Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 43-2		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Marlunngorneq 27. oktober 1998 nal. 13.00

 

Oqaluuserisassaq immikkoortoq 43

 

Utoqqarnik paaqqinniffiit il.il. pillugit Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuut.

(Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap siulittaasua aamma Isumaginninner­mut Suliffeqarnermut Pisortallu Suliffeqarfiutaannut Naalakkersuisoq)

(Aappassaaneerneqarnera)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat.

 

Finn Karlsen, Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliap siulittaasua:

Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu ataatsimiititaata Inatsisartut siullermeeralutik suliarinninnerata kingorna siunnersuut, oqaaseqaatit ilanngullugit, misissuataarpaa.

 

Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu ataatsimiititap isumaqatigiittup aallarniutigalugu oqaatigissavaa ataatsimiititaq, utoqqarnik paaqqinniffiit pillugit aalajangersakkat Inatsisartut peqqussutaannut, inatsisit paasilertoruminarninngortikkumallugit ullutsinnullu naleqqunneru­sunngortikkummalugit, immikkoortumut inissinneqarnissaannik siunertaq pillugu, tamakkiisu­mik isumaqataasoq. Taamaammat peqqussutissatut siunnersuutip utoqqarnik paaqqinniffeqarneq taamaallaat iluarsiivigissavaa.

 

Aammattaaq ataatsimiititamit pitsaasutut isigineqarpoq Isumaginninnermik Iluarsaaqqinnissa­mut Ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaata, Inatsisartut tusaatissatut tigusaata, malitsigisaa­tut siunnersuut pissuseqarmat, kiisalu utoqqalisut inuuniarnermi atugarisaasa pingaarnerutinne­qarnerattut isigigalugu.

 

Ataatsimiititaq isumaqatigiittoq aamma isumaqarpoq pitsaasutut isigisariaqartoq peqqussutissa­tut siunnersuummut ilanngunneqarmat aalajangersakkat kommunit misiligutitut aaqqissukkanik ingerlatsisinnaanerannut tunngasut, taamaalilluni sapinngisamik pilertortumik eqaatsumillu sammisaqartitsinissamut neqeroorutinik il.il. aallartitsisoqarsinnaalissammat. Taamaaliornikkut ilaatigut periarfissiisoqassaaq inissiisarnermut ataatsimiititaq imatut ilusilimmik, utoqqaat soqutigisaat annertunerusumik isumagineqarsinnaanngorlugit, ilaasortalerneqarsinnaalissasoq.

 

Siunnersuutikkuttaaq anguniarneqarpoq peqqinnissamut oqartussaaffiup isumaginninnermullu oqartussaaffiup akornanni annertunerusumik suleqatigiilernissaq. Tamatumunnga atasumik ataatsimiititap kaammattuutigaa taamatut suleqatigiinneq nukittorsarneqassasoq, ilaatigut utoqqalisut inuuniarnermi atugarisaat pitsanngorsaaviginiarlugit, ilaatigullu utoqqarnut tunnga­sutigut aningaasatigut patajaannerusumik aaqqiissuteqartarnissaq anguniarlugu.

 

Siunnersuummik suliaqarnermi ataatsimiititap aningaasalersueriaatsitut aaqqissugaq maannak­kut atorneqartoq nutaamik naliliivigineqassasoq oqaluuseraa, taanna atorlugu utoqqarnik paaqqinniffiit sananeqarneranni aningaasartuutit 50 %-iinik Namminersornerusut, kommunillu 50 %-iinik, akiliisarput. Aningaasatigut nammatassamik tigusinissamut kommunerpassuit ajornartorsiuteqarput, taamaammalu utoqqarnik paaqqinniffiit pisariaqarneratut aningaasaliiffigi­neqarnissaat akuttunngitsumik kinguartinneqartarlutik. Tamatumunnga atasumik ataatsimiititap kaammattuutigaa nutaamik aningaasalersueriaaseq imatut piareersaasiorneqassasoq, kommunip ataatsip aningaasaqarnikkut pisinnaasai annertunerusumik naliliivigineqartassasut.

 

Inatsisartuni ilaasortaq Anthon Frederiksen siullermeerlugu suliarinninnermi kaammattuuteqar­poq oqaaseq Apensionisialik@ atorneqarnermigut qulaajaavigineqartariaqartoq. Tassunga tunnga­soq ataatsimiititap oqaluusersaa, kaammattuuteqarlunilu pisortat sullissiviini il.il. oqaatsit atorneqartartut eqqumaffigineqarnerusariaqartut.

 

Taamatut oqaaseqarluni ataatsimiititaq isumaqatigiittoq inassuteqarpoq utoqqarnik paaqqinniffiit il.il. pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut maannakkutut iluseqarluni Inatsisartuni suliarineqarnera ingerlaqqissasoq.

Ataatsimiititaliami ilaasortaapput Jakob Sivertsen (A), Ruth Heilmann (S), Lars Sørensen (IA), Laannguaq Lynge (S), aamma Finn Karlsen (A).

 

Mikael Petersen, Isumaginninnermut  Naalakkersuisoq:

Utoqqarnik paaqqinnittarfiit il.il. peqqussutissatut siunnersuut Inatsisartut Suliffeqarnermut Isumaginnermullu Ataatsimiititaliaanit oqallisigineqarpoq isumaliutisiissutigineqarlunilu.

 

Siunnersuummi anguniarneqartutut peqqinnissaqarfiup isumaginnittoqarfiullu qaninnerusumik suleqatigiinnissaat ataatsimiititaliamit kaammattuutigineqarpoq ilaatigut utoqqaat inuuniarner­minni atugarisaat pitsanngorsarniarlugit ilaatigullu utoqqarnut tunngasut aningaasatigut pata­jaannerusumik aaqqiissutigineqartarnissaat anguniarlugu.

 

Ataatsimiititaliamit oqaatigineqartunut Naalakkersuisut isumaqataapput suliap malitseqartinne­qarnerani. KANUKOKA-p suleqataalernissaa anguniarneqassaaq, soorlu misileraanissanik aalajangersakkani siunnersuutigineqartut naapertorlugit misileraanermi. Utoqqarnik paaqqinnit­tarfiit sanaartorneqarnerinut aningaasalersuisarnerit atuuttut isummerfigeqqinneqarnissaat ataatsimiititaliamit oqallisigineqarpoq kommunit ataasiakkaat aningaasatigut pisinnaasaasa isummerfigineqarneri ilaasartussanngorlugit. Aningaasalersuisarnerup aaqqissuunneqarnissaa ataatsimiititaliamit kaammattuutigineqarpoq.

 

Utoqqarnik paaqqinnittarfiliornermut landskarsip tapiiffissaasa amerlassusissaat Inatsisartut aningaasanut inatsisissaanni ukiumoortumik akuersissutigineqarneranni aalajangersarneqartar­put. Aningaasalersueriaaseq atuuttoq naapertorlugu kommunit Namminersornerullutillu Oqar­tussat tamarmik affarmik akiliisarput, tassa 50%-inik.

 

Ataatsimiititaliap siunnersuutai Naalakkersuisut siunissami isumaliutissiissumminnut ilanngul­lugit isumaliutigissavaat. Naalakkersuisut naalakkersuinikkut anguniagaanni utoqqarnik paaq­qinniffinnik sanaartornerit isummerfigineqaqqinnissaat ilaavoq, tassunga ilanngullugu taakku aningaasalersorneqartarneri. Ataatsimiititaliap isummersuutaannut allanut Naalakkersuisut isumaqataapput.

 

Naalakkersuisut taama oqaaseqarlutik utoqqarnik paaqqinniffiit il.il. Pillugit Inatsisartut peqqus­sutissaattut siunnersuutip pingajussaaniigassanngortillugu ingerlateqqinneqarnissaa siunnersuuti­gaat.

 

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:

Utoqqarnik paaqqinniffiit il.il. pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut aappassaaneer­lugu Inatsisartut Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaanut isumaliutissiissut Siumumiit suleqataaffigaarput.

 

Isumaginninnermi Ataatsimiititaliarsuup suliaasa malitseqartinneqarnissaat utoqqarnut tunngass­suteqartut ataqatigiissaarlugit eqaaallisarneqarnissaannik anguniagaqartoq aallaavigalugu suliarineqarnissaa assut pingaartuutipparput.

 

Inatsisartut inatsisaasa paasiuminartunngortinneqarnissaannik uani utoqqarnut tunngatillgu anguniagaqarneq taamaalilluni aallartinneqartut ersiutaat siulliit Siumumiit maluginiakkavut iluarisimaarnartuutippavut. Kommunini ulluinnarni utoqqarnik paaqqinniffeqarneq tamakkiisu­mik aningaasalersorlugu ingerlanneqarlunilu nakkutigineqartup pitsaasuunissaa isumannaatsuu­nissaalu Siumumiit qularnaartariaqarsoraarput.

 

Aamma plejehjemmeqarnerup napparsimmavimmut atasunik ingerlatsiffiusut kommuninit annertoorujussuarmik aningaasartuutaasartut nalunnginnatsigik taamaattumik kommunini ingerlataqartut annertuumik nammagassinneqartarnerat aaqqiivigineqartariaqartutut Siumumiit isumaqarfigalugu Naalakkersuisunit eqqumaffigillaqquarput.

 

Tassami utoqqalineq immini nappaataanngimmat sapinngisamik annertunerpaamik nammineq najugarisaminni angerlarsimaffeqarnissaat inuttut pisinnaatitaaffittut isigineqartariaqartuulluni. Utoqqaat illui ukiuni kingullerni sanaartorneqartartut assigiinngisitaartuupput. Siumumiillu isumaqarpugut utoqqaat illui utoqqarnut angerlarsimaffippalaartumik iluseqartut angisoorsuuna­tillu najoruminartuunissaat anguniarlugu nalilersuilluartoqassasoq.

 

Aningaasartuutit aviffigeqatigiittarnissaat pissusissamisoortuutipparput, aamma sanaartugassat ammaffigisariaqartuni kommunit peqatigalugit nammaqatigiinnissaq anguniarlugu aningaasalii­nissamik ajornartorsiortoqartillugu isumaqatigiinniartoqartarsinnaanera. Utoqqaat illuinik nunatsinni pisariaqartitsineq annertuujuvoq sulilu annertusigaluttuinnarnissaa qularutissaanani. Aammalu utoqqaat illui ilaat pisoqalisut aserfallassimaqisullu nalunnginnatsigik nutaanngorsaa­nissamik pisariaqartitsisut kinguarsarneqannginnissaat maannangaaq eqqumaffigeqqullugit Siumumittaaq piumasaraarput.

 

Utoqqaat illuisa ulluinnarni ingerlanneqarnerat pitsaasumik toqqissisimanartumillu ingerlanne­qarnissaat pisariaqartuuvoq, taamaattumik ilinniarsimasunik sulisoqarnissaq pingaartuuvoq, minnerunngitsumillu peqqissaasunik alakkarneqakulallutillu sulisoqarlutilluunniit pinissaat pisariaqarluinnartuunera Siumumiit erseqiissaatigerusupparput.

 

Utoqqat utoqqaagaluarlutik assatik sarliaannarumasanngilaaq suliassaqarterusaarnissaallu aliikkutaqarnissaallu anguniarlugu utoqqaat illuliornerni tamatigut sanaluffinnik ilasisoqartarnis­saa pissusissamisoortuuvoq, soorlu aamma isumaliutissiissummi pingaartinneqartoq.

 

Utoqqaat namminneerlutik isummersornissaat anguniarlugu Inissiisarnermut Ataatsimiititaq atuisunit ilaasortaatitaqalernissaa pissusissamisoortuutipparput. Eqaatsuliornertullu taassavarput taamatut Inissiisarnermut Ataatsimiititaliap aamma utoqqaat illuinik najugaqarfiinillu nakkutil­liisutut ilanngullugu isigineqarsinnaanera ilaatigut ullumikkut arlalinni atorneqareersoq nalunn­gereeraluarlugu taamatuttaarlu isumaginninnermut ataatsimiititaliamut innersuussuteqartarnis­saanut periarfissaqarluni.

 

Taamatut ilassutaasunik oqaaseqarluta inatsissap pingajussaaneerneqarnissaanut ingerlaqqinnis­saa Siumumiit kaammattuutigissavarput.

 

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua:

Nunatsinni utoqqartatta kiffaanngissuseqarlutik inooqataanissaat Atassummit pingaartipparput. Taamaammat utoqqartatta toqqissisimallutik inuiaqatigiinni inooqataanissaat anguniarlugu isumannaatsumik najugaqarnissaannik isumaginninnissaq pingaartorujussuuvoq.

 

Nunatsinni utoqqartavut amerlaqaat namminerisaminnik najugaqartut. Tamakku aamma ulluinnarni atugaasa akiligassatigullu nammataasa pisortanit malinnaaffigineqarnissaat aamma Atassummit pisariaqartipparput, utoqqaat illuini najugaqartut ajornerusumik atugassaqartitaanis­saat pinaveersimatinneqartariaqarmat.

 

Nunatsinni utoqqartavut inuunertusiartorput, tamannalu ilutigalugu amerliartorlutik. Matumuuna Atassummit piumasaraarput utoqqaat amerliartornerat ilutigalugu utoqqaat najugassaannik sanaartornerup piffissaagallartillugu sillimmattaarfigineqarnissaa assut pisariaqartikkipput, utoqqartavut siunissami inissaqartitaanikkut ajornartorsiuteqaleqqunagit.

 

Siuliini oqaatigisavut tunngavigalugit peqqussutissamut siunnersuutip siullermeerneqarnerani utoqqarnut inissialiortarnermi aningaasalersueriaasip nalilersoqqinneqarnissaa Atassummit kissaatigisimavarput. Matumuuna ataatsimiititaliaq paasinnilluni kommunit utoqqarnut inissia­liortiternerminni aningaasatigut pisinnaasaasa toqqammavigineqartarnissaannik innersuussute­qarnera Atassummit tamakkiisumik taperserparput.

 

Utoqqaat ilaqartarput pinngitsoorani peqqinnissaqarfimmiit paaqqutarineqartariaqartunik. Taamaattumik utoqqartatta amerliartornerat ilutigalugu Inunnik Isumaginninnermik Qullersaqar­fiup Peqqinnissamullu Qullersaqarfiup qanimut suleqatigiinnissaat assut Atassummiit pingaar­tikkipput. Matumuuna oqaatigissavarput tamatumani aningaasat tungaasigut nammaqatigiinneru­sumik ingerlatsinissaq pisariaqartikkipput.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta peqqussutissamut siunnersuutip taamatut isikkoqarluni pingajussaaneerneqarnissaminut ingerlaqqinissaa Atassummit akuersaarlugu taaseqataaffigissa­varput.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Utoqqarnik paaqqinniffiit il.il. pillugit Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuutip siullermeer­nerani innersuussutigalugit Inatsisartut Isumaginninnermut Ataatsimiititaliaata isumaqatigiissup isumaliutissiissutaa Inuit Ataqatigiinniit tamakkiisumik isumaqatigigatsigu oqaatigissavara.

 

Taamatullu Naalakkersuisut akissuteqaataat aamma iluarisimaarlugu. Taamaattumik peqqussu­tissatut siunnersuut taamatut isikkoqarluni pingajussaaneerneqarnissaanut ingerlaqqinnissaanut akuersaarluta taasissaagut.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Kattusseqatigiinniit suliap siullermeerneqarnerani oqaaseqaatikka innersuussutigalugit nuan­naraara utoqqaat najuqarnermikkut pitsaasumik atugassaqartinneqarnerat tamanit pingaartinne­qarmat.

 

Taamaattumik puiortariaqanngilaq utoqqaat ullumikkut aamma najugaqarnermikkut ilaatigut annertuunik ajornartorsiuteqartut, soorlu assersuutigalugu utoqqaat akiligassanissimallutik nikeriaqqinneq ajulersimasut, utoqqaat ilaatigut kisimiittut assigiinngitsutigut aamma siusinaar­luni utoqqalinersiuteqalersimasut eqqarsaatigalugit inuit ataasiakkaat annertuunik ajornartorsiu­teqalersimasut najukkamik tungaasut isumaqarpunga aamma ilanngullugit eqqarsaatigineqartari­aqartut.

 

Tassami utoqqarnik saaffigineqartarluni aammalu oqaloqateqartarluni ersarissorujussuuvoq utoqqaat ilaatigut ajornartorsiutaat ineqarnerut tungaatigut arlalitsigut kommunit tungaaninn­gaanniit puiuinnarneqartartut eqqumaffigineqartariaqarmata. Tassani assersuutissaqarpunga.

 

Utoqqaq boligstøtte aqqutigalugu illoqartoq kisimiilersimasorlu aammalu innarluuteqarnini pissutigalugu assigiinngitsutigut akiligassatigut kinguaattoorsimasoq malinnaajunnaarsimasoq akiligassaminik nanertorneqartuartoq utoqqalinersiutimininnguit kisiisa isumalluutiginiarlugit sapilivissimalluni allagaqarsimavoq ilaatigut, naak inunnik isumaginninnermi peqqussutit ilaanni allassimasoqaraluartoq utoqqaat innarluutillillu akiligassaqalinnginnissaat kommunit isumagisariaqaraat.

 

Taamaattoq peqqussutit malitsinneqarnissaat isumaqarpunga Naalakkersuisut eqqumaffigalugit malinnaaffigisariaqaraat. Kiisalu pensionisiaqartarnermut tunngatillugu peqqussutissami oqaaseq taanna qallunaatooq siullermeerinninni uparuarsimasara eqqumaffigineqartariaqarnera ataatsimiititaliaminngaanniit oqaatigineqarpoq, qujanaqaarmi taamatut naliliisoqarmat. Kisianni pingaartissimagaluarpara peqqussutissami allassimasariaqartoq kalaallisut.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarlunga peqqussutissap aamma utoqqarnut ajunngitsumik sunniute­qartussaasoq qularnanngitsumik taaseqataaffigissavara akuersaarlugu.

 

Mikael Petersen, Isumaginninnermut Naalakkersuisoq:

Matumanissaaq partiit tamaasa qutsavigaakka ersarilluinnartumik oqariartuuteqarmata peqqus­sutissatut siunnersuut tamakkiisumik taperserlugu aammalu taassuma iluani suliassat ataatsimii­titaliami innersuussutigineqartut aamma Naalakkersuisunit isumaqataaffigineqarlutik tamakkii­sumik isumaqataaffigineqartut paasinarmat.

 

Kattusseqatigiit oqaaseqartuanut tunngatillugu erseqqissaatigilaassavara utoqqarnik paaqqinnit­tarfiit il.il. pillugit peqqussutikkut piumasarineqartut taakkua malitsinniarneqarneri Naalakker­suisuninngaanniit eqqumaffiginiartuaratsigu. Aammalu utoqqaat illuini assigisaannilu kommuni­ni assigiinngitsuni ulluinnarni ingerlatsinerit taakkua kommuninit isumagineqarmata.

 

Taamaattumik neriuppunga paaseqatigiissasugut aammalu paasinerluisoqassanngitsoq, utoqqaat illuini aammalu utoqqaat ineqarniarnikkut toqqaannartumik ulluinnarni sullinneqarnerini tassani kommunit pisussaaffeqarmata.

 

Naggataarutigalugu erseqqissatigissavara Naalakkersuisuni peqqussut una malitseqartissagatsigu nalunaarutinik kaajallaasitanillu, tasssuunakkullu utoqqaat paaqqinnittarfiini assigiinngitsuni illoqarnikkullu sullinneqarnerini piumasaqaatit ersarissarneqarumaarmata.

 

Neriuppunga aamma Kattusseqatigiit taanna paasissagaat. Isumaqarpunga piumasarineqartut assigiinngisut aamma Inunnik Isumaginninnermi Ataatsimiititaliarsuup piumasarisarsimasai kommuninillu piumasarineqartut naammaginartumik suliarineqarpata utoqqaat angerlarsimaffin­ni paaqqinnittarfinnilu sullinneqarnerat aamma malunnaatilimmik pitsanngoriaateqartinneqarsin­naassasoq. Qujavunga tapersiisunut.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Taavalu taasissaagut. Isumaginninnermik Suliffeqarnermillu Ataatsimiititaliap isumaqatigiissut isumaliutissiissutaatut iluseqarluni pingajussaaneerneqarnissaanut akuersisut nikueqqussavakka:

30.

 

Tassa isersimasut tamarmik taaseqataapput akerliusoqaranilu taasinngitsoortoqanngilaq.

 

Taamaalilluni immikkoortoq 43 pingajussaanneerneqarnissaminut ingerlaqqissinnaanngorpoq.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.