Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 31		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ataasinngorneq 11.maj 1998 nal.15.05

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 31

 

Inatsisartunut ilaasortap Ruth Heilmannip siunnersuutaa aalajangiiffigisassaq: Nipiler­sornermik ilinniarfiliornissamik siunnersuut:

(Ruth Heilmann)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Finn Karlsen, Siulittaasoqarfik, Atassut.

 

Ruth Heilmann, siunnersuuteqartoq, Siumut:

Nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanik siunnersuuteqarsimavunga.

 

Ukiakkut Inatsisartut ataatsimiinneranni Kultureqarermut, Atuartitaanermi, Ilageeqarnermilu Ataatsimiititaliami ilaasortatut saqqummiussimavara maannakkut organitut soraarummeernikut oqaluffimmi pattattuunermik saniatigut soorlu atuarfimmi, sunngiffimmi STI-milu erinarsorner­mi pattannermik allatigullu nipilersornermik ilinniartitsisutut atorneqarsinnaanerisa ullorlu naallugu suliffittut akissarsissutigalugu suliaminnik tamakkiisumik inuutissarsiuteqarlersinnaan­nerat anguniarneqaqqullugu, aamma isumaqarlunga nuna tamakkerlugu nipilersornermi ilinniar­fimmik pilersitsisoqarnissaa ullutsinni pisariaqarluinnartoq. Tamannalu aallarnisassagutsigu, tassa STI-ni ilinniartitaaneq aallaavigalugu isumaqarpunga aallartittoqartariaqartoq, assersuutiga­lugu STI-ni init atuartitsiviusut ilaat periarfissaqartoqarnera aallaavigineqarsinnaammat, inger­laqqiffittullu nipilersornermik ilinniarfik soraarummeerfiusinnaasunngorlugu pilersittariaqarluni.

 

Taamaattumik tunngaviusumik Inatsisartuni oqallisigineqarnissaa siunertaralugu taamatut siunnersuuteqarpunga, naak nalunngikkaluarlugu siunnersuut nutaajunngitsoq, nuannaarutigeqi­satsinnimmi aamma Naalakkersuisut siulittaasuata Jonathan Motzfeldtip ukiortaami oqaaseqar­nermini nipilersornermi ilinniarfimmik nunatsinni pilersitsisoqarnissaanik kissaateqarnera. ilungersuutigiumammagulu tamaattumik tapersersorneqarnissaa neriuutigilluinnarpara.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Inatsisartunut ilaasortaq Ruth Heilmann Inatsisartut katersuunnissaannut uunga nipilersornermik ilinniarfeqalernissaanik siunnersuut oqaluuserisassanngorteqqissimavaa. Siunnersuut Inatsisartut ukiuunerani katersuunneranni siullermik saqqummiunneqarpoq tassanilu allakkatigut akisassan-ngortinneqarluni.

 

Siunnersuut taamaalilluni allannguuteqanngimmat, aammalu ukiuunerani katersuunnerup ki-ngorna suliami tassani allannguutaasumik pisoqarsimanngimmat, Naaalakkersuisut ataatsimut isigalugu siusinnerusukkut allakkatigut akissuteqaat najoqqutariinnassavaat. Inatsisartuni ilaasortat aammalu innuttaasut ilaat, tassani soqutigisaqartut eqqarsaatigalugit, Naalakkersuisut isumaqarput matumuuna akissutip oqaatigeqqinnissaa naleqquttuusoq. Tassunga atatillugu oqaatigineqassaaq, aaqqissuunnerani ataasiakkaanik iluarsiisoqarlunilu ilassuteqalaarmat suliaqarfinni, akissuteqarnerup kingorna nutaanik paasisaqarfiusimasuni.

 

Inatsisartunut ilaasortap Ruth Heilmannip siunnersuutaa pingasunik immikkoortortaqarpoq, tulliuttuni immikkoortillugit akineqartussanik:

 

Siulleq: 

Organistit soraarummeersimasut kommunip sunngiffimmi atuartitsinerani STI-milu atorneqassa­sut.

 

Aappassaa:

Nipilersornermik ilinniarfimmik nunamut tamarmut atuuttumik pilersitsisoqassasoq.

 

Pingajuallu:

Ilinniaqqinnissamut periarfissat soraarummeernissamut periarfissartallit pilersinneqassasut.

 

Siullermut:

Siunnersuummi oqaatigineqarpoq organistit soraarummeersimasut erinarsornermik noqartilissor­nermillu kiisalu sunngiffimmi atuartitsinerup iluani atuartitsinerni allani STI-milu atorneqarsin­naasut, ilaatigut inuussutissarsiummik iluanni ulloq naallugu suliffeqarsinnaaqqullugit.

 

Nunatsinni organistit ilinniartitaanerat pillugu nalunaarummi organistitut ilinniarsimasut pisinnaasaasa ilaattut oqaatigineqarpoq - taanna issuarpara:

 

"Tamatuma saniatigut ilinniartoq organistitut sulinissamini nipilersornerup siuarsarneqarnissaa­nut suleqataanissaminut periarfissaqalissaaq." - issuaaneq naavoq.

 

Kommunip sunngiffimmut tunngasunik ingerlatsiviata ataani sunngiffimmi sammisassaqartitsi­nermi nipilersornermik ilinniartitsineq sunngiffimmi sammisassaqartitsineq pillugu peqqussut tunngavigalugu neqeroorutigissallugu periarfissaqarpoq.

 

Organistitut ilinniarsimasut pisinnaasaat neqeroorutigineqartunut naapertuuppata tamanna pillugu isumaqatigiissutigineqarsinnaanera qularnanngilaq.

Nalunaarummi imarisai pillugit ' 5-imi allassimavoq ilinniartitaanerup imarisaasigut qularnaar­neqassasoq - taannalu issuarpara: "ilinniartoq atuagarsorluni ilinniagassartaasuni isumannaatsu­mik pikkorissuseqalersinniassallugu, tassanissaaq pineqarput nuutinik atuarsinnaanissaq taakkua­lu nalinginik paasisimanninnissaq, pattagiarsuarmik nipigissaasinnaalernissaq, erinarsoqatigiin­nik sungiusaasinnaanngornissaq allatigullu erinarsornermik nipilersornermillu atuartitsisinnaann­gornissaq." - issuaaneq naavoq.

 

Taamatut isumaqatigiissuteqarnissaq kissaatigineqarpat suliniuteqarneq taamaattoq kommunit ataasiakkaat sunngiffimmut tunngasunik ingerlatsiviinit aallaaveqartariaqarpoq, taakkumi sunngiffimmi sammisassaqartitsineq pillugu peqqussummik aqutsisuummata.

 

Organistit ilinniaqqitsitaasarnerat eqqarsaatigalugu tamatuma ataasiakkaat soqutigisaat pisinnaa­saallu illoqarfinni organistinik atorfinitsitsiviusimasuni soqutiginninnermut sanilliullugu piareersarneqartarnissaa pissussissamisuussaaq.

 

Ilaat eqqarsaatigalugit ilageeqarnerup iluani ilinniaqqitsitaanissaat aamma pissusissamisuussaaq, allallu eqqarsaatigalugit nipilersornerup nipilersornermillu ilinniartitsinerup iluani immikkut piginnaanngorsarneqarnissaat pissusissamisoortussaalluni. Taakku ikippallaarput ataatsimoortu­mik ilinniartitaanermik pilersitsinermut tunngaviginiassallugit.

 

Tassa ukioq manna januarimi nunarput tamakkerlugu organistitut ilinniarsimasut qulit missaan­niipput, marluk ilinniarnerminnik ingerlatsipput aammalu arfinillit-arfineq marluk ilinniarnissa­mut akuerineqartussaallutik.

 

Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmi ilageeqarnermut højskolip pilersinniarneqarnera massakkut suliarineqarpoq, tassanilu ajoqit ilageeqarnermilu sulisut  tassa sulisut allat,  ilinniarteqqinneqartarnerat ingerlanneqassasoq eqqarsaatigineqarpoq. Tamatumunnga atatillugu organistit ilageeqarnermi sulinerat eqqarsaatigalugu ilinniartitseqqittar­nissaq aamma eqqarsaatigineqarpoq.

 

Taavalu aappaannut:

Assigiinngitsunut arlalinnut atatillugu nuna tamakkerlugu nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsinissamik eqqartuisoqartarsimavoq. Inatsisartunut ilaasortap Ruth Heilmannip uani Naalakkersuisut Siulittaasuata ukiortaami oqaasii assersuutitut taavai.

 

Kisianni nipilersornermik ilinniarfimmik isumassarsiaq taanna marlunnik tunngaveqarpoq:

 

Siulleq tassa meeqqanik atuartitsineq, ataasiakkaarluni nipilersoqatigiinnermilu nipilersuutinik atuisinnaaneq, erinarsorneq erinarsoqatigiittullu erinarsorneq eqqarsaatigalugit.

 

Meeqqat nipilersornermik atuartinneqarnerat ataatsimut isigalugu nuna tamakkerlugu immaqa siunertaqaraluarpoq, nunalu tamakkerlugu ataatsimoortumik periuseqarnikkut siuarsarneqarsin­naasussaalluni; kisianni najukkani ataasiakkaani suliuniutinit pissusissamisoortumik aallaaveqar­luni, najukkanilu ataasiakkaani ingerlanneqarsinnaassalluni. Taamaattumik meeqqanik nipiler­sornermik atuartitsineq kommunini ulluunerani paaqqinniffinni, meeqqat atuarfianni sunngiffim­milu atuartitsinermi ingerlatanut attuumassuteqarluinnarpoq.

 

Meeqqat nipilersornermik atuartitaanerat 1998-imi ukiakkut Nuummi ataatsimeersuaatigineqar­tussaavoq Savalimmiunit, Islandimit nunatsinniillu peqataaffigineqartumik. Nunat pingasut taakku akornanni kulturikkut suleqatigiinnissamik ukiuni pingasuni atuuttussamik isumaqatigiis­suteqarsimanermut ilaatillugu. Nutaatut oqaatigineqarsinnaavoq akissuteqaammi avannaamioqa­tigiit Nuummi nipilersorneq pillugu ataatsimeersuarnissaat maannakkut ukioq manna septem­berimi pisussatut pilersaarusiorneqarmat.

 

Ataatsimeersuarnermi peqataasut nipilersornermik atuartitseriaaseq nunatsinni pissutsinut naleqquttoq qanoq iliorluni nunatsinni pilersinneqarsinnaanersoq oqaluuserissavaat isumaqati­giissutigalugulu. Ataatsimeersuarnermi angusaasut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmit suliarineqassapput, tamatumalu kingorna siunnersuut naammassillugu suliarineqarsimasoq nunatsinni naalakkersuinikkut oqartussanut saqqummiun­neqannginnerani susassaqartunut attuumassuteqarfigineqartunut tusarniaassutigineqassalluni.

 

Nuna tamakkerlugu nipilersornermik ilinniarfeqalernissamut tunngaviusup aappaa tassaavoq inuusuttunik inersimasunilluunniit ilinniartitsineq, assersuutigalugu Ilinniarnertuunngorniarfim­mi, Perorsaanermik Ilinniarfimmi ilinniartitsisunngorniarnermilu nipilersornermik ilinniartitsi­nerup nangissutaatut, kiisalu siuliani taaneqareersup organistitut ilinniarnertitaanermi.

 

Siunnersuummi periuseq erseqqissoq innersuussutigineqarpoq, tassani nipilersornermik ilinniar­fik STI-p ataani aallarnisarneqartassalluni.

 

STI-p imarisai - tassaasut suliassanut inuussutissarsiutinullu sammiveqartut - nipilersornermik atuarfimmut imaluunniit nipilersornermik ilinniartitaanermut aallaavigissallugit naleqqutinngil­lat.

 

STI-p atuarfiisa, najukkani ataasiakkaani inuussutissarsiutinut atuarfiit, tassa atuarfiisa illutaat najukkani ataasiakkaani nipilersornermik atuartitsinermi ilumut atorneqarsinnaanerat assigiin-ngitsunik arlalinnik apeqqutitaqarpoq:

Siullermik:

Init taakku kommunit pigisarai, tassa imaappoq pilersitsineq ingerlatsinerlu kommunip isumagi­sassarai. Tamanna pillugu aalajangiineq najukkani ataasiakkaani pisartussaassaaq.

 

Aappassaanik:

STI-mi ilinniartitaanerit ingerlanneqarnerat pingaarnerpaatillugu init taakku pilersinneqarsimap­put, pikkorissartitsinerillu inuussutissarsiornermut sammiveqartut najukkani arlalinni ingerlanne­qartartut ingerlanneqartarnissaat tulliutillugu siunertaralugu. Taamaattumik ingerlatat allat, assersuutigalugu nipilersornermik ilinniartitsineq, taamaallaat ingerlanneqarsinnaallutik taakku inuussutissarsiornermik ilinniartitsinerit pikkorissartitsinerillu ingerlanneqarnerannut akornusiis­sanngippata. Taamaalillutik atuarfiit taakku taamaallaat ikittuinnaat ukiup atuartitsiviusup nalinginnaasup killissarititaasa iluanni ingerlatanut ininik taama pisariaqartitsiviutigisunik inissaqartitsisinnaassapput.

 

Pingajussaannik:

Aammataaq nipilersornermik atuartitsinerup immini imarisaa inuussutissarsiutinik ilinniartitaa­nerit suliatigut ingerlatsiviunerannut ima ungasitsigissapput, allaat STI-t inaataat siunertanut tassunga naleqqutinnginnerusutut oqaatigisariaqarlutik, nalunaaqqutat akunnerisalu meeqqanik atuartitsiviusut avataanni nipilersornermik atuartitsineq ingerlanneqarsinnaappat meeqqat atuarfiini init erinarsortitsiviusartut atussallugit pitsaanerussagaluarlutik.

 

Nipilersornermik atuartitsineq makku eqqarsaatigalugit inini namminerisamini pitsaanerusunik angusaqarfiusinnaalluassaaq:

 

Siullermik:

Nipilersuutit assigiinngitsorpassuit inissinneqarnissaat toqqortarineqarnissaallu.

 

Aappassaannik:

Pisut ilaanni nipilersornermik ingerlatsinermi nipiliorneq atuartitsinernut allanut akornusersuu­taasartussaanera.

 

Tassunga taarsiullugu nuna tamakkerlugu nipilersornermik ilinniarfiup qitiusumik inissisimasup Oqaatsinik Pikkorissarfittut iluseqartup pilersinneqarnissaa eqqarsaatigineqarsinnaavoq, tassanilu ingerlatassat ataasiakaat nuna tamakkerlugu nipilersornermik ilinniarfimmit neqeroorutigineqar­sinnaallutilluunniit inniminnerneqarsinnaassapput, najukkani ataasiakkaani nunalluunniit immikkoortuini ingerlatassatut. Ilinniarfiup taamaattup pitsaaqutigisussaavaa maani immikkut ilisimasalinnut nunanilu allani immikkut ilisimasalinnut attaveqaateqarnerup sumiiffimmut ataasiinnarmut katersorneqarsinnaanera.

Nipilersornermut højskolimik pilersitsinissaq pillugu højskolit pioreersut suleqatigineqarnissaat siusinnerusukkut eqqartorneqartareerpoq.

 

Aammattaaq nipilersornermik ilinniartitsinermut atatillugu nipilersornermik atuartitsinerup nipilersornermillu atuartitsinikkut perorsaanikkut ingerlatsinerup ataatsimoortillugit ingerlanne­qarnissaat pissusissamisoortussaavoq, taamaalilluni ataasiakkaat nipilersornermik atuagarsorlutik ingerlatsinikkut, nipilersuutinik atuinikkut nipilersorsinnaanikkullu aamma nipilersorneq pillugu atuagarsornermik, nipilersuutinik atuinermik erinarsornermillu pikkorissaasoqarsinnaallunilu atuisoqarsinnaalersillugu. Taamatut ataqatigiissitsineq Ilinniarfissuup Nuummilu Ilinniarner­tuunngorniarfiup qanimut suleqatigiinnerisigut ilaatigut pilersinneqarsinnaavoq.

 

Ilinniarnertuunngorniarfinni nipilersornermik atuartitsineq nammineq qinerlugu atuartitsissutitut ingerlanneqarsinnaavoq, taamaattumillu nipilersornermik atuartitsinermik ilinniagaqarsimasunik peqartariaqarluni. Ilinniarfissuarmi nipilersornermik atuartitsineq atuartitsissutitut pinngitsoorani ingerlanneqartussatut, nammineq qinerneqartussatut atuartitsissutitullu pingaarnertut soraarum­meerutigisassamik ingerlanneqartussatut neqeroorutigineqarsinnaavoq, ilinniartut naammattumik amerlassusillit ilinniartitsissummik taassuminnga ingerlatassatut toqqaappata.

 

Ilinniarfinnut taakkununnga marlunnut atasumik nammineq ingerlatsisumik pilersitsineq ingerlasinnaallunilu nipilersornermik ilinniartitsinermik nukittorsaasinnaavoq, tamatumunngalu peqatigitillugu najukkani ataasiakkaani qitiusumilu ilinniartitseqqittarnerit annertunerusumillu ilinniartitsinerit ingerlanneqarsinnaassallutik.

 

Periutsit arlaat sorleq toqqaraluaraanniluunniit nipilersuutinik pisinermut ininullu atugassanut annertunik aningaasalersuisoqartariaqassaaq, siunertarpiaasoq tassaassappat pisinnaasat assi­giinngitsut tamaasa eqqarsaatigalugit nipilersornermik atuartitsinerup pitsaassuseqarnissaata qulakkeerneqarnissaa.

 

Ilinniaqqinnissamut periarfissat soraarummeeruteqarnissamut periarfissallit pilersinneqarnissaat:

 

Tassa Ilinniarfissuarmut Ilinniarnertuunngorniarfimmullu qanimut atasumik nipilersornermut atuarfimmut atatillugu ilinniaqqinnissamut periarfissat soraarummeernissamut periarfissallit pilersikkiartuaarneqarsinnaassapput.

 

Taamaattorli ilinniaqqinnissamut periarfissat ataasiakkaarluni aaqqiissuteqarnertut iluseqassasut eqqarsaatigineqarsinnaavoq, Danmarkimi nunaniluunniit allani nipilersornermik ilinniarfiit ilinniarfissuillu immikkut ittut ilanngullugit atorneqarnissaannik periarfissallit.

 

Nipilersornerup iluanni ilinniartitaanernik soraarummeernissamut periarfissalinnik pitsaasunik pilersitsinissamut ilinniartussat ikippallaarput.

 

Aamma qitiusumik nipilersornermik ilinniarfiup ilinniagaqartut ataasiakkaat nipilersornermik ilinniartitaanernut annertunerusunut ingerlariaqqinnissaanni ilitsersortarsinnaavai, najukkanilu ataasiakkaani ingerlatanut atatillugu nipilersornermik atuartitsisunut pitsaasumik ilitsersuinermi peqataasinnaalluni.

 

Kisianni ukiamut ataasimeersuarnermi isumassarsianik pissarsinissani Pisortaqarfiup naatsorsuu­tigimmagu qitiusumik nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsisinnaanermik isuma ataatsimeer­suarnermi angusaasut pissarsiarineqareersinnagit ingerlateqqinneqassanngikkallarpoq.

 

Kristine Raahauge, Siumup oqaaseqartua:

Inatsartunut ilaasortap Ruth Heilmannip nipilersornermik ilinniarfimmik pilersistsisoqarnissaa­nik siunnersuutaa Siumup pingaartillugu oqallisigisimavaa.

 

Nipilersornermut ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaa tunngaviatigut taperserlugu Siumumiit ima oqaaseqarfiginiarparput:

 

1996-imi ukiakkut Inatsisartut Kultooreqanermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata isumaliutissiissutaani eqqartuineq Inatsisartuni ilaasortap Jonathan Motzfeldtip siunnersuutaa aamma taamatut siunertalimmik qulequtalik eqqartoqqissimavarput.

 

Taamanikkut Siumup ataatsimiititaliap isumalitissiissutaa tamakkiisumik akuersaarpaa, isuma­liutissiissummi pineqarmat Naalakkersuisunut inassuteqaat, Kalaallit Nunaanni nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsinissamut periarfissat misissorneqassasut, tamatumanissaaq inatsisitigut tunngavissaqarnersoq misissuiffigineqassasortaaq.

 

Taamaattumik Siumumiit assut ajuusaarutigaarput Naalakkersuisut qitiusumik nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsisinnaanermik isuma aatsaat ukiamut isummerfiginiarmassuk.

 

Siumup nalunngilaa nuannaarutigalugulu nunatsinni peqatigiiffikkuutaarlutik erinarsoqatigiittar­tut ullutsinni annertuumik ingerlatsisut, tupinnanngitsumillu sulilluarnerisa malitsigisaanik ukiuni makkunani inuusuttut meeqqallu aammattaaq ilaasalersut amerliartorlutillu. Aammalu nalunnginnatsigu inuit amerlaqisunik ilaqartut nipilersuutinik atuinissaminnut assut ilikkajasut, atuilluarsinnaannissaminullu ilinniarfissaminnut periarfissaaleqiinnartunik.

 

Taamaattumik Siumumiit Naalakkersuisunut inassutiginiarpagut nunatsinni nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsinissaq siunertaralugu pimoorussamik suliniuteqaqqullugit, aammalu sineriammi najugaqarfinni nipilersornikkut ilinniarfeeqqanik pilersitsiortornissamut tunngavissat sulissutigeqqullugit, ilaatigut kommunit suleqatigalugit atuarfeqarfinni, sunngiffimmi atuartitsi­sarnerit periarfissarititaasa iluanni, soorlu massakkut kommunit arlariit taama ingerlatsilereersi­masut.

 

Nunatsinni organistit soraarummeersimasut kommuninilu arlaqaqisuni sunngiffimmi atuartitsi­nermi atorluarneqareersut Siumumi nalunngilavut, kisianni siunnersuuteqartup saqqummiussaa paasilluarlugu, tassa organistit soraarummeersimasut ulloq naallugu suliffeqarsinnaannerat pingaartillugu taakkartormagu.

 

Kommunit Namminersornerullutik Oqartussallu Siumumiit kajumissaarusuppagutorganistitut soraarummeersimasut siammisummik ilinniartitaaneq aqqutigalugu ilinniartitsisunngornissaan­nik aqqutissiuuteqqullugit, taamaasillutik ulloq naallugu suliffeqalissagaluarput organistillu ilinniarsimanertik meeqqat atuarfiannittaaq atorluarsinnaassallugu ilinniartitsisissutinut faginut allanut aamma atuartitsisinnaalersillugit.

 

Naimanngitsoq Petersen, Atassutip oqaaseqartua:

Inatsisartunut ilaasortap Ruth Heilmann -ip siunnersuutaa aalajangiiffigisassaq pillugu  Atassum­miit soqutigalugu sammisimavarput. Inatsisartuni siusinnersukkut inimi maani arlaleriarlugu eqqartorneqartarsimavoq nunatsinni nipilersornermik ilinniarfeqalesinnaaneq eqqarsaatigalugu.

 

Atassummiit paasivarput suliassap ingerlanneqarsimaneranut tunngatillugu periarfissat allat misissorneqarsimasut. Kommunit sunngiffimmut tunngasunut ingerlatsiviata ataani sunngiffim­mi sammisassaqartitsinermi nipilersornermik ilinniartitsineq sunngiffimmi sammisassaqartitsi­nermi peqqussut tunngavigalugu periarfissaqartoq Atassummiit ilisimavarput. Tamatumalu organistitt, oqaluffinni pattattartut pikkorissut atorluarneqarsinnaasoraavut.

 

Taamatut Atassummiit oqaaseqarluta Kultureqarnemi, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisup saqqummiussaa nipilersornermi ilinniarfimmik pilersitsisinnaaneq pillugu nassuiaataa tusaatissatut tiguarput.

 

Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Uani siunnersuutigineqartoq siullermik 1996-mi Jonathan Motzfeldt -ip siunnersuutigereersima­vaa, Inatsisartunillu tamarmiusunik taperserneqarluni. Siunnersuuteqartup aamma ukioq taannar­piaq siunnersuutigisimavaa allakkatigullu akineqarluni. Maannakkut siunnersuutigeqqinnerani ukioq allakkatigut akissutaasimasoq naalakkersuisut siunnersuummut akissutigalugu. Inuit Ataqatigiinniit tunngaviusumik nipilersornermik ilinniarfeqalernissaa tapersersorparput

Jonathan Motzfeldt -llu siunnersuutigimmagu tamakkiisumik tapersersimallugu maannakkullu amma taamaalioqqissaagut. Jonathan Motzfeldt -ip siunnersuuteqarnerani Savalimmiut nipiler­sornermik ilinniartitsinerat najoqqutaralugu suliniartoqarnikuuvoq, tamannalu suliniut sumut killissimanersoq apeqquteqaatigissavarput.

 

Taamatut oqareerluta uagut Inatsisartunut ilaasortat siunnersuuteqartarnigut qiviaqqilaassavavut. Nipilersornermik ilinniarfissaq nalunngilarput tunngaviusumik aalajangiiffigineqareersoq anguniarneqassasorlu. Anguniarneqareersut naluneqanngitsut siunnersuutigineqaqattaartarput aperisariaqarporlu Inatsisartut sulineranni eqqartorneqareersut aallaqqaataaniit eqqartoqqinneqar­tarnissaat apeqqusertariaqartoq. Aap, kissaateqaqaagut taamaammat Inuit Ataqatigiinniit isumaqarpugut piffissanngortoq kissaatigisarpassuatta tulleriiaarnissaannut piffissanngortoq. Ilami kissaatigisagut amerlaqaat piumasartakkavut, soorlu nunatsinni efterskole, timersornermut tunngasunut højskole, nipilersornermut ilinniarfik, GU timersuutigaluni ingerlatsiffiusinnaasoq, sanaluttartut ilinniarfiat, mersornermik ammerinermik ilinniarfik, nunatta isiginnaartitsisartui ilinniarfiutigisoq allallu suli maannakkut amigaatigaavut.

 

Taamaattumik Inuit Ataqatigiinniit Kulturikkut ersarissumik politikkeqartoqarnissaa ujartussa­varput, tassa pilersaarusiorluakkat tulleriiaarisoqarnissaa akissaqassuserput najoqqutaralugu.

 

Taama Inuit Ataqatigiinniit taamatut oqaaseqarluta naalakkersuisut ukioq allakkatigut akissutigi­masaat maannakkullu akissutigeqqitaa tusaatissatut tiguarput ukiamullu meeqqat nipilersorner­mik atuartitaanerat pillugu ataatsimeersuartoqarnissaa neriuuteqarfigilluarlugu.

 

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiaat:

Siunnersuummut soqutiginartumut, pissutsinullu akissuteqaammi eqqartorneqartunut oqaaseqar­nissaq ussernartorsiornaraluartoq, kisianni pisortaqarfiup siunnersuutigaa siunnersuut ataatsime­ersuareernissamut kinguartinneqassasoq, siunnersuullu ataatsimeersuarneq pereersinnagu sukumiisumik oqallisigineqarnissaa kissaatiginartinneqanngilaq, tamatumunngalu isumaqataa­vunga.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Inatsisartunut Ilaasortap Ruth Heilmann-ip siunnersuutaa paasilluarlugu Kattusseqatigiinniit tamakkiisumik taperserpara.

 

Naalakkersuisup akissuteqaammini ilaatigut ataatsimoortumik ilinniartitaanermik pilersitsinissa­mut tunngavissat ikippallaarnerarpai. Tamatumani Kattuseqatigiinniit isumaqataanngilanga, tassami Ilinniarfissuaq qiviaannaraanni allaat ukiuni kingullerni ilaatigut isornartorsiorneqartar­poq, ilinniartitsisunngorniarlutik naammassisartut ilaalluunniit pattannermut piginnaassuseqar­neq ajormata.

 

Taamaattumik nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsisoqarsinnaanera, immaqa ilinniarfissua­mut atasumik, ingerlanneqarpat tulluassagaluarpoq. Soorunami kommuneqarfinni STI-mi ilinniarfiit ilanngullugit eqqarsaatigineqarsinnaapput, minnerunngitsumik nunaqarfinni ilaatigut ilagiit pattattusaaleqisarnerat aamma eqqarsaatigalugu.

 

Ilanngullugu oqaatigisariaqarpoq meeqqat atuarfianni ilinniarfinnilu nipilersornerup, minnerunn­gitsumillu erinarsornerup, ukiunut siuliinut naleqqiullugu aallunneqarnerata annikilliartorsima­nera iluarinanngimmat, inuiaqatigiit tarnimikkut peqqussuunissaannut nukittoqutitut ilagilluagaat taamaalillugu aamma annikillisikkiartorneqarmat.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut akissutaat taassuma tungaatigut naammaginngilara, kisiannili ukiamut ataatsimeersuarnissami anguniarumaagassat ilaatigut aalaavigalugit isummap qaqeqqin­neqarnissaa Kattusseqatigiinniit kaammattuutigissavara.

 

Ruth Heilmann, siunnersuuteqartoq, Siumut:

Qujavunga aamma Naalakkersuisut akissuteqarneranut takisuumut aammalu imartuumut kiisalu aamma partiit taamatut tapersersuinerannut, tassami siunnersuut siullermik allakkatigut akine­qaannarnikuusoq maannakkut aalajangiiffigisassatut saqqummiunneqarpoq. Immaqa oqartoqar­sinnaavoq qujanartumik saqqummiunneqaqqippoq, tassami 1996-imi maannamut killiffigisaq paaserusunnartunik amerlasuunik ilaqarmat suliap sumorpiaq killissimaneranut aammalu qaqugu pilersinneqarnissaannut, taamatut nipilersornermut ilinniarfimmik nunatsinni pilersitsisoqarnis­saa tamatta partiini aamma Inatsisartuni pingaartikkatsigu, minnerunngitsumillu Naalakkersuisut akornanni.

 

Ukiamut ataatsimeersuarnissaq qaqugorpiaq ullulerneqarsimanersoq apeqqutigerussussavara Naalakkersuisumut, tassami kissaatiginarmat aamma ukiamut aningaasaqarnermut inatsimmi ilanngunneqarnissaa, ilaatigut aamma uani Naalakkersuisup nammineerluni aamma oqaatigisaani assigiinngitsutigut atuarfeqarfinni aammalu ininut nipilersornermik annertuumik sammisaqassa­gutta init atorfissaqartikkatigit, aammalu aalajangersimasumik periuseqarluni ilinniartitaanermut aamma atuarfinni ingerlanneqarnissaa kiisalu immaqa aamma periarfissaqarluni STI-ni ingerlan­neqarsinnaanera.

 

Akulliit oqarneratuullu oqassaanga, tamatta nipilersornermik piginnaaneqanngilavut, kisianni inuit arlaqaqaat nipilersornermik piginnaaneqartut, kisiannilu immaqa atuagarsornikkut piginnaa­nerat killeqartarluni. Taamaattumik tamakkiisumik periarfissaqartitaanissaat anguneqassappat uani Ilinniarfissuaq GU-llu aqqusaaqqaanngikkaluarlugit ilinniarfinni anginerni taamatut piginnaassusertik nammineq atorlugu isersinnaanissaannut periarfissat, isumaqarpunga taakku aamma ilanngullugit misissorneqartariaqartut.

 

Soorlu aamma oqartoqarpoq ilagiit akornanni pisariaqartitsivugut oqaluffinni pattattussaaleqineq anigorniarsaraarput, tassani ilaatigut oqaluffinguanut iserluni arlalinni naalagiarluni nipaannar­mik aamma tussiarneq ajunngikkaluaqisoq, kisianni assorujussuaq amigaatiginartarpoq pattatto­qartannginnera. Tassami piginnaasaqartoqaraluarluni kisianni akilersorneqarnermikkut naamma­ginanngitsumik iliorfigineqaramik, kajumissusaat tassuunakkut annertujunnaarsimammat.

 

Arlaqarput erinarsoqatigiit sungiusaasussaaleqisarnerat, meeqqat piginnaaneqartut annertuneru­sumik aamma periarfissaqartinneqanngillat ilinniarnissaminnut, immaqa angajoqqaavi nammineq aamma tassuunakkut piginnaaneqanngikkaluartarput. Kisianni meeqqat nammineq piginnaasatik atorusuttaraluarpaat atuarfillu aqqutigalugu. Tassani amma atuarfiup siunertaanut naleqquttumik immaqa piviusunngortitsinngilavut tassani. Taamaattumik tamakku tamaasa eqqarsaatigalugit maannakkut iliuuseqalerniarneq iluarusimaarpara, kisiannilu aalajangivissumik oqartoqanngim­mat aasit ukiut marluk qaangiuteqqippata siunnersuutigeqqissaneripput, taanna assut apeqquseru­suppara. Taamaattumik maannakkut oqartariaqarpugut aalajangiiffigisassanngorlugu siunnersuu­tigineqarmat oqarsinnaalluta ukioq neriuppunga 2000 nallertinnagu piviusunngortinneqarumaar­toq.

 

Tassani eqqaaneqartut arlaqarput, aamma inuusuttut nipilersortartut sungiusarfissaaleqisarnerat sungiusaasussaaleqisarnerallu. Aamma sunngiffimmi nipilersornermik sammisaqartitsinermi nipilersuutinik amigaateqarneq kommunit akissaqassusertik kajumissusertillu naapertorlugu iliuuseqartarput soorunami. Kisianni iliuuserineqartartut inuusuttunit naammagineqarneq ajorput, tamatta taanna nalunngilalarput. Aammalu STI uani taakkarsorneranut peqqutaavoq, ilaatigut STI-qarfinni oqaloqateqalaareernikuungama tassanilu periarfissaqarnerarlugu arlallit oqaatigalu­gu. Tamakku aamma periarfissat ammatinneqartariaqarput, naak immaqa tamakkiisuunngikkalu­amik periarfissaqartoqaraluartoq, kisianni periarfissaqartoqarpoq, piumassuseqarunik atorneqar­sinnaasunik. Aamma nammineq ilinniakkami fagit ingerlatami saniatigut nipilersorneq aamma tassani ingerlanneqarsinnaasariaqartutut aamma uagut isumaqarfigivarput.

 

Konrad Steenholdt; Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Aallaqqaasiullugu oqaatigilaarlara soqutigineqarsinnaammat ullumikkorpiaq inuusuttortavut eqqarsaatigalugit, nipilersornermik tunngaveqarlutik ilinniarnerminnik ingerlatsisut amerlassusi­at oqaatigilaarusuppara.

 

Tassa ullumimut ataaseq Musikkonservatoriamik taaneqartartumut anngussimavoq Aalborgimi.

Taavalu taassuma saniatigut Aalborgimi Universitetimi sisamat nipilersornermut tunngasunik sammisaqarput. Taavalu aamma marluk taamatut angusaqarnissaminnut piareersarlutik ingerlap­put, ataaserlu gymnasiamut nipilersornermik ingerlataqartumut aamma immikkut akuerineqarluni ullumikkut atuarpoq. Ukiormanna marluk qinnuteqarsimapput, ataaseq Aarhusimi Musikkonser­vatoriamut iserniarsaraluni, ataaserlu aamma nipilersornermut immikkut ilisimatusartutuut aamma qinnuteqarsimalluni. Tassa maannamut inuit qulit, inuusuttut qulit ilinniarnerminnik ingerlatsipput. Una aamma tassunga tunngatillugu erseqqissumik oqaatigilaarlara, nunatsinni inuusuttut sumik arlaannik nipilersornikkut soqutigisaqaraangata, ilinniartutuulli allatuut aningaasat tungaasigut ilinniarnerannut tunngasutigut ilikorserneqartarput. Tassa imaappoq allatorluinnaq periarfissaqarpoq tamakkuninnga ingerlatsiniarluni soqutigisaqaraanni. Tassa taanna paatsooqqunngeqaanga tassani imaappoq nipilersonermik ingerlataqarniartunut taaman­nak ilinniarminni ingerlataqarniartunut akimmisaarutissaasunik pilersitsiortunngilavut, kisianni sapinngisamik ikiorlugit ingerlanniartuarpavut.

 

Arlallit taavaat ukiamut ataatsimeersuartoqarnissaa. Ukiaq aamma taatsiareerpara Savalimmiut, Islandimiut nunarpullu ukiuni pingasuni suleqatigiinniarlutik kulturikkut atsioqatigiissimapput. Ukiorlu manna atorneqartussaavoq nipilersornerup ukiuanik taaneqartutuut. Taannalu Nuummi maani ingerlanneqartussaavoq, tassani paaserusukkatsigit una, aap Islandimiut nipilersortartorsu­arnik symfoniorkesterinik peqarput, kisianni Savalimmiut soqanngillat soormitaava? Tassani ukiamut ataatsimeersuarnissami tassani katersuunnermi oqaluttuarineqassapput Islandimiut qanoq ilillutik angujartuaarsimagaat ullumi inissisimanertik. Taavalu aamma Savalimmiuni ullumikkut, tassa uatsinniit ikinnerusunik innuttaqartuni tassa 40 - 45 000 akornanni inuttaqartu­ni, nipilersorneq qanoq inissisimanersoq aamma uagutsinnut oqaluttuarissavaat. Pingaartumik taanna isigisimavarput nunatsinni nipilersornermut tunngasunik siunnersuuteqartarnerit pissuti­galugit, paaserusussimagatsigit nunani allani qanoq aaqqissuisoqarsimanersut. Tassalu taanna ukiamut pissaaq, imaanngilaq siunnersuuteqarnerit tunngavigiinnarlugit,akuerineqareerpoq taassuma tungaata misissorlugu pilersikkiartuaarneqarnissaa. Suliaq taanna ingerlapparput, aamma taamaatinnavianngilarput pilersinneqareernissaata tungaanut.

 

Unali naggasiullugu oqaatigilara, Inuit Ataqatigiit oqaluttuata erseqqissarmagu uani, pisariaqaler­poq tulleriaarinissaq. Suut pingaarnerutillugit aningaasalersorneqarnissaat, tassaavoq Inatsisartut aalajangingassaat Naalakkersuisut siunnersuuteqarneratigut. Uani taagukkat erseqqilluinnartumik Mannase Berthelsen-ip taammagit taanna qujassutigissavara. Efterskoleqarnissaanut aalajange­ereerpugut, nasuiaateqarfigigakku taanna oqaatigaara efterskoliliorata aningaasat atorusunnerigi­vut inuusuttortatta ullumikkut Danmarkimut pikkorissariarlutik angalasarnerannut, aningaasat tassunga atorpavut maannakkut. Kisianni aamma oqarpunga tassani, efterskolitaarnissaq taamaa­tinneqanngilaq, kisianni aningaasartassaasa nassaarinissaat tullinnguupparput.

 

Taassuma saniatigut tassa timersornermut tunngasumik højskoli, aamma taanna pingaartinneqar­poq aamma ingerlapparput misissorlugu qanoq iliorlugu ingerlanneqarsinnaanersoq.

 

Nipilersornermik Ilinniarfik ullumi oqallisingarput, GU-mi timersuutigalugu ingerlatsiffiusinnaa­soq misissorpagut aamma taakkua. Sanaluttartut, mersornermik, ammerinermik ilinniarfiit, ilumoorluinnarput taakku. Isumaqarpunga qanoq pingaartitsineq iluamik nalilersussangutsigu pisariaqalersoq tulleriiaarinissarput. Suna inuiaqatigiinnut massakkut pilersissallugu pitsaanerua? Taanna nalilersugassanut ilaasariaqassaaq.

 

Aamma oqaluttut arlallit una tikkuatsiagaat isumaqatigilluinnangara unaavoq, uangattaaq assut nuannaarutigaara sinerissami erinarsornikkut allatigullu ukiuni kingullerni eqeeriartuaarneq, aammalu meeqqat ilaatigut tunngavigalugit ingerlatsinerit. Maannakkumut aningaasaqarnermut inatsit qupperussiuk tassani takusinnaavasi sinerissami erinersornermik ingerlataqartunut kattuffiannut 250 000-nik aningaasaliisarpugut. Imaaratarsinnaavoq taakku naammanngitsut, qinnuteqartut amerlasaqaat. Ilaatigut qinnuteqaatit ullumi takkuttalerput Israelip ukiut naalagaaf­fiunermini 50-inngortorsiornerani immikkut qaaqqusaasimallutik aningaasanik tapiiffigeqqullu­tik qinnuteqartut. Assigiinngitsorparujorujussuarnik qinnuteqarnerik takkuttarput erinarsorneq eqqarsaatigalutigu. Taamaattumik tamakkua eqiigaffigalugit malinnaaffigaavut, pisinnaasatsin­nillu tapersersorniartarlutigit aningaasat tungaasigut. Taamaattumik ukiumi tullermi aningaasanik inatsisissaq pilerpat, neriuutigaara aamma partiit tamakkua isiginiarlugit amerlassutissanik qinnuteqassagutta tapersersorniallarumaaraatigut. Tamakkua pisariaqartunut ilaapput, tassami malunnarpoq uani aamma nipilersornermik atuarfeqalernissaq tamarmik siunniussimaaraat tapersersorlugulu.

 

Mianersuutigeqqulaassavara uani ajoqeqarnermut, pattattoqarnermut palasissaaleqinermullu tunngatillugu nassuiaateqarnitsinni annertuumik sammisimavarput organistit amingaataanerat. Taannarpiarlu tunngavigalugu massakkut pilersaarutigaarput Ilinniarfissuarmi pikaniittumik palasinngorniarnermut tunngatillugu atuarfiup ilusilersornerani, taakkua aamma pattattuusinnaa­sut oqaluffinni periarfissaat isiginiarneqassasut, sulissutigisarpullu aamma tassani maannakkut ingerlatilereerparput.

 

Puigutsiagara aamma oqaatigilaarlara Nuummi septemberimi ,imaluunniit immaqa siusinneru­sukkut, sapaatip akunnera naammatsillugu ataatsimoornissaq. Taanna nunat avannarliit suleqati­galugit, tassanilu aningaasaateqarfiit aqqutigalugit angingaasalersorneqartussaavoq. Tassa nunat avannarliit suleqatigiinnerisa iluanni aningaasanik pissarsisimavugut, taamaattumillu immikut qinnutigisimanngilarput, finanslov-imut ilanngullugu tassuunaqquullugu iluatsinneqarsinnaam­mat.

 

Taamatut ataatsimut akissuteqarfigigakku oqaaseqartut tassa paasillugulu taanna siusinnerusuk­kut siunniunneqartoq, uagutsinnut suliassatut tunniunneqartoq, ilusilernissaalu tikillugu piviu­sunngornissaata tungaanut soorunami pisortaqarfinninngaanniit suleqataassaavut. Kisiannili una ilimasaarutigeriissavara, pingaarnerpaanik tulleriiaarineq uani oqalliseqqinnissami qanillingalut­tuinnarparput. Ataatsimiinnerillu arlaanni qularnanngilluinnarpoq piumasaqarfigineqarumaartut suut arlaat siulliullugit aningaasalersorneqassanersoq.

 

Tassa Siumup oqaaseqartuaninngaanniit kissaatigineqartoq neriorsuutigisimasarput taanna assigiinngitsut misissorneqarnissaat pimoorullugu ingerlapparput, ilaatigullu taannarpiaq tunngaviuvoq nunat taakkua pingasut Islandi, Savalimmiut Kalaallillu Nunaat isumaqatiginniute­qalermata, taanna ilaatigut aalajangersimasumik ullumimut ikkunnissaa kissaatigisimavarput, taassumalu piviusunngornera assut nuannaarutigaarput, ingerlateqqissaqqaarparput. Tassanilu soorlu neriorsuutigereeripput, nipilersornermut ilinniarfimmik pilersitsinissamut, kikkulluunniit attuumassuteqartut tamaasa ukiamut ataatsimeereernerup kingornatigut ilisimatitsissutinik tuniumaarpavut, taamatullu aamma ippoq inatsisartut soorunami.

 

Qujavunga partiit oqaluttuinut.

 

Otto Steenholdt, Atassut, partiit oqaaseqartuisa avataasigut oqaaseqartoq:

Tassami nipilersornermik ilinniarfittaarlusilu suut tamaasa pissagussigit pilluareeritsi, pilluareeri­kuttoorniaritsi.Aamma makkua oqaatsit aninneqartut allaat sinerissami najugaqarfinni nipiersor­nikkut ilinniarfiit, organistit ulloq tamaaviat pattarusaartussat. Tassami eqqarsaatersortoqarsin­naavoq taamatut. Nipilersortarfeerartaarnialerpusi, ammeriveeraateqarpusi, Katuaaraateqarpusi, timersortarfeeraateqarpusi, taamaattuaqqat taamaattuaqqat tassa ingerlaannassapput, tulleriaari­nermi ajussanngilaq.

 

Ulluni ukiuni makkunani aatsaat taamak kalaallit nipilersortui amerlatigilerput. Sukkut tusassa­vagut cd-liortut, ullut tamaasa cd-t nutaat tusarpavut, ilaat tusarnerluinnassapput, ilarsuili paatsiveqanngilluinnassapput. Ullaakkut iterutta radio ammanniassavarput akulikitsuunik qitinneq aallartereersimasoq, taamaatsiartoq allarluinnaat amma takkuttaraat. Tamakkua ilinniar­finnik ataatsimilluunniit pisariaqartitsinngillat, naamerluinnaq. Namminneq ilikkareertarpaat. Allaat ippassaani tusarparput computer atorlugu inuk kisimi nammineq kusanaavissumik nipilersorpaluttoq.

 

Siunnersuut imannak nipeqartuuppat " ilagiinni organistit amigaatigaavut", uanga piaarnerpaa­mik oqarfigissagaluarpassi "Qaa taakku tuaviunniarsigit amerlanavianngillat, ilinniarferujussuar­mik aamma pilersortariaqanngilluinnarput". Uanga amigaatigisara aajuna, siullermik oqaatigi­laarlara, sianiitsorpallakkaluarnerlunga marluk immikkoortittarakkit? Tamakkua nipilersuutiku­juit cd-nngortut allallu tamaasa erinarsukujuttullu, taakkua taasarpakka tassa ukioq ataaseq atasussat. Ukiup aappassaani tamaaviisa puigortarpavut, Kalaallit Nunaanni kisimi taamaanngi­lat, nunani allani aamma taamaapput tamakkua. Taakkua tassa nipilersuutaapput puigortagassat ukiut marluk qaangiukkaangata.

 

Illuatungaaniittoruna siunnersuuteqartup pisoralugu uanga nuannaajallakkaluarama nalunngin­nakku kisianni angusinnaanngisarput, nipilersuutinik toqujuitsunik Kalaallit Nunaanni amigaate­qarnerput aallaavigalugu qanoq ililluni ilinniartitsisoqarsinnaanersoq? Qanortoruna inummik ataasiinnannguamilluunniit maanga utertoqarli radiomilu atorfinilluni, kalaallillu uagut tamatta oqaluttuulluta, makkua nipilersugassiarsuit uagut nammineq nipilersortartutsinnik susinnaanngi­savut, radiokkut oqaluttuaralugit kiap sanasimanerai kikkut nipilersorneraat tulleerneraat allallu kalaallinut oqaluttuaralugit.

 

Arnaq ataaseq maanngaanniit aallalerpoq aasamut, tassa taassuma isumagisartangai tamakku­ninnga nuannersunik nipilersuutinik toqujuitsunik taasartakkatsinnik tusartittarluta. Taanna aallarpat tusagassaaruttussaannguatsiarpugut. Tassa amigaaterput, nipilersuutinik toqujuitsunik amigaateqarpallaarujussuaqaagut. Makkua ullaat tamaasa qitigissanik aallartittarnerit qatsuttaria­qalerpavut. Taamaattunnguamilluunniit angusaqartuugutta ilinniartikkiartorlugu nunanut allanut, tikillunilu oqaatsini atorlugit oqaluttuussinnaanngorpatigut, uumap taalliarsuup sunaana pigaa, kikkunuku nipilersortut?

 

Ukiortaat tamaasa kissaatigisarpara Wienimi nipilersortorsuit nytårskoncertimik taaneqartartut tusarnaassallugit, kisiannili taamaallutik aamma kipigaluaqaat tassalu (..?qqinnata) . Allattuilluta pilluta pilluta pissarsiaraavut tusarnaartalerlugillu. Ilorfaallassusia, tamakkuninnga amingaateqar­nerput ilungersuunnerulaarniartigu. Makkua guitarinik tigusillutik ingerlaartut, taakkua ilinniar­finnik pisariaqartitsinngillat amerliartussaqqaarpullu.

 

Ruth Heilmann, siunnersuuteqartoq, Siumut:

Naalakkersuisup akissutaa imatut paasivara. Tassa ukiamut ataatsimeersuarneq pissasoq inatsi­sartut ukiamut ataatsimiinnissaa sioqqullugu. Taamaattumik neriulluarpunga ukiamut arlaatigut iliortoqarnissaanik, aammalu qujassutigalugu maannakkut assigiinngitsuni ilinniarfinni nunani allani ilinniartut qulit tassani naalakkersuisup oqaatigimmagit. Aamma arlalitsigut soqutiginnin­nertik allaaseralugu maanga aamma agguaatsitissimavarput inatsisartunut. Tassa una siunertaalu­gu, soorunami taamatut ilinniaraanni ilinniarfinni anginerni, pingaartumik aamma nipilersornik­kut, tassa siunertalimmik, aamma  ilinniarneq ingerlanneqarsimassaaq una siunertaralugu, naammassigunik aamma piginnaassusertik atorlugu aamma atorusullugu aamma ilaatigut oqarlutik nunatsinni musikskoleqalerpat taava aamma nammineq atorfissaqalerumaarnissartik tassani aamma kissaatigalugu.

 

Taamaattumik isumaqarpunga maassakkut siunnerfiusoq pitsaasutut oqaatigisariaqartoq, tassa neriullunga tapersersorneqassasoq, ukiamut uterfigeqqinnerani. Aamma uani naalakkersuisup akissuteqarnermini maannakkut pilersitatsitut oqaatsinik ilinniarfittut iluseqartumik immaqa ingerlanneqarsinnaanerata periarfissaqarnera aamma oqaatigimmagu. Taamaattumik neriulluar­nartoqarpoq. Tassami aamma organist-it arlaqarput massakkut atuartissimasagut, imaluunniit atuartinneqarsimasut soraarummeertinneqarsimasullu kisiannilu nalunngisattut ilai fabrik-imi killalerlutik sulipput taanna soraarummeernertik atorfeqarfigisinnaannginnamikku, taamaattumik tassuunakkut aamma ilungersuuteqarput nammineq pikkoriffigisartik aamma atorluarusukkaluar­lugu.

 

Isumaqarpungalu tamakkua qaangiinnagassaanngitsut, asuli oqalukujulluni manna oqaluttarfik atugassaanngimmat taakkua nipilersornerujussuarmik imaluunniit ingerlataqartut massakkut amerlangaaramik pisariaqarunnaartoq allaat, uanga Ortu taama paasigakku taamatut isumalim­mik oqartoq.

 

Taamaattumik qujasariaqarpugut massakkut erinarsoqatigiit Nipe-kkunnut assigisaannilu allarpassuarnilu, nammineq piumassusertik atorlugu sungiusaasinnaammata, aamma aqutsisin­naallutik.  Naatsorsuutigilluinnarpara nipilersornermik ilinniarfittaarutta siuarsimassuserput tassuunakkut inerikkiartorteqqissagipput. Soorlu aamma taanna Ortup maqaasisaa aamma tassani piviusunngortinneqarsinnaassammat, erinniarsuit assigiinngitsut immaqa maannakkut ullutsinni piginnaaneqarfigineqaraluarlutik immaqa soqutiginninneq periarfissaqannginnerlu tassani peqqutaalluni annerusumik iliorfigineqanngitsut. Tamakkua isumaqarpunga nipilersornermik annerusumik ilinniagaqarnikkut aamma tusarnaartitsisarnikkut piginnaanitik meeqqat nammineq takutittalerpassuk, tassuunakkut aamma siuarsimassuserput annertusarneqarumaartoq.

 

Uani oqallinnermi pinngitsoorusunngilanga, tassa naalakkersuisut siulitaasuat 27. Juli 1996 siunnersuuteqarsimagami imatut aamma nipilimmik: - Issuaarusukkaluarpunga siulittaasup akuerissappanga.- Ilallugu. ANipilersornerup erinarsornerup tussiaqattaarnerullu alianaatsup sorpassuit qamani pigisavut uummartittarpai inuppassuit nipilersornermik erinarsornermillu piginnaaneqartut imeruttutut ilinniarsinnaanerminnik noqqaapput aningaasanik atuinerpassuagut nammineq inuttut inuiattullu nukittorsarnissatsinnut atussagutsigit, taamaaliortussaavugullu nipilersornermik ilinniarfeqarnissat periarfissittariaqarpavut.@ Siunnersuuteqarnermini aamma taamatut kissaateqarnera matumuuna aamma taperseqalugu oqaatigaara.

 

Mannasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit:

Siullermik naalakkersuisumut Inuit Ataqatigiinninngaanniik tulleriiaarissaarnissap tulluarnera qujassutigissavara. Aappaattullu Otto Steenholdt-ip toqujuitsuutini maqaasilersimagunarlugit kalaallit nipilersortartut erinarsortartullu uumissorlugit maanngaanniit oqalunnera ataatsimilluun­niit akuerineqarsinnaanngitsoq. Ilami erinniarsuit nunani toqujuitsut ullaakkut tusarusunneruga­luarlugit akulikitsoortut kalaallit tusartarsimagamigit ullaakkut makinnerliorlunilu immaqa.

 

Kisianni ilumoorpoq nunatsinni nipilersorneq uummaarissorsuuvoq. Tassanilu kommune-ni ataasiakkaat apeqqutaasorujussuupput illoqarfinni ataasiaakkaani sungiusarfinnik tunniussisin­naanerat nipilersortartunut.

 

Tassaniipporlu aamma aallarniivissaq pitsaanerpaaq tassa illoqarfikkaartumik sungiusarfinnik pilersitsiortornikkut tassanngaanniillu aamma ingerlaqqilluni. Kisianni aamma nipilersornermik ilinniarfimmik pilersitsiniarluta oqarutta aamma tassani tulleriiaareqqissaaqqinnissaq pilertaria­qassaaq. Suunukua ilinniutiginiarivut nipilersortartutsinnut? Erinniarsuit sungiusaassutigissava­vut? Imaluunniit kalaallit uagut erinarsortaatitoqqavut puigulersimasavut taakkua ilinniartitsissu­tigissavavut? Imalluunniit Ortup tusarniigisai ilinniartitsissutigissavavut?

 

Tassaniippoq aamma qanilleriarpat oqallinnissat annertuut aamma pisariaqarumaarput. Kisianni itertittariaqarpoq Otto Steenholdt-ip kalaallit erinarsuutaannik imaluunniit nipilersuutaannik ullaakkut itertinneqartarnermini uumissuinera taanna akuersaarneqarsinnaanngilaq ataasinngua­milluunniit.

 

Otto Steenholdt, Atassut:

Oqaaseqartoq kingulleq tupigilluinnarpara pisarnermisut oqartitsimmat, oqaatsimik ataatsimil­luunniit uumissuinermik ilalimmik maanngaanniit oqaaseqannginnama. Aammaana politikeriul­luni ilikkartariaqartoq taamatut illua=tungeq iluarisaannarmik pinaveersaassallugu. Uumissuga­qanngilanga. Kisianniuna aamma ataasiinnarmik pivallaaleraangatta inuit tamatta qattussisartu­gut. Nerisaappat, tusaasaappat, silarluuppat, taamaaginnaleraangatta oqartarpugut qatsuppara. Allannguamillu atagu tusalaariarta. Pissusissamisoorluinnarpoq.

 

Uagut ilinniartitsisutut ilinniarnitsinni aamma uatsinnut ilinniartitaapput oqaaseq taanna assuari­sat. ALevende musik@, qanoq taanna kalaallisuunngortissanerlugu nalugakku toqujuittumik taavara. Immikkoortiterneri, erinarsuutit, nipilersorsinnaaneq, taavalu taakkua, nunatsinni amigaatigilluinnarpavut. Assigiinngissuserput tassaniippoq immaqa Mannarsip tamakkua imannarsuaq nuannarisarinngikkai. Kisianni nunatsinniittoqarpoq tamakkuninnga nuannarisalin­nik. Puigorpallaaqaagut tamakkua.

 

Taamaattumik ilinniarfiliorniartut ajunngilaq ilinniarfiliorlik, ataasiinnannguamilluunniit raatiukkulluunniit oqaluttuarsinnaasumik tamakkuninngalu tusartilaartarluta. Tassa maqaasisara. Kalaallit kultur-ikkut ineriartornerminni pinngitsooratik aamma ilinniagassaasa ilagaat. Ukua, illit oqarnertut uumissunngilakka, oqaannarpunga pikkoringaaramik ilinniaqqitsittariaqanngillal­luunniit ullut tamajusaasa CD-t nutaat tusarnivissunik naammaannartartunillu, taakkua tunioq­qartuassavaatigut. Ukiut marluk annerpaamik qaangiuppata, tammassapput.

 

Unali ilinniartitsissutissaq toqujuitsumik taasagaat qangarsuarli uumajuartoq, nunatsinni amigaa­tigaarput taanna. Uumissuinertut tunuliaqutaqarani kissaatitut oqaatigineqaannarpoq, paasinarlu­arlunilu.

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasoqarfianni ilaasortaq, Finn Karlsen:

Tassalu taamaasilluni immikkoortoq 31, Inatsisartuni ilaasortap Ruth Heilmann-ip siunnersuutaa aalajangiiffigisassaq Nipilersornermik ilinniarfissamik siunnersuut oqaluuserineqarnera tamaan­ga naavoq.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.