Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 45-1

[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Nĉste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut aqqarnat, sisamanngorneq 25. april 2002

 

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 45

 

Pilersuinikkut pissutsit pitsanngorsaavigineqarsinnaanerat pillugu '36 naapertorlugu Naalakkersuisun­ut apeqqut.

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

 

 

Jakob Sivertsen, Atassut.

Qujanaq. Danmarkimiit nunatsinnut umiarsuartigut nioqqutissanik pilersuinerup pitsaanerulersinneqarniss­aa anguniarlugu umiarsuit nioqqutissanik pajuttut tikiaarnerusalernissa­at aammalu sapinngisamik kingulliullutik pajuttut pinngortitap sikorsuaqarnera­lu peqqutaatillugit tikisinneqartalernissaat anguniarlugu Naalakkersuisut qanoq iliuuseqarniarnerannik apeqquteqaate­qarpunga.

 

Ukiuni kingullerni tupinnaannartumik silaannaap allanngorneratigut, ukioq kaajallallugu Danamarkimiit imaluunnit Islandimit nunatsinnut Tasiilaq Illoqqortoormiit eqqarsaatiginerullug­it umiarsuartigut nioqqutissanik pilersuisinnaanerup pilersaarusiorluarneratig­ut periarfissanillu atorluaanikkut ukiup qaammataasa amerlanersaani ingerlanneqarsinnaasaraluartoq, soorlu umiarsuit siusinnerusukkut tikittalersillugit, kiisalu kingullerpaamik tikittartut aamma tikittarnerat kinguartil­lugit. Taamaaliornissaq ukiut kungilli­it ingerlaneranni ajornanngivissumit piviusunngortinneqarsin­naagaluartoq umiarsuaatilissuan­it tunuarsimaarfigineqartuarpoq.

 

Qanga umiarsuit tingerlaataannarmik ingerlateqarallarmatali nunatta ukiuunerani tikikkuminaattarnersua­ni sikorsuaqartarneranilu oqaluttualiat qanga ujaraannarnik sakuaqarallarner­up nalaani pisimasut oqaluttuaannanngorsimasut, sakkuliullugit umiarsuaatilissu­it nunatsinnut pilersuisussaatitaanerminnik taamannak millioninik akilerlugit isumaqatigiissuteqarfigisimasut tunuarsimaartuarnerat, pinngortitamiillu malinnaalluannginner­at peqqutigalugit, pisariaqanngitsu­nik nioqqutissanik taamannak akilinn­ik timmisartukkut tikisitanik uagut kalaallit, aningaasaqassut­sitsinnut akissaqartinngisatsinnik akissatuannguagut atorlugit pisisariaqartartugut aaqqiiffiginiar­tariaqalerpaatigut.

 

Nunatsinni nioqqutissanik pilersuinissamik pisussaaffilerneqarsimagaanni pissutsit qanoq ittuuneri periarfissallu qanoq ittuneri malinnaaffigineqarnerusariaqalerput. Tamatumani nioqqutissan­ik atuisunut pitsanerpaamik pilersuisussaatitaanerup eqquutinneqarnissaa anguniartariaqarma­t.

 

Soorlumi aamma nunatta avannaani tassa Diskobugtimi ukioq manna sikunianngitsorsuusoq takuarput. Taamakkaluartoq nioqqutissanik pilersuinissamik pilersaarutaasut aamma allanngortinniarneqanngitsu­t. Qasigiannguani Qeqertarsurmi Ilulissanilu angalanitsinni paasivarpu­t, naak suligasuarnikkut nioqqutissanik nutaanik pilersuinissaq, minnerunngitsumil­lu nioqqutissiat nutaanerannik assortorneqarnissaanik pisariaqartitsisoqaraluaqiso­q, tamakku isiginngitsuusaagin­narneqarsinnaajunnaarput.

 

Ullumikkut qaammataasat iluaqutigalugit, nunatta sineriaani sumiikkaluaraanniluunniit sikut sumut ingerlanerat qanoq annertutiginerat ullut tamaasa malinnaaffigalugit malittarineqarsinnaangorsimappu­t. Taamaattumik isumaqarpunga pissutsit periarfissarititaasul­lu malinnaaffigalugit atorluaraanni, ullumikkut umiarsuartigut nioqqutisaan­ik pilersuineq annertuumik pissanngorsarneqarsinnaagaluartoq.

 

Matumuuna paaserusuppara siunissami qaninnerpaami, nunatsinni nioqqutissanik pilersuisussaatitaas­ut atuisunut sullissinertik periarfissarititaasut silaannaallu allanngornera iluaqutigalugit, nioqqutissanik pilersuinermik pitsanngortitsiniarnerat ullumikkummi taamaaliorniss­aq ajornanngitsumik naammassineqarsinnaagaluarmat. Qujanaq.

 

 

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatisartut Siulittaasuat, Atassut.

Jakob Sivertsen qutsavigaarput. Ilisimasitsissutigissavara apeqquteqartoq sivisunerpaamik 4 minutit oqalussinnaatitaammat.

Taavalu akissuteqartoq sivisunerpaamik 6 minutit allat nappaagaluarsinnaapput, taava aqutsis­up taanna aalajangissavaa.  Naalakkersuisoq.

 

Jĝrgen Wĉver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortap Jakob Sivertsenip apeqqutigaa umiarsuit pajuttaatit upernaakk­ut siusinaarnerullutik aallartinneqartalersinnaanerat kiisalu umiarsuit kingulliit ullumikkornit kingusinnerusukkut tikisinneqartalersinnaanerat.

 

Apeqqummi tunngavigineqarput, nunarsuup silaannaata ukiuni kingullerni allanngorsimanera, kiisalu ullumikkut qaammataasat atorlugit sikorsuit ullormiit ullormut malinnaaffigineqarsinnaalersimanera­t.

 

Inatsisartunut ilaasortaq 1998-imi Inatsisartut ukiakkut ataatsimiinneranni apeqqut taannarpi­aq taamaattorli Tunumut taamaallaat tunngatillugu apeqqutigaa. Inatsisartunut ilaasortap Jakob Sivertsenip tunngavilersuutai paasisinnaalluarpakka, taamaattorli angallannerup ilusaa­ta allanngor­tinneqarnissaa ilalersinnaatinnagu.

 

Tunup Qeqertaesuullu tunuata imaatigut angallavigineqarnerat suliaavoq ukiut qulikkaat qassiit ingerlaneranni imarsiortut angallavigiuminaaqisumit sikusartumi sikorsuaqartartumilu misilittagari­lersimasaannik tunngaveqartoq.

 

Inatsisartunut ilaasortap eqqaavai silaannap allangorarnera, ukiuni kingullerni silarsuarmut nalaassimasaat aammalu Tunup Qeqertarsuullu tunuata imaatigut pilersorneqaranni, siornarnit siusinnerusukkut kingusinnerusukkullu tikittarnissamut periarfissaqalersitsisoq.

 

Danmarkimi silasiorfik DMI Iscentralen aqqutigalugu aamma Royal Arctic Line A/S isumaqarp­ut Inatsisartunut ilaasortap oqaatigisaa uppernarsaatissaqartinneqanngitsoq.

Isuma taanna Royal Arctic Linep sumiissusersiortuisa taperserpaat taakkunannga amerlaqisut ukiut 20-t 25-t ingerlanerini Kalaallit Nunaanut angalasarsimasuupput. Taakkuullutillu Kalaall­it Nunaanni imaatigut angalanermut immikkut ilisimasaqalersimatut oqaatigineqarsinnaas­ut qaninnerpaat.

 

Kalaallit Nunaanni imaatigut angallannermi pingaartumillu sikusartumi umiarsuup inuttaasalu isumannaatsumik atugaqarnissaat pingaaruteqarluinnarpoq. Misilittakkat takutippaat ukiut ilaanni kingusinnerusukkut sikuertartoq, paarlattuanillu aamma pisoqartarluni.

 

Pilersaarusiorsinnaaneq eqqarsaaatigalugu aamma pilersuinerup isumannaatsuunissaa pillugu minnerunngitsumillu angalanermut pilersarutit pingaarnerit puigornagit, aalajangiunneqarsimav­oq 2002-missaaq angalanerup ilusaata atuuttup allanngortinneqannginnissa­a.

 

Takorlooraani umiarsuup kingulliup Tunuliartup Qeqertarsuulluunniit tunuanukartup tikiffiss­aa kinguartinneqarsimasoq, sikullu pissutigalugit umiarsuaq ukiuunerani nioqqutissanik pajukkaluarlu­ni tikinngitsoortoq, taava tamanna tamaani najugaqartunut ajunaarnersuartut ingajassaaq.

 

Royal Arctic Line A/S-ip Kalaallit Nunaani sikoqassusia malinnaaffigiuarpaa uppernarsarsinnaallugu­lu ukioiq manna Qeqertarsuup tunua kingusinnerusukkut sikusimasoq. Allaallumi Royal Arctic Bygdeservice umiarsuaq M/S Aqqaluk Ittuk, atorlugu pilersaarutaasum­it sivisunerusumik Aasiaat aallaavigalugit nunaqarfinni tamaaniitunit pilersuivo­q, aammalu Sisimiut aqqutigalugit avammut nioqqutissat qerisut kingusinnerusukk­ut aallarunneqartussanngorlugit.

Taamatuttaaq Qeqertarsuup tunuani umiarsuakkut nassitsisussat neqeroorfigineqarput M/S Erina Arctica 2001-imi juulli sioqqutitsiarlugu angalatinneqarsinnaasoq, umiarsuakkulli nassitsisuss­at qujaannarput, avammut nioqqutissat nassiussassat amigarmata.

 

Qeqertarsuup tunuata tikinneqartarnerani tassani sikup qanoq issusia apeqqutaavallaarneq ajorpoq. Annermilli Qeqertarsuup tunuata kujasinnerusortaani Attup Uummannaata eqqaani sikut qanoq inneri apeqqutaasarlutik. Tamaanimi kitaata sikua nunamut tulattarpoq, assorsuaq kinguleqalersillu­gu. Usisaatinut aqqutissaajunnaarsillugu.


Ukioq manna februarimi Royal Arctic Line A/S, Royal Greenland A/S-imit kajumissaarneqarlu­ni M/S Arina Arcticap Ilulissanut immikkut tikisinneqarnissaa isumaliutigileraluarpa­a. Kisiannili Attup Uummannaata eqqaani sikut pissutigalugit tikinnissarigal­ua taamaatiinnarneqarpoq, umiarsuup isumannaatsuunissaa eqqarsaatigalugu.

 

Royal Arctic Line A/S-ip martsip qaammataani paasivaa, kitaata sikua ukiut qassiit ingerlaneran­ni takuneqartartumit kujasinnerujussuusoq allaat Nuup akia tikivillugu kujavarsimallun­i. Tamatumalu kingunerisaanik ingerlatseqatigiiffiup umiarsuaataasa ilaat attartugaq Sisimiuniit Nuummukarniar­tilluni isumannaatsumik ingerlatsisinnaanngornissamin­ut ulluni marlunni sikunik pitsanngorsiisari­aqarsimalluni.

 

Naggasiullugu oqaatigissavara Royal Arctic Line-p angalanissaminik pilersaarutai Namminersornerullut­ik Oqartusaanit akuerineqarsimammata. Qujanaq.

 

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq

Naalakkersuisunut ilaasortamut qujavugut. Tulliulluni naatsunnguamik apeqquteqartoq oqaaseqaqqissaa­q. Ingerlariaqqitsinnatalu oqaatigissavara normu tulliuttumut ingerlariaqqissagut­ta taava Inatsisartuni inuit amerlanerit maani inimi najuuttariaqarmata.

 

 

 

Jakob Sivertsen, Atassut.

Qujanaq. Tassa ajuusaarpunga 1998-imili apeqquteqaatiga taamanikkut paasineqarluni angallassiner­it allanngortinniarneqarsimagaluarpata, apeqqut taannarpiaq maannakkut eqqaaqqissimanavianngikkaluarpar­a.

 

Pingaartumik avalliunerusuni sanaartugassat eqqarsaatigalugit kinguaattoortarneq kipiluttunarpo­q. Aamma KGH-toqaq peerukkaluartoq ilaatigut assut eqqaamanartartoq maannakk­ut tikiaarnerusar­mat.


Aammalu eqqumiigilaarpara Royal Arctic Line nunatta pissusianut angallassisinnaanermut pingaartumik avalliunerusut eqqarsaatigalugit, naleqqussaasimanngimmat. Isumaqarpunga piginnittut taanna eqqarsaatigeqqittariaqarpaat naleqqussaasimagaanni, ukioq kaajallallugu nunatsinni umiarsuakkut angalaartoqarsinnaammat. Qujanaq.

 

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq.

Tulliulluni oqaaseqalaarumavoq Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

 

 

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

Tassa apeqquteqartup apeqquteqaataa assorujussuaq soqutiginarpoq, aammalu taanna ilaatigut Naalakkersuisup akissuteqaatimini oqaatigisaa ukioq februarimi Royal Arctic Line periarfissarsiorsimagaluarto­q, taamatut immikkut ittumik umiarsualiinissamut. Kisianni tassa taanna suliaq Ilulissat kommuneanniit ukioq sulissutigineqaraluarpoq, pissutigalugu ilumoortum­ik apeqquteqartoq oqanneratuut ukiuni kinugllerni sikuusarnera diskobugtimi kinguariarujussuarsi­mammat.

 

Ukiorlu taamatut Ilulissat kommuneaninngaaniik pisisartut atuisartullu siunnersuisoqatigiiffiat aammalu tunisassiorfimmi fabrikkip piumasaqarnera malillugu taanna kissaat ingerlanneqarsimagaluarpo­q.

 

Paasinarpoq Royal Arctic Line-p ammaffigigaluaraa tamanna immikkut ittumik iliuuseqartoqarnissa­a, aammalu ilaatigut nioqqutissanik amigaateqaalertarneq annertooq pisart­oq taamaalilluni pinngitsoortinneqarsinnaagaluarmat.

 

Taamaammat eqqarsaat taanna Royal Arctic Line-miit tigulluarneqarsimagaluartoq, kisiannili Naalakkersuisut akissuteqarneratigut avataata sikuisa pissusaat pissutigalugu, tamanna pinngitsoorsimas­oq aammalu minnerunngitsumik qinnuteqaatip kingusinaarsimanera ukioq pissutaalluni.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Anthon Fredriksen qutsavigaarput. Taavalu naggataamik Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq oqaaseqassaaq.

 

Jĝrgen Wĉver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Tassa asserluinnaanik isumaqarpunga akissuteqaaterput paasineqartariaqartoq. Malunnarpoq Royal Arctic Line-p ingerlaavartumik malinnaaffigigai pisariaqartitsinerit aammalu taamatut ingerlaavar­tumik naleqqussaanissaminut periarfissiisartoq. Aamma qularutiginngilara ukiuni aggersuni ingerlaavartumik silap aamma qanoq issusaa kisiannili umiarsuup, taakkulu inuttaat isumannaatsu­mik ingerlanneqarsinnaaneri salliutillugu ingerlatsisarnini ingerlatiinnassagai.