Oqaluuserisassani immikkoortoq 10 |
|
||
| Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera | |
Ullut ataatsimiiffiusut sisamaat,
tallimanngorneq ulloq 7. marts 2003, kl. 13:14.
Hans Enoksen, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.
Qujanaq. nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamik pisariaqartitsisoqaneranut atatillugu inatsisinut atortitsinermut ministeriaqarfik suleqatigiinnik nalunaarusiortussanik 1998-mi pilersitsivoq.
Danskit inatsisaasa ilaanni nunatsinnut atuutsinneqartuni arlalinni naleqqussaanissanik pisariaqartitsisoqartoq suleqatigiit isumaqarput. Inatsisinik atortitsinermut ministeriaqarfiup Naalakkersuisullu oqaloqatigiinnerisa kingorna ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamik Inatsisartut tunngaviusumik tapersersuinissaat anguniagassaqqissorineqarpoq.
Tamatumunnga pissutaavoq ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissap piffissami sivisuumi pisussaanera. Tamatumunnga ilaassapput aamma Inatsisartut 2003-mi upernaakkut katersuunneranni suliassat annertuut.
Allakkiaq agguaanneqarsimasoq ilanngussanik 1 aamma 2-mik ilalik Naalakkersuisunit innersuussutigineqarpoq. Suliap Inatsisartuni oqaluuserineqarnerani atugassatut allakkiaq justitsministeriamit suliarineqarsimavoq. Ilaqutariit inatsitigut illersugaanerannit naleqqussaasariaqarnermut tunngaviusoq allakkiami naatsumik nassuiaatigineqarpoq ilanngussaq 2-mi ilanngunneqarpoq nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerannik naleqqussaanissamut pilersaarut.
Siunertaaqqaarsimavoq immikkoortup matuma ukiakkut ataatsimiinnermi 2002-mi oqaluuserineqarnissaa. Taamaattumik naleqqussaanissamik piffissamut pilersaarusiatut siunniussat iluarsineqassapput.
Naalakkersuisut nalunaarut Inatsisartunut ilaasortanut agguaatereerpaat ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissami suliassanik ataasiakkaanik suliaqarnissamut atatillugu nalunaarusiaq tunuliaqutatut atortussaqqissunik imaqassaaq. Taamatut oqaaseqarlutik Naalakkersuisut Inatsisartut qinnuigissavaat nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut Namminersornerullutik Oqartussat tunngaviusumik tapersersuinerannik Naalakkersuisut justitsministeriamut nalunaaruteqarnissaat Inatsisartuniit tapersersoqqullugu. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Tulliulluni oqaaseqassaaq siumumiit Jens Napaattooq.
Jens Napaattooq, Siumup oqaaseqartua.
Qujanaq. Naalakkersuisut saqqummiussaat manna ilassilluarlutigu Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput. Siumumiit suliap ingerlasimanerata oqallisiginerani paasissutissatigut takusinnaavarput 1995-sip naalerneraniilli Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup sinniisoqarfiata tassalu rigsombudsmandip Kalaallit Nunaanni eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliaanut saaffiginnissuteqarsimasoq. Kissaatigalugu Kalaallit Nunaanni ilaqutariinnut tunngasuni inatsisit ilaanni aalajangersaanikkut pisinnaatitaaffinnik siunissami inissiinissaq pillugu.
Tassani tunngavigineqarluni kissaatigineqarsimammat ilaqutariinnut tunngasunik inatsisit naapertorlugit suliassanik suliarinnittarnerup assigiiaanerulernissaa eqaannerulernissaa sunniuteqarnerulernissaalu aammalu pineqartunut tunngasutigut inatsisit naleqquttunngorsaavigineqarnissaat.
Tassuuna takuneqarsinnaavoq naalagaaffeqatigiinnerup iluani inatsisit atuutsinneqartut ilaasa malittarisassatigut innuttaasunut kiffartuussinernut naleqqussarlugit eqaallisaaffigineqarnissaat annertuumik pisariaqartinneqartoq.
Taamaattumik Kalaallit Nunatsinni ilaqutariit illersugaanerat pillugu inatsisitigut naleqqussaanissami pisortat oqartussaatitat assigiinngitsut akornanni piginnaatitaaffiit naleqquttumik agguataagaanissaat malittarisassatigullu najoqqutassat nutarterneqarnissaat taamatullu ilaqutariinnut tunngasutigut inatsisit nunatsinni nunallu tamalaat isumaqatigiissutaat suleqatigiiffiussussat aallaavigalugit ilusilersorneqarnissaa Siumumiit pingaartillugu ilaqutariinnut tunngasutigut inatsisit naleqqussarlugit pilersaarusianut missiliuusiat malillugit suliassat ingerlanneqarnissaat Naalakkersuisunut inassutigissavarput.
Naggataatigut Siumumiit Kalaallit Nunaanni naalagaaffiup sinniisuutitaa qutsaviginiarparput nunatsinni ilaqutariit illersugaanissaat pillugut naleqqussaanissamik suliassaq aallartissimasaa pillugu.
Siumumiit taamatut oqaaseqarluta Naalakkersuisut pisinnaatippagut inatsisinik atortitsinermut ministereqarfimmut suliap aallatinneqarnissaanut akuersaarnerput pillugu nalunaaruteqarnissaanut. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Tulliulluni oqaaseqassaaq Inuit Ataqatigiinnit Ane Hansen, tulliuppoq Ellen Christoffersen Atassut.
Ane Hansen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Qujanaq. nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu inatsisit ullumikkut atuuttut arlalitsigut sullissinermi ajornartorsiortitsisalersimapput. Ilaatigut inatsit iluanni piginnaatitaaffiit naleqqutinngitsumik agguataagaanerat pissutigalugu. Aammalu malittarisassat ilaasa pisoqalisoorsimanerat pissutigalugu.
Taamaattumik Inuit Ataqatigiinniit nuannaarutigaarput nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu ullumikkut pissutsinut kiisalu malittarisassat pisoqalisoorsimasut ullumikkumut naleqqussarneqarnissaat pisariaqavissoq kiisami suliniutigalugu aallartinneqarmat.
Ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissaq piffissami sivisuumik pisussaammat Inatsisartut suliap ingerlanneqarnissaanik tunngaviusumik taperserneqarnissartik tapersiinissamut anguniagaqartoqarpoq. Taamaammat nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut tunngatillugu Inuit Ataqatigiinninngaaniit kissaatiginartipparput inatsisitigut naleqqussaanissamik Kalaallit Nunaanni eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup inassutigiumaagassai kiisalu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitap inassutigiumaagassai inatsisitigut naleqqussaanissami suliaqartussanut aamma ilanngullugu eqqumaffigeqqullugu.
Ilanngussaq 1-mi inatsit peqqussutillu naleqqussagaanissaannut tikkuarneqartut kiisalu inatsisit nutaat nunallu tamalaat isumaqatigiissutaat suut Kalaallit Nunaanni atuuttulersinneqarnissannik suleqatigiit inassutaat Naalakkersuisunit aamma innersuussutigineqartut kiisalu ilanngussaq 2-mi suliap ingerlanneqarnerani piffissaliussassatut pilersaarut iluarsiissutaat ilanngullugit Inuit Ataqatigiinninngaaniit akuersaarpagut.
Taamatut oqaaseqarluta ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut Naalakkersuisut justitsministeriaqarfimmut nalunaaruteqarnissaat tunngaviusumik tapersersorparput. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Tulliuppoq Ellen Christoffersen Atassut, tulliutissaaq Astrid Fleischer Rex Demokratiniit.
Ellen Christoffersen, Atassutip oqaaseqartua.
Qujanaq. Nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut Inatsisartut tunngaviusumik tapersersuinissaat pillugu aalajangiiffigissatut siunnersuut Atassummiit ima oqaaseqarfigissavarput.
Nunatsinni ineriartorneq naapertorlugu minnerunngitsumillu inooriaatsit ulluinnarnilu ilaqutariit atugarisaasa allanngoriartorneri ilaatigut tunngavigalugit Atassummiit pingaartilluinnarparput Inatsisartut inatsisaasa pissutsinut malinnaatinniarneqartuarnissaat, minnerunngitsumillu aamma inatsisit assigiinngitsut imminnut kalluartitsisinnaaneri peqqutigalugit naleqqussartuarneqarsinnaanerat pingaartilluinnarparput.
Pisariaqartitsineq aallaavigalugu inatsisit pilersinneqartarput imaluunniit atorunnaarsinneqartarput aammalu inatsisaareersut allanngortinneqanngikkunik naleqqussarneqartarlutik, tamannalu inatsisini sussassaqarfiusut iluanni pissutsit atuuttut aallaavigineqartarnerisigut annerpaamik inuiaqatigiit pitsaanerpaamik sullinneqarniarneqartarput.
Sukumiisumik misissuinerit ilaatigullu sivisuumik qulaajaanerit tusarniaanerillu ingerlanneqaqqaartarput, Atassummiillu isumaqarpugut Nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut suleqatigiissitap suliassat aqqusaartugassallu assigiinngitsut ingerlavigereerlugit mannakkut Inatsisartuni isummernissatsinnut annertuumik tunngavissinneqarsimalluta. Minnerunngitsumillu Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliami suliarineqarnissaannut tunngavissinneqarluartutut nalilerumavarput, naak paasissutissanik itisiliissutissanik nassaarniartoqartuaannarsinnaagaluartoq pitsaasumik aallartiffissaqarsorinarput.
Ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut suleqatigiisitap Inatsisartut tunngaviusumik tapersersuinissamut tunngavissaliuunneqarsimasut aallaavigalugit Atassum-mi nalilersuisimavugut.
Atassummi tunngaviusumik politikkitsinni ilaqutariissuseq pingaartittuartarparput, ilaqutariillu qitiutinneqarnissaat miikinngeqisumik Inatsisartuni oqallittarnermi peqataaffigisarlugulu sunniuteqarfigisimavarput, Atassumiillu aamma ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut suleqataanissatsinnut piareersimavugut, pisariaqarluinnarmat ullutsinni ilaqutariinnerup iluani, inunnut ataasiakkaanut, angajoqqaanut imaluunniit meeqqat pisussaaffiinut pisinnaatitaaffiinulluunniit ilaqutaariit inatsiseqarnikkut illersugaanerisa pitsaanerpaamik naleqqussarneqarnissaat qulakkeereqataaffigerusukkatigu.
Ataatsimut nalilerlugu
Naleqqussaanissamut suleqatigiisitap suliaat iluarisimaarlugu maluginiagarisimasatta annertuut ilagaat qanimut Eqqartuussiveqarneq pillugu Ataatsimiitsitaliarsuup qanimut attavigineqartarsimanera, suliaqarfigilereersimasaannillu paasinninnillutik allannguussutissanik inassuteqanngiinnartarsimallutik, taamaalilluni aamma erserpoq sulianik qaleriissaartitsinaveersaarsimaneq.
Pingaarpoq aamma erseqqissaatigissallugu suliami arlalitsigut innersuussutigineqartarmata isumaqatigiissutit assigiinngitsut tassa konventioninik aamma taaneqartartut Kalaallit Nunaata peqataaffigilissagaat. Atassummiit suliaq ataatsimut isigalugu tunngaviatigut taamatut iliorneq tapersersorparput. Pingaartipparpullu ersarissumik Nunatta qanoq pisussaaffilersorneqarsinnaanerisa kingunerisinnaasaasa misissuiffigeqqissaarneqarnissaat isumaqatigiissutinut assigiinngitsunut peqataalernissamut akuersaannginnermi.
Akiliisitsiniartarneq
Naleqqussaanermi suleqatigiisitap suliaanni immikkoortoq 5-imi akiliisitsiniartarneq pillugu inassutigineqarpoq Kalaallit Nunaata, Haager-ip aamma FN-ip isumaqatigiissutai ilaaffigilissagai.
Taamatut iliornermi Kalaallit Nunaata pisussaaffigilertussaassavai nunani allaneersunut pilersuutinik pisussaaffilinnut akiliisitsiniartalerneq. Atassummit Inatsiseqarnermut ataatsimiitilamut kajumissaarutigissavarput tamanna Kalaallit Nunaannut qanoq annertutigisumik suliakkiissutaasinnaanera pisariaqartinneraluunniit nalilersorluaqqullugu.
Ilanngullugu taalaassavarput suleqatigiissitap suliaani ersermat Eqqartuussiveqarneq pillugu Ataatsimiititaliarsuup akiliisitsiniartarneq pillugu siunnersuuteqalikkersaannginnerat ilanngullugu paasissutissiisutigineqarsimammat.
Angajoqqaatut oqartussaassuseqarneq pillugit inatsit
Ilanngullugu Atassummiit iluarisimaarlugu oqaatigerusupparput suleqatigiissitap immikkoortoq 6-imi Angajoqqaatut oqartussaassuseqarneq najortigeqatigiittarnerlu pillugit inatsimmut atatillugu inassuteqaatiminni angajoqqaatut oqartussaassutsip aalajangiiffigineqartarnerata Rigsombudsmand-imut nuutinneqarnissaanut tunngatillugu aalajangiusimaannartikkusussimammassuk angajoqqaatut oqartussaanermik tigummisup toqukkut qimagunnerani kredsrettip angajoqqaatut oqartussaassuseq pillugu aalajangiiffiginnissinnaanermut pisussaaffia atuutinnaassasoq.
Tamanna Atassummiit iluarisimaarparput inuit kalluarneqartut kredsrettemiit suleqatigineqarsinnaanerinut periarfissat pitsaanerusut inissisimammata, minnerunngitsumillu aamma illoqarfigisami inunnik isumaginnittoqarfiit qanimut suleqatigineqarsinnaanissaat pinngitsoorneqarsinnaanngimmat, taamaasillunilu qulakkeeruminarsinerulluni meeqqap toqqissisimanartumik ikiorserneqarnissaa.
Angajoqqaatut sinniisuutitaqarneq pillugu inatsit
Atassummiit pisariaqarluinnartutut akuersaarnartippagut suleqatigiisitap immikkoortoq 7-imut atatillugu angajoqqaanut sinniisuutitaqarneq pillugu inatsimmut inassutigisimasai.
Siullertut Atassummiit tassunga tunngatillugu taaneqartariaqarsoraarput suleqatigiissitap saqqummiussai naapertorlugit inatsisit pissutsinut, inatsisillu assigiissarniarneqarnerannut, minnerunngitsumillu malittarisassat eqaallisarniarneqarnerannut angajoqqaanut sinniisuutitaqarneq pillugu inatsisip Kalaallit Nunaanni atortuulersinneqarnissaa.
Inatsisillu malitsigisassaasa ilagissavaat nammineersinnaassuseqarneq pillugu inatsisip inersimasunik nammineersinnaassusiiaasarneq pillugu malittarissassanik pisariaqarluinnartumik iluarsartuussinissaq, taamaalilluni ullutsinni pissutsinut naapertuuttunngorsarneqassalluni.
Taamaattorli aamma pisariaqarsorivarput paasiniaqqaassallugu angajoqqaanut sinniisuutitat sutigut ikiuuttariaqartarnerat, qanoq pisariaqartitsisoqartiginera suleqatigiissitamit ilisimaneqanngimmat.
Minnerunngitsumillu Atassummiit pinngaaruteqarluinnartutut nalilerumavarput Kalaallit Nunaanni najugaqartunut nammineersinnaatitaanngitsut aningaasaataannik inissiisarneq aqutsisarnerlu pillugit malittarisassaqartariaqartoq nunatsinni angingaaseriviit atorsinnaanngortillugit.
Maannakkumut Danmarkimi B&G Bankip allattoqarfiata immikkoortoqarfianut annersaat inissinneqartarsimapput.
Eqqartuussiveqarneq pillugu Ataatsimiititaliarsuaq
Pingaaruteqarpoq aamma eqqaassallugu suleqatigiissitaq akiliutitaqanngitsumik eqqartuussisulersuussisarneq inatsisitigullu siunnersorneqartarneq pillugu malittarisassanut atatillugu allannguutissanik inassuteqaateqarsimanngimmat.
Nunatsinni inatsisini atuuttuni taamatut malittarisaqannginnera peqqutaalluarpoq minnerunngitsumillu aamma Eqqartuussiveqarneq pillugu Ataatsimiititaliarsuup suliaasa naammassineqarnissaa utaqqineqqaqqaartariaqarnerat Inatsisinik Atortitsinermut Ministereqarfimmiillu taama taperserneqarsimalluni.
Naggataatigut Atassummiit tapersiinitsinnut tapiliullugu erseqqissaatigalugu kissaatigissavarput Ilaqutariinnut tunngasunik Kalaallit Nunaanni inatsisit naleqquttunngorsaavigineqarnissaat pillugu pilersaarusiamut, Namminersornerullutik Oqartussaniit oqaaseqaatissanut piffissaritap killissaata ilumut angummaffiusinnaanera Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliami naliiffigeqqullugu.
Pingaaruteqarmammi inatsisinut allannguussutissat nunatsinni Danmarkimilu ataatsimiititaliani sukumiisumik illersorneqarsinnaasumillu nalilersuiffigineqarnissaat.
Inatsisit atuutilersinneqarnissaasa ullussarititai immaqa allanngortinngikkaluarlugit, kisianni tassa apeqqutaaginnassaaq qanoq sukumiisumik illersorneqarsinnaasumillu pitssaassusilimmillu suligasuartoqartigisinnaanersoq. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Tulliulluni oqaaseqassaaq Astrid Fleischer Rex Demokratinit tulliupporlu kingornatigut Anthon Frederiksen Kattusseqatigiit.
Astrid Fleischer Rex, Demokratit oqaaseqartuat.
Nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaanissamut Inatsisartut tunngaviusumik tapersersuinissaat pillugu aalajangiiffigisassaattut siunnersuut Demokratiniit iluarinartuutipparput.
Nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu ullutsinnut tulluarsakkamik naleqqussarneqarpata soorlu makkunatigut ilamininngui taassavakka. Nammineersinnaasuseqarneq ilaatigut angajoqaat meeqqaminnik oqartussaassummik peqanngikkaluartut meeqqaminnik najorteqartalersinnaanissaat ammaassisuummat.
Meeqqanik nunanut allanut aallarussisarnermut inatsit nunap aalajangigaa nunap allap isumaqatigiissuteqarfigisimasat allat akuersaartassagaat qujarullugu tikilluaqquinnarsinnaavarput.
Aappariittut nalunaarsukkamik inooqatigiinnermi illuatungip meeraanik aappaata qitornavissiartaarsinnaalernissaa pissusissamisuuvissooraarput. Akiliutitaqanngitsumik eqqartuussisulersuussisarnerup aamma inatsisitigut siunnersorneqartarnerup malittarisassaasa nunatsinni eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup suliai utaqqeqqaartariaqassavagut.
Naggataatigullu siunnersuummut paasissutissatut ilanngussat ukununnga inatsimmut, inatsisinut oqaaseqarfigilaanngitsoorusunngilakka. Kalaallit Nunaanni Inatsisartunut maleruaqqusat pinngitsoornani piumasaraa siunnersuutit inatsisartuniit suliarineqartussat tamarmik kalaallisut qallunaatullu allassimanissaat.
Taanna maleruaqqusaq massumani
siunnersuutini oqaluuserisassani aamma atuuttussaassaaq. Taanna aamma maleruartariaqarpoq. Naalagaaffik
Namminersornerullutillu Oqartussanut inatsisissanik nutaanik nunatsinni
atuuttussanik saqqummiigaangat Namminersornerullutik Oqartussani
oqaasissaqarfigineqartussanik.
Inatsisartut tamarmik marlunnik oqaasiliunngillat.
Ajuusaarnarpoq naalagaaffiup maani saqqummiussaminut tunngasut atugassaasut
oqaatsit taakku marluk atorlugit allassimanngimmatigit. Taamaammat
Inatsisartut, Inatsisartunut eqqarsaatigeqqunarpoq ilumut inatsisit pisagut ima
tuaviuuttariaqartiginersut kalaallisut inatsisitaassatta nutserneqarnissaa
utaqqineqarsinnaanani.
Demokratit Naalakkersuisut siulittaasuata tamanna
pillugu isumaa tusarusukkaluarpaat. Pisarput kinguartinneqarsinnaanngippat
isumaqarpugut naalagaaffimmut erseqqissartariaqartoq Namminersornerullutik
Oqartussanut saaffiginninnermi inatsisit atuuttut malittariaqartut.
Inatsisartullu sulinerat maleruagassaallu
ataqqineqartariaqartoq. Namminersornerullutik Oqartussat inatsisaanni oqaatsit
pingaarnertut pineqartut malillugit. Demokratinit paasilluarsinnaavarput
nutserisussaaleqineq ajornartorsiutaasimappat. Neriuutigaarpulli naalagaaffiup
ajornartorsiutitik qaangerniarlugit iliuuseqarumaartut.
Pingaartuuvormi Inatsisartut sulinerminni
aalajangigassatik oqaatsit paasisinnaasatik atorlugit nassuiaatissartaat
atuartarnissaat. Demokratinit neriuutigaarput naalagaaffeqatigiinnerup iluani
oqaloqatigiilluarnikkut paaseqatigiikkumaartugut. Inatsisillu pineqartut
allanngortinnissaat suliarineqarluarumaartoq.
Taamatut oqaaseqarluta Demokratiniit inatsisinut
ataatsimiititaliamut ingerlaqqinnissaa innersuussutigaarput. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut
Siulittaasuat.
Tulliulluni oqaaseqassaaq Anthon Frederiksen
Kattusseqatigiit.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.
Nunatsinni ilaqutariit illersugaanerat
inatsisitigut atuuttutigut naleqqussaanissamut Inatsisartut tunngaviusumik
tapersersuinissaat pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut
Kattusseqatigiit sinnerlugit assut pingaartillugu suliat sukumiisumik
misissorsimavakka imaattumillu oqaaseqarfiginiarlugit.
Kattusseqatigiinni politikkikkut
anguniakkatta pingaartut ilagaat ilaqutariit inatsisitigut pitsaasumik
tunngaveqartunik illersorneqarnissaat. Taamaammat Kattusseqatigiinniit nunatsinni
ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu naleqqussaasoqarnissaata
pisariaqartitsisoqarnera paasilluarlugu naleqqussaanissamut suliniutit
tamakkiisumik tunngaviisigut tapersersorpagut.
Pakatsissutigaluguli Kattusseqatigiit
sinnerlugit maluginiarpara ilaqutariit inatsisitigut illersugaanerat pillugu
nunatsinni inatsisitigut suliniarneq annertuumik kinguaattoorfiusimammat.
Soorlu aappariinneq pillugu inatsisip nunat avannarliit isumaqatigiissutaannut
naleqqussarneqarnissaa pillugu europarådemi angajoqqaatut
oqartussaassuseqarnermut tunngasut aalajangiiffigineqartariaqarnerinut
tunngasut isumaqatigiissuteqarfigineqarnerinut tunngatillugu
naleqqussaasoqarnissaa.
Meeqqat nunanut allanut
aallarunneqartarnerat pillugu Haagemi isumaqatigiissummut tunngasut pillugit
nalunaarutip atortuulersinneqarnissaa.
Meeqqat pillugit inatsisip
allanngortinneqarnissaa. Qitornavissiartaartarneq pillugu inatsisip
nutarterneqarnissaa. Inuit aqqi pillugit naleqqussaanissaq taakununngalu
tunngatillugu pinerluttulerinermi inatsisip aammalu eqqartuussisarnermi
inatsisip allanngortinneqarnissaanut tunngasut ilaatigut maanna aamma
eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup sulinermini
qularnanngitsumik ilanngullugit saqqummiukkumaagaanut ilaanissaat naatsorsuutigaarput.
Tassami Kattusseqatigiinni
isumaqarput naapertorlugu nunatsinni ilaqutariit inatsisitigut illersugaaneri
pillugit pisussaaffiit kommuninut aamma nuunneqarnissaannut tunngasut pillugit
tamatuma aningaasatigut kommuninut qanoq sunniuteqarsinnaanera Kattusseqatigiit
sinnerlugit Naalakkersuisunut kaammattuutigissavarput tamatuma
kinguneriumaagassai pillugit ersarinnerusumik takussutissartalimmik
misissuinerit ingerlateqqullugit.
Naggataatigut Kattusseqatigiit
sinnerlugit iluaralugu oqaatigissavara qallunaat inatsisinik atortitsinermut
ministereqarfia suliassat matumani pineqartut pillugit suleqatigiissitamik
pilersitsisimammat. Aammalu Naalakkersuisut saqqummiussinerminni oqaatigigaat
nalunaarusiap kalaallisuua maannakkut suliarineqartoq.
Taamaammat Kattusseqatigiit
sinnerlugit kaammattuutigissavara nalunaarusiap minnerpaamik inatsisit
atortinneqarnerat pillugu ataatsimiititaliami suliap
aappassaaneerneqannginnerani oqaluuserineqassasoq. Taamatut oqaaseqarlunga
suliap aappassaaneerneqannginnerani Inatsisartut inatsit atortinneqarnerat
pillugu ataatsimiititaliami suliarineqarnissaa inassutigaara.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq,
Inatsisartut Siulittaasuat.
Naalakkersuisut Siulittaasuat.
Hans Enoksen, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.
Qujanaq. nunatsinni ilaqutariit illersugaanerat pillugu naleqqussaanissami partiit oqariartuutaat malunnartumik assut isumaqatigiipput. Aammalu arlalialunnguanik tikkuaallutik. Naatsorsuutigilluinnarparpullu taakkua tikkuartorneqartut ataatsimiititaliamit uterfigineqarpat sukumiisumik suliarineqassasut. Uanilu oqaatigineqartut ilaat oqaaseqarfigillatsiassavakka.
Tassa partiit oqariartortut oqaatigivaat nunatsinni eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup suliaasa naammassineqarnissaa aammalu namminersorneq pillugu isumalioqatigiissitat isumaliutissiissutaasa saqqummiuneqarnissaannut annertuumik attuumassuteqarmat suliat tassunga ilanngullugit suliarineqassasut. Isumaqarpungalu aamma taanna pissusissamisoortoq. Tassami isumaliutissiissutit pingaaruteqartut taakku marluk saqqummiunneqartussaapput. Annertuumillu aamma ilaqutariinnermut tunngasunik attuisussaallutik.
Tassa taamaammat naatsorsuutigaara ataatsimiititaliap isummerniarnermini tassunga tunngasut kaputartuullugit aappassaaneerneqarnissaa immaqa ukiamut innersuussutigineqassappat aamma Naalakkersuisuni uagut akerleriffissaqartinngilarput.
Uanilu aamma oqariartuutigineqartoq ilaatigut Demokratininngaaniit ilanngussat ilaat kalaallisuunngortinneqarsimanngitsut taanna ajuusaarutigaarput tassa kalaallisuunngortinneqarnissaa aamma taanna noqqaassutigisimavarput. Kisiannili akineqarsimalluta pilersaarutigineqarsimanngitsoq kalaallisuunngortinnissaa.
Kisianni taanna taamatut akineq uniffigineqanngilaq. Aamma apuunneqaqqissaaq. Aammalu ippassaanikkunni sillimaniarneq pillugu nalunaarutip kalaallisoortaa kingusinaarlugu nalunaarutigineqarmat erseqqissaassutigineqarpoq nunatsinni oqaatsit pingaarnersaat aammalu Inatsisartuni oqaatsit atorneqartut pingaarnerit tassaammata kalaallit oqaasii.
Taakkulu
tunngavigalugit naalagaaffik saqqummiussisarnermini aamma ataqqinninnerullunilu
malittarinnittariaqartoq. Taanna ersarissumik statsministerimut
apuunneqarpoq aamma. Neriuppungalu tassuuna aqqutissaq aamma pitsaanerusumik
ammariarnissaanut tikkuussisimassalluta.
Tassa ajuusaarutigaara taamatut
saqqummiussineq tassa nalunngilarput Demokratit uani oqaatigisaat
Inatsisartunut Ilaasortat tamarmik arlariinnik oqaaseqanngillat. Taanna
ilumoorpoq. Aamma inuiaqatigiinni aamma atuarneqartussaammat amerlaqisugut
ataasiinnarmik oqaaseqarpugut. Tassuunalu aamma naalagaaffik
ataqqinninnerusariaqarpoq.
Taakku ersarissumik apuunneqareermata
oqaatsinut tunngasut neriuppunga siunissami pitsaanerusumik
naammattuugaqartassalluta.
Taavalu Atassumminngaaniit aamma
oqariartuutigineqartut sukumiisut naatsorsuutigilluinnarpara
ataatsimiititaliami pitsaasumik isummersorfigineqarumaartut. Minnerunngitsumik
aamma inuit maani nunatsinni nammineersinnaatitaanngitsut aningaasaataannik
inissiisarneq pillugu oqariartuutaat taanna ataatsimiititaliami ersarissumik
aammalu sukumiisumik suliarineqarnissaa innersuussutigissavarput. Tassa
massakkut ilaatigut nalunngilarput taamaattut kommunit allaffiinik
socialkontori peqatigalugu ingerlanneqartartut. Immaqa malittarisassaqarpallaanngitsumik
tatigeqatigiinneq aallaavigalugu.
Isumaqarpunga taamatut aaqqiiniarnissamut
piumasaqarneq aamma pissusissamisoortoq. Tasssa partiit oqariartuutaat
isumaqatigiittorujussuummata annertunerusumik oqaaseqarfiginagu kisiannili
malugisinnaallugu eqqartuussiveqarneq pillugu isumalioqatigiit
saqqummiussinissaat aammalu namminersorneq pillugu isumalioqatigiit
saqqummiussinissaat annertuumik tassuunga attuumassuteqartutut
oqariartuutigineqartut aappassaaneerneqarnissaanut inatsiseqarnermut
ataatsimiititaliami naatsorsuutigaara taakku nalilersorluarlugit
suleriaqqinnissartik aaqqikkumaaraat.
Taamatut oqaaseqarlunga Naalakkersuisut
sinnerlugit qujavunga inatsisip saqqummiunneqartup ilusilersornerani
annertuumik isumaqataallutik oqariartuuteqarmata.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut
Siulittaasuat.
Aap tassa taamaalilluni oqaluuserisassaq taanna ingerlanneqassaaq inatsiseqarnermut ataatsimiititaliamut suleriarfigineqassalluni. Anthon Frederiksen.
Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.
Nalunngilarput suliat kinguaattoornikuusut aammalu ilaatigut eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup saqqummiinissaralua aamma kinguaattoornikuusoq.
Taamaattumik inatsisit taakkua Namminersornerullutik Oqartussaninngaaniit oqaaseqarfigineqarnissaat aamma ilanngussami takusinnaasagut naapertorlugit killisaritinneqartut ullut aalajangersimasut, ilaatigut aappariilersarnermik, aappariinnerullu atorunnaarsinneqarneranik inatsit, nunat avannarliit aappariinneq pillugu isumaqatigiissutaat, aappariittut nalunaarsukkami inooqatigiilersarnermut pillugu inatsit, aappariinnermi inatsisitigut kingunerisassat pillugit inatsit, taakkuupput augusti aallaqqaataatinnagu 2003-mi akissuteqarfigineqareersimasussat.
Uanilu taakkua ukiamut kinguartinneqassappata soorunami Naalakkersuisut kinguartitsinissamik aamma danskit oqartussaasui ilisimatittariaqarmatigit tassannga eqqaasilaaginnarusuppakka. Taanna pingaaruteqarunaqimmat, aamma inatsisit 2004-mi ilaatigullu decemberip aallaqqaataani 2003-mi atuutilersinneqarnissaat eqqarsaatigalugu tassuuna kipusoortoqaqqunagu taanna eqqaasitsissutigilaaginnarpara.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Ole Dorph.
Ole Dorph, oqaaseqartup avataatigut, Siumut.
Paatsuungalerlungaana imaattoq aperilaarniarlunga maanga sassartunga. Tassa uumap punktip oqaluuserineqarnerani Siumup oqaaseqartuata ataatsimiititaliami suliarineqarnissaa eqqaanngilaa. Aamma taamatorpiaq Inuit Ataqatigiit eqqaasaqanngillat.
Kisiannik Atassutikkormiut oqaaseqartuata eqqaavaa inatsisinik ataatsimiititaliami suliarineqassasoq aamma Kattusseqatigiit eqqaavaat. Uangalu atuartinneqarsimanera malillugu amerlanerussuteqartut piumasaqarpata una suliassaq ataatsimiititaliami ingerlassasoq aatsaat ingerlatinneqassooq.
Taamaattumik taassuminnga oqaluttuunneqarsinnaaguma assut nuannaassagaluarpunga. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Naalakkersuisut Siulittaasuat.
Hans Enoksen, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.
Siullermik Anthon Frederiksenip oqaasiinut tassa taakkua killisarititat allanngortinneqarnissaannut allannguutissamik siunnersuuteqartoqassaaq. Tassa nalunngilarput suliat arlallit kunguaattoortussaasut taannalu aaqqinniarneqartussaavoq.
Uanilu partiinit oqariartuutigineqartut assut pingaartinneqarluni oqaatigineqaqattaarpoq eqqartuussiveqarneq pillugu ataatsimiititaliap, ataatsimiititaliarsuup aammalu namminersorneq pillugu ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutissai utaqqeqqaarneqartariaqartut isummersoqqinnissamut taanna isumaqarpunga ukiamut aatsaat pisussaammat ataatsimiititaliami taanna nalilerneqartariaqartoq qanoq ingerlariaqqittoqassanersoq.
Naak massakkut takusinnaagaluarlugu uani saqqummiunneqartumi annertuumik isumaqatigiittoqartoq kisiannili pingaartinneqarlutik tikkuarneqarput Inuit Ataqatigiinninngaaniit Atassumminngaaniit Demokratininngaaniit ukiamut isumaliutissiisutit taakku saqqummiunnissaat ilanngullugit eqqartuiffigineqartariaqartut. Taanna Siulittaasoqarfimmi isumaqarpunga naliligassaasariaqartoq.
Inatsisartut amerlanerussuteqartut kisianni kissaataat paasisinnaavara isumaliutissiissutit taakku utaqqimaarneqartariaartut. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.
Tassa suliassaq inatsisinut atortitsinermut ataatsimiititaliamut ingerlanneqassaaq. Suliassaq una 1995-mili suliaralugu aallartinneqarsimammat aamma eqqaamassavarput. Naammassiniarnissaalu aamma taamaalilluni utaqqineqarpoq.