Nutaarsiassat

12-11-2012

Inatsisartut Siulittaasuat Josef Motzfeldt australiap ambassadørianik James Choimik naapeqateqarpoq

Ambassadør James Choi Nuummut tikeraarnerminut atatillugu ulloq 6. november Inatsisartut Siulittaasuannik ataatsimeeqateqarnissaminik kissaateqarsimavoq nalitsinni nunatsinni naalakkersui-nikkut oqallisaasut pillugit paasisaqarniarluni. Australiami innuttaasut 22 millionit missigaat, inuiaqatigiillu kulturit assigiinngitsut naaperarfiisut imminnut taasarlutik, tassami ukiorpassuarni innuttaasut amerleriartornerat annerusumik avataaniit nuttarnikkut pisimammat, Australiap ineriartorne-ranut ilisarnaatinngorsimasumik.

Ambassadøri ukiut marluk matuma siorna nunatsinni tikeraaqqaarpoq. Ambassadørip nalitsinni nunatsinni naalakkersuinikkut oqallisaasut pillugit ilisimatinneqarnissaminik kissaateqarsimavoq.

Ambassadørip isertuutinngilaa maaniinnerminut soqutigisani pingaarnerit tassaammata australiami aatsitassarsioqatigiiffiit nunatsinni ingerlataqarsinnaanerminnut periarfissaat, tassunga ilanngullugu uranimut avataaniillu suliartortunut nunatsinni isummat.

Inatsisartut Siulittaasuat ukiakkut ataatsimiinnermi ingerlasuni immikkoortut inatsisartut oqallisigi-sassaat ilisimatitsissuteqarfigai, taakkununnga ilaallutik aatsitassarsiornermi aatsitassat piiarne-qartussat uranimik akoqartussaannginnerata allanngortinneqarsinnaanera kiisalu ingerlanniakkat annertuut siunissaat eqqarsaatigalugu inatsisiliornerit. Ingerlaniakkat annertuut aallartinneqarpata avataaniit sulisussanik pisariaqartitsineq annikigisassaanavianngilaq, London Miningip suliniutaa aluminiumilli aatsitsitsivimmik pilersitsiniarneq kisiisaluunniit eqqarsaatigalugit. Taamaalilluni nunarput piffissami aggersumi naalakkersuinikkut annertuunik unammilligassaqarpoq Inatsisartuni aalajangiivigineqarnissaat utaqqineqartunik.

Australia nammineq pinngortitami pisuussuteqarpoq iluaqutiginiarneqartunik, soorlu uulia, gas, uran aamarsuillu ilaminiinnanngui taassagaanni. Ambassadørip tamatumunnga atatillugu ilisimatitsissutigaa Australia nunani killerni nunarpassuit assiginagit aningaasaqarniarnikkut ajornartoor-nermik misigisaqarsimanngitsoq, Australiamini nioqqutissianik pisiortornerpaat tassaammata asiap kujataani kangiani nunat, annerusumik nunaqarsuaq tamakkerlugu aningaasaqarniarnikkut ajornartoornermik misigisaqarsimanngitsut.

Inatsisartut Siulittaasuata ambassadørimut ilisimatitsissutigaa soorlu Nuup eqqaani saviminissamik piaanissamik aluminiumillu aatsitsiviliornissamik pilersaarutit annertuut aqqutigalugit suliffissanik isertitaqarnissamullu periarfissanik nutaanik sukkasuumik aallartitsinissamik kissaateqarneq inuus-sutissarsiutinullu taakkununnga nutaanut innuttaasut ilinniartitaanikkut periarfissaqarnissaanik qularnaarinissaq nunatta oqimaatigiissittariaqarai, tamatumanilu annertuumik nikallujuissuseqar-nissaq pisariaqartoq. Nunarpulli aamma ukiut ingerlanerini aatsitassarsiornermik ingerlatseqatigiiffinnit nunatsinni ingerlaqatarsimasunit assigiinngitsunik misilittagaqareerpoq.

Siulittaasup taamatuttaaq nunatta siunissami namminersulivissinnaaneranik ilisimatitsissuteqarpoq. Danmarkimit ukiumoortumik ataatsimoortumik tapiissutinut 3,3 mio. kr.-iusunut sanilliullugu taava nunarput siunissami ungasippallaanngitsumi Danmarkimiit aningaasaqarniarnikkut kiffan-ngissuseqalersinnaagaluarpoq.Tamanna aporfiuvallaarani qaugu nunatta Danmarkimit naalakkersuinikkut kiffaanngissuseqalersinnaanera aporfiunerussagunarpoq. Danmarkimit naalakkersuinikkut kiffaanngissuseqalissagutta nunatta naalakkersuinikkut nutaanik ilissarsiornissaa piumasa-qaataasussaavoq. Tamatumunnga suli alloriartoqanngilaq, imaalluarsinnaallunilu ungasinnerusoq isigalugu Danmarkimik naalakkersuinikkut peqateqarneq pitsaanerpaassasoq Danmarkip nunattalu akornanni qanimut attassuteqaatit pioreersut pissutigalugit. Kisiannili aamma namminersulivinnissamik piumasaqarneq innuttaasunit kissaatitut aallaaveqartariaqarpoq qulaaniit naalakkiutaanani.

Josef Motzfeldt

Inatsisartut Siulittaasuat

Paasissutissat sukumiinerusut Inatsisartut Siulittaasuat Josef Motzfeldt angallattagaq 55 76 41 attaveqarfigalugu pissarsiarineqarsinnaapput.