Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq sisamaat, pingasunngorneq oktoberip 17-iat 2001, nal. 15:12

Oqaluuserisassani immikkoortoq 44.

Nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkullu ineriartortinneqarnissaa pillugu aalajangiiffiigisassatut siunnersuut.

(Inatsisartunut ilaasortaq Mads-Peter Grønvold)

(Siullermeernera)

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.

Immikoortoq tulleq, tassalu immikkoortoq 44; Nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkullu ineriartortinneqarnissaat pillugu aamma aalajangiiffiigisassatut siunnersuut, siunnersuuteqartoq Mads-Peter Grønvold saqqummiusseqqussavara.

 

Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.

Naalakkersuinikkut nunatsinni sullissineq eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut Inatsisartunut piumaffigineqassasut nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkut ineriartortinneqarnissaat pillugu pineqartut suleqatigalugit pilersaarusiortoqassasoq.

 

Taamatut siunnersuuteqarninnut tunngavigaara naalakkersunikkut ukiuni kingullerni ilaatigut tunisasssiornikkut siunnerfiit allanngorluinnarsimasut eqqarsaatigalugit pineqartuni aningaasarsiornerup pitsanngorsaavigineqarnissaa anguniarlugu Naalakkersuisut suliakkerneqassasut.

 

Nunatsinni illoqarfiit annerusumik aalisakkanik tuniassiornikkut aningaasiuteqarlutik maannakkut illoqarfinni pineqartuni ingerlanneqarput. Maannakkorpiaq pineqartut ilaani aningaasarsiorneq pitsaangitsumik ingerlasoq oqaatigineqartariaqarpoq, illoqarfinni aalisakkanik tunisassiornermik inverlatsiviusuni pineqartuni tunisassiassaaleqineq pissutaalluni aningaasarsiorneq ilaatigut unittoortinneqartarpoq, taamaaligaangat pineqartuni isumaginninnermut aningaasartuutit annertuumik qaffariaateqartarlutik.

 

Taamaattumik isumaqarpunga naalakkersuinikkut illoqarfiit pineqartut pillugit aningaasarsiornikkut Naalakkersuisut periarfissarsiuussissasut. Naalakkersuinikkut suliaqartut nalunngikkunarpaat nunatsinni tunisassiassanik avammut annissuinermi aningaasarsiornikkut illoqarfiit pineqartut imaannaanngitsumik kinguneqarsinnaasoq, aammalu ilaatigut maannakkut pineqartut ilaani taamatut kinguneqareertoq.

 

Isumaqarpunga erseqqissaatigisariaqarlugu siusinnerusukkut nunatsinni aalisakkanik tunisassiorneq nunatta akileraarutitigut pitsaalluinnartumik aningaasarsiornikkut pissarsissutigisarmagu.

 

Maannakkut tunisassioriaaseq qiviaraanni ilaatigut aalisakkat nunatta avataaniit tunisassiarnineqartussanngorlugit annissorneqarput. Taamaaliornikkut sulisartut, kommunit landskarsillu aningaasat pissarsiassaat annaaneqartarlutik. Maannakkut tunisassiortut annerusumik ani-ngaasarsiortinneqarput, naak nunatsinni pisuussutitta annerusumik innuttaasunit aningaasarsiutigineqartariaqaraluartut.

 

Maannakkut nunatsinni tunisassioriaaseq eqqarsaatigalugu tunisassiortut sinneqartoorutaannik annerusumik nunarput aningaasanik pissarsiassaqartinneqarneq ajorpoq. Tunisassiat nutaajutillugit avammut silaannakkut assartuutit atorlugit nunatsinni ingerlanneqartariaqalersoq isumaqarpunga ukiuni kingullerni.

Naggataatigut neriuutigaara pineqartoq Inatsisartuni aammalu Naalakkersuisuni soqutigineqarluni tapersersorneqarumaartoq.

 

Josef Motzfeldt, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq, Inuit Ataqatigiit.

Mads-Peter Grønvoldip ajornartorsiutit aningaasaqarnermut suliffissaqarnermullu tunngasut pingaarutillit tikkuartorpai. Nalunngilluinnarparput aalisarnerinnarmik isumalluuteqarnerup aningaasaqarnerput kipusoorterataannaammagu kommuninut nunarpullu tamaat ataatsimut isigalugu.

 

Siunnersuuteqartup tunisassiassat ilarpassuisa tunisassiorfinnut apuunneqaratik suliarineqaratik nunanut allanut annissuunneqaannartarnerannik ajornartorsiutaasut taavai. Apeqqut taanna oktoberip ulluisa arfineq sisamaanni aalisarnermut pissutsit pillugit Naalakkersuisut nassuiaateqarnerannut atatillugu oqallisigineqarpoq.

 

Paasineqarsinnaavorlu tunisassioriaatsit assigiinngitsut akornanni naleqquttumik oqimaaqatigiissaarisoqalernissaa nassaariniarlugu suleruluttoqartariaqarmat. Mads-Peter Grønvoldip oqaatigaa tunisassiassat ilaannut nunami aalisakkerivinni suliarineqartanngitsunut tunngatillugu inuiaqatigiit isertitaqartanngitsut. Naalakkersuisunut oqaatigissavarput taamatut paasinnissimaneq eqqoqqissaartuunngimmat. Kilisaatini umiarsuarnilu tunitsivinni pigineqartuni inuttat amerlanerpaartaat kilisaataatillillumi nunatsinnut akileraartartussaatitaapput. Inuit taakku kommunimut sorlermut akileraartarnersut Naalakkersuisut akuleruffiginianngilaat. Aamma akuleruffigisinnaanngilaat.

Inuiaqatigiinnut pingaaruteqarluinnarpoq sapinngisamik pissarsinarnerpaamik aalisarnerup ingerlanneqarnissaa. Aalisarneq sinneqartooruteqarfiusariaqarpoq aningaasalersuisinnaassagutta suliffissaqartitsiinnarumallutalu aamma kommunit nunatta karsiatalu ingerlatseqatigiiffiit akileraarutaatigut sinneqartoorutit tamakku iluaqutigisinnaaniassammatigit.

 

Puigussanngilarputtaaq raajat nunatsinni raajaleriffinnut suliassanngorlugit tulaanneqartussaanngitsut 3%-imik akitsuusigaammata. Raajanut akitsuutit taakku 3%-iusut 2002-mi 28,5 mio. koruuninik isertitsissutaassasut naatsorsuutigineqarpoq.

 

Naalakkersuisut isumaqarput aalisarneq eqqarsaatigalugu isumaliutersuutinut pissutsit tamakku ilanngunneqarnissaat pingaaruteqartoq. Aalisarnermi pissutsit pillugit nassuiaat Inatsisartut oqallisigimmassuk tamakku pitsaasumik inerititaqarfiusumillu oqallisigineqarput. Isumarput malillugu maannakkut nangeqqinneqartariaqanngitsunik.

 

Taamaammat Mads-Peter Grønvoldip aalisarneq pillugu isumaliutersuutai annertunerusumik oqaaseqarfigeqqissanngilakka.

Naalakkersuisut isumaqarput inuiaqatigiinni maani aningaasaqarnermut suliffissaqarnermullu tunngatillugu ineriartortitsineq pillugu oqallinnermi inuussutissarsiutit allat puigorneqartariaqanngitsut. Aalisarnermik isumalluuteqarnerput annikillisissinnaassagutsigu Naalakkersuisut erseqqissumik anguniagaraat takornariaqarnerup aatsitassanik ikummatissanillu iluaquteqarnerup inuussutissarsiutillu nunami ingerlanneqartartut allat ineriartortinnissaannik suliniuteqarneq ingerlaqqissasoq.

 

Pingaaruteqarpormi kommunit namminneerlutik taamatut ineriartortitsinermut suleqataanissaat paasitillutalu kommunini ataasiakkaani nunallu immikkoortuini inuussutissarsiutinik ineriartortitsinermut periarfissat suunersut.

 

Tassa inuussutissarsiornikkut aaqqissuussaaneq siunissami tamaginni nappataaginnarsinnaanngitsoq aalajangiusimaniaannarnagu.

 

Naalakkersuisut nunap immikkoortuinut suleqatigiittoqalernissaa tapersersorpaat. Taamaalillutik kommunit peqatigiillutik inuussutissarsiutinut suliffissaqartitsinermullu tunngassuteqartuni anguniagassanik siunniussisinnaassammata. Naalakkersuisuttaaq ineriartortitsinermut ingerlatseqatigiiffiit Sulisa, Greenland Tourism aamma Greenland Ressources aqqutigalugit nunap immikkoortuini ineriartortitsisoqarnissaa tapersersorpaat.

 

Taakkumi kommunit najukkanilu inuussutissarsiorneq pillugu siunnersuisoqatigiit peqatigalugit pingaaruteqarlutik suleqatigineqarmata. Naalakkersuisut kommuninut inuussutissarsiutinut ineriartortitsissanersut naalakkissanngilaat. Kommunimmi namminneerlutik najukani ineriartortitsinissamut periarfissat ilisimanerussammatigit.

Nunap immikkoortuisa ilaanni aalisarneq siunissami inuussutissarsiutit pingaarnersariuvassavaat. Nunap immikkoortuini allani takornariaqarneq inuussutissarsiutilluunniit allat immaqa aalisarnermit pingaarnerulersinnaapput. Maannakkut siunissamilu Naalakkersuisut sulissutiginiarpaat attanneqarsinnaasumik inuussutissarsiutinik ineriartortitsinermik pitsaanerpaamik atugassaqartitsilernissaq. Tamannalu inuussutissarsiutit siuarsarneqarnissaat pillugu Naalakkersuisut inatsisissatut siunnersuutaanni maannakkut katersuunnermi suliarineqartumi takuneqarsinnaavortaaq.

Katersuunnermi matumani siusinnerusukkut aalisarneq eqqarsaatigalugu Naalakkersuinikkut ingerlatsineq sukumiisumik ingerlanneqareermat Naalakkersuisullu tamatuminnga malitseqartitsiniarmata. Taamatullu aamma Naalakkersuisut siusinnerusukkut oqaatigineqareersumik 2002-imi Inatsisartut upernaakkut katersuunnissaanni niuernerup inuussutissarsiutillu siuvarsarneqarnissaat pillugu nassuiaammik saqqummiussilersaarmata Naalakkersuisut kaammattuutigissavaat aalajangiiffigisassatut siunnersuut akuerineqassanngitsoq.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Taava partiit oqaaseqartuinut.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Inatsisartunut ilaasortamit Mads-Peter Grønvoldimit saqqummiunneqartoq Siumumiit imaattumik oqaaseqarfigissavarput.

 

Siumumiit ilisimavarput illoqarfiit ullumikkut inuussutissarsiornikkut tunisassiorfeqarnikkullu ajornartorsiuteqartut arlaqarmata. Aalisarnikkut tunisassiorfeqarnikkullu aaqqissugaanikkut ajornartorsiutaasut pissutigalugit. Taamaattumillu tamakku ajornartorsiutit nassatarissaannik aningaasaqarniarnikkut annertuumik ajornartorsiuteqalersarlutik.

 

Taamaattumik inuussutissarsiuteqarnikkut nunap immikkoortui aallaavigalugit ineriartortitsinissamik Siumumiit oqariartuutigisartakkagut avaqqunneqarsinnaanngillat. Nunallu immikkoortuini inuussutissarsiornikkut ineriartortitsinerup ullumikkut killiffitsininniit kommunit suleqatigalugit pilersaarusiorlugu aallartinneqartariaqarluni.

 

Nunap immikkoortuisa agguarnissaanut Siumup siunnersuutaa imaattoq saqqummiukkusuppara.; avannaata immikkoortuaniipput Uummannaq, Ilulissat, Qeqertarsuaq, Qasigiannguit, Aasiaat aamma Kangaatsiaq. Tassani immikkoortumiipput illoqarfiit arfinillit nunaqarfiillu 19-t. inuillu 14.930-t missaaniillutik.

 

Qeqqata immikkoortuaniipput Sisimiut, Maniitsoq aamma Nuuk. Immikkoortumiipput illoqarfiit pingasut, nunaqarfiillu arfineq-marluk. Immikoortumi tassani inuit najugaqartut 22.930-t missaaniipput.

 

Kujataata immikkoortua, tassaniipput Paamiut, Narsaq, Qaqortoq aamma Nanortalik. Immikkoortumiipput illoqarfiit sisamat, nunaqarfiillu aqqaneq-marluk. Immikkoortumi najugaqarput inuit 10.130-t missaaniittut.

 

Kommunit isorliunerusut tassaapput, Qaanaaq, Upernavik, Ammassalik aamma Illoqqor-toormiit. Isorliunerusuni illoqarfiit sisamaapput nunaqarfiillu 21-ullutik. Isorliunerusumi najugaqarput inuit 7.230-t missaaniipput.

 

Nunatsinni ineriartortitsinissami nunap immikkoortortai tunngavissaapput pingaarutillit. Siunissami nunap immikkoortuinut politikki atorluarnerusariaqarparput nunatta siunissamissaaq nunarsuaq tamakkerlugu ineriartornermi qitiusumik ineriartornissaa tunngavissikkumallugu. Tamatumali peqatigisaanik nuna tamakkerlugu nunap immikkoortuini pitsaasumik ineriartorneq pilersaarusiorneqartariaqarluni. Pisariaqarpoq nunap immikkoortortaani politikkip aalajangersimanerusumik sammivilimmik pingaarnersiuillunilu tulleriiaagaanerusumik ingerlanneqarnissaa nunap immikkoortuisa tamaasa tamarmik immikkut piginnaassuseqarfii ineriartorsinnaaffiilu isigimallugit.

 

Inuiaqatigiinni piumasaasut allanngornerinut nunarsuaq tamakkerlugu aningaasaqarnikkut paasisimasaqassutsip kingunerisaanut piareersarumallugit. Siumup sulissutiginiarpaa nunap immikkoortuini ineriartortitsinermi sammineqarnerussasut inuussutissarsiutinik ingerlatsinermi nutarterinissaq allanngortiterinissarlu.

 

Aammalu nunap immikkoortuini ilinniartitaanerup ilisimatusarnerullu nukittorsarnissaat. Kiisalu nunatsinni nunap immikkoortuisa teknologip imaluunniit teknologi-mik nutaamik atuisinnaanissaata qulakkeernissaa. Tamatumani minnerunngitsumik ilanngullugu paasissutissiisarnermut teknologi.

 

Siumup nunap immikkoortuini inuussutissarsiornikkut politikkiata tunngavigaa nunap immikkoortuini isumalluutit uumassusillit uumaatsullu tamakkiisumik atorluarnerulersinnaasariaqarivut. Kiisalu inuit sulisussatigut isumalluutigut aammattaaq atorluarnerulersinnaasariaqarigut.

Nunap immikkoortuini inuussutissarsiornerup ineriartortinneqarnerani tunngaviusariaqarpoq nunap immikkoortuisa ataasiakkaat immikkut piginnaasaasa ineriartortitsinissamullu periarfissaasa atorluarneqartarnissaat.

 

Nunap immikkoortortaani siunissami naleqassuseq inuttullu atugarisat pitsanngoriartortinneqarsinnaapput aporfeqarani suleqatigiinnertigut. Susassaqartullu assigiinngitsut ilisimasaminnik iluaqutissanngortitseqatigiittarnerisigut. Tassa namminersortut pisortallu akornanni. Kisiannili inuussutissarsiornermik ineriartortitsineq nunap immikkoortuani inoqarfimmilu sorlaqanngikkuni akisussaaffigineqangikkunilu siunissaqanngilaq.

 

Nunap immikkoortuani isertitatigut suliffissaqarnikkullu ineriartornermut taamalu inuttut atugarisanut tunngaviussapput inuussutissarsiornikkut tunngavissat piumasaqaatillu ersarissut nunap immikkoortuisa aningaasatigut imminut napatissinnaalernissaat kissaatigigutsigu.

 

Taamaattumik noqasuttumik, tassa piumassuseqartumik inuussutissarsiutitigut ineriartortitsinissaq pingaaruteqarluinnarpoq nunap immikkoortui ataasiakkaat siunissami aningaasaqarnikkut imminnut napatissinnaalissappata.

 

Nunap immikkoortuisa ataasiakkaat inuussutissarsiornikkut aaqqissugaanerisa piginnaasaqassusiisalu pisariaqartilerpaattaaq nunatta immikkoortuini inuussutissarsiornikkut ineriartortitsinerup eqaannerusunik periarfissaqarnissaata sammineqarnerunissaa. Taamaattumik nunap immikkoortuisa pissaaneqarfiisa immikkullu piginnaasaqarfiisa nalunaarsorneri erseqqinnerusut Siumumiit kissaatigaagut.

 

Tamatumani pingaaruteqarluinnarpoq paasinarsisissallugu nunap immikkoortuani inuussutissarsiornerup ineriartorneranut suut aporfiusarnersut akornutaasarnersullu. Assersuutigalugu pingaaruteqarpoq nunap immikkoortortaani inuussutissarsiornikkut suliffissaqartitsinikkullu suliniutit ataqatigiinnissaat ilaatigut ilinniartitsinermut ilinniartitseqqissarnermullu tunngatillugu.

 

Tamatumani pingaarnerpaajuvoq nunap immikkoortuani inuussutissarsiornikkut suliffeqarnikkullu susassaqartut suleqatigilluartarnissaat. Taamaattumik Siumumiit siunnersuutigissavarput sulisoqarnikkut iluarsaaqqinnermi siunertarineqartutut nunap immikkoortuini tamani sulisoqarnermut siunnersuisooqatigiinnik pilersitsisoqassasoq nunap immikkoortuini inuussutissarsiutitigut ineriartortitsineq ilutigalugu sulisussaqarniarnikkut aaqqissuusseqatigiittarnissat paaseqatigiiffiusumik ingerlanneqartarnissaat qulakkeerumallugu.

 

Nunap immikkoortui inoqarfiillu tamarmik namminersornerusut suliffeqarfiutaannik pissarseqataarusuttarput. Nunatta sinneranut sanilliullugu Nuuk Namminersornerullutik Oqartussat suliffeqarfiutaannik peqarnersaavoq. Tamatumunngalu patsisaanerpaavoq qitiusumik allaffitsigut aqutsisoqarfik Nuummiimmat. Tassa Namminersornerullutik Oqartussat allaffeqarfissuat manna.

 

Piffissami aggersumi sammineqarneroqqilersinnaavoq Namminersornerullutik Oqartussat suliffiutaasa sumi inissisimanerat inissinneqartarnerallu. Siumumi isumaqarpugut misissoqqissaarneqartariaqartoq Namminersornerullutik Oqartussat suliffeqarfiutaasa qitiusumik allattoqarfiisa nunap immikkoortuinut sapinngisamik oqimaaqatigiiaakkamik inissinneqartarsinnaanerat.

 

Taamaaliornikkut nunap immikkoortuini aningaasaqarniarnikkut patajaallisaaneq aamma anguneqarsinnaassammat. Erseqqissarneqassaaq ilimagineqarsinnaanngimmat ukiuni aggersuni suliffiit Namminersornerullutik Oqartussat pigineqartut amerliartornissaat. Akerlianimmi namminersortunngorsaaneq ilutigalugu ikiliartornissaat ilimagineqartariaqarluni.

 

Kisiannili siunissami isumaginninnikkut paaqqinnittarfitsigut pisortat suliffeqarfiutaat amerliartortussaassapput sineriapput tamakkerlugu.

 

Inuiaqatigiinni ineriartornermi arlalinnik ilungersuutissaqarpoq isorliunerusuni nunaqarfinnilu aaqqissugaanikkut ajornartorsiuteqartuni siunissami inuuniarnikkut atugariumaakkanut tunnganerusunik. Aamma annertuumik akisussaaffigaarput isorliunerusut nunaqarfiillu kulturikkut ilisarnaataasa ersarissarnissaat. Ineriartornissamullu periarfissaasa pitsaasut attatiin-narnissaat. Taamaattumik nunap ilaani tamakkunani ineriartorneq tamatigoornerusumik siuarsarneqartariaqarpoq.

 

Nunatsinni isorliunerusut ilaasa sivisuumik ilisarnaatigisimavaat sulilumi taamaallutik aningaasanik isertitaqartarneq sukkaatsumik ineriartorsimammat. Suliffissaaleqineq annertummat suliffissallu siunissamut tikkuaassisut nutaat amigaataallutik. Assersuutigalugu taasinnaavarput piniartutut inuussutissarsiuteqarnerup ineriartortinneqarnera, ukiorpassuanngortuni taamaattuarsimasoq. Tassa Ittoqqortoormiuni Qaanaamilu.

 

Nunatsinni inuussutissarsiutitigut ineriartortitsinissat pilersaarusiorneqarnissaanut atatillugu Siumumiit makku ilanngullugit isumagineqarnissaat inassutigissavarput. Nunap immikkoortuini ilinniartitaaneq imaluunniit ineriartorneq suliffissaqarnerlu siuarsarumallugit Siumup inassutigissavaa pilersinneqassasut ineriartortitsinermut ingerlatsitseqatigiiffiit nunap immikkoortuini aningaasaliilluarsinnaasut. Ineriartornermut ingerlatsitseqatigiiffiit aningaasalersorneqassapput Namminersornerusunit, kommunenit namminersortunillu ataatsimoorullugu.

 

Isorliunerusuni ineriartortitsinissamut suliffissaqarnissamullu periarfissat siuarsarumallugit Siumup inassutigissavaa ineriartortitsinermut ingerlatseqatigiiffimmik eqeersimaartumik isorliunerusuni aningaasalersuisinnaasumik pilersitsisoqarnissaa. Ineriartortitsinermik ingerlatseqatigiiffik Namminersornerullutik Oqartussanit, kommunenit namminersortullu peqatigiillutik aningaasalersussavaat.

 

Ilanngullugu Siumumiit Naalakkersuisunut kaammattuutigissavarput kommunenut tapiissutaasartut nunap immikkoortortakkaartumik agguaanneqartalersinnaanerat misissoqqullugit nalunaarusioqqullugulu, taamaaliornikkut nunap immikkoortuini isorliunerusunilu kommunet ataatsimoortumik suleqatigiinnermikkut najugaqarfinni, illoqarfinni nunaqarfinnilu pisariaqartinneqartut naapertuilluarnerusumik siumullu isigisumik nammineerlutik agguaasseqqittarnissaat ingerlatsisarnissaallu periarfissinneqarsinnaaqqullugu.

 

Tamakkuninnga misissuinerit nalunaarusiornerillu soorunami ingerlanneqartariaqarput Kommunet Kattuffiat KANUKOKA suleqatigilluinnarlugu.

 

Taamannak oqaaseqarluta aalajangiiffigisassatut siunnersuutip aappassaaneerneqannginnermini Inuussutissarsiornermut Ataatsimiititaliamit aammalu Attaveqarnermut, Ineqarnermut Pilersuinermullu Ataatsimiititaliamit ataatsimoortumik suliarineqarallarnissaa inassutigaarput.

 

 

 

Daniel Skifte, Atassut.

Qujanaq. Inatsisartuni ilaasortap Mads-Peter Grønvoldip aalajangiiffigisassatut siunnersuutaanut Atassummiit imatut oqaaseqaateqarniarpugut, aallaqqaammulli Atassummiit oqaatigissavarput pisortanit pituttorsimaneqanngitsumik nunatsinni ingerlatsisinnaaneq kiffaanngissuteqartumillu unammilleqatigiissinnaaneq inuiaqatigiit aningaasarsiornerannut tunngatillugu ilorraap tungaanut aallartissinnaasoq. Taamaattumik inuutissarsiornerup pisortanit aqunneqarpallaarnera akerleraarput.

 

Namminersorluni inuutissarsiornerup ineriartorfissaqartitaanissaa periarfissaqartilluartariaqarparput. Aatsaat taamaaliornikkut naammattumik suliffissaqartitsineq pilersinneqarsinnaammat. Suliffissanik pilersitsisussamik nunatsinni nunalu allani aningaasaliiumassuseq pilerinartunngortinniartariaqarpoq. Atassummiit kissaatigaarput pisortat taperseeriaasiat sukumiilluinnartumik aaqqissuuteqqinneqassasoq, tassami maannakkut pisortat assigiinngitsut akornanni suleqatigiinngiffiusumik atassuteqaqatigiissaagaanngitsumillu ingerlaqattaartinneqartarmat.

 

Atassutip kissaatigaa aningaasarsiornikkut, suliffissaqartitsiniarnikkut kiisalu inuutissarsiutinut tapiisarneq ineriartortitsinerlu ataatsimut inatsisiliunneqassasut ataatsimik ingerlatsiveqartussamik.

 

Inuutissarsiortut inuutissarsiutinillu pilersitsiniartut, qallunaatut erhvervssætterinik taaneqartartut erseqqissumik takusinnaasariaqarpaat suut periarfissarinerlugit, ullumikkut pisortaqarfinnut assigiinngitsunut allanullu ingerlaqattaartinneqartarneq pisariaarullugu.

 

Mads-Peter Grønvoldip ilaatigut eqqartorpai illoqarfinni assigiinngitsuni aalisarnermut suliffissuaqarnermullu tunngassuteqartut, tamakkununngalu ilanngullugit ima isumalimmik oqarluni: Nunatsinni ineriikkanik aalisakkanik igariaannakkanik nereriaannakkanillu tunisassiortoqartariaqarpoq, taamaaliornikkummi aamma suliffissat akileraarutitigullu isertittakkat nunatta karsianut kommunenullu tuttussat amerlanerulersinneqassammata. Taamatut isummersorneq uagut isummersortarnitsinnut naleqqulluinnarpoq, tassami isumaqaratta Kalaallit Nunarput ullumikkornit suli annertuneroqisumik nioqqutissanik inaariigaanerusunik siunnerfeqarluni nioqqutissiorfiusariaqartoq, taamaaliornikkummi eqqaamallugu suliffissat pilersiortorneqassapput.

Aammali apeqqutaaginnarpoq eqqarsaatit taamaattut ilumut nutaajunersut, tassami eqqarsaatersuutit tamakkua ukiorparujussuanngulersuni aamma uagut inimi maani qineqqusaarnernilu oqallisigisarpagut, kiisalu aamma ullut qulit matuma siornatigut maani inimi apeqqutit taakkua oqallisigisimavagut, tassa taamani Naalakkersuisut aalisarneq pillugu politikkeqarnermut nassuiaataat oqallisigigatsigu.

 

Taamaattumik maannakkut nassuiaateqarneq pillugu Atassummiit taamani oqaaseqaaterput matumuuna innersuussutigissavarput. Taamaallaat Atassummiit tassunga tapiliukkusupparput isumaqaratta nunatta ineriartorteqqinnissaa anguniarlugu aalisarnerinnavimmik tunngaveqarluni nunatsinni ineriartortitsineq kisimi aallaaviussanngitsoq. Nunami inuutissarsiutinik allanik pilersitsiortortoqartariaqarpoq ineriartortitsisoqartariaqarlunilu aammalu annertusaaneqartariaqarluni. Minnerunngitsumik ukiuni makkunani Kalaallit Nunaat naalagaaffeqaqatigiinnerup iluani namminersortoq oqallisaatillugu.

 

Atassummit taamatut oqaaseqarluta Naalakkersuisullu siunissaq pillugu takorluugaat atuakkami siorna Inatsisartunut saqqummiunneqarsimasoq innersuussutigalugu, kiisalu aamma uagut Atassummiit politikkikkut apeqqut pillugu oqaaseqaatigisartakkagut taasartakkagullu aamma innersuussutigalugit Naalakkersuisut siunnersuummut aalajangiiffiusussamut akissuteqaataat isumaqatigalugulu tusaatissatut tigussavarput.

 

Asii Chemnitz Narup, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Inuit Ataqatigiinni qujassutigaarput Mads-Peter Grønvoldip nunatsinni kommuneqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkut ineriartortinnissaanni pilersaarusioqatigiinnissaq oqaluuserisassanngortimmagu. Mads-Peter Grønvoldillu qitiutippai aalisarnikkut tunisassiornikkullu pissutsit.

 

Malugaarput oqallisissiaq julip 23-ani ullulerneqarsimasoq aasarisseruttortoq, aalisarnikkut tunisassiornikkullu pissutsit ilungersunartorsiuleruttorfiisa nalaanni. Taamani Inatsisartuni aalisarneq pillugu tunngaviusumik suli oqallittoqarsimanngilaq. Marlunngormat siuliani Inatsisartuni aalisarneq pillugu annertuumik oqallittoqarpoq. Oqallinnermilu aalisarnermi ingerlatsinerup sammivigisinnaasai tikkuartorneqarput. Inuit Ataqatigiit tungaanniit aalisarneq pillugu oqallinnermi oqaaserisagut innersuussutigalugit oqaatigissavarput naatsorsuutigilluinnaratsigu Naalakkersuisut oqallinnerup inerneri toqqammavigalugit aalisarnermik ingerlatsinertik nangikkumaaraat.

 

Taamatut oqareerluta oqaatigissavarput nunarput isorartoqimmat, assigiinngitsunillu inuussutissarsiornikkut periarfissaqarluni.

 

Maanna oqaatigineqarsinnaavoq qangaaniit inuussutissarsiutaareersut taakkutoqqat kisiisa atortuarlugit ukiut untritillit tulliit atuukkumaarnissaat naatsorsuutigisinnaajunnaarigut malunnarsigaluartuinnarmat. Pissutsit tamakku imatut inissisimalersippaatigut, allaat inuussutissarsiornerput, pissaqarniarnerput, atortussaqarniarnerput nukissiutinillu atortoqarniarnerput nutaamik nalilersortariaqalerlutigit.

 

Qangatut pissutsit itsillugit ingerlatsineq naatsorsuutigisinnaajunaaratsigu nunaqqatigiit qanoq ililluta ingerlariaqqinniarnerluta tamarmiulluta ujartuisariaqalerpugut. Upperisariaqarparput nutaamik iliuutsigut iluatsissinnaammata periarfissaqarlutillu.

 

Maanna aningaasarsiornerput niuernermilu ingerlatsinerput qiviarutsigit, takuneq ajornanngilaq suut isigisavut tamangajaasa avataaniit eqqussugarigivut. Nerisavut, atisavut, atortugut, pequtigut, illugut ilumut suut tamangajalluinnaasa eqqussugaraavut. Takorloorsinnaasariaqarparput nammineq suliatsinnik pilersitsisinnaagatta.

 

Nunatta akissaajaatitut atugai nalilersorniartigit, nukissiuutit qanoq ililluta akeqanngingajattunngortillugit pisinnaanerigut, pisariaqartuinnaat akilertalerlutigit.

 

Aalisarnermi pissutsit annertuumikoqallisigineqareermata inuussutissarsiutit aamma allat periarfissaqarnerat malunniuteqartinneqarsinnaavoq. Taamaattumik imminut isumalluutigaluni nutaaliornissaq misissuiffigisariaqarpoq, allanik pinnani inuilli namminneq pisinnaassusiat malillugit.

 

Inuit Ataqatigiinni qasseeriarluta kaammattuutigisarparput kommunet qanitariit inuussutissarsiutitigut ataatsimoorussamik kivitseqatigiinnissaat. Imminnut unamminatik ikioqatigiillutilli ineriartortitseqqullugit. Tamanna aammaarluta kaammattuutigissavarput.

 

Pisortat ammaffigisariaqarpaat inuit eqeersimaartut pinngorartitsinermikkut pilersitaasa nunap iluani immaqalu avammut tuniniarnissaasa aqqutissiunnissaat. Inuiaat anguniartariaqarparput uagutsinnut piumaffiginikkut nunatta tamanik pilersornissaanut tamarmiulluta pisussaaffeqarnitta akisussaaffiginissaa. Inuiaqatigiit namminneq pilersitaminnik sanaaminnillu atortoqarunik oqimaaqatigiinnerusumik pileriartorsinnaapput. Inatsisartut ammaffigereerpaat ineriartortitsinissamut suliniutit assigiinngitsut ataqatigiissassallugit, nalunngilarpullu nukippassuaqarmat periarfissiinikkut atorluarneqarsinnaasunik.

 

Kommuneqarfiit sorliilluunniit pineqaraluarpata nunatta qitiusumik periarfissiissutigisariaqarpaa nutaaliorlutik nunaqarfimminni kommuneqarfimminnilu iluaqutissanik periarfissiuisut ikorfartussallugit, imminut nammassinnaasumik ingerlanissaq siunertarineqartuassappat. Inuiaat namminersortunngorniartut innuttaasa imminut pilersorneq tunngavissaasa pingaarnerit ilagereerpaat.

 

Naggataatigut nassuerutigissavarput Mads-Peter Grønvoldip oqaluuserisassanngortitaata aalajangiiffigisassatut siunnersuutitut ilusilerneqarsimanera paatsuunganartikkatsigu. Taamatuttaaq oqaatigissavarput Royal Greenlandimi pissutsit qanorpiaq aaqqiiviginiarneqarnersut suli nalornissutigineqarmata, aalajangiiffigisassatut siunnersuut taamaaliinnarluta akuersaarsinnaannginnatsigu, taakkartukkattali sulissutigineqarnissaat kaammattuutigissallutigu.

 

Anthon Frederiksen, Kattuseqatigiit.

Inatsisartuni ilaasortap Mads-Peter Grønvoldip siunnersuutaa aamma Naalakkersuisut akissuteqaataat Kattusseqatigiinniit naatsumik imaattumik oqaaseqarfiginiarparput: Siunnersuuteqartoq paasisinnaalluarparput illoqarfiit ilaasa aningaasarsiornikkut suliffissaqartitsiniarnikkullu ilaatigut erloqinartumik inissisimanerat pillugu taamatut saqqummiussaqarmat. Taamaammat siunnersuut Kattusseqatigiinniit taperserparput, nalunnginnatsigu aamma illoqarfiinnaanngitsuni kisiannili aamma nunaqarfinni ajornartorsiutit atuuttut.

 

Nalunngilarput kommunet nammineersinnaatitaanerat aamma Naalakkersuisunit anguniarneqartoq, taamaattoq Kattusseqatigiinniit isumarput malillugu maannakkut kommuneqarfiit ilaanni aningaasarsiornikkut suliffissaqartitsiniarnikkullu ajornartorsiutaasut ilaatigut imaannaanngitsut qaangerniarlugit kommunet Naalakkersuisullu suleqatigiinnerullutik ajornartorsiutinik qaangiiniarneq paaseqatigiilluarnikkut ingerlateqqittariaqaraat Kattusseqatigiinniit kaammattuutigeqqissagatsigu.

Aalisakkanik nunatta avataanut tunisassiornermut tunngasut pillugit siunnersuuteqartup aamma eqqartugaanut ilaapput, tassa nunatsinni tunisassioriaatsip ukiorpassuarni eqqartorneqartuartup tamatigut naammaginanngitsumik aammalu ilaannakuusumik suliffissaqartitsisumik ingerlanneqarnerat uparuartorneqartuartoq maani pineqartoq aamma paasivarput. Taamaammat Naalakkersuisup akissuteqarnermini avaataasiorlutik tunisassiornermik ingerlatsisut pillugit oqaaseqarnera immaqa paatsooqatigiinnermik pissuteqarsimasinnaasoq naatsorsuutigivarput.

 

Kattusseqatigiinniit erseqqissassavarput avaasiorluni raajarniarnermi avammut tunisassioriaatsip innarlerneqannginnissaa aalajangiusimagatsigu, kisiannili paasisagut malillugit aalisakkat nunamut tulaanneqartartut piareernerullugit nereriaannanngorlugit avammut tunisassiarilerneqartarnissaat Kattusseqatigiinniit qangali aamma anguniagassatut siunniussimagatsigu, taamaaliornikkummi isumaqaratta nunami suliffissaqartitsinerup aningaasarsiornikkullu aamma kommuneqarfinnut ajunnginnerusumik pitsaanerusumillu kinguneqarsinnaanera naatsorsuutigineqarsinnaasoq.

 

Nalunngilarput Sulisakkut allallu periarfissat ilaatigut iluatinnaateqarsinnaagaluartut ajunngitsut, kisianni aamma nalunngilarput tamakku aqqutiginiassagaanni piffissarujussuaq ilaatigullu aamma nukippassuit atorneqartariaqartartut, taamaammat Kattusseqatigiinniit kaammattuutigaarput maannakkut siunniunneqartut pingaartumik siuliani eqqartorneqartunut tunngatillugu sulianik ataqatigiissaarineq eqqarsaatigalugu maanna siunnersuummi oqaatigineqartut ilanngullugit sulissutigineqassasut, tassa taamatut oqarnitsinni tunngavigaarput immikkoortoq 43-mi siuliani eqqartorneqartumi Naalakkersuisut oqaatigimmassuk isumasioqatigiisitsinissaq ingerlanneqassasoq, taannalu isumaqarpugut aamma uunga tunngatillugu iluatinnaateqartoq. Taamaattumik ullumikkut oqaluuserisatta siuliani aamma oqaaseqaatigisavut innersuussutigalugit inassutigissavarput suliap aappassaaneerneqannginnerani Inuutissarsiutit pillugit Ataatsimiititaliami sukumiisumik oqaluuserineqassasoq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Siunnersuut oqaaseqarfigissagakku eqqumiilaartorummik aallartissaanga, imaapporlu: Qangarsuaq nunatta sineriassuani siulivut angalaartuarlutik ukiivissarsioraangamik piniagassat puisit annerusumik aalajangiisuutittarpaat. Qattaavannguaq qallussinnaagaanni imeqarnissaq qularnanngilaq. Umiarsualivigissumik eqqarsanngillat. Qajaq umiarlu amusinnaagaanni ukiorpassuarnilu atugassaanngitsumik illunngualiorsinnaagaanni ukiivissaq aalajangiunneqartarpoq.

 

Tamakkuninnga tunngaveqarluni ukiorpanni pissuseqarsimaneq ukiunut tunisassiornermik sulinermillu piumasaqarfiusunut amerlaqisutigut paasinarluartumik aporaaffiulertarpoq. Oqartariaqarpugut ukiut nutaat piumasaat tunisassiorneq eqqarsaatigalugu ukioq manna tikillugu suli anguneqarsimangitsoq. Qanga nunaqarfiit illoqarfinngorsimapput. Taakkuninngalu amerlaqisut ukiut nutaat piumasaannut naleqqussarneqarneqartarput aningaasarpassuit atorlugit. Ilaat iluatsittarput ilaalli iluatsinngitsoortussatut nalileqareertarlutik.

 

Tunisassiatta ataasiinnarmik noqarteqarnerat maani eqqortumik uparuartorneqartarpoq. Oqallinnermili qimattaaserneqartartoq tassaagajulluni immatta pisuussutai aalisakkat suli tunisassiassatut aallartinneqanngitsut. Illoqarfiit arlaqalerput qanga inuiaqatigiinnut kalaallinut aningaasarsiornikkut tunngaviliilluartarsimasut aalisagassaaleqineq pissutigalugu suliffissuarmik ammajuaannarnissaannik qularuteqalerlutik ernumassuteqalersunik.

 

Illoqarfiit nunaqarfiilluunniimmi taamatut eqqorneqartut aalisaganeriataanngippat suliffissuarmik ammaqqinnissaannut neriuutissaqarunanngillat. Qanorluunniit iliorliuna inuppassuit tassaniittut suliassersorneqarsinnaasut? Aalisagaq suliffissuit napassutigisimasaat tulaanneqarsinnaajunnaarsimappat suliffissat allat ujartortariaqalissapput.

 

Aalisakkat allat suli tunillugit aallartinneqanngitsut annikitsukkuutaarlugit illoqarfinni taakkunani aallartiortorneqarsinnaasutut eqqarsaatigaara. Tassa suliffissuunngitsut imminnulli akilersinnaasumik ingerlasut, soorlu illoqarfiup inuisa pisiffigisinnaasaat. Avataaniit tikeraat pisiassaannik ataatsimoorullugu sanaartorneq pimoorullugu annertusartariaqartoq.

 

Pissusitoqarput suna pissagutsigu immamit aallaveqassasumik eqqarsartarneq qimakkiartuaartariaqalerunarparput. Atagu nunat allat sinerissamut attuumassuteqanngitsut suut inuuniutigalugit ingerlasarnerat qanimut tikillugit paasiaaffigisariaqaleraluarparput.

 

Tamakkuli eqqarsaatigileraangakkit annerusumik siunissaqartutut takorloortagara tassaavoq teknologimik taaneqartartoq. Tassa fabrikkit ilaatigut aqerlorterineq radio-mi allanillu atugassat aqerlortiterlugit suliarineqartartut. Nunat pisuunik taaneqartartut tunisassiatik amerlanaarlugit suliaritissagaangamikkik nunanut siuarsagassanut taaneqartartunut suliassanngortillugit fabrikkiliortarput. Taamaasiornermikkullu suliffinnik qujarunneqartaqisunik nunani taakkunani siuarsagassanik taaneqartartuni pilersitsisarlutik.

 

Tamannali aamma uagut nammineerluta pilerinarunnaartereersimavarput fabrikkini taamaattuni sulisussatut takorluukkatta akissarsiaat qaffasippallaartutuut avataaniit qangaaniillu nalilerneqarermata, kisiannili suli periarfissaqaraluarpoq nunani allani suliffissuit tassa aalisakkanik suliffissuunngitsut paasiniassallugit nunatsinni ilaatigut fabrikkersuit immaqa atorneqartik matuinnalersut teknologi eqqarsaatigalugu suliffittut taakkua atorsinnaaneraat. Naatsorsuutigeriissavara qulaani taatsiakkakka tassa akikitsumik sulisoqarusunneq nunatsinni sulisartut kattuffiani akerlilerneqarujussuartussaammat.

 

Ingerlaasermi taamatut ingerlavoq. Suliffissaarukkiartorpugut tamannalu ilaatigut nammineq aqqutissiorparput massa ukiuni makkunani europap kangiani allaat Danmarkimi suliffissuit allanik fabrikkiliortitertut uagut orniginngilaatigut sulisartunut akissarsiaritittakkagut qaffasippallaaqimmata.

 

Saqqummiussisup saqqummiussaa uatsinnuinnaq erloqiummernartuunngilaq illoqarfinnili pineqartuni ingammik innuttaasuni eqquisuulluni. Kommunit aningaasiviat illoqarfiit suliffissaqarniarnerannik aallaavilik suliffissaarunnikkut sakkortuumik aningaasatigut amikkisaalersussaavoq. Innuttaasullu inatsisit malillugit ikiorsertariaqarnerat aamma akissaaruteratarsinnaallugu. Taamaasippat nunap aningaasivia isumalluugineqalissaaq. Tamattali nalunngereerparput tamanna ajoarsiartuinnarpat aamma landskarsi tamanut akissaqassanngitsoq.

 

Pissutsit taamatut ingerlaannassappata siunissaq assut takorlooruminaappoq. Assersuutigineqarsinnaavorlu soorlu kikiak takisuumik qinnilik peeriartorani inumminit qiperusaarneqartoq.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.

Taava siunnersuuteqartoq. Sapinngisamik uteqattaarinerunngitsumik naatsukullammik kissaatigissavara ingerlassasugut.

 

Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.

Siullermik immaqa partiit aallartiffigigukkit. Siumup siunnersuutinnut tapersiissuteqarnera taanna qujanarpoq. Aamma Siumup taamatut oqariartuuteqarnera isumaqarpunga ukiunut kingullernut nallikkatsinni suliffissuaqarnikkut ineriartornerup killiffiata toqqammavia qiviarlugu taamatut aaqqiissuteqarnissamik oqariartuuteqarnera isumaqarpunga eqqarsarluarnerusoq.

Aammalu ajornartorsiutaasinnaasut ukiuni aggersuni upalungaarsimaniarlugit iluarsiniarlugillu taamatut aaqqiiniuteqarnissamik siunnersuuteqarnera iluarisimaarpara. Isumaqarpunga pissutsit taamaattut maannakkut ammaaffigineqartariaqartut. Tassami maannakkut aallarteriinngikkutta tunuartitiinnaraluarutsigu pissutsit iluarsisinnaanngilagut. Suliassat maanngaaq aallartittariaqarpagut. Taamatut oqariartuuteqarnera Siumup assut nuannaraara itinerusumik annerusumillu eqqartunngikkaluarlugu saqqummiisup ersarissumik oqariartuutigereermagu.

 

Uani Atassutip oqariartuutaani assigiinngitsut eqqartorneqarput ilaatigut oqariartuutigineqarluni taperserneqarlunilu, naak naggataatigut taperserneqanngikkaluartoq udvalg-inut allanut ingerlaqqittariaqartoq, kisianni soorlu tunisassiornerup ineriartortinneqarnissaa eqqartorneqarpoq piareenerullugit tunisassiarineqarsinnaasut tapersersorlugu taamatut aaqqiisoqassappat, taavalu naggataatigut ajoraluartumik oqarlutik siusinnerusukkut oqaaseqaatit allallu toqqammavigalugit siunnersuut Naalakkersuisut akissuteqaataannut, Naalakkersuisut akissuteqaataat tapersersornerullugu.

 

Inuit Ataqatigiinniit akissuteqartoqarpoq assigiinngitsunik - assigiinngitsut taakkartorneqarput. Naggataatigullu oqarlutik aamma Naalakkersuisut akissuteqaataat toqqammavigalugu siunnersuut akuersaarsinnaanagu. Uani Otto Steenholdtip taamatut Kattusseqatigiinniit siunnersuut tapersersorneqarpoq aammalu pissutsit taamaaliartornerat ernumassutigalugu. Aammalu pissutsit ajortippallaannginnissaat utaqqiniarnagu maannakkut qanoq iliuuseqartoqartoqariaqartoq erseqqissaatigalugu.

 

Otto Steenholdtip assigiinngitsut taakkartorpai ilaatigut suliffissuaqarnermut annerusumik tunnganngikkarluartut, kisianni naggataatigut suliffissuaqarnermut annerusumut ersertikkiartuaarlugit tutsikkiartuaarpai. Uani Naalakkersuisut akissutaat qiviaraanni siullermik Naalakkersuisut akissuteqaataannut pakatsillunga oqartariaqarpunga. Nammineerlunga isumaqarama illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkullu ineriartortinneqarsinnaanerat suli annertunerusumik ujartorneqartariaqalersoq ukiuni kingullerni.

 

Suliffissuaqarnikkut nunatsinni ineriartorneq ilaatigut unittoorsimasoq oqaatigineqartariaqarpoq. Tassami assersuutigalugu oqaatigineqarsinnaavoq Maniitsup raajanut suliffissuaa maannakkut matuniarneqarpoq. Ilaatigut pineqartumi suliffissuaqarnikkut ineriartortsineq Naalakkersuinikkut tapersersorneqarunnaarsimasoq oqaatigineqarsinnaammat.

 

Naalakkersuinikkut suliaqartut ilaatigut nalunngilaat nunami tunisassiorfiit ukiuni arlaqanngitsuni ingerlanneqarsinnaasut pineqartuni suliffissuit ineriartortinneqarsinnaanerat puigorlugu uungaannaq Naalakkersuinikkut eqqarsartarneq pissutaalluni. Naalakkersuinikkut ilaatigut kukkuneruvoq nunami suliffissuit inuussutissarsiornikkut aningasaqarnikkullu tapersersorneqarsinnaajunnaariartornerat.

 

Soorlu maanna Maniitsup suliffissuaata ingerlaqqissinnaannginneranut tunngaviusoq qiviaraanni. Tassami Maniitsumi suliffissuup ukiuni aggersuni tunisassiornermi ingerlaqqissappat pineqartoq ilaatigut annertuumik nutarterneqartariaqarpoq. Taamaattumillu pisariaqarluinnarpoq Maniitsumi suliffissuup Naalakkersuinikkut nalilersorneqartariaqarnera.

 

Niuernikkut eqqarsarluarneq pissappat pineqartumi nutaamik tunisassiorfimmik pilersitsisoqartariaqartoq pinngitsoorneqarsinnaanngilaq. Soorlu assersuutigalugu aamma suliffissuaqarfiit taamatut siunnerfilersorneqarsimaneri qiviarutsigit taamatullu ingerlatiinnarlugit, maannakkut aalajangiusimaneqarpoq allatut ajornartumik namminersortunit tiguneqanngippat Maniitsup suliffissua ilaatigut uniinnartariaqartoq ukiortaamiit.

 

Taamaattumik pisariaqarluinnarpoq soorlu Siumukkut oqaaseqartut, Kattusseqatigiillu nalilersuisariaqarpugut. Suliffissuit taamaattut unittoortut amerliartortussaapput qanoq iliuuseqanngikkutta massakkut.

 

Tamakkuuku pinngitsoortinniarlugit qanoq iliuusissanik nassaarniartariaqartugut. Assersuutigalugu oqaatigineqarpoq suliffissuarnik nalimmassaasimaneq ukiuni siusinnerusuni ingerlanneqarsimasoq. Aap, taanna ingerlanneqarnikuuvoq qujanartumik kisiannili aamma ilaatigut pifissap kingulliup ingerlanerani takulerparput pilersorneqarsinnaaneranut ajornartorsiutit assigiinngitsorpassuit puttussuutilersut.

 

Suliffissuaq nutaaq sanagaanni tunisassiassanillu pilersorsinnaanagu taava kukkussut takuneqarsinnaavoq. Tamakkualu iluarsineqarsinnaapput aatsaat suliniuteqarnitsigut. Tamakkua iluarsineqassappata maannangaaq suliniutit aallartittariaqarpagut. Assersuutigiinnarlugu Qasigiannguani ukioq kaajallallugu qalerallerineq ingerlanneqalerpoq. Naak avataatunginnguatsinni raajarpassuit, Qasigiannguaneersut raajarniutit aqqanillit kilisallutik raajarniarujooraat.

 

Eqqarsarutta ilaa qaleralinnik taamatut tunisassiortitsinermi tapiissutit qassit atorneqarpat? Aamma siunnerfiunikuugaluarpoq ukiut tallimat qaangiuppata imminut akilersinnaasumik ingerlanneqalissasoq, kisianni siunnerfiit taamaanngillat massakkut. Ukiut ataasiakkaarlugit ingerlapput. Imminut akilersinnaasumik ingerlalernissaat siunertaajunnaarnikuuvoq. Taamaattumik allatut aaqqiisariaqalerpugut.

 

Aasaanerani raajalerineq ingerlalluarneqarsinnaavoq tapiissutitaqanngitsumik ukiuunerani qalerallerineq ingerlanneqarsinnaavoq immaqa aamma tapiissutitaqanngitsumik. Tamakkua eqqartortarneri uteqqittariaqarput. Qerititsivissuit pigineqareerput 2000 tonsit tikillugit imaqarsinnaasut annerusumik atorneqanngitsut. Containerilersorluni talittarfeqareerpoq assartuinermi ajornartorsiutit annerusut pineqartumi ajornartorsiutigineqarsinnaanngillat.

 

Aamma uani Naalakkersuisut akissutaannut pakatsininnut tunngavigaara ilaatigut oqaatigineqarpoq kilisaataatillit allallu aningaasarsiorluartut aamma akileraarutitigut allatigullu akilersuilluartut. Ippassaaninnguaq qanoq oqaluppugut. Selskabiutigut Royal Greenland allallu akileraarutissaminnik kinguartiteripput. Kilisaataatillit kinguartiteripput akileraarutissaminnik. Taakkualu aallerfiginiarsarivarput. Aningaasanik atorfissaqartitsigatta.

 

Taava massakkut akissummini qanoq oqalulerpa? Tamakkua eqqarsaatigalugit soorunami akissuteqaat pakatsissutigisimavara, kisiannili soorunami arlaatigut qanoq iliortoqartariaqarpoq uani Siumukkut Kattusseqatigiillu taamatut udvalgimut ingerlatitsiniarnerat piumasa-rimmassuk soorunami nuannaarutigaara. Kisiannili maani oqallinnermi takusinnaasatsitut inuit 31-uvugut. Attaviitsup aappaa oqaaseqanngilaq. Taassumap isumaa qanoq ittuunersoq naluara. Aappaa oqaaseqarpoq ersarissumillu udvalgimut ingerlatinnissaanut piumasaqarani.

 

Tamakkua Siulittaasoqarfiup, aqutsisup nalilerumaarpai.

 

Josef Motzfeldt, Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq, Inuit Ataqatigiit.

Isumaqarpunga, erseqqissaatigisariaqarlugu siunnersuuteqartumut siunnersuut taamaattoq aalajangiiffigisassatut siunnersuutigineqartoq aalajangiiffigisassatut siunnersuutigineqarnera Naalakkersuisut inassutiginngilaat. Ilaatigut oqaaseqartut amerlanersaasa oqaaseqarnerat najoqqutaralugu qulaajagassat kalluagassat amerlangaarmata ullumikkut aalajangiisinnaannginnatta.

 

Isumaqarpunga, apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnertut oqaaseqartut amerlanersaat oqaaseqartut. Isummanik pikialaartitsipput, taakkulu ilaatigut uagut akissuteqarnitsinni Naalakkersuisuni oqarpugut isummat taamaattut qaffakaatinneqartut ukioq tulleq niuernikkut suliffissaqarnikkullu inuussutissarsiutitigut isumasioqatigiissitsinissaq tamakkiisumi nunatsinnut sammisuusussaq ilaatigut siunnersuuteqartup siunnersuuteqarnera aallavigalugu partiininngaaniit oqaaserineqartut toqqammavigalugit aaqqissorneqassooq.

 

Ullumikkut aalajangiiffiigisassatut siunnersuut nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkullu ineriartortitsinissaat pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut erseqqissumik isummerfigineqanngilaq.

 

Isummalli iluatinnartorpassuit qaffakaatinneqarput. Isumaqarpunga tassuunakkut siunnersuuteqartoq annertunerusumik nakalatsissalluni pissutissaqanngitsoq. Isumarpassuit pilersitatit massakkut atorneqassapput, kisiannili kommunit inuussutissarsiutinik ingerlatsisut inuussutissarsiutinik siunnersuisooqatigiit nunaqarfinni aqutsisut kalluassagutsigit qeqqaninngaaniit aqutsineq uparuartuutigalugu naalakkisaartissinnaanngilavut oqarluta ima imatullu iliorpugut ilissi naalaannartussaavusi.

 

Taamaattumik ilaatigut arlalinnit oqaaseqartunit oqaatigineqartoq kommunit peqatigineqarluinnartariaqarnerat suleriaqqinnissami qitiusariaqarpoq, kisiannili Siumup oqaaseqartuanut oqassuunga nunatta qanoq aggorneqarnissaa qeqqaninngaaniit naalakkiutaasariaqanngitsoq Naalakkersuisuninngaaniit isumaqarpugut.

Oqaluuserisariaqarparput kommunit kattuffiat suleqatigigalugu nunatta nunap immikkoortuinut aggorneqanissaa pineqassappat kommunit susassaqartut tassani oqaaseqaqataasussaapput oqaasissaqarluinnartuupput. Oqarsinnaanngilagut una unalu imminut atassapput uku imminut suleqatigiissanngillat.

 

Taamaattumik taanna siunnersuut soorunami naatsorsuutigivara ataatsimiititaliami pineqartumi nalilersorneqarumaartoq, kisianni suliat ingerlaqqinneranni kommunit kattuffiat tassani aamma kommunit namminneq ataasiakkaat taamaallutik siuttui borgmesterit direktørilu ataatsimiittarput.

 

Tassani isummap taassumap saqqummiunneqartup naleqquttuunera aamma nalilersoneqanngitsoortussaanngilaq. Tassanngaaniillu Naalakkersuinikkut ingerlateqqinneqarnissaa ingerlanneqartariaqarluni.

 

Ullumikkumut pissuserineqartut qiviassagutsigit kommunit ukioq kingulleq eqqarsaatigalugu kommunit ataasiakkaarlutik inuussutissarsiorneq pillugu isumasioqatigiissitsisarput. Qanitariilluunniit ataatsimoorlutik isumasioqatigiissitsisarnerat suli takornartaavoq, kisianni taanna angusariaqarparput. Aamma taanna isumaqarpunga ataatsimiinnerup uumap ingerlanerani kommunit kaammattorneqarnerat erseqqissiteqqinneqartoq ataatsimiinnerni kingullerni arlaqartuni eqqartorneqartareerluni aamma kommunini tusarneqanngitsoornavianngilaq. Akisuarpaluppoq aamma akisuarpalaarneq taanna kommunini tusarneqanngitsoorunnanngilaq.

 

Taamaattumik Siumup nammineq aamma oqaaseqartuata oqaasia naalakkiutaaguni siunissaqanngilaq. Imaluunniit sorlaqanngikkuni nunap immikkoortuini siunissaqanngitsoq. Taanna ilunoornerassavara. Taamaattumik ilaatigut aamma siunnersuuteqartumut oqaatigissavara ullumikkut kommuninut aningaasaliunneqartartut kommunit ataasiakkaat inoqassuseq toqqammaviit tallimat toqqammavigalugit kommuninut aningaasaliisutit agguaanneqartarput. Taakkua oqarsinnaanngilagut ilissi sanileriit atatsimoorlusi pigissavasi. Taanna ilumut sorlaqassaguni isumaq taamaattoq kommunini puttuffeqartariaqarpoq, kisianni aamma imminut napatissinnaanerinnavik eqqartussagaanni eqqaamasaraiqarpoq akisussaaqataaneq aamma tassani imminut napatissinnaanertulli pingaartigimmat. Imaluunniit imminut napatissinnaanermut tunngaviusoq tassaavoq akisussaassuseqarneq nammineq akisussaaffimmik naqqaninnngaaniit pileriartortitsineq.

 

Uagut qeqqaninngaanniit isumagisassarput Inatsisartuninngaaniit Naalakkersuisuninngaaniillu tassaasariaqarpoq assersuutigalugu nunaqarfiit nunap immikkoortuiniluunniit siuttoqarnisssamik ilinniartitsinerit, suliffeqarfinnik ingerlatsinernik ilinniartitsinerit, kommunit peqatigalugit aamma pilersinneqartariaqarput.

 

Kommunit isumagisassaat pingaartoq aamma tassaavoq uagut niuernermik ilinniarfinni, inunnik isumaginninnermut ilinniarfinni, inulerisunik ilinniartitsinermi, saviminilerinermik ilinniartitsinerni, ilinniartitsinerit qitiusumik ingerlassinnaavagut Namminersornerullutik Oqartussanin-ngaanniit. Taassumalu saniatigut innuttaasut pisinnaasaasa qaffassarnissaat kommuni susassaqarfigilluinnarpaat ilinniartitseriaatsit assigiinngitsut kommunini ingerlallugit. Kommunit innuttaat tassaasariaqarput kommuni ingerlalluartuussappat suliffinni nikerarsinnaasut suliffiit taamak nunatsinni allanngoraqqajaatigisut tamanut ikkuteriaannaasinnaanngorlugit kommunit isumagisassarivai innuttani piginnaanngorsarnissaat.

 

Taamatullu aamma sulisoqarnikkut siunnersuisoqatigiinnik pilersitsinissaq aamma ineriartortitsinermut ingerlatseqatigiiffinnik pilersitsinissaq taassumap Siumup taakkua marluk taasai taakkua kommuninik Naalakkersuisuninngaanniit ingerlateqqissavagut soorunami, kisianni aalajangiiffigisassatut isummersuutigineqartut annertunerusumik partiinit allaninngaaniit suli oqaaseqarfigineqanngillat. Taamaattumik Siumup oqaaseqartuata naggataatigut erseqqissumik oqanngilaq Naalakkersuisut akissuteqaataat tapersernerlugu. Taamaallaat ataatsimiititaliamut ingerlaqqissasoq siunnersuutigivaat.

 

Allattoqarfiit siammarlugit iluaqutaassappat tamanna allattoqarfiit ikkutereernikut siammarternissaat taanna isumatsinniittuaannarsinnaavoq, taamaappoq. Misilittakkalli 80-ikkut 90-ikkullu ingerlaneranni siammaariaraluarnerup ajutoornerata ilinniartippaatigut tamatumap ajornakusuussusia, kisianni aqutsisoqarfiit nutaat qitiusumik allaffeqarfiit nutaat ingerlanneqartartussat eqqarsaatigalugit siammaaniarsinnaaneq isumaqarpunga pukutsutsinniitittuartariaqaripput.

 

Atassutip tunngaviusumik isummersuutai tassalu inuussutissarsiornikkut ingerlatsineq pisortat akulerusimaffigivaalaarunnaassagaat, tassaavoq taanna Inatsisartuni massakkut annertuumik siunnerfiginiarneqartoq, kisianni suliffinnik nutaanik aallartitsiniarnermi aallartitsiniarnerni ernisassiortuuneq imaanngilaq pinngitsoornani piginneqataanissamik toqqammaviliisoq. Isumaqarpunga, pisussaaffeqartugut siunnersuuteqartutuulli nunap ilaani immikkoortut nunaqarfinni illoqarfinnillu siuarsaaniarnermi ikiuutissalluta. Siunersuisutut aammalu aningaasalersuisinnaanerit eqqarsaatigalugit.

 

Igariaannarnik assigiinngitsuni oqaaseqartunut taanna assut tikillattaarneqarpoq. Illuatungaatigulli aamma siunnersuuteqartuminngaaniit oqaatigineqarluni aalisakkat qaqiinnarlugit ingerlaannaq timmisatukkut aallarussorneqarnissaat. Suliffissanik iluatissaatigaluta aammalu annissuiniarluta taassumap qeqqa, ilaatigut Naalakkersuisuni oqarpugut taakkua akornanniittoq oqimaaqagiissaariffiusoq nassaariniartariaqarparput. Tassami nunatta aningaasat pissarsiassai ilaannikkut qularnanngilaq pissarsiarisinnaavagut aalisakkat nutaajutillugit silaannakkut assartupallallugit europami amerika avannarlermiluunniit aalisagaruttorsuarnut apuussinnaagutsigit.

 

Taperseeriaatsimik aaqqissuusseqqinnissamik Atassutip oqaatigisaa, tassani Naalakkersuisut massakkut taperseeriaaseq arlaleriarluni ataatsimiinnermi uani taakkartorneqareerpoq. Inuussutissarsiutinut ingerlatsinermi taperseeriaaseq nutarterneqartariaqartoq taanna qularnarunnaarpoq. Aamma inatsisiliornertigut pisariillisaaneq inuussutissarsiutinik ingerlatsisunut aammalu aallartinniartunut inatsisinngooq toqqammaviusut tukappallaaqaat. Naalakkersuisut taanna oqaatigereerparput taakkua ataatsimoortillugit ilaatigut aallarteriikkatsitut inatsisit eqiterneqartariaqarput. Atassutip tassuuna isummersornera Naalakkersuisut isumaanut naleqquppoq.

 

Taava Inuit Ataqatigiinninngaaniit nutaamik nalilersuinissaq pisariaqartinneqartoq paasinarpoq. Nunarput isorartooq innersuussutigalugu taamaattoq Naalakkersuisuninngaaniit isumaqarpugut isorartoorsuugaluartoq najoqqutassatut tunngaviit assigiissarniartariaqartut. Inuussutissarsiutinik aallartitsiniaraanni Upernavimmi Nanortalimmiluunniit toqqammavigisat inatsisitigut tapersiisarnikkut ikiorsiisarnikkut allatigullu siunnersorteqarnikkut toqqammaviit taakku assigiittariaqarput, kisianni innimigineqartariaqartoq Inuit Ataqatigiinninngaanniit oqaatigineqartoq tassaavoq nunatta isorartunersua eqqarsaatigalugu assigiinnik inuutissarsiutinik tamani tamaani aallartitsisinnaannginnatta. Taamaattumik erseqqissaatigineqartut Naalakkersuisuni tusaavarput nunap immikkoortuini sunik peqarnersoq inuillu nammineq nunaqartut tassani piginnaasaat aallaavigalugit toqqammavigalugit ingerlatsineq ingerlaqqittariaqartoq.

 

Taamaattumik aamma nunatsinni kommunit susassaqarfilluinnagaatut aamma taaneqatariaqartoq tassaavoq sulinerinnavik inuussutissarsiornerinnavik eqqarsaatiginagu kisianni tassunga toqqammaviit ilagivaat aamma inuttut inuuneq ilorleq. Nunaqarfik illoqarfilluunniit torersumik kajuminnartumik sutigut qallikkut ilorlikkullu atugarisanik isumaginnilluarfiusoq tassaammat aamma innuttaqartoq qiimasunik piumassuseqartunik iluatsitsinissamik isumalluartunik. Taamaattumik taanna niuernerinnavik uissunnaveersaassavarput taanna tunuliaqutaqarpoq toqqammaveqarlunilu inunnik patajaatsunik anersaakkullu nukittuunik.

 

Aamma ilaatigut Inuit Ataqatigiit oqaatigisaat Royal Greenlandip Nuka A/S-illu siunissami, imaluunniit Nuka A/S uanga ilannguppara, siunissami qanoq inissisimanissaat ulluni makkunani suli inissinneqavinngitsoq ilanngullugu piorsaanissami siunnersuuteqartup siunnersuutaa piviusunngortinneqartariaqarmat. Taakkua ilaatigut pinngitsoornani qanoq siunissaat inatsisartuninngaaniit aningasaliiffiginissaanut ilanngullugit nalilerneqartariaqarput.

 

Kattusseqatigiit oqaaseqartuata oqarneratut kommunit nammineeersinnaatitaanerat anguniarneqartoq Naalakkersuisunut oqaatigaat. Kommunit nammineersinnaanerat 75-imili atuuppoq. Taannalu aamm persuarsiutaasarpoq qitiusuminngaaniit akuliuttoqarniartutut pasitsaassaqaraangamik oqartarput nammineersinnaagamik uagutsinninngaaniit akuliuffigeqqunagu.

 

Una avataasiortunut tunngatillugu paatsoorsimaneriga. Taanna immaqa pingaartorsuunngikkaluarpoq kisianni siunnersuuteqartup oqaatigaa maannakkut tunisassiortut annerusumik aningaasarsiortinneqarput. Taamaaliornikkut sulisartut kommunit landskarsillu aningaasat pissarsiassaat annaaneqartarlutik. Tassa tassani uanga paatsoorsimassagukku taanna soorunami nassuiarneqartariaqarpoq ilumut paatsoorsimaneriga., kisianni Kattusseqatigiinnin-ngaaniit allatuulli oqaatigineqartut, taagorneqartut aamma siunnersuuteqartumiit partiiniillu taagorneqartut ataqatigiissaarnissaat tassaasussaavoq niuernikkullu aappaagu isumasioqatigiissitsinissami angoriagassaq.

Otto Steenholdtip oqaaseqarneranut tunngatillugu qattaavaq qallunneqarsinnaappat taava umiaq qajarlu anguneqarsinnaappat taava tassunga ukiivissittarput. Taamaavinnginnguatsiarput oqaluttuarissaaneq najoqqutaralugu, inuussutissaqarneq pingaarnerpaatut qitiutinneqartarpoq. Aamma arlani atuarpara nunarsuarmi sumiluunniit inuit nunassittartut nunassikkaangamik atorfissaqartitatik tamaviisa 100 kilometerip iloqqasup iluani pissarsiarisinnaasutut misigigaangamikkit tassani nunassittartut. Saharamiikkunik imaluunniit afganitstan-imiikkunik imaluunniit nunatsinnikkunik.

 

Taamanikkut angusinnaasaq 100 kilometeri qimussimik, qaannamik, umiamik imaluunniit qatigattuumik hestimilluunniit angusinnaasaat taamatut isikkoqartinneqartarput. Tassalu tassunga nunassittarput. Otto Steenholdti isumaqatigilluinnarpara Naalakkersuisut sinnerlugit uagut nunatsinni ileqquliutiinnarsimasarput suliffinnik pilersitsissagutta illussarsuarpatarntilioqqaarluta aallartittarnerput taanna qimattariaqartut ilagivaat.

 

Naqqaniit patajaallisakkanik aallartinneq aamma nunaqarfinni assigiingitsuni illoqarfinnilu ingerlanniarneqalereersoq, taanna uummarissartariaqarparput. Mikisuaraaluppassuit kuunnguit kuussuanngortitsisarmata taanna oqariartaaseq eqqaamassavarput.

 

Una akissarsiat nunatsinni qaffaserujussuarnerat massakkut sulinermik inuussutissarsiuteqartut kattuffiat ataatsimeersuanngersaalersoq, tassa oqaaseq soorunami taanna eqqaavaa isorineqanngitsoornaviarunarani taamatut oqaaseqarnini, kisianni ilumoornerarneqarsinnaavoq. Nunatsinni soorlu assersuutigalugu soorlu puisip amiinik kavaajaliat immaqa qulerarterutaat akilerlugit grækenland-ikkunnik, grækerit nunaanni aamma Polenikkunni tamakku sananeqarsinnaasutut oqaatigineqartarput, kisianni nunatsinni taanna kulturitsinnut ilaammat attanniarsaraarput. Ukioq mannalu ukiunilu makkunani ammeriviup, ammerivik ataasiinnaq, nunatta ammerivia eqqarsaatigalugu, Great Greenlandi eqqarsaatigalugu 1.200-t 1.400-llu missaanik, akornanni amminik kavaajaliat suliarineqartarput. Taassumalu saniatigut mersortariararpassuit aamma suli kavaajaliortuarput.

Otto Steenholdti isumaqatigivara ilaatigut teknologi tassalu IT qaraasiaq atorlugu tunisassiorsinnaaneq taanna frimærkelersunnguarnagit assartunnguarnagit attataasaq tuuinnaraanni sumulluunniit nioqqutigineqarsinnaasut taanna tappiffigisariaqarparput. Aamma qularnanngilaq Naalakkersuisut ukioq tulleq niuernikkut inuussutissarsiornikkut isumasioqatigiissitsinissaanni qitiusut ilaginngitsoortussaanngilaat.

 

Qeqerititsivissuit pigineqareersut siunnersuuteqartup aappassaaneerluni oqaaseqarpoq. Tassa qerititsivissuit ullumikkut ajoraluartumik oqaluttuarisaanerat tassunga killeqariartortoq paasinarpoq. Aamma nammineq siunnersuuteqartup oqarneratut tunisassiat uninngatingaatsiarnagit sapinngisamik piaarnerpaamik tunitsivissaannut pisisussanut apuunniarneqartariaqarput. Qerititsivinniikkunik qaammaterpassuit aningaasatigut annaasaqaatiginissaat taanna ilisimaneqarmat.

 

Akileraarutit kinguartitikkat ippassaarneq, aap eqqartorpagut, kisianni uani uagut eqqartugarput tassaavoq raajanut akitsuutitigut avataasiortut selskabit nunamik aningaasaqartitsipput. Inuttat sulinermikkut akileraarutitigut aamma nunap kommunillu aningaasaqarneranut aamma iluaqutaapput.

 

 

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.

Aap, qujanaq. Una ingerlaqqitsinnanga oqaatigilaassavara, Siulittaasoqarfik aamma oqaluuserisassap taassumap taamatut aalajangiiffigisassatut siunnersuutinngortinneqarsimanera apeqquserneqarmat. Immaqa soorunami ilumoortortaqarsinnaagaluarpoq, kisianni suleriaatsit naapertorlugit qulequttat piumasaqaatigineqartunut ilusiliinissamik malitsikannersimasutut una oqaatigineqarsinnaavoq, §32 pissutigalugu taaneqarnikuummat. Tassa aalajangiiffigisassatut siunnersuut. Taavalu aamma imaralugu Inatsisartut Naalakkersuisunut piumaffiginninnissaat nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissaqarnikkut ineriartortinneqarnissaat pillugu suleqatigiinnikkut pilersaarusiortoqassasoq.

 

Tassa taanna paaseqqunaqaaq. Siulittaasoqarfiup taamatut ilanngussinermini aalajangiiffigisassatut ilanngutsippaa. Taamatullu inooqataaffigineqarluni suliassaq ingerlasariaqarpoq. Aappimik naaggamilluunniit Inatsisartut akisussaassapput. Taanna erseqqissaateqarfigilaarpara.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Siullermik oqaatigissavara siunnersuut una Siumumi assorujussuaq soqutigalugu oqallisigigatsigu gruppemi. Tassami siunnersuutip namminermini qulequtaa takuinnarlugu paasinarluarmat sinerissami inuussutissarsiutitigut ineriartortitsinissamik pilersaarusiortoqartariaqartoq ersarissumik.

 

Aamma ilumoorpoq Naalakkersuisut akissuteqarnerminni oqaatigisaat soorunami oqallittarnerit assigiinngitsorpassuit pisarput. Aamma niuernikkut inuussutissarsiornikkullu suliat assigiinngitsut ingerlanneqarput. Tamakku arajutsisimanngilluinnarpagut uaguttaaq Siumumiit, kisianni Inatsisartut oqaluuserisassanngortitaat una aamma maani inimi oqaluuserissassatut akuersissutigineqareersoq taamatut qulequtalik massakkut oqaluuseraarput. Akuerereerparput oqaluuserineqassasoq taamatut qulequtalik. Taamaattumillu isumaqatigiinngikkaanni isumaqatigiikkaanniluunniit soorunami isummerfigisassaavoq.

 

Naalakkersuisup akissuteqarnermini oqaaseqaatitsinnut tungatillugu oqaatigisai oqaaseqarfigilaarusuppakka annikitsualuit. Tassa siullermik oqaatigissavara nuannaarutigigakku Siumut sinnerlugu oqaaseqartutut Naalakkersuisut akissuteqaamminni ersarilluinnartumik ersersimmassuk nunap immikkoortuini ineriartortitsinissaq suleqatigiinnikkut ineriartortitsinissaq tamakkiisumik tapersersorlugu.

 

Isumaqarpunga Naalakkersuisoqartalerattali 79-imiit soorunami assigiinngitsuni nunap immikkoortuini ineriartortitsinissaq suleqatigiinnikkut eqqartortarparput aamma kommunalreformkommissionip 90-ikkunni tamanna ilanngullugu taakkartorlugu saqqummiivoq, kisianni inuussutissarsiornikkut ineriartortitsumik tunngatillugu Naalakkersuisuniit aatsaat taamak erseqqitsigisumik oqartoqartillugu uanga takuara Inatsisartuni ilaasortaasaleramali.

 

Tamanna nuannersuuvoq, isumaqarpungalu Siumumi oqartarnitsitut avaqqunneqarsinnaanngitsoq, nammaqatigiittumik ikioqatigiilluni, kaammattoqatigiilluni, tapersersoqatigiilluni inuussutissarsiutit ingerlanneqassappata taava nunap immikkoortuini pisuussutsit uumassusillit, uumaatsut inuillu pisuussutivut sulisussatigut periarfissagut aatsaat atorluarsinnagivut.

 

Taamaalillunilu imminut akilersinnaanerusumik immaqalu allaat imminut nammassinnaasumik ingerlatsisinnaanerit qulakkeerneqarsinnaallutik.

Taamaattumik Siumuminngaaniit tunuarsimaanngilluinnarpugut nunap immikkoortuisa qanoq aggorneqarsinnaanerat, aggorneqarsinnaanerat, taanna uteqqilaassavara, pillugu saqqummiinissatsinnut. Tassami saqqummiinaveersaartuaraluarutta nunap immikkoortui qanoq aggorusunnerlugit alloriartoqarnavianngimmat.

 

Massakkut saqqummiivugut manna oqallinneq iluatsillugu kommunit oqallisigissaqqaarpaat nalunngilluinnarparput. Taamaattumik oqallinneq una suli ininngimmat aamma siunnersuut aappassaaneerneqartussaammat tamakku ilanngullugit ataatsimiititaliami isummerfigineqartussaassapput.

 

Naalakkersuisup akissuteqarnermini oqaaseqarneratut pinngitsaaliiniarpalaartumik pissuteqartumik nalilermagu tamanna tupigikuluppara. Tassa isummatsinnik anitsineruvoq aamma pinngitsaaliissanngilagut kommunit aggugarinissaat qanoq, qanorlu aaqqissugaanerat kommunit pillugit inatsisitigut aalajangersarneqartarput. Taamaattumik uani inuussutissarsiutitigut ineriartortitsisumut suleqatigiinnissaanut tunngatillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuummi kommunimi inatsit pineqanngilluinnarpoq.

 

Taanna erseqqissaatigilaarpara taassuma saniatigut erseqqissarusuppara imminut akilersinnaassuseqartumik ingerlatsisinnaaneq ilaatigut nalornissutigineqarpalaartumik oqariartuutigineqartarmat partiinik assigiinngitsuninngaanniit. Uagut Siumuminngaaniit isertunngilluinnarlugu oqartarpugut imminut akilersinnaassuseq aallaavigalugu ineriartortitsineq ingerlanneqassaaq.

 

Tassani ukiuni kingullerni taanna anittuarparput. Aamma maani ataatsimiinnermi tamanna tikinneqaraangat atortarparput.

 

Naalakkersuisooqatitsinnut Inuit Ataqatigiinnut tunngatillugu Inuit Ataqatigiinninngaaniit saqqummiunneqartoq taanna tassa imminut akilersinnaassuseqalersinnaaneq qularerpalullugu nipi aninneqartoq taanna eqqumiigiinnarpara. Nunap immikkoortuini inuussutissarsiutinut ineriartortitsinissamut imminut akilersinnaasorpassuupput. Taanna puigussanngilarput. Raajarniarneq imminut akilersinnaalluartumik ingerlavoq, qalerallit imminut akilersinnaasumik ingerlasutut oqaatigineqartarput, kisiannili Royal Greenlandip nammineerluni ingerlatsinera pisuulluni qalerallit imminut akilersinnaanngitsumik allaat ingerlanneqartutut oqaatigineqarsinnaapput inuiaqatigiinni aningaasaqarneq ataatsimut isigalugu oqaatigissagaanni.

 

Namminersortut imminut akilersinnaasumik. Sinneqartooruteqarfigerujussuartarlugu ataasiakkaannguit periarfissaqartut. Taamaattumik aaqqissugaanikkut qanoq ilusilersuinerput apeqqutaalluinnaqqissaarpoq tamakkua unneqqarissumik oqallisigissagaanni. Aamma uagut ileqquliuppallaaleqaarput imminut akilersinnaasunngorsinnaasut nalunngittorsuullugu isiginngitsuusaarlugu qanoq iliuutsigut imminut akilersinnaasunngortitsinaveersaartumik ilusilertarlugit.

 

Tassa tamakkua politikkimi unneqqarissumik oqallisigisariaqarpagut. Qanoq pissusilersornivut, qanoq atugassaqartitsinivut tamarmik tassani tamarmik aallaaviusarput aamma inatsisiliornermi.

 

Taamaattumik markedsøkonomi oqariartuutigissagaanni atorniarlugu ensprissystem-imik assigiimmik akeqartitsisartut taanna atorunnaarsinniarlugu anguniagaqaraanni aningaasatigullu inatsisikkoortumik tamakku aaqqiiviginiarlugit siunertaqaraanni taava aamma imminut akilersinnaasunngortitsiniarpalaartumik pissuseqartumik anguniagaqartariaqarpoq, sutigut tamatigut inuussutissarsiorneq eqqartorneqartillugu.

 

Daniel Skifte, Atassut.

Qujanaq. Siullermik partiit oqaaseqartui oqaaseqarfigissavakka. Taavalu naggataatungaatigut siunnersuuteqartoq aammalu Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq.

 

Siumup oqaaseqartuanut Atassumminngaaniit isumaqarpugut nalilersueqataanissamut piareersimalluta siunnersuutit assigiinngitsut Siumuminngaaniit qaffatsinneqartut eqqarsaatigalugit allaallu soqutiginartutut nalilerlugit tassaasut assersuutigalugu nunap immikkoortunut agguinissamik siunnersuuteqarneq. Aamma assersuutigalugu sulisoqarnermut siunnersuisoqatigiinnik pilersitsisoqarnissaq. Taakku assersuutitut taaginnarpakka.

 

Aammali isertussanngilara Atassumminnngaaniit nalilersoqqissaartariaqartutut isigigatsigu imaaliallaannaq tigujumanagu, kisianni nalilersorluaqqaarlugu aatsaat oqaloqatigiissutigisinnaallugu tassa suliffinnik noorartitsinissaq. Maannakkumut misilittakkat takutereerpaat tamatigut iluatsittuaannanngitsoq noorartitsereerluni ilaat utertitsisut ilaannilu noorartitseqqittoqartoq. Taamaattumik tassani ajattuinnarnagu nalilersorluarneqarnissaa aamma isumaqarpunga pisariaqartoq.

 

Taamatut Siumumut naatsukullammik oqariarlunga Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuannut oqassaagut Atassumminngaaniit oqaaseqaataat assigiinngitsut tunngaviatigut isumaqatigigatsigit. Assersuutigalugit marlussuit kisiisa taassavakka soorlu isumaqatigilluinnarpagut ilaatigut oqarmata Naalakkersuisut oqallinnerup inerneri toqqammavigalugit aalisarnermik suliaqaqqinnissaat siunnerfigimmassuk taamaattumik maannakkut isaasalerlugu taamaattariaqanngitsutulluunniit nipeqartumik oqartarnerat tassani assut isumaqatigaarput.

 

Aamma isumaqatigaarput oqarmata ilaatigut tupigerpasillugu ilaatigullu immaqa paatsuunganartillugu oqaluuserisassaq appakaatitinneqarsimammata maanilu qaqinneqarluni. Tassami oqaluuserisassap ilusilernera peqqutigalugu arlalinnut aamma Atassummut nalorninartorsiornermik pilersitsisimavoq, paatsuunganakulunnilu qanorpiaq ilusilerlugu oqallisissaq qaffatsinneqassanersoq. Taanna pillugu kingusinnerulaartukkut itinerusumik nassuiaateqalaassaa-nga.

 

Kattusseqatigiit annertunerusumik oqaaseqarfigissanngilakka. Kisiannili uani aatsaat taasara tassaavoq siusinnerusukkulli aalisarneq pillugu annertuumik oqallissimavugut aamma taannaannaanngilaq. Aamma Sulisamut tunngasut oqaasii aamma siusinnerusukkut ataasiarata eqqartortarsimavagut. Taamaakkaluartoq Kattusseqatigiit oqaaseqaataat paasilluarparput.

 

Taavalu attaviitsoq Otto Steenholdt arlalinnik soqutiginartunik saqqummiivoq. Isumaqarpungalu arlallit Atassumminngaaniit isumaqataaffigisariaqarigut. Aammalu saqqummiussaa soqutiginartutut nalilerparput. Assersuutigalugit taassavakka oqariartuutigineqarmata aalisarnermi suliffissuit matoorassappata taava suliffissat allat pilersinniartsariaqarparput, ujartortariaqalissavagut. Taannarpiaq aamma uagut oqaatigisimavarput.

 

Aamma Otto Steenholdtip oqaatigaa aamma taamatut Siumup teknologimut tunngassuteqartut. Taakkua eqqarsaatigilluartariaqarput atorluarneqarlutillu Otto Steenholdt Siumukkormiullu taamatut oqaaseqarmata Atassumminngaanniit iluarisimaarparput.

 

Taava Mads-Peter Grønvoldip oqaaseqaqqinnermini oqaasii oqaaseqarfigilaassavakka. Siunnersuuteqartup pakatsinera uanga apeqquserpara paasilluarlunagulu, isumaqavikkama akerlianik Mads-Peter Grønvold nuannaartariaqaraluartoq partiit aammalu Kattusseqatigiit apeqqummut ilaatigut ersernerluttulimmut imaluunniit ersernerluttukuluttumut oqallisissiaq annertoqisumik isummersorfigisimammassuk.

 

Taamak oqarninnut tunngavigaakka marluk. Siullermik Naalakkersuisut Siulittaasuat Inatsisartut ammarlugit oqalugiarnermini qaffatsitai arlaqartut uani aamma eqqartorneqarput. Aamma taamatorluinnaqqissaaq oktoberip qulingiluaanni aalisarneq pillugu Naalakkersuisut nalunaarusiaat taanna oqallisigigatsigu aamma Atassumminngaaniit uagut oqaaseqarfigereerlugulu isumaqataaffigigatsigu.

 

Taamaattumik akerlianik nuannaartariaqarpoq siunnersuuteqartoq taamatut partiit Kattusseqatigiillu oqaaseqarmata.

 

Taava Aningaasaqarnermut Naalakkersuisup oqaasiinut naatsukullammik oqassaanga tassa Naalakkersuisut akissuteqaamminni oqaasii Atassumminngaaniit tamakkiisumik taperserpagut. Oqaaseqaqqinnermini tassa ilaatigut imatut oqarnera mumilaarusullugu. Imatut oqarami Atassutip isummersuutai Naalakkersuisut maannakkut isummersuutaannut naleqquppoq.

 

Taava imatut oqaannassaanga, "tamanna qujanaqaaq". Tulluusimaarnarpoq tassami uagut 1978-imili qaqillugit isummersuutit taakkua atortaratsigit ataasianngeqaluta. Taamaattumik taamatut isumaqarneq immaqa ukiorpaalorujussuarni ukiut 20-t sinnerlugit Naalakkersuisuusarsimasunut killikkuminaattaraluaqisunut maannakkut killikkuminarnerulaalersimammata qujaniarnera annertooq matumuuna anissavara.

Qujanaq.

 

Ander Andreassen, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqaqqinniarpoq Mads-Peter Grønvold. Pingajussaaniilerami naatsunnguamik.

 

Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit:

Tassa taamatut partiinit, partiit akissuteqarnerat qujassutigaara. Aamma soorunami nuannaaruteqartariaqarpunga taamatut eqqartorluarneqarmat aamma upernaamut taanna Naalakkersuinikkut saqqummiussassaq qilanaaralugu utaqqissavara. Tassani aamma suleqataalluarumaaratta, kisianni uaniuna paatsuunganartumik oqaluttoqarlunilu pigami qulequtai ilaatigut paatsunnangartut, tassa qulequtaa Naalakkersuinikkut nunatsinni sullissineq eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut Inatsisartunik piumaffigineqassasut nunatta sineriaani illoqarfiit aningaasarsiornikkut suliffissuaqarnikkullu ineriartortinneqarnissaat pillugu pineqartut suleqatigalugit pilersaarusiortoqassasoq. Tassa uani pineqartut mininneqanngillat, kommunit allallu.

 

Tamakku suleqatigineqartussaapput soorunami, kisianniuna ilaa ulluni kingullerni ukiunilu siusinnerusuni pisartut tunisassiornikkut aningaasarsiornikkullu suliffissuaqarnikkullu suliffissuit uneqattaarlutik ingerlanneqartut ilaatigut allaat massakkut piffiit ilaanni suliffissuit matuneqartariaqalersut eqqarsaatigalugit tamakkua pisut amerlaninngoraluttuinnassanngippata qanoq iliuuseqartoqartariaqarmat taamatut siunnersuuteqarsimasunga.

 

Aamma naluara upernaamut Naalakkersuisut suut oqaluuserisassanngortinniarneraat, siunnersuuteqarlunga allakkama.

 

Taamaattumik Inatsisartuni ilaasortatut soqutigisimavara pineqartuni aningaasarsiornikkut suliffissuaqarnikkullu aaqqiisoqarsinnaappat oqaluuserisassaq iluatsillugu suliniutut aallartinneqarsinnaappata taanna nuaannaarutigissallugu aammalu iluarisimaassallugu. Aamma taamatut akissuteqarnerni akissuteqartunit assigiinngitsunit taamatut aaqqiisoqarnissaa soqutigineqartoq paasivara. Taamaattumik oqaluuserineqartoq taamatut killinnera iluarisimaarpara.

 

Asii Chemnitz Narup, Inuit Ataqatigiit

Qujanaq. Inuit Ataqatigiinni oqaaseqarfigisussanngoratsigu aamma soorunami una annertuumik oqallisigisivarput. Taava nassuerutigissavarput qanoq sammivilerutsigu nuannernerusumik oqaaseqarfigisinnaanerlutigu aamma ilanngullugu nalilersorsimagatsigu. Uani ukiaanerani ataatsimiinnermi aalisarneq pillugu oqallinnermi oqaatsivut nangeqqissanngikkutsigit uteqattaarlugit siutisi ameerlugit oqaaseqassanngikkutta taava allatut sammivilerlugu isumaqatigiissimavugut.

Taamaattumik tupigivara Mikael Peterseni oqarmat qularpaluttutut nipeqarluta oqaaseqarsimasugut. Una isumaqatigiissutigisimavarput siullermik Royal Greenlandip tunisassiorfeqarnikkut nalornisitsinerata ulluni makkunani kingunerissanngilaa suna tamarmik unittoorneranik. Illoqarfinni sumiikkaluaruttaluunniit inuuneq ingerlaqqittariaqarpoq aamma aaqqiissutissat utaqqineranni.

 

Tunniutiinnassanngilagut aamma utaqqiinnartunngussanngilagut illoqarfinni ataasiakkaani. Paarlattuanik una akimmiffiginagu taava anigorniagassat taakkua unammillugit nutaamik eqqarsaqatigiinniarta. Maluginiarparput aamma Atassutikkormiut tassuuna isumaqarigigaatigut. Aalisarnerinnakkut inuussutissarsiorneq piorsarsinnaannginnatsigu.

 

Taava eqqarsaqatigiittariaqarpugut nutaaliorluta pissutsit ukua alloriarfittut nutaanngorfissatut taava atorluarniartigit. Taava tassanngaaniit ingerlaqqippugut. Taava uajartorpagut inuit nalunnginnatsigit isumassarsiorsinnaasut amerlasoorujussuusut, nunaqqativut sineriassuatsinni. Taava kaammattuerpalaartumik nipeqarluta oqarpugut ujarleqatigiinniarta nutaaliorsinnaaneq taanna killeqanngitsoq kaammattortariaqarpoq.

 

Tassa oqallisissiarput uagut tassuuna sammivilerparput. Isumaqanngilanga qularpaluttugut minnerpaamilluunniit. Ersersiinnarparput immaqa aamma Inuit Ataqatigiinni taavalu Naalakkersuisunikkut suliniaqartigiiffiit suleriaaserput assigiinngitsuusarmat.

Uagut pingaartittorujussuusaratsigu inuit akornanni isummat pikialaartut aamma suli pikialaarnerunissaanik kaammattueqataanissatsinnut. Tassa taanna pingaartitarput. Taava nammineq ukiuni qaangiuttuni oqaaseqartarsimavugut inuussutissarsiutitigut ineriartortitsissagutta aalisarnerinnarmik tunngaveqanngitsunik taava suusinnaappat?

 

Siorna ukiakkut massumap nalaani aningaasanut inatsisissamut siunnersuut eqqartornerani annertoorujussuarmik sulissugisimavarput aamma inuussutissat tungaatigut uatsinnut pilersorsinnaanissarput anguniartariaqartoq. Aamma suliaq taanna ingerlavoq aallartittutut oqaatigisariaqarpoq. Aamma qujanartumik maani inimi tamatta suleqatigiilluta tamatuminnga anguniagaqartugut paasinartarpoq.

 

Aamma upernaaq nunatsinni aningaasaqarniarnikkut pissutsit ineriartornerannut tunngatillugu Naalakkersuisut saqqummiussimmata tassani annertuumik sanaartornerup iluani periarfissat aamma atorluartariaqartut oqaatigisimavarput. Aningaasarpassuit sanaartugassanut immikkoortinneqartarput aningaasanut inatsit aqqutigalugu. Aamma taakkua atorluaraanni aningaasat suli amerlanerusut nunatsinni kaaviiaarsinnaammata isumaqarpugut taakkua iluatigisariaqartut.

 

Aamma avataaninngaaniit eqqussuineq unikaallatsillugu suliniutit massakkut aallartereersut ingerlaqqittariaqarput. Qinigaaffiup siuliani Paaviaraaq Heilmann Naalakkersisuutilluni saqqummiussaqarpoq aamma ilaatigut sanaartugassat nunatsinni suliarineqarsinnaasut taakkua siuarsarneqartariaqartut.

 

Taamanikkut aamma isumaqatigiissutigineqarpoq assersuutigalugu ilagaat matut tamakkua pitsaassutsimikkut aamma akimikkut avataaninngaannersunik unammillersinnaappata taava immikkut allattorsimaffinnut allariarlugit taava atagu sanaartortussat piumaffiginiartigit taakkua nunatsinni sanaat atorlugit sanaartussasut, positiv listemik taanna taaneqartoq.

 

Tamakkua suliniutit unikaallassimasutut isikkoqartut aallarteqqiniarlik, tassuunakkut aamma aalisarnerinnarmik inuussutissarsiornerput illuatungilerneqarsinnaammat.

 

Nunatsinnilu pisinnaasagut tassuunakkut aamma qarfassassagatsigit, tassaasarpoq aamma Inuit Ataqatigiinni pingaartillugu tikkuartagarput. Oqaatigeqqilaarpakka taakkua nutaarsiassaanngikkaluartut erseqqissaannarniarlugu minnerpaamik qulannginnatta, kisianni inuit peqataatikkusullugit arsaq taakkununnga miloriukkipput.

 

Taava aamma oqaatigisartagarput alla oqaatigeqqilaarsinnaavara suli aamma taanna pingaartikkatsigu. Inuussutissarsiutitigut ineriartornermi nutaaliortoqartarpoq sineriassuatsinni, ilaannikkut iluatsittumik ilaannikkut iluatsinngitsumik. Assersuutigalugu sikuliorfeqaleraluarpoq kujaatani aamma plastikkiliorfimmik pilersitsisoqaraluarpoq. Taava pikkoriffiginerusaraqarparput unikaallalluta, suunukua tassani peqqutaallutik ajutoortoqarsimasoq, nalileeqqittoqartariaqarpoq aatsaat taamaaliornikkut kukkuluttuutit suunersut ilinniarfigisinnaagatsiigit. Tassuunakkut annerusumik uatsinnut piumaffigeqatigiittariaqartugut Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut .

 

Taava naggasiutigalugu soqutigalugu Siumukkormiunut apeqqutigilaassavara, nunap immikkoortuini ineriartortitsinissamik oqalukkaangassi, taava suli paasinngisarput uagut unaavoq, aqutsisoqarfiit amerliniarpisigit? massakkut Namminersornerullutik Oqartussat oqartussaaffeqarput, kommunit taavalu nunaqarfinni aqutsisut. Nuna immikkoortui immikkut aamma aqutsisoqarfilerniarpisigit? Taamaalilluta niveau suli ikannerulersillugit.

 

Anders Andreassen, Siulittaasoqarfimmi ilaasortaq, Siumut.

Eqqaasitsissugilaassavara immikkoortut suli sisamat taamatut sivisutigisumik oqaaseqarfigineqassappata, taava arfernup tungaanut naammassinaviannginnatta. Taamaattumillu kissaatigissavara, inassutigissallugulu sapinngisamik naatsumik massakkuminngaanniit oqaaseqartarnerit ingerlateqqullugit, aammalu partit oqaaseqartui imminnut akeqattaanneri sapinngisamik pinaveersaatsiaqqullugit, taamaalilluni aamma taakkuusarmata tassa sivitsorsaataasartut annerpaamik.

 

Neriuppunga, oqaaseqartussat tulliit naatsumik ersarissumillu oqaaseqassasut. Maannalu oqaaseqaqqissaaq:

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Inuit Ataqatigiit oqaluttua siulliukkusuppara, naggasiinera Siumumut apeqquteqarluni. Tassaniaasiit erserpoq immaqa ajornartorsiut Naalakkersuisooqatigiit akornanni oqallisigineqarsimanngitsoq. Taamaattumik apereqattaatilerput Naalakkersuisooqatigiit imminnut. Taanna eqqumiigeqaara. Naatsorsuutigigaluarakku taamaattoqartillugu Naalakkersuisooqatigiit sapinngisamik ataatsimik nipeqarlutik saqqummertassasut. Taanna taamatut oqaaseqarfigitsiarpara.

 

Taavalu Mikael Petersenip oqaasii aamma tupigalugit, ima oqarmat nipilimmik: "Akilersinnaasorsuit imminnut akilersinnaajunnaarlugit ingerlatsilersarnerput" assuarigaa, tupigiallarpara Naalakkersuisooqatigiit amerlanerussuteqarlutik taamak oqarsinnaappata, ukorsiiaa imminnut akilersinnaajunnaartitsisarneq unitsinneqassappat Naalakkersuisooqatigiit amerlanerussuteqarluarput, Mikael Petersenillu oqaaseqartutuut oqaasia taanna, ingerlatsilersarnerpunngooq akilersinnaasutsiarsuit imminnut akilersinnaajunnaarsillugit, taanna nassuiartariaqassaaq ­ eqqumiimmat. Amerlanerussuteqartut taanna takoreersimagunikku piaartumik aaqqittariaqarmassuk.

 

Tassa apeqqutiga taanna sivitsorsaassanngitsoq naatsorsuutigalugu Naalakkersuisooqatigiit taamatut oqaaseqarfigitsiarlugillu apeqquteqarfigaakka.

 

Asii Chemnitz Narup, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Otto Steenholdt akiniarlugu.

Ilisimaneqarpoq Siumut ataatsimeersuaqqammermat septemberip qeqqata missaani, aamma qasseeriarlutik Siumuminngaanniit oqaaseqartut maani inimi oqaatigereerpaat ataatsimeersuarnerminni septemberimi pisumi una nuna immikkoortuini ineriartortitsinissamik isuma annertuumik oqallisigisimallugu tunngaviatigut aalajangersaaffigisimammassuk. Soorunami partiugami ataatsimeersuarnermini sunilluunniit eqqartuisinnaapput aamma nanertuutaanngilaq naalakkersuisooqatigiinnermut. Uagut soqutiginnilluta apeqqutigivarput, aqutsisoqarfiit ilaniarneqarnersut ­ suna ajorami?

 

Mikael Petersen, Siumut.