Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 71-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut aqqarnat, sisamanngorneq 25. april 2002. nal. 13:03

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 71

 

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunner­suut.

(Mikael Petersen)

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Qujanaq. A/S inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuuteqqinneqarnissaa pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiara saqqummiutissavara.

 

1999-imiilli Naalakkersuisut KANUKOKA peqatigalugu suleqatigiissitaliorput nunatsinni ineqarneq inissaqarniarnerlu pillugit ingerlatsinermi ajornartorsiutaasunik qulaajaasussanik. Aammalu Inatsisartut Naalakkersuisut nassuiaataat aallaavigalugu oqallillutik 2000-mi upernaakkut ataatsimiinnermi. Taamanikkut Inatsisartunut nassuiaataasoq qulequtaqarpoq ineqarnerup tassungalu ilanngullugu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p atuunneranik nalilersuineq.

 

Taamaattumik ajornartorsiutaasartut aaqqinniarlugit qanoq iliuusaasinnaasut tunngavissereersima­nissaannut Naalakkersuisut periarfissaqarluarput. Taamaalillutillu nutaamik aaqqissuussinissamut periarfissaqarluassallutik.

 

Apeqqutit makku ilanngullugit oqallisigineqarnissaat pisariaqarpoq. Kommunit akisussaaqataanerat annertusarneqassava kommunilluunnit A/S Inissiaatileqatigiiffik INImik tamakkiisumik piginnit­tuulersinnaappat?

 

Inissianik atuisut oqartussaaqataanerat annertusarneqaqqissinnaava. Inissianik illunillu attartorlutik najugaqartut inigisaminnut piginnittuulersinnaanerat qaqugu tamakkiisumik piviusunngortinneqas­sava?

 

Innuttaasunik atuisunik sullissineq pitsaanerulersinniarlugu qanoq iliuusissat ersarissut pilersinne­qartariaqalinnginnerlutik. Kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p akornanni suleqatigiinnermi ajornartorsiutaasartut aaqqiviginiarlugit qanoq iliuuseqartoqartariaqalinnginnerluni.

 

Ineqarnermut immikkoortortaqarfiit aaqqissugaanerat allanngortinneqartariaqalinnginnerluni illoqarfigisami illoqarfiit immikkoortui aallaaviginerullugit.

 

Nunaqarfinnik nunaqarfimmiunillu sullissinerit qanoq iliorluni pitsaanerulersinneqarsinnaappat. Inissianik aserfallatsaaliinerit iluarsaassisarnerillu ingerlaavartunngortinnissaat qanoq iliorluni aaqqiviginiarneqarpat. BSU-mik illuutitoqqat naparliinnartut nammineq illuliassatut illuliaasartut aningaasalersornerattut aaqqiivigalugit piumasunut illuutissanngortinneqarsinnaanerpat.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI inissianik nutaanik sanaartornermi nakkutilliisussaatitaallunilu aqutsisuutinneqartassava? Inissiat attartukkat BSU-millu illorisat inissiaatileqatigiiffimmut utertinneqartarnerini inissiaatileqatigiiffik nammineerluni inissianik BSU-millu ulluinnarni ingerlatsisuusoq aamma nammineerluni siunissami illunik inissianillu nalilersuisartuujuassava?

 

Nammineq illulianik illuliortunut ilitsersuisarneq nakkutilliinerlu qanoq iliorluni pitsaanerulersin­neqarsinnaava? Tamakku apeqqutit ilanngullugit oqallisigineqarnissaat pisariaqarpoq.

 

Ullumikkut nunatsinni ineqarnikkut ingerlatsinermi ajornartorsiutaasut annertupput. Ajornartorsiu­tit sullissinerup nunatsinni pissutsinut naapertuutinnginneranik aallaaveqartumik pilersartut. Atuisunik sullissinermi ajornartorsiutaasut immikkut aaqqinniagassaapput. Taamaattumik ineqarnikkut atuisut sullinneqarneranni ajornartorsiutaasut inissaaleqinerinnarmik aallaaveqartut oqaatigineqartarnerat tulluanngilaq.

 

Ineqarnikkut ingerlatsinermi pisussaaffeqartut tamarmik akornanni akisussaaffit oqartussaaffiillu agguataarneri nutaamik aaqqissuunneqartariaqarput pissutsit ajornerulernissaat utaqqiinnarnagu. Taamaalillunga oqallisissiara Inatsisartunut saqqummiuppara.

 

Jørgen Wæver-Johansen: Ineqarnermut, Pilersuinermut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumt.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen siusinnerusukkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqqutinik arlalinnik saqqummiussaqareerpoq. Taamatuttaaq Inatsisartunut ilaasort­ap Mikael Petersenip 2001-imi martsip ulluisa 14-anni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p Inatsisartuni siunissami qanoq ilusilikkamik aaqqissuussaanissaa pillugu apeqqutit arlallit soqutiginartut saqqummiuppai.

 

Apeqqutit taakku 2001-imi majip ulluisa tallimaanni Naalakkersuisut akivaat. A/S Inissiaatileqatigiiff­ik INI-p Inatsisartuni nalilersuiffigineqarnera Naalakkersuisut 2001-imi upernaakkul­li ingerlateqqissimavaat. Nalilersuinermi aallaaviuvoq ineqarnermik suliassaqarfi­it 1995-imi allanngortiteriffigineqarnerat.

 

Nalilersuinermi anguniagaavoq allanngortiterinermi anguniakkat anguneqarsimanersut paasisaqarfigineqarnissa­at A/S Inissiaatileqatigiiffik Inatsisartuni-p siunissami qanoq ilusilikkam­ik aaqqissuussaanissaa pingaaruteqartutut nalilersuinermi aamma ilaavoq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuuteqqinneqarnissaa ungasinngitsukkut pisussaq ineqarnerm­ut tunngasut iluarsaateq­qinneqarnerannut tamarmiusumut aammalu ineqartut oqartussaaqataanerann­ut ikorfartuutaassaaq.

 

Peqatigisaanik ineqarnermut tunngasutigut Naalakkersuinikkut  anguniakkat aammalu inuiaqatigi­it aningaasarsiorniarnerat eqqarsaatigalugu Naalakkersuinikkut anguniakkat ilaatig­ut suut tamat ilanngussorlugit nalilersuinerit inuiaqatigiillu ataatsimut isumalluutaasa atorluarsinnaasum­ik atorneqarnerat tunngavigalugit Inatsisartut aalajangiussimassaat aallaavigalug­it ineriartortitsisoqar­nissaa qularnaaneqassaaq.

 

Ineqarnermut tunngasut iluarsaateqqinneqarnerannik sulinermi ineriartorneq ingerlaavartoq tunngaviuvoq. Taamaalilluni inissaqartitsinissamik neqeroorutit killiliussallu innuttaasut pisariaqaritaat sumiiffinnilu pissutsit assigiinngisitaartut tunngavigalugit A/S Inissiaatileqatigiiff­ik INI-p allanngortiteriffigineqarnera tamatumunnga ilaavoq.

 

Naalakkersuisut maannangaaq ilisimatitsissutigisinnaavaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI nalunaarfigineqareerm­at sanaartornermut immikkoortortaminik naleqqussaaqqullugu piffissa­mi siullermi aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliniutit arlallit ingerlassimavai. Ilaatigut taasinnaavakka uku sanaartornermut immikkoortortaq immikkoortutut avissaartinneqassaaq. Inillu naatsorsuutaani ingerlatsinermut immikkut naatsorsuuteqarluni. Taamaattumik sanaartorner­mi immikkoortortap niuernermi atugassarititaasut malillugit imminut akilersinnaasum­ik ingerlatsineq uppernarsarsinnaassavaa.

 

Nunap immikkoortuinut immikkoortiterisoqassaaq taakkunani allaffeqarluni pilersaarusiorluakkam­ik toqqaalluni kommunini inissinneqartunik. Pisariaqartitanik inuttalimm­ik saniatigut immikkoorto­qarfilersuineqassaaq kommunini toqqakkani naammatiinnartun­ik sulisulinnik. Sunniuteqarneruler­sitsiarneq ingerlatseqatigiiffiup sullissineri­sa erseqqissarneqrigut tunngaviusumik sullissinermut inissianik ingerlatsinermut aqutsinermullu aammalu tapiliussatut sullissinernut toqqarneqarsinnaa­sunut agguataarlugu ingerlanneqarpoq.

 

Patajaallisaaneq, ilinniartuni ilinniartitsinerup nutaap inissianik aqutsinermik tunngaveqartinneqart­up piviusunngortinneqaratigut ilinniartullu ingerlatseqatigiiffiup immikkoortortaa­sa ilaanni ingerlatsisunngorsinnaanissaannut allaffissornikkulluunniit pisortanngorsinnaanissaann­ut siunertaqartinneqartunik.

 

Naalakkersuisut ajornartorsiutitut isigaat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlatsinerup pitsaanerulersinneqarnissaan­ut ajornakusooritsisumik arlalinnik suliaqarnera. Assersuutigineqarsinnaapp­ut sullissinerit ilaat isumaginninnermut tunngasunik ingerlatsiner­mi suliassatut iluseqartut.

 

Tamanna oqartussaaneq akisussaasuunerlu eqqarsaatigalugit tunngaviusumik isummerfigineqartariaqarsimavo­q.

 

Naalakkersuisut naliliipput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI allaffissornikkut aqutsinermut ingerlatseqatigiiffitt­ut isigisariaqartoq. Inatsisit atuuttut naapertorlugit unammillersinnaasumil­lu akilimmik Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu sinnerlug­it pisortat inissiaataanni attartortittakkanik pitsaanerpaamik aqutsinissamik siunertaqarto­q.

 

Tamatuma kingunerissavaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullisisinnaanissaa aqutsinermut akiliuteqarfigineqarluni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlanneqarneranut pisariaqartinneqartum­ik naammaginartumilu matussusiisinnaasunik.

 

Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip apeqqutaanut aalajangersimasunut pisamullu tunngassutilinn­ut pissutitut makku ilisimatitsissutigisinnaavakka. Siullermik kommunit assersuutigalu­gu aktianik piginneqataassuteqartutut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik piginnittooqataasinnaaner­at aalajangiiffigineqarsimanngilaq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nunap immikkoortuini agguataarneqarnerata aallartinneqareersup kingunerisaanik inissiaatileqatigiffinn­ut kommuninit ataatsimoorullugu pigineqartunut agguataarneqarsinnaane­ra pisinnaanngitsutut oqaatigineqarsinnaanngilaq.

 

Nunap immikkoortuani inissiaatileqatigiiffiup taamaattup Namminersornerullutik Oqartussat immaqalu namminersortut inissiaataasa attartortittakkat imaluunniit piginneqatigiillutik inissiaat­it aamma allaffissornikkut aqussinnaasavai.

 

Aappaattut upernaakkut katersuunnermi matumani Namminersornerullutik Oqartussat kommunil­lu inissiaataasa attartortittakkat pigisatut inissianngortissinnaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutis­saattut siunnersuut attartortunut maannakkut attartukkaminnik pigisat­ut inissianngortitsiniarlutik pisinissaminnik kissaateqartunut sammitinneqartoq Naalakkersuisut­ saqqummiuppaat.

 

Peqqussutissatut siunnersuut saqqummiunneqarpoq pilersaarummut attartortumiit piginnittum­ut atatillugu kommunit inissiaatiminnit attartortittakkanik tunisisinnaanissaminnik kissaateqarnerat aammalu attartortut najugaqartutut oqartussaaqatigiillutik maannakkut attartukkaminn­ik pigisatut inissianngortitsinissaminnik kissaateqarnerat naammassisinnaajumallugi­t.

 

Pingajuattut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinermut najoqqutassaq nutaaq piviusunngortilerpa­a. Taassumap kingunerissavaa attartortut siunissami pitsaanerusumik sullinneqarnerat attartup tikilluaqqusaasutut misiginissaat pitsaasumillu pineqarnissaat pingaartorujussuuv­oq attartortummi ineqarnermut akiuliutimikkut inissianik allaffissornikkut aqutsinerup ingerlalluartuunissaanik tunngavissiisuupput.

 

Sisamaattut kommunit arlallit sanaartornermik aqutsinermik aamma 60/40 malillugu sanaartorner­up nakkutigineqarnerata namminerlu illuliortunik ilitsersuinermik suliassanik isumaginninnissamik kissaateqarnerat naammassisinnaajumallugu Naalakkersuisut A/S inissiaatileqatigiiff­ik nalunaarfi­gisimavaat piffissami qaninnerpaami ilimagisariaqaraat suliass­aq taakkulu annertussusaasa allannguuteqarnissaat.

 

Kommunit inissiaataannut attartortittakkanut 60-40-t nunatta karisiata tapiissutai pillugit nalunaar­ut nutaaq Naalakkersuisut suliaraat tamatuma kingorna sanaartornermi aqutsinermi nakkutilliinermilu suliassat kommunit ataasiakkaat isumagisinnaalissallugit.

 

Tallimaattut pisortat inissiaataat attartortittakkat ullumikkut najugaqaqatigiiffinnut 100-t missaaniittunut agguataarsimapput. Najugaqatigiiffinni taakkunani attartortut najugaqatigiiffim­mi siulersuisunik qinersisinnaapput inissiat attartortittakkat najugaqaqatigiiffinn­ut ikinnerusunut naatsorsuutigineqarsinnaasutullu nukittunerusunut nutaam­ik agguataaqqullugit Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI peqqusimavaa tamanna attartortut attartortutut ulluinnarni soqutigin­ninnerulersinniarneqarnerannut ilaavoq.

 

Arfernattut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p iluanaaruteqarnissaq siunertaralugu ingerlanneqarne­ra nassuerutigissallugu pingaarpoq. Tamatuma nassataraa attartortut sullinneqarnissaminn­ik ujartuisut tamatumap akianik aamma akiliisariaqarnerat. Taamaappoq illoqarfinni nunaqarfinnilu najugalin­nut. Taamaattumik sullissinerup pitsaassusianut najukka­mi pissutsit aalajangiisuupput suut ujartorneqarnerannik sullinneqartullu akiuliutigiumasaann­ut naapertuuttumik aalajangersarneqarlu­ni.

 

Arfineq aappaattut erseqqissartariaqarpara BSU aqqutigalugu illuliat pigisatut iniutaammata. Illumit piginnittup inatsisit unioqqutinngippagit piginnittup illumi qanoq iliorfiginninneranut Naalakkersui­sut akuliunnissaminnut tunngavissaqanngillat. BSU aqqutigalugu illuliat ineqarnerm­ik tapiissute­qartarmik aaqqissuussinermi suli ilaasut iluarsaanneqarnissaannut pitsaanerulersinneqarnissaannul­luunniit piginnittut taarsigassarsiniarsinnaapput. Tassa aaqqissuussin­eq taanna najoqqutaralugu.

 

Illuli ineqarnermut tapiissuteqartarnermik aaqqissuussinermik ilaajunnarsimappat taava 10/40/50-imik aaqqissuussineq malillugu illumik piginnittoq taarsigassarsiniarluni qinnuteqarsinnaavo­q.

 

Pingaarpoq eqqaamasallugu piginnittut ataasiakkaat illuminnik aserfallatsaaliuinissaq akisussaaffigimmass­uk suliassaralugulu.

 

Ineqarnermut tapiissuteqartarneq aqqutigalugu illuliat nutaanngitsut inoqanngitsut eqqarsaatigalug­it taakku tigujumallugit kommunit qinnutigisinnaavaat.

 

Arfineq pingajuattut Naalakkersuisut Inissiaatileqatigiiffik nalunaarfigisimavaat sanaartornerm­ut

Immikkoortortami allanngortittariaqaraa. Taamaalilluni taanna siunissami suliassanik Inissiaatileqatigiiffi­up suliassaqarfippiaanik tassaasut inissianik aqutsineq ingerlatsineq aamma Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu inissiaataasa attartortittakkat aserfallatsaaliorneqarner­at taamaallaat suliarisartussanngorlugit.

 

Taakkununnga soorunami ilanngunneqassapput suliassat suliassaqarfimmut taaneqartumut attuumassuteqartut. Tamakku tassaasinnaapput inissiaatit iluarsaavigineqarnerannut atatillugu ingerlatsineq.

 

Qulingiluaattut Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI aamma peqquaat ineqarnermut tapersiissuteqartarnermut tunngasut tamakkiisumik qulaajaqqullugit siunissamullu pilersaarusiussaso­q.

 

Ineqarnermut tapiissuteqartarnermik aaqqissuussinerup aqunneqarnera piffissap ingerlanerani A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-miit tamakkiisumik aviissartinneqarnissaa aammalu taarsigassarsi­at pioreersut nutaallu aningaasalersuiarfimmut assingusumik ingerlatsivigilersinnaaner­at naatsorsuuti­gineqarsinnaapput.

 

Maannakkorpiaq suliassat aamma illumit utertinermut atatillugu suliassat teknikkikkut ingerlatsivigineqarnissa­at aamma pilersaarusiortariaqarput. Kiisalu akiliisitsiartarnerup suliniuteqarfigineqarne­ra matumanittaaq taarsigassarsianut isumakkerisarneq taarsigassarsiat pioreersut taarsigassarsiatigut akilersorneqartalernissat imaluunniit nalimut iluatinnartumut akilerneqartalernissaat Naalakkersuinikkut pingaarnersiuinikkut inissinneqarnissaat pingaartinneqarma­t.

 

Qulingattut nammineq illuliortunit ilitsersuinermi ilitsersuisutut suliassat nammineq isumagineqalernissaann­ik kommunit arlallit kissaataat naammassisinnaajumallugu Naalakkersuis­ut KANUKOKAllu akunnerminni oqaloqatigiinnerit aallartereerpaat.

 

Aqqarngattut tapertaliullugu ilisimatitsissutigisinnaavara pisortaqarfimmi sulisut peqquneqarma­ta A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik isumaqatigiissusissanut kiffartuunneqarnissamil­lu isumaqatigiis­sutissanut nutaanut missingiusiornissaq piareersaqqullu­gu isumaqatigiissutini taakkunani sullissinerit suut sullissinerillu ataasiakkaat qanoq akeqarnissaat erseqqissumik takuneqarsinnaa­sariaqarmata.

 

Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasunik apeqqutaan­ut amerlasuunut aammaarlunga qutsaviginiarpara nassuiaatikkut naatsukkut ugguu­na apeqqutit saqqummiunneqartut akissuteqarfigimassallugit neriuutigaara. Taamaattor­li arajutsisimas­sanngilarput ineqarnermut tunngasut uninngaannartuunngimmata. Pissutsit ukiumiit ukiumut allannguuteqartarsinnaallutik.

 

Taamaattumik aaqqiissutissaq sunik tamanik aaqqiisoq nassaarisinnaanngisaannassavarput. Aaqqiineq sunaluunniit ilaannut pitsaarnerusumik kinguneqartarput allanut ajornerusumik kinguneqartarluni.

 

Pissusiviusoq tamanna akuerisariaqarparput inooqataaffigalugulu. Suliassaraarput inuiaqatigiit pisariaqartitaat aningaasatigullu pisinnaasavut aallaavigalugit aaqqiissutissat nassaarinissaat akuerinissaallu. Taamaattumik attartortunut tamanut ineqarnermut tapersiissuteqartarnermi aaqqissuussineq aqqutigalugu illuutilinnut tamanut imaluunniit kommunit kissaataanut taman­ut naammaginartumik aningaasat tamatigut pigineqarsinnaasanngillat.

 

Neriuppunga ullumikkut oqallinnikkut Inatsisartunut ilaasortanit Naalakkersuisut pitsaasunik paasitinneqarumaartut taamaalillunilu ineqarneq eqqarsaatigalugu Inatsisartut Naalakkersuinikk­ut takorluugaat pingaarnerit naapertorlugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik naleqqussaajuarneq ingerlaqqissinnaaqqullugu.

 

Taamatut oqaaseqarlunga pitsaasumik inerititaqarfiusumillu oqallinnissaq qilanaaraara. Qujana­q.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Isumaginninnermut Naalakkersuisumut qujavugut. Maannakkut partiit, Kattusseqatigiit attaviitsul­lu oqaaseqartuinut nuuppugut.

 

Tommy Marø, Siumup oqaaseqartua.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiassanngortitsiv­oq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuussaanerata nutaamik nalilersorneqarnissaa siunertaralugu. Imaattumillu Siumumiit oqaluuserereerlugu oqaaseqaateqarniarpugu­t.

 

Siumumiit iluarisimaarlugu oqaatigissavarput massakkut apeqquteqaat aallaavigalugu Inatsisartut oqallinnissaannut Naalakkersuisut qanoq iliuusaasinnaasunik ersarilluinnartunik Inatsisartunillu isummersorfigineqarsinnaasunik saqqummiussaqarmata.

 

Siumumiit pingaartitatta anguniakkattalu ilagilluinnarpaat nunatsinni inuiaqatigiit paasiuminartum­ik pisariitsumik kigaappallaanngitsumillu pisortat sullissiviiniit sullinneqarnissaa­t. Taamaattumik anguniakkatsinni tunngaviusumik siunertarisagut makku ilanngullugit Siumumiit saqqummiutilaar­niarpagut.

 

Anguniarneqartariaqarpoq inuiaqatigiit atuisut kiffartuunneqarnerisa ataqatigiiaartunngortinneqarnissaa­t. Pitsaanerulerluni akikinnerulernissaa anguniartariaqarpo­q. Pisortat atuisunut imaluunniit kiffartuussanut sullissinerisa eqaannerusumik ammanerusumil­lu aaqqissuunneqarluni ataqatigiinnerulersinnissaa.

 

Pisortat imaluunniit kiffartuussisut pisussaaffigaat atuisut kiffartuunnerinut atasumik ersarissum­ik paasissutissiilluarnissaq.

 

Akisussaaffik aningaasaqarnerlu sapinngisamik sumiiffimmi nunap immikkoortuini pisortat suliffeqarfiinut nuuttariaqarput. Tassa regioninut. Tassami nukiit aningaasanullu atuilluarneq sullitallu qaninnerullugit pissammat.

 

Siumup anguniagaraa pisortat suliffeqarfiutaanni tamani eqqarsartariaatsip eqqarsariaatsit isumassarsiallu nutaat periarfissaqartuarnissaat pissusitoqqat ileqquliutiinnakkat atorunnaarsinneqarnissaann­ut aqqutissiuussisinnaasut pilersikkumallugit.

 

Pisortat suliffeqarfiutaanni aalajangersaasartut aqutsisuussut sulisuusullu sullitanut kiffartuussan­ut tusarniarnerunissaat pisariaqarluinnarpoq. Taamaalillunimi kukkussutaasartut amigaataasullu aaqqiissuteqarfiginissaat aammalu ulluinnarni ingerlatsinermi pisartut pitsaas­ut ilinniarfiginissaat atorluarnissaallu anguneqassammata.

 

Ajornartorsiutaasartullu sukkanerusumik anigorniartarnissaat anguneqarsinnaassammat. Siumumi­it isumaqarpugut qulaani taasavut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nutaamik aaqqissuuteqqinneqarnissaan­ut avaqqukkuminaalluinnartut.

 

1995-mi ineqarnermut suliassaqarfiit allanngortiteriffigineqarnerisa kingunerisaannik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI naalakkersuisunit pilersinneqarpoq. Pilersinneqarneranut tunngaviulluinnarp­oq pisortat inissiaataannik atuisut kiffartuunneqarnerat pitsanngorsaavigineqarlu­ni atuisunut naammaginartumik ingerlatsiviulernissaa.

 

Siumumiit ersarissumik oqaatigissavarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ukiuni atuuffiata iluani Siumumit arlaleriarluta Inatsisartut ataatsimiinneri aqqutigalugit Naalakkersuisunut kaammattuuti­gisarsimagatsigu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p attartortunut sullissinera ingerlatsinera­lu pillugit nalilersorluarnissaa pingaaruteqarluinnartoq.

 

Taamaattumik nuannaarutigaarput ullumikkut Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip oqallisissiamik saqqummiussaqarnera A/S Inissiaatileqatigiiffiup INI-p aaqqissuuteqqinnissaan­ut siunnerfilimmik.

 

Tassungalu atasumik Naalakkersuisunut arfineq sisamanik immikkoortortalimmik apeqquteqaateqarlun­i. Ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p kiffartuussilluni ingerlatsine­ra atuisunit ikinngitsumik naammagineqarani oqaatigineqartuartarpoq. Taamaattum­ik killiffipput kingumut qiviarlugu kiffartuussinermik atuisut isumaannut naleqquttum­ik aaqqissuusseqqinnissaq avaqqunneqarsinnaanngilaq.

 

Tassanissaaq ilannguttariaqartutut isigaagut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p avataani kommun­it inissisimasut qanimut suleqatigalugit nutaamik aaqqissuusseqqinissap ingerlariaqqinnissa­a. Siumumiit ullumi killiffitsinnik kiffartuussinerup aammalu allaffissornikk­ut aqutsinerup marloqiusamik ingerlatsiviunera akuersaarsinnaanngilarput. Pingaartumillu A/S Inissiaatileqatigiif­fik INI-p aammalu kommunit kattuffiat KANUKOKA suleqatigalugit ininik attartortut ataasiuneru­sumik sullinneqarsinnaanerisa aaqqiivigineqarniss­aa piumasarissallugu.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut pilersaarutaat tamakkiisumik Siumumiit tapersersorparput. Aammalu naammassineqarnissaanut suleqataassalluta. Naalakkersuisut akissuteqarnerminni iliuuserisassaattut ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut saaffiginnissutigisimasaat Siumumiit iluarisimaarpagut.

 

Alloriarnertullu pitsaasutut isigalugit nutarterilernerullu aallartisalersimanera paasillugu iluarisimaarparpu­t. Aammattaaq Naalakkersuisut isumaqatigilluinnarpagut ullumikkut aaqqissuussiner­up A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlatsinermi immikkoortunik arlalinnik suliaqarnera. Tassanimi siunertamik tassalu inissianik attartortunut sullissinermi kiffartuussiner­up pitsaanerunissaanut killiliisuummat.

 

Taamaattumik Siumumiit Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu nutaamik aaqqissuuteqqinnissaanut kaammattuilluni oqallisissiaa Siumumiit oqaaseqarigaarpu­t. Naggataatigullu Naalakkersuisut aaqqissuusseqqinnissamik siunniussaqarsimaner­at isumalluarfigalugu taperserparput.

 

Godmand Rasmussen, Atassutip oqaaseqartua.

Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen saqqummiussaanut Atassummiit imatut oqaaseqaateqassaagu­t. Siullermillu oqaatigissavarput aallartikkamili ersarilluinnartumik anguniagarima­gu tassalu inuit namminneq ineqarnermikkut assigiimmik periarfissaqartitaanissaa­t. Atassutillu suli politikkimini qimassimaqqajanngilaa nukittorsartuarneqarnissaa­lu suleqataaffigit­tuinnarumallugu.

 

Soorlumi Atassutip politikkiani ersarissumik allassimasoq inuit ataasiakkaat annerusumik akisussaaffigisariaqalerpaat inissaqarniarnissartik. Tassami pisortat kisingajammik inissialiortiterner­at qimakkiartuaarneqartariaqalerpoq. Nammineerluni peqataaneq aqqutissiuunneqartariaqalerlun­i.

 

Tamannalu maannakkut qujanartumik Atassutip politikkia Naalakkersuinikkut paasilluarneqarlu­ni siunissami siunniunneqarsimanera nuannaarutissaavoq. Apeqquteqaateqart­ut tupinnanngitsumik apeqqut tamannarpiaq puttallarteqippaa aammalu 2001-mi apeqqutigisimasanni tassunga assingungajattoq naluneqanngilarmi A/S Inissiaatileqatigiiff­ik INI pilersinneqarmalli kikkut tamarmik maannamut akuersaaruminaatsitaann­ik suli takussaasumik inerniliisoqarsimanngitsoq.

 

Aaqqeeriartarnerit arlaqartut pisarsimapput. Atuisunut toqqissisimananerusumik siunnerfeqartarsimagaluartu­t. Maannamulli killiffigineqartutuulli naammaginartut oqaatigiuminaalluti­k. Naalakkersuisullu akissuteqaamminni siunnerfiit tamanut naammaginarnerusorisav­ut qangamullu naleqqiullugit innersuutigisaat Atassumiit iluarisimaarluinnarpag­ut alloriarnernik pitsanngoriaatissanik ilaqarmata.

 

Maannakkummi siusinnerulaartukkut sanaartornermik nakkutilliisinnaassuseq kommunit ilaannut utertineqareerpoq. Soorlulu Naalakkersuisut akissuteqarnerminni aammalu tikkuagaa­sa ilagigaat inissiaatileqatigiiffiup aaqqissuuteqqinnissaa ungasinngitsukkut pisussaaso­q. Ineqartullu oqartus­saaqataanerannut kinguneqartussaq. Aammalumi akissuteqaam­mi iluarinarpoq kommunit kissaatigisaat naammassiumallugu KANUKOKA-p Naalakkersuisullu akunnerminni oqaloqatigiin­nerat aallartereersimammat.

 

Taamaaliornikkummi isummanik tamanut alloriarfiusussanik iluaqutaasussanik pitsanngorsaatissanul­lu takussaanerusumik aaqqiisoqarnissaa siunertarineqarmat. Atassummi­it taamatut oqaaseqarluta oqallinnissamut peqataajumavugut.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqquteqa­at aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuuteqarpoq. Tamanna pillugu Inuit Ataqatigiit ima oqaaseqassuugut.

 

Ilaasortap apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuuteqarnermini tunngaviginiarp­ai nunatsinni ineqarneq inissaqarnerlu pillugit ingerlatsinermi ajornartorsiutaasun­ik qulaajaasumik 1999-imi Naalakkersuisut kommunillu kattuffiat KANUKO­KA peqatigalugu suleqatigiissitaliorsi­manerat. Aammalu 2000-imi upernaakkut Inatsisartunut Naalakkersuisut nassuiaataat ineqarnerup tasungalu ilanngullugu A/S Inissiaatileqatigiiff­ik INI-p atuunneranik nalilersuineq aallaavigalugu oqallissimanerat.

 

Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput Naalakkersuisut suliat ullumikkut killiffiat pillugu nalilersuisimanerm­ik apeqquteqartumut akissuteqaataat ersarimmata.

 

Tamatta ilisimavarput 1995-mi ineqarnermut tunngassuteqartunik suliassaqarfiit allanngortiteriffigineqarma­ta aammalu tamatuma nassataanik maannakkut ineqarnermut tunngas­ut pillugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sanaartornermut tunngasut pillugit allanngortiteriffiginiarneqarmat­a.

 

Naalakkersuinikkut anguniarneqarpoq sanaartornermi immikkoortortaq INI-p naatsorsuutaan­ik ingerlatsinermut immikkut naatsorsuuteqarluni avissaartinneqassasoq. Tamanna takorloorneqarp­oq nunap immikkoortuinut immikkoortiterinikkut kommunini aalajangersimasu­ni pisariaqartitanut inuttaliinikku sulisulerneqartussanik.

 

Tamatumunnga atatillugu Inuit Ataqatigiit paaserusussavarput tamatuma ilusilersugaanissaa qanoq takorloorneqarnersoq. Maannakkut sulisooreersut saniatigut suliffinnik nutaanik pilersitsiniartoqarners­oq imaluunniit sulisooreersut atorluarneqarnerisigut nutaamik ineriartortitsilersaartoqarnerso­q.

 

Tassunga atatillugu aningaasatigut inissisimaneq qanoq pilersaaruteqarfigineqarpa. Aammalu INI-p iluani aningaasartuutaareersut nuuvinnarniarneqarpat. Imaluunniit nutaarluinnarmik aningaasaler­suinikkut tamanna ingerlanniarneqarpa? Aamma apeqqutigerusussavarput nunap immikkoortuinut INI-p Sisimiuni qitiusumik aqutsisoqarfia qanoq pilersaaruteqarfigineqarnerso­q.

 

Tassunga atatillugu sinerissami immikkkoortortaqarfioreersuni sulisunik eqiterisoqarniarners­oq imaluunniit sulisut siammarniarneqarpat. Tamatumanilu qanoq annertutigisumik kommun­it suleqatigineqarpat.

 

Naalakkersuisut anguniagaannut ilaavoq patajaallisaaneq ingerlatseqatigiiffiup immikkoortui­sa ilaanni ingerlatsisunngorsinnaanissaat allaffissornikkullu pisortanngorsinnaanissaat anguniarlu­gu ilinniartunik ilinniartitsinerup nutaap aallartinneqarnissa.

 

Inuit Ataqatigiit paaserusupparput ilinniartitsineq nutaaq periarfissat suut atorlugit ingerlannialersaarneqarnerso­q. Naalakkersuisut Inatsisartunut ilaasortap apeqquteqartup apeqquteqaataan­ut aalajangersimasunut akissutitut ilisimatitsissutigisimasaannut Inuit Ataqatigi­it arlalialunnik manna iluatsillugu aamma apeqquteqarusuppugut.

 

Apeqquteqartup apeqquteqaatai ataasiakkaarlugit pinngikkaluarlugit tassani Naalakkersuisup akissuteqaatai naammagisimagatsigit. Apeqquteqartup apeqqutigaa kommunit akisussaaqataaner­at annertusarneqassava kommunilluunniit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik tamakkiisumik piginnittuulersinnaappat.

 

Tamatumunnga Naalakkersuisoq akissuteqarnermini oqaatigaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nunap immikkoortuinut agguataarneqarnerata aallartinneqareersup kingunerisaanik inissiaatileqatigiiffinn­ut komuninit ataatsimoorullugu pisinnaanngitsutut oqaatigineqarsinnaanngitso­q.

 

Inuit Ataqatigiit paaserusupparput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik piginneqatigiissutinik inuiaqatigiit tamarmik pigisaattut nalilinnik kommuninut ataasiakkaanut allanulluunniit taam­ak oqarnermigut tuniniaalersaarnersoq.

 

Apeqquteqartup apeqquteqarnermi ilaani apeqqutigaa nammineq illulianik illuliortuni ilitsersuisarn­eq nakkutilliinerlu qanoq iliorluni pitsaarnerulersinneqassanersoq.

 

Tamatumunnga Naalakkersuisoq akissuteqarami Naalakkersuisut KANUKOKA-lu oqaloqatigiinnern­ik aallartitsereersimanertik oqaatigaa. Tamanna Inuit Ataqatigiinni nuannaarutigaarpu­t. Neriuutigalugulu nammineq illuliortiternerni ilitsersuinerni ilitsersuisutut suliassat kommuninit namminernit akissaaffigineqalernerisigut ullumikkornit pitsaanerusunit naammassisaqarfiusinnaalissasut. Apeqqutigerusullutiguli nakkutilliineq kingumut kommunin­it ingerlateqqitsitsinniarneratigut sutigut pitsanngoriaateqartoqassanersoq naatsorsuutigineqarnerso­q.

 

Aammalu taamanikkut nakkutilliinerup INI-mut tunniunneqarnerata kingorna ullumikkut sutigut pitsanngoriaateqartoqarsimanersoq. Inuit Ataqatigiit nammineerluni illulianik illuliortun­ut ilitsersuisarneq nakkutilliinerlu pillugit ullumikkut annertuutigut ajornartorsiuteqartoqart­oq maluginiarparput. Tamatumunnga ersiutaavoq nammineerluni illuliaasimagaluartut arlalissuit nunatta sineriaani piffinni assigiinngitsuni matuneqarsimanatilluunni­it naammassineqarsimanngit­sut naammattuugassaasarmata.

 

Ajornartorsiutip tamatumap tunngaviisa ilagaat nammineerluni illuliassanut nakkutilliinermut aningaasat immikkoortinneqartartut atorneqarfissavimminnut atorneqartarnersut qulakkeersimaneqanngits­oq ilimagineqarsinnaammat.

 

Taamatut oqarnitsinnut tunngavigaarput ilisimaneqarmat kommunini ataasiakkaani ajornartorsi­ut tamannarpiaq pissutigalugu ilaatigut nammineerluni illuliaasartut ilaasa ullumikkut­ut pitsaassusis­savitsit pigineq ajormassuk. Aammalu nammineerluni illuliornermik ilitsersuisarnerup pitsaarneru­sariaqarneranik tamanna ersiutaasinnaammat.

 

Inuit Ataqatigiit pissusissamisoorsorinngilarput pisortat nammineerluni illuliornermut nakkutilliinissam­ut aningaasaliissutigeriigaat pissusissamisoortumik atorneqartannginnerat.

 

Tamatumunngami ersiutaasutut taavinnarsinnaavarput nammineerluni illuliaasartuugaluit ilaasa naammassineqartannginnerisigut.

 

Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut nakkutilliinermut aningaasaliissutaasartut atorneqarnissavimminn­ut tutsinneqartarnisssaat qulakkeerniarneqartariaqartoq. 1995-mi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarpoq. Ineqarnermut tunngasut pillugit iluarsartuussiner­up nutaamik ilusiliivigineqar­nerata kingorna aaqqissuussineq inuiaqatigiit tamarmik piginneqatigiiffiatt­ut ingerlavoq. Aammalu Inatsisit Inatsisartunit ilusilersorneqartut piumasaqaataasul­lu aallaavigalugit ingerlasuulluni.

 

Inuit Ataqatigiit paasinninnerput malillugu Naalakkersuisut INI-p pilersinneqarnerata kingornag­ut Inatsisartut nalilersuisoqarnissaanik kissaateqarnerat aallaavigalugu ullumikkum­ut suleriaatsimik allanngortitsisoqarnissaanik siunnerfeqarput.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarmat pingaarnertut siunertarineqarpoq inuit najugaqart­ut oqartussaaqataanerisa annertusarneqarnissaat. Maanna allannguiniarnermi taman­na qanoq pilersaaruteqarfigineqarnersoq Inuit Ataqatigiit paasissallugu pingaaruteqarluinnartut­ut isigaarput. Inuit Ataqatigiit pingaaruteqarluinnartututtaaq isigaarput 1995-mi INI-p pilersinneqarnerata kingorna ilisimasat ineqarnermut tunngasut annertuut maannam­ut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p pigilersimasaasa atorluarneqarnissaat. Tamatumunnga­lu atatillugu apeqqutigissallutigu maannakkut Naalakkersuisut aaqqissuusseqqinniarner­mi tamakku qanoq atorluarniarneraat.

 

Naggataatigut Inuit Ataqatigiit apeqquteqartup apeqquteqaataanut attuumassuteqarluinnartutut taasinnaasatsitut qilanaarigatsigu. Aammalu Naalakkersuinikkut niuernerpalaartumik ingerlatsiniarner­mi siunertarineqarmat ukioq kingulleq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p naatsorsuutaa­sa saqqummiunneqarnissaa. Tamanna qilanaaraarput.

 

Taamak oqaaseqarluta Mikael Petersenip A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuuteqqinneqarniss­aa pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiaa ammasumik oqalliseqataaffigissavarput.

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamut siunnersu­ut Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip saqqummiussaanut Kattusseqatigiinniit imatut oqaaseqaateqassaagut.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut apeqquteqaatit arlalissuit Mikael Petersenip saqqummiuppai. Saqqummiussat soqutiginaateqarput Naalakkersuisullu akissuteqaatigisai Kattusseqatigiinniit tusaatissatut tigorusuppagut. Ullumikkummi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut akissuteqaateqarfigisai inuiaqatigiinni soqutiginaateqartuupput minnerunngitsumik kommunit ataasiakkaat eqqarsaatigalugit.

 

Ilumoorpoq ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik-mut tunngatillugu sanaartornermut pilersaarutit annertuut kommuninut ataasiakkaanut sunniuteqarnissaat oqaatigissallugit. Taamaammat pissusissamisoortut­ut isigaarput Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu pilersaarutit qanoq ittuunersut saqqummiummatigit.

 

Ullumikkummi nutaamik naliliinerup takutippaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aallartinneraniit angusaasimasut sumut killissimanersut. Aammalu minnerunngitsumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu ingerlariaqqinniss­aq nutaaq takussallugu.

 

Minnerunngitsumik aammattaaq oqaatigisariaqarpoq sinerissami kommunit sanaartornermut tunngasunik pissangassutit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip allanngortinnissaa eqqarsaatigalugu. Tassami sanaartorner­it ilaat kommunit ingerlassinnaasaat kommuniniit annertunerusumik oqartussaaffigineqalersinnaanissa­at eqqarsaatigalugit eqqarsaatinut ilaammata.

 

Pissusissamisoortutut isigaarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mi aalajangersimasumik suleriaase­qalernissaq suliassal­lu allat aaqqissuussiffiginerisigut sullisseriaaseq pitsaanerpaaq anguniarneqarsinnaamma­t. Taamaasilluni aammattaaq marloqiusamik sullissineq annikillisinneqassamma­t. Ullumikkut sinerissap ilaani kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik suleqateqarnertik unitsinnikuuvaat. Ullumikkullu Naalakkersuisut oqaaseqaatigisaat toqqammavi­gissagutsigit naatsorsuutigisinnaalissavarput kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik suleqateqarunnaarsimasut pitsaanerusumik periarfissinneqalissammata siunissami.

 

Aammattaaq inissianik sanaartornermut ingerlatseriaaseq nutarterneqaleruttorfiani innuttaasut annertunerusumik oqartussaaffeqalernissaat naatsorsuutigisinnaalissavarput. Minnerunngitsumillu illutaarniarnermut periutsit nutaat eqqarsaatigalugit, A/S INI-p nutaamik naliliiffigineqarnissaa pissanngatigaarput. Tassami kommunit qanimut suleqatiginerisigut sanaartorneq pitsaanerusumik ingerlariaqqissinnaanissaa naatsorsuutigilluinnaratsigu.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta oqallinnissamut ilaanissarput Naalakkersuisullu akissutigisai Kattusseqatigiinniit tusaatissatut tigussallugit. Qujanaq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Anersalu. Apeqquteqartup apeqqutaanut Naalakkersuisup akissutaa takisooq soqutiginarluinnartutut nalilerpara. Tassa naak aaqqissuusseqqinnissamik annerusumik imaqaraluartoq isumaqarluinnar­punga maani periaaserput sanioqqutilaarlugu inuiaqatigiinnut saqqummiuttariaqartoq. Maani allattorsimaffiit ornillugit qupperarlugit pinnagu kisianni immaqa atuagassiatigut allaat saqqummer­sinneqartariaqartoq akissut taanna illoqartut imaluunniit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi najugaqartut taakkunaniluunniit sulisut namminneerlutik eqqissillutik atuarlugu paasissutissanik aallerfigisinnaammassuk. Taamatut uanga piukkunneruvara.

 

Qulaarlugit inuiaqatiinnut tunniullugit qanoq iliortoqarnissaa tamaat tassani erseqqissarneqartoq saqqummiullugu inuiaqatigiinnut pinissaa assut uanga piukkukkakku. Tassani uninngavigitsiassa­vara inuiaqatigiinni sullissineq akeqartariaqarnerarlugu oqaatigisaq tassa nassuiaatini takusinnaa­gakku Naalakkersuisut ajornartorsiutitut isigisaat tassani ilisarnarluinnarmat oqartoqarluni ingerlatsinerup pitsaanerulersinneqarnissaanut ajornakusoortitsisumik arlalinnik suliaqarnera. Tassa tassani taaneqarluni sullissinerit ilaat isumaginninnermut tunngasunik ingerlatsinermi suliassatut iluseqartut.

 

Soorluuna periaaserput Royal Greenlandimut aamma tassuuna attuallanneqalersimasoq. Royal Greenland tunioqqarsimavarput suliassaanik qallunaatut samfunds pålagteopgaver taamatut taaneqartartunik. Inuiaqatigiit ingerlaqqissappatamik pisinnaaffilersorlugit taannalu Royal Greenlandip nakkaataanut ilaasimavoq.

 

 A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip aamma taamatut pineqannginissaa assut uanga pingaartissavara. Isumaginninnerm­ut tunngasunik suliaqassaguni soorunami tassanngaaniit aamma akilimmik pisariaqarpoq. Tassa sullissisinnaanissaa aqutsinermut akiniuteqarfigineqarluni.

 

Taanna nuannaraara. Aammalu ukua ilisimatitsissuterparujussuit tassa aqqanillit taamak amerlatigis­ut akornanniippoq uanga normuligara BSU aqqutigalugu illuliat pigisatut iniutaaneri taamak qulequtaqartoq.

 

Taanna BSU-nik illuutilippassuarnut aammalu pisoqalisunut assut aamma paasissutissanik imaqarmat imaattarmata BSU-mik qangali illuuteqartut isumaqartarmata nammineq atugariinnarlu­gu taavalu piginnittup iluarsarnissaa akisussaaffigimmagu nalornilerlutik uninngarusaartu­t.

 

Isumaqarpunga tassuuna ersarissumik aamma oqarfigineqartut piginnittutut immata periarfissal­lu suut atorsinnaagaat. Tassa taarsigassarsiniarsinnaaneq kisiannili aamma ilanngunneqarlu­ni ineqarnermut tapersiissuteqartarnermik aaqqissuussinermi ilaajunnaarsimagaan­ni aamma tassani 10/40/50-mik taamak taaneqartartumik aaqqissuussineq malillugu qanoq aamma iliorsinnaasut. Qinnuteqarsinnaasullu.

 

Isumaqarpunga taamaattut aamma BSU-mik iluaquteqarlutik illoqarsimasunut illoqartunullu assut taakkua erseqqissaatitut iluatinnartut. Aammalu amigaatigiinnarpara soorlu inuit Kattusseqatigi­it oqaatigigaat uanga pissanngitigigaluarakku kommunit arlaqartut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit anisimasut taakku uningaarfigineqarsimasoralugit sunarpiaruna naammagittaalliuutigigaa­t.

 

Qanorlu iliorlutik kommunillu Naalakkersuisullu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ilu oqaloqatigiissin­naagaluarnersut taamatut suleqataajunnaarlutik kommunit aniasimasut aaqqissueqatigalugit suliassamik suleqataasinnaanersu­t. Taanna amigaatigiinarpara immaqa Naalakkersuisup oqaaseqaqqinnermi­ni taanna tikilaarsinnaassaneraa nassuiaatissanik imaqassappat.

Mikael Petersen, Siumut.

Siullermik soorunami pinngitsoorusunngilanga Naalakkersuisut qutsavigissallugit oqallisissi­aq oqartariaqarpunga assigiinngitsorpassuarnik sammivilimmik imaqarpoq. Aamma innuttaasun­it tamanit attuisuuvoq tassami A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliai ulluinnarni inuunitsinni tamatta attorneqaatigisarpagut. Soorunami ippinnartorpassuusarput taanna avaqqunneqarsinnaanngila­q.

 

Inunnut ataasiakkaanut ilaatigut attuisut eqquisartullu. Taamaattumik uani saqqummiunneqart­oq oqallisissiara aallaavigalugu oqaatigineqartut Naalakkersuisuninngaani­it aamma partiininngaanniit aamma takutippaat ilumut pisariaqarluinnartoq taamatut ingerlaavartum­ik inuiaqatigiinni sullissiviit nalilersorneqartuartariaqartut aamma nutarteriffigineqartuartariaqartu­t.

 

Ineriartorneq ingerlajuartuuvoq inatsisiliat assigiinngitsut inunnik ataasiakkaanik inoqutigiinn­ik ilaqutariinnik inuiaqatigiinnillu eqquisut pilersinneqartuartarput. Taamaalilluni­lu ingerlatseqatigiif­fiit taamaattut sulliviit innuttaasunik sullissiviit pissutsinut naleqqussartuarnissaat avaqqunneqar­sinnaanngilaq. Tassa imaappoq sullissivinnik taamaattun­ik inunnik sullissivinnik ingerlatseqatigiif­fittut ilusilikkanik peqaraanni taava naleqqussaajuarniss­aq pisariaqartuartuuvoq.

 

Ukiuni arlalinni taamaattuaannartussatut isigineqaannarsinnaanngillat sullissiviit taamaattut. Namminneerlutik naleqqussartuartariaqarput. Innuttaasunik sullissinerup pitsaasuutittuarniss­aa passiuminartuunissaa pisariitsuunissaa sulissutigiuarlugu.

 

Isumaqarpunga A/S Inissiaatileqatigiiffik INI taamaaliunngitsoortuarsimasoq ukiuni arlalinni. Aamma tamanna peqquteqarunarpoq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi sulisut akisussaallutik atorfeqartut allanngorarpallaarujussuarnerann­i.

 

Taanna malugisarparput Aningaasaqanermut ataatsimiititaliami sineriak tamaat angalasarpug­ut kommunit Qaanaamiit tunumut Ittoqqortoormiit tikillugit angalanerit ingerlasarput. Aanalu maluginiartagarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip illoqarfinni assigiinngitsuni sullissinera assigiinngisitaartorujussuarm­ik ingerlanneqartoq. Tamanna ajuusaarnartarpoq aamma innuttaasun­ik ataatsimiisitsinemi taanna oqariartuutigineqartuartarpoq.

 

Taamaattumik partiininngaaniit oqaatineqartut ataasiakkaarlugit taagunngikkaluarlugit Kattusseqatigiinni­it oqaatigineqartut taakkua assorujussuaq aamma qujaruppakka. Aammalu Inuit Ataqatigiinninngaaniit minnerunngitsumik apeqqutit itisileqqilaarlugit Naalakkersuisunit apeqqutigineqarmata assut aamma taanna soorunami nuannaarutiginngitsuunngilara. Taamaalillu­ni susassaqarfipput uagut tassa innuttaasunik sullissinerup pitsaasuunissaa tunngavissinniassallu­gu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip soorunami nammineq aalajangersakkagut aallaavigalugit sullissinissani pisussaaffigaa.

 

Kisianni eqqaamajuartariaqarparput Inatsisartut Naalakkersuisullu tassaagatta tunngavissiisart­ut killiliussassanik aalajangersaasartut innuttaasut sullinneqarnerisa qanoq iliseqarnissaannik pitsaassuseqarnissaanillu. Taamaattumik saqqummiussuuneqartut assorujussu­aq qujassutigaakka.

 

Kisianni tupigisara aajuana attaviitsup Otto Steenholdtip oqaaseqarnermini oqallisissiaa ataasinngu­amilluunniit oqaaseqarfiginagu Naalakkersuisut akissuteqaatai allaanngillat taakkua oqallisissiatut saqqummiunneqartut. Oqallisissianut akissuteqaataasut kiserpiannguisa taakkua akissuteqarfigim­magit. Tamana eqqumiippoq.

 

Akissutigineqartoq imaannanngitsoq eqaatsoq Naalakkersuisuningaaniit aamma ersarilluinnartum­ik qanoq iliuusissanik tikkuussisoq isumaqarpunga 1999-miilli tassa 1999-mi Inatsisartunut qinersisoqarpoq. Tassanngaaniilli A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu oqallittarnivut pilermatali aatsaat taamak ersaritsigisumik qanoq iliuusissanik Naalakkersuisut tungaaninngaaniit saqqummertortaqarto­q.  Tamanna assorujorujussuaq nuannaajallannarpoq.

 

Isumaqarpunga alloriartoqalersoq ersarissumik inuiaqatigiinni paasiuminarnerusumik pisariinnerusum­ik aammalu pitsaanerusumik sullissinerup angusaqarfiginissaanut.

 

Ukuali marlussuit apeqqutigilaarusuppakka. Akissummi amigaatigilaakkakka, tassa ilaatigut apequtigaara nunaqarfinnik nunaqarfimmiunillu sullissinerit qanoq iliorluni pitsaanerulersinneqarsinnaappa­t. Tamanna ilumoorpoq tassa nunaqarfippassuarni INI-A/S-ip sullissinera ilaatigut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI naak kommuninut isumaqatigiissuteqarluni ingerlakkaluaraa, nunaqarfimmiorpassuarnik taanna ulloq manna tikillugu aamma naammagittaalliuutigineqartarpo­q.

 

Aamma tamanna nammineerlunga takusarpara. Taamaattumik qanoq iliuusissat annertunerus­ut pisariaqarsorinarput nunaqarfimmiunik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinerata pitsanngorsarneqarnissaanu­t.

 

Aamma tassani kommunit suleqatigineqarnerat qanga pitsaanerusumik immaqa ingerlasimasut­ut taaneqartaraluartoq massakku A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip tamakkiisumik nammineerluni ingerlatsilerneratigut innuttaasut nunaqarfimmiut ineqarnikkut sullinneqarnerminnut qanilaartum­ik sullinneqarnerat taanna amigaataalersimavoq.

 

Isumaqarpunga taanna ilanngullugu Naalakkersuisut aamma akissuteqarfigisinnaappagu assut nuannaarutigissallugu.

 

Aamma taamaappoq boligstøttemik illuutillit eqqarsaatigalugit nakkutilliinerit ingerlatsinerm­ut nakkutilliineq aammalu ulluinnarni ingerlatsineq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip taakku tamakkiisumik tigummiva­i. Naatsumik oqaatigalugu sullissisuuvoq imminut nakkutigiitigaluni. Tassa taanna ilaatigut pissaanermik annertuumik tigummiaqalernermik kinguneqartitsisartoq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi sullissisut tassani oqartussaaneq annertoorujussuaq inuiaqatigiinni tigummivaat sullissinertik nakkutigiititalugu tassani inissisimasuugamik.

 

Tassa taanna ulorianartorujussuuvoq taamaattumik tupisanngilara innuttaasut ilaatigut qanoq iliuusissaaleqisarmata naammagittaalliornissaq periarfissaagaluarpoq, kisianni aamma sumut naammagittaalliussappat tassaavoq aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut aamma naammagit­taalliortut. Tassa ingerlatseqatigiiffik ataaseq ulluinnarni sullissivoq nakkutilliisuuvoq naammagittaalliorfigineqarsinnaallunil­u.

 

Taamaattumik taassumap akisussaaffiup agguataarnissaa avaqqunneqarsinnaanngilluinnarpoq. Isumaqarpunga pingaarnerpaat ilagigaat taanna naammagittaalliorfissat allamiittariaqarput ineqarnikkut. Nakkutilliineq allamiittariaqarpoq. Ulluinnarni ingerlatsineq allamittariaqarpoq.

Taakku avissaartinneqarpata innuttaasut sullinneqarnermikkut pitsanngorsaanermi aamma peqataanissaminnut assorujussuaq periarfissinneqassapput. Qujanarujussuaq oqaatigineqartun­ut aamma naatsorsuutigaara soorunami oqaqqilaarumaarlunga.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Uanga aamma Naalakkersuisut sinnerlugit oqaatigineqartunut qujarusuppunga isumaqarpun­ga siunnerfigissaartorujussuarmik Inatsisartunut ilaasortat partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu sinnerlugit oqariartuuteqartut taakkulu oqaaseqartut ataasiakkaarlugit oqaaseqarfigilaarusuppakk­a.

 

Siullermik Siumut sinnerlugu Tommy Marøp saqqummiussaa eqqarsaatigissagaanni tassani maluginiarpara qanoq iliuusissatut saqqummiussagut Siumup tungaaninngaaniit taperserneqartu­t, kisiannili aamma kissaatigineqartoq Siumuminngaaniit maluginiarpara kommunit ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip avataani inissisimasut taakkua annerusumik ullumikkornit suleqatiseri­neqarnissaat pisariaqartutut isigineqartoq.

 

Naalakkersuisuniit taanna eqqumaffigaarput aamma nalunngilara A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit eqqumaffigineqarto­q. Ilaatigut siusinnerusukkut kiffartuussinerit assigiinngitsut qanoq akeqartinneqartarne­ri kommuninut toqqaannartumik nalunaarutigineqartarsinnaasimanngillat. Ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip aqutsisuisa taanna naammassinikuuvaat.

 

Taamaattumillu aamma piareersimallutik kommunit nutaamik oqaloqatiginissaannut kiffartuussiner­it assigiinngitsut qanoq aamma akeqarneri tunngavigalugit kiffartuussinermut isumaqatigiissutinik pilersitsisinnaanissaminnut massakkut periarfissai annertusineqarnikuuppu­t.

 

Inissianik attartortut annerusumik oqartussaaqataanissaat Siumuminngaaniit ujartorneqarpoq aamma siunnersuuteqartut apeqquteqarnermini taanna ujartuiffigaa. Itisililaassagukku Naalakkersuis­ut akissuteqaaterput imaappoq ullumikkut ineqartut inissianik attartorlutik ineqart­ut peqatigiiffii immikkoortui boligafdelinginik ulluinnarni taasakkagut. Taakkua 103-upput nunarput tamakkerlugu. Ilai annertujaarput ilaallu mikisuarannguupput, kisianni amerlanerpaartaa­sa siulersorneqarnerat ingerlalluanngitsutut ilaatigut oqaatigineqartariaqarlun­i.

 

Aamma tamanna takuneqarsinnaavoq siornatigut ineqartut peqatigiiffiisa kattuffiat ullumikkut ingerlajunnaarsimammat, kisianni Naalakkersuisuniit pingaartipparput inissianik attartortup aamma annerusumik siunissami oqartussaaqataanissaasa sammineqarnissaa.

 

Taamaattumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI qinnuiginikuuarput attartortut annerusumik oqartussaaqataanissaann­ut tunngatillugu qanoq iliuusisanik siunnersuusioqqullugu. Siunnersuutillu ilaat tassaavoq immikkoortortat ikilisinneqarnerisigut inuit amerlanerusut immikkoortortami ataatsimi peqataatinneqalernerisig­ut siulersorneqarneri eqqarsaatigalugu pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaane­ri takorloorneqarpoq.

 

Qujanartumillu aamma maannakkut ineqartut peqatigiiffi namminneq naapittalernikuupput nalunngilara ilungersuuteqartut kattuffilioqqinnissaminnik piareersaallutik. Taannalu Naalakkersuisuni­it soqutigalugu aamma malinnaaffigaarput.

 

Kiisali maluginiarpara Siumup oqaaseqartuata aamma kissaatigigaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip sullissineri eqqarsaatigalugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliassaqarfivippiani taanna aallaavigalugu ingerlatsissasoq. Taamaaliornikkummi aamma inissianik attartortut pitsaanerusumik sullinneqarsinnaanerat anguneqarsinnaassammat. Taanna aamma Naalakkersuisuni isumaqatigil­luinnarparput. Taamaattumil­lu uani akissuteqaatitsinni iliuuseriniakkagut aamma taamatut iluseqartillugit saqqummiunneqarnikuullutik.

 

Tassani avaqqunneqarsinnaangitsutut nutaamik naliliiffigineqartussanut aamma ilaapput umiarsualivin­ni nakkutilliineq eqqarsaatigalugu tassani A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut akisussaaffik taanna tunniunneqarsimanera soorunami aamma nutaamik naliliiffigineqartariaqar­poq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliassavippiani taanna ineqartup pitsaasumik sullinneqarnis­saa iluamik nakkutigisinnaassappag­u.

 

Taava umiarsualivinnik nakkutilliinerit allallut aserfallatsaaliugassat isumagineri ataatsikkut ingerlassinnaanngilai.

 

Atassutip oqaaseqartua Godmand Rasmussenip saqqummiussaanut atatillugu maluginiarpara aamma Godmand Rasmussenip Atassut sinnerlugu Naalakkersuisut iliuuseqarniarnerat tapersera­a.

 

Aamma iluarisimaarneqartoq Atassummiit malugisinnaavara ilaatigut kommunit suleqatiginerullug­it ingerlatsinissaq. Aammalu kommunit piumasaat tunngavigalugit iluarsiiniarn­eq Naalakkersuisut tungaanninngaaniit ilaatigut 60/40-t eqqarsaatigalugit ullumikk­ut nalunaarut aqqutigalugu imaappoq kommunit 60/40-nik sanaartorusuttut pisussaapp­ut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI sanaartornermi aqutsisorissallugu.

 

Tassa taannaavoq nalunaarut nutaamik naliliffigisarput. Massakkut nalunaarutissatut siunnersu­ut tusarniaassutigineqarpoq. Tusarniaaneq naammassereerpat taava Naalakkersuisun­it sammineqareer­pat naatsorsuutigaara kommunit isumaq taanna tapersersorpass­uk taava kommunit pisinnaatitaaffi­gilissagaat 60/40-t aqqutigalugit inissialiorner­ni nammineq toqqarsinnaanngussallugu kina sanaartornerni nakkutilliisutut ingerlatsisutullu toqqarumanerlugu.

 

Inuit Ataqatigiit oqaaseqartua Paninnguaq Olseni maluginiarpara aamma Naalakkersuisut tunngaviusumik saqqummiussaat ilalernartuutikkaa, kisiannili aamma apeqqutit assigiinngits­ut itisilerneqarnissaat kissaatigigaa.

 

Siulliullugu apeqqutigineqarpoq nunap immikkoortuinut aaqqissuussiniarnermi nutaami tassa­ni ilaatigut sulisooreersut taakkua qanoq pineqarnissaat qanoq Naalakkersuisut takorloorneraa­t. Siullermik oqaatigilaassavara soorunami A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ulluinnarni ingerlanneqar­nerata taanna aqutsisuisa siulersuisuisalu akisussaaffigimmassuk.

 

Kisianni naatsorsuutigilluinnaqqissaarpara taamatut nunap immikkkoortuinut aaqqissuussiniarner­mi aamma sulisooreersut taakkua eqqarsaatigalugit aaqqissuinerit ilusilersorneqarsimanissaa­t. Aamma taamaappoq nunap immikkoortuini nukittorsaaniarnermin­ni soorunami qularnanngitsumik nukittorsaaviusussat taakkua ilaat aningaasalersorneqarneri annertusineqassapput. Ilaalli millineqas­sallutik.

 

Taakkunanili aningaasalersuinissat tassa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliffeqarfittut nammineq aalajangiiffigisassara­i.

 

Naalakkersuisut aamma saqqummiussaanni aammalu anguniagaannut ilaasutut oqaatineqarp­oq patajaallisaanerup aqqani ingerlatseqatigiiffiup iluani ilinniartitseqqittarnerit taakkua eqqarsaatigalug­it tassani erseqqissaassugigissavara aamma taakkua soorunami Naalakkersuis­ut piginnittut sinniisaattut oqariartuutigiumasatik oqariartuutigisarpaat ataatsimeersuarnerit nalaani. Taava taakkua ilaatigut aamma tunngavigalugit ulluinnarni ingerlatsisut siulersuisullu siulersortar­paat ingerlatseqatigiiffik.

 

Tassungalu atatillugu sulisorisat taakku ilinniarteqqinneqartalernissaat immikkoortortani pisortanngorsinnaanngortillugit ullumikkut immaqa atorfininnerminni taamatut piginnaasaqanngikkalu­it taamatut piginnaanngorsarneqarnissaat tassa massakkut aaqqissuullu­gu ingerlappaat.

 

Apeqqutigineqarpoq Naalakkersuisut takorloorneraat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip tuniniarne­qarnissaa. Taanna Naalakkersuisut takorluunngilaat, kisiannili nunap immikkoortukkuutaartumik aaqqissuussin­eq pissusissamisoornerusutut kommunit peqataasunit isigineqarpat uppernarsarneqarsinnaappal­lu attartortut kiffartuunneqarnerat eqqarsaatigalugu kiffartuussin­eq tamaaliornikkut pitsaanerusoq tunniuneqarsinnaappat taava soorunami nalilersorluarneqarsinnaas­ut ilagilluinnarpaat Inissiaatileqatigiiffik nuna tamakkerlugu taamat­ut nunap immikkoortuinut agguataarneqarsinnaanersoq.

 

Soorunami takorloorneqanngilaq nunap immikkoortui 15-t 18-nilluunniit tunngavigalugit immikkoortiterneqarnissaat, kisiannili kommunit suleqatigiissutigisinnaappassuk taava aamma  soorunami soqutiginaateqassagaluarpoq nunap immikkoortuinut taamatut immikkut ittumik pilersitsisoqarsinnaanera misissussallugu.

 

Nammineq illuliassat tassa illorput 2000-nik taasakkagut taakkua eqqarsaatigalugit takingaatsiartun­ik Inuit Ataqatigiit tunngavilersuillutillu apeqquteqaateqarput. Oqaatigerusuppa­ra taakkorpiaapput ilaatigut Naalakkersuisut uani aamma allanngortirerinissam­ik siunnerfeqarnermin­nut tunngavilersuutaat.

 

1991-imiit 1995 ilanngullugu nammineq illuliassatut tunniunneqartut imaluunniit aningaasaliiffigineqart­ut Inatsisartuningaaniit naammassinngitsoortut procentinngorlugit eqqaamanerlunngikkuk­ku 8%-imiipput. Akisussaaffilli A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunniunneqarpat tassa nakkutilliinissamut aammalu ilitsersuisussaatitaanermut nakkutilliineq imaluunnit suliassaq taanna A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut nuunneqarmat taamanikkulli naammassinngitsoortartut nammineq illuliass­at 40%-it tungaanut ingerlapput.

 

Taamaattumik tassani pitsaanerusumik ingerlatsisoqarnissaa siunnerfigalugu Naalakkersuisut KANUKOKA aqqutigalugu massakkut kommuninut paasiniartipparput kommunit soqutigisinnaannginnera­at nammineq illuliassanik nakkutilliineq aammalu ilitsersuisussaatitaan­eq taanna tigummissallugu. Tassunga tunngatillugu kommunit soorunami qanoq nalunaaruteqarnissaat oqaatigereersinnaanngilara, kisianni soqutiginninnissaat naatsorsuutigaar­a.

 

Aamma suliassamut tassunga Inatsisartut agguaqatigiissillugu nammineq illuliassamut ataatsim­ut 36.000-t immikkoortittarpaat. Taamaattumik aningaasartai tassaneereerput.

 

Najugaqartut oqartussaaqataanerannut tunngatillugu apeqqutigineqartumut tunngasoq taanna siusinnerusukkut ilaatigut Siumup oqaaseqartuanut oqaatigeriikkattut taakkua innersuukkusuppakk­a. Naalakkersuisuniit pingaartillugu taanna malinnaaffigaarput aamma naatsorsuutigilluinnarparput piffissami aggersumi aaqqiissutissanik tassani ilaatigut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI suleqatigalugu saqqummiussisoqartoqarumaartoq.

 

Naggataatigut apeqqutigineqarpoq ilisimasat pioreersut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-miittut taakkua qanoq atorluarneqarnissaat Naalakkersuisuniit takorloorneqarnersoq.

 

Tassunga tunngatillugu soorunami ilumoorpoq ukiuni taakkunani atuuffimmini A/S Inissiaatileqati­giiffik INI aamma sullissinermi matumani pineqartumut ilisimasanik annertungaatsiartunik aamma peqalernikuumma­t. Taakkua ilisimasat ilaatigut inissiat nutarterneqarnissaannut renovererneqarnissaann­ut ilaatigut massakkut suleqatigiissutigalugit atorluarneqarput. Aamma siunissami taakkua atorluarneqarnissaat takorloorneqarpoq. Taanna aamma uagut aserfallatsaaliugassag­ut eqqarsaatigalugit nalilersorparput massakkut suliassat aserfallatsaaliuinerm­ut aammalu renoveringimut tunngassuteqartut taanna uagut imaluunniit pisortaqarfiup ataani akisussaaffigineqartut taakkua aamma ilanngullugit Inimut nuunneqarsinnaannginnersu­t. Tassani sakkussat ilisimasallu tunngavigalugit pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaanera ilaatigut takorloorneqarmat.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p naatsorsuutai naatsorsuutai taakkua aamma Naalakkersuisunit qilanaaraagut takussallugi­t. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI eqqaamanerlunngikkukku majip 30-ani ataatsimeersuartussaavo­q. Taannalu sioqqullugu soorunami naatsorsuutai tigujumaarpagut.

 

Kattusseqatigiinniit Mogens Kleistip oqaatigisaanut tunngatillugu maluginiarparpara Naalakkersuis­ut akissuteqaataat taperserneqartoq. Aammali Kattusseqatigiinniit ujartorneqart­ut kommunit peqataanerulernissaannut tunngatillugu suliat ingerlanneqarnissaat tassanilu akissuteqaa­titsinni oqaatigineqartut ilaatigut innersuukkusuppakka aammali ullumikkut kingusinnerusukk­ut oqaluuserisassarput immikkoortoq 75-imi apeqqutit taakkorpiaat tikinneqartussaamma­ta taamanik­kornissaanut uterfigissavagut. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Naalakkersuisunut ilaasortamut qujavugut. Taava tulliulluni oqaaseqassaaq Mogens Kleist, aappassaaniilerami sivisunerpaamik minutsit tallimat. Aamma tassunga atasumik oqaatigissava­ra saniatigut oqaaseqarumasut soorlu partiit avataatigut oqaaseqarumasut siullermeernermin­ni 5 minutini oqaaseqarsinnaammata.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit.

Qujanaq. Ineqarnermut immikkoortortaqarfiit assigiinngitsut taakkartorneqarput 100 sinnillarlug­it amerlassuseqartut. Soqutiginaateqartorivaa una taamatut taakku immikkoortortaqarfi­it ilaat mikisuarannguit ilaat amerlasuunik ilaasortallit siornatigut IPK-mik taaneqartartut Ineqartut Peqatigiiffiisa Kattuffiatut ittumik aallartissinnaanerannik Naalakkersuis­ut qanoq taamatut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu allanngortiterinissaminnut eqqarsaateqarnersu­t.

 

Tassami oqaatigineqarpoq taamatut peqatigiiffiit ilaat iluamik ingerlanngitsut aammalu ilaat ilaasortakittuararsuusut. Uani ujartukkatsinnik tassalu kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit suleqateqanngits­ut taakku aamma suleqatigiissappata suut toqqammaviusinnaanersut uagut tungitsinninngaaniit oqaatigerusuppagut ujartussallugit.

 

Tassami kommunit arlallit massakkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mi suleqateqanngillat. Siunissamilu nammineerlu­ni illuliornerit soorlu assersuutigalugu eqqarsaatigineqarput nammineer­luni illuliornermut tunngatillugu kommunit annertunerusumik nakkutilliinermut ingerlatsilissappa­ta assigiinngitsutigut qanoq aaqqiisoqarsinaanera tungitsinninngaaniit ujartorparput. Aammalu Naalakkersuisut oqaatigisimasai taakku tusaatissatut tigorusuppagut.

 

Pingaartuteqartuuvoq maannakkut peqqussutissat assigiinngitsut sananeqarput aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut immikkoortillugit suliarineqarput.

 

Naatsorsuutigilluinnaratsigu tungitsinninngaaniit taamatut nammineerluni illuliortarnermut tunngatillugu kommunit nakkutigisalissappassuk taava aamma tamakku nammineerluni illuli­at ataatsiakkaat naammassineqarsinnaanisssaat annertunerujussuussaasoq.

 

Ullumikkuminngaaniit nalunnginnatsigu aamma ukioq kingulleq tunumiikkatta nunaqarfinnut angalagatta ersarissorujussuarmik takusinnaasarpagut nammineerluni illuliat A/S Inissiaatileqati­giiffik INI-minngaani­it nakkutigineqartut. Assersuutigiinnarlugu Isortumi arlalissuupput taamatut unitsiinnarneqarnikuusu­t, kisianni aamma sinerissamik nunatta sineriaani aamma taamatut inissisimapput.

 

Taamaattumik pissanganarpoq kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mit suleqarunnaarsimasut taamatut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mit suleqateqaleqqinnissaannut suut ammaaffigisinnaa­neraat. Taamaalilluni kommunit teknikereqarput assigiinngitsutigut. Aammalu sulisoqarlutik sanasunik immaqa suleqateqarsinnaaner­at kommunit ataasiakkaat tassani annertunerusumik ingerlanneqarsinnaamm­at aningaasartuutit taamaalilluni aammma pitsaanerpaamik atorluarneqarsinnaanissa­at anguneqassammata.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta ukua peqatigiiffiit massakkut ingerlanneqartut aallartisarneqartul­lu nunatsinni Naalakkersuisut oqaatigivaat 100-t sinnilaarlugit amerlassuseqart­ut taakkununnga tunngatillugu ingerlariaqqissinnaanissaat arlaatigut qanoq ammaanneqarsinnaanissaa aamma tunngitsinninngaaniit ujartorusupparput pitsaanerpaamik massakkut A/S Inissiaatileqatigiif­fik INI-p taamatut agguataarlugu siunissami ingerlanneqarnissaanut qanoq taakkununn­ga tunngatillugu periarfissanik ammaassisinnaanissaq ujartorusukkatsigu. Qujana­q.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt tassalu partiit oqaaseqartuisa avataatig­ut tassuungalu atatillugu erseqqissaatigilaassavara aatsaannguaq maani aqutsisup erseqqissaatigigalu­armagu minutsit tallimat partiit oqaaseqartuisa atussagaat. Kisiannili partiit oqaaseqartui oqaaseqar­sinnaapput siullermeernermi 15-minutsit aappassaaneernermi minutsit qulit. Taavalu ilaasortat allat siullermeernerminni minutsit tallimat aammalu aappassaaneerner­mi minutsit tallimat.

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Selskabi una Namminersornerullutik Oqartussat pigisaat ingerlassivik oqaluuserisarp­ut ukiuni arfineq marluinnarni arfineq marluunngitsuniluunniit atuussimavoq. Taassumallu ingerla­nerani assigiinngitsunik pingasunik sisamanik siulersuisunik siulittaasoqarsimavo­q. Pisortat pingajussaat massakkut ingerlavoq. Aammalu Naalakkersuisut susassaqarfimmut massumunnga akisussaasut massakkut pingajuat aamma ingerlavoq.

 

Inatsitigut periarfissiineq selskabit ingerlatsineranni sualummik kiffartuussiviit INI-A/S-itut ittut inatsisitigut Inatsisartut periarfissiinerat toqqammaviulluinnarpoq. Ilaatigut siunnersuuteqart­up aappassaanik oqaaseqarnermini tupinnartuliatut imaluunniit uparuartariaqartut­ut tikkuagaa pissusissamisooraluartoq imatut nipeqartinneqassanngilaq INI pisuusoq kiffartuussiviutigaluni ingerlatsiviutigaluni maalaartarfiummat.

 

Inatsisitigut periarfissaritissimasugut taamaapput INI-p pissuussutiginngisai Inatsisartut uagut nammineq pisuussutigisagut. Taamaattumik kiisami Naalakkersuisoqarfimmi INI-A/S-ip aporfittut taamatut ingerlatsiniarnermini tikkuartortarsimasaa ilaatigut Naalakkersuisuunitta nalaani allakkatigut pisortaqarfinnut pigaluarlutik nikinnaveertutut misigalutik Naalakkersuis­ut bestyrelse­mut allattoqarfianut kopilerlugit allagaqartariaqarsimanerisa ilaasa ilisarnartut Naalakkersuisunit tusaaneqalersimaneranut uppernarsaataasut tassaapput massakkut INI-A/S-ip siulersorneqarnerata pisortaasa oqartussaasuisa pisortaqafimmut saaffiginnissutigisarsimas­ai ukiut ingerlanerini massakkut tusarneqarlutik akissuteqaammi erseqqissumik oqaatigineqarmat­a.

 

Imminut qiviartassuugut nammine uagut killiliussagut ilaanni amigaraangata aporfissanik pilersitsisarsimagaangatta aaqqinniagassaapput. Immitsinnulli qiviarluta aaqqinngitsoorsimasag­ut persaqutaalersimappata aaqqinniartussaagatsigit uani oqallinneq isumaqarpunga ullumikkut tamatumunnga ersiutaasoq ajoriinagassaanngilluinnaqqissaartoq.

 

INI-A/S-ip allanngortiterneqarnissaa allanngortiteriinnarluni oqartussaaffiit siammaaginnarlu­ni aaqqinneqarsinnaanngilaq. Allanngortiterinerit ilisisarnarsilertullu allanngortiteqqikkaangatsig­it aamma atuisut ineqartut eqqarsaatigisassavagut.

 

Taamaattumik neriuppunga Inuit Ataqatigiinningaaniit oqaluuserigatsigit neriuutigaarput allannguutissatut makkua matumuuna siunnerfittut saqqummiunneqartut tassaasimassasut ingerlatsiviup pisortaqarfiullu akornanni isumaqaigiissutaallutik misilittakkat Inuit Ataqatigiit oqaaseqartutta oqaaseqarneratut misilittagaalersimasut INI-A/S-ip atuussimerani ukiuni arfin­eq marlunngulersuni ilumut qanoq atorneqassappat iluaqutiginiarneqalersaarpat.

 

Neriuppunga tamanna akuersaartumik isummerfigineqassasoq.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Qujanaq. Tassa akissuteqarninni kingullermik angumerinngitsuukkakka uterfigilaassavakka siullermik Attaviitsoq Otto Steenholdti nuannaarutigaara aamma uanga akissuteqaaterput soqutiginaateqartorujussuartut inuiatigiinnullu paasissutiissutiginiarneqartariaqartutut nalilersorakk­u.

Aamma nalunngilara INI-A/S-ip maanna upernaaq manna taamatut imalimmik aamma inuiaqatigiinn­ut saqqummersitsiniartoq. Eqqaamanerlunngikkukku tassa inoqutigiinnut inissian­ut tamanut agguanneqartussamik. Taamaattumik uani ilisimatitsissutigineqartut qularutigineqassanngil­aq aamma uagut tungitsinniit pingaartikkatsigu sapinngisamik inunnut amerlanerpaanut apuunneqarnissaat isumaginiassallugu.

 

BSU eqqarsaatigalugit Otto Steenholdtip apeqquteqaatai uterfigilaassavakka Mikael Peterseni oqaaseqarfigilerukku. Kisianni kommunit suut toqqammavigalugit anisarsimanersut taakkua soorunami assigiinngitsuupput kommunimiit kommunimut kisianni qularutiginngivippara massakkut nutaamik kiffartuussinerit qanoq akeqarnerini aamma INI-A/S-ip saqqummiussisinnanngorsimane­ra taanna tunngavigalugu qularutissaanngitsumik kommunit amerlanerusut soqutiginnilernissaat uagut tungitsinniit naatsorsuutigaarput.

 

Taamaaliornikkut kikkuugaluruttaluunniit takusinnaanngussagutsigu kiffartuussineq pisiarput sunaanersoq aammalu qanoq akeqarnersoq. Taannalu iluaqutaassaqisoq INI-A/S-mut aamma naatsorsuutigaara.

 

Mikael Petersenip oqaaseqarnermini ilumoorluinnartumik oqaatigivaa sunaluunniit ingerlaavartum­ik nalilersorneqarluartariaqarpoq aammalu naleqqussaanerit pisariaqartinneqart­ut taakkua suliarneqartariaqarlutik aamma INI-A/S-mut tunngatillugu taamaappo­q.

 

Soorunami Josef Motzfeldtip oqaatigisaatut aamma eqqaamasariaqarpoq allanngortiteriniaannarlu­ni allanngortiterisoqassanngimmat. Aammalu allanngortiteriinnaavikkaan­ni soorunami sullissinerup pitsaassusaanut aamma tamanna sunniuteqarsinnaamma­t.

 

INI-A/S-ip illoqarfinni assigiinngisitaartumik sullissisarnera eqqaaneqarpoq Mikael Petersen­ip tungaaninngaaniit. Taanna aamma ilisimavara INI-A/S-ip aqutsisoqarfiani eqqumaffigineqart­oq aammalu qanoq iliuuseqarfiginiarneqartoq. Tassa ilaatigut nunap immikkoortui­ni allaffissornerup agguataarneqarnerunissaa taanna kiffartuussinerup assigiiaarnerus­up pitsaanerusullu tunniunneqar­niarneranut siunnerfiuvoq tassani taamatut allanngortiterinermi.

 

Taavalu aamma soorunami aqutsisunngortut ukua nutaat sulisooreersut piginnaanngorsarneqarnerisig­ut siunissami immikkoortortani assigiinngitsuni piginnaanngorsarneqarnermikk­ut pisortanngorsinnaanerinik ilinniartinneqartalernissaat taanna isumaqarpunga aamma pingaaruteqartoq maluginiassallugu.

 

Nuaannaarutigivara siunnersuuteqartup aatsaat taamak ersaritsigisumik anguniagaqartumik saqqummiussaqarnerarmatigut taanna soorunami tusaatissatut tiguarput. INI-A/S-ip nunaqarfin­ni sullissinera tassanilu iliuusaasariaqartut annerusumik siunnersuuteqartumut tusaajumaneqarput. Ilisimavara A/S Inissiaatileqatigiiffik INI kommunit ullumikkorniit annerusum­ik suleqatigalugit aamma nunaqarfinni sullissinini eqqumaffigigaa. Aammalu taassum­ap pitsanngorsarneqartuarnissaa aamma siunnerfigigaa. Kisianni ataaseq avaqqunneqarsinnaanngits­oq tassaavoq aamma akissute­qaatitsinni allatarput tassalu kiffartuussin­eq sunaluunniit akeqarmat.

 

Aammalu kiffartuussineq annertooq piumagaanni taava aamma akiliutissaq annertunerunissaa naatsorsuutigisariaqarmat.

 

Taamaattumillu tassani nalilersuinerit INI-A/S-imi eqqumaffigineqarlutik ingerlanneqartuarnissa­at naatsorsuutigilluinnarpara. BSU aqqutigalugu illuutillit illui qanoq aaqqiisoqartariaqarneranik Mikael Petersenip ujartuineranut atatillugu ilaatigut oqaatigerusuppa­ra akissuteqaatsitsinni oqaatigisarput tassaavoq taarsigassarsianik ulluinnarni sullissineq ilaatigut massakkut nalilersoratsi­gu qanoq iliornikkut aningaaserivinnut assingusun­ut allaffissornikkut sullissineq nuunneqarsin­naannginnersoq massakkut misissorparpu­t.

 

Tassani ilaatigut aamma siusinnerusukkut misilittakkagut eqqarsaatigalugit taanna nalilersorparp­ut naluneqanngitsutut siusinnerusukkut maani ilinniarnerminnut atatillugu attartorsimas­at taakkua allaffissornikkut nakkutigineqarnerit Hjemmestyrep iluaniikkarluarpu­t. Kisianni pisariinnerusumik akikinnerusumillu paasineqarmat aningaaserivimmit taakkua nakkutigineqarneri suliarineqarnerilu ingerlanneqarsinnaasut taava Inatsisartut Naalakkersuisul­lu aalajangerpaat taakunga nuutsinneqar­nissaat.

 

Aamma imaassinnaavoq misissuinigut BSU-p sullinneqarnerinut atatillugu tamannarpiaq takutikkaat. Taamaassappallu taava naatsorsuutigaarput aamma assinganik iliuuseqarnissarpu­t.

 

Kisianni BSU eqqarsaatigalugu illuuteqarneq aammalu ukiaq eqqartuinitta kingunerisaanik Naalakkersuisut Inatsisartuniit peqquneqarnikuupput tamakkiinerusumik BSU eqqarsaatigalu­gu aaqqiissuteqarnissaq ukiamut saqqummiutissagaat. Taannalu Inatsisartut Naalakkersuisuni­it naatsorsuutigaarput suliarissallugu. Aammalu kommunini amerlaneruleraluttuinnartuni BSU-nik illuutillit peqatigiiffinnik pilersitsiortorneri aammalu ilisimavara peqatigiiffinni sulisut taakku ilaatigut naatsorsuutigigaat ukioq naatinnagu kattuffiliornissartik.

 

Taamatut atuisut suliuniuteqarnerat Naalakkersuisut tungaaniit tapersersorluinnarparput aamma­lu taamatut suliniuteqarneranni soorunami malinnaallutalu ikiuussinnaagutta ikiuunniarnissarp­ut naatsorsuutigaarput. Qujanaq.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit, partiip oqaaseqartuata avataatigut.

Qujanaq. Tassa siullerminguna oqallinnissamik siunnersuuteqartut ilaatigut aappassaani oqarnermi­ni oqaatigimmagu Naalakkersuisut aatsaat taamak pitsaatigisumik siunnerfeqarlutik INI-A/S-mut tunngatillugu siunissamut saqqummiussaqarneranni aamma Naalakkersuisut ilaatigut ersarissumik akinninnerat aallaavigalugu paasisassat assigiinngitsut Inatsisartuni saqqummiunneqarnissaat pisariaqarmat maanngartunga.

 

Tassa siullermik ersarissumik oqaatigineqarpoq INI-A/S 1995-mi pilersinneqarmat taamanikk­ut siunertaanikuuvoq najugaqartut annertunerpaamik oqartussaaqataanerat taanna aallaavigalugu assigiinngitsutigut aaqqissueqataasinnaasut. Tassa imaappoq najugaqartut ineqarnermut akiliutit aalajangersarsinnaavaat. Aserfallatsaaliinerit pitsanngorsaatit assigisaal­lu aamma oqartussaaqataa­nermikkut tamakkua aalajangersaavigisarsinnaavaat.

 

Kisiannili peqatigiiffiit assigiinngitsut ingerlanneqarnerini taamanikkullu malinnareernikuuv­oq allattoqarfinninngaaniit tassa qitiusuninngaaniit killilersorneqarlutik taamanikkut aallartereerneqarnikuuppu­t. Imatut oqarfigineqaramik aktieselskabiummat taava una budgeti naammassineqarnikuusoq atsiortariaqarparsi.

Soorunami peqatigiiffimmik ingerlatsiniat qulaaninngaaniit taamatut piumaffigineqarneq taamak sakkortutigisoq INI-A/Siumut-iminngaaniit tunngavigalugu suliniarnissaminnut ingerlatsinissa­at naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Taamaalilluni peqatigiiffiit kattuffiillu ingerlasinnaanngill­at qulaaninngaaniit aalajangersarneqarnertik tunngavigalugulu.

 

Aamma regionikkaartumik allanngortitsiniarnermi imaluunniit regionikkaartumik aaqqissuussiniarner­mi paasisariaqarparput massakkut taamatut siunnerfeqarnermi taamatut sisamariaammik ingerlatsineq ingerlanniarneqarnersoq. Tassa siullermik pisortaqarfik ineqarnerm­ut pisortaqarfik maani ineqarnermut tunngasunik ingerlaqarpoq. INI-A/S-ip qullersaqarf­ia Sisimiuniit­toq qanoq pineqassava?

 

Taassumap saniatigut regionikkaartumik aamma ingerlatsinermi suminngaaniit kikkunninnganiil­lu aamma sulisulersorneqassava? Kommuneqarfinni INI-A/S-ip allaffeqarfii qanoq pineqassappat. Tassami sisamariaammik massakkut ingerlatsisoqarpoq. Annilaanganart­ua uaniippoq regionikkaar­titsinerup kingunerisaanik taava kommunit mikinerus­ut sulisutigut kiffaartuussinikkut annertooru­jussuarmik piiaaffigineqarnissaat.

 

Taanna Naalakkersuisut siunnerfigisimappassuk taanna oqaatigineqartariaqarpoq. Tassami taamatut siunnerfeqartoqassappat naatsorsuutigineqartariaqarmat kommunit mikinerusut INI-A/S-iminngaa­niit sullinneqarnerminni anialernissaat. Tassami tamatta kissaatigisaraarput innuttaasut qanimut tikillugit suleqateqarnissaq. Aammalu ineqarnermut tunngasuni tamanna saneqqunneqarsinnaann­gimmat.

 

Aap naleqqussaasariaqarpugut aamma puigortariaqanngilarput inatsisiliortutut aalajangiisarnitsin­ni kukkusunik saqqummiisoqartarnera tunngavigalugu aamma Inatsisartut aalajangertinneqartarmata. Soorlu tamatumani puigortariaqanngitsoq tassaavoq ineqarnermut akiliutit Inatsisartut naatsorsuuti­ginikuuvaat inunnut aalajangersimasunut taakkua annertuum­ik akilillinermik kinguneqassasut. Kisiannili naatsorsuinerit inatsit akuersaarneqareermat paasineqarpoq tamanna killormut ingerlasoq.

 

Ineqartut oqartussaaqataanerata nukittorsartariaqarnera taanna tamatta qularnanngitsumik saneqqussinnnaannginnatsigu taamaattumik aamma allannguinissami tunngatillugu paasissutiss­at tamakkerlugit Inatsisartunut qaqinneqartariaqarput. Oqareernittuut Naalakkersuis­ut ilaatigut ersarissartariaqarmassuk regionikkaartumik taamatut pilersitsinerup kommunini mikinerusuni sullissinerup ajorseriarnissaanut sunniuteqarsinnaammat.

 

Tassa tamatta aamma ilisimavarput aamma soorlu Josef Motzfeldtip oqaatigereeraa innuttaas­ut INI-A/S-ip sullissinera ilikkaleruttoraat taava aamma allanngortiterineq aallartinniarneqalerpo­q. Allanngortiteriniarnermilu qularnanngitsumik aamma maannakkut paassissutissat itinerusut pinngitsoornatik annertunerusumik saqqummiunneqartariaqarput. Tassami qitiusumik eqiterineq taanna isumaqarpunga uanga annertunerusumik qimanniarneqartariaqarto­q.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Qujanaq. Tassa oqaaseqartup kingulliup apeqqutai tunngavigalugit ersarissaaniaraluassuunga siullermik najugaqartut oqartussaaqataanerannut tunngasut ullumikkornit pitsaanerulersinneqarnissa­at taanna siunnerfiuvoq. Tassungalu siunnerfigineranut atatillugu aaqqissuussinerit assigiinngitsut saqqummiunneqarnissaat kissaatigaarput suliarineqarlutillu INI-A/S-mit.

 

Ilaatigut takorloorneqartoq tassaavoq boligafdelingit 103-sut taakkua ikilisinneqarnerisigut taava nukittorsaasoqarsinnaasoq. Ilaasa aamma takorloorpaat immaqa kommunikkaartumik taamatut aaqqissuussisoqartariaqartoq. Oqarluni najugaqartut ineqartut pingasut sisamat ilaasortaassappu­t. Taavalu kommunimut ilaasortaq ataaseq.

 

Taamaaliornikkut aamma kommunalbestyrelseminngaaniit peqataasoqarluni tinnersaasoqarluni­lu immaqalu aamma ingerlatsilluartoqarnissaanik soqutigisalimmik peqataasoqarniss­aa kommunal­bestyrelsit tassuunatigut aamma akuutinneqarnissaa aamma takorloorneqarsinnaasunut ilaavoq. Taamaattumik taassumap ingerlaavartumik sulissutiginiss­aa pingaarpoq. Aamma taassumap pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaanngornissaanut atatillu­gu maannakkut INI-A/S-ip tungaaninn­gaaniit kiffartuussinerit assigiinngitsut qanoq naleqarnerinik saqqummiussap soqutiginninneq annerulersissagaa qularinngilarput Naalakkersuis­ut tungaaninngaaniit.

Ilaatigut massakkut takuneqarsinnaanngussagami marlunnik viceværteqarneq qanoq naleqarpa immikkoortortamut tassunga. Imaluunniit toqqarneqarsinnaassava nammineq aputaajaaneq ingerlanneqarpat taava ingerlatsinermut akiliutit qanoq atsigisumik appartinneqarsinnaappat. Tassa tamakkuupput najugaqartut peqatigiiffiinut aalajangigassanngorlugit siunissami kiffartuussin­eq qanoq ittoq pisiariumanerlugu nammineq aajalangersartassagaat takorloorparpu­t. Taannalu anguniarlugu suliniartoqartoq nalunngilara.

 

Qullersaqarfiup Sisimiuniiginnarnissaa naatsorsuutigaara. Kisianni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI siulersuisoqarpoq aqutsisoqarlunilu taannalu allanngortinneqassappat qularinngiivippara pisussaaf­fimmisut aamma isigissagaat tamanna piginnittunut nalunaarutigissallugu.

 

Regionikkaartumik imaluunniit nunap immikkoortuini aggululluni massakkut INI-p sullissiniarnissaan­ik oqariartuuteqarneq imatut paasisassaavoq. Ilumoorpoq illoqarfinni ataasiakkaa­ni assigiinngisitaarpallaartumik ingerlatsisoqarmat. Taanna pisortaqarfimmi naammagittaalliuut­it tunngavigalugit takusinnaavarput ilaanut pitsaasumik ingerlatsisoqarpoq kisianni aamma ilaanut pitsanngorsarneqartariaqartunik peqarluinnarpoq.

 

Taannalu tunngavigalugu aamma INI-A/S-ip nammineq nalilersuinera tassani aallaavigalugu nalilersorsimavaat regionikkaartumik nukittuumik tassani allaffeqartariaqarpugut taassumalu suliarissavaa assigiinngisitaarnerusumik imaluuunniit assigiiaarnerusumik sullissinerup illoqarfin­ni tamani tunniunneqartarnissaa. Tassa taanna siunertaavoq INI-A/S-ip tungaaninngaanii­t. Aamma siulersuisut taamatut siunniussaqarsimanerat ilaatigut puigussanngilarp­ut aamma tunngaveqarmat Inatsisartuniit piumasaqaatigineqartuarmat Naalakkersuisun­ut piginnittut sinniissaattut oqariartuuti­gisariaqaraat allaffissornerujussuaq taanna annikillisarneqartariaqartoq. Taamaattumik INI-A/S-ip siulersuisui taamatut siunnerfeqarsimassappa­ta aamma tupinnartuliaagunanngilaq.

 

Aamma sullissiniaannarluni sullissiniarneq soorlu allanngortiteriniaannarluni allanngortiterisarn­eq taanna siunertaqanngilaq sullisiniartoqartussaasoruna pitsaasumik sullissin­eq tunniussinnaajumallu­gu. Siulersuisullu INI-A/S-imi pisortatik ilagalugit nalilersuiner­at tassaniippoq nunap immikkoor­tukkuutaartumik sullissineq taamatut agguataarutsi­gu taava pitsaanerusumik sullissisinnaanissarput naatsorsuutigaarput.

Taakkulu pillugit paasisitsiniaasoqarnissaa nalunngilara INI-A/S-ip tungaaninngaaniit pilersaarutigineqart­oq upernaallu ingerlanerani pinissaa naatsorsuutigaara.

 

Ineqarnermut akiliutit uunga tunngassuteqanngikkaluartut eqqaaneqallatsiarpoq aamma Lars Sørenseniminngaaniit tassunga tunngatillugu oqaatigerusuppara Naalakkersuisuni paasissutissat­ut pigisagut tamaasa aamma Inatsisartut ataatsimiititaliai assigiinngitsut marluk taakkua pimmatigit taakkulu tunngavigalugit aamma aalajangiinerit ingerlanneqartut Naalakkersuisuni­it oqaatigisareer­parput nalunaarutikkut ilaatigut boligsikrinngimi procentinngorlu­gu tunniunneqartartut eqqarsaati­galugit.

 

Tassani nalilersuinerit ingerlapput qanoq sunniuteqarneranik tassani nalilersuinermi suleqatigiissita­mi ineqarnermut pisortaqarfik isumaginninnermut pisortaqarfik aammalu aningaasaqarnerm­ut pisortaqarfik nalilersuinermi tassani peqataapput. Nalilersuinerillu taakk­ua toqqammavigalugit allanngortitsinissamik pisariaqartitsisoqarpat taava taakkua siunnersuusiaralu­gu Naalakkersuisunut saqqummiutissavaat taamaaliornikkut nalunaarut allanngortinneqarsinnaammat.

 

Taamaattumik nalilersuinerit taakkua pereerpata taava tamatuma apeqqutip Naalakkersuisuni aamma uterfigineqarnissaa naatsorsuutigaarput.

 

Tommy Marø, Siumut.

Oqaasissakka amerlarnerit aamma Naalakkersuisup ersarissaassutigereermagit. Una naatsunnguam­ik oqaatigilaavinnarlugu tassa uani oqaatigineqarmat aamma ilaatigut allamut saasaarinertut nalilerneqarsinnaammat tassalu 1995-mi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarnermininngaani­it maannakkumut ukiut arfineq marluk sinneqalaartut ingerlareerpu­t. Tassalu 1995-mi januarip aallaqqaataani kommunininngaaniit A/S Inissiaatileqatigiiff­ik selskabitut aallartimmat tassunga nuuttut amerlanerpaarpaat ingerlaqataasimappu­t.

 

Kommunit ataasiakkaat soorlu aallaqqaataaniit Qaqortoq aammalu Aasiaat peqataasimanngill­at tassani ullorlu manna tikillugu aamma namminerisaminnik ininik attartortitsisut ingerlalluti­k. Taannalu aamma attartortuninngaaniit ajorineqaavinnani maannakkut attartortitsin­eq kommunimit ingerlanneqarluni.

Uanga isumaqanngilanga maannakkut Naalakkersuisut siunniussaqarnerminni aammalu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p siulersuisuisa maannakkut siunniussimasaat tassalu nunap immikkoortuin­ut siammartiterinissaq attartortut taanna nammineerlutik kissaatigisaat taamaasillu­ni maannakkut siunnerfiulluni naammassiniarneqartoq isumaqarpunga maani issiasugut aammalu inatsiliortuusugut taanna iluarisimaartariaqaripput.

 

Imaattariaqanngimmat aammalu kipparissumik sullissineq ingerlasariaqanngimmat assersuutit­ut taallugu tassa Nanortalimmi arlaanik suliassanik suliakkiisimasoqartillugu tappava­ni Sisimiut aqqutigineqaqqaartarnera piunnaarlugu kisiannili nunap immikkoortuini sullissinerup eqaallisar­neratigut taamaasilluni Nanortalimmiut sukkanerusumik sullinneqartussaaner­at tassani anguneqas­sammat.

 

Isumaqarpunga apeqqusersortariaqannngikkipput maani uagut inatsisiliortuusugut maannakk­ut inuit kissaataat atuisut kissaataat naammassiniarlugu Naalakkersuisut aammalu A/S Inissiaatileqatigiiffi­up siulersuisuisa siunniussaqarsimanerat maannakkutut isikkoqartillugu saqqummiunneqartoq Naalakkersuisunut aamma. Aammalu allat Naalakkersuisut siunniussimasa­at tassalu atuisunut pitsaanerusumik kiffartuussinissaq maannakkut siunniuss­aq taamaasilluni naammassiniarneqarmat. Ukiut arfineq marluk ingerlareerneranni atuisut naammaginninngeqalutik arlaleriarlutik tusagassiutit aqqutigalugit maalaartarput. Aammalu isumaqarpunga ukiut arfineq marluk atuukkaluarnerininngaaniit sukkulluunniit maani inimi allanngortiterisinnaanerput ammaffigisariaqaripput apeqqusersornagu. Tassani qitiulluinnarma­ta atuisut attartortut.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Tassa tupinnanngitsumik soorunami assigiinngitsunik sammivilimmik oqallinneq soqutinarluinnart­oq ingerlanneqarpoq suli annertunerusumik oqaaseqarfigineqarsinnaagaluarpo­q. Kisianni oqaatigineqartut kingulliit minnerunngitsumik Josef Motzfeldtiminngaaniit oqaatigineqartut taakku oqaaseqarfigilaassavakka siullermik.

 

Tassa tamanna naluneqanngilaq aamma inuiaqatigiinni sumiluunniit inissisimasuni naluneqanngil­aq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliassai suusut aamma naammassiniagassai suusut. Kiffartuun­neqartut taakkua ullut tamaasa naapittuartuuvaat. Aamma inatsisitigut killiuliuss­at Inatsisartuni aalajangersarneqartut Naalakkersuisuni aalajangersarneqartut taakk­ua aallaavigalugit INI-p sullissivoq. Tamanna aamma arajutsisimanngilarput.

 

Aamma nalunngilluinnaqqissaarpara pitsassuarnik INI-A/S inuiaqatigiinni kiffartuussinermini ingerlataqartoq. Tamanna oqaatiginngitsuussanngilarput aamma ajunngitsorpassuarnik aamma ingerlataqarpoq. Aamma iluaqutaasunik. Kisianni sullissineq taamak annertutigisoq INI-mi ingerlanneqartoq talittafinnik nakkutilliinerminngaaniit inissianik attartortitsutut ingerlatsillu­ni allaat sanaartornermi ilaatigut ilaanni nakkutilliilluni assigiinngitsorparujussuarnik piumasaqaateqarfiuvo­q.

 

Tamaattumik uagut pisussaavugut nalilersoqqissaassallugit pissutsit taamaattut ilumut tulluarnersu­t. Pitsaanerusumik aaqqissinnaagutsigit taava aaqqinniartigit akisussaaffiillu allat­ut aaqqissuuteqqillu­git. Tassa uani siunertaavoq uani oqallinnermi.

 

Taamaattumik iluarisimaarpara Naalakkersuisut akissuteqaamminni ilanngullugu erseqqissum­ik oqaatigimmassuk INI-p suliassani taakkua attartortitsinermut tunngasut suliariniarlig­it taavalu akisussaaffiit assigiinngitsut allat pikkoriffigisaat allat ingerlalluarsinnaasa­at allanut tunniunniarli­git.

 

Tassa taanna qitiuvoq uani oqallinnermi. Taamaattumik ajorusuutissanngilluinnaqqissaarpoq pitsaanerulersitsiniarluni sulerusukkaanni aammalu piviusunngortitsinissamut piumassuseqaraan­ni taamaattumik ajorusuutissaqanngilaq anitsissalluni oqaaseqassallunilu.

 

Naalakkersuisut saqqummiussaanni ilanngullugu saqqummiunneqartut tassaapput soorlu aamma aappassaanik Naalakkersuisup oqaaseqarnermini oqaatigisai sulisutigut pikkorissaaner­it aqqutigalu­git aamma sullissinerup pitsaanerulersinneqarnissaa taanna anguniarneqartariaqarto­q. Tamanna aamma pissusissamisoorluinnaqqissaarpoq. Tassami nalunngilarput INI-A/S-imi sulisut taarseraat­taqisut minnerunngitsumik INI-p qullersaqarfiani sulisut.

 

Aammalu taamaalillutik taarseraannerujussuisa ilaatigut sullissinerit kinguarsartarpaat pitsaassusiss­aq piumasarineqartoq apparsartarpaat. Isumaqarpunga nunatsinni najugaqavissun­ik INI-A/S-mi sulisut minnerunngitsumik qullersaasut taarsersorneqarpata aamma siunissami aalaakkaanerullutik taava innuttaasunik sullissineq aamma annertuumik pitsanngoriaateqarumaar­toq.

 

Tassa tamarmik tamakku tamarmik atapput aammalu immikkut iliornikkut allatut ajornartum­ik aaqqinniagassaariaqartut.

 

Sanaartorneq eqqarsaatigalugu nakkutilliisarnermut tunngasortaani saqqummiunneqartumi Naalakkersuisuniit aamma paasinarpoq taanna immikkuullarissumik inissinniarneqartoq. Aamma tamanna qularutiginngilara pitsaasumik sunniuteqassasoq. Tassami sanaartorneq annertoorujorujus­suarmik ingerlanneqartarpoq INI-A/S-imi taamaalillunilu aamma aningasarsiornikk­ut piffinni assigiinngitsuni sunniuteqarnera annertoorujorujussuulluni.

 

Ilaatigut ajortitsiniaasumik nipeqanianngikkaluarlunga aamma piffippassuit tikittarakkit ukiut ingerlarsinerini. Maani inimi oqaatigisariaqarpara sanaartornermik suliaqartut namminersortut kalaallit aamma naammagittaalliutigisaqimmassuk inimi sanaartornikkut agguaassisarneq suliassatigut.

 

Tamatta taanna arajutsisimanngilarput. Aamma tassaniippoq suliassaq pitsanngorsagassarput. Qularutiginngilaralu aamma isumaqatigaara Naalakkersuisut akissuteqaamminni taammassuk sanaartornermi tunngasortaa taanna immikkoortiallallugu immikkut naatsorsuuteqartillugu taanna ingerlanneqartariaqalersoq.

 

Aamma neriuppunga tassunga tunngatillugu nakkutilliinerit soorlu kommuninut kommunit sapinngippassuk nakkutilliinermut tunngatillugu aamma taanna piviusunngorpat taava aamma pitsaanerusumik nakkutilliinerit aamma ingerlanneqarsinnaalernissaat isumaqarpunga qulakkeersinnaagippu­t.

 

Tamakku tamarmik uaniipput akisussaaffiit pisussaaffillu agguataarneqarsimaneranni. Taamaattum­ik Josef Motzfeldtip oqaaseqarnerminni ilanngullugu aamma taasaa taariigara tassa INI-A/S-ip iluani akisussaaffiit pisussaaffiillu agguataarneqarsimaneranni ingerlatsisuun­eq nakkutilliineq naammagittaalliuteqarfiusinnaanerlu taakku ilanngullugit aaqqissuusseqqinnermi aamma nalilersuinermi tunngavigineqartariaqarput suliassanut sunulluunni­it sammigaluarpata. Isumaqar­punga taakkua pingaartillugit aaqqissuussineq ingerlanneqarp­at taava aamma inuiaqatigiinni sullissineq paasiuminartoq pitsaasorlu pisariitsor­lu aamma naammassiniarneqarsinnaasut.

 

Soorunami sorparujussuit tikissinnaagaluarlugit naggataatigut nunap immikkoortuini aaqqiissuusiniarnerm­ut tunngasunik oqaaseqartut aammali Inuit Ataqatigiit tungaaninngaaniit apeqqutigineqartut paasinartorujorujussuupput. Taaamatut aaqqissuussissagutta soorunami pilersaarusioqqaartariaqarpugut. Aamma taanna Naalakkersuisup akissuteqarnermini aamma eqqaavaa. Kommunit tassani avaqqunneqarsinnaanngilluinnarput.

 

Akisussaaffiit pisussaaffiillu agguataarnerat allanngortinneqartussaavoq inatsisitigut INI-A/S-ip tunngavigisai aamma tassani attorneqartussaapput. Taamaattumik nunap immikkoortukkaartum­ik ineqarnikkut ingerlatsineq sanaartornikkut ingerlatsine aaqqissuunneqassapp­at taava pilersaarusior­neq annertooq kommunit peqatigalugit ingerlanneqartariaqarpo­q. Aammalu pilersaarusiaq Inatsisartuni oqallisigineqaqqaartariaqarlu­ni immikkut.

 

Tamanna arajutsisimanngilarput. Imaaliinnarlugu INI-A/S-ip iluani aaqqiinnagassaanngitsoq tamatta nalunngilarput. Kisianni Naalakkersuisut taamatut aaqqiisinnaanermut aamma INI-A/S-ip siulersuisuisa kissaatigisimasaat aallaavigalugu massakkut saqqummiussaat uanga imatut paasivara taamatut siunnerfeqarsinnaaneq Naalakkersuisut ilanngullugu misissoqqissaaraa­t.

 

Taamaattumik misissuinerit ingerlaqqittussaassapupt tassani. Taamaalillunilu suliassat tassun­ga tunngasut ersarinnerusunngorpata qularutiginngilara Inatsisartuni saqqummiisoqarumaarto­q.

 

Ila pissanganartorpassuugaluarput INI-A/S-ip sammisai annertunerusumik oqaaseqarfigissallugi­t. Kisianni qujaqqerusuppunga taamak ititigisumik aammalu sukumiitigusum­ik INI-A/S pillugu oqallisissiama oqallisigineqarnera ingerlanneqarmat.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit, partiip oqaaseqartuata avataasigut.

Tassa maanga qaqeqqinninnut tunngavigivara ilaatigut Naalakkersuisoq akissuteqarnermini aammalu oqallissaarummik siunnersuuteqartup paasinninnerat imminnut assortuukkamik. Tassa siullermik Naalakkersuisup oqaatigivaa nunap immikkoortuini allanngortitsisoqassapp­at tamanna INI-A/S-ip ulluinnarni aqutsisuisa aalajangersartariaqaraat. Aatsaannguarli oqallinnisam­ik siunnersuuteqartup oqaatigalugu Inatsisartuni tamanna isummerfigineqartariaqarma­t.

 

Kingullermik oqaluttoq uagut Inuit Ataqatigiinniit soorunami taperserusupparput. Tassami maannakkumut Inatsisartut annertunerusumik oqallinnerat peqqaanngiivillugu allanngortitsiniartarner­it tamakkua qimanneqartariaqarput. Naalakkersuisut anguniagaat taamaalillu­ni imminut assortuuttunngortinneqartarmata.

 

Naalakkersuisoq apeqqikkusuppara taamatut nunap immikkoortuinik allanngortitsiniarnermi kikkunuku pilliuteqassasut. Qitiusumik allattoqarfik Sisimiuniittoq ikilisaavigineqassava. Imaluunniit piffiit ataasiakkaat soorlu assersuutigalugu Narsaq tallimanik sulisoqarsimappat Narsami sulisoq ataasiinnanngortinneqassava, taavalu regionimukartinneqarnerani taava sulis­ut Qaqortumut nuunneqarlutik.

 

Pissutigalugu aamma taassumap ilisimaneqarnissaa tamatta ilisimaqqissaartariaqarparput maani. Tassami ilisimaqqissaanngikkutsigu qanimut innuttaasut oqartussaaqataanerat aamma nukittorsar­neqarnavianngilaq. Taamaalilluta aamma nukissaqarnavianngilagut najugaqartut oqartussaaqataa­nerisa nukittorsarnissaanut. Taanna apeqqut erseqqissumik akineqartariaqarp­oq aammalu uanga isumaga malillugu tamanna INI-A/S-imi ulluinnarni piginnittut sinnerlugit kiffartuussisut aalajangersaavigisinnaanngilaat. Tamanna Inatsisartut aalajangersartariaqarpaa­t,

oqareernittuut tamanna politikkikkut anguniakkamut tulluuttutut oqaatigineqarsinnaanngimma­t.

 

Aamma attartortumiit piginnittuunermut taanna inatsisissap aappassaaneerlugu suliarineqartussaavo­q. Massakkut inatsisiliortoqarsinnaanngilaq kommuninut sisamanut tassa nunap immikkoortuinut eqitikkanut inatsisit naapertuuttunngorsarlugit.

 

Attartortumiit piginnittumut maannakkut inatsisiliarisarput kommunini sisamani taamaallaat atorneqarsinnaavoq. Kommunini 14-ni atorneqarsinnaanngitsutut ilaatigut bankininngaaniit oqaatigineqareermat. Aamma INI-A/S-p allanngortitsinniarnerini nunap immikkoortuinut allanngortinniarnerini tamakkua pinngitsoornatik aamma Inatsisartuni sukumiisumik eqqartorneqartariaqartu­t.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Inatsisartuniit naatsorsuutigaara ataatsimik siunnerfeqartugut. Tassalu inissianik attartortut taakkua pitsaasumik sullinneqarnissaat. Taanna tamatta siunnerfigaarput. Allaffissornikkut tamatuma qanoq pitsaanerpaamik ingerlanneqarnissaa taanna siulersuisut aqutsisuusullu ulluinnar­ni akisussaaffigaat. Aamma taamaappoq INI-A/S-mut tunngatillugu.

 

Taamaattumik nunami maani allaffissornikkut ingerlatseqatigiiffimmik tassani ingerlatsineq akisussaaffigalugulu taakku ingerattussaavaat. Tassalu siulersuisut aqutsisullu piginnittut saqqummiuttarpaat ukiumoortumik ataatsimeersuarnermi. Qularutigineqassanngilarlu maani ilaatigut ullumikkut isummersuutigineqartut Inatsisartuninngaaniit aamma piginnittut oqariartuuteqarnissaminn­ut soorunami ilanngullugu nalilersorumaaraat.

 

Inatsisartut inatsisiliortuupput. Taamaattumik allaffissornikkut sumi qanoq ingerlatsisoqarniss­aa aalajangersartussaanagu aktieselskabinut tunngatillugu. Aktieselskabini bestyrelse direktionilu tassa ulluinnarni aqutsisuusut taakkua akisussaammata.

 

Attartortumiit piginnittumut tunngatillugu oqaatigineqartumut tunngatillugu ilisimatitsissutigissava­ra ataasinngormat unnukkut Inatsisartut tamarmik assigiimmik qaaqquneqarsimamma­ta soqutinnik­kunik ilisimatitsinissarput naatsorsuutigatsigu. Ilisimatsitsiner­mi tassani apeqqutigineqartoq taanna ilaatigut aamma oqaluuserineqartunut ilaavoq. Siunissami qanoq aaqqissuussisoqarsinnaanersoq. Taamaattumik taamani aamma Lars Sørensen periarfissaqarnini najoqqutaralu takkussimasuuguni assinganik aamma paasitinneqarsimassagaluarpo­q.

 

Paasitinneqarsimassagaluarpoq imatut Naalakkersuisut siunnerfigigaat sapinngisamik aaqqissuuss­at taamaattut siunissami ataatsimoorussamik aaqqinneqartussanngorlugit iluseqartinneqalernissa­at una siunnerfigalugu aaqqissuussinerit suugaluartulluunniit nunatsin­ni sapinngisamik tamarmi atuutsinneqalersinnaanissaat siunnerfigalugu. Taamaattumik tamakk­ua suliarineqarput aamma Inatsisartuni uterfigineqassaqqaarput.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut..

Qujanaq. Tulliullunilu oqaaseqassaaq Simon Olsen, Siumut partiip oqaaseqartuata avataasigu­t. Taavalu eqqaasitsissutigilaassavara erniinnannguaq immikkoortumut tullermut ikaarsaarnissatsinn­ut maani inersuarmiittut amigarmata.

 

Simon Olsen.

Aap tassa naatsuaraarannguussaaq. Oqallinnerup sivitsuluttup kingunerinngisaanik kisiannilu malinnaanikkut aperisariaqalerpunga maannakkut regionaleseeriinissamut tunngatillugu massakkorpiam­ut ukiuni 95-minngaaniit ukioq mannamut kvadratmeterimut INI-p sullissinermin­ut aningaasat pissarsiarisartagai qanoq nikitsigissappat. Qanoq qaffatsigissava? Qujanaq.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Uanga naatsuararsuarmik oqaaseqalaarniarpunga uani pineqartumik eqqartukkatsinnut massakk­ut aamma sangusoorpugut akiliutit ilaatigut kingullermik aatsaannguaq qaqisuminngaani­it eqqartorne­qarput. eqqarsaatigisariaqarparput ineqarniarnikkut ajornartorsi­ut nunatsinni angisoorujussuuvoq. Aammalu oqaatigineqarpoq nalunngilarput ukiut arfineq marluk massakkut missariinnalerpaat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p atulerneraninngaaniit. Nutaajuvoq taanna ineqarnermi aqutseriaa­seq. Aammalu taassumap ukiup ingerlarani amerlasoorujorujussuit inuiaqatigiinnit tusartuartarpa­gut pitsaanngequtai aamma pitsaaqutai.

 

Naalakkersuisut uani saqqummiussinerminni aallartinneraniinngaaniit isumaqanngikkaluara­ma isumaqatigeeqigatta taammak annertutigisumik sivisutigisumillu maani oqallinneq ingerlanneqassaso­q.

 

Partiimmi oqariartuutaaninngaaniit ersarilluinnartumik tamatta tapersiinerput ersarimat. Allamun­aa sangusoorpugut kisianni aamma una puigortariaqanngilaq Lars Sørensenip oqaatigis­aa taanna illoqarfinnut sisamanut tunngasunik sanaartorniarneq soorunami sukumiisum­ik suli ineqarnermi aamma oqalligisigineqanngilarluunniit. Immikkoortuni angisuu­ni sisamani sanaartorneq eqqaasat, kisianni ineqarneq kipinavianngilaq oqallinnissani. Aamma ukiamut ilimagivara annertunerusum­ik tassani aamma oqallittoqarumaartoq. Aamma ataatsimiititaliaq aatsaat ataatsimeeqattaarluni aallarteruttorpoq. Pitsaasuusinnaanngilaq illoqarfinni aamma inuerussakka­ni imaluunniit inunnik qimagakkani massakkut siammasissunik aamma sanaartorn­eq ingerlatilissagutsigu.

 

Eqqaamasariaqarparput ineqarnermi akiliutit inuiaqatigiinnut annertoorujussuarmik pingaaruteqartarpu­t. Ukiut siusinnerusut kiap eqqaamassanngilaa Pamiuni sanaartorneqarujussuarnikuuv­oq inissianik inigineqanngitsunik. Kukkuluttornerit tamakkua pisarsimapput ininik akiliutinik ingerlasoqartarsimasuuppat immaqa atorfissaqarnerusumik atorneqarsinnaagaluarpoq.

 

Soorunami Paamiuni taanna inuttusiartorneq allarluinnaavoq aamma inuit qinnuteqarsinnaanera­t, kisianni akuerineqarsinnaanngitsortaa uaniippoq nunatsinni nalunngilag­ut ilaatigut inissiat sipporlufit ilaatigut sanaartortoqartarnikuuvoq aamma Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuani Paninnguup taanna eqqaaasaa isumaqatigilluinnaqqissaarpara inissianik sanaartortaneq ilaatigut namineerluni illulianik naammassineqanngitsoortarnerpassu­it eqqaassai ilumoorluinnaqqissaarmata. Taannarpiaavor­lu pissutaasoq siorna uagut tassa Ammassalimmut angalaneq taanna eqqaasitsissuti­galugu ineqarnermut ataatsimiititaliami angalanikuuvugut.

 

Aamma taamanikkut peqataavutit. Taamanikkut takusimavagut pingaartumik Isortumi illuliat napparaluaannakkat ilaa iningajaannartut amerlasoorujussuit tassanilu tunngavilersuutigineqart­oq uaniippoq illuliassanik taamatut nassiussuinermi atortussanik amigartunik nassitsisarsimaneq. Sanaartoraluartik unittortarsimapput atortussat amigaatigineqarmat­a. Tassa nassiussuunneqartut tamakkiisumik atorneqanngimmata. Taamaatt­ut siunissami isumaqarpunga inuiaqatigiinnut akisuvallaartut asuli napaannartut aamma nunaqarfinni amerlasoorujussuusaramata.

 

Uani oqaatigeqqerusuppara isummat pitsaapput aammalu aallariarnerit isummersuutillu Naalakkersuisuni­it aamma siunnersuuteqartuminngaaniit aamma iluartinnartorpassuupput. Oqallinneq uani uninnavianngilaq. Aamma ukiamut qularnanngilluinnartumik annertuumik oqallinneq 2003-mut tunngatillugu arlaanik aallariarnernik siunnersuutinik saqqummersoqanngitsoornavianngila­q.

Taamaattumik uanga isumaqarpunga una oqallinneq aallartinneraninngaaniit isumaqataaffigereeratsi­gu tamatta partiit aammalu Kattusseqatigiinniit massakkut 2 tiimit taannaannaq aamma oqallisigilerparput aallartikkattali isumaqatigiippugut tamavitta siunnersuuteqartor­lu isumaqatigilluinnarlugu Naalakkersuisut akissuteqaataat tamakkiisumik tapersersorlutigu.

 

Taamaattumik isumaqarpunga una oqallinneq massakkut unikkaluaruna aamma ajunngikkaluartorluunni­it tunngaveqanngitsunik oqallisilerpugunaasiit. Qujanaq.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit.

Tassa Naalakkersuisumut oqaatigiinnassavara soorunami uagut gruppininngaaniit isumaqatigiittarpug­ut kina aallartissanerlugu Naalakkersuisut qaaqqusigaangata. Aamma Inuit Ataqatigiinniit atorfilinnik ullaakkut gruppernitsinni ataatsimiinnermi tamakkorpiaat pillugit qaaqqusinitta kingunerivaa Naalakkersuisoq Inatsisartuni periarfissiimmat.

 

Ineqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasuata soorunami Paamiuni pissutsit uanga pinngilakka kisiannili maannakkumut assigiinngitsutitigut misilittagaareertarsimasut eqqarsaatigalugit ilaatigut kommunini ataasiakkaani inuerussornikuupput pissutigalugu politikkikkut massakkut eqiterineq ingerlakkatsigut. Piffinni ataasiakkaani ilinniartut inissaqanngitsut assigiinngitsutig­ut piareersi­manngitsut regionikkaarlugit Inatsisartuni aalajangersaanerit ingerlanneqart­ut tunngavigalugit. Maannakkut inuiaqatigiinni ajornartorsiorpugut annertoorujussuarmi­k.

 

Uanga isumaqarpunga nunaput ataatsimut isigineqartariaqartoq pinngitsoorani. Aammali periarfissat assigiinngitsut atorluarneqartariaqarput. Imaanngilaq allaffissornikkut imaluunniit aktieselskabip ataatsip kiffaanngissusertik atorlugu eqitertinniassagaatigut illoqarfinnut anginerusun­ut sisamanut.

 

Taanna siunertaasariaqanngilaq. Imatut erseqqissaatigivara pissutigalugu kiffartuussinerit kommuneqarfinni mikinerusuni ajorsiartuinnarnissaat taanna aamma unitsinneqartariaqarmat. Taammaakkami aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu allannguiniarnermi tamakkua aamma nalilersoqqissaarneqartariaqarput. Oqareernittut massakkut INI-A/S-ip sullissinera pitsanngoriartorpo­q. Aammalu innuttaasut oqartussaaqataanerat aamma kommunini mikinerusuniimm­at eqqaamaqqussavara.

 

Olga Poulsen, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Siullermik ineqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasuanut oqartariaqarpunga pakatsigam­a. Tassami oqarpoq oqaluttarfimminngaaniit peqqussutissatut siunnersuutit ilaatig­ut suli oqaluuserine­qarsimannginnerarlugit ataatsimiititaliamiit minnerunngitsumillu Lars Sørensenip eqqaasaanut namminersortuaqqanut tunngatillugu aamma oqaluuserineqarsimannginnerarlug­it ataatsimiititalia­mi.

 

Isumaliutissiissutit atsiorneqareersut sisamat ippassaaninnguakkunni Inatsisartuni tamanut agguaanneqarput. Uagut Inuit Ataqatigiinniit imannak paasisarparput isumaliutissiissutit ataatsimiititalianinngaaniit atsiorneqarlutik Inatsisartunut ingerlateqqinneqarpata taava oqaluuserisass­at taakku aappassaaneerneqarnissaminnut piareersimassapput. Naammassillutik oqaluuserineqarsimagamik.

 

Taamaattumik eqqumiiginarpoq ataatsimiititaliami siulittaasoq oqarmat oqaluuserisimanagit. Uani Naalakkersumut ippassaanikkunni ataasinngormat tassa eqqaasaani oqaloqatigiinnermut tunngatil­lugu eqqaalaarusukkiga punktimut 18-imut tunngatillugu. Tassalu aningaasalersuisarnerm­ut tunngatillugu uagut Inuit Ataqatigiinniit apeqqutiginikuugatsigu taamatut entreprenørit aningaasa­lersorneqarlutik inissianik sanaartorsinnaanissaminnut tunngasu­mi taakkununnga sanilliullugit namminersortuaqqat kalaallit qanoq periarfissaqartinneqassaners­ut taamatut sanaartorsinnaatinne­qarnissamut tunngatillugu. Taan­na isumaqarpunga Naalakkersuisuniit aamma ersarissumik oqaatigineqartariaqartoq. Taakkua aningaasalersueriaatsit iluanni namminersortuaqqat piniarneqar­sut. Qanorlu periarfissiuunneqarniarnersu­t.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Naatsuararsuarmik. Tassa naatsoralaannguamik naggataarutaasumik oqaseqalaarniarpunga. Oqallinneq soorunami sivitsuloorpoq aamma taanna avaqqunneqarsinnaanngilaq. Inuiaqatigiinn­ut innuttaasunullu tamatsinnut suliffeqarfik attuisorujussuaq atasorujussuarlu oqallisigigatsigu.

 

Nunap immikkoortuinut tunngatillugu ineriartortsitsinissami aammalu soorunami A/S Inissiaatile­qatigiiffik INI nammineerluni selskabitut allaffissornikkut sullissinissani ingerlattussaavaa. Taanna nalunngilluinarparpu­t.

 

Kisianni puigoqqunngiinnarpara kingullermik oqaaseqarama taamatut aaqqissuussinerit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinermini ingerlatai inatsisinik assigiinngitsunik tunngavilippas­suummata. Inatsisin­ik allannguinernik kinguneqartitsissappat nunap immikkoortuinik aaqqissuussi­neq. Taava inatsisit naleqqussartariaqarput. Tassa taanna arajutsisimanngilarput, kisianni soorunami selskabitut sullissinermini aaqqissuussiniaruni qanorsuaq aaqqissuussinnaava­a. Aamma piginnittut akuerisaannik naatsorsuutigilluinnarpara tamanna ingerlanneqartassasoq. Tassami innuttaasunik sullissiviit selskabiugaluartulluunniit Inatsisartut killigititaat killiliussaat inatsisit tunngavigalugit innuttaasut sullinneqarnerisa pitsaassusaat aalangersarneqartarmata.

 

Tassa sunaluunniit inatsisinik tunngaveqarpoq. Taamaattumik tulluassaaq aamma nunap immikkoortui­ni aaqqissuussineq pitsaassaqisoq naatsorsuutigaara. Innuttaasut qanimut tikillug­it aalajangiisartut sullissilerpata. Aalajangiisarneq allaffissornikkut Sisimiuni massakk­ut tamarmi ingerlavoq nalunngilara.

 

Upernavimmiippata Qaanaamiippata suliassat imaluunniit kujataani Nanortalimmiippata tunumiippata kisianni Sisimiuni tamarmik aalajangerneqartarput. Allaffissornikkut aalajangigass­at siaruarneqarsinnaappata nunap immikkoortuinut innuttaasut qaninnerullugit sukkanerusumik sullissineq ingerlasinnaasoq taanna takusinnaavara.

 

Taamaattumik allat nunatsinni attuisut suliassarpassuit inatsisinik kalluippata taava soorunami inatsit allanngortittariaqassooq.

 

Qujavunga taamak annertutigisumik oqallisissiaq sammineqarmat aamma naatsorsuutigilluinnarpa­ra siunnerfiit assigiinngitsut Naalakkersuisut oqarneratut tusaaniarneqartussaamma­ta aamma sunniuteqartumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut aamma ilanngullugu apuunneqarumaarto­q. Qujanaq.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Ilaana naatsuararsuussaaq. Tassa kingullermik Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuanut akissuteqalaarniarpung­a. Una oqaluuserisaq taakkununnga aatsaannguaq siusinnerusukkut oqaluuserisimasatsinnut tallimanut attuumassuteqanngilaq una oqaluuserisaq. Immikkoorluinnaqqeqqissaarp­oq taanna siusinnerusukkut oqallisiginikuuvagut.

 

Aamma isumaqassanngilatit aamma isumaqalersinniaqinanga uanga Inatsisartunut ilaasortatut aamma ataatsimiititaliami siulittaasutuut isumaqarnavianngilluinnarpunga sunaluunniit atsiorsimaguk­ku naassaanngitsumik atuutissasoq. Inatsisiliat suulluunniit allanngorartuartinneqartarp­ut isorineqaraangamik.

 

Ingerlaqqittuartarput Inatsisartut ataatsimiittarfianni. Kinaluunniit aamma allannguutissanik siunnersuuteqarsinnaatitaavoq. Una ataatsimiititaliami pingaartipparput soorunami sukkulluunni­it arlaatigut saqqummertoqarpat isummersorsinnaaneq nutaanik eqqarsartuarneq inummut ajoqu­taanngilaq. Imatut isumaqassanngilagut sunaluunniit atsiorsimagutsigu tassa taanna naassaanngitsu­mut atuutsinneqarumaartoq. Taamak isummertoqarsinnaanngilaq.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Siullermik akissuteqarfigerusuppara Simon Olsen apeqqutigimmagu nunap immikkoortuinut aaqqissuussinerup kingunerisaanik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-iminngaanniit qanoq naatsorsuute­qartoqarnersoq ilaatigut kvadratmeterimut ingerlatsinermut akiliutigineqartartoq eqqarsaatigalugu.

 

Tassunga tunngatillugu oqaatigisinnaavara januarimi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nutaarsiassan­ik saqqummiussaqarnermini tassa nyhedsbreviani ulluinnarni ingerlatsisut pisorta­at nalunaaruteqar­mat naatsorsuutigineqartoq ukiuni tulliuttuni ingerlatsinermut akigitinneqart­oq kvadratmeterimut taanna appariartuaalaassasoq.

 

Olga Poulsenip apeqqutigisaanut tunngatillugu tassa isumaqarpunga immikkoortumik 18-mi taakkua uterfigineqassasut, kisianni aamma isumaqaraluarpunga ataasinngormat unnukkut taakkua sammineqartunut ilaasut aammalu nassuiaatigineqartut.

Oqallinnnerup oqariartuutai Naalakkersuisuniit qujaruppagut aamma maluginiarparput oqaatigeqqissallugu­lu maani inimi amerlanerussuteqangaartut Naalakkersuisut akissuteqarnitsin­ni siunnerfissatut oqariartuutigisagut taakkua isumaqataaffigineqarlutik ingerlariaqqinner­mi tunngaviussasut oqariartuutigineqarmata.  Qujalluta taamaalilluta oqaaseqarpugu­t.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut..

Aqutsisutut siunnersuutigissavara suleriaaserput malillugu '49, tassalu oqallinneq maan­ga killeqassasoq. Tassa oqallinneq avammut sangugaluttuinarmat. Taamaattumik aamma paatsuunga­soqaqqunagu taasisitsinermik taanna taasisitsinissaq kissaatigissavara. Apeqqutigissavara­lu massakkut qassit isumaqataaffigaat oqallinneq maanga kipitinneqassasoq­.

 

Qinnuigissavakkalu isumaqataasut nikueqqullugit.

 

15.

 

Taavalu akerliusut qinnuigissavakka nikueqqullugit.

 

5.

 

Taaseqataanngitsu­t.

 

0.