Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 22-2		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ataasinngorneq 19. oktober 1998 nal. 13.35

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 22

 

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinne­qarneranik Inatsisartut inatsisissaannut siunnersuut.

(Akileraarnermut Ataatsimiititaliap siulittaasua aamma Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq)

(Aappassaaneerneqarnera)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat.

 

Karl Lyberth (S), Akileraarnermut ataatsimiititaliap siulittaasua:

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisassaattut siunnersuut pillugu Inatsisartut Akileraartarnermut ataatsimiititaanit isumaliutissiissut. Siunnersuutip aappassaaneerlugu suliarineqarnissaanut tunniunneqartoq.

 

Suliassamik suliarinninnermi Inatsisartut Akileraartarnermut ataatsimiititaanit peqataapput. Inatsisartuni ilaasortaq Karl Lyberth (S) siulittaasoq, Inatsisartuni ilaasortaq Laannguaq Lynge (S), Inatsisartuni ilaasortaq Siverth K. Heilmann (A), Inatsisartuni ilaasortaq Otto Storch (A), Knud Sørensenimut sinniisussatut, Inatsisartuni ilaasortaq Manasse Berthelsen (IA).

 

Inatsisartut Akileraartarnermut ataatsimiititaat 25. september aamma 7. oktober 1998 ataatsi­miimmat Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinne­qarneranik Inatsisartut inatsisassaattut siunnersuut suliarineqarpoq. Suliarinninnerminut atugas­satut paasissutissanik Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisumit paasissutissanik ataatsimiititaq pissarsiniarsimavoq.

 

Aallaqqaasiutitut Akileraartarnermut ataatsimiititamit oqaatigineqassaaq ataatsimiititamit pingaartinneqartoq nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuusiineq imatut pissasoq nunatsinni namminermi tunisassiarineqarsinnaasut sapinngisamik annertunerpaatinniarneqassallutik, taamaaliornikkut suliffissaqartitsineq nunattalu avammut nioqquteqarnera iluaqusiivigineqarsin­naaqqullugit.

 

Taamaammat nersutit ilivitsut affallu neqaasa, sullivinnit sullissivinnillu, neqit aggorneqarnis­saannut atortunik akuerisaasunik peqartunit, eqqussorneqartut akitsuussivigineqartarnerisa peerneqarnissaa Akileraartarnermut ataatsimiititamit tamakkiisumik isumaqatigineqarpoq.

 

Nersutit ilivitsut affallu akitsuuserneqartarnerisa peerniarneqarnerata siunertaraa Kalaallit Nunaanni suliffissaqartitsiniarnerup siuarsaavigineqarnissaa, taamaaliornikkut neqinik Kalaallit Nunaanni agguisarnermik suliaqarneq kajungernarnerulersinniarlugu.

 

Taamaammat Akileraartarnermut ataatsimiititamit siunnersuutip suliffissaqartitsiniarnermut sunniutigisinnaasai misissuiffigineqarput, siunnersuummut tusarniaanermi akissutitut tiguneqar­tut naliliivigineqarnerisigut.

 

Tusarniaanermi akissutigineqartut tunuliaqutaralugit siunnersuutip suliffissaqartitsiniarnikkut sunniutissaviisa eqqoqqissaartumik isummerfiginissaat ajornakusoortuuvoq. Ataatsimulli isigalugu naliliisoqarpoq nersutit ilivitsut affallu neqaat eqqarsaatigalugit eqqussuineq annertu­sissasoq, tamatumalu malittaanik suliffissaqartitsineq annertusissasoq.

 

Akileraartarnermut ataatsimiititamittaaq misissuiffigineqarpoq suliffeqarfiit qassit, neqinik agguinissamut atortussaateqareersut, taamaaliornissamut akuerineqarsinnaanersut, aamma neqaarniat ilinniartitaanerannut ilinniarteqqinneqartarnerannullu periarfissat pillugit.

 

Naalakkersuisunut ilaasortamit ilisimatitsissutigineqarpoq, ilisimatinneqarsimalluni Kalaallit Nunaanni sulliviit 20 missaannik amerlassusillit nersutit ilivitsut affallu neqaannik agguisarner­mik naammassinnissinnaassasut. Matumani pineqarput neqaarniarfiit, pisiniarfiit angisuut neqaarniarfittallit sullissiviillu.

 

Ilinniartitaanermut ilinniarteqqiisarnermullu periarfissat pillugit Naalakkersuisunut ilaasortaq ilisimatitsivoq neqinik agguisarneq INUILI-p inuussutissalerinermut ikiortinik ukiunik marlun­nik sivisussusilimmik tunngaviusumik ilinniartitsisarneranut ilaasoq.

 

Ukiuni marlunni tunngaviusumik ilinniartitaanermut nangissutitut neqaarniatut ilinniarneq Danmark-imi pisarpoq. Naalakkersuisuni ilaasortaq ilisimatinneqarsimavoq INUILI maannak­korpiaq allanngortiteriffigineqarlunilu annertusaavigineqartoq neqaarniartutullu inimik nutaamik 1999-imi aasaanerani atuilerumaartoq.

 

Taamaalilluni ilinniarfik initigut sulisoqarnikkullu periarfissaqalersussaavoq ilinniartitaanermik ilinniarteqqiisarnermillu nersutit neqaasa nunatsinnut eqqussorneqartut annertusineqarsinnaa­nerannut atasumik pisariaqarnerasut ingerlatsinissamut. Tamanna siunniulluinnarneqartoq.

Piffissamik INUILI-p atuuffigisimasaani, tassalu 1990-ikkunni neqaarniatut ilinniartut marluk ilinniagaqarnermik naammassinnissimapput. Sulilu tallimat ilinniagaqarnermik ingerlataqarlutik.

 

Akileraartarnermut ataatsimiititamik naatsorsuutigineqarpoq nersutit nassullit ilivitsut affallu aamma puulukit nujuitsut neqaat eqqussorneqartut eqqussuinermut akitsuutit atorunnaarsinneqar­pat amerlissasut. Tamatuma peqatigisaanik akileraartarnermut ataatsimiititaliamit naatsorsuutigi­neqarpoq neqit naammassillugit suliarineqarsimasut taakkununnga ilanngullugit neqit aggukkat eqqussorneqarnerat annikillissasoq.

 

Akileraartarnermut ataatsimiititaq isumaqarpoq tamanna nunatta niuerneragut pitsaasumik sunniuteqassasoq. Tunisassiammi naammassillugit suliarineqarsimasut kilo-mut akiat nersut ilivitsut affallu neqaannit kilo-mut akiusumit anginerummata.

 

Akileraartarnermut ataatsimiititaliaq isumaqatigiissoq matumuuna Inatsisartunut inassuteqarpoq nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranit Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut akuereqqullugu.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq:

Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani ersarilluarpoq inatsisissatut siunnersuut peqqissaartumik misissorluarlugulu suliarineqarsimasoq.

 

Tamannalu pillugu Naalakkersuisut sinnerlugit akileraartarnermut ataatsimiititaliaq qutsavigaara. Oqaatigissavaralu akileraartarnermut ataatsimiititaliap isumaqatigiilluni nioqqutissanik eqqussui­nermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranik Inatsisartut inatsisissaat­tut siunnersuummut tunuliaqutaanera naammagisimaarakku.

 

Ataatsimiititaliaq inatsisissamut siunnersuummut tunngatillugu apeqquteqaateqarmat sapinngi­sara najoqqutaralugu apeqqutit akissuteqarfiginiarnikuuakka. Nuannaarutigaara apeqqutit akissutillu pineqartut tunngavigalugit aammalu tamakkuninnga suliallit paasisimasallillu oqaaseqaaataat tiguneqarsimasut tunngavigalugit neqinik eqqussuinermi akitsuuteqartitsinerup allanngortitsivigineqarnissaa taanna politikkikkut amerlasuunit isumaqatigineqarmat.

 

Naalakkersuisut sinnerlugit inassutigissavara siunnersuutip taamatut iluseqarluni pingajussaane­erneqarnissaminut ingerlateqqinneqarnissaa, tassanilu akuersissutigineqarnissaa.

 

Laannguaq Lynge, Siumup oqaaseqartua:

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut pillugu Siumumi siullermeerneqarnerani oqaaseqaativut innersuussutigalugit siunnersuut taperserlugu, taama iluseqarluni pingajussaaneerneqarnissanut ingerlaqqinnissaa taaseqataaffigissagatsigu nalunaarutigissavara.

 

Siverth K. Heilmann, Atassutip oqaaseqartua:

Nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuutit pillugit Inatsisartut inatsisaata allanngortinneqarneranut Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut akileraartarnermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisup akissutaatulli Atassummit nalilerumavar­put.

 

Atassummit suliap uumma siullermeerneqarnerani oqaaserisavut innersuussutigalugit iluarisi­maarluinnarparput nioqqutissanik eqqussuinermi akitsuusiinerup peerneqarnissaa imatut sunniu­teqassammat nunatsinni namminermi tunisassiarineqarsinnaasut annertussusaat aammalu suliffissaqartitsinermut, nunattalu avammut nioqquteqarneranut iluaqutaassammat.

 

Taamatut naatsumik Atassummit oqaaseqarluta isumaliutissiissut oqaaseqarfigaarput, pingajus­saaneerneqarnissaminullu ingerlanneqarnissaa akuersissutigalugu.

 

Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Puulukit nersussuillu timaat affaatillugit ilivitsuutillugillu nunatsinnut eqqunneqarneranni akitsuutaasa peerneqarnissaat Naalakkersuisut siunnersuutaat, akileraartarnermullu ataatsimiitita­liamit suliarineqarsimasup isumaliutissiissummilu saqqummiunneqarnerat Inuit Ataqatigiinnit ima oqaaseqarfigissavavut.

 

Siullermik Inuit Ataqatigiit nuannaarutigalugu oqaatigissavarput ataatsimiititaliap akileraarutit pillugit isummernerat. Tassa akitsuusiisarneq ima pissasoq nunatsinni nammineq tunisassiarisin­naasavut annertunerpaatinniarlugit.

 

Inuit Ataqatigiinnilu ima paasivarputtaaq, nunatsinni sanaartortakkatta assingi tikisittakkavut akitsuusersornerisigut nunatsinni tunisassiorsinnaaneq annerpaaffimminiitinniarneqassasoq. Tamannalu Naalakkersuisunit aamma isumaqatigineqalersimasoq maluginiarparput.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta neriuutigissavarput nersutinik agguinissamik periarfissallit una inatsisissatut siunnersuut atorluarumaaraat, taamaalillunilu nunatsinni suliaqarnerulersitsisu­mik. Inatsisissatullu siunnersuut taamatut isikkoqarluni pingajussaaneerneqarnissaa aammattaaq innersuussutigissavarput.

 

Anthon Frederiksen, Kattsusseqatigiit:

Suliaq siullermeerneqarnerani Kattuseqatigiit sinnerlugit oqaaseqaatikka innersuussutigalugit eqqaasitsissutigissavara Kattusseqatigiinniit pingaartilluinnaratsigu kalaalimernit allallu nunat­sinni pissarsiarineqarsinnaasut tamakkiisumik atorluarneqarnissaat.

 

Taamaattumik nioqqutissat nunatta avataanit tikisinneqartartut soorunami pisariaqartitsineq naapertorlugu sapinngisamik annikinnerpaaffissaaniitinneqarnissaat pingaaruteqartoq erseqqis­saassutigisariaqarsoraara. Minnerunngitsumik nunatsinni aningaasat kaaviiaartinneqarneranni isumaqarnerusumik ingerlatsineq anguneqassappat.

 

Taamaattumik inatsimmut allannguutissatut siunnersuut neqinik avataaniit tikisinneqartartunik annertunerulertitsissanngippat aammalu pisisartunut akikinnerulersitsinermut kinguneqassappat siunnersuummut taaseqataasinnaallunga nalunaarutigisinnaavara.Kisianni tamanna qulakkeerne­qassangippat taaseqataasinnaanera apeqqusertariaqarsoraara.

 

Daniel Skifte, Aningaasaqarnermut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq;

Anertunerusumik oqaaseqaqqinnanga taamaallaat partiit Kattuseqatigiillu oqaasiinut qujavugut, malunnarpoq siunnersuut tamakkiisumik illersorneqartoq.

 

Oqaaseqartoq kingulleq qularpalulaannguaraluarpoq, taamaattoq tassa tamakku qulassutai pisussaanngillat, taamaattumik nuannaarutigaara tamakkiisumik tapersersorneqarmat Naalakker­suisut siunnersuutaat. Qujanaq.

 

Karl Lyberth, Akileraarnermut Ataatsimiititami Siulittaasoq:

Saqqummiussisunut uangattaaq qujavunga. Naatsuararsuarmik Kattusseqatigiinneersoq Anthon Frederiksen-i akuerseqataaniassammat oqaatigissavara akileraartarnermut ataatsimiititaliaminn­gaanniit naatsorsuutiginnginnatsigu qallunaamernit tikisittakkat taamatut inatsisiliornitsinni amerlineqarnissaat, kalaalimernit maani atortakkavut eqqorneqarlutik.

 

Taamaattumik naatsorsuutigaara akuerseqataallutit taaseqataajumaartutit.

 

Anders Andreassen, Ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Taavalu taasinialissaagut. Qinnuigissavassilu akuerseqataagussi, akerliugussi taaseqataanngik­kussiluunniit nikueqqullusi. Akuersisut: 30, akerliusut: 0, taaseqataanngitsut: 0.

 

Taamaalilluni ullumikkut oqaluuserisassaq immikkoortup 22-p, aappassaaneerneqarnera naam­massivoq pingajussaaneerneqarnissaminullu ingerlaqqissalluni.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.