Samling
16. august 2002 UKA 2002 / 60
OQAASEQAAT
pillugu
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni
atortuulersinneqarnissaa
1. Aallaqqaasiut
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsit nr. 371, 7. juni 1989-imeersoq danskit inatsisaanni naammassinnippoq tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu EU-direktivimik.
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu peqqussummik (direktiv) siunertarineqarpoq tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu nunagisami malittarisassanik assigiissaariniarnermik, tassami malittarisassat assigiinngiiaartut ilaatigut unammilleqatigiinnermut equsoortitsisinnaammata aammalu nioqqusiat akornuteqanngitsumik ingerlaartinnerat akimmisaartilersinnaallugu, ilaatigullu tunisassiap ajoqusiisinnaaneranut atatillugu pisisartut illersorniarsinnaanerat assigiinngilersissinnaallugu.
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsit taamanerniillu allannguuteqartinneqartinneqarpoq inatsisikkut nr. 1041, 28. november 2000-imeersukkut, tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu direktivip allannguutaanik naammassinninniarnerup ilaatut nunalerinermiit nioqqusiassanik il. il. suliareqqitaanngitsunik ilaatitsinngitsoornissamik atorunnaarsitsisukkut, taamaasilluni tunisassiat tamakkua ajoqusiisinnaanerat maanna aamma inatsimmit pineqalerluni.
2. Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmut nalunaarsuut
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsit malittarisassartaqarpoq, tunisassiaq inummut pimulluunniit ajoqusiisimatillugu taarsiissuteqarnissamtu akisussaassuseqarneq pillugu (tunisassiamut akisussaaffiginninneq).
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip saniatigut atuupput tunisassiamut akisussaaffiginninnissaq pillugu malittarisassat, isumaqatigiissummi taassumalu avataani taarsiissutissat pillugit nalinginnaasumik malittarisassat tunngavigalugit eqqartuussisulersuussinerni atuuttussatut suliaasut. Tunisassiaq ajoqusiisimatillugu, tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmi pineqartutut, atuutissapput inatsit aamma eqqartuussisulersuussinissami atuuttussatut tunisassiamut akisussaaffiginninneq.
_______________
UKA 2002 / 60
Sekr. J.nr. 63.09.02
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip atuuffissaani pineqanngitsutut tunisassiaq ajoqusiisillugu taamaallaat atuutissaaq eqqartuussisulersuussinissami atuuttussatut tunisassiamut akisussaaffiginninneq.
Tunisassianut akisussaassuseqarnermik inatsimmi pineqarput inummik ajoqusiineq pilersuisigisamillu annaasaqarneq pillugit taarsiissutissat kiisalu atuisut (pisisartut) piinut ajoqusiinermi taarsiissutissat, t. i. privatimik atugassatut pinut ajoqusiinerni. Inuussutissarsiutigalugu pigisanut ajoqusiineq akerlianik inatsimmi pineqanngilaq, tamatumanilu taamaallaat atuutissaaq eqqartuussisulersuussinissami tunisassiamut akisussaaffiginninneq. Tunisassiamtu ajoqutilimmut namminermut ajoqusiineq aamma tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmi pineqanngilaq, kisiannili iluarsiivigineqarsinnaalluni pisisarneq pillugu inatsimmi amigaatinut akisussaaffiginninneq pillugu malittarisassatigut. Pinik ajoqusiinermut taarsiissutissat naatsorsorneranni ilanngaatigineqassapput aningaasat 4.000 kr.-iusut („nammineq ajunaarutaasinnaasunut matusissutissat“)
Inatsimmi tunisassiap isumaani pineqarput pialuutit suulluunniit, taamaattut suliareqqitaagaluarpata imaluunniit pissuseqqaamissut ikkaluarpata apeqqutaatinnagu, aammalu pineqartup pialuummut allamut imaluunniit pigisamut aalaakkaasumut (illuummut) ilanngussaasimasinnaanera apeqqutaatinnagu. Akerlianik inatsimmi pineqanngilaq sullissinernut atatillugu ajoqusiineq pigisamik aalaakkaasumik imaluunniit tunisassiamut akisussaaffiginninnermik pissuteqartoq. Inatsisikkut nr. 1041, 28. november 2000-imeersukkut allannguuteqartitsineq tikillugu aamma inatsimmi pineqanngillat tunisassiat suliarineqanngitsut nunaateqarnermeersut, uumasuuteqarnermeersut, aalisarnermeersut aallaaniarnermeersullu, tak. siuliini immikkoortoq 1.
Tunisassiaq ajoquteqartuussaaq, isumannaatsuussutsimik ilimagisariaqartumik takutitsinngikkuni. Tamatuma naliliiffiginiarnerani pingaartumik tunngaviginiarneqartassapput tunisassiap nioqqutissatut pilerisaarutaanera, tunisassiap ilimagisatut atuussinnaassuseqarnera aammalu ukioq (piffissaq) tunisassiap isertitaqaatinik kaaviiaartitsiniutaalerfia.
Inatsit malillugu tunisassiortoq, tamatumani aamma kinaluunniit tunisassiamik EF-mut (maanna EU-mut) eqqussisoq tuniniaaqqinnissaq il. il. siunertaralugit aksisussaassuseqartussaavoq tunisassiap ajoqutillip ajoqusiinerinut. Taamaasilluni tunisassiortoq akisussaassuseqassaaq, pineqartoq taanna nammineq piaaraluneernikkut mianersuaalliornikkulluunniit iliuuseqarsimanngikkaluaq. Akunnermiliuttutut niuertoq tunsiassiortutut naatsorsuunneqassaaq ajoqusertup paasisinnaanngippagu tunisassiaq pineqartoq kimit tunisassiaasimasoq imaluunniit EF-imut eqqussaasimasoq, akunnermiliuttutut niuertup piffissaalluartillugu paasissutissiissutigissanngippagu kiap tunisassiortuunera imaluunniit eqqussuisuunera. Aammattaaq akunnermiliuttutut niuertoq ajoqusertumut allanullu akiliisussanngussaaq tunisassiortup tunisassiamut akisussaaffiginninnera pillugu (tassa tunisassiortup inatsit malillugu akisussaassuseqarnera aamma eqqartuussisulersuussinissami tunngavissatut tunisassiamut akisussaaffiginninneq malillugu).
Inatsisikkut tunisassiortoq periarfissinneqarpoq akisussaatitaanginnissamik aalajangersimasutigut patsisissaqarniarnissamut, s.ass. tunisassiap nioqqutaalernerata nalaani ilisimatusarnikkut teknikkikkullu ilisimasat tunngavigalugit ajoquteqarnerup paasineqarsinnaasimannginneranik (ineriartornerup nassatarisaanik ajoqusiinernik taaneqartartut).
Inatsit malillugu tunisassiap ajoqusiinera pillugu taarsiissutissatigut akisussaassuseqarneq pisoqalisoortussaavoq ullormiit ajoqusertup ajoquteqarnermik il. il. ilisimannilerfianiit imaluunniit ilisimannilerfigisariaqaraluagaaniit ukiut 3 qaangiuppata, piumasaqaatit tunsiassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmi imaluunniit eqqartuussisulersuussinissami tunngavissatut tunisassiamut akisussaaffiginnermi taperserneqassagaluarpalluunniit. Piumasaqaatilli, tunisassiamut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmi taperserneqarsinnaasut, ullormiit, tunisassiortup tunisassiamik ajoqusiisumik nioqqutissanngortitsineraniit kingusinnerpaamik ukiut 10 qaangiunneranni pisoqalisoortussaapput. Akerlianik piumasaqaatit, eqqartuussisulersuussinissami tunngavigisassatut akisussaaffinni taperserneqartussat, pisoqalisoornissamut nalinginnaasumik piffissarititaasumiititaapput tassa ukiut 20-t DL 5-14-4 malillugu.
3. Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaa
Tunsiassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaanik peqqussummut missiliuut ilanngunneqarpoq. Namminersornerullutik Oqartussaniit kissaataasut malillugit peqqussummut missiliuusiaq ilusiligaavoq taamaasilluni inatsit aallaqqaammulli ilusiligaanermisut, t. i. inatsisikkut nr. 1041, 28. november 2000 sioqqullugu innermisut, Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqartussanngorlugu. Peqqussummut missiliuummi taamaasilluni pineqanngillat nunalerinermiit nioqqusiassat il. il. (missiliuusiami § 3, imm. 2).
Tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmi § 4, imm. 2, malillugu kinaluunniit tunisassiamik EF-imut (maanna EU-mut) tuniniaaqqinnissaq il. il. siunertaralugit eqqussisoq tunisassiortutut naatsorsuunneqassaaq. § 4, imm. 4, malillugu akunnermiliuttutut niuertut tamarmik tunisassiortutut naatsorsuunneqassapput ajoqusertup paasisinnaanngippagu kiap tunisassiaq EF-mi tunisassiarisimagaa imaluunniit EF-mut eqqussimagaa, akunnermiliuttutut niuertoq piffissaq sivisunngitsoq naatinnagu kiap tunisassiortuuneranik imaluunniit eqqussuisuuneranik paasissutissiisimassanngippat. Taamaattorlo ajoquserneqartoq akisussaassuseqartumut EF-ip avataani eqqartuussiveqarfilimmut innersuunneqarsinnaanngilaq.
Kalaallit Nunaat EU-mi ilaasortaangimmat, peqqussummut missiliuusiami § 4, imm. 2, 4 aamma 5, taarsiullugu innersuussutitaqarpoq „danskit naalagaaffiat“-nut (imaluunniit „naalagaaffik“-mut). Missiliuusiami § 4, imm. 2, malillugu tunsiassiortutut taamaasilluni naatsorsuunneqassaaq kinaluunnit tuniniaaqqinnissaq siunertaralugu tunisassiamik Kalaallit Nunaannut imaluunniit Danmarkimut eqqussisimasoq. Tamanna aaqqiissummut, tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsisip Savalimmiuni atortuulersinneqarnerani, tak. peqqussut nr. 62, 12. februar 1993-imeersoq, atorneqartumut naapertuuppoq.
Tamatuma saniatigut tunisassianut akisussaassuseqarneq pillugu inatsimmut naleqqiullugu missiliuusiami § 14, imm. 2, oqaaseqatigiit pingajuini allannguuteqartitsisoqarpoq, tamatumani „danskit inatsisaanni taarsiissuteqartarneq pillugu malittarisassat nalinginnaasut“ allanngortinneqarmata imaalillugit „taarsiissuteqartarneq pillugu malittarisassat nalinginnaasut“.