Oqaluuserisassani immikkoortoq 07-1 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Marlunngorneq
1. maj 2001, nal 10:08.
(Naalakkersuisut Siulittaasuat)
Ataatsimiinermik aqutsisoq: Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq, Augusta Salling.
Augusta Salling, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq:
Taavalu tullinnguullugu oqaluuserisinneqassaaq immikkoortoq 7, naalakkersuisunikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut, saqqummiussissaarlut Naalakkersuisut Siulittaasuat Jonathna Motzfeldt, takanna.
Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat:
Siullermik oqaaseqartinnanga qujavunga Inatsisartut Siulittaasuata pilluaqqussutaanut, Namminersornerulernitsinni ukiut ukiut 22-nngortut, ulloq nuannersoq eqqaamasarput aamma ullumikkut pingaartillugu nalliussissavarput, aamma sulisartut ullorsiorneranik aamma taamatut pilluaqquvagut.
Saqqummiussassara naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuummut tunngassuteqarpoq, tassa saqqummiutissavarput naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarnermut tunngasut.
Naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat siulleq 1996-imi januarip aallaqqaataani atuutilerpoq, taanna kingullermik ukiakkut ataatsimiinnermi 2000-imi atatillugu allanngortinneqarpoq. Allanngortitsinermut atatillugu Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaata kaammattuutigaa naalakkersuinikkut sulinermut atatillugu aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat tamakkiinerusumik misissuataarneqassasoq.
Maanna inatsisissami siunnersuutigineqarpoq partiit, kattusseqatigiit ilaasortallu partiit avataniittut ukiumi qinnuteqarfimmi januarip aallaqqaataani qanoq amerlatigisunik ilaasortaatitaqarneq tunngavigalugu tapiiffigineqartassasut.
Partiit, kattusseqatigiit ilaasortallu partiit atavaaniittut sinniisuutitanut siullermut aalajangersimasumik tapiifigineqartassapput 160.000 kr.-inik, tulliuttunullu ataasimut 80.000 kr.-inik.
Kisimiillutik qinigaasut partiimit kattusseqatigiiffimmiluunniit qinigaasut siulliup nalinganik tapiiffgineqartassapput, taama siunnersuutaavoq.
Qinikkamut siullermut tulliuttumullu ataatsimut tapiissutit assigiinnginnerannut patsisaavoq allatseqarnikkut ikiorteqarnissamik pisariaqartitsineq ilaasortat amerlassusiat malillugu annertusiartortanngimmat.
Ilaasortat partiimit ilaasortaajunnaartut siunnersuut malillugu 40.000 kr.-inik tapiiffigineqartassasut siunnersuutaavoq, Inatsisartuni ilaasortat partiimi kattusseqatigiinniluunniit ilaasortaajunaartut naalakkersuinikkut sulineranni aningaasatigut tapiissutissat annertussusilerneqassapput imaluunniit annertussusilerneqarput aningaasatigut imminut iluaqusernissaq patsisigiinnarlugu partiimit kattusseqatigiinilluunniit aninissaq kajuminnarsarumanagu.
Inatsit siulleq malillugu tapiissutit aalajangersimasumik tapiissutitut tunniunneqartarput aammalu Inatsisartunut qinersinermi taasineq ataaseq tapiissutisissutigineqartarluni.
Inatsisit Atortinneqarnerani Ataatsimiititaliap ukiakkut ataatsimiinnermi 2000 siunnersuummik isumaliutissiissutaata malitsigisaanik kaammattuutigineqarpoq agguaaseriaaseq taanna allanngotinneqassasoq.
Siusinnerusukkut tapiissutit piffissamut ukiunut sisamanut tunniunneqartarput, taamaattumillu nutaamik qinersisoqareerneratigut aatsaat iluarsiisoqartarluni. Maanna siunnersuutigineqarpoq ukiumut ataasiarluni qinnuteqartoqartassasoq qassinik ilaasortaqarneq malillugu ukiumi tapiissutit annertussusilerneqartartunngorlugit.
Taamaattumik taama oqaaseqarluta naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut Inatsisartut akuersaasagaat Naalakkersuisut matumuuna saqqummiuppaat.
Mikael
Petersen, Siumup
oqaaseqartua:
Siumumiit
oqaatigissavarput iluarisimaaratsigu Inatsisartunit piumasarineqartoq
naapertorlugu upernaaq manna Inatsisartut ataatsimiinnitsinni Naalakkersuisut
inatsissatut siunnersuummik nutaamik saqqummiussimmata.
Naalakkersuinikkut
sulinermi aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat
nutartertariaqalermat ilumoorpoq, tassami maannakkut atuuttoq pissutsinut
aamma Inatsisartuni sulinermi nutaanngoriartortunut qangamullu naleqqiullugu
allaaneroqisunut naapertuunerusunngortinneqarttariaqarpoq naleqqussarlugulu.
Naalakkersuisut
siunnersuutigaat partiit, kattusseqatigiit ilaasortallu partiit avataniittut
sinniisuutitamut siullermut aalajangersimasumik tapiiffigineqartassasut
160.000 kr.-inik, tulliuttunullu ataasiakkaarlugit 80.000 kr.-inik, kiisalu
sunnersuutigineqarpoq Inatsisartunut ilaasortat partiinut
kattusseqatigiinnulluunniit ilaasortaajunnaartut 40.000 kr.-inik
tapiiffigineqartarssasut.
Siumumiit
erseqqissaatigissavarput inatsisissatut siunnersuut matumuuna
saqqummiunneqartoq tusarniaassutigineqarmat partiinut kaatusseqatigiinnullu
isummatsinnik erseqqissumik akissuteqarsimagatta, tamannalu
akissuteqaaterput aalajangiussimavarput, tassa imaattoq:
Inatsisartunut
ilaasortat tamaasa assigiimmik naliittullu isigalugit tapiissutit
annertussusilerneqartariaqartut, partiinni kattusseqatigiinniluunniit
ilaasortaatitaq siulleq annerusumik sinnerilu minnerusumik pinnagit,
taamatullu Inatsisartunut ilaasortat partiilluunniit kattusseqatigiilluunniit
avataaniilersimagaluartut immikkut isiginiarnagit.
Siumumiillu
siunnersuutigaartpu Inatsisartunut qinikkamut ataatsimut 100.000 kr.-inik
aningaasartarlimmik aaqqiissoqassasoq, neriuppugut tamanna
katersuuffiusinnaajumaartoq.
Inatsisartuni
sulinermi allaffissornikkut suliassat annertusiartuinnarput, aamma ulluni
aggersuni suli annertusiartussapput, taamaattumik Siumumiit isumaqarpugut
partiinni ilaasortat qassiuuneri apeqqutaanngitsut allaffissornikkut
suliassanik nalilersuisoqassappat.
Inatsisissatut
siunnersuummi pineqartut piumasaqaatillu allat tamaasa isumaqatigaagut.
Taamannak
oqaaseqarluta Siumumiit inassutigissavarput Inatsisissatut siunnersuutip
aappassaaneerneqannginnermi Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliamit
suliarineqarnissaa.
Daniel
Skifte, Atassutip
oqaaseqartua:
Siunnersuut
pillugu Atassut imatut oqaaseqaateqarniarpoq:
Siullermik
siunnersuut taamatut isikkoqarluni akuersissutigineqassasoq taperserparput,
soorlulumi aamma siunnersuutissaq pillugu tusarniaaffigineqaratta taamani
tapersiissimasugut.
Aningaasanik
agguaasseriaaseq siunnersuutigineqartutuut ilusilik partiinnut,
kattusseqatigiinnut attaviitsumullu atorneqartariaqartoq piaartumik
atortuulersinneqartariaqartoq isumaqarfigaarput, kinguarsaqqinnagulu
kingusinnerpaamik januarip aallaqqaataani ukioq 2002-mi atortuulernissaa
isumaqatigaarput.
Kisiannili
aamma Atassut isumaqarpoq Inatsisartut ukiarmi suliassiissutaa tamakkiisumik
mannamut naammaginartumik suliarineqarsimanngitsoq. Atassut isumaqarpoq
suliassaq ukiarmi Inatsisartut ataatsimiinneranni oqallisigineqaqqaarneratut
nipeqarluni iluseqarlunilu maannakkut saqqummiunneqanngitsoq, tassami aamma
suliassap qaffatseqqaarnerata oqallisigeqqaarneqarneratalu kingornatigut
Inatsisartut Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaanni suliarineqarami
Siumumit, Atassummit, Inuit Ataqatigiinnit kiisalu Kattusseqatigiinnit
isumaqatigiissumit nalunaarutigineqarpoq Inatsisartut inatsisaa
tamakkiinerusumik misissuataaneqartariaqartoq. Taamaattumillu tamanna
isumaliorluaqqaarluni aatsaat pisariaqarmat, tamanit isumaqatigineqarluni
ataatsimiititaliamiit kaammattutigineqarpoq suleqatigiissitaliuullugu
suliassaq ingerlanneqaqqissasoq, aammalu apeqqut allatseqarnermut tunngasoq
tapullugu.
Ataatsimiititaliap
isumaqatigiissup inassuteqaataa partiinnit tamamit, Kattusseqatigiinnit
kiisalu attaviitsumit taperserneqarpoq. Taamaattumik Atassut isumaqarpoq
ullumikkut oqallisineqartoq taamatut isikkoqarluni tunngaviatigut
akuerissutigineqartariaqartoq, kisiannili aamma ukiarmi suliassiissutip ilaa
suli nalilersorluarneqanngitsoq aammali inaarsartariaqartoq.
Suliassamik
inaarsaanissamik suli ukiortaasap tungaanut piffissaq annertuvoq.
Naalakkersuisut
Siulittaasuat apeqqummut uunga akissuteqallaqquarput, tassalu Inatsisartut
suliassiissutaat aamma apeqqut allatseqarnermut tunngasoq ilanngullugu sumut
killippa, kiisalu qaqugu saqqummiunneqassamaarpa?
Taamatut
oqaaseqarluta siunnersuutigineqartup Inatsisartut Inatsisit
Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliaanni suliarineqaqqaarnissaa
inassutigaarput.
Maliinannguaq
Markussen Mĝlgaard,
Inuit ataqatigiit oqaaseqartuat:
Inuit
Ataqatigiinniit Inatsisartuni poitikikkut sulinermi, partiikkuuttaaraanni
attaviitsuugaanniluunnii suliat torersumik ingerlasarnissaat pisariaqarmat
sullissinermut tapiissutaasartut pisariaqarnerat ilisimaaraarput.
Taamaakkaluartoq
nuna tamakkerlugu partiinni politikimilu suliaqarnermi taamatut nammineq
ilaassortaqassuseq tunngavigalugu suleqataajuarnissaq aningaasalersuinissarlu
toqqammavinnut pingaartunut ilaasariaqartut Inuit Ataqatigiinniit aamma
isumaqarpugut.
Ullumikkumut
aningaasanik tapiisarnerup qinersisoqartillugu aatsaat allanngortinneqarsinnaanerat
periarfissaavoq, qanorluunniit partiinut allanut nuuttarnerit pisaraluarpata,
Inuit Ataqatigiinniillu pissusissamisoortutut isigaarput ukiukkaartumik
taakku nalilersorneqartalissappata partiit Inatsisartuni issiatitaqarneri
aallaavigalugit.
Aningaasartai
eqqarsaatigalugit siunnersuutigineqartumit allaanerulaartumik kissaateqarpugut,
tassa isumaqaratta Inatsisartunut ilaasortaqassuseq toqqammavigalugu
ilaasortat tamarmik naligiimmik pineqarnissaat aallaavigalugu ataaseq 100.000
kr.-inik naleqartinneqartariaqartoq, ilaasortaq siulleq 160.000 kr.-it,
sinneri 80.000 kr.-iunngitsumik.
Taamatut
oqaaseqarluta naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq
pillugu Inuit Ataqatigiinniit allannguutissamik kissaateqarpugut
Inatsiseqarnermullu Ataatsimiititamit suliarineqarnissaa
kaammattuutigissavarput.
Mads Peter Grĝnvold, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:
Kattusseqatigiinniit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut peqqissaartumik misissoreerlugu imatut siullermeerneqarnerani oqaaseqassuugut:
Kattusseqatigiinniit maannakkut naalakkersuinikkut sulinermi aningaasatigut tapiissutigineqartartut annertussusaat maannakkuugallartoq ajunngitsutut isigaarput. Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut naalakkersuinikkut sulinermi aningaasat tapiissutigineqartartut aatsaat Inatsisartunut qinersinerup kingorna annertussusilerneqartariaqartut. Taamatut Kattusseqatigiinniit piumasaqarnitsinnut makku tunngavigaagut: Qinersereernerup kingorna aatsaat takuneqarsinnaavoq pineqartut imaluunniit partiit qanoq annertutigisumik Inatsisartuni qinersinermi qinerneqarsimanersut. Maannakkut naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiiffigineqartarneq inuit qinersisit tunngavigalugit annertussusilerneqartarput, maannakkullu naalakkersuinermi sulinermi partiit kattusseqatigiillu qinikkat partiit avataatigut suliniartut periarfissinneqartarput naalakkersuinermi sulinermi allaffissornermut aamma tapiiffgineqartarlutik.
Taamaattumik Kattusseqatigiinniit naalakkersuinikkut tapiissutit allanngortinneqartariaqanngitsut, maannakkut naalakkersuinermik sulinermi ilaatigut illoqarfiit nunaqarfiillu naalakkersuinermik sulialinnik ilaatigut ikinneqarneq ajorput, taamaattumik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut Inatsisartut ataatsimiititaliaat angalaniartillugit pineqartuni innuttaasut ataatsimiitinneqartarnissaat siunissami anguniarneqartariaqartoq.
Kattuseqatigiinniit isumaqarpugut maannakkut Inatsisartunut qinersinerup qiteqqunnerani naalakkersuinikkut sulinermi tapiissutit allanngortinneqartariaqanngitsut, ukiuni kingullerni Nunatsinni naalakkersuinikkut sulinermi ilaatigut innuttaasunit tusarniaasarnerit pitsaangilluinnartutut isigigatsigit, taamaattumik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut tamakkua siulliullugit naalakkersuinikkut sulinermi iluarsiivigineqartariaqartut, assersuutigalugu nammineerlunga Inatsisartunut ilaasortatut paasisassarsiorlunga siullermeerlunga angalagama Tasiilap kommunianut timmisartumut billitti akikinnerpaaq atorneqassasoq Siulittaasoqarfimmiit piumasarineqarsimavoq, tassa Siulittaasoqarfimmiit piumasarineqarmat angalanermi aningaasartuutit sapinngisamik annikinnerpaaffimmiitinneqassasut.
Paasisassarsiorlunga angalalerama Tasiilap kommunianut pingaarnerpaatut aalisartoqarfiit Kuummiut Sermiligaarlu tikikkusussimavakka, kisiannili ajoraluartumik sila ajortinneratigut angalaniarneq iluatsinngitsoorluni.
Inatsisartuni ilaasortat paasisassarsiorlutik angalaniartillugit billittit allanngortinneqarsinnaasut siunissami atorneqartariaqarput Kattusseqatigiinniit piumasaraarput, paasisassarsiorluni angalasarnerup iluatsittumik kinguneqartarnissaa siunissami anguneqartariaqarmat, taamaaliornikkut pineqartut tikillugit angallavigineqartarnissaat qulakkeerneqassammat.
Inatsisartuni naalakkersuinikkut sulinermi Inatsisartunut ilaasortanut pingaaruteqarluinnarpoq ajornanngippat inoqarfiit tikillugit paasisassarsiorluni angalasariaqarneq. Taamaattumik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut naalakkersuinikkut sulinermi innuttaasut tikillugit tusarniaasarneq siulliullugit iluarsiivigineqarnissaat Naalakkersuisut aammalu Inatsisartut Siulittaasoqarfiallu suleqatigiillutik anguniarneqartariaqartut.
Nammineerluni Inatsisartutut ilaasortatut angallatiga atorlugu paasisassarsiorlunga angalaniartarpunga, assersuutigalugu ukioq kingulleq Uummannap kommunianut angalasimallunga, pineqartut tikillugit ataatsimiititsineq ingerlassimallugu. Taamatut iliorneq pineqartut iluarisimaarneqarsimavoq, soorlu aamma nammineq ukioq manna Upernaviup kommunianut angalaniarlunga taamatut siunniussisimasunga.
Inatsisartutut ilaasortatut aammalu ataatsimiititaliami ilaasortatut pingaaruteqarluinnarpoq pineqartut tikillugit ataatsimiititsisarneq. Taamaattumik Kattusseqatigiinniit kaammattuutigaarput pineqartut tikillugit tusarniaasarnerit pitsanngorsaavigineqartariaqartut piaartumik. Kattusseqatigiinniit isumanngilagut naalakkersuinikkut sulinermi aningaasat tunniunneqartartut ilaasortamut ataatsimut nalilersorlugit allaffissornikkut tapiissutit siunissami tunniunneqartarnissaat.
Assersuutigalugu Inatssartut ataatsimiinneranni suliassat tamarmik partiinnut kaatuuseqatigiinnullu partiillu avataatigut ilaasortanut suliarineqartussat assigiipput, taamaattumik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut allaffissornikkut suliassat tamarmik assigiimmata allaffissornikkut tapiissutit maannangaaq allanngortinneqartariaqanngitsut.
Naggataatigut Kattusseqatigiinniit isumaqarpunga allaffissornikkut tapiissutit suli maannakkutut ingerlanneqartariaqartut, assersuutigalugu siusinnerusukkut Inatsisartuni aammalu maannakkut partiit avataasigut ataatsimik ilaasortaasoqartarpoq. Nunatsinni inuit tamat naalakkersuinikkut oqartussaanerat, demokrati, Nunatsinni naalakkersuinikkut ingerlanneqarpoq, soorlu aamma maannakkut maani inimi taamatut naalakkersuinermi inissisimaneqartoq. Taamaattumik naligiimmik allaffissornikkut tapiiffigineqartarnissaq tulluarnerusutut Kattusseqatigiinniit isigaarput, Inatsisartuni suliassat eqqarsaatigalugit.
Taamatut oqaaseqaluta Kattusseqatigiinniit inatsisissatut siunnersuut itigartitsissutigineqassasoq kaammattuutigaarput.
Otto Steenholdt, attaviitsoq:
Oqaaseqalersinnanga saqqummiussami Naalakkersuisut Siulittaasuata eqqaatsiagaa aamma maanna Inatsisartuni ilaasortanut eqqaasitsissutigissavara, tassa ukiakkut ataatsimiinnermi 2000-imi punkt 10 oqallisigisimagatsigu, tassalu taannaavoq Inatsisartut Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliaata saqqummiussaa, tamaat issuarnianngisara, tamaallaalli soqutiginarsinnaasut oqaatigerusutakka issuaaffigilaarlakka, tassa imaappoq, taanna inatsit pillugu oqaaseqaammi, Inatsisit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup siunnersuutikkut anguniarneqartoq isumaqatigaa, kikkut tamarmik oqartussaaqqataanerisa pisariaqalersippaat Inatsisartuni ilaasortat pinngitsooratik naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiiffigineqarsinnaasariaqarnerat.
Taassuma kingornatigut suli pingaaruteqartoq issuagara ingerlateqqilaarusuppara, imaattorlu: Inatsisillu Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap eqqumaffigaa Inatsimmik taamatut iluarsiinissaq isumaliorluaqqaarluni pisariaqartoq, taamaalilluni allatseqartinneqarnissamik il.il. assigiimmik pisariaqartitsineq sapinngisamik annertunerpaamik eqqortinniarneqarsinnaaqqulugu. Tassaavoq saqqummiussaq Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliap Inatsisartunut saqqummiussaa Inatsisartullu isumaqatigiillutik akuersaarsimasaat.
Tassalu Inatsisartut siunnersuut manna piarersarfigitillugu inatsisissatut siunnersuut manna uanga piareersarfigitillugu uannut sammivallaartumik ilaqarmat nunannarerpiarsimanngilara, taamaattumillu maani oqaaserisassakkat uannut tunngatinneqaratik Inatsisartunulli ilaasortat kikkuugaluartulluunniit nalunartut pillugit, ikinngutigisorisimasaminnit qanoq pineqarsinnaanerat kiisalu nammineerlutik allatut ajornartumik qamuuna misigissutitik malillugit qanoq namminneq naalakkersuinikkut ingerlasariaqalernerminnik aalajangiussisinnaasut eqqarsaatiginerullugit oqaaseqarniarpunga, kisiannili allamut qiviaqqilaarlanga.
Uannut qujassutissaavoq misilittagaqarluarneq ukiorpassuarni uanniimmat, taamaattumik Inatsisartuni ilaasortat malugisinnaagunarpaat partiit aqqaneq-marlunnik arfineq-pingasunilluunniit ilaasortallit oqaaseqaataat imaluunniit oqaaseqartuisa oqaasissat kiserluinnarma suliarisarikka, taamaalillunga malinnaasinnaatitaallunga. Qularinngilluinnarpara maani ilaasortaaqateqartugut skrivemaskinamik edb-milluunniit iluamik allassinnaanngitsunik, aamma paasinartumik, piumasarineqanngimmat qinikkat tamarmik ilinniarluarsimasuusasut, tassalu demokratiip qujanaqutaa.
Kisianni allattoqarnani aammalu oqaatigeriikkattut iluaqut pitsaaqqutit atorsinnaanngikkaanni naalakkersuinermik sulinermi malinnaaneq ajornarluinnarpoq. Inuk taamatut piumassuserinngisamik namminerluunniit piumasaminik partiimminngaanniit kattusseqatigiinnilluunniit anisitaalluniluunniit anisariaqartoq inatsisikkut ugguuna pillarneqassaaq aningaasanik ima ikitsigisunik tunillugu 40.000 kr.-iinnarnik isumalluusissagaanni, allattoqarnermut sumulluunniit aningaasat taakku atorsinnaanngillat.
Massali uani aatsaannguaq eqqartukkanni Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliap erseqqilluinnartumik oqaatigigaa, allattoqarnissamik assigiimmillu pineqarnissamut inatsit taanna illersuisuusasoq.
Inatsisissatut saqqummiussissummi kiisalu inatsisissaq pillugu nalinginnaasumik nassuiaammi tupigusuutigilluinnakkanik inatsisiliornermi oqaatsinik silarsuarmi sumiluunniit mianersuutigineqartartorujussuarnik teqiginagu Naalakkersuisunit oqaatiginneqattaarneqartoq imaattoq aamma issualaarlara, ilaasortat partiimit ilaasortaajunnaartut siunnersuut malillugu 40.000 kr.-inik tapiiffigineqartassapput, issuaaneq tassunga naatsiarallarpoq, taavalu nangilluni, Inatsisartuni ilaasortat partiimi kattusseqatigiinniluunniit ilaasortaajunnaartut naalakkersuinikkut sulinerannut aningaasatigut tapiissutit, una nipittulaarlugu oqaatigilara, annertussusilerneqarput aningaasatigut imminut iluaqusernissaq patsisiinnarlugu partiimiit kattusseqatigiinnilluunniit aninissaq kajuminnarsarumanagu.
Tupigisuutigilluinnarnerarpara qinikkap kialluunniit naalakkersuinermik qinigaalluni sulisup inatsisip atugassaritaasup piumasaat, tassalu naqisimaneqarani qamuunalu misigisimassutsi aallaavigalugu oqaaseqarsinnaalluni nammineq sulinissani sukkooruni pitsaanerusoq qinersinnaasariaqarmagu, sulilu taamaasiortumik Nunatta naalakkersuigaaneranik siumugassaqangilagut, ilaasortarlu kinaagaluarnersoq taamatut aalajangeriataasagaluarpat inatsit Nunatsitsinni qinikkat pitsaanerpaamik kiffartuuneqarnissaanik oqariartuutilik pinngitsoorani atorneqartussaavoq, tassalu qigigaasoq kinaluunniit Inatsisartuni suliniarnermini qinikkanit allanit immikkoortinneqarani inatsit malillugu ikiorserneqartussaavoq, qinikkat allat minnerpaamik aningaasatigut tapiiffigineqartarnerisa asserluinnaanik.
Qinigaq kinaluunniit taamatut aalajangertoq pinngitsoorani imatut naatsorsuutigisariaqarpoq, kisimiilluni suliassai ima artornatigissasut, allaat tamanit annerusumik ikiorserneqarnissaa pisariaqarluinnalissalluni.
Maanili siunnersuut killormorluinnaq sammivoq, ikiortariaqarluinnartoq ima inatsisiliorniarnermi pasilerneqalerluni asuli aningaasannanniutigiinnarlugu tamaasiortutut isiginiarneqalerluni ikiorsertariaqarneralu ima annikilliliiffiginiarneqarlerluni allaat allattoqarsinnaanera Naalakkersuisunit akilerneqarsinnaajunnaarlugu siunnersuutigineqarluni.
Siunnersuut uannut tunngasutut isiginagu Inatsisartulli aamma Siulittaasoqarfiata sakkortuumik siunnersuut manna ilaasortanik assigiinngisitsinissamik imalik naaggaarluinnartariaqarpaa. Uanga kisiartaallunga partiimiit aallartitarisimasanniit anisinneqarnera uanga aningaasannanniutigiinnarlugu pinittut lLandstingimit tamarmiusumit isigineqassapput kukkunerusorilluinnassavara. Aningaasammi uanga qinigaanera pillugu partiip anisitsisup tapisiaasut pissutsit najoqqurataralugit uannut malinnaatinneqaratik partiimit tassaniiginnarmata, uanga ilaasortat allat tapiissutisiassaanit affaannarmik tuniumaneqalerlunga.
Isumaqarluinnarpunga, soorlu uanga isumasiorneqarninni maani aturneqarsinnaasumi oqarsimasunga, partiinut tapeeriaatsimi qinikkamut siullermut tapiissut kisiartaalersumut tunniunneqartariaqaraluartoq, tassalu 160.000 kr.-it, kiisalu aamma oqaatigaara tamanna pisinnaanngippat eqqortuliornerusutut, tassa qinikkat allat assigalugit taakkunatorpiaq tapiiffigineqarnissara tulluartuunerusoq, tassalu 80.000 kr.-it.
Uanga kisimiikkaluarlunga allattoqarnangalu maani Inatsisartuni sulinera Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliami nalilerneqartariaqarpoq, taakkulu nalunngilaat partii aqqaneq-marlunnik imaluunniit arfineq-pingasunik ilaasortallip aqagussamut suliassai uanga kisimiillunga suliarisarikka, naak allattoqanngikkaluarlunga. Kisianni qularutigineqassanngilaq kisimiikkaluarluni naalakkersuinikkulli sunniuteqarumalluni malinnaaniarneq, tamannalu pillugu sulineq kisermaammut assut sulerulunnartuusoq.
Siunnersuutilli tusarniaassutigineqarneranut atatillugu qaamanermik neriuutaasinnaasumik takusaqarsoraanga, tassalu partiip Siumup siunnersuuta atuarakku, tassalu assortuussutigineqarsinnaasup iluani naapitseriutaasoq assut iluarisimaarakku. Neriuutigilluinnarpara partiit allat Kattusseqatigiillu Siumup siunnersuutaa katersuuffigisinnaasagaat, isumaqaluinnarama naalakkersuinikkut suliniarneq inunnik immikkoortitserpalaartunngorlugu siunnersuutaagaluaq Siumup naapitseriarneratigut isornartuerullugu aaqqinneqarsinnaasoq.
Taama isummanik aniatitsilaarpunga, neriuutigilluinnarlugulu Nunatsinni qinikkat qullersaanni suleqatigiinneq pitsaasoq aatsaat anguneqarsinnaasoq inatsimmi assigiinngisitsinerunngitsumik pasilliinertaqanngitsumillu toqqammaveqarluta inatsisillu qinikkat naammaginartumik sulinerminni toqqammaviat aamma tapiissuteqartarnermik oqariartuutilik ulloq manna tikillugu atugaasoq qinikkallu assigiimmik pineqartariaqarnerat, tassani ersarissumik oqaatigineqartoq, tunaartarineqarluni allannguiniarnermi qimannaveersaartariaqartoq.
Siunneruutip matuma oqallisiginerani malugisimavunga Inatsisartut sulinerminni aatsaat taama ikioqatigiilluarnissaat pisariaqartigilersoq, minnerunngitsumik Siulittaasoqarfitsik siuttoralugu ilartik ataasiinarluunniit naalakkersuinikkut suleqataanerani allanit minnerutitaanani inatsilli, tassa Inatsisartunut ilaasortat naalakkersuinikkut sulineranni oqilisaasuusasoq, Inatsisartunit tamarmiusunit pingaartinneqarluni akuerineqarsimasoq innersuullugu peqatigiilluinnarlutik periusissaq pitsaanerpaaq Naalakkersuisunut innersuussutigissagaat.
Taama
oqaaseqarlunga Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaata
siunnersuutigineqartut oqallissigilluassagaa kissaatigaara.
Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat:
Partiini oqaaserineqartut qujassutigaakka aamma uumap suliap ineriartortinneqarnissaanut sammivissatut tunngavigineqarsinnaammata. Aallaqqaatigalugu oqaatigissavara siunnersuut una suliarineqarmat aamma pingaartinneqarsimavoq aningaasartuutissanik amerlisaataanngitsumik, imaappoq budgetneutralemik taanneqartartumik, tassa immikkut aningaasaliissutissanik annertuunik kinguneqanngitsumik tamanna kingulimmik aaqqinneqartariaqartoq.
Naalakkersuisuninngaanniit nalunngilarput ullumikkut aaqqissuussineq naapertuilluartuunngitsoq, Otto Steenholdtip oqaasii annertunerusumik akissuteqarfigissanngilakka, aamma isumaqarama uani Naalakkersuisut saqqummiunniakkatsinni pingaartikkipput manna, Naalakkersuisut aaqqissuutaanik siunnersuut inereerlugu suliarisaanik maani suliaqasimanngilagut. Partiit Inatsisartunut ilaasortat namminneq siunnersuut suliarissavaat inerlugu akisussaaffigalugulu taanna. Aamma taamma oqariartorneq taama paasivara. Taamaattumik uagut siunnesuuterput maani aallaaviussaaq. Udvalgini siunnersuut allanngortiterniarli taama piumagaanni, taava Inatsisartut akisussaaffigisaminnik aalajangigassaat tassani tunngavigalugu aalajangiiumaarpuggut. Isumaqarpunga taanna naleqqunnerpaasoq, Inatisartut tassani sulllleriaasiat pineqarmat, taava aamma Inatsisartut namminneq qanoq ilillutik allattoqarnertik aaqqisuutaminnik siunnersuusiussavaat inerlugu taanna.
Naatsorsuilluassagaanni ullumikkut pissutsit qiviarlugit Kattusseqatigiit maannaakkut aaqqissuussinermi pitsaanerpaamik aaqqissuussaavigineqarnikuupput partiinut allanut naleqqiullugit, taanna naatsorsueqqissaarumagaanni tamarmi takuneqarsinnaavoq. Taamaattumik Inatissartut partiivisa akornanni naligiinneqareerpoq, taannalu uagut naligiinngissuseq naaperiarfissaatigut innersuussuteqarfigisimavarput. Taamaattumik tassuunakkut Siumup siunnersuutaa maluginiarpara aamma Inuit Ataqatigiit oqaluttuissa Siumumiit Inuit Ataqatigiinniillu naaperiarfiusinnaasutut aamma siunnersuutigineqartoq udvalgimi oqallisisssatut innersuussutigigaat, tamannalu udvalgimi misissorneqarsinnaavoq.
Taamatuttaaq aamma Atassutip oqaaseqartuata aamma naaperiarfissat tassaniittut innersuussutigiumammagit.
Tassa Atasssut oqaraluarpoq maanna naatsorsuussutigisamittut saqqummiunneqanngitsoq manna, taamaassinnaavoq aatsaannguaq oqaaserisassaka najoqquaralugit Inatsisartut namminneq aalajangersartariaqarpaat qanoq ittumik aaqqissuussissanerlutik, Naalakkesuisut taanna annertunerusumik susassarinngilaat. Akisussaaffik Inatsisartuni ilaasortaniittariaqarpoq qanoq ililluni aaqqissuussinissaq suliarissallugu.
Aamma Inatsisartut allattoqarneranut tunngasut tunngavigalugit oqaatigissavara tassani aamma aningasat akuersinissamut tunngavissat suut tunngavigalugit akuersissutissat Inatsisartuni akuerineqarpata sinnerani allattoqarnikkut allatigulluggu aaqqissuussinissat partiinut innersuuttariaqarput aningaasat akuersissutit iluini, namminneq tassani puullaaqisinnaanertit atorlugu aaqqissuussisinnaammata ajunngitsumik naammaginartumillu. Inaasisartuni suliassaasoraarput aningaasat akuersissutissat sinaakkutissaat qanoq atsigisut akuerineqarnissaannut peqataassalluta sinnerinilu ilusilesuineq partiit ataasiakkaat nammineq aaqqissuutissagaat naatsorsuutigalugu.
Kattusseqatigiinnit oqaaserineqartut angalanermut allanullu tunngasut, taakkua Inatsisartut ataasiakkaat angalanerannik aammalu Siulittaasoqarfiup akuersisarnerannut tunngassuteqartut innersuussutigissavakka Siulittaasoqarfimmi aamma maluginiarneqaqqullugit, tassami aamma uanga isumaqarpunga Inatsisartunut ilaasortat angalaniarneri eqaaatsumik aaqqissuuttariaqartut aammalu nuannaarutigaara maluginiarlugu nammineq angallatit allaat atorlugit soqutiginninneq tassaniittoq aamma naamassiniarneqartarsimasoq. Kisianni aamma aningaasartuutit tungaatigut erseqqissumik malittarisassaqarnikkut aamma taamatut naamassinninniarnissaq ammatittaariaqarpoq eqiasuilluni soqutiginnillunilu ingerlatsiniarneq nammineq annertuumik inummut aningaasartuutaanngikkaluartumik suliap naammassiniarnerani inerniarneqassappat Siulittaasoqarfimmi eqaatsumik paasineqarnissaa aamma innersuussutigineqarsinnaavoq.
Taamaattumik naatsorsuutigaara suliassaq una Inatsisartut ataatsimiititaliaani erseqqissumik suliarineqarumaartoq, taamatullu aamma Inatsisartut namminneq siunnesuutigisaat naapertorlugu maani aalajangiiffissaq suliarineqarumaarluni.
Augusta Salling, Ataatimiinnermik aqutsisoq:
Naalakkersuisut Siulittaasuannut qujavugut. Tullinnguullunilu oqaaseqassaaq Inatsisartut Siulittaasuat Ole Lynge. Ole Lynge sioqqutilaarlugu oqalaarallarlanga erseqqissaatigeqqissagakku Inatsisartut angalasarnernnut tunngatillugu oqallisissaq immikkoortoq 39, taanna ullormi allami oqaluuserineqarumaarmat ullumikkuunngitsoq.
Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:
Naasunnguamik oqaatiginiaannarlugu Siulittaasoqarfik Mads Peter Grĝnvoldip aamma Otto Steenholdtip ilaatigut taammagit erseqqissaatiginiaannarlugu uunga partiinut tapiissutaasartut pillugit suliassap ingerlanneqarnerani Inatisartut Siulittaasoqarfiani allattoqarfipput aqqutigalugu annerusumik teknikkimut tunngasortai sammeqataaffigisimagigut.
Kisianni soorunami aamma inasisissamut oqaaseqaatini ilaatigut Otto Steenholdtip issuagaani imaassinnaavoq taamatut takuinnarlugu inummut ataatsimut tunngasutut imaluunniit inunnut ataasiakkaanut tigunerlunneqarsinnaasoq, kisianni taanna siunertanngitsoq aamma malugineqartariaqarpoq. Uani teknikkimut tunngasortai pissutaanerusimapput. Taamaattorli soorumani Siulittaasoqarfimminngaanniit maannga oqariartuutigineqartut immikkoortuni aamma allani oqaluuserisassagut taakkua uterfigiumaarpakka annerusumik maani pulaffiginagit.
Daniel Skifte, Atassutip oqaaseqatua:
Siullermik oqaatigissavara aallaqqaammut oqaasissama ilaat qatangeroortissimasara. Atassutip aamma assut pingaartippaa ullumikkut inuiaasutsitsinnik erfalasutta amoqqaarneqarfia ulloq pingaartutut isigigamiuk, taassuma saniatigut soorunami sulisartut aamma ullumikkut nalliuttorsiorlutillu assigiinngitsunik iliuuseqartut iluatsilluarnissaannik kissaappagut pilluaqqullugillu.
Partiit assigiinngitsut oqaasseqataat annertunerusumik pinnagit taamaalaat, oqaaseqartut isumaqatigigatsigimmi assigiinngitsut, pingaartumik ugguuna: Suliassaq ingerlateqqinneqassasoq Inatsisinik Atortitsinermut Ataatsimiititaliamut tassanilu qaqilerneqarluarluni. Taava ataasiakkaat siunnersuutaat tassani uterfigeriarlugit partiimilu oqallisigeriarlugit peqataajumaaratta.
Kisianni maluginiarpara una kisermaap Otto Steenholdtip oqaasii, taakkua soorunami paasilluarlugillu aamma qutsatigissagakkit, aammalu maluginiarakku taannarpiaq ilaatigut issuaaffigisaa siorna isumaliutissiissut Inatsisartuni suliarineqartoq, taanna aallaaviagaluguttaaq uagut suleriarsimagatta, tassanimi oqariartuutit erseqqissut aammalu assigiinnerusumik agguaassinissat sullissinermullu atugassat tassani eqqartorneqarmata. Erseqqissaatigissavara taamatut qaffatsitsinermi Naalakkersuisut Siulittaasunut apeqquteqarnitsinni qitiorpiarmat ullumikkut saqqummiussaq aningaast tungaanoortoq naammassippat qatangiinnartinneqariataarsinnaammat apeqqutip ilaa allattoqarnermut tunngasoq. Tassalu taannarpiaavoq aamma uagut ilaatigut Otto eqqarsaatigalugu aammalu partiit anginerit akunnattut kiisalu Kattusseqatigiit eqqarsaatigalugit pisariaqarmat qaffatsinneqareerlunilu. Taanna pingaartipparput qaqilerneqarluni suliarineqassasaoq ataatsimiititaliami, eqqarsaatigilluaqqaallaqquneqarporli annertuumik, kisianni piffissaqarsorinarpoq.
Taamaakkalaurtoq oqariartuutaa Naalakkersuisup Siulittaasuata Atassumminngaanniit ilassilluarparput imatut inerneqassaappat, tassa Inatsisartut namminneq siunnersuutiginiarlissuk namminneq akisussaaffigisaminnik, aap, uagut peqataassaagut taamaalissappat., kisiannili oqaatigissavaraput tassunga tapiullugu ukiarmi ataatsimiititaliaq saqqummiigami partiillu oqaaseqaramik taava suliassaq ingerlateqqinneqarpoq tassami akisussaasumut. Aningaasanut aammalu suliarineqarnissaanut akisussaasoq tassaavoq Naalakkersuisut Siulittaasuat. Kisianni ullumikkut Naalakkersuisut Siulittaasuata oqarneratut paasivara, isumaqarpungalu Inatsisartut isumaqatigisariaqaraat, akisussaassuseq taanna Naalakkersuisut Siulittaasuaninngaanniit Inatisartut Allattoqarfianut nuuttariaqarpoq. Taamaalissappat taava Siulittaasup neqeroorutaa Inatsisartut nammineq siunnersuusiussasut, taava tigulluassavarput. Taamaassanngippalli Inatsisartut suliassiissutigisimavaat akisussaasumut Naalakkersuisut Siulittaasuannut. Taamaattumik taanna takisuuliuutiginagu erseqqissaatigiinnarpara. Aningaasat aqunneqarput Naalakkersuisut Siulittaasoqarfianni Inatsisartuniunngitsoq, tassaavoq apeqqutip qeqqa, neqeroorut taanna Atassumminngaanniit tigulluarparput.
Augusta Salling, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq:
Daniel Skiftemut qujavugut. Tassalu oqaaseqartussanik allanik allatsissimasueruppoq taamaalillunilu immikkoortoq 7 naammassivarput, aappassaanneerneqannginnerminilu Inatsiseqarneq pillugu Ataatsimiititaliami suliarineqaqqaarallassaaq.