Oqaluuserisassani immikkoortoq 15-1 |
|
||
| Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera | |
Ullut ataatsimiiffiusut aappaat,
pingasunngorneq 12. februar 2003, nal. 16:50
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut
Siulittaasuat, Siumut.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Taava immikkoortoq 15 tikipparput,
atueqqittarfinnik, soorlu saviminernik, pappialanik il.il.
atueqqiffiusinnaasunik pilersitsinissaq anguniarlugu suliniuteqaqqullugit
Naalakkersuisut peqquneqarnissaannik Inuusut‑ut Inatsisartuinut
aalajangiissifigsassatut siunnersuut, siunnersuuteqartuupput Juliane Henningsen
aamma Ib Uldum.
Ib Uldum qinnugissavara saqqummiusseqqullugu.
Ib Uldum, Avannaani Ilinniarnertuunngorniarfik, Aasiaat.
Siunnersuummut tunngavilersuut:
Eqqakkanik atueqqinnissamut Kalaallit Nunaanni
ullumikkut periarfissaqanngilaq. Eqqakkat taamaallaat ikuallassinnaavagut,
imaluunniit eqqaavissuarmut igikkiartorsinnaallugit. Eqqakkanik
passusseriaaserput pissutigalugu avatangiisit arlalitsigut ajoqusertapagut.
Eqqakkat illoqarfinni nunaqarfinnilu eqqakkanut ikuallaaveqanngitsuni
maaniinnaq ikuallanneqatartut toqunartunik pinngortitamut siaruarterisarput,
tassami ikuallakkat taakku pujuat salinneqarneq ajormat.
Eqqakkat ikuallassinnaanngisagut pinngortitami
sarsakataalersarput, isigalugit kusanaaqisut. Aammattaaq akoorutissat
savimikunillu uuliaarluernerit pinngortitamik aamma aserorterisartut nunamut
kuussinnaasarput. Taamaattumik atueqqittarfinnik eqqakkatta ilaannik
passussisinnaasunik atueqqiffiusinnaasunillu pilersitsoqarnissaa pingaartuuvoq.
Atueqqittarfiit aamma suliffissanik pilersitsisussaapput, inuiaqatigiillu
pinngortitamik kingusinnerusukkut saliisarnernut aningaasartuutinut
sipaaruteqarnerannut peqataasinnaallutik.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Naalakkersuisut sinnerlugit akissuteqassaaq Marie
Fleischer.
Marie Fleicher, Naalakkersuisunut ilaasortaq, Demokraatit, Nuuk.
Siunnersuuteqartut aalajangiiffigisassatut
siunnersuutigivaat avatangiisunut pitsaanerulersitsisussanik iliuuseqarnissaq
atorneqaqqissinnaasunngortitsivinnik pilersitsinikkut. Siunnersuuteqartut
pingaartillugu taavaat Nunatsinni pinngortitap piujuaannartinneqarnissaa
avatangiisillu innarlerneqannginnissaa. Naalakkersuisut isumaqatigaat suliassaq
pingaartuusoq pingortitaaterput issittumiittoq mianernaqisorlu paarilluassallugu.
Eqqagassat ilaannik atueqqittarnissamut
apeqqutaasut arlariipput, tassa passussisarfissat eqqa-gassallu ilaannik
atueqqinnerup aningaasatigut kingunerisassai. Aamma pingaaruteqarpoq
atortussanik atuinerup atueqqinnerup avatangiisinut sunniutigisinnaasaanut
sanilliullugu isiginiarneqarnissaa.
Aaqqiissutissiortoqassagaluarpat sananeqaatit
tulliuttut atoqqinneqarsinnaanissaat nalilertaria-qassaaq:
Pappilissat pappiliaasarsuillu issusuut
Igalaanerngit
Saviminerit saffiugassiallu
eqqagassat uumassusilinneersut
Qallunnat Avatagiisinut
Aqutsisoqarfiata Namminersornerullutik Oqartussat nunatsinni siunissami
eqqagassat passunneqartarnissaannik 1996-imi pilersaarusiuussimavaat.
Pilersaarummi ataani taaneqartut
inassutigineqarput:
Pappilissat pappit igalaamerngillu:
Pappilissat pappit igalaamerngillu
atoqqittalerneqarsinnaanerat killeqarpoq, aamma katersornerannut
assartornerannullu aningaasartuutit annertussapput. Kalaallit Nunaanni
immikkortunut taakkununnga suliarinneqqittarfeqanngilaq, annikitsuinnaanerallu
pissutigalugu taamaattuleriffimmik Kalaallit Nunaanni pilersitsisoqarnissaa
piviusorsiorpaluttuunngitsutut nalilerneqarpoq. Taamaattumik atueqqittoqartalissagaluarpat avammut, assersuutigalugu
Danmarkimut, nassiunneqartariaqartassapput.
Avatangiisit tunngaannit isigalugu pappilissat,
pappit igalaamerngillu navianaateqanngingajapput soorlu
eqqaavissuarniinnerminni, soorunalimi pissamaatit atueqqittarnikkut
sipaarneqarsinnaagaluarput. Taamaattumik paappilissanik, pappinik igalaaminernillu
atoqqinneqarsinnaanerat siunertaralugu katersisoqartalernissaa
siunnersuutigineqarsinnaanngilaq.
Savimerngit saffiugassallu:
Saviminikut atoqqinneqartalissagaluarpata
pingaarpoq taakku aallaavianni qitiusumiluunniit tigoorarneqarfianni immikkoortitserneqartarnissaat.
Savimerngit naliginnaat atoqqitassatut suliarineqartarnissaat
akilersinnaassanngilaq, kisiannili saffiugassat akisunerusut
atoqqinneqarsinnaaneri immaqa akilersinnaanerussalluni.
Ukiorpaaluit ingerlaneranni saviminerpassuit
saffiugassarpassuillu Kalaallit Nunaanni katersuussimapput. Tamakku
nassassaapput eqqaavissuarni, fabrikkit assigisaasalu eqqaanni, kiisalu
illoqarfiup iluani. Tamakkorpassuit avatangiisinut kusanaaqutaaqaat,
ullumikkullu ingerlaaseq allanngortittariaqarpoq. Siunnersuutigineqarpoq
savimerngit saf fiugassallu atoqqinneqarnissaat siunertaralugu
katersorneqarfissaannik immikkortiterneqarfissaannillu pilersitsisoqar
tariaqartoq. Savimerngit nalinginnaat eqqarsaatigalugit aningaasarsiornikkut
pitsaanerpaassaaq tamakku immikkut umiarsuarmik eqqakkanik katersisartumit
aaneqartassappata, taannalu angalanermi ataat simi illoqarfiit arlariit
aallerfigisarsinnaassallugit.
Eqqakkat uummassusilinneersut:
Katersinermi suliareqqiinermilu aningaasartuutit
qaffasippallaarneri pissutigalugit, tassungalu ilanngullugu atoqqitassat
tuneqqinneqarsinnaasut annikissusaat eqqarsaatigalugu, eqqakkanik
uumassusilinneersunik atoqqiinissaq inassutigineqarsinnaanngilaq.
Tamakku tunngavingalugit Naalakkersuisut Kalaallit
Nunaanni atoqqiisarfinnik pilersitsinissaq inassutigisinnaanngilaat.
Taamaattorli eqqakkanik ajornartorsiutit ilungersunartutut Naalakkersuisut
isigaat.
Pinngortitami, illoqarfinni nunaqarfinnilu
eqqagassat nunap nammineq innuttaanut ajornartorsiutaaginnanngillat. Nunatta
innarlerneqanngitsumik avatangiiseqarnissaa takornarianit ornigarneqartussatut
nioqqutiginissaanut aamma ajornartorsiutaavoq piviusoq. Taamaattumik
Naalakkersuisut isumaqarput eqqagassat ajornartorsiutitut ilungersunartutut
isigisariaqartut, taamaattumillu susassaqartut allat suleqatigalugit
ajornartorsiutip qaangerniarnissaanut iliuusissat assigiinngitsut aqqutigalugit
suliniuteqartariaqartugut.
Eqqagassanik katersuineq, suliarinninneq
suujunnaarsitsinerlu aningaasatigut kinguneqartarput. Suliassat ilaat aallartinneqarsimasoq
tassaavoq eqqagassalerinerup aningaasalersuiffigineqarnissaanut, soorlu
pineqartunut toqqakkanut akitsuuteqartitsisarnikkut
akiliuteqartitsisarnikkullu, periarfissat assigiinngitsut pillugit
nassuiaasiorneq. Suleqatigiissitami KANUKOKA, Akileraartarnermi Pisortaqarfik,
Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfik danskillu avatangiisit pillugit
aqutsisoqarfiat, Miljøstyrelsi, peqataapput. Siunnersuummi eqqagassat
ajornartorsiutillu taakka rtorneqartut suleqatigiissitap nassuiaatissaani ilanngunneqarnissat
Naalakkersuisut isumaginiarpaat. Suleqatiiissitap aamma misissuiffigissavai
aningaasatigut aqutsinissamut tunngasut ileqquliussimasanut
sunniuteqarsinnaasut, matumanittaaq akitsuutit/akiliutit ataasiakkaat
inuiaqatigiinni pisuussutit agguarsimanerannut allaffissornikkullu
sunniutissaat.
Tamakku tunngavigalugit inassutigineqarpoq
siunnersuut taamatut isikkoqartillugu tunuartinneqassasoq.
Johanne Olsen Kreutzmann, Ilisimatusarfik, Nuuk.
Siunnersuut pisariaqartorujussuuvoq, aamma inuit ilisimanngitsutulluunniit
immassuk nunartik eqqaaviunngitsoq eqqaavigissallugu suarsussuarnik
eqqaavigijuaratsigu. Kiinaannguusaarnarunartuuvoq inatsiseqaraluartugut
maanngaannaq igitsissanngitsugut tyggegummit puukkuanik immaqaluunniit
cigaretit kimmivikuanik, taamaattoq pisinnaatinneqartutut ippugut maanngaannaq
eqqaasasugut, akisussaaffeqanngitsugut atugarissaarnitta, atugarissaarutitta
akisussaaffiginissaanut pisussaaffeqanngitsut pissusilersornitsinnut.
Taamaattumik taamaattumik siunnersuumik pilersitsinikkut
aamma inuit qaammarsarneqassapput atortukorsuit iluaqutikorsuit aamma suli
iluaqutigeqqinneqarsinnaammata qujassutissaqarfigalugillu, ilaa, imaanngitsoq
igeqalugit allat suliarissavaat. Taanna pingaaruteqarluinnaqqissaarpoq aamma
inuiaqatigiinni erseqqissaavigineqassasoq, nunagigaanni aamma
angerlarsimaffiuvoq, angerlarsimaffitsinni eqqagassarsuit sumut tamaana
eqqarneq ajorpagut, taanna aamma qaammarsaavigineqarsinnaasariaqassooq
pinngitsoorani, nunagigatsigu, angerlarsimaffigaarput illutsitulli ataqqillugulu
angerlarsimaffigisaasatut kusanartumik piumasariaqarparput, pisussaaffigaarput
inuiaqatigiittut, sooruna taamaaliunngitsugut, sooruna taama tukatsigisoq
aqquserngup sinaa.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Allamik oqaasissaqarfigineqanngippat, allamik
oqaaseqarfigineqassanngippat, utoqqatserpunga, Tukumminnguaq Nykjær Olsen
takassa.
Tukumminnguaq Nykjær Olsen, Avanersuup Atuarfia, Qaanaaq.
Siullermik immaqa oqaatigisinnaavara siunnersuut
uagut akuereraarput. Sapinngisamik illoqarfiit tamarmik
ikuallaaveqartariaqaraluarput, atueqqinnisaq nunatsinni pingaartutut
isigivarput, Kalaallit Nunaanni aningaasanik kaaviiaartitsineq
atornerusinnaammat. Misissuisoqartartarsinnaavoq, immaqa soorlu Ilinniarfiit
aqqutigalugit suut atoqqissinnaanersut misissortillugit. Kaaviiaartitsineq
atornerusinnaagaluarpoq, taamatut atueqqittarneq atorneqarnerulerpat
tikisinneqartartullu, assersuutigalugu, orsussaq pappilissat sanaartornermi
atortussat aningaasartutaat millissagaluarpoq taavalu suliffiit
amerlissagaluarput suliffissaaleqisut suliffeqalertilugit.
Atueqqinneq atorlugu kiassaasoqarsinnaavoq, orsoq
qaqorsaatiliarineqarsinnaavoq ujarlertoqaraannilu allat aamma
nassaarineqarsinnaassapput. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq Aggu Løvstrøm.
Aggu Løvstrøm, Isumaginninnermi Siunnersortinngorniat
Ilinniarfiat, Nuuk.
Eqqumiiginartorujussuuvoq Kalaallit Nunaata
sineriaani angalaaraanni soorluuna inuit assigiinngitsumik tamarmik immikkut
eqqaariaaseqartut. Soorlu illoqarfiit angalagaanni malunnartorujussuuvoq
imaannarmut eqqaasoqartoq, biilit, nappartakut uuliamik imaattutortut,
inatsisiliuunneqartuguunik immaqa pitsaanerussagaluarpoq qanoq nunarput
paarilluarsinnaannissaanut siunertaqarluartumik, taavalu aamma
kilisaatininngaanniit eqqaasarnerit isigineqanngitsoortarput, soorlu
palletikujuit imaluunniit kemikaliat atorsinnaangisatik pisoqalinikut
eqqartaraat.
Inatsisitigut iluarsartuunneqarnissaa uanga
siunnersuutigerusukkaluarpara. Qujanaq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Tulliuppoq Ânâ-Grethe Mathiassen.
Ânâ-Grethe Mathiassen, Perorsaanermik Ilinniarfik,
Ilulissat.
Uana isumaqarpunga taamatut
itigartitsissutigiinnarnagu eqqarsaatigineqartariaqartoq illoqarfinni eqqaaviit
aaqqissorneqarnerulernissaat ataatsimut eqqaannarnagit. Siunissami taamatut
immikkoortiteraluni pilrsitsisoqassagaluarpat atoqqiinnermut imaluunniit
eqqagassanik Danmakiliaassuinermut aaqqissuisoqalissagaluarpat
immikkoortitsinerussooq annertooq aningaasartuuteqassaqisorlu
atorneqalertussaassaaq, taamaammat siunnersuutigerusunnarpoq assut maannangaaq
atortut assigiinngitsut igalaamerngit, savimerngit allallut immikkoortiterlugit
eqqaavinnut torernerusumik iliorarneqartalernissaat qaleriiaaginnarnagit.
Assersuutigisinnaavarput, soorlu
Ilulissani eqqaavissuarput ikumajuaannarpoq gasseqangaaramik akuutissat
assigiinngitsut amerlangaaramik, Illoqarfimmut pujoraanngat meeqqat
anernimikkut nappaatillit anerniluttarput ilai, pujua saperamikku. Taamatut
immikkoortiterilereernissaq eqqaavimmi assut innersuussutiginarpoq
qaleriiaaginnarnagit eqqagassat.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Oqaaserineqartut taakku aamma
najoqqutaralugit, allanik oqartussaqanngippat, taavalu oqaaserineqartut taakku
najoqqutaralugu Avatangiisinut Ataatsimiititaliamut, aap, nappaasoq aajuna
utoqqatserpunga, Jens Nielsen takassa.
Jens Nielsen, Sanaartornermik Ilinniarfik,
Sisimiut.
Naatsukullammik eqqarsaatigeqqugaluarpara
siunissami Tunngaviusumik Inatsisinik pilersitsinermi
pingaartuutinneqassagaluartoq nunatsinni pinngortitaq.
Jonathan Motzfeldt, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.
Siunnersuutigineqarpoq tassa
Avatangiisinut Atataatsimiititaliap akissutit taakku oqaaserineqartullu
aappassaaneerneqartinnagu suliarissavaa.