Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 22-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Marlunngorneq 22. september 1998 nal. 13.27

 

Oqaluuserisassaq immikkoortoq 22

 

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqar­nernaik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut.

(Aningaasaqarnermut ineqarnermullu Naalakkersuisoq)

Siullermeernera.

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutgit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut matumuuna Naalakkersuisut sinnerlugit saqqummiutissavara.

 

Siunnersuutigineqarpoq nersutit neqaasa ilivitsut affallu, suliffeqarfinnit ingerlatsivinnillu neqinik agguinissamut akuerisaasunik atortorissaarutilinnit eqqussorneqartut eqqussuinermi akitsuutaasa peerneqarnissaat.

 

Siunnersuutikku siunertarineqarpoq neqinik agguilluni suliaqarnerup Kalaallit Nunaanni ingerlanne­qarneratigut Kalaallit Nunaanni suliffissanik pilersitsisinnaanerup pilertornerusumik anguneqarnis­saa. Suliffissanik pilersitsinissaq, taamaallaat nersutit neqaasa ilivitsut affallu eqqussuinermi akitsuutaasa peernerisigut anguniarneqarpoq, tassa neqit aggoriikkat eqqussuinermi akitsuutaat allangortinneqaratik atuutiinnassallutik. Akitsuusiinnginnissamik siunnersuutit kingerisaannik nunatsinni agguineq, nersussuup neqaanut kg-mut 10 koruuninik aammalu puulukip neqaanut kg-mut 2,25 koruuninik akitsuutitigut sipaarfiussaaq.

 

Akitsuusiinnginnermi taamaallaat pineqarput puulukit nersussuillu neqaat. Savat neqaasa neqillu allat akitsuutaat allanngortinniarneqanngillaq.

 

Siunnersuut tamakkuninnga suliaqartunut tusarniaassutaareernikuuvoq. Tamanna tunngavigalugu siunnersuutip suliffissanik pilersitsinissamut pineqartumut nassatarisassai erseqqissumik nalilerumi­naapput. Taamaattorli pingaartumik nersussuit neqaasa nunatsinni aggorneqartussatut eqqussorne­qartussat annertuujunnginnissaat naatsorsuutaavoq. Qularnarnerusorli tassaavoq puulukit neqaasa akitsuutikinnerusut, taamaattumillu akitsuuteqartitsinnginnissamik siunnersuutigineqartukkut akitsuutitigut sipaarnikinneruffiusussat, nunatsinni aggugassanngorlugit ilivitsuutillugit affaatillugil­lu eqqussornissaat imminut akilersinnaassanersoq. Qularutissaanngilarli maleruagassanut maanna­mut atuuttunut sanilliullugu siunnersuutip, nunatsinni neqinik agguinissamut suliffeqarfimmik pilersitsiartuaarnissamut akitsuutitigut iluaqutissiinissaa. Periarfissap taassuma qanoq annertutigisu­mik atorneqarsinnaanera atugaanissaalu nalorninarpoq, Naalakkersuisulli isumaqarput suliffissanik pilersitsiniarneq taamatut misilittariaqartoq.

 

Akitsuusiinnginissap siunertaqartumik ingerlannissaa pisssutigalugu siunnersuutigineqarpoq tamatuma suliffeqarfinnit ingerlatsivinnillu neqinik agguinissamut akuerisaasunik atortorissaarutilin­nik taamaallaat atorneqarnissaa. Naatsorsuutaavoq Avatangiisinut Pinngortitamullu Pisortaqarfimmi nersutinut tunngasunut oqartussaasut, uumasut nakorsaasa pisortaannik tusarniaareerlutik akuersis­suteqarnissaat pissasoq.

 

Taamatut oqaaseqarlunga Naalakkersuisut sinnerlugit eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsissaattut siunnersuut Inatsisartunut suliassann­gortippara, akileraartarnermullu ataatsimiititaliamit oqaluuserineqareerpat aappassaaniigassanngor­tillugu.

 

Laannguaq Lynge, Siumup oqaaseqartua:

Naalakkersuisut siunnersuutigaat nersussuit puulukillu neqaasa ilivitsut qupiinnakkallu nunatsinnut eqqussorneqartut eqqussuinermi akileraarutaasa peerneqarnissaat.

 

Siunnersuutigineqartumi nersutit pineqartut neqaasa ilivitsuullutik eqqunneqartartut akitsuutaarun­nissaannut ilanngullugu neqit uullineqareersimasut akitsuuteqaannarnissaannik siunnersuut aamma Siumumiit taperserumavarput.

 

Taama aalajangernerup nunatsinni neqinik agguilluni suliaqartoqalernissaa kajungernartunngortissa­vaa. Pingaarnerussallunili tamanna aamma suliffissanik ataavartunik pilersitsiffiussammat aningaa­sarsiornikku pitsaasunik kinguneqartussamik.

Siumiup siunnersuutikkut tunisassiornerup annersaata nunatsinni pisussaalernissaa anguneqassam­mat isumaqatigilluinnarpaa.

 

Soorlu saqqummiussinermi oqartoqaraluartoq akisuutaarutsitsinerup akisuusersuinikkut isertikakin­nerunissaa qanoq annertutsigisumik milleriaataanissaa erseqqissumik oqaatsigineqarsinnaanngikka­luartoq suli taamaattoq siumumi isumaqarpugut suliffissanik pilersitsisinnaanera iluatinnaateqartoq minnerunngitsumillu illua tungaatigut akileraarutitigut isertitaqaataanerusnissaa iluatinnaateqarmat tamanna isiginiarlugu siunnersuut taperserumaqaarput. Soorlumi aamma suulluunniit nunatsinni sumiiffinni ataasiakkaanni aningaasarsiornikkut iluaqutsiisinnaasut Siumumit taperserumaneqartuar­tartut.

 

Akitsuutaarutsinneqartussatut nersussuit puulukillu neqaat kisimik pineqarput taamalu savaaqqat neqaat nunait allanit nioqqutissatut eqqussorneqartut suli akitsuusersorneqartassallutik. Taamaatto­qarnissaa Siumumi isumaqatigilluinnarparput tassami nunatsinni savaaqqap neqaanik nioqqutissior­neq ingerlalluarmat, aammalu savaaqqap neqaa eqqunneqartartoq annertujaamik akitsuuteqartinne­qarmat. Tamannalu aalajangiussimaneqarpat nunatsinni savaaqqap neqaanik tunisassiorneq aalajaat­sumik ingerlanneqarsinnaassammat.

 

Taama oqaaseqaateqarluta Siumumiit inatsisissatut siunnersuutip aappassaaneerneqannginnermini Akileraartarnermut Ataatsimiititaliami suliarineqassasoq inassutigissavarput.

 

Jakob Siverthsen, Atassutip oqaaseqartua:

Inatsisartuni eqqaamaneqassaaq upernaaq Inatsisartut ataatsimiinitsinni Anders Nilsson nersussuit puulukillu ilivitsuutillugit tikisinneqartut akileraarutaarunnissaat siunnersuutigisimammagu, tamatumani nunatsinni suliffissaqartitsiniarnermut iluaqutigineqarnissaat eqqarsaatigalugit.

 

Atassummiit iluarisimaarparput siunnersuutigineqartoq Naalakkersuisunit paasilluarneqarluni Inat­sisartut ataatsimiinneranni matumani piviusunngortinneqartussanngormat, tassa nersussuit puu­lukit ilivitsut aamma affat suliffeqarfinnit neqinik agguinissamut akuerisaasunit atortorissaarutilinnit neqit aggorneqareerneratigut tuniniaqqitassatut eqqussorneqartut akitsuutaarunnissaat anguneqartus­sanngormat, taamaalilluni siunnersuutigineqartutut nunatsinni suliffissaqartitsiniarnermut ilapittuuti­tut iluaqutigineqartussanngorlutik.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut Atassummiit tamakkii­sumik taperseratsigu, kiisalu Akileraartarnermut Ataatsimiititaliami oqallisiginissaanut suleqa

taanissarput neriorsuutigaarput.

 

Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Puulukit nersussuillu timaat affaatillugit ilivitsuutillugillu nunatsinnut eqquunneqarnerannut

akitsuutaasa peerneqarnissaa Naalakkersuisut siunnersuutsigaat.

 

Inuit ataqatsigiinnit nalilersorsimavarput, taamaaliornikkut siunertarineqartut qanoq anguneqartigi­sinnaaneri, tassa suliffissanik pilersitsisoqarsinnaanera.

 

Inatsisissatut siunnersuutigineqartut puulukit nersussuillu timaat affaannanngorlugit aamma

periarfissiineq inuit Ataqatigiinniit apeqquserparput, taakkuami qanoq suliaqartitsissutigineqarsin­naaneri annikinnerummata, kiisalu puulukit nersussuillu affaat pilerinartuinnaat kisimik tikisinneqar­tarnissaat ilimagineqarsinnaammat.

 

Taamaammat Inuit Ataqatigiiniit siunnersuutigissavarput, taamaallaat puulukit nersussuillu ilivit­sunngorlugit nunatsinnut eqqussinermi akitsuut peerneqassasoq. Inuit Ataqatigiinniit naatsorsuutigi­gatsigu taamaaliornikkut suliassaqartitsinerusinnaammata nunatsinni.

 

Inuit Ataqatigiinniit Akileraartarnermut Ataatsimiititaliamut nalilersugassaqqitsipparput, puulukit nersussuillu allisaatinik nakorsaatinillu kapuugaanngitsut kisimik inatsimmi kisimik pineqassaner­sut, imaluunniit naamik. Uagummi ilitsoqqussaraarput nunami uumasunik nujuartanik akuutissa­qanngitsunik nerisaqarneq, tikisittakkattalu aamma taamaannissaasa piumasarinissaa pissusissami­suuginnassammat.

 

Inuit Ataqatigiinniit iluarisimaarparput, akitsuuteqanngitsumik eqqussisinnaasussat annertuumik piumasaqaateqarfigineqarmata, taamaalilluni uumasut nakorsaat tusarniaavigineqaqqaarluni, inillu agguiffissat akuerineqaqqaarlutik akitsuuteqanngitsunik eqqussisoqarsinnaanngormat. Iluatsillugu Naalakkersuisunut apeqquteqaatigissavarput agguiffissatut akuerineqarsinnaasut nunatsinni qanoq amerlatigisut piunersut.

 

Nerisassatta avataaniit tikisittakkatta eqqartornerini Inuit Ataqatigiiniit eqqaanngitsoorumanngilar­put, kalaalimernit kalaaleqatitsinnut Danmark-imiittunut nassiuttakkatta killilersugaanerujussui. Taa­maammat Inuit Ataqatigiinniit Naalakkersuisunut suli ilungersuutigeqqussavarput kalaalimernit Danmark-imut ajornannginnerusumik eqqunneqartarnissaasa, paaserusunnarpullu qanoq suliniutigi­neqartiginersoq Naalakkersuisut tungaanniit.

 

Naggataatigut Inuit Ataqatigiinniit innersuussutigissavarput Akileraartarnermut Ataatsimiititaliamut ingerlatinneqassasoq, siuliani nalilersoqqusavut ilaatigut suliarneqarssammata.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarnissaanik Inatsisartut inatsisaattut siunnersuut Kattusseqatigiit sinnerlugit sukumiisumik misissorsimavara. Tamatumanilu minnerunngitsumik kalaallit nammineq nioqqutissiatsinnik, tassa kalaaliminernik, aamma nunaqarfinni amerlanertigut tunitsivissaqartinneqanngitsuni atorluaannginnerput ilaatigullu aningaasat nunatsinni kaaviiaartinneqarnissaannik Inatsisartut isumaqatigiillutik ippassaq ammaa­nersiornermi oqallinnermut atatillugu nalunaarutaat ilanngullugu eqqarsaatigilluareerlugit, min­nerunngitsumillu nunatta karsiata ukiuni aggersuni aningaasatigut inissisimalluanngileratarsinnaa­nera aamma eqqarsaatigalugu inatsisissap allanngortinneqarnissaanut siunnersuut akerlilerpara, apeq­qutaatinnagu nersussuit kapuugaappata kapuugaanngippataluunniit.

 

Ukiunimi makkunani nunatta namminiilivinnissaa annertuumik eqqartorneqarpoq suliniutillu nunatta namminiilivinnissaanut naapertuutinngitsut, soorlu matumani siunnersuutitut ittut, nunatsin­ni pissarititaasunik atorluaasinnaanermut illuatungiliisut isumaqatigineqarsinnaanngillat, pingaartu­mik namminersulivinnissaq pimoorullugu suliniutigissagaanni.

 

Aammami nalunngilluinnarparput nunarput nunanut allanut niuernermini agguaqatigiissitsinermi milliard-it affaata missaanik amigartoorfiusoq, minnerunngitsumik nunatsinni aalisartut piniartullu tunisassiaat, tassa tuniniartagaasa atorluarnerulernissaat illersussagutsigu isumaqarpunga neqit nunatta avataaneersut akitsuutaasa piiarnerisigut nunatsinni pigeriikkatsinnik atorluaannginnerput taamatut aalajangiisarnerit ilaatigut annikitsusaaraluit ataatsimut katinnerisigut aningaasat nunatsinni kaaviiaartikkusoqisatta suli ikiligaluttuinnarnerinik kinguneqarnissaat aarleqqutigisariaqarmat.

 

Sunami tamaat anngaaginnarlugu pisinnaanngilagut. Nunatta pissarititaasa atorluarneqarsinnaanerat annerusumik timitalimmillu aalluttariaqarparput, avataaniit pissarsiavut utaqqiinnarnagit. Taamaa­liunngikkutta Nuka A/S-ikkutut ittut pilersinneqarnialeruttulersut nukillaarsaannassavavut.

 

Nunatsinnimi pissarititaasut atorluarneqarnissaat ilikkartariaqarparput, taamaaliunngikkuttami namminiilivinnissarput suli ungasinnerulersittussaavarput asulilu oqalunninnguinnassallugu. Taa-maattumik Kattusseqatigiit sinnerlugit Inatsisartut ataqqinartusi inakkusuppassi allannguutissatut siunnersuut akuerineqassanngitsoq.

 

Tassa uanga, Anthon Frederiksen, upperinngilluinnarpara kalaallinik neqinik agguinermut ilinniarsi­masunik atorfinitsitsisoqarnissaanik allannguineq manna kinguneqarumaartoq. Immaqamiaasiit sulisut amerliallanneqassappata nunani allamiut, soorlu assersuutigalugu kangiamiut, tikisinneqaan­nassapput taakkuagooq sulisussat akikinnerummata.

 

Taamaattumik Inatsisartut Akileraartarnermut Ataatsimiititaliaat sulilersinnagu KNAPK, Nuka A/S allallu soqutigisaqartut tusarniaavigineqarnissaat inassutigerusuppara.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:

Siullermik Naalakkersuisut sinnerlugit taamatut partiit oqaaseqarnerat siunnersuummillu sammin­ninnerannut qujassuteqassaanga, aammalu tassani Kattuseqatigiit mininngilakka.

 

Taanna siunnersuutigineqartoq Naalakkersuisuninngaanniit tassaaginnarpoq upernaaq Inatsisartuni eqqartuinermi eqqaaneqartoq, aammalu Anders Nilsson-ip siunnersuutaa aallaavigalugu suliamik malinninneq, taamaattumik uani apeqqutigineqartut soorlu suliffeqarfiit taamaaliortussat pinngitso­oratik akuerisaasumik aallaaveqarlutik tamakkulerinissaat, taannami suliffeqarfimmut aappassaanillu suliassaqartitsinermut, pingajussaanillu atuisunut iluaqutaassammat.

 

Maluginiarluarpara Siumup oqaaseqartuata tamakkiisumik taperseraa, aammalu oqariatorfigalutalu­sooq Siumup suliffissanik pilersitsiniarneq annertuumik taperseraa, taanna aallaavigalugu. Aamma maluginiarpara Siumup oqaaseqartuata savaaqqat nunanit allaninngaanneersut akitsuuserneqarsima­nerat aalajangiusimaneqassassoq, tanna Naalakkersuisunit pingaartinneqarpoq nunani allaninngaan­niit savaaqqat tikisinneqartartut akitsuutaasa allanngortinnginnissaat, tassami nunatsinni savaaqqat mamarluartut avataaninngaanniit unammillerneqaratik aalajangiusimanissaat tassani qitiummat. Soorlu avataaninngaanniit tatisimaneqartugut akisigut, minnerunngitsumik New Zealand-iminngaan­niit aammalu Island-iminngaanniit.

 

Aamma taamaappoq Atassutip oqaaseqartuata inassutigimmagu siunnersuut tamakkiisumik taperser­neqassasoq, aammalu tassani oqariartuuseralugu suliffeqarfissanik pilersitsiniarneq taannattaaq aamma qitiusoq. Suleqatiginnilluarniarmata aamma tamanna qujassutigissavara. Aamma taanngisara oqaaseqaatinni Anders Nilsson-ip siunnersuutigisimasaa taanna ilumoorpoq.

 

Inuit Ataqatigiit oqaaseqaataat aalajangersimasumik oqaaseqarfigilaassavara. Siullermik Inuit Ataqatigiit inassutigaat taamaallaat puulukit nersussuillu neqaat ilivitsunngorlugit maanga eqqunne­qassasut, taanna suliassaq soorunami misissorneqassaaq, naatsorsuutigaara Skatteudvalg-ip taanna apeq­qut sukumiisumik eqqartorumaara.

 

Sooq nersussuit puulukillu affat eqqunneqartassappat taama uumasut angitigisut, taamaattumillu inissaq peqqutigalugu avinneqartarlutik.

 

Taamaattumik inissap annaannera aningaasanik kinguneqartarpoq, taana Skatteudvalgimi suliarine­qarluarumaartoq naatsorsuutigaara. Taanalu apeqqut qulaajarneqarluarumaarpoq. Aamma taa­maappoq apeqqut ilaatigut tamakkua kapuugaanngitsut kisimik atorneqarnissaannut tunngasoq. Taanna aamma suleriaqqinnermi misissorneqassaaq.

 

Apeqqut toqqaannartumik apeqqutigineqartoq tassaavoq taamatut agguiffissat akuerineqarsimasut nunatsinni qanoq amerlatiginersut. Taanna manna oqaluttarfik aallaavigalugu akissuteqarfigisin­naanngilara, kisianni Avatangiisinut Naalakkersuisoqarfik peqatigalugu allaganngorlugu nalunaaru­tigisinnaavarput suleriaqqittussanut.

 

Kisianni oqaatigereersinnaavarput taamatut akuerisaasut amerlassutsimikkut killilerujussuummata. Tassunga piumasat mingutsitsinnginnissamut imaluunniit peqqinnissaqarfiup iluani eqqortumik periu­seqarnissamut tunngasut taakkua sakkortuujupput, taamaattumillu amerlassutsimikkut killeqar­lutik.

 

Apeqqutit ilai maannakkorpiaq akisinnaanngilakka soorlu kalaalimerngit Danmark-imut eqqussorne­qartut Inuit Ataqatigiit qaffatsitaat, taakkua aamma akissuteqarfigineqarsinnaassapput maanna­kuunngitsoq, tassa aamma uani qulequtaq taana pinnginnatsigu. Maanngaaniit taanna akissuteqarfi­gisinnaanngikkallarpara.

 

Taamatut oqaaseqarlunga Inuit Ataqatigiit oqaaseqaataat nalilerpara, suleriaqqinnermilu oqaasii aamma nalilersuinermi aallaavigineqarumaarput.

 

Kattusseqatigiit toqqavillutik oqarput siunnersuut akerleralugu. Taanna ataqqissavarput, tusaatissatut tigullugu. Skatteråd-imi eqqartorluarneqarumaarpoq, kisianni tassani siunnersuutip tunngavia, soorlu Naalakkersuisut pingaatillugu taasaat; Suliffissanik periarfissiinissaq, taanna maluginiarpara Kattusseqatigiit akerlerigaat. Taamatut akerleqarneq suliffissaaleqisut allallu eqqarsaatigalugit soorunami uanga nammineq apeqquserusussavara, ilumut taanna aallaaviussanersoq. Nunatsinni suliffissanik pilersitsiniarneq Inatsisartunit aammalu Naalakkersuisunit ataasiarani qaffatsinneqartar­poq.

 

Taama apeqqutit assigiingitsut innersuussutigissavakka Akileraartarnermut Ataatsimiititaliami eqqartorneqassasut, taamatullu aamma uani oqariartuutit assigiingitsut soorlu kangiamiut allamiullu tikisinneqarlutik tamakkulerisalernissaannik pasillernerit maannangaaq pisussaagunarpunga uanga tamakkua tunuarteriissallugit, tassami eqqortuunngillat eqqarsaatersuutaaginnarlutilli. Taamatut eqqoriaanerit pasillernermik tunngaveqartutut isigiumavakka, taannami siunertarineqanngilluinnar­poq, Naalakkersuisut kissaatigaat suliffissat pilersinniarneqassasut, taamaallaallu akuerineqassallutik suliffinni taamaattunik kalaallinik sulisulinnik.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Inatsisissamut allannguutissatut siunnersuut akuerseqataaffigissagukku uannut salloqittassaanga, aamma inuiaqatigiit salloqittassavakka. Tassa ukiorpassuarni eqqartorneqartuarpoq kalaalimerngit kalaallit nunatsinni pissarsiarisinnaasatta atorluarneqarnissaat. Aamma nunaqarfinni kalaallit uagut nammineq maani nunami nunap tunniussinnaasai imartattalu tunniussinnaasai sooq-uku atorluaru­sunngikkivut. Sooq oqaatsit oqaasiinnaassappat tamakkuninnga atorluaanissamik neriorsuilluta oqa­lussagutta, illuatungaatigulli nunami allamiut neqaataat killeqanngiusattumik tikiurartillugit uffa massa nunatsininngaanniit kalaalimernit naalagaaffeqatittaluunniit uluani ammaanniarneqarnerat killilersorneqartoq sakkortuumik, sooq uagut taamatut eqqussuinerput ammatittuaannassavarput anngaasuaannassaagut, avataaninngaanniit pilersorneqarneq ullumikkut angereerpoq. Aamma perlileqqajanngilagut massa qallunaat neqaatai allatuutigalugit mamaraluaqisut. Amigaatiginngillu­aasarpavut ullumikkut, taamaattumik suli annerusumik amerlisarneqarnissaat nunattalu karsianut ilaatigut milliard-it affaanik naleqartussamik akuersinissaq uanga isumaqataaffiginngilluaasarpara.

 

Aamma suliffissanik pilersitsiniarnermi uani qulartumik oqartoqarpoq, maluginiartariaqarparsi tamassi qularutigineqarpoq. Eqqarsaatigeriarsiuk, ullumikkut kalaalimerngit atorluarneqartuuppata suliffissanik qanoq amerlatigisunik pilersitsissagaluarpugut?

 

Karl Lybeth, Siumut:

Anthon Frederiksen-imut paasitikkusuppara uani siunnersuummi neqit avataaninngaanniit eqquttut amerlineqarnissaat siuner­tarineqanngimmat, taamaallaat inereerlugit tigisittakkagut ikilineqarnissaat taanna siunertaammat.

Tikisitat amerlineqarnissaat, taanna siunertaanngilluinnarpoq.

 

Taammaattumik niuernitsigut amigartoorutigut millard affai sinnerlugit taasatit, taakkua ikiliniarut­sigit taanna aqqutis­sat aamma ilagivaat. Neriuppunga aamma taanna illit nammineq paasisinnaassa­git.

 

Kalaalimerngit pillugit oqaaseqarninnut atatillugu, tamakku qaffallattaalerumaarput, kisianni eqqaasissutigiinnassavara Nuka A/S ukioq manna pilersinneqarnikuuvoq.

 

Taanna anguniarlugu ilungersuukkatsigu nunatsinni kalaalimern­git uagut nammineq pisagut pitsaanerusumik suli atorluarnissaat ilungersuukkatsigu, piginneqatigiiffiit tamakkua aallartisarpa­gut.

Kalaalimerngit ajunnginnerpaamik atorluarniaratsigit.

 

Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit:

Kattusseqatigiinniit siullermik oqaaseqarami taagorpai nammi­niilivinnissaq, apeqqusertariaqarpoq qanoq namminiilivinnissaq qanillitigineqarsinnaanersoq puulukit nersussuillu aqqutigalu­git.

 

Kisianni Anthon Kattusseqatigiinninngaanniit nassuiaateqarfi­gissavarput Inuit Ataqartigiinninngaan­niit sooq inatsisissatut siunnersuut akuerisimanerlugu.

 

Uani inatsissatut siunnersuummi siunertarineqarpoq danmarkimi toqaraaviit suliarisartagaat, tassa uullereerlugit tikisinne­qartarput, inuppassuit sulipput danmarkimi uagut Kalaallit Nunatsinni uullissilluta. Tassa nersutit puulukillu aggorlugit, sooq tamanna Kalaallit Nunatsinni ingerlanneqar­sinnaanngila?.

 

Taanna siunertaralugu akileraarutit peerniarpagut ilivitsunut, taamaalilluni danmarkimi suliarineqar­tartuugaluit nunatsinnut nuunniarlugit.

 

Daniel Skifte ilumoornerassavara, aap nersussuit angisoorujus­suupput, kisiannili ilivitsuutillugit pisiarinerani akitsuute­qanngitsumik eqqunneqarnissaat assartornissaalu assortorparput. Qanorluun­niit aaqqissuisoqarsinnaavoq, imaanngilaq containerer­suaq nersussuarmik ilivitsumik ataatsimik immerlugu nassiunne­qassasoq, qeqqatigut avinneqarsinnaavoq.

 

Aappaatigullu Anthon Frederiksen-ni ilumoornerassavarput, aap kalaalimerngit atorluanngisagut suliffippassuarnik pilersitsi­sinnaapput, tassalu taakkua aamma uani ataatsimiinnermi an­ner­toorujus­suarmik eqqartortussaavagut, nunami inuutissarsior­nerup ineriartortinnera pillugu, tassani annerusu­mik iserfigis­saq­qaarpagut.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Erseqqissaatigissavara amerlanerussuteqarluartut, tassa partiit pingasut kissaatigimmassuk suliassaq Ataatsimiititaliami aamma sammineqaqqaassasoq, tamakkulu oqaaserineqartut qulornanngitsu­mik aamma ilanngunneqarumaarput.

 

Maannalu akissuteqassaaq Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersui­soq:

Naalakkersuisut sinnerlugit taamaallaat erseqqissaatigiinnassa­vara, nunatsinni kalaaliminernik atuineq allanngortinniarne­qanngilluinnaqqissaarmat. Soorlumi aamma taamatut oqarneq Inat­sisartuni ilaasortap Karl Lyberth-ip oqaaserereeraa, uanga Naalakkersuisut sinnerlugit taanna oqaatigerusuppara.

 

Aamma kaputartuussineq millard affaanut, uaniinnaanngitsunimi aammali tusarnaartunut oqallinner­mik equtitsinermik aallaave­qarpoq.

 

Niueqatigiinnitta iluani timmisartoq 300 million-inik akilik pisiarissagutsigu, mittarfiliortiternermi maskiinarsuit pisi­arissagutsigit, imaluunniit umiarsuarsigutta, tamakku pisaria­qartut nuntsinni tassaapput niuernitsinni handelsbalance-mik taaneqartartup equngassutaasa anginerpaartaat. Taamaattumik inunnut isumaqarlersitsiniaqinata, una siunnersuut aallaaviga­lugu niuernitta nikingas­sutaa millard affaanik naleqarumaartut, naami taamaanngilluinnarpoq.

 

Ataasiarnata inimi maani eqqartortarparput ineriikkanik tamanik tikerartitsinerujussuaq. Taamaat­tuumillu assersuutigalugu taa­neqartarput ilaanni sanaartornermi inissialiornermi qisuit maani suliaralugit suliffiit assigiinngitsut pilersillugit, una siunnersuut aamma taamatut aallaaveqarpoq. Taamaattumik una ajuusaarutigigakka oqaatigiinnassavara, kisitsisit taaneqartut tunngavimmikkut ajunngikkaluartut kisianni uunga siunnersuummut attuumassuteqanngilluinnaqqissaarput.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Oqallinneq allamut sangutinnaveersaarniarlugu massakkut oqal­linneq killeqartittariaqarpara, tassalu aamma paasinareerpoq oqaluttunit amerlanerpaanit taperserneqartoq, taavalu aamma Ataatsimiititali­amut ingerlaqqinnissaa kissaatigineqarluni.

 

Taamaalilluni ullumikkut oqaluuserisassap immikkoortoq 22-ip, tassalu Nioqqutissanik eqqussuiner­mi akitsuutit pillugit Inat­sisartut inatsisaata allanngortinneqarnernik Inatsisartut inat­sisissaannut siunnersuutip siullermeerneqarnera naammassivar­put, aappassaaneerneqartinnagulu Akileraartarner­mut Ataatsimii­titaliami suliarineqarallassaaq, tamatumalu kingorna aappassaa­neerneqarumaarluni.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.