Oqaluuserisassani immikkoortoq 34-2 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq sisamaat,
tallimanngorneq majip 3-at 2002, nal. 11:40
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Daniel
Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.
Augusta Salling, Aningaasaqarnermut
Naalakkersuisoq, Atassut..
Inatsisartut Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaat 2000-imi ukiakkut ataatsimiinnermi nalunaaruteqarami
oqarpoq misissuisinnaatitaaffini siammarneqartariaqarlutillu
erseqqissarneqartariaqartut.
2001-mi upernaakkut ataatsimiinnermi
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap misissuisinnaatitaaffiinik siammaanissaq
erseqqissaanissarlu pillugit siunnersuummik Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap ilaasortai tallimaasut saqqummiussaqarput.
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
ilaasortaasa tallimaasut siunnersuutaat siullermeerneqarami
tapersersorneqarluarpoq. Siunnersuutilli akuersissutigineqarnissaa
Naalakkersuisunit kaammattuutigineqarsinnaasimanngilaq. Naalakkersuisut
kaammattuuteqarsinnaannginnerannut pissutaavoq isumaqaramik Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaq nakkutilliinermini misissuinissaminut naammattumik
periarfissaqareersoq. Aammattaaq Inatsisartut aalajangiinerata aningasatigut
kingussaa Naalakkersuisut isumaliornartoqartippaat.
Aalajangiiffigisassatut siunnersuut
siullermeerneqarami Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliamut
suliassanngortinneqarpoq. Naalakkersuisut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq
qutsavigiumavaat aalajangiiffigisassatut siunnersuut sukumiisumik
suliarisimammassuk.
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
ilaasortaasa siunnersuutaasa nassatarisaanik Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap pisortat ingerlatsinerat misissuiffigisinnaalissavaa.
Aappassaatullu Namminersornerullutik Oqartussat aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffiutaat qulaajaaffigisinnaalissavaat. Pingajussaatullu
aningaasanut inatsimmi aningaasat immikkoortitat tamakkerlugit
qulaajaaffigisinnaalissallugit.
Pisortat ingerlatsinerannik
misissuisinnaatitaaneq inatsisilerinermut ataatsimiititaliaq isumaqaarpoq Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaq malittarisassat atuuttut malillugit taamaaliornissamut
periarfisaqareersoq.
Pisinaatitaaffilli taanna inatsisissatut
siunnersuutissami erseqqissarneqartariaqarpoq. Aammami Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap Pisortat ingerlatsinerannik misissuisinnaatitaanini
atoreerpaa. Soorlu Namminersornerullutik Oqartussat utaqqiisaasumik
ineqartitsisarnerannik naliliinermini. Pisortat ingerlatsinerannik
missuissarnerup kingunerisaanik aningaasartuutit allaffissornerullu annertusiartuinnarnissaat
pillugit Naalakkersuisut aarleqquteqarnerat Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini maluginiarpaa.
Taamaattumik Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliaq pissutissaqarsorivoq erseqqissassallugu Pisortat
ingerlatsineranni misissuineq soorunami ingerlanneqartariaqartoq.
Namminersornerullutik Oqartussanut naapertuutinngitsumik
anigaasartuuteqartitsinani imaluunniit allaffissornikkut ima annertutigisumik
artukkiinertaqanngitsumik allaat ingerlatsinermi pisussaafiit allat Naalakkersuisunit
isumagineqarsinnaajunnaarsillugit.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap
isumaa malillugu Pisortat ingerlatsinerannik misissuisinnaatitaaneq
isumatusaartumik atorneqartariaqarpoq aammalu Pisortat ingerlatsinerannik
misissuinermi aningaasartuutaasussat taamak isiornikkut pisariillisaanermi
pissarsiatut naatsorsuutigineqarsinnaasunut naapertuuttussanngorlugit.
Pisortat ingerlatsinerannik misissuinikkut
Inatsisartut Naalakkersuisullu aningaasartuutigisinnaasaat Naalakkersuisunut
suli aarlerinartoqartinneqarput. Ullumikkut Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq
aamma Inatsisartut sinneri Pisortat ingerlatsinerannik misissuinissaminnut
aningaasassaqaratillu sulisussaqanngillat. Taamaaliussagaangamillu
kukkunersiuisarfiit sulisikkajuttarlugit.
Aammattaarlu Naalakkersuisut ullumikkut nammineq Pisortat
ingerlatsinerannik misissuinermut paasissutissanik pissarsiniarnissaminnut
apeqqutinullu akissuteqarnissaminnut aningaasanik immikkoortitsisimanngillat.
Taamaammallu suliamut tassunga immikkut
piginnaanililinnik Naalakkersuisut atorfinitsitsisariaqalersinnaapput. Taamalu
allaffissornermut aningaasartuutit amerleriaateqarsinnaallutik.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq
pissutissaqarsorippat erseqqissassallugu pisortat ingerlatsinerannik
kukkunersiuineq soorunami ingerlanneqartariqartoq. Namminersornerullutik
Oqartussat naapertuutinngitsumik aningaasartuuteqartitsinani, tamanna
erseqqippallaanngilaq ulluinnarnilu sulinemi atorneqarsinnaanani. Tassami
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq annertuumik taamatut
nalilersuisinnaatitaammat.
Nakkutilliinermut aningaasanik
atuisoqartaraangat taava aningaasat taakku innuttaasunik sullissinerup
pitsanngorsarneranut atorneqarsinnaaneq ajorput. Ullumikkullu sullissinerup
pitsaanerulernissaa amerlaqisusunit kissaatigineqarpoq. Taamaammallut
Naalakkersuisut Pisortat ingerlatsinerannik misissuisarneq
killeqartikkusuppaat.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap
isumaliutissiissutaata immikkoortua tulliuttoq Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap Namminersornerullutik Oqartussat aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffiutaanik misissuisarnerannut tunngasuuvoq. Immikkoortoq
taanna Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap marluinngorlugu suliarisimavaa.
Aappaa kiffartuunneqarnissamik
isumaqatigiissummik Namminersornerullutik Oqartussat aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffiutaanut isumaqatigiissutaasimasunik
paasiniaasinnaatitaanermut tunngasuulluni. Immikkoortullu aappaa
aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffinnik namminermik paasiniaasinnaatitaanermut
tunngasuulluni.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq
isumaliutissiissummini allappoq aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiit
kiffartuussinissamik isumaqatigiissuteqarsimasut kukkunersiuisui
Namminersornerullutik Oqartussanit immikkut nalunaaruteqaqquneqarsinnaasut
ilumut ingerlatseqatigiiffik isumaqatigiissummik malinnissimanersoq.
Tamaaqataanillu Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaq periarfissaqarpoq Naalakkersuisut kiffartuunneqarnissaminnik
isumaqatigiissutaat naleqquttumik ilusilersorneqarsimanersoq kukkunersiuisumut
avataaneersumut misissortissallugu.
Allatulluunniit oqaatigalugu
Naalakkersuisut kiffartuunneqarnissaminnik isumaqatigiissuteqarnerminni ilumut
aningaasanut tunngaasut pisariaqarnera malillugu ilsiginiarsimaneraat.
Kiffaartuussinissamik isumaqatigiissutit
aqqutigalugit Namminersornerullutik Oqartussat aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffiutaannut nunatta karsiata aningaasaataanik ingerlaartumik
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap paasisimasaqarusunnera nakkutilleerusunneralu
naammassiniarlugu periarfissat taakku naammassorinarput.
Naalakkersuisut paasinninnerat malillugu
kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissut ilusilersorneqarluarpat
Namminersornerullutik Oqartussat nammineerlutik periarfissaqarput
isumaqatigiissutit naammassineqarsinnaanerannik nakkutilliinissaminnut.
Kiffartuussinerit suusut erseqqissarneqarsimappata aammalu angusassat
uuttorneqarsimasinnaasut atorneqarpata. Taava ingerlatseqatigiiffiup
isumaqatigiissutinik naammassinnissimanera pillugu kukkunersuisumit atsiukkamik
nalunaaruteqartitsinissaq amerlanertigut pisariaqarneq ajorpoq.
Aamma ingerlatseqatigiiffiup
kukkunersiuisuisa suliassaqartitaaneruuppat taava ingerlatseqatigiiffiup
kukkunersiuinermut suli amerlanerusunik aningaasartuuteqalissaaq.
Aningaasartuutillu taakku Namminersornerullutik Oqartussanut tuttassapput
kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutinut akiliutit
amerlanerulertussaammata.
Ilisimatitsissutigisinnaavara ullumikkut
kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutit 23-ummata aammalu kukkunersiusut
nalunaaruteqartinneqarnerat 30.000 kr aamma 200.000 kr-nit akornnanni
akeqarmat. Tassa isumaqatigiissutit annertussusiat pisariussusiallu
apeqqutaalluni.
Taava ukiumut aningaasartuutit millionit
ataatsit marlullu akornanni amerlassuseqalissapput.
Aningaasartuutigineqarsinnaasut isiginiarlugit Naalakkersuisut isumaqarput
kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutit tamarmik ingerlatseqatigiiffiit
kukkunersuisuinit uppernarsarneqartussanngorlugit malittarisassiortoqariaqanngitsoq.
Aatsaat immikkut pisoqartillugu tassa
isumaqatigiissutikkut suliassiissutaasut ilumut tunniunneqarsimanersut
misissoruminaatsillugu taamak ittumik piusaqartoqartariaqarpoq.
Akerlianik Naalakkersuisut
isumaqatigisinnaavaat Namminersornerullutik Oqartussat kukkunersiuisuisa
avataaneersut kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutit ilusilersugaanerinik
imarisaanillu misissuisinnaatitaassappata.
Massakkut kiffartuunneqarnissamik
isumaqatigiissutit pitsanngorsarlugit aallartereerpugut. Tassami Aningaasaqarnermut
Naalakkersuisoqarfik pisortaqarfinnik allanik peqateqarluni Namminersornerullutik
Oqartussat kiffartuunneqarnissamik isumaqatigiissutaat missoqqissaartalerpaat
pitsannguutaasinnaasullu ilannguttarlugit.
Aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiit
paasiniaavigineqarsinnaanerat eqqarsaatigalugu Inatsisineqarnermut
Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani ajornartorsiutit tunngaviusut
pingaaruteqartullu eqqartorneqarput Naalakkersuisut Inatsisartullu
nakkutilliisussaatitaanerannut tunngasuusut.
Isumaliutissiissummi ersertutut Naalakkersuisut siusinnerusukkut
nalunaarutigeerpaat pilersaarutigigamikku pisortat aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffiutaasa sulinermini toqqammavissaat
iluarsineqartariaqarnersut nalilersussallugu. Sulinerannut ilanngunneqassapput
siunissami periusissatut pilersaarutit nalunaarutigineqartarnermullu
periaasissat siulersuisut toqqartorneqartarnerannut
inissitsiterneqartarnerannullu piumasaqaatit siulersuisut akisussaaffiinut
sillimmasiisarnernullu malittarisassat aningaasaatit ilusilersugaaneri.
Tamatumani ilanngullugit ingerlatseqatigiiffiit ataasiakkaat aningaasatigut
sillimanerat kiisalu iluanaarutissatut anguniakkat allallu.
Naalakkersuisuni nalunaarutigaarput
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani oqaatigineqarmat
Naalakkersuisut aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiit sulineranni
atugassarititaasut pillugit oqaatigisaat suut tamaasa ataatsimut isigalugit
nunatsinnut kiisalu aningaasatigut periarfissatsinnut naleqquttumik aaqqiinissamut
aallaviusinnaammata. Taamaaqataanillu aamma aalajangiiffigisassatut
siunnersuutit siullermeerneqarnerani Naalakkersuinikkut kissaatigineqartunut
naapertuummat.
Naalakkersuisut piginnittutut sulinerat pitsaanerpaaq
aamma Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap paasissutinneqarsinnaanera
pitsaanerpaaq qanoq anguneqarsinnaanersut naliisussamik suleqatigiissitaliortoqarnissaanut
aalajangiiffigisassatut siunnersuutip tunngasortaata allanngortinneqarnissaanik
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap siunnersuutaa tamakku tunngavigalugit
Naalakkersuisut isumaqatigisinnaavaat.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap
isumaliutissiissutaani apeqqut kingulleq sammineqartoq tassaavoq
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap aningaasaateqarfinnut peqatigiiffinnut
sullissiveqarfinnut kommuninullu nunatta karsianiit tapiiffigineqartartunut
paasiniaasinnaatitaaneq.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq
isumaqarpoq Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap tamatumuunakkut piginnaatitaaffiisa
annertusineqarneranni aningaasartuutit ilumut pissarsianut
naleqqiunneqarsinnaassanersut qularnaateqartoq.
Tassami aningaasaareqarfiit peqatigiiffiit
sullissiveqarfiit kommunillu kukkunersiuisartuinit misissuiffigineqartareerput.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap malittarisassat
allanngortiterneqarnissaanut tunngatillugu Naalakkersuisunut kajumissaarutigaat
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap misissuisinnaatitaaffii
iluaqutissartalimmik erseqqissarneqarsinnanersut isumaliutigeqqullugu. Immaqalu
annertusineqarsinnaanersut tapiissutinik tigusisartut erseqqinnerusumik
suussusaat taasat ilanngullugit misissuiffigineqarsinnaanngorlugit.
Aammattaaq Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliap Naalakkersuisut kajumissaarpaat isumaliutissiissutini
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq peqataateqqullugu.
Naalakkersuisut isumaliutigiumavaat
tapiissutinik tigusisartut ilaat Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliamit aamma
misissuiffigineqarsinnaanngussanersut. Soorluttaaq Naalakkersuisut Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaq sulinermut tassunga peqataatissagaat.
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq
isumaqatigiittoq siunnersuuteqarpoq Naalakkersuisut Inatsisartut ukiakkut
ataatsimiinneranni malittarissassanik atuuttunik allanngortitseqqullugit
peqquneqassasut taamaalilluni Inatsisartut Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaat misissuisarnissaannut erseqqissunik
toqqammavissaqalersillugu.
Taamaaqataanillu Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliap siunnersuutigaa suleqatigiissitaliortoqassasoq Naalakkersuisut
aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffiit piginnittutut isumaginninnerannik
nukittorsaanissamik aammalu Inatsisartut tamatumani nakkutilliisutut
inissisimanerannik nukittorsaanermut siunnersuuteqartussanik.
Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap
isumaliutissiissutaa malissappassuk Naalakkersuisut piareersimapput
inatsisissatut siunnersuummik saqqummiussaqassallutik Pisortat
ingerlatsinerannik kukkunersiusarnermut erseqqissumik toqqammaviliisussanik.
Naalakkersuisulli aamma ilisimaqqussavaat taamaaliorneq Inatsisartut
Naalakkersuisullu allaffissorneranni aningaasartuutit amerlinerannik
kinguneqarsinnaammat.
Naalakkersuisut aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffinnik piginnittut isumaginninnerannik nukittorsaanissamik
aammalu inatsisissatut tamatumani nakkutilliisutut inissisimanerannik
nukittorsaanermut siunnersuuteqartussamik suleqatigiissitaliortoqarnissaa aamma
Naalakkersuisut isumaqatigisinnaavaat. Qujanaq.
Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat,
Atassut..
Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq
qujavugut. Taava maannakkut partiit oqaaseqartuinut nuuppugut.
Lars-Karl Jensen, Siumup oqaaseqartua.
Suliap matuma aallartinneraniit Siumumiit
oqaaseqaatigisarnikuusagut innersuussutigalugit Inatsisit atortinneqarnerannut
Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa naatsuannguamik imatut oqaaseqafigissavarput.
Siumumiit aalajangiusimavarput
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap pisinnaatitaaffiisa maannakkornit
annertunerunissaat suleqataaffiginiarlugu. Isumaqarluinnaratta Inatsisartut
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaat pisinnaatitaasariaqartoq
Namminersornerullutik Oqartussat tamakkiisumik ilaannakortumilluunniit
ingerlatseqatigiiffiutaannut Inatsisartutigoortumik aningaasaliissutaasunik
allanillu tamanik qulaajaasinnaanerata annertusitinneqarneratigut, tamannalu
pissusissamisoorpoq suleriaatsimut naleqqussarneqartariaqartoq.
Siumumiit pingaartipparput sullissinermi
isumaqatigiissutit pissusissaattut ingerlanneqarnerisa Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliamit qanimut malinnaaffigalugit suleriaaseqartoqarnissaa.
Tassuuna aamma anguneqarsinnaammat assersuutigalugu tapiissuteqarfiullutik
ingerlatsiffiit imaluunniit ingerlatseqatigiiffiit Namminersornerullutik
Oqartussanit pigineqartut pitsaanerpaamik ingerlanneqarnerisa nakkutigineqarnerisa
sukumiinerulernissaat naammaginartumillu ingerlatsinerisa
Inatsisartutigoortumik qanimut malinnaaffigineqarnissaat ataatsimiititaliap
qanimut malinnaaffigisariaqarai.
Taamaattumik Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap suleriaasiata allannguuteqarnissaa aqqutissiuunniarlugu
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaq isumaliutissiissummi inassutigisai
Siumumiit tamakkiisumik taperserlugit Naalakkersuisut kaammattuutigissavarput
isumaliutissiissummi inassutigineqartut malillugit Inatsisartut
kukkunersiusarnerannut maleruagassat allannguuteqarnissaannik Naalakkersuisut
suliaqassasut. Tamannalu Inatsisartut ukiakkut 2002-mi ataatsimiinneranni
saqqummiunneqassasoq. Suliassallu pitsaasumik suliarineqarnissaa
qulakkerniarlugu suleqatigiissitanik pilersitsisoqassasoq Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliap siunnersuutigisaatut inuutalersukkanik.
Siumumiit taamatut oqaaseqarluta
Inatsisartut kukkunersiuinermut ataatsimiititaliaata suleriaatsimi
pisinnaatitaanerunissamik noqqaassutaat taperserparput.
Godmann Jensen, Atassutip oqaaseqartua.
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
oqartussaaffiisa allanngortinneqarnissaa pillugu aalajangiiffigisassatut
siunnersuut ukiakkut 2001 Inatsisartut ataatsimiinneranni siullermeerlugu
saqqummiunneqarpoq. Siunnersuuteqartuullutik taamanikkut kukkunersiuinermut
ataatsimiititaliami ilaasortaasut tamarmiusut.
Atassummiit oqaatigissavarput siunnersuut
pingaaruteqarluinnartutut isigatsigu. Taamaattumik aappassaaneerneqartinnagu
peqqissaartumik nalilersuiffigineqarnerani ataatsimiititaliami susassaqartuni
suliarineqarnerani aamma peqataaffigisimagatsigu.
Siunnersuut pillugu akissuteqaammi
takuneqarsinnaavoq Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaata
siunnersuummik nalilersuilluni isumaliutissiissutaa akissuteqarnemi annertuumik
tunngavigineqarsimasoq.
Atassummiit isumaqarpugut
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa Inatsisartut aammalu
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap pisussaaffeqarnerannut siunissamilu
suleriaqqinnissaminnut sumut qanorlu killeqartitaanerannut tunngasumik
paasissutissiinissamut tunngavissilluarsimasoq.
Nalunngilarput Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliap annertunerusumik pisinnaatitaaffeqarnerulernissaa
siunnersuutitut saqqummiunneqarmat Inatsisartunut ilaasortat amerlanerpaat
siunnersuummut tapersersuisimammata. Tapersersuinermullu tunngavigineqartoq
tassaalluni ilaatigut aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffissuit
Namminersornerullutik Oqartussanit pigineqartut annertuumik ingerlanniarneqarnermikkut
ajornartorsiuteqartartut ajutoorluinnannginnerini Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliamit akuleruffígineqarsinnaanerat anguniarneqarsimalluni.
Akissuteqaamma aamma takuneqarsinnaavoq
misissuilluareernerup ersersikkaa Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
annertunerusumik pisinnaatitaaffilerneqarpat aningaasartuutit aamma annertuumik
qaffariaateqarnerannik kinguneqartussaasoq.
Tassungalu atatillugu erseqqissarneqarpoq Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaq inatsisit atuutereersut tunngavigalugit annertuumik
pisinanatitaaffeqareersoq. Tamannalu sulinermini arlaleriarluni
malunnaateqartumik takutittareersimallugu.
Atassummiit aamma malugiarparput
siunnersuut pillugu Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaata
isumaliutissiissutaa tunngavigalugu akissuteqaat tapersertariaqartoq.
Siunnersuut peqqissaartumik nalilersuiffigineqarsimavoq.
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
pisinnaatitaaffii ersarissarneqarlutillu eqaallisarneqarsimapput aammalu
siunnerfittut pitsaasutut takusinnaasimavarput isumaliutissiissummi
siunnerfigineqartoq. Tassalu Naalakkersuisut aktiaateqarluni
ingerlatseqatigiiffimmi piginnittutut isumaginnittussaanerannik
nukittorsaasussamik.
Aammalu Inatsisartut tamatumani
nakkutilliisutut inissisimanerannik nukittorsaanermut siunnersuuteqartussamik
suleqatigiissitaliortoqarnissaanik Inatsiseqarnermut ataatsimiititaliap
siunnerfeqarnera Naalakkersuisunit aamma isumaqataaffigineqartoq Atassummiit
isumaqatigilluinnaratsigu oqaatigissavarput.
Taamatut oqaaseqarluta siunnersuut pillugu
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa tunngavigalugu
Naalakkersuisut akissuteqaateqarneranut isumaqataanerput nalunaarutigaarput.
Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit.
Qujanaq. 2001-mi ukiakkut ataatsimiikkatta
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap annertunerusumik piginnaatinneqalerluni
misissisinnaalersinneqarnissaa siunertaralugu aalajangiiffigisassatut
siunnersuut eqqartorparput.
Namminersornerullutik Oqartussat
aktiaateqarluni ingerlatseqatigiiffissuinit pissutsinik ataatsimiititaliap
ilaatigut aamma misissuisinnaatinneqalernissaa sammineqarluni.
Ilisimaneqartutut siunnersuut Inuit
Ataqatigiinnit tapersersorneqarluarpoq soorluttaaq Inatsisartuni partiit allat
Kattusseqatigiit kiisalu ilaasortat Attaviitsut ataasiakkaat aamma taamak
isummersortut.
Ullumikkut siunnersuutip
aappassaaneerneqarnerani Inuit Ataqatigiit isumaat allanngorsimanngilaq.
Nuannaarutigaarpullu Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa
ullumikkkut saqqummiunneqartoq tamatuminnga aamma naqissusiisoq
siunnerfeqartorlu tapersersinaanngoratsigu naak Naalakkersuisut tamanna aamma
ornginarterujussuanngikkaluaraat.
Inuit Ataqatigiit Inatsisartut
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliaat ukiarmimiilli sukumiisumik
peqqissaartumillu suliaqarsimanerat pillugit qutsavigissallugit
pissusissamisoorsorivarput. Maluginiarparpullu Naalakkersuisut
Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap inassuteqaatigisaannut malinnissallutik
piareersimanerarmata. Taamatullu Inatsisartut ukiamut ataatsimiinnissaannut
inatsisissatut siunnersuutinik saqqummiussilersaarmata malittarisassanillu
atuuttunik aamma allanngortitsissamaarlutik.
Inuit Ataqatigiit tamanna iluarisimaarluinnarparput.
Taamaattumik annertunerusumik oqaaseqarnisssamut pissutissaqannginnatta
taamaalilluta Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaanut
tamakkiisumik matumuuna tapersiinerput nalunaarutigiinnarparput.
Mogens Kleist, Kattusseqatigiit
oqaaseqartuat.
Qujanaq. Aallaqqaammut oqaatigilaassavara
oqaaseqatigiit pingajuanni allaqqasoq Aullumikkut Naalakkersuisuni@ taanna
peertussaammat kukkunikkut ilaasimammat. Taavalu aamma oqaaseqatigiit
quppernerit aappaani kingullerpaap tullia allaqqasoq Aneriuutigaarput@ aamma taanna piiginnartussaammat kukkunikkut allassimammat.
Aalajangiiffigisassatut siunnersuut ukioq
kingulleq ukiakkut saqqummiussatsinnut innersuussilluta aalajangiiffigisassatut
siunnersuut aammalu Inatsisartut Inatsiseqarnermut Ataatsimiititaliata
isumaliutissiissutaa tamakkiisumik taperserlugu oqaatigissavarput.
Eqqaamalluinnarparput ukiaq
saqqummiunneqarmat Naalakkersuisuusut siunnersuummut akerliusimammata.
Taamaakkaluartut Inatsisartutut ilaasortat amerlarnerussuteqarluartut
isumaqataallutik qinerseqataanikuupput.
Siornatigut pisarsimasut eqqaallugit,
tassalu Puise A/S, Disko A/S, KNI, Qorlortorsuaq il.il. pisariaqalivippoq
Inatsisartuniit misissuisitsisinnaalernissat. Imaanngitsoq suut tamaasa
kukkunersiusut misissuiffigissagaat, kisiannili Inatsisartut piumasaqaataat
malillugit misissuisinnaanissat ammaanneqassappata, pasitsaanneqarpat
suliffeqarfiit Namminersornerullutik Oqartussat Sullissinissamut
isumaqatigiissutaasa ajunngitsumik ingerlanersut naliliiffiginissaannut
imaluunniit suliffeqarfiit aningaasatigut ingerlanneqarnerisigut
atortumiinnginnerini pasitsaassaqaraanni misissuisinnaanissat.
Imaanngitsoq undersĝgelseskommissionitut,
kisiannili Inatsisartut kukkunersiuisuisa oqartussaaffii annertusinerisigut
misissuisinnaanissat ammaanneqartariaqarmata. Ullummikkummi
sanilliussinnaasatta ilagaat qallunnaat nunaanni naalagaaffiup kukkunersiuisui
taakkua oqartussaaffeqarfii annertunerupput aktieselskabinut tunngatillugu.
Aktieselskabit qanimut misissuiffigisinnaavaat piumasaqaateqartoqarpat.
Taamaattorli uagut aktieselskabinut tunngatilligu annertunerusumik
misissuisinnaanissamut periarfissaqanngilagut.
Ullumikkummi sullissinissamut
isumaqatigiissutit taaneqareersutut milliardit affaat sinnerlugit naleqarmata
aperisariaqarpugullu isumaqatigiissutit eqqortumik atorneqarnersut.
Nalunngilarpummi siornatigut politikkikkut kukkussutit puiguinnarneqartartut
ikinngeqisut aammalu Namminersornerullutik Oqartussat suliffeqarfiutaanni
siulersuisuusarsimasut annertunerusumik akisussaatinneqartarsimanatik
suliffeqarfissuit aningaasatigut atuileraangata.
Taamatut ilisoqaraangat innuttaasut
taakkuusarmata kukkussutaasunut akiliisartut. Taamaattumik Kattusseqatigiinniit
sakkortuumik piumasaqaatigaarput suliffeqarfissuarnik Namminersornerullutik
Oqartussanit pigineqartunit siulersuisut ingerlatsinermut kukkussutinut
akisussaatinneqartalernissaat.
Taamaammat ullumikkut pisariaqalerput
Inatsisartut kukkunersiuinermut annertunerusumik pisinnaatitaaffeqalernissaat
piumasaqaatigissallugu. Ullumikkummi pissutsit taamaattut
akuersaaginnarneqarsinnaanngilluinnarput.
Inatsisartut Inatsiseqarnermut
Ataatsimiititaliaata isumaliutissiissutaa Kattusseqatigiinniit
taperserusupparput. Tassami Inatsisartut allattoqarfiaanniit Naalakkersuisullu
allattoqarfiaanniit ataatsimiitialiortoqarsinnaanissaa innersuussutaammat.
Taamatut oqaaseqarluta
aalajangiiffigisassatut siunnersuummut Kattusseqatigiinniit akuersaarnissarput
matumuuna oqaatigissavarput. Qujanaq.
Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat,
Atassut..
Mogens Kleist qutsavigaarput.
Ingerlariaqqitsinnata oqaatigilaassavara ungasinngitsukkut Inatsisartut
taasisussaammata.
Per Berthelsen, attaviitsoq.
Qujanaq. Inatsisartuni
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap siunnersuutaa tapersersorakku matumuuna
nalunaarutigeriissavara. Nassuerutigissavarami Inatsisartut Kukkunersiuinermut
Ataatsimiititaliaata oqartussaaffimmi iluini allannguinissamik
aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa saqqummiunneqaqqaarmat
akuerseqataaffigiinnavissanerlugu akunnattooqqagaluarama. Tassanimi aamma
Naalakkersuisut itigartitsinissamut patsisilersuutaat taamanikkut
assigiinngitsutigut ilumoortortaqarlutik tusaanngitsuusaarneqaannarsinnaanngimmata.
Maannali
akunnattuungassutaarulluinnarlunga siunnersuutaasoq tapersersorumavara.
Piffissami kingullermi sivikeqisumik politikkikkut Naalakkersuisunikkullu aqunneqartumik
pisartorpassuit uani toqqaannartumik qassiiliuutissanngorlugit
ataasiakkaarlugit taakkartunngikkaluarlugit peqqutigalugit.
Uangami tunginnit sumilluunniit
inuttarsiuineq toqqartaarinissarlu sunniuffiunngimmata,
siunnerfiussanngilluinnarlutillu. Ajuusaarnaraluartumik
nassuerutigisariaqalerparput pisartut arlaqaqisut maanna sakkortuumik
uparuaaginnarsinnaajunnaaratta. Assingusunilli siunissami pisoqaqqissinnaanera
pinngitsoorsinnaajumallugu ingerlatsinermut atatillugu nakkutilliisinnaanerup malittarinnissinnaanerullu
nutarteriffiginissaat pisariaqalersoq.
Taamak iliornikkut anguniagaq
salliutinnagu inuilli aalajangersimasut pinerullugit inuttalersuisarnerit
ajuusaarnartumillu piumasaarsornerujussuit takussaalernikuusut
pakkersimaarnerulersinnaajumallugit.
Qanorluunniimmi oqaaseq
nakkutiginninnerulernissaq akunnitsinni mamaatsoornartigigaluarpalluuniit
inuiaqatigiinni politikkikkut sullissinermut atatillugu atussallugu
avaqqussinnaajunnaarparput. Nalunnginnatsigu suliffeqarfiutitta iluini
ajutoortoqarpat taava tamanna inuiaqagitigiinnit nammatassaasartoq.
Taamatut naatsumik oqaaseqarlunga
Inatsisartut Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaata oqartussaaffii
allanngortinneqarnissaanik aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa akuersaarakku
nalunaarutigaara.
Per Rosing-Petersen,
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliami Siulittaasoq.
Qujanaq. Tassa
aappassaaneerneqarnermini aamma siunnersuutip malunnarluinnaqqissaartumik
Inatsisartuni tapersersorneqarnera soorunami qutsatissaraarput. Aammalu minnerunngitsumik
Inatsisartut Inatsit Atortinneqarneranut Ataatsimiititaliap
isumaliutissiissutaa annertooq aamma assigiinngitsorpassuarnik
siunnersuuteqarnerput toqqammavigalugu suinnerfeqartoq
soqutiginaateqarluinnartunik tikkuussaqartoq aamma qujassuteqarfissallugu
pissusissamisoortutut uanga isigaara.
Minnerunngitsumik una
isumaliutissiissummi quppernerup tallimaaniittoq issuaavigiilaarusuppara
oqaatsit imaattut inatsisit atortinneqarnerannut ataatsimiititaliaq
aallaqqaasiullugu Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq siunnersuuteqarnerminni
tunngavissaatillugit tunngaviusumik isummersuutai Ataatsimiititaliap
nalinginnaasumik tapersermagit.
Inatsisartullu sulinerannut
annertuumik pingaarutilimmik Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliaq sukumiisumik
annertuumillu piareersateqarsimaneranut qujaffigissallugit inatsisit
atortinneqarnerannut ataatsimiititaliaq pissutissaqarsorivoq.
Oqaatsit kusarnartorujorujussuit
taamaattut aninneqarneri soorunami aamma uagutsinninngaaniit qujaffiginngitsoorsinnaanngilarput.
Taannalu toqqammavigalugu aamma partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu
oqaaseqaataat tassuuna aamma ersarereerput taanna qularnaatsumik taamannak
taperserneqartoq.
Aamma immikkut assigiinngitsut
taakkartornianngikkaluarlugit Per Berthelsenip oqarnera tassani pisariaqartoq
nakkutiginninnerulernissaq tunngavissaqarluinnaqqissaartutut oqarnera
tunngavigalugu una sapaatip akunneri marluk pingasorsuit qaangiukkaluartut
immikkoortoq 74-mut atatillugu Naalakkersuisut Siulittaasuata oqaasiit uunga
naaptertuuttutut isigigakku issuaafigilaassavara imannak oqarami. AKukkunersiuisoq aamma inuiaqatigiit
tatigisatut sinniisuatut taaneqartarpoq@. Tassa taamaattumik aamma uagut
Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliami sulinitsinni taamatorluinnaq isigisariaqaratta
taanna naapertuuttorujussuartut uanga isigaara.
Tapersersorneqarluarmat
annertunerusumik oqaaseqarfiginagu aamma ataatsimiititaliap aammalu
Naalakkersuisut paaseqatigiillutik taamannak suleqatigiissitaliornissaat
ukiamut ataatsimiinnissatsinnut siunnersuusiortussamik
ataatsimiititaliortoqarnissaa taanna siunniunneqarmat. Neriuuteqassuunga
sulilluarumaartut taakkua suleqatigiiissitat.
Aammalu una inatsisartoqarnermut
nalunnginneqartutuut 98-mi Inatsisartut Naalakkersuisullu avissaartinneqarneranik
Inatsisartoqarnermi oqaluttuarisaanermi pingaaruteqartumi pineqarnerani aammalu
pingaaruteqarluinnartumik una kinguneqartussaammat taanna
eqqaasitsissutigilaavinnassavara. Qujanaq.
Daniel Skifte, Inatsisartut
Siulittaasuat, Atassut.
Per Rosing-Petersen qutsavigaarput.
Erniinnannguaq taasissaagut. Taamaattumik taanna eqqaasitsissutigeriarlugu
taavalu maannakkut naggataarutaasumik oqaaseqassaaq Aningaasaqarnermut
Naalakkersuisoq.
Augusta Salling, Aningaasaqarnermut
Naalakkersuisoq, Atassut.
Naalakkersuisut sinnerlugit
qujavunga oqaaseqartunut aammalu oqaaseqartut tamarmik isumaqatigeeqqissaarmata
suliap uumap ingerlaqqinnissaa qanoq ingerlanneqassanersoq. Taamaattumik
annertunerusumik oqaaseqaqqinnanga oqaatigiinnassavara tassa siunniunneqartoq
ataatsimiititaliami pilersitsinissaq ukiamut inatsissamik saqqummiussaqarnissaq
siunertaralugu taanna pilersinneqassammat. Qujanaq.
Daniel Skifte, Inatsisartut
Siulittaasuat, Atassut.
Aningaasaqarnermut Naalakkersuisoq
qutsavigaarput. Taava immikkoortoq 34-p Kukkunersiuinermut Ataatsimiititaliap
oqartussaaffiisa allanngortinneqarnissaat pillugu aalajangiiffigisassatut
siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani maannakkut taasineqassaaq.
Inatsisit Atortinneqarnerannut
Ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq suleriaatsini paragraf 33 immikkoortoq 2,
naapertorlugu isumaliutissiissumi allannguutissatut siunnersuummik
saqqummiussivoq.
Allannguutissatut siunnersuut
piffissarititap iluani saqqummiunneqarpoq. Suleriaaseq malillugu
allannguutissatut siunnersuut siulliullugu taasissutigissavarput. Inatsisit
Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutaanut
isumaqataasut maannakkut qinnuigissavakka nikueqqullugit. 26. taava Inatsisit
Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliap siunnersuutaanut akerliusut
qinnuigissavakka nikueqqullugit soqanngilaq. Inatsisit atortinneqarnerannut
ataatsimiititaliap allannguutissatut siunnersuutaanut isumaqataanatilluunniit
akerliunngitsut qinnuvigissavakka nikueqqullugit:
soqanngilaq.