Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 17-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut pingajuat, pingasunngorneq aprilip 10-at 2002

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 17

 

 

Illuliortitsinermut aningaasalersuineq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinne­qarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut

(Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq)

(Siullermeernera)

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

 

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Matumuuna naalakkersuisut sinnerlugit illuliortitsinermut aningaasalersuineq pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut saqqummiuppara.

 

Peqqussutissatut siunnersuut Kalaallit Nunaanni ineqarnerup tamakkiisumik nutarsarneqarnera­nut ingerlanneqartumut atasumik saqqummiunneqarpoq. Kingullermik pisortat inissiaataannik attartortittakkanik akiliutinik allanngortitserineq ingerlanneqarpoq.

 

Tamatumani ilaatigut siuneratarineqarluni akissaqarnerusut nammineq ineqalernissamut kajumis­saarneqarnissaat aammalu nammineq inissamik aningaasalersuinissanmut ileqqaarniuteqarnissap siuarsarneqarnissaa.

 

Peqqussutissatut siunnersuut aqqutigalugu pisortat aningaasaataat atorlugit inissianik amerlaner­nik peqalernissamik aammalu inissianik namminerisamik pilersitsinissaq pillugu maanna suliniutit ingerlateqqinneqarput.

 

Taamaalilluni pisortat inissiaataannik attartortittakkanik pisariaqartitsineq annikillisinneqassaaq. Taakku inunnut nalinginnaasumik initaarnissanut allattorsimaffianniittunut ineqarnermullu tapiissuteqarnissamut pisariaqartitsisunut tunniunneqarsinnaaniassammata. Peqqussutissatut siunnersuut manna ilaqutariinnut akunnattumik imaluunniit isertitaqqortuunut nammineq illuliorusuttunut aammalu suliffeqarfinnut ingerlateqqatigiiffinnulluunniit namminersortunut sulisorisanut inissianik pisariaqartitsisunut aammalu aningaasaliissuteqartartunut attartortittakka­nik inissialiorusuttunut sammitinneqarpoq.

 

 Aammattaaq inuit allat ataatsimoorlutik, assersuutigalugu ilaqutariinnut marlunnut illunik uiguleriaanik illunilluunniit ataqatigiiaanik sanarusuttut pineqarsinnaapput.

Sanaartukkanut taarsigassarsisitsisinnaaneq aningaasalersueriaatsinut ilisimariikkanut assersuuti­gaagut 60/40 atorlugu illulianut piginneqatigiilluni inissianut, nunaqarfinni inissianut, nammine­erluni illulianut aammalu kommuunit illuutaannut katerseriaannarnut atatillugu tapertliassatut isigineqarsinnaavoq.

 

Peqqussutissatut siunnersuummut saqqummiunneqartumut nassuiaatit allatigut innersuussutiga­lugit illuliortitsinernut aningaasalersuineq pillugu Inatsisartut peqqusutaata allanngortinneqar­neranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut inatsisartunut akuersaartumik oqaluuserisassa­tut ingerlateqqippara.

 

Siunnersuutigineqarpoq siunnersuutip aappassaaneerneqannginnerani Attaveqarnermut Pilersui­nermullu aamma Ineqarnermut ataatsimiititaliami oqaluuserineqaqqaarnissaa.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Atassut.

Partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu oqaaseqartuini siulliussaaq Siumup oqaaseqartussaa Tommy Marø, Tommy Marø pereerpat Godmand Rasmussen, Atassut.

 

Tommy Marø, Siumut.

Qujanaq. Immikkoortoq eqqortoq atuassavara, saqqummiutissavara. Illoliortitsinermut aningaa­salersuineq pillugu Inatsisartut peqqussutaata nr. 4-p 31. okt. 1998-imeersup allanngortinnissaa­nik Naalakkersuisut Inatsisartut peqqussutissaatut siunnersuuteqarnerat imaattumik Siumumiit sukumiisumik nalilersorluareerlugu oqaaseqarfigissavarput.

Siullermik eqqaasissisutigalugu erseqqissaasutigissavarput nuannaarutigigatsigu ukiakkut 2001-imi Inatsisartut katersuussimanerisa nalaani Siumumiik kissaatigisagut aallaavigalugit peqqussu­tip naapertuuttumik Naalakkersuisut allannguutissanik saqqummiussinerat iluarisimaaratsigu.

 

Siumumi suli isumaqarpugut inissianik amigaateqarneq ullumikkut killiffigisatsinni nunatamak­kerlugu ajornartorsiutaasoq annertooq. Taamaattumillu pisariaqartuartoq ullumikkormiik annertunerusumik inissaqartitsiniarneq minnerunngitsumillu inuit namminerisamik initaarsinnaa­nerisa nutaaliortuarnikkut eqaallisaanikkullu aqqutissiuttuarnissaat.

 

Illuliortiternermut aningaasalersueriaaseq aammalu illuliortiternermi illup angissusissaanik killigititaasumit eqaallisaaneq aammalu inuit ataasiakkaat kisiisa pinnagit suliffiutilinnulli aamma sammititamik minnerunngitsumillu illup sananeqarnissaanik m2-mut killiliineq

 

Siumumiit pitsaasutut innuttaasullu kissaataat malillugit aaqqiiniarnertut nalilerparput.

Peqqussutissatut Naalakkersuisut siunnersuuteqarnerminni apeqqutini assigiinngitsuni ersaris­saallutik sinaakkusersuinerat iluarisimaarnarpoq, eqqaamassavarpummi peqqussutip 1998-imi illuliortiternermut aningaasalersueriaaseq atuutilersinneqarmat innuttaasunit minnerunngitsumil­lu kommunerpassuarnik annertuumik paatsuungassutigineqartarsimammat qujanartumilli maana tamanna aaqqinniarlugu aammalu peqqussutip eqaalisarlugu Naalakkersuisut iliuuseqarnerat iluarisimaarnarmat.

 

Taamaattorli Naalakkersuisut peqqussutissatut siunnersuutaat Inatsisartuni aappassaaneerlugu oqaluuserinnginnerani Siumumiit pingaartipparput Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuiner­mullu ataatsimiitsitaliamit nalilersorluaqqaarnissaa.

Ilaatigu Siumumiit eqqarsaatigilluaqqussavagut peqqussutissatut allannguinermi ilaatillugu immikkoortoq 8-mi, ' 10,  imm. 1-imi allassimasumi tassalu illuliornissamut taarsigassarsiniar­nermi killiliussap martsip aallaqqaataanut killiliisimanerup nutaamik naliliiffigineqarnissaa.

 

Siumumi isumaqarpugut ukioq kaajallallugu qinnuteqarsinnaaneq periarfissiuunneqartariaqartoq. Ukiumi pineqartumi aningaasaliissutit iluanni, tassanimi Namminersornerullutik Oqartussat aamma kommunet aningaasaliissutissatik immikkoortereertarmatigit ajornartorsiutissatut isigisariaqanngimmat.

Ilanngullugu nalilersoqqussavarput immikkoortoq 3, ' 4, imm. siulliup tassalu Naalakkersuisut kommunalbestyrelselu sananermi aningaasartuutissanik 40 %-inik taarsigassarsititsisinnaaneran­nut tunngasup ersarinnerulersinneqarnissaa tassani eqqarsaatigeqqussallugit kommunet aningaa­saliinissaminnut periarfissaalatitsisut taarsigassarsiniartunut eqquinnginnissaa pinerullugu aaqqiissutaasinnaasumik allaqqasoqartariaqarmat.

 

Naggasiullugu Siumumiit Naalakkersuisut peqqussutip allanngortinneqarnissaata atuutilerfissaa­niik ulluliisimanerat tamakkiisumik taperserparput.

 

Siumumiit taamatut oqaaseqarluta illuliortiternermut aningaasalersuineq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut Naalakkersuisut siunner­suutaat aappassaaneerneqannginnerani Inatsisartut Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuiner­mullu ataatsimiitsitalianut ingerlatinneqarnissaa innersuussutigissavarput.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Tullinnguuppoq Atassutip oqaaseqartussaa Godmand Rasmussen.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Naalakkersuisut inerqarnermut siunnersuutaannut Atassumiit imatut oqaaseqaateqassaagut: Peqqussutitut siunnersuut nunatsini tamakkiisumik nutarterneqarnissaa annertuumik oqallisaau­artarsimavoq, ukiut siusinnerusut kingumut qiviassagaanni nunatsinni ineqarnikkut pisortat kisimik isumalluutaanerata qanoq killeqartiginerat Atassutip takusinnaasimavaa, naak aamma siusinnerusukkulli inuit ilaanni namminerisamik illoqalersarneq takornartaanngikkaluartoq.

 

Atassutip qangaaniilli pingaartitariuartarsimavaa pingaartittuassallugulumi inuup nammineq akisussaaffigalugu ineqarsinnaanera. Una periaaseq eqqunneratigut pitsaasumik ammaassinerus­saaq siusinerusukkut atugaasimasuuppat qanga aalisarneq pissarsiorfiulluarnerata nalaani qularinngilarput periarfissaq arlalinnik atorneqarsimassagaluartoq.

 

Ukiuni makkunani tikissimasarput ajoraluartumi arlalinnik takussutissaqarpoq akiliisinnaassuse­qaraluarlutik inissisimasunik kisiannili piumasarineqartunut naammassinnissinnaanngitsunik uumali peqqussutip atuutilerneratigut inuit nammineq akisussaassuseqarnerusumik misigisima­lersippagit sorlaliineq siunissamut akisussaassuseqarnermut qanortoq aqqutissaagili atauartumik ingerlanneqarluni.

 

Taamaattumik tamakkiisumik Atassumiit taperserparput taama oqaaseqarluta aappassaaneerne­qartinnagu ataatsimiitsitaliamut ingerlanissaa siunnersuutigaarput.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Tullinnguutissaaq Inuit Ataqatigiit oqaaseqartussaat Ole Lynge.

 

Ole Lynge, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Illuliortiternermut aningaasalersuineq pillugu allannguutitut siunnersuut saqqummiunneqartoq annertornerpaatigut Inuit Ataqatigiit tapersermassuk oqaatigissavara.

 

Saqqumiussissumi oqaatigineqartut nunatsini ineqarnerup tamakkiisumik nutarsarneqarneranut ingerlanneqartumut atasumik saqqummiussaavoq siunertarineqartutut Inuit Ataqatigiit isumaqati­gaat akissaqarluarnerusut nammineq ineqalernissamut kajumissuseqalernerunissaat namminerlu inissamik aningaasalersuinissamut ileqqaaruteqarsinnaanerup siuarsarnissaa.

 

Peqqussutissatut siunnersuumi periarfissiissutaasut atuutilersinneqarnissaat tassa julip aallaqqaa­taa 2002 aallarnerfigalugu atuutilersussap siunertarineqartutut qanoq atorluartigineqarnissaa pissanganassaaq tassami sinerissami ilaqutariinnut aamma akunnattumik isertitalinnut imaluun­niit isertitaqqortuunut suliffeqarfinnut ingerlatseqatigiiffinnulluunniit namminersortunut sulisori­sanut inissianik pisariaqartitsisunut kiisalu inuit allat ataatsimoorlutik inissialiorusussinnaasunut sammitinneqarpoq.

 

Peqqussutissap sanaartukkanut aningaasalersuinissamut piumasaqaatigiumagassaasa atugassariti­tassai pillugit paasissutissanik aammalu tamakku kinguneqaatigisinnaasaannik pissarsinissaq Inuit Ataqatigiit pisariaqartutut isigaat taamaattumik inassutigissavarput peqqussutissap aappas­saanerneqartigani Inatsisartut Ineqarnermut il.il. ataatsimiitsitaliaanit aningaasaliissutissanut kingunerisinnaasaat pillugit itinerusumik paasissutissiisoqassasoq.

 

Tamatumunnga ilanngullugu eqqaasitsissutigissavarput Inatsisartuni ilaasortap Josef Motzfeldip oqaluuserisassani imm. 94-itut aaliangiiffigisassatut siunnersuutaa peqqussutissatut siunner­suummut attuumassuteqarsinnaammat taamaattumillu siunnersuutip ' 2-aatut inissinneqarsima­sumi illup tunngavissaata 105 m3-sut killiliinermi tunngaviusup aningaasartuutinullu tamarmiu­sunut m3-mut 13.500 kruuninut killiliussineq ataatsimiitsitaliap naliliivigisariaqaraa isumaqarlu­ta.

 

Allatigut nassuiaatit ersarimmata taamatut siullermeerinermi oqaaseqarallarluta siunnersuutip aappassaaneerneqartigani Ineqarnermut ataatsimiitsitaliamut suliassanngortinneqarnissaa inassutigaarput.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Taavalu Kattusseqatigiit oqaaseqartussaat tullinnguuppoq. Mogens Kleist, takanna.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat

Qujanaq. Peqqussummut siunnersuut tapersersorusupparput. Oqaatigineqareertutuut peqqussutis­sap ammaassinissaa innuttaasunut periarfissiinissat inissianik tamanik piginneqataalersinnaanis­saannut.

 

Aammali inissianik nutaanik sanaartoqqissinnaalernissamut ammaassinissaq pitsaasoq angune­qarsinnaalissammat, taamatut peqqussutip allanngortinneratigut minnerunngitsumillu innuttaasut inissianik utaqqisut ikilisarnissaat anguniarneqassammat peqqussutissap allanngortinneqarnissaa aamma taperserparput.

 

Ukiuni kingullerni Nuup Kommuuniata anguniagaa, tassalu attartortuniit piginnittunngorsaaniar­neq pitsaasutut isigaarput.

 

Ullumikkummi nalunngilarput illuliorniarnermut aporfissat assigiinngitsut amerlaqisut, taamaat­tumik peqqussutissap ammaassinissaa Kattusseqatigiinniit taperserusupparput.

 

Aningaasallu isertinneqartussat qanoq aaqqiivigineqassanersutsuli taakkartorneqanngimmata ataatsimiititaliamut attuumassuteqartumut, tassalu Ineqarnermut ataatsimiititaliamut innersuussu­tigerusupparput sukumiisumik misissorneqarnissaat. Tassami kommuunit ataasiakkaat Nammi­nersornerullutikOqartussallu akornanni aaqqiinissat pingaaruteqarmata sanaartoqqinnissamut tunngatillugu.

 

Aammattaaq takusinnaavarput suliffeqarfinnut ataasiakkaanut annertuumik iluaqutaanissaat naatsorsuutigisinnaagatsigu. Ullumikkummi suliffeqarfiit ataasiakkaat aningaasanik annertuunik atuinikkut sulisutik ineqartittaramikkit, tassa vakantinut. Aningaasallu tapiutigineqarsinnaasut annertussusissaat pitsaasumik naliliiffigineqarnissaat Kattusseqatigiinniit kaammattuutigerusup­parput. Killiliunneqarsimasut ullumikkut naleqqunnersut eqqarsaatigalugit. Taamatut oqaaseqar­luta ataatsimiititaliamut attuumassuteqartumut innersuussutigissavarput. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Taava attaviitsoq, Otto Steenholdt, tullinnguuppoq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Aallaqqaasiutigalugu Naalakkersuisunut Naalakkersuisumullu apeqqutigerusuppara taamatut inatsimmik saqqummertoqarnissaa sioqqutilaarlugu Danmarkimi kreditforeningiminngaanniit kalaaleqaterpassuagut atorsimapput. Aamma qujanartumik illussaaleqinermik assut ikiuulluarlu­tik, kisianni tamatuma kinguninngua kinguningaatsiarsua paasilerpaat taakku aningaasat atukkat erniapalaarsui assorujussuaq oqimaatsut.

 

Taamaattumik qasseeriarlunga Naalakkersuisunut nikittaattunut aamma apeqqutigisarsimavara aammalumi neriorsorneqarsimallunga taamatut illuliorsimasut atukkami, aningaasanik atukkami erniaannut oqilisaaffigineqarumaartut.

 

Tassa qutsavigalugit inissaqarniarnermi taama ilungersunartigisumi namminneerlutik siulliullutik sassarlutik taamatut iliorsimanerat qutsatigalugulusooq taamatut oqilisaaffigineqassasut, kisianni naalakkersuisup ullumikkulluunniit taanna akisariaqassanngilaa, tassa allaganngorlugu paaseru­sullugu ullaaq manna naalakkersuisunut apeqqutinngorlugu tunniutereersimagakku. Taanna oqaatigitsiaannarpara.

 

Inatsit allannguutissanik allanik ilaartorlugu saqqummersinneqartoq annerusumik oqaaseqarfigi­sariaqanngilaq. Saqqummiunneqaqqaarmalli pitsaagalugu uanga maanngaanniit aamma oqaase­qareersimagama.

 

Illunilli anginerusunik aamma kalaallit ukiuni kingullerni najugaqarusuttalernerat naalakkersui­sunit arajutsisimaneqartariaqarsorinngilara. Tassani pivara '2-mi oqaasertaliussaq imatut issuarusutara: AImm. 1 naapertorlugu illuliortitsinermit taarsigassarsisitsisoqarsinnaavoq, illup qanoq angitiginera apeqqutaatinnagu, annertunerpaamik illup toqqammavissaa 105 m3". Issuaaneq tassunga naavoq.

 

Tassami imaassinnaavoq aamma teknik-ikkut ingerlaaseq imaalersoq. Illupiluunerujussuarmik sanasoqarsinnaasoq toqqavikitsoralaannguamik. Taama paasisariaqannguatsiarpoq. Naggataagut aamma eqqaasitsissutigissavara oqaloqatigiissutitta siuliani illuutinik attartortut paarsilluarneru­sariaqarneranni oqarnera. Inatsisissakkut ugguuna tamanna isiginiarneqassasoq iluaralugu paasivara. Tassa '5, imm. pingajuani oqaasertaasigut.

 

Taanna taamak oqaaseqarlunga allannguutissat annerusumik oqaaseqarfiginagit oqaaseqatsiar­punga.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Qujanaq. Maannakkut Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq akissuteqassaaq. Jørgen Wæver-Johansen, takanna.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Siullermik qujarusuppunga tamanna taperserneqarmat saqqummiunneqartoq.

 

Uangattaaq partiiniit assigiinngitsuniit saqqummiunneqartut Inatsisartut ataatsimiititaliaanni misissoqquneqartut isumaqatigaakka siulianilu oqaatigeriikkakka ataatsimiititaliami isumasioqa­teqarumik soorunami sukkulluunniit piareersimagatta takkunnissatsinnut.

 

Maluginiarpara oqaaseqartut amerlasuut uniffigigaat killiunneqarsimasut ilaatigut m3-imut aammalu akigitinneqartunut. Tassa m3-imut killiussaq imatut paasineqassaaq qanorluunniit angitigisumik ...

**

atortorissaatutitigut ajutoorneq

 

nalingata angissusaanut tapiiffigineqartarsinnaasoq, kisianni 105 km2 tikillugu taamatut inis­sinneqarnissaa kissaatigaarput. Siunnersuutigaarpullu 13.500,- kruunit Inatsisartunit ukiaq kissaatigineqarmat ersarissunik killiliisoqassasoq, ilaatigut aamma sanaartornikkut akigitinne­qartut qaffakkaluttuinnartut unitsinneqarnissaannut atorneqarsinnaasunik.    

 

Ukiaq akueraarput andelsboliginut qaffasinnerpaamik km2-mut akigitinneqartoq 15.000,- kruuniusinnaasoq. Taannalu qaffasinneruneranut tunngaviuvoq, illuliortut attartornermi erniatik skatitigut ilanngaatigisinnaav­aat, kisianni andelsboligni najugaqartuusugut attartornitta erniai ilanngaatigisinnaanngilagu­t.

 

Taamaattumik taakkua nikingassuteqalaarput, kisianni tassa imatut paasisariaqarput, aamma piumagaan­ni 18.000,- kruunilimmik km2-mut sanaartortoqarsinnaavoq, kisianni pisortat tapiissuta at taamaallaat 13.500,- kruunimut killeqarpoq.

 

Per Berthelsenip oqaluuserisassap siuliani apeqqutigisaanut tunngatillugu, inissialioriaatsit suugaluartulluunni­it pineqarput, punkthusiuppata rækkehusiuppata allaappataluunniit, taakkua tamarm­ik inissianut sanaartornermut qinnuteqaatit tamarmik naliliivigineqassapput, tamarmil­lu periarfissaqartinneqassappu­t, soorunalimi Namminersornerullut­ik Oqartussat tungaaninngaanni­it tapiissuteqarsinnaanigut Inatsisartut qanoq ataatsimut katillugit annertussuseqarsinnaane­ri aalajangertussaavaa­t.

 

Maluginiagassap aappaa tassaavoq siornatigut inuit ataasiakkaat kisimik tapiiffigineqarsinnaagaluaram­ik taamatu­t, massakkut firmat, ingerlatseqatigiiffiit allat aamma aningaasaleeqataarusutt­ut inissianik sanaartornermu­t, taakkua aamma assinganik periarfissinneqarpu­t.

 

Lars-Karl Jensen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq, Siumut.

Allamik nappaasoqanngimmat oqariartuutigineqartut malillugit suliassaq Inatsisartut Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Ataatsimiititaliaanu­t ingerlateqqinneqassa­aq.