Ullut ataatsimiiffiusut pingajuat, pingasunngorneq 10. april 2002

Oqaluuserisassani immikkoortoq 19

Illuliornermut tapiissarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut.

(Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq)

(Siullermeernera)

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

 

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Naalakkersuisut sinnerlugit matumuuna inissialiornermut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut saqqummiutissavara.

 

Siunnersuutip kommunit inissiaatimik attartortittakkat tuniniarsinnaanerannik kissaataat piviusunngortissavaa, taamaattumik aamma siunnersuut oqaluuserisassani imm. 21-mut Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu inissiaataasa attartortittakkat pigisatut inissianngortissinnaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummut atatillugu isigineqassaaq.

 

Maleruaqqusat atuuttut naapertorlugit kommuni Naalakkersuisut akuersiseqqaarnagit inissianik attartortittakkanik Namminersornerullutik Oqartussanit sanaartornermut tapiiffigineqarsimasunik, tassa imaappoq 60/40 atorlugu inissialianik taaneqartartumik tunisaqarsinnaanngilaq.

 

Kommuni tunisinermut atatillugu tunisinermi akigitinneqartup ilaanik nunatta karsianut akiliissa­aq sanaartornermut tapiissutaasimasup procentiata angeqqataanik.

 

Maannakkulli siunnersuutip nassataraa kommunimi pineqartumi tunisinermi iluanaarutip ineqarnermut tunngassuteqartunut allanut atorneqarnissaa pillugu Naalakkersuisut kommunillu akornanni isumaqatigiissuteqarsinnaasut. Isumaqatigiissut taamaattoq Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaannit akuerineqassaaq.

 

Taamatut oqaaseqarlunga inissialiornermut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut Inatsisartuni oqaluuserisassanngortippara.

 

Siunnersuutigineqarpoq sinnersuut Attaveqarnermut Pilersuinermullu aamma Ineqarnermut Ataatsimiititaliami aappassaaneerneqannginnermini oqaluuserineqaqqaassasoq.

 

Per Rosing-Petersen, Siumup oqaaseqartua.

Illuliornermut tapiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnerani Inatsisartut peqqussutissaatut Naalakkersuisunut siunnersuut taperserlugu Siumumiit imaattumik oqaaseqarfigissavarput:

 

Siunnersuutit akuersissutigineqarneratigut anguneqassaaq inuiaqatigiinni aaqqissuussineq nutaarluinnaq, inissiarsuarnik attartortut inigisaminnik nammineq piginnittuulersinnaaneranik periarfissanik ammaassisoq.

 

Siumumi iluarisimaarlugu maluginiarparput nutaamik aaqqissuussineq malillugu inissiarsuit attartortittakkat attartortunik pigineqalernerani aningaasat isertinneqartut aningaasaateqarfimmut nutaamik illuliortitsinermut aningaasalersuisarnissamut atorneqartussanik siunertaqartumut nakkartinneqartassasut.

 

Peqqussutissatut siunnersuut massakkut suliarisarput soorlulusooq marlunnik siunertaqarpoq,

 

 

tassa­lu najugaqartut nammineq piginnittuulernissaat imaluunniit piginneqataalernissaat, kiisalu amerlanerusumik inissialiortiternissaq inissaaleqinerup annikinnerulerneranik nassataqartussaq.

 

Siunnerfigineqartut taakku marluk Siumumiit tamakkiisumik taperserpagut. Annertunerusumil­lu oqaaseqarfiginagu siunnersuutip aappassaaneerneqarnissaminik ingerlaqqinnissaa akuersaarlugu.

 

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua.

Illuliornermut tapiisarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut Atassummit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Namminerisavimmik ineqarneq inunnut ataasiakkaanut, minnerunngitsumillu ilaqutariinnut toqqissisimanermik pilersitsiffiusartoq tamatta nalunngilarput, tamaattumik siunissami inuit ataasiakkaat ilaqutariillu namminerisavimminnik ineqarsinnaanerat anguniarlugu suliniutit pimoorullugit anguniarneqalernerat Atassummit aallaqqaataaniit peqataaffigisimagatsigit suleqataaffigiuassavagut.

 

Atassummit namminerisavimminnik ineqarnissamik pingaartitsisutut Atassut inuit namminerisavimminnik ineqarnissaminnik kissaatigisaqartut inatsisitigut illersorneqartumik inigisaminnik pigisaqalersinnaanerat aqqutissiunniarneqalermat nuannaarutigaarput.

Namminerisavimmik pigisaqarneq paarsilluarnermik aserfallatsaaliinermillu kinguneqartartoq nalunnginnatsigu.

 

Tamaattumik Atassumit nuannaarutigaarput maanna attartortuusunut inissiat tunineqarnissaannik maannakkut naalakkersuisuusut periarfissiiniarmata, qulequtserlugu attartortuunermiit piginnittuunermut, pigisanik piginnittuuneq imartoorujussuuvoq, qangaaniilli Kalaallit pigisaminn ik paarsilluartarnerannik oqaluttuat takornartaanngillat.

 

Atassummit neriuutigilluinnarparput inigisanik piginnittuulerumaartussat namminneq pigisat paarilluarneqarnissaannik siulitsinnik kingornuttagarput ataqqinaaterpullu nangittumik ingerlanneqarsinnaajumaartoq.

 

Peqqussutissamut siunnersuummit anguniarneqarpoq kalaallit nunatsinni annertusigaluttuinnartumik illunik nammineq pigisanik pilersuinerup annertusartuarneqarnissaa. Atassummit malittarisassat maannakkut atuuttut malillugit kommunit illuutitik tunisinnaanngikkaat Namminersornerullutik Oqartussat inissialiortarnermi tapiissuteqarsimatillugit nalunngilarput, soorlu assersuutigalugu kommuni illumik tunisaqarsimaguni 60/40 atorlugu, sananeqarsimasumik taava tunisinermi akiliutigineqartut 60 %-ii Landskassimut akiliutigissavaat.

 

Peqqussutissamut siunnersuutip kingunerissavaa illuutinik kommuninit Landskassimullu aningaasalersorneqarsimasuni tunisaqarnermi iluanaarutit kommunimi pineqartumi siunertanut ineqarnermut tunngasunut allanut atorneqarnissaat pillugit isumaqatigiinniartoqarsinnaalissasoq.

 

Inatsisartut simaqatigiittoqarsimappat Inatsisartut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaanit akuerineqarsimasariaqartoq peqqussutissami anguniarneqarmat Atassummit tamakkiisumik taperserparput.

 

Inissianik tunisaqarnermi iluanaarutit ineqarnermut ajornartorsiutinut sapinngisamik atorneqarnissaat siunnerfigineqartariaqarmat.

 

Taamatut oqaaseqarluta peqqussutissamut siunnersuut Atassummit taperserparput, Ineqarnermullu Ataatsimiititaliami peqqussutissap aappassaaneerneqannginnerani misissoqqissaarneqarnissaa piumasaraarput.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Inuit Ataqatigiit inissialiornermik tapersiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuummut ima oqaaseqassaagut.

 

Peqqussutissatut siunnersuutip allanngortinniakkap aallaavigaa inissianik pilersuinerulernissamik kissaateqarnerup nassatarisaanik inissiat attartortittakkat tuniniarneqarnissaannik pilersaarutip qulequtaqartup, attartortumiit piginnittumut.

 

Siullermik Inuit Ataqatigiit Namminersornerullutik Oqartussat 60/40 atorlugu inissialiortiternermi Namminersornerullutik Oqartussat 60%-imik tapersiissutaasimasut Naalakkersuisut nammineerlutik imminnut atugassanngortitassaattut pilersaarutaat qanoq isikkoqarnersoq ersarissarneqarnissaat kissaatiginartuutikkatsigu matumuuna oqaatigissavarput.

 

Inuit Ataqatigiit paasinninnerput naapertorlugu tunisinermi iluanaarup pineqartoq tassaavoq kommunit nammineerlutik aningaasaliissutigisimasaasa 40%-iusut, tunisinermi isertinneqartut ilaat naalakkersuisut Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliaq aqqutigalugu sumut atorneqarnissaannik siunertaliornikkut kommuniniit namminernit atorneqarsinnaaleqqissinnaassasut.

 

Isuma kusanartunik, inissianillu nutaanik sanaartornermi atorneqarsinnaanerinut siunnerfiliussineruvoq pitsaasoq, aammalu inissiat pigineqareersut aserfallatsaaliorneqarnissaannut aningaasaliinerussaaq ajunngitsoq. Inuit Ataqatigiinnili ersernerluttutut pitsaanerusumillu nassuiartarialittut isumaqarfigaagut Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaliissutigisaanniit 60%-it pineqartut, tunisinerup kingorna sumut atorneqarsinnaanerinik ersarissumik nassuiaaserneqarsimannginnerat.

 

Taakkuttaaq ilanngullugit ersarissumik siunnerfiliunneqarnissaat Inuit Ataqatigiit aalajangiisoqartinnagu kissaatiginartuutipparput.

 

Allannguutissatut siunnersuummi § 9-mi, immikkoortoq 2-mi, imatut oqaasertalerneqarsimasumi "inissiat attartortittakkat inoqanngitsut tamanut pisiariumannittussarsiunneqassasut akisunerpaamillu akiliiumasumut ataatsikkut akilersillugit tunineqassallutik", tamatumunnga ersarinnerusumik nassuiaateqartoqarsimannginnera Inuit Ataqatigiit maluginiarparput. Taamaallaat tamanut uniniarneqarsinnaaneri oqaatigineqarsimasoq maluginiarparput.

 

Tamatumunnga atatillugu Inuit Ataqatigiit apeqqutigissavarput, kommumi sorlermiluunniit najugaqartuulluni inissiamik pisisinnaalerneq matumuuna aqqutissiunniarneqarnersoq. Apeqqutip tunngavigaa nunatsinni najugaqavissut inissianik inoqanngitsunik pisisinnaasut killeqarnerat.

 

Pequssutissallu uuma nassatareratarsinnaasaa tassaammat aningaasaatilissuit nunatsinnut kariarlutik inissianik atorneqanngitsunik pisiortorsinnaanerat, taamatullu aamma nammineq piginnittuunermikkut aalajangersakkaminnik malitassiorlutillu akilersuisitsilersinnaarat.

 

Ima paasillugu inatsisit nunatsinni naalakkersuinikkut pilersinneqarsimasut avataasigut attartortitsisunngorsinnaanerat. Tamanna annertunerusumik ersissutissaagunanngikkaluartoq, taamaattoq nunatsinni najugaqavissut kisimik inissianik tuniniarneqartunik pisisinnaanerannik peqqussutissaq takussutissiinanilu tikkuussinngimmat isornartoqartikkatsigu Inuit Ataqatigiit maluginiaqquvarput

 

Allannguutissatut siunnersuummi inissiat teknikimut akimikkullu nalilersorluartarneqarnissaat eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut maleruagassaliornissaat Inuit Ataqatigiit iluarisimaarparput, taamaalilluni inissiat pitsaassusaannut naleqqiullugu akisinaariqaranilu akikinaarisoqannginnissaa qulakkeerneqassasoq naatsorsuutigigatsigu.

 

Inuit Ataqatigiit allannguutissatut siunnersuummi § 1, immikkoortoq 2-mi, nammineerluni illulianut tunngatillugu eqqartuussivilersuussisoqarsinnaannginneranik taarsigassarsianullu sallunaveeqqutaasinnaannginneranik aalajangersakkap nassataqarnera iluarisimaarput.

 

Tamatumani nammineerluni illuliortup taarsigassarsisulluunniit kisimiilluni piginnittussaaneranik qularnaarisussaammat.

 

Inuit Ataqatigiinni peqqussutissap suliarinerani maluginiarsimavarput, peqqussutit atuutsinneqaleraangata, peqqussutit maannamut atuuttut allannguutillu immikkuulertarneri. Tamanna suliarnermi pisarissersuutaasutut uparuarusupparput. Peqqussutillu allannguuteqarsimagaangata allannguutaat ilanngullugit peqqussutit nutaat tamakkiisullu siammarneqartarnissaat kissaatiginartuutillutigu.

 

Naggatitaatigut Inuit Ataqatigiinniit oqaatigissavarput, allannguutissatut siunnersuut ilaqutariippassuarnik kommunillu eqquisussaammat atuisussanut paasinarluartumik qaammarsaassutigineqarlunilu paasissutigineqarnissaa pingaaruteqarluinnartutut isigalutigulu kissaatigigatsigu.

 

Taamatut oqaaseqarluta aappassaaneerneqannginnermini Ineqarnermut Ataatsimiititaliamit sukumiisumik suliarineqarnissaa innersuussutigaarput.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

Siunnersuutaasup ersarissitippaa kommunit aammalu Namminersornerullutik Oqartussat sanatissimasaasa illut imaasiinnarlugit tunineqarsinnaanissaat. Aammattaaq tunisisoqassappat aalajangersimasumik %-imik immikkoortittisarnissat anguniarneqarmata.

 

Kattusseqatigiinniit oqaatigissavarput, kommunit taamatut iliornerisigut Namminersorlutik Oqartussat aningaasat isertussat pinngitsooratik illuliornermut sanaartornermut atorneqarnissaat ersarissumik maleruagassaqalernissaat nuannaarutigigatsigu.

 

Taamatummi iliortoqarngippat aningaasat isertussat Namminersornerullutik Oqartussat karsiannut toqaannartumik nakkartalissammata.

 

Taamaammat aningaasat Namminersornerullutik Oqartussanut isertussat aammattaaq maleruagassaqalernissaat Kattusseqatigiinniit nuanaarutigaarput, soorunami sukaterinerit pisariaqassapput, taamatut tunisinermi aningaasat eqqarsaatigalugit, neriuutigaarpullu Ataatsimiititaliamut attuumassuteqartumi sukumiisumik eqqartorneqarumaartut.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta suliap aappassaaniinnginnerani Ataatsimiitaliamut ingerlateqqinnissaa kissaatigaarput.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Allannguutissatut siunnersuut manna kommunit kissaatigisaannik naapitsineruvoq. Annerusumik oqaaseqarfigisariaqanngitsoq.

 

Taamaattoq ullumi oqaluuserisatta immikkoortortaani nr. 18-imi oqaaserisakka innersuullugit allannguutissatut siunnersuut isumaqatigalugu akuersaarnera maana nalunaarutigaara.

 

Aamma oqaluuserisassap matumarpiaap, oqaatigeriikkakka, tassa Realkreditikkut akiitsullit qanoq pineqarnissaat assorujussuaq tusarusunnarsisippaa.

 

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Siullermik nassuiaatigilaarusuppakka ukua, 60/40, %-imullu tunngassuteqartut.

 

Kommunip inissiat attartortittagai 60/40 najoqqutaralugu attartortinneqartartut, sanaartorneqarneranik taamaallaat Namminersornerullutik Oqartussat 60%-imik aningaasaliivoq, massakullu attartortittarneri kommunip isumagisaralugit.

 

Uani pineqartoq tassaavoq, Nuummi assersuutigalugu inissiat attartortittakkat taamatut aningaasalersorneqarsimasut qanga pilersinneqarmata. Assersuutigalugu inissiat 15-it tunineqarput 10 million kruunilerlugit.. Taakkua 10 millionit  60 %-ii uagut soorunami akilernikuugatsigit Namminersornerullutik Oqartussaniit, pisussaagaluarpagut, kisianni uani oqaatigaarput, 10 million kruunit ataatsikkut tigoriarlugit, kommunit Namminersornerullutik Oqartussallu isumaqatigiissusiorsinnaasut, 10 million  kruunit taakkua inissianut nutaanut qanoq ittunut sanaartornissamut atorneqarnissaannut isumaqatigiissusiorsinnaassasut.

 

Taavalu Aningaasaqarnermut Ataatsimiititaliami ilaasortat isumaqatigiissut akuerisinnaappassuk, ukioq ataaseq, ukiut marluk utaqqinngikkaluarlutik sanaartugassat tassaniittut kommunip aallartereersinnaagai.

 

Tassa imaappoq, 60%-ertai ilaareerput tassani, taamaattumik 100%-ii tassani pineqarput. Aningaasat isertinneqartut tamarmik inissialiornernut nutaanut kommunini tassani atoqqinneqarnissaat siunnerfigineqarpoq.

 

Inissiat najugarineqannginnerinut soorunalumi pissuteqartoqarsimassammat, ilaatigut immaqa illoqarfimmi tassani inissaaleqinnginneq, imaluunniit inissiat taakkua pineqartut kajungernarsimanngimmata, imaluunniit aserfallarujussuarsimammata najugarineqanngillat.

Najugarineqanngitsut taakkua paarineqarlutik, piginnittoqarlutik inissisimalernissaat aqqutigalugu taamatut allannikuuvarput.