Oqaluuserisassani immikkoortoq 36-2 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut pingajuat,
sisamanngorneq 13. februar 2003, nal. 18:45
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq Per Rosing-Petersen, Siumut.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Immikkoortup kingulliup tullia, immikkoortoq 36, Naalakkersuisut
pisussaatinneqarput amerikarmiut Pituffimmi saliinissaat isumagissallugu.
Tassani isumaliutissiissusiortqarnikuuvoq,
Niuernermut, Inuussutissarsiornermut, Eqqiss isimatitsinermut Avatangiisinullu
Ataatsimiititaliaq, saqqummiissoorlu Emil Mikaelsen, takanna.
Emil Mikaelsen, Niuernermut, Inuussutissarsiornermut,
Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaq.
Qujanaq. Amerikamiut Pituffimmi saliinissamik
isumaginneqqullugit Naalakkersuisut peqquneqarnissaannik Inuusuttut Inatsisartuini
aalajangiiffigisassatut siunnersuut pillugu
Inuusuttut Inatsisartuisa Niuernermut,
Inuussutissarsiornermut, Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu
Ataatsimiititaliaata isumaliutissiissutaa, aalajangiiffigisassatut
siunnersuutip aappassaa neerneqarnerani saqqummiunneqartoq.
Inuusuttut Inatsisartuisa ataatsimiititaliaat
suliarinninnermini ukuninnga inuttaqarpoq:
Jens Nielsen, Sussi Adelholm, Sofie Olsvig, Emil
Mikaelsen, Tukuminnguaq Nykær Olsen,
Birgitte Fly.
Inuusuttut Inatsisartuisa ataatsimiitiaata
siunnersuut siullermeerlugu oqaluuserine‑qarnerata kingorna
misissuataarpaa, imatullu oqaaseqarfigissallugu:
Siunnersuuteqartut siunnersuutaannut
tunngaviliunneqartut ataatsimiititaliap tamakkiisumik taperserpai.
Mingutitsinerup inunnik uumasunillu ajoqusiisinnaanera
akuerineqarsinnaanngilluinnarpoq, Naalakkersuisullu aalajangersimasumik
siunnerfeqarlutik piumassuseqarluarlutillu ajornartorsiutip
aaqqiivigineqarnissaa anguniarlugu suliaminnik ingerlatitseqqittariaqarput.
Ataatsimiititaliap sakkutooqarfimmut Pituffimmut
atuuttut pillugit inatsiseqarnikkut pissutsit isumaqatigiissutillu immikkut
ittut ilisimaarai, tamannali Pituffimmi eqqaanilu avatanngiisitigut
ajornartorsiuteqarfiit naammaginartumik aaqqiivigineqarnissaannik
Naalakkersuisut tunngaviusumik isigalugu suliarinnittussaasutut
pisussaaffeqarnerannik akornusiisuusariaqanngilaq.
Tassunga atatillugu amerikamiut Kalaallit Nunaanni
sakkutooqarnikkut mittarfeqarfeqarnerannut, tassunga ilanngullugu Pituffimmi
sakkutooqarnikkut mittarfeqarfimmut tunngatillugu, Danmarkip inissisimanera
akisussaaffeqarneralu ataatsimiititaliap erseqqissaatigiumavaa. Inissisimaneq
akisussaaffeqarnerlu, ileqqorissaarnikkut, aningaasaqarnikkut avatangiisinullu
tunngasutigut qimarratigineqarsinnaanngitsoq. Pituffimmittaaq sakkutooqarnikkut
mittarfimmi avataanilu avatangiisitigut ajornartorsiuteqarfiit, Naalagaaffiup
peqataaffigisaanik peqataaffigin-ngisaanilluunniit, amerikamiunut
oqaloqatigiissutigalugit allartinneqartariaqartut ataatsimiititaliap
oqaatigiumavaa.
Ataatsimiititaliap qularnaatsumik naatsorsuutigaa
piffissaq nutaaliaasunik atugaqarfiusoq aamma Kalaallit Nunaanni
Namminersornerullutik Oqartussat avatangiisitigut peqqinnissakkullu nukittuumik
tunngavilersuutaat ataatsimut katillugit ima isumaqartut, Namminersornerullutik
Oqartussaniit inatsisinut naalagaaffiullu inatsiseqarneranut inissisimanerinnaq
kisiisa qiviallaanagit, qallunaat kalaallillu tungaanniit
oqaloqatigiittuarnikkut avatangiisinut Kalaallillu Nunaannut pitsaasunik
angusaqartoqarsinnaasoq.
Sakkutooqarfittut mittarfiup Pituffimmiittup
inatsiseqarnikkut isumaqatigiissutillu tunngavigalu‑git immikkut
inissisimanera innersuussutigalugu ataatsimiititaliaq isumaqatigiittoq
pissutissaqarluni imaattumik aalajangiiffigisassatut siunnersuutip allannguutissaatut
siunnersuummik saqqummiussiumavoq: Siunnersuutigineqarpoq
aalajangiiffigisassatut siunnersuut ima oqaasertalerneqassasoq:
Naalagaaffimmut, tassungalu ilanngullugu immaqa
Amerikamut, Pituffimmi eqqaanilu avatangiisinik saliinissamik avatangiisinillu
ilusiatut iluseqalersitseqqinnissamik pisussaaf‑figalugu
anguniagaqarfiusumik oqaloqateqarnerup aalajangiusimaneqarnissaanik
Naalakkersuisut isumaginneqqullugit peqquneqarnissaannik Inuusuttut
Inatsisartuini aalaja-ngiiffigisassatut siunnersuut.
Tamanna
tunngavigalugu siunnersuutaaqqaartup itigartitsissutigineqarnissaa
Ataatsimiititaliap isumaqatigiittup inassutigaa, tamatumalu peqatigisaanik
allannguutissatut siunnersuut akuersissutigineqaqqullugu inassutigalugu.
Taama naatsumik oqaaseqarluni Inuusuttut
Inatsisartuisa Niuernermut, Inuussutissarsiornermut, Eqqissisimatitsinermut
Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaata aalajangiiffigisassatut siunnersuut
aappassaanigassanngortippaa.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Emil Mikaelsenimut qujanaq. Allanik
oqaaseqartoqarumasoqarnerluni. Oqaaseqartoqarumavoq Qârqutsiánguaq Sadorana,
takanna.
Qârqutsiánguaq Sadorana, Avanersuup Atuarfia, Qaanaaq.
Qujanaq. Tassa saliinissaq pillugu piaarnerpaamik
Pituffiup eqqaani saliinissaq uagut kissaatigaarput, taavalu avatangiisinut
inunnullu ajoqqusiinissaa pinngitsoortinniarlugu piaarnerpaamillu saliinissaq
anguniarparput. Taamaattumik ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa
akerleralugu taasissaagut, isumaqaratta siunnersuuterput allanngortinneqarani
akuersissutigineqartariaqartoq. Qujanaq.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Qârqutsiánguaq Sadoranamut qujavugut. Taava tullinnguuppoq Suusi Adel
Holm, takanna.
Sussi Adel Holm, Ilinniarfissuaq, Nuuk.
Qujanaq. Siunnersuutip
allanngortinneranut tunngavigivarput uagut Kalaallit Nunaat
nunarujussuugaluarlut inuiaqatigiit mikisunnguugatta Amerikalu
nunarujussuulluni inuppassuarnillu ulikkaarluni. Taamaattumik taamanikkut una
Pituffik, sakkutooqarfik pinngortinneqarnialermat qallunaat isumaqatigiissut
suliarinikuummassuk, qallunaanut akisussaaffik tunniukkusullutigu siunnersuut
allanngortipparput, taakku akisussaassutut isigigatsigu, taakkulu
suliassarissammassuk.
Uagut kalaallit Amerikamut
naleqqiulluta imaaligaluarutta soqutigineqarnaviannginnata qallunaat
aqqutigsariaqarpagut. Neriuppunga akuerissagissi. Qujanaq.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq.
Sussi Adel Holmimut qujanaq. Tullinnguuppoq
Johanne Olsen Kreitzmann, takanna.
Johanne Olsen Kreutzmann, Ilisimatusarfik, Nuuk.
Taamaakkami. Qanoq ilillusi
ataatsimiititaliami isummersimasusi uunga - siunnersuuteqartut siunnersuutaanut
tunngavigineqartoq ataatsimiititaliap tamakkiisumik tapersersinnaammagit
taamannallu akikillisaarujussuarlusi. Saliineqarnissaq ajunngilaq
akisussaaffigijumanngilarsi, kisianni siunnersuuteqarpusi
imaalioqqilaaginnarniarta. Ukiorpassuit taamaalioqqilaartuarpugut,
saliisoqanngilaq ukiorpassuit Qaanaarmiut inuunerat navianartorsiortinneqarpoq,
immaqa uagorpiaq massakkorpiaq uani isersimasugut
navianartorsiortinneqaraluarutta immaqa aatsaat
tamaviaarnerusimassagaluarpugut, nammineq taama qanimut qanigitigalugu inuuneq
atoraluarutsigu immaqa aatsaat qisuariarniarsimassagaluarnerluta akikilliliineq
una siunnersuutissinni ataatsimiititaliami akikilliliineq
tigujumajunnaassallutigu allaat.
Massakkut una akikilliliissummik uanga
taarusutara massakkut akuersissutigijumagutsigu imaassaaq Qaanaarmiut piumasaat
anguneqarsinnaasanngilaq. Soormi taava Qaanaarmiut piumasaat
anguneqarsinnaassanngippat imannak isummerutta, ajunngilaq sussa, taava
saliisoqarani ukiorpassuit mingutsitsineq ingerlaqqinniarli. Taava isummerutta taamatut
ajunngilaq amerikarmiut mingutsitsijuarniarlik taakkani, ajunngilaq sussa
malinnaaffiginngikkaluarutsigu qanoq isummerniarlik. Unali
pingaarnerusariaqaraluarpoq siullermeerluni siumaliutissiissut, taanna
ataqqineqarpat, taanna piumaneqarpat taava ataatsimiititaliap isummernera
akerlerisariaqarparput.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Johanne Olsen Kreutzmannimut qujanaq.
Tassa siunnersuut oqaasertaa imaappoq: Naalakkersuisut pisussaatinneqarput
amerikarmiut Pituffimmi saliinissaat isumagissallugu, tassa naalagaaffe
qatigiinnerup toqqammavigalugu nunanut allanut massakkut saaffiginnittarneq
Danmarkip naalagaaffiata ingerlattuummagu taamaasillugu siunnersuut
taamaassiinnarlugu akuerineqarsinnaannginnera taanna isumaliutissiissummi
toqqammaviugunarpoq.
Tullinnguuppoq Jens Nielsen, takanna.
Jens Nielsen, Sanaartornermik Ilinniarfik, Sisimiut.
Qujanaq. Akikilliliinertut uagut taanna
isigerusunngilarput. Una eqqarsaatigisariaqarpat Amerika saaffigigukku
Pituffimmi saleeqqullugu, qallunaallu naalagaaffiat saaffigigukku aamma
Pituffimmi saleeqqullugu, sorliup akuersinissaa ilimanarnerua? Taakkunani
akuersisut kikkut akuersinissaat ilimanarnerua? Kikkullu Qaanaarmiullu
piumasaanut - tassami piumasaminnik angusinissaaq qanoq ililluni
qanillisarsinnaavarput? Qanoq ililluta?
Piumasarivaat saliisoqarnissaa, taanna
eqqarsaatigisariaqarparput aamma taamannak mingutitsisoqarnikuunerani qallunaat
akisussaasuupput taamani aalajangigarivaat, qallunaat saaffigineqartuupput akuersisuullutillu
sakkutooqarfiliortoqanissaanik, pisussaassutut aamma saliisariaqarpoq,
akikilliliisoqanngilaq. Qujanaq.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Jens Nielsenimut qujanaq. Allamik
oqaseqartoqarumava, taamaanngilaq.
Taamaasillugu allannguutissatut
siunnersuut taasissutigineqassooq, tassalu allanngutissatut siunnersuut
imaappoq, naalagaaffimmut tassungalu ilanngullugu immaqa Amerikami Pituffimmi
eqqaanilu avatangiisinik saliinissamik avatangiisinillu ilusiatut
iluseqalersitseqqinnissamik pisussaaffigalugu anguniagaqarfiusumik
oqaloqateqarnerup aalajangiusimaneqarnissaanik Naalakkersuisut
isumaginneqqullugit peqquneqarnissaanik Inuusuttut Inatsisartuini
aalajangiiffigisassatut siunnesuut.
Kikkut tassunga isumaqataappat?
19.
Kikkut akerliuppat?
3.
Kikkut taaseqataanngillat?
6.
Taamaasilluni allannguutissatut
siunnersuut akuersissutigineqarpoq.