Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Ataatsimiititaliamit sisamanngornermi ulloq 14. maj 2020 nal. 13-mut, Ataatsimiittarfik Erling Høeghimi ammasumik siunersiorneqarnissamut aggeqqusissut.

 

Inatsisartut suleriaasianni § 19 naapertorlugu aatsitassat pillugit suliassaqarfimmi Naalakkersuisut suliniutaat, taakku killiffii, matumani aamma Naalakkersuisut coronavirusip ajornartorsiortitsinerata nassataanik aatsitassarsiornermik ingerlatseqatigiiffinnut piumasaqaatinik qasukkaanerat, aatsitassanik radiop qinngualanilinnik piiaanissamut akuersissutit, Naalakkersuisut aningaasaliissutissat pillugit Amerikamiut naalakkersuisuinik isumaqatigiissutaat, pingaartumik pingaarnertut aatsitassanut suliassaqarfimmut aningaasaliissutit kiisalu Aatsitassat pillugit Isumalioqatigiissitamik pilersitsiniarnerup ineriartornera pillugit Aningaasaqarnermut, Aatsitassanullu Naalakkersuisoq Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Ataatsimiititaliamit siunersiorneqarnissamut matumuuna aggersarneqarpoq.

 

Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Ataatsimiititaliap oqaaseqaatai apeqqutaalu:

1. Naalakkersuisut coronavirusip ajornartorsiortitsinerata nassataanik aatsitassarsiornermik ingerlatseqatigiiffinnut piumasaqaatinik qasukkaanerat pillugu paasissutissinneqarnissaq ataatsimiititaliamit kissaatigineqarpoq.

a) Qasukkaanerit sorpiaappat?

b) Qasukkaanerit ingerlatseqatigiiffinnut kiisalu Nunatta Karsianut piffissami qanittumi ungasissumilu qanoq sunniuteqartussatut Naalakkersuisunit naatsorsuutigineqarpat?

c) Naalakkersuisut ikiorsiissutit nalinginnaasut inuussutissarsiortunut allanut aamma atuuttut saniatigut aatsitassarsiorluni suliassaqarfimmi suliffeqarfinnut ikiorsiissuteqarnissamik pilersaaruteqarpat?

 

2. Aatsitassat pillugit suliassaqarfimmi ingerlatat pillugit nalinginnaasumik paasissutissinneqarnissaq ataatsimiititaliamit kissaatigineqarpoq, tamanna pingaartumik aatsitassanik radiop qinngualanilinnik piiaanissamut akuersissutinut tunngatillugu, taakku saniatigooralugit niuerutigineqarsinnaatillugit imaluunniit misissueqqaarnermut piiaanermullu atatillugu avatangiisinut qanittunut ajortunik sunniuteqarsinnaatillugit.

 

a) Kalaallit Nunaata kujataani suliniutit marluk Kuannersuarni suliniutip kiisalu Killavaat Alannguanni suliniutip akornanni pingaarnersiuisoqassappat, suliniut sorleq Naalakkersuisunit salliutissallugu Naalakkersuisunit piukkunneqarnerua?

b) Suliniutini apeqqut a-mi taaneqartuni aatsitassat piiarniarneqartut uranimik imaluunniit 60 ppm-imit annertunerusumik radiop qinngualanilinnik allanik akoqarpat?

c) Kuannersuit kiisalu Killavaat Alannguata akornanni aatsitassarsiorfimmik ataatsimik imaluunniit taakkunannga tamanik ammaanermi inuit pisinnaatitaaffiinik tunngaviusunik malinninnissaq Naalakkersuisunit qanoq qulakkeerniarneqarpa?

d) Kommuni Kujallermi innuttaasut ilanngutsinneqarnissaat Naalakkersuisunit isumaliutigineqarpa, tamanna assersuutigalugu Kuannersuarni imaluunniit Killavaat Alannguanni aatsitassarsiorfimmik pilersitsinissaq aalajangiunneqassappat innuttaasunik taasititsinikkut?

e) USA Kuannersuarni Killavaallu Alannguanni aatsitassarsiornermik suliniutini akuutinneqarpa?

f) Aatsitassarsiorluni suliniutit suut USA-mit akuuffigineqartut Naalakkersuisunit paasissutissiissutigineqarsinnaappat?

g) Aatsitassarsiorfinnit ilaatigut aatsitassanik radiop qinngualanilinnik piiaaffiusunit ujaqqat atugassaanngitsut (taillings) igitassallu allat sumut inissinniarneqarnersut Naalakkersuisunit paasissutissiissutigineqarsinnaava?

h) Igitassat assersuutigalugu Narsap imeqarfiata qulaani tatsimi Taseq’mi inissinneqarnissaat suli pilersaarutaappat, illoqarfiup imermik pilersorneqarneranik sakkortusisamik nakkutilliisoqassanersoq Naalakkersuisut paasissutissiissutigisinnaavaat? Taamaappallu qanoq iliornikkut?

i) Aatsitassarsiorfinnik aatsitassanik allanillu radiop qinnualanilinnik piiaaffiusussanik pilersitsinissaq aalajangiunneqassappat avatangiisinik, pinngortitamik uumassusilinnillu innarliinnginnissamut naliliinerit pillugit Inatsisartunut ilaasortat tamakkiisumik ilisimatinneqarlutillu peqataatinneqassappat?

j) Aatsitassanik radiop qinngualanilinnik piiaanermik aallartitsineq naalagaaffeqatigiinni illersornissakkut upalungaarsimanikkullu annertusaasariaqarnermik nassataqassava? Taamaappallu USA tamatumunnga akuutinneqassava?

k) Namminersorlutik Oqartussat danskillu naalagaaffiata akornanni 2016-imi isumaqatigiissut naapertorlugu aatsitassanik radiop qinngualanilinnik, kiisalu aatsitassanik nalinginnaasumik sakkutooqarnikkullu atorneqarsinnaasunik (dual use) avammut tunisinermi naalagaaffik pingaarnertut akisussaasuuvoq. Isumaqatigiissut taanna suli atuuppa?

l) Radiop qinngualanerinik akulinnik matumani aamma uranimik akulinnik aatsitassarsiorfissat pilersaarusiornerat pillugu danskit naalagaaffiat tamakkiisumik peqataatinneqartarpa?

 

 

Amerikamiut suliniutinut, pingaartumillu aatsitassanut suliassaqarfimmi aningaasaliissutaat pillugit paasissutissinneqarnissaq ataatsimiititaliamit kissaatigineqarpoq.

 

a) Aningaasat ilaat qanoq amerlatigisut aatsitassanut suliassaqarfimmi atorniarneqarnissaat isumaliutaava?

b) Aningaasat sumorpiaq atorneqarnissaat Naalakkersuisunit isumaliutigineqarpa?

c) Qanoq aningaasat atorneqarnerannut Amerikami naalakkersuisut sunniuteqassappat?

d) Aningaasat assersuutigalugu ujaqqat pillugit paasissutissanik katersinermut atorneqassappata paasissutissanut taakkununnga tunngatillugu USA qanoq pisinnaatitaaffeqassava?

 

3. Aningaasanut Inatsimmi Aatsitassat pillugit Isumalioqatigiissitamik pilersitsinissamut aningaasanik immikkoortitsisoqarsimavoq (kontu pingaarneq 67.01.09). Aatsitassat pillugit Isumalioqatigiissitamik pilersitsinissamik suliaqarnerup killiffia pillugu paasissutissinneqarnissaq ataatsimiititaliamit kissaatigineqarpoq, matumani aamma:

a) Isumalioqatigiissitamut suliakkiissutissap imarisassai pillugit Naalakkersuisut qanoq isumaliuteqarpat?

b) Susassaqartut attuumassutillit akuutinneqarnissaat qanoq Naalakkersuisunit qulakkeerniarneqarpa?

c) Inatsisartunik akuutitsinissaq Naalakkersuisunit isumaliutigineqarpa – taamaappallu tamanna qanoq?

 

Siunersiuinermi malitsitut apeqquteqartoqartarsinnaanera naatsorsuutigineqassaaq.

 

-oOo-

 

Ataatsimiititaliap Naalakkersuisumik siunersiuinerata Naalakkersuisup ataatsimiititaliallu akornanni pingaarnersiuilluni tulleriiaarinerit anguniakkallu pillugit naalakkersuinermut tunngasumik oqaloqatigiinnertut sapinngisamik iluseqartinneqartarnissaa Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Ataatsimiititaliamit anguniarneqarpoq. Taamatut oqallinneq ammasumik oqallinnertut sapinngisamik ingerlanneqassaaq.

Kiisalu apeqqutit siuliani allassimasut pillugit allakkiamik kalaallisut danskisullu ataatsimiititaliap Naalakkersuisumik siunersiuineranut atatillugu pissarsitinneqarnissani ataatsimiititaliap kissaatigaa. Allakkiap kingusinnerpaamik ataatsimiititaliap Naalakkersuisumik apersuinerata kinguninngua uunga nassiunneqarnissaa qinnutigineqarpoq: juul@ina.gl. Allakkiaq ataatsimiititaliap Naalakkersuisumik siunersiuineranut nassarneqarpat atorneqarpallu taassuma nuutinnera ataatsimiititaliap Naalakkersuisumik apersuinerata aallartinnerani ataatsimiititaliap oqaluttaanut ataatsimiititaliallu allattaanut tunniuteqquneqarpoq.

 

 

Inussiarnersumik

Henrik Fleischer

Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Ataatsimiititaliamut Siulittaasoq