Oqaluuserisassani immikkoortoq 37 |
|
||
| Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera | |
Ullut ataatsimiiffiusut pingajuat,
sisamanngorneq 13. februar 2003, nal. 13:10
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Per Rosing–Petersen, Inatsisartut
Siulittaasoqarfianni ilaasortaq, Siumut.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni ilaasortaq,
Siumut.
Immikkoortoq 37 - Meeeqqat
atuarfianni atoqatigiinnermut tunngasut ammanerusumik oqallisigisarnissaat
aammalu timitta ineriartornera pillugu ammanerusumik meerartatsinnut
oqaloqatigiissutigisinnaanissaat pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu
oqallinnissamik siunnersuut. Tassani siunnesuusiortuupput Aggu Løvstrøm aamma
Henriette Malakiassen. Aggu Løvstrømip saqqummiutissavaa takanna.
Aggu Løvstrøm, Isumaginninnermik
Siunnersortinngorniat Ilinniarfik, Nuuk
Immikkortoq 37-mut tunngatillugu siunnersuutitsinnut
tunngavilersuut.
Tassami ullumikkumut paasisartakkat
tunngavingalugit, atoqatigiinnermi nappaatit tuniluuttartut
assigiinngitsorpassuit inuusuttuaqqani aamma atungaasarmata. Tassanilu peqqutit
ilagigaat mee rarpassuit amerlasuut atoqatigunnermut tunnigasunik ammasumik
oqaloqatigineqartannginneri, atoqatigiinnermi illersuuteqarnissaq
ilaatigooriarluni eqqumaffigineqanngitsoortarpoq.
Tassanilu pingaaruteqartut aamma
ilagilluinnarpaat illersuuteqarluni atoqateqarneq meerartaajaannginnissamik
illersuisarmat, tassami meerarpassuit inuusuttuaqqallu amerlasuut
angerlarsimaffimminni periarfissaqameq ajorput tamakkuninnga
eqqartuinissaminnut.
Kiisalu innup timaata ineriartomera
aallaavingalugu, meeqqallu sumut killiffli tunngavingalugit, timip ineriartorneranik
meeqqat peqatingalugit oqallittarnissaq aamma pisariaqartutut isigigatsigu.
Tassanimi pingaaruteq armat
niviarsiaraangunik nukappiaraangunilluunniit, timimik inerikkiartorneranni
aamma piareersimaffigirninnissaat, qaqugukkut inersimasunngulernermi ersiutit
takkuttarnerinik.
Taamaalilluta meeqqat atuarfianjik
aniaartartorpassuit, immaqa meerartaajaamertik pissutingalugu, allatullu
ajornartumik inulerinerup iluani naapittalerurnaagassagut, qanoruna ililluta
aaqqiiffigisariaqarigut? Tassanimi inatsisit malillugit meeraq suli meeraalluni
meerartaartarmat.
Taamaattumik ullumikkut inuuniameq
ilungersunareertigisoq, pingaaruteqarluinnarpoq meerartatsinnut inuusuttuarartatsinnullu paasitissallugu
ilinniarsimanerup qanoq pingaaruteqarneranik, kiisalu nunatta suli
siuariartortup atorfissaqartimmatigik.
Ullumikkummi meeqqat atuarfianjik
anunnartartorpassuit aamma ajunugivissunik piginnaasaqartarmata, taamaattumik
pingaaruteqarluinnarpoq innup kialuntinjit paasissagaa, sumilununiit
minnerusumik annerusumulnunnut tamatta atorfissaqartinneqartaratta.
Per Rosing-Petersen, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Aggu Løvstrømimut qujanaq. Taava
Naalakkersuisut sinnerlugit akissuteqassaaq Arnatsisaq Larsen. Taassuma
pinnginnerani Ingrid Napaatoq Ittoqqortoormiuninngaanniit ippassaq unnukkut
apuuttoq maannga atatsimiittarfimmut tikilliaqqussavarput.
Arnatsiaq Larsen, Naalakkersuisunut ilaasortaq, Inuit
Ataqatigiit, Nuuk.
Qujanaq. Iliniagaqassuseq
qaammarsagaanerlu annertugalluartut naallu peqqinnissaqarfik ingerlalluartoq
ajornanngitsumik akeqanngitsumillu kikkunnut tamanut ammagaluartoq aammalu
naartunaveersaatit akeqanngikkaluartut nunatsinni kissaatiginagu
naartulertarnerit amerlavallaarput.
Naartulersarnerit affangajaaat peersitsinermik
kinguneqartarput. Kikkorpiaat eqqorneqartarnersut eqqortumik
uppernarsaatissaqanngilaq, inuusuttut arnallu inerilluarsimasut
naartuersittarput, tamannalu inuttaasut agguataarnerini tamani atuuppoq,
taamaattorlli inuuniarnikkut ajornartorsiuteqarnerusut tamatumani immaqa
amerlanerulaarsinnaallutik.
Nappaatipalaalli atugaanerisa
uppernarsarpaat amerlasuut illesuuteqaratik atoqatigiinnermik ingerlatsisartut.
Piffissami aidsimik eqqorneqarsinnaanerup atuuffiani tamanna annilaarnartuuvoq.
Arnat taamak amerlatigisut
ukiukitsuararsuullutik meerartaartarnerat aamma ajornartorsiutaavoq..
Meeraaraatitaarnerup nassatarisaanik annertuumik akisussaaffeqalerneq anaananut
inuusuttunut oqimaatsuusarpoq, amerlasuullu naartunertik erninertillu
pissutigalugu ilinniarnerminnik taamaatsitsisariaqartarput.
Naalakkersuisut siunnersuuteqartut
isumaqatigai oqarmata inuusuttunngulernermut ikaarsaariartulersut
kinguaassiuutinut tunngasunik pitsaassuseqarluartumik atuartinneqartarnissaat
pingaartuusoq.
Namminersornerullutik Oqartussat
paasisitsiniaanermi atortussarpaalussuarnik kinguaassiutinut tunngasutigut
atuartitsinermi atorneqarsinnaasunik suliaqarsimapput naartunaveersaatillu
atugaaneri pillugit paasisitsiniaanermik akuttunngutsumik ingerlatsisarluti.
Kinguaassiutit pillugit
atuartitsisarnerup paasisitsiniaanermilu atortussat
pitsaanerusunngortinneqarsinnaanersut isumaliutersuutigineqartariaqarpoq.
Taamatuttaaq qaammarsaaniarnerit ingerlattuartariaqarpagut kisitsisitigullu
paasissutissat pillugit misissuinerit ilaqartttarlugit, taamaaliornikkut
takusinnaajumallugu qaammarsaaninerit sorliit sunniuteqaataanersut.
Kiisalu ileqqutoqqat maliinnarnagit
nutaaliornissmik eqqarsarnissaq qunugisariaqanngilarput. Assersuutigalugu
naartunaveersaatinik nunatsinni napparsimavinni akeqanngitsumik
pissarsisinnaanerput naammappa? Usuup puui qitigiartarfinni imerniartarfinnillu
immaqalu angerlamukaarluta taxarnitsinni pissarsiarisinnaasuugutsigit
pitsaanerunngikkarluarnerpa?
Allatulaaq eqqarsarnissaq tamatumani
pineqarpoq.Uagut maani issiasugut taamatut paasisitsiniaaffigineqarsinnaasunut
ilaavugut, taamaattumillu misilittakkagut naleqarluarput. Taamaattumik tamassi
oqallinermi peqataanissamut isummersornissamullu kaammattussavatsigit. Suut pitsaanerusumik ingerlassinnaavagut?
Per Rosing-Petersen Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Arnatsisaq Larenimut qujavugut. Allamik
oqaaseqartoqarusunnerluni – Poul Olsen takanna.
Poul Olsen, Naalakkersuisunut ilaasortaq, Siumup Inuusuttai,
Sisimiut.
Quajanq – oqallisissiaq soqutiginartoq. Tassunga
attuumavvallanngikkaluartumik kisianni kinguaassiuutitigut aamma tunngasunik
ilanngussaqarusuppunga. Tassa meeqqanik kinguaassiuutiti gut atornerluineq
pinaveersaarniarlugu meerartagut aamma siusinaartumik oqaluttuunneqartranissaat
aamma soqutiginartunut ilaammat, taanna aamma ilanngutikkusuppara.
Per Rosing-Petersen Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Poul Olsenimut qujanaq, taava tullinnguuppoq
Johanne Olsen Kreutzmann.
Johanne Olsen Kreutzmann, Ilisimatusarfik, Nuuk.
Ataatsimiititaliatsinni oqallisissiaq
soqutigalutigu eqqartorparput. Timip ineriartornissaanut taavalu
atoqatigiittarnernut kinguaassiutinut tunngasunik meeqqat annertunerusumik
uagullu inuit nalinginnaanerusumik ilisimasaqarnissarput pineqarpoq.
Paasisitsiniaanerit naammaginanngillat naak
suliaat naammaginaraluartut, kisianni paasisitsiniaanermi inuit
paasisaqarusuttut ataatsit kisimik pineqartarput. Immaqa meeqqat atuarfiannut
eqqunneqarneqarsinnaagaluarpoq immikkut atuartitsinermut immikkoortortanngortillugu
timip ineriartorneanut, timip pisatai, qanoq iliartortarnera,
inersimasunngoriartornermi timip allanngoriartortarneranut tunngasut
eqqunneqartuuppata aammalu atoqatigiittarnermi kinguaassiuutitigut tunngasut
pulaffigineqariartuaarsinnaammata meeqqat immaqa arfineq-marlunnik imaluunniit
arfineq-pingasunik ukioqalernerminninngaanniit aallartillutik
ilinniartinneqartarnerat atuartinneqartarnerat timimut tunngatillugu
aallarniutigalugu eqqunneqarsinnaasariaqaraluartoq.
Ajoraluartumik timerput
eqqartorsinnaakkuttooraluarparput ullumikkut nalinginnaasumik, assagut
eqqartorsinnaavagut, tartungut tingugut
oqaluttarfimmiit oqaatigineqarsinnaapput kisianni timitta pisatai pingaartumik
kinguaassiutinut tunngasut arnallu angutillu immikkoorutaat, taanna
oqaatigineqaqqusaanngilaq, paqumingisaavoq. Taava aamma inuiaqatigiinni
nutaajusorujussuartut suli oqaatiginiarsarisarparput kinguaassiuutitt
atoqateqartarneq qanoq ingerlanneqartarnersoq imaluunniit kinguaassiutit sumut
inuullu inuuneranut qanoq sunniuteqartarnersut eqqartusallugit nalinginnaasumik
suli paqumigisorujussuuvagut.
Aamma imaaginnarsimassooq uanngaanniit
oqaluttarfimminngaanniit oqaatigeqqusaanngip pata, taakkua
pingaaruteqarluinnaqqissaartut arnat angutillu pisatai, meeqqap nukappiaqqap
niviarsiaqqallu pisatai immikkoorutai. Taakkua
oqaatigineqarsinnaasariaqalissappata aamma peqataasariaqartut nunatsinni
Naalakkersuisut Inatisartullu nunatsinni oqaluttarfiup pingaarnersaat,
paquminartuujunnaassaoq timerput tamakkerluni, naligiimmat. Taakkua
taniarutsigit taagugassagut taasinnaasallutigit. Kanngusuuteqarata aamma
kanngunartuunngitsoq.
Oqaatigisinnaagatsigu meeraq assersuutigalugu
atornerlunneqartarnermut tunngatillugu attorneqarsimaguni tassuuna
kinguaassiuutitimigut oqarsinnaanngilaq immaqa kanngugissuaa – tassuunarpiaq
tassuuna attorneqarama – tassuuna tassuunarpiaq taamaalineqarama. Taakua
eqqartorneqarneq ajorput suli angajoqqaatsinnit, ila kinguaariaat taakku
angajoqqaagut uagutsinnik siulliukannerlutik inuusut tupinnaartumik nipaarsaaqusaasimapput
oqaaseqaqqusaasimanngitsutut isikkoqarput pissuserisimasaat uagutsinnut
naleqqiulluta – kinguaasiuutit pillugit oqoqaloqatigisinnaanerannut – uagulli
nutaajuvugut kinguaariit nutaajuvugut nutaaliaasumik inuusaaseqarpugut,
pingaaruteqarpoq pisariaqartikkipput paasineqarneqassasoq tamakkua
paquminartuunngitsumik timitta ilai oqaatigisinnaanngussagigut meerartattalu
oqaatigisinnaanngussagai.
Angajoqqaat ullumikkut arlalissuupput meeqqamik
kinguaassiutimik tunngassut taakkua aalaja ngersimasut uaniluunniit
oqaatigeqqusaangitsut pillugit oqaaseqaleraangata tunuartitertarput, nammineq
sungiusimannginnamikku tamakkununnga tunngasumik oqaloqateqarnissartik
annertunerusumik.
Pingaaruteqarluinnarpoq meeqqat atuarfiinut
eqqunneqarnissaa timip ineriartornera. Pingaaruteqarluinnarpoq meeqqat
paasitinneqartariaqartut atoqatigiinneq imaanngitsoq pinnguarneq,
atoqatiigiinnerlu tassaasoq kingunissalerujussuusoq, inuunermik
pilersitsisinnaasoq aammali kisianni killiliisuusinnaasoq inuunermut. Ilisimasariaqarpaat
qanoqluunniit meeraatigigaluaruni inuup pisinnaatitaaffimmini atoqatigiinnermi
imaanngitsoq nerinertut naleqartoq, kisianni atoqatigiinneq qamuuna inuup
eqqarsartaasiatigut ima sunniisinnaatigisoq nukittuunngortitsisinnaalluni aamma
kisianni aamma inuunermik
naleerutsitisinnaalluni. Apeqqutaalluni atoqateqarneq qanoq inuup tiguneraa.
Tamakkua pingaaruteqarpoq atuarfimmi ilinniartitsissutigineqarnissaaq, tassa
qanoq sunniuteqarsinnaaneri eqqarsaatigalugit, naammanngimmat angajoqqaat
kisimik tamanna akisussaaffigissagaat.
Oqallisissiaq soqutiginartorujussuuvoq aamma
inuusaaserput nutaanngoraluttuinnarpoq uagut kissaatigisinnaasariaqassavarput
siunissami maanngaanniit oqaatigisinnaassallugu taakkua
oqaatigeqaqqusaanngitsut timitta ilagisai. Tassa taamannak oqarpunga
pissutigalugu paasiniaagata taakku aalangersimasut timip pisatai, arnat
angutillu immikkoorutaat kinguaassiuutiniittut oqaatigisinnaanerlutigit
maanngaanniit apeqqutigigatsigu, taamaattoqarsinnaanngilarooq, tassa
ileqqorissaarnissamut tunngatillugu. Naak uagut ullumikkut inuusaatsitsinni
ammasumik oqaatigisinnaagaluarpagut illit imaattuutit imaatuuvoq, uanga
imaatuutikka imaatuupput, ilaa soorlu taama ammatigisumik –
imaattuujunnaarsillugit atii ammasumik oqaatigisinnaanngorsimasariaqaraluarlutigit.
Taanna ammanerusumik eqqartortariaqarparput. Ilikkartariaqarparput
atoqatigiinneq sunaasoq ammasumik aamma timerput sunaasoq –
nipaarsaarunneqartar iaaruppoq.
Oqallinniaritsi soqutiginartorujussuuvoq
oqallinnissaq.
Per Rosing-Petersen Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Johane Olsen Kreutzmannimut qujanaq. Tassa
ilisimatitsissutigilaaginnassavara uani atatsimiittarfimmi
aalajangersimalluinnartumik terminoligeeqaratta, tassa oqariartaatsit
assigiinngitsut akuersaarneqarsinnaapput ilaalu akuersaarneqarsinnaanngillat
ileqqorissaarneq toqqammavigalugu. Kisianni qularnanngitsumik atuarfinni,
napparsimavinni tarnip nakorsaanukarutta, nakorsiartafimmukarutta
assigiinngitsunut tamakkua tamarmik taaneqarsinnaapput, aamma qularinngilara
ilissi angerlarsimaffissinni ilissiluunniit akornassinni oqallikkaangassi
tamakkua tiisigut toqqaannartumik taasarnerisut taakkua ajornartutut
isigineqanngimmata.
Tullinnguuppoq Ânâ-Grethe
Mathiassen.
Ânâ-Grethe Mathiassen, Perorsaanermut Ilinniarfik, Ilulissat.
Uanga Johannep isummersuutaa
isumaqatigisorujussuuvara, kisianni ilassuteqalarniarlunga, aamma meeqqap
timimi inerikkiartornerani ilinniarniaruni aamma isiginnaartitsilluni
ilinniartitsineq atorneqakuttoorsinnaavoq. Soorlu assersuutigalugu ukiaq
Ilulissani misilikkatsigu meeqqap suiaassutsimikkut sorliit
illersorneqartariaqartut sorliillu inerteqqutaasut meeraanerup nalaani
attorneqarnissaannut, tassa atornerlunneqarnissamut illesorniarlugit
isiginnaartitsineq atorlugu meeqqat isiginnaartikkatsigit, atortui
takutissorlugit, meeqqat tigulluartorujussuaat aamma meeqqerivinni sullissisut
iluarisorujussuuaat, tassa naqqaninngaanniit aallartittoqarsinnaavoq
silatusaarluni eqqarsarluaraanni meeqqanut isiginnaartitsineq atorlugu soorlu,
teaterit, filmeqqat, dukketeaterilluunnii arlaat atorlugit aamma tamakku
ineriartortinneqarsinnaapput meeqqamut suiaassutsimik ilinniartinneranni.
Per Rosing-Petersen Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Ânâ-Grethemut qujavugut taavalu
tullunnguuppoq Aka Debes.
Aka Debes, Kujataani
Ilinniarnertuunngorniarfik, Qaqortoq.
Siunnersuummik
tunniusserusukkaluarpunga meeqqat atornerlunneqarnissaat
pinaveersaartinniarlugu qanoq iliuuseqartoqarnissaanik. Tassa elektroniskimik pinngussanik
atuinermi ilinniartitseriaaseq eqqunneqarnissaa, soorlu nunani allani inuusaq
meerartaannginnissamullu aamma taanna meerartaajaannginnissamullu aamma
ilinniartitsissutigineqarnissaaanut atorneqarsinnaavoq taamaasilluni.
Per Rosing-Petersen Inatsisartut Siulittaasoqarfianni
ilaasortaq, Siumut.
Allamik
oqaaseqartoqarumasoqarnerluni. Taamaattoqanngilaq. Taamaalilluni immikkortoq 37
tassunga naammassineqarpoq.