Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 115

Ataatsimiinnerit ] Tilbage ] Op ] Nĉste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq tallimaat, sisamanngorneq 27. marts 2003 nal. 16:12.

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 115

 

 

Angajoqqaat erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnerisa suli pitsaanerusumik periarfissinneqarnissaa pillugu apeqquteqaat allaavigalugu oqallinnissamik siunnersuut.

(Anthon Frederiksen)

 

Anthon Frederiksen, siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit.

Tassa angajoqqaat erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnerisa suli pitsaanerusumik periarfissinneqarnissaa pillugu apeqquteqaat allaavigalugu oqallinnissamik imaattumik siunnersuuteqarpunga:

 

Taamatut siunnersuuteqarninnut tunngavigisakka arlaqarput, ilaatigut periarfissamik  atuisinnaatitaanngitsut, tassa ilaqutariit aalisartukkormiut piniartukkormiullu aamma   periarfissaqalernissaat anguniarlugu inatsisartut oqaluuserisariaqaraat matumuuna  siunnersuutinnut ilaapput.

 

Naluneqanngitsutut meeqqerivinni suli ilinniarsimasunik amingaateqarpugut aammalu  tamanit ilisimaneqarpoq meeqqap merlertuunerminiit ilittorilernermini   anaanamik/angajoqqaanik pisariaqartitsinera qanoq annertutigisoq, taamaattumik erninermut  atatillugu sulinngiffeqartarnermut atasumik meeqqap angajoqqaavisa arlaata piffissami aalajangersimasumi akissarsiaqaatigalugu paasisalernissaa siunnersuutigaara.

 

Eqqarsaatigineqarsinnaavoq ullumikkut meeqqerivinni inissaaleqineq ilinniarsimasunillu  sulisussaaleqineq pioreerput, taassumallu saniatigut suliffissaaleqineq aamma  takornartaanngilaq, soorunami aaqqissuussinerup aamma atornerlunneqannginnissaa   anguniarlugu kommune-t suleqatigilluarlugit aaqqissuusinerit ingerlanneqarsinnaaput,  aamma tamatumani suliffeqarfiit paaseqatigalugit aaqqissuussineq ingerlanneqarsinnaalluni. 

 

Taamaaliornikut meeqqerivinni ingerlatsinermut aningaasartuutit ungasinnerusoq isigalugi   annikillisinneqarsinnaanerat takorloorneqarsinnaammat.

 

Per Berthelsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat sisamaat, Demokraatit.

Akissuteqartuussaarlu Ilaqutariinnermut Naalakkersuisoq, takanna.

 

Ruth Heilmann, Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq, Siumut.                    

Erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnermut tunngasuni allannguinerit kingulliit pipput 2001-imi januaarip aallaqqaataanit atuutilersumik. Sulinngiffeqartarneq il.il. pillugit aaqqissuussineq atuuttoq malillugu anaanaasoq naatsorsuutigineqartutut erniffissani sapaatit akunnerinik mar­lunnik sioqqullugu aammalu ernereernermi kingorna sapaatit akunnerini 15-ini sulinngiffeqarsinnaati­taavoq ataatsikkullu marlunnik arlalinnilluunniit erninermi anaanaasoq sapaatit akun­nerini 19-ini sulinngiffeqarsinnaatitaalluni. Meeqqap inuuneranit sapaatit akunnerisa 15-it aamma 19-it siulliit iluanni ataataasoq sapaatit akunnerini pingasuni sulinngiffeqarsinnaatitaa­voq. Tamatuma saniatigut anaanaasup sulinngiffeqarnerata qaangiunnerani meeqqamik ataatsi­mik erninermi sapaatit akunneri arfinillit ataatsikkullu marlunnik arlaqarnerusunilluunniit erninermi sapaatit akunneri qulit angajoqqaat akunnerminni agguartaarlugit sulinngiffeqarsinnaati­taapput.

 

Sulinngiffeqartarneq il.il. pillugit inatsisit atuuttut malillugit aamma immikkut malittarisassa­qarpoq ullormusiaqarluni immikkut ittumik sulinngiffeqarsinnaanermut meeraq/meeqqat napparsimmavimmut unitsinneqartillugit imaluunniit napparsimalluni ernisoqartillugu, inortu­mik ernisoqartillugu imaluunniit meeraq inunngornermini oqippallaarpat. Sulinngiffeqarneq sivisunerpaamik sapaatit akunnerinik 13-inik sivitsorneqarsinnaavoq.

 

Sulinngiffeqartarneq il.il. pillugit Inatsisartut peqqussutaata kingullermik oqaluuseralugu allanngortinneqarnerani anaanaasup ataataasullu sulinngiffeqartarnerat sapaatit akunneranik ataatsimik ilaneqarpoq erninermi sulinngiffeqartarnerup sivitsorneratigut ilaqutariit meerartallit meeqqap inoorlaap meeqqalluunniit inoorlaat piffissami sivisunerusumi ilaginissaannut angajoqqaat periarfiissinneqarnerisigut sapinngisa­mik pitsaasumik tunngavissinnissaat siunertarineqarluni.

 

Tamatumunnga peqatigitillugu erninermut il.il. atatillugu akissarsianut imaluunniit ullormusia­nut aningaasartuutit agguataarneqarneri pillugit misissuisitsisoqassasoq Inatsisartut akuersissu­tigaat. Ukiut 2001 aamma 2002 misissuiffiussallutik.

 

Misissuineq tunngavigalugu sulinngiffeqartarnermut tunngasunut inatsisit atuuttut allanngortin­neqarnissaannut siunnersuuteqarnissaq eqqarsaatigineqassaaq.

 

Namminersorlutik inuussutissarsiutillit namminersorluni inuussutissarsiummik ingerlataqartut, soorlu assassorluni suliffeqarfiutillit, niuertarfiutillit, aalisartut, piniartut, savaatillit, nunalerisut aamma ulluunerani angerlarsimaffimmi meeqqanik paarsisartut akissarsiallit allat assigalugit sulinngiffeqarnissa­minnut ullormusiaqarnissaminnullu pisinnaatitaapput.

 

Namminersorlutik inuussutissarsiutillit, tassunga ilanngullugit aalisartut piniartullu il.il. ullor­musiaqarnissaminnut periarfissaqarput sapaatit akunnerini 13-ini kingullerni katillugit nalunaa­quttap akunnerinut 180-inut aalajangersarlugit sulinngiffeqarnerup nalaani isertitat apparian­gaat-siarnissaat sulinngiffeqartumit uppernarsarneqasinnaanngippat. Imaappoq agguaqatigiisil­lugu sapaatit akunneranut SIK-p nalunaaquttap akunnermusiarititaanut minnerpaamut ullormu­siat sapaatit akunneranut nalunaaquttap akunnerinut 14-inut naleqquttut.

 

Taamatut oqaaseqarlunga Inatsisartuni oqallinnissamut pissanganartumut qilanaarpunga.

 

Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Taava massakkut partiit oqaaseqartuinut Doris Jakobsen Siumut.

 

Doris Jakobsen, Siumup oqaaseqartua.

Qujanaq.

 

Inatsisartunut ilaasortap Anthon Frederiksenip Kattusseqatigiit sinnerlugit angajoqqaat erninermut tunngatillugu sulinngiffeqartarnerisa suli pitsaanerusumik periarfissinneqartarnissaat pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuutaa Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Siullermik Siumumiit oqallissaarutip qulequtaa pissanganartutut tiguarput, sammineqartulli imarisaata tunngavia namminersorlutik inuussutissarsiuteqartunut tunnganerusoq paasivarput.

 

Taamaattumik oqallissaarisup tunngavilersuutaa tunngavigalugu Siumumiit isummersorfigissavarput.

 

Tassani pineqarmata namminersorlutik inuussutissarsiutillit soorlu piniartut aalisartullu erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnerisa aaqqiivigineqarnissaat pisariaqartoq.

 

Tassani tunngavilersuutigalugu meeqqerivinni sulisut ilinniarsimasut amigaataanerat. Meeraaqqap inunngortup angajoqqaaminik pisariaqartitsisarnera meeqqerivinni inissaaleqineq suliffissaaleqineq il.il.

 

Naalakkersuisup akissuteqaammini eqqaavaa maannakkut namminersorlutik inuussutissarsiuteqartut inatsisitigut illersugaallutik erninermut atatillugu, ullormusiaqartinneqarlutik sulinngiffeqarnissaminnut sapaatit akunnerini13-ni periarfissaqartut.

 

Taamatullu pisariaqartitsivinneq tunngavigalugu immikkut ittumik erninermi sulinngiffeqarneq sivitsorneqarsinnaasoq.

 

Tassa imatut paasillugu sulinngiffeqartarnermut nalinginnaasumik sanilliullugu sapaatit akunnerini marlunnik sivikinnerusumik namminersorlutik inuussutissasiuteqartut sulinngiffeqarsinnaatitaapput.

 

Tassani apeqqutaatillugu meerartaarnermi ataatsikkut marlunnik arlalinnilluunniit meerartaarsinnaaneq.

 

Ukiuni kingullerni erninermut atatillugu peqqussutini allannguisoqarsimavoq, taasumallu malitsigisimavaa sapaatip akunneranut ataatsimik sivisunerusumik sulinngiffeqarsinnaaneq.

 

Erninermi sulinngiffeqartarnermi aningaasatigullu atugassarititaasut ilanngullugit misissuiffigineqarnissaat 2001-2002-milu siunniunneqarsimavoq. Ukiakkullu ataatsimiinnissami 2003-mi misissukkat saqqummiunneqarnissaat pilersaarutaallutik.

 

Maannakkumut anguneqarsimasut sulilu allat pitsanngorsartariaqartut eqqarsaatigalugit Siumumiit siunnersuutigissavarput apeqqut taanna ilaatillugu Naalakkersuisut saqqummiinisaannut eqqumaffigiumaaraat.

 

Siumumiit taamatut oqaaseqarluta oqallissaarutip oqallisiginissaa qilanaaralugu nalunaarutigivarput.

 

Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Tullinnguuppoq Ellen Christoffernsen, Atassut.

 

Ellen Christoffernsen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanaq.

 

Inatsisartuni ilaasortap Anthon Frederiksenip oqallinnissamik siusinnerusukkut ullumikkut eqqartorneqareersumi, tassalu oqaluuserisassat immikkoortoq 113-imi meeqqat annertuumik innarluutillit angajoqqaamik arlaannit ulloq tamaat akissarsiaqaatigalugu paarineqartalernissaannik neqeroorfigineqarsinnaalernissaat pillugu apeqquteqaataanut atatillugu oqaaserisimasagut innersuussutigissavagut ? annertuumik tunngaviatigut siunnersuuteqartup uani pineqartumi tunngavilersuutai tapersernarmata.

 

Ilumoorpormi ullutsinni meeraaqqerivinnut, meeqqerivinnut ullukkullu meeqqanut  paaqqinnittartunut kommuneniit inissamik innersuussiniartarneq ajornakusoortartoq, utaqqisutut allatsissimasut allaat ilaatigut ukioq ilivitsoq tikillugu ilaatigullu sinnerlugu utaqqisariaqartarmata.

 

Pissutsit taamatut ittut annertuumik kingunerisarpaat angajoqqaat sulileqqinnissaminnut atatillugu kommunet aaqqissuussinerata avataatigut, ilaatigut akisungaatsiaqisumik ullukkut meeqqanik paaqqinnittussarsiortariaqartarnerat (?sort? dagpleje) ? taamaaliortariaqarnerni angajoqqaat inatsisinik unioqqutitsisunngortinneqartarput, paaqqinnittumullu akiliutigineqartut ilumut  akileraarutigineqarnerat qulakkeerneqavissinnaanani!

 

ATASSUT-mit maluginiarparput Ilaqutariinnermut Naalakkersuisup erseqqissaatigigaa akissuteqarnerminni angajoqqaat erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnerup januarip aallaqqaataani ukioq 2001-imi peqqussutip allanngortinneqarneranut atatillugu Inatsisartut akuersissutigisimagaat akissarsianut imaluunniit ullormusianut aningaasartuutit agguataarneqarneri pillugit ukiut 2001 aamma 2002 misissuiffigineqarnissaat.

 

Ilaqutariinnermut Naalakkersuisup ilanngullugu eqqaavaa misissuineq tunngavigalugu inatsisit atuuttut allanngortinneqarnissaannut siunnersuuteqarnissaq eqqarsaatigineqartoq ? taamaattumik apererusunnarpoq misissuinerit taakku tamarmik naammassereersimanersut?

 

Ilanngullugu ATASSUT-mit paaserusukkaluarparput nunatta nunanut avannarlernut sanilliullugu erninermut atatillugu sulinngiffeqarsinnaasarnermut atugassarititaasut qanoq nikingatigineri?

 

Ilaqutariinnermut Naalakkersuisup akissuteqaammini oqaatigai namminersorlutik inuutissarsiutillit ullormusiaqarnissamut periarfissaqareernerat, tassanilu aamma aalisartut, piniartut il.il. periarfissaqarnerat erseqqissaatigai ? taamakkaluartorli annertugisassaagunanngillat. ATASSUT-mili misissuinerit qanoq nalilerneqarsimanissaat pissanngatigaarput qilanaaraarpullu misissuinerit inernerisa pitsanngorsaataasinnaasunik suleqataaffiginissaannut.

 

Taamaalilluta Anthon Frederiksenip oqallinnissamut siunnersuutaa naatsumik  ATASSUT-mit tunngaviatigut taperserlugu oqaaseqarfigarput.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Tullinnguulluni oqaaseqassaaq Astrid Fleischer Rex, Demokraatit.

 

Astrid Fleischer Rex, Demokraatit oqaaseqartuat.

Qujanaq.

 

Anthon Frederiksenip Kattusseqatigiinninngaanniit erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnissamut apeqqutissatut siunnersuutaa Demokraatininngaanniit imatut oqaaseqarfigiumavarput.

 

Pitsanngoriaatissatut anguneqarnissaa eqqarsaatigalugu misissuisoqarnissaannik apeqqut Demokraatinit ilalernartipparput.

 

Assersuutigalugu misissuiffigineqartariaqarpoq ilaqutariit qassit pineqarnersut, aammalu pitsanngoriaataajumaartut qaqugu atuutsinneqalersinnaajumaarnersut.

 

Erninermut atatillugu sulinngiffeqarneq kikkkut tamarmik pisinnaatitaaffigisariaqarpaat. Angajoqqaat qanoq ittunilluunniit inuutissarsiuteqaraluarpata, meeraq inoorlaaq angajoqqaaminit najorneqarsinnaasariaqarpoq.

 

Antuup siunnersuutaa Demokraatiniit isumaqatiginartikkatsigu Naalakkersuisut kajumissaassavagut suliassaq ingerlateqqullugu, aningaasartuutissallu siunnersuummit nassatarineqartussat ersarillisaqqullugit.

 

Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Anthon Frederiksen siunnersuuteqartoq.

 

Anthon Frederiksen, siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit.

Siullermik Naalakkersuisup akissuteqaataanut qujanaq, aammalu partiit oqaaseqaataannut aamma qujarusuppunga. Tassa takusinnaagakku siunnersuut tamanit ilalerneqartoq, Aammalu Naalakkersuisut akissuteqaatiminni oqaatigimmassuk misissuititsinerit aamma suliniutiginiarneqarnissaat aallartinneqareertut, taamaattumik isumalluarlunga. Aammalu erseqqissaavigineqarmat una assorujussuaq nuannaarutigivara tassa aalisarnermut piniarnermullu inuutissarsiuteqartut, savaatillit allallu aamma periarfissamik tassannga atuisinnaanerat aamma inatsisitigut tunngavissaqareertoq erseqqissaatigineqareermat.

 

Tassami taamaareeraluartoq ilaatigut kommuneqarfiit ilaanni atuumasoqartarsimammat, allaat aalisartut periarfissamik tamatuminnga ilaatigut atuitinngittoorneqartarlutik.

 

Taamaammat assorujussuaq nuannaarutigivara taanna aamma erseqqissarneqarluni inatsisitigut tunngavissaqartoq oqaatigineqarmat.

 

Tamassinnut qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Ilaqutariinnermut Naalakkersuisoq.

 

Ruth Heilmann, Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq, Siumut.                    

Qujanaq.

 

Tassa apeqquteqaat aallaavigalugu siunnersuuteqartup oqallinnissamut siunnersuuteqartup akissutit naammaagisimaarmagit aamma uanga qujassutigaara. Aammalu partiit Kattusseqatigiillu siunnersuuteqartoq aammalu soqutiginnilluni taamatut siunnersuuteqarsimamat pingaartumik aamma angajoqqaat erinerminnut tunngatillu sulinngiffeqartarnissaannik pitsanngorsaatissanik taamatut eqqarsaateqarsuuteqarluni.

 

Ilumoorpoq 2001-mi aamma 2002-p ingerlanerani erninermut atatillugu sulinngiffeqartarnerup pingaartumik aamma pisortaqarfinni aammalu suliffeqarfinni qanoq isigineqarnera ilaatigut misissuiffigalugu ingerlanneqarsimavoq. Taannalu nassuiaatigiumaarparput Inatsisartunut ukiamut Inatsisartut ataatsimiinnerat ilutigalugu.

 

Uani Siumup oqaaseqarnermini ullormusiaqarlutik tassa sulinngiffeqarsinnaanermut sap.ak. 13-nit periarfissaqarnerannut oqaaseqarnera taanna naqqilaassavara tassa sulinngiffeqarsinnaaneq tamanut tunngavoq. Taannalu sap.ak. 15-ullutik. Aamma uani 13-nut, sap.ak. 13-nit kingulliit suliffigineqartut taakkua ullormusiaqarnissamut ullormusiaqarnissamut naatsorsuiffittut isigineqartarput. Naatsorsuiffissamut aallaavissat taanna erseqqissaatigilaarpara.

 

Massakkut taamatut oqallitsitsisoq imaluunniit siunnersuuteqartoq oqallisissamik naammagisimaarpallaaqimmagu akissuterput immaqa allanut pulavallaarnanga tassunga killittariaqarpunga soorunami arlaatigut apeqqutissaqartoqarpat akisinnaassavara.

 

Aqqaluk Lynge, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat pingajuat, Atassut.

Allamik apeqqutissaqartoqanngilaq. Taamaalilluta immikkoortoq naammassivarput.