Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 30-2		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ataasinngorneq 2. juni 1997 nal. 13.00

Oqaluuserisassani immikkoortoq 30.

Imaani avatangiisit illersorneqarnissaat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngor-tinneqarnera pillugu Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuut.

(Peqqinnissamut, Avatangiisinut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoq)

Aappassaaneerneqarnera.

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Finn Karlsen, Siulittaasup tullia siulleq, Atassut.

Jonathan Motzfeldt, Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliap siulittaasua:

Avatangiisinut Eqqissisimatitisinermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa saqqummiutissavara:

Tamatumani imaani avatangiisit illersorneqarnissaat pillugu inatsisartut peqqussutaata allannguutissaanut siunnersuummut tunngatillugu:

Inatsisartut avatangiisinut eqqissisimatitisinermullu atatsimiititaliaata inatsisartuni siullermeerinninnerup kingorna inatsisissatut siunnersuut oqaaseqaataallu misissuataarsimavai.

Aallaqqaasiutigalugu eqqissisimatitisinermut avatangiisinullu atatsimiititaliap oqaatigissavaa eqqagasat allatigut iluaqutigineqarsinnaanerat nunamut assaassinermit imaanulluunniit kiversaanermit salliutinneqartariaqarmat.

Aamma avatangiisinut eqqissisimatitisinermullu atatsimiititaliaq isumaqarpoq nunatsinni pinngortitami uumassuseqartunit pisut sukkaatsumik imaluunniit kigaatsumik nungukkiartortarnerisa avatangiisit eqqarsaatigalugit eqqarsarnartoqartikkaa uumasut perlukuinik annertuunik nunamut assaassiinnarnissaq.

Taamaattumik avatangiisinut eqqissisimatitisinermullu atatsimiititaliaq isumaqarpoq Naalakkersuisut inatsisitigut tunngavissinneqartariaqartut imaanut kiversaanissamut akuersissuteqartarnissamut. Taamaattorli tamanna aatsaat akuerineqarsinnaasariaqarpoq eqqagasat allanut atorneqarsinnaanngikkaangata.

Inatsisartut eqqissisimatitisinermut avatangiisinullu atatsimiititaliaata nalunngilaa NEQI A/S qimminut nerukkaatissiortartoq, ilaatigut savarpassuit toqoranermit eqqagasat tunngavigalugit. Taamaattumik ataatsimiititaliap Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoqarfimmut kaammattuutigaa NEQI A/S attaveqarfigeqqullugu, paasiniarlugu suliffeqarfiup taassuma uumasunit allanit eqqagassat tunisassiornermini atorsinnaanerai.

Tassa ataatsimiititaliami ilaasortaapput: IA-mit Evald Brøndlund, Atassummiit Siverth K. Heilmann, Siumumiit Niels Mattaaq uangalu Jonathan Motzfeldt.

Marianne Jensen, Peqqinnissamut, Avatangiisinut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoq:

Siunnersuutip ataatsimiititaliami sukumiisorujussuarmik misissuataarneqarsimanera taamatullu aamma peqqussutissatut siunnersuummik iluarisimaarinninneq aamma siullermeerinninnermi maluginiagara ersersinneqartoq qujassutigaara.

Nersutinik toqoraanermit perlukut allatut iluaqutiginiarneqartariaqarnerata salliutinneqartariaqarneranik ataatsimiititaliap isumaa Naalakkersuisut tamakkiisumik taperserpaat. Taamaattumik Pinngortitamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfiup ataatsimiititaliap kaammattuutaa malinniarpaat Neqi A/S-ilu attaveqarfiginiarlugu paasiniarlugu perlukut savaaqqanik toqoraanermeersuunngitsut aamma suliffeqarfiup arlaanut atorsinnaanerai. Paasissutissat tamatuma kingorna perlukut allatut atorneqarsinnaanerinut periarfissat ataatsimut nalilernearnerinut ilaasinnaassapput.

Eqikkaallutik naalakkersuisut ataatsimiititaliap sulisimaneranik iluarisimaarinninnertik ersersikkusuppaat siunnersuutigalugulu, Inatsisartut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa ilalerpassuk, peqqussutissamut siunnersuut taamatut isikkoqarluni pingajussaaneerneqarnissaminut ingerlateqqinneqassasoq.

Niels Mattaaq, Siumup oqaaseqartua:

Imaani avatangiisit illersorneqarnissaat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnera pillugu siunnersuut.

Aallaqqaammut oqaatigissavara uuma oqaluuserisassap siullermeerneqarnerani Siumut sinnerlugu oqaaserisavut innersuutissagatsigit.

Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuutip aappassaaneerneqarnerani Siumut ima oqaaseqarniarpoq.

Eqqissisimatitsinermut ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani oqaatigineqartut isumaqatigigatsigit oqarmata issuarniarpara: "eqqangassat allatigut iluaqutigineqarsinnaanerat nunamut assaassinermit imaanulluunniit kiversaanermit salliutinneqartariaqarmat."

Isumaliutissiissummi oqatigineqartut isumaqatigaavut perlukunik nunamut assaassiinnartarneq isumaqatiginnginnatsigu. Taamatullu oqaatigissallugu peqqussutissap siullermeerlugu oqalusserineqarnerani oqaatigisatsinnut naapertuummat.

Matumuunalu isumaliutissiissummi oqaatigineqartoq isumaqatigaarput, tassalu qimminut nerukkaatissiornerit aalisakkat, nersutillu perlukuinik pilersitsisarnerup annertusarneqarnissaa fabrikkini tamani periarfissanik misissuisoqassasoq inassutigaarput.

Taamatullu Siumumiit ataatsimiititaliaq isumaqatigaarput Avatangiisinut Pinngortitamullu Naalakkersuisoqarfimmut kaammattuutigissagaa uumasunit allanit pisut eqqagasat tunisassiornerminni atorneqarsinnaanerai misissoqqullugu.

Taama oqaaseqarluta Siumumiit Inatsisartut eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu ataatsimiititaliaata isumaliutissiissutaa akuersaarparput. Pingajussaaneerneqarnissaanullu taama isikkoqartillugu akuerineqarnissa innersuussutigalugu.

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua:

Inatsisartut eqqissisimatitisinermi avatangiisinullu ataatsimiititaliata isumaliutissiissutaata oqa-luuserineqarnerani Atassummiit imatut oqaaseqarfiginiarparput.

Atassummiit pingaartitariuarparput, nunami imaanilu uumasunik inuuniuteqarnerput aningaasarsiuteqarnerpullu tunngavigalugit, illoqarfimmiikkutta nunaqarfimmiikkuttaluunniit, kiisalu imaani imaluunniit nunami asimiikkutta pinngortitarsuup avatangiisitta mingutsinnaveersaarneqarnissaa Atassummiit assut pingaartitarijuaratsigu.

Naalakkersuisup imaani avatangiisit illersorneqarnissaat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnissaa siullermeerlugu saqqummiummagu, Nunatta kujataani nersutit perlukuinik eqqagassanik nunamut matoorisarnerup ajornartorsiutinngorsimaneranut pitsaanerusumik aaggiisoqarnissaa, soorlu imaanut kiversaasarnissamik peqqussutitigut periarfissiisoqarnissaa Atassummiit tapersersimavarput, tapersersimavarput, erseqqissaatigisimalluguli aatsaallu taamaaliortoqassasoq perlukut allatut iliorluni iluaqutigineqarsinnaanngivikkaangata.

Matumuuna ataatsimiititaliap savaaqqat perlukuisa igiinnarnagit iluaqutiginiarneqarnissaat anguniarlugit Neqi A/S-ip paasiniaaffigineqarnissaanik innersuussutaa, kiisalu ataatsimiititaliap uumasunit allanit eqqagassat ilanngullugit tunisassiarineqarsinnaanerat misissoqqummagu Atassummiit assut tapersersoratsigu.

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta peqqussutissap aappassaaneerneqarnerani akuersilluta Atassummiit taaseqataassaagut.

Evald Brøndlund, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Nunatta alianaatsorsuup avatangiisittalu alianaattuarnissaa pingaartikkatsigu, kajumerineqartuarnissaalu eqqarsaatigalugu kiisalu avataaniit tikikkuminartuarnissaa kajumernartuaannartinniassagutsigu pilersaarusiorluakkamik eqqagassanik eqqaasoqartarnera, tamatta peqataaffigisatsinnik ingerlanneqaannartuartariaqarpoq.

Immikkoortumi uani eqqartukkatsinni, tassalu uumasut perlukuinik pisinut imaanut kivissaasoqartarnissaannut Naalakkersuisut akuersissuteqartalernissaannut siullermeerinermi akuersisimanerput suli aaliangiusimagatsigu oqaatigerusupparput.

Tassami paasinarsisimavoq uumasut perlukuinik eqqagassat nunatta kujataani nunamut assaassiinnartarnerat assut ajornartorsiutaalersimanera pissutigalugu, allatut ajornartumik periusissamik allamik ujartuisoqartariaqarnera paasilluarsinnaagatsigu.

Taamaattorli aammaarluta Inuit Ataqatigiinniit kaammattuutigissallutigu eqqagassat eqqannginnerminni allanut atorneqarsinnaanerat, soorlu qimminut nerukkaatissiornermi nalilersuisoqartarnissaa pisariaqartutut isigigatsigu.

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta pingajussaaneernissaanut ingerlaqqinnissaanut innersuussutigaarput.

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:

Siullermeerneqarnerani oqaaseqaatigut innersuussutigalugit siunnersuutip taamatut isikkoqarluni pingajussaaneerneqarnissa Akulliit Partiiata innersuussutigaa. Taamatut oqaaseqaannarpugut nutaamik akornutiviusinnaasumik aappassaanik takkuttoqanngimmat.

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Imaani avatangiisit illersorneqarnissaat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinnissaata siunnersuutip siullermeerneqarnerani Kattusseqatigiinniit oqaaseqaatigut innersuussutigalugit. Eqqissisimatitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaata ilaa isumaqatigilluinnarparrput.

Tassa eqqagassat pineqartut allatigut iluaqutigineqarsinnaanerat, nunamut assaassinermiit imaanulluunniit kiversaanermiit salliutinneqartariaqartoq.

Aamma nuannaarutigaara ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut kaammattuutigimmagu NEQI A/S attavigineqarnissaa. Eqqagassat pineqartut tunisassiornermi atorsinnaanerai paasiniarlugu. Isumaqarpungalu Sisimiut Food A/S ilanngullugu paasiniaaffigisariaqartoq, imaanut eqqaanerup pinngitsoortinneqarnissaa anguniarlugu.

Eqqaamasarriaqarpoq maannamut tamatta oqaluttuaratta, nunatta pisuussutai atorluarnerusariaqarlutigit, aammami tamanna malunnarluinnarpoq Inatsisartuni ilaasortat tamarluinnatta ataatsimiinnermi matumani kalaalimernit tunisassiassallu allat pillugit nassuiaat, kiisalu Inatsisartuni ilaasortap Evald Brøndlundip siunnersuutaa, qimminut niukkaatissiorfeqalernissamut tunngasoq oqaluuserrineqarmata partiit tamarmik isumaqataammata, taamaattumik ataatsimiititaliamiit Naalakkersuisut imaanut eqqagassanik kiversaanissamut inatsisitigut tunngavissinniarneqarnerat Kattusseqatigiinniit akuersaarsinnaanngilarput, makku ilaatigut pissutigalugit:

Siullertut: pinngortitamik mingutsitsinaveersaarnissamut pisuussutittalu atorluarneqarnissaannut oqalunnitsinnut akerliummat. Aammalu aappassaattut: Ullumikkut imaanut mingutsitsinerput naammareermat. Taamaattumik pinngortitamik mingutsitsinerput annikillisassagutsigu, mingutsitsineq inatsisitigut akuersissutigineqarsinnaanngilaq. Mingutsitsinerli eqqakkat atorluarneqarnerisigut qaangerniartariaqarlutigu, soorlu qimminut nerukkaatissiornerup annertusineratigut.

Taamatut oqaaseqarlunga peqqussutip allanngortinneqarnissaanut akerliunera nalunaarutigaara.

Jonathan Motzfeldt, Ataatsimiititaliap siulittaasua:

Qujassutigalugu tapersersorluarneqarnera una kingullermut oqaaseqartumut Inatsisartumut ilaasortamut Anthon Frederiksenimut oqaatigissavara, uani udvalgip misissorluaqqissaarnerani Naalakkersuisut siunnersuutaasa imaanut kiversarneqarsinnaasut tassani pineqarmata, igitat arroriartuaarnermikkut taava pinngortitamut nalinginnaasumik akulerukkiartorsinnaasut, taamaattumik mingutsitsinermik annertuumik imaqarnissaanik takorloorneqanngillat, taanna qallunaatut oqaatigalugu organisk stofimik taaneqartartup, tassa arroriartorlutik pinngortitamut akulerukkiartortussanik tassani pineqarmata.

Qujassutigalugu taamatut akuersaarluarneqarnera erseqqissaatigilaarpara taamatut.

Otto Steenholdt, Atassut:

Naalakkersuisumut uanga apeqqutigerusussavara, oqaaseqartut tamangajammik oqarmata NEQI A/S suliassikkumallugu misissuitikkumallugulu, soorunami akeqanngitsuussanngilaq. Eqqagassat kujataaniinngaanniit eqqartorneqartut nassiunneqassappata. Taassuma nammineq atorsinnaanerlugit misissussagunigit, assartornera akeqassaaq, taanna naalakkersuisoqarfiup piareersimaffigineraa apeqqutigissavara.

Aammalu Avanersuarmiumik maani sinniisoqatsiaratta. Oqaatigimmagu qimmit iluamik neriumaneq ajoraat nersutip iloqutaat. Taanna apeqqutigiinnarpara qanoq piareersimaffigineqarnersoq. Iluatinnarput kisianni akeqanngitsoorsinnaanngilaq Naalakkersuisuninngaanniit taama-tut innersuussigaanni NEQI A/S-imut naatsorsuutigisariaqarmat aamma nammineq akissaa piareersimaffigisariaqartoq.

Jonathan Motzfeldt, Ataatsimiititaliap siulittaasua:

Otto Steenholdtimut; udvalgimi taanna apeqqut erseqqissumik nassuiaatitaqanngimmat utoq-qatsissutigissavara. Tassa imaappoq tassani oqallisiginerani pineqarsimapput Neqip najormagu savanik toqoraanerujussuaq, taavalu eqqarneqartartut ilagaat, soorlu assersuutigalugu, savat aqajarorparujussui tusintilippassuit, tassanilu neqimik siunnersuisut maannakkut sulissutiginiakkamittut ilaatigut nalunaarutigisimavaat, tamakku qimminut nerisassiornermi akulerullugit imaanngitsoq taakkuinnaviit, kisianni nerisassianut akulerussornerisigut taanna misiligutitik misilinniakkatillu najoqqutaralugit tunisassiariniarnissaat siunnerfigineqarmat.

Taamaattumik udvalgimi aamma naalakkersuisuni suli innersuussummut taanna malugineqarsimavoq, naalakkersuisunit tapersersorneqartoq aamma malugaarput.

Marianne Jensen, Peqqinnissamut,Avatangiisinut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoq:

Uanga aamma Naalakkersuisut sinnerlugit qujassutigeqqikkusuppara, oqaluttunit tamanit uani pingaartinneqarmat eqqaaginnarneq, taanna tamatigut pinaveersaartinneqassasoq. Tassani eqqaasinnaaneq imaanut nunamulluunniit pisuugaluarpat, tamatigut periarfissat allat allaasinnaasut aammalu atorluaasinnaanerit misissorluaqqaartariaqarnerat taanna tamanit ilalerneqarmat nuannaarutigivara, aammalu tassa Naalakkersuisuninngaanniit neriorsuutigivarput, ataatsimiititaliap kaammattuutigisaa periarfissaasinnaasunik ilaatigut massakkut ingerlareersunik aamma tamakkua ilanngussinnaaneri misissuataatsiaqqullugit.

Tassunga atatillugu Otto Steenholdt apeqquteqaataanut, aamma uanga oqaatigissavara, massakkut misissuataarinninnissami qanoq aningaasatigut kinguneqassagaluarnersoq misissorneqareersimanngimmat, iluanaarutaasinnaassanersoq ukununnga ingerlatsisunut imaluunniit aningaasatigut nanertuutaassanersoq, tassani apeqquteqaatit nassiunneqareerpata akissutip periarfissanillu aammalu taassuma malittaanik qanoq kinguneqartoqarnissaanik paasisaqariarutta soorunalimi Naalakkersuisuni tamakkua isummerfigisariaqassavagut, aammalu Inatsisartut ilaatigut ataatsimiititaliap allallu ataatsimiititaliat tassunga attuumassuteqarsinnaasut aqqusaartariaqakkat aqqutigalugit aaliangivinneq piumaarmat.

Finn Karlsen, ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Tassalu taamaasilluni ullormut oqaluuserisassani immikkoortoq 30, imaani avatanngisit illersorneqarnissaat pillugu Inatsisartut peqqussutaata allanngortinneqarnera pillugu Inatsisartut peqqussutissaannut siunnersuutip aappassaaneerneqarnerata oqaluuserineqarnera naammassivoq.