut allanik isertitakinnerusalerneq imaluunniit allanik isertitaqarunnaaartarneq. Peqqutaasinnaasoq alla aamma tassaavoq utoqqaat illuannut nuunneq, tamatumani pineqartunut maleruagassa malillugit soraarnerussutisiat ikinnerusut akiliutigineqartarmata.

 

Misissuinermit paasisat qanoq atorniarneqarnerannik apeqqummut atatillugu ilisimatitsissutigineqarsinnaavoq taamatut misissuititsisimaneq pisortanit soraarnerussutisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnissaanut suliaqarnermut tamakku ilaatinneqarumaarmata, taamatumanilu peqqussummi naapertuutinngitsunik nalaassassaqartoqarneq immikkut alaatsinaanniarneqartussaammat.

 

Naalakkersuisut missingersuutit pillugit qanittukkut isumasioqartigiippuut, tassanilu soraarnerussutisiat pitsanngorsaavigineqarnissaat eqqartorneqarpoq. Pitsanngorsaataasinnaasut - inuiaqatigiinni isertitatigut ineriartornerit malitsigisaannik tamanut atuuttumik qaffaanissap saniatigut - qulakkeerinnissutaassapput soraarnerussutisiallip nammineq isertitaqaateqarneq ajortup, aapparisap isertitarisartagarisinnaasai apeqqutaatinnagit, aningaasanik aalangersimasunik pisinnaasaqarsinnaatitaalernissaanut, aammalu soraarnerussutisiarisartakkat aukangannginnerusumik ikililerneqartalernissaannut, tamatumani soraarnerussutisisiaqartoq nammineq sulinermigut saniatigut isertitaqalaartarput imaluunniit tjenestemanditut suliffeqarnermiilluunniit soraarnerussutisiassaqartarpat.

 

Naalakkersuisut ilimagaat Inatsisartut 2002-mi ukiakkut ataatsimiinneranni pisortanit sorarnerussutisiat pillugit Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnissaanut siunnersuummik saqqummiussissallutik, taamatullu matuma siuliani taaneqareersut ilaatillugit.

 


Naalakkersuisut utoqqaat nammineq inissiaateqartut ikiorserneqarnissaannut qulakkeerinnissutaasinnaasunik qanoq iliuuseqarniarnerannik pilersaaruteqarnerannilluunniit apeqqummut tunngatillugu ilisimatitsissutigineqarsinnaavoq BSU-mi illuutit pineqartillugit ineqarnermut tapiissutit atorunnaarsinneqarnerannut atatillugu imaalissammat BSU-p illuutaanik piginnittut isertitakinnerusut akiligassarisaminnik aammalu kapitali 4 malillugu taarsigassiamik akiitsuinik sinneruttunik isumakkeerfigineqarsinnaalissasut, taamaasillunilu aamma akiitsut isumakkeerinnissutaasussanngorlugit.

 

BSU-p illuutaanik piginnittut, piffissamilu 1. maj 2002-imiit 30. april 2002-p tunngaanut ineqarnermut tapiissutisisimasut, akiligassarisaminnik sinneruttutullu akiitsorisaminnik isumakkeerinniffineqarsinnaatitaasussaassapput- piginnittullu taakku INI A/S-imit allagarsitinneqarumaarput atsiorneqariarluni INI A/S-imut utertillugu nassiunnqartussamik, taamaasilluni akiligassarisat akiitsullu sinneruttut isumakkeerinnissutaassammata. Taamatuttaaq piginnittut ukiuni kingullerni marlunni akileraaruteqarfiusuni inoqutigiittut ukiumut 128.000 kr.-it ataallugu isertitaqartarsimasut akiligasarisamik aammalu sinneruttutut akiitsorisamik isumakkeerinnissutigineqarnissaat qinnuteqaatigisinnaassavaat. Isertitarisimagassatut killigititaq meeqqamut ataatsimut 4.000 kr.-inik qaffanneqartassaaq (taamaattorli meqqat amerlanerpaamik arfinillit), tamatumani inoqutigiinni meqqat 18-it inorlugit ukiullit pineqartuni suli najugaqartuuppata.

 

Pineqartut tassaapput BSU-p illuutaanik piginnittut katillugit 386-it. Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Pisortaqarfik illut taakku pineqartut sinerissami piginnittuisalu utoqqaassuserisaat malillugu qanoq agguataarsimanerannik paasissutissaateqanngilaq, qularnanngilarli soraarnerussutisiaqartut arlallit BSU-nik illuuteqarmata, taamatullu aamma kapitali 4 malillugu taarsigassarsianut akiliggassarisanik sinneruttutullu akiitsorisanik isumakkeerinniffigineqartussanut ilaanissaat.

 


Sinneruttutut akiitsorisat aammalu akiligassarisat isumakkeerinnissutaanerisa kingunerisassaat tassaassaaq illut kapitali 4 malillugu taarsigassarsiffiusimasut atorneqarsinnaanerannut killiliussaasartut atorunnaarsinneqarnissaat. Taamasilluni illu pineqartoq tunineqarsinnaalissaaq. Illulu boligstøttimik aaqqissuussinermut ilaatinneqarunnaartussaammat boligstøttimik aaqqissuussineq malillugu iluarsartornissaanut pitsanngorsarnissaanulluunniit taarsigassarsiniarnissamut qinnuteqaatigineqarsinnaajunnaassaaq. Akerlianik pitsanngorsarnissaanut taasigassarsinissamik 10/40/50-imik aaqqissuussineq malillugu qinnuteqartoqarsinnaasoqalissaaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.

Isumaginninnermut naalakkersuisumut akissuteqaataanut qujavugut. Taava apeqquteqartoq naatsuararsuarmik oqaaseqaqqissinnaavoq. Anthon Frederiksen.

 

Anthon Frederiksen, apeqquteqartoq, Siulittaasup tulliata sisamaat, Kattusseqatigiit.

Akissuteqaammut qujavunga, aammalu akissuteqarnermi oqaatigineqartut Naalakkersuisut ilimagisaat tassa Inatsisartut ukiakkut 2002-mi ataatsimiinnissaanni pisortani soraarnerussutiat pillugit Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnissaannik kinguneqartussaasoq paasivara misissuisitsisimaneq. Tamannalu pissangallunga aamma malinnaaffigilluarumaarpara ukiamut. Qujanaq

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.

Anthon Frederiksen qutsavigaarput.