Ullut ataatsimiiffiusut arfineq-pingajuat, tallimanngorneq 19. april 2002, nal. 13:35

Oqaluuserisassani immikkoortoq 54

Ilinniagaqartut allallu kommunip angerlasimaffigisamik avataaniittut qinersinernut atatillugu allakkat nassiunneqarnerannut akiliuteqaratik allakkatigut qinersisinnaatitaanissaannik sulissuteqarnisisamut Naalakkersuisut peqquneqarnissaat pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.

(Olga Poulsen)

(Siullermeernera)

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsoq: Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

 

 

Olga Poulsen, siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit:

Qujanaq. Innuttaasut qinersisinnaatitaasut kommuninik angerlasimaffigisamik avataaniittut malittarisassat atuuttuusut naapertorlugit kommunimi najugaqarifigisaminni inuit aqqisa allattorsimaffianni qinersisinnaatitaapput.

 

Qinersinermi taasivik immersorneqarsimasoq kommunimut angerlarsimaffigisamut nassiunenqartussaavoq tamatumalu isumagineqarnissaa qinersisartumut namminermut isumagisassanngortinneqartarpoq taamaalillunilu taanna allakkat nassiunnerinut aningaasartuuteqalertariaqartarluni.

 

Imaqqa frimærkinut aningaassartuut annertugisassaanngikkaluartoq tunngaviusumik isumaqarpunga innuttaasut qinersinerni inuit tamat oqartusaaffeqarnerini piginnaatitaaffimminnik taasinermikkut atuerusuttut aningaasartuuteqaratik taamaaliorsinnaasariaqartut.

 

Taamaattumik siunnersuutigaara allakkatigut qinersinerni allakkat nassiunnerinut aningaasartuutit kommunimit angerlasimaffigisamit immaqaluunniit Namminersornerullutik Oqartussanit akilerneqartassasut.

 

Qinersinermut atatillugu aningaasartuutit soorunalimi qinersisartuunngitsumik pisortanik oqartussaasunit akilerneqartariaqarput.

 

Allakkatigut qinersinerit nassiunneqarnerisa akeerutsinnerisigut aamma neriunarsinnaavoq allallu qinersinerup nalaani kommunip angerlasimaffigisami avataaniittut qinesinermut peqataanerulernissaat.

 

Tamat oqartussaaqataanerani soqutigisariaqarpoq qinersinermi tamani qinersinermut peqataasarnerup sapinngisamik annertunerpaanissaa, taamaattumik taamaasiornissamut akronutaasinnaasut peerneqartaraiqarput.

 

Siunnersuutiga annikitsuaraannarmik Lnadskarsimut aningaasartuutaasussaavoq soorluttaaq naatsorsuutiginngikkiga siunnersuut allaffissornikkut pingaarutilinnik kinguneqassasoq taamaattumik neriuutigaara Inatsisartuni siunnersuut akuersaartumik suliarineqarumaartoq.

 

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Sumut.

Qinersisartut taasinissamut piffissaliussap iluanni taasiortorfimmukarsinnaanngitsut imaluunniit aatsaat ajornartorsiorujussuarlutik taasiartorfikkumarsinnaasut pappiaramik taasitsvimmik nassitsinermikkut taasisinnaapput.

 

Taasinermi tigusisup pisariaqanngitsumik unginngatitsinani allakkatigut taasivik kommunimut pineqartumut nassiutissavaaa. Allakkatigut taasinermi akiluteqarnissamut tunngasut qinersisarnermut inatsimmi eqqaaneqanngilaq taamaattorli qinersinermi siulersuisunut ilitsersuummi aturneqarsinnaavoq allakkat nassiunneranut akiliutissaq qinersisartup nammineq akilissagaa. Tamanna aamma atuarneqarsinnaavoq ilitseruummi taasinermut atatillugu qinersisartunut tunniunneqartumi.

 

Qinersisarnerit pillugit inatsimmi § 75 malillugu naqitertitanut tamanna saqqummiussanut pappiaqqanullu taasivinnut aningaasartuutit aammalu sumiiffiit kommunit aggornerisa avataaniittut pillugit immikkut aningaasartuutit nunatta karsianit akilerneqassapput. Qinersinermut atatillugu aningaasartuutit allat kommunip pineqartup karsianit akilerneqassapput.

 

Naalakkersuisut siunnresuuteqartoq isumaqatigaat innuttaasut oqartussaaqataanertik malillugu qinerseqataasinnaatitaaernimmik atuisumasut tamatumani aningaasartuuteqratik taasinissaminnut periarfissinneqartaraiqartut. Nassiussinermi akiliutissaq pillugu ilitsersuummi allaffissornikkut aalajangersarneqarmat Naalakkerskuisut sinnerlugit sulissutigissavara ilitsersuutip allanngortinneqarnissaa, taamaalilluni erseqqissumik atuarneqarsinnaaleqqullugu allakkatigut taasinermi nassiunnermi akiliutissat § 75 naapertorlugu pisortanit akilerneqartassasut.

 

Lars-Karl Jensen, Siumup oqaaseqartua.

Ilinniagaqartut allallu kommunip angerlarsimaffigisamik avataaniikkallartut, qinersisarnermi allakkatigut taasinerisa allassimaffiata nassiunneqarnerannut akiliuteqarunnaarsitsinissaq pillugu

siunnersuut, Siumumiit tamakkiisumik isumaqatigigatsigu, Naalakkersuisut akissuteqaatat malillugu aaqqiisoqarnissaanik aqqutsissiuussinissaq tamakkiisumik taperserparput.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta suliassap taamatut isikkoqarluni aappaassaaneerlugu suliarineqarnissaa inassutigaarput.

 

Godmand Jensen, Atassutip oqaaseqatua:

Ilinniagaqartut allallu kommunip avataaniikkallartut qinersisarnermut atatillugu allakkat nassiunnerannut akiliuteqaratik allakkatigut qinersisinnaatitaanissaannik sulissuteqarnisssmut Naalakkersusiut peqquneqarnissaat pillugu Inatsisartuni aalajangiiffigisassatut siunersuut Inatsisartuni ilaasortap Olga Poulsenip aalajangiiffigisassatut siunnersuuteqarpoq, ilinniagaqartut allallu piffissami aalajangersimasumi kommuneqarfimmi avataaniikkallartut allakkatigut taasisarneranni nammineq aningaasartuuteqaratik qinersisarnissaat siunertaralugu.

 

Siunnersuuteqartup siunnersuutaa paasisinnaavarput siunissami qinersisarnisami qinersisartunik oqilisaassinerusussaammat, immaqalu aamma qinersisartut amerlanerusut qinersiartorsinnaalernerannik kingueqarsinnaalluni.

Siunnersuuteqartullu siunnersuuta paasillaurlugu siunnersuut pillugu naalakkersuisut akissuteqaataat Atassummiit taperserparput, Naalakkersuisunit siunnerfigineqarmat qinersinarnermut inatsit § 75 atuutereersoq toqqammavigalugu qinersinermi ajornartorsiutaasinnaasunik aammalu siunnersuusteqartup siunnersuutaatut ittunik kajumillutik oqariartuutigimmassuk.

 

Atassummiit taamatut naatsumik oqaaseqarluta siunnersuuteqartup siunnersuutaa pillugu Naalakkersuisut akissuteqaataat aaqqiiniarnissamik siunertaqartoq isummerfigatsigu isumarput taamatut nalunaarutigaarput.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartuni ilaasortaq Olga Poulsen Inuit Ataqatigiit siunnersuuteqarpoq innuttaasut qinersisinnaatitaasut kommunip angerlasimaffigisamik avataaniittut aammalu ilinniagaqarnertik pissutigalugu kommunit angerlarsimaffigisamik avataaniikkallartut nammineq aningaasartuuteqaratik allakkasigut qinersisinnaatitaalernissaannut tunngasumik.

 

Tamanna Inuit Ataqatigiit pissusisamisoosrtutut isigaarput innuttaasut qinersinerminni inuit tamat oqartussaaffigineqarnerini pisinnaatitaaffimmik atuisimasut tamatumunnga aningaasartuuteqarnatik taasisinnaanissaminnut perairfissaqartinneqartariaqarmata.

 

Naalakkersuisut siunnersuuteqartumut akissuteqarnerminnut atatillugu ajornartorsiut qinersisarnerit pillugit inatsimmi  § 75 malillugu allakkatigut taasinermut atatillugu nassiussinernut pisortanit akilerneqartalernissaannik suliuteqarniarnerat Inuit Ataqigiit iluarisimaarparput.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta siunnersuuteqartoq aammalu Naalakkersuisut siunnersuuteqartumut akissuteqaataat akuersaarluta taaseqataaffigissavarput.

 

Loritha Henriksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartuni ilaasortap Olga Poulsenip aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit  imatut oqaseqarfigissavarput:

 

Ullumikkut qinersineq pillugu nassuiaat qiviaraanni Inatsisartut inatsisaanni ukioq 1988-imi pilersitaasimasumi taamaallaat folketingimi qinersinermut attuumassuteqarpoq. Tassani ersarissumik allassimammat allakkatigut qinersinerit kommunip aningaasartuutigissagai. Tassanilu ersarippoq Inatsisartuni kommunimilu ulluni qinersivinni aallartitut peqqutaallutik illoqarfigisaq qimassimagaanni taamaallaat periarfissaq allakkatigut qinersisinnaanermik tamannalu inunnik nammineq aningaasartuutaasussaammat.

 

Taamaattumik Inatsisartut inatsisaannik erseqqissumik allanngortitsinissaq pisariaqarpoq, tamannalumi aammattaaq Inatsisartuni kommunimilu nunatsinni qinersinermi atuuttussanngorlugu.

 

Taamaattumik Kattusseqatigiinniit kissaatigaarput nunatsinni qinersinermi periuseqarneq atuutilissasoq erseqqissumik nalorninaatsumillu aaqqiivigineqartariaqartoq, qinersisisartunut namminneq aningaasartuutaajunnaartillugu.

 

Ullutsinnimi qinersisoqartillugu oqaatigineqartuartarpoq qinersisartut qinersiartunngitsoortartut procentiat annertuallaartoq. Immaqa aamma tassuuna qinersisartut qaffattinneqarsinnaagaluarpoq. Isumaqarpugummi qinersisarnermut tunngatillugu aaqqiinneq atuutilissagaluarpat kommunimut imaluunniit naalagaaffimmut annertuumik aningaasartuutaanavianngitsoq.

 

Taamatut oqaaseqarluta Naalakkersuisut akissuteqaataat iluarisimaarparput susassaqartunullu ingerlateqqinnissaa aappassaaneertinnagu inassutigalugu.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Tassa uanga naqisimaneqanngilluinnarlunga taasisinnaanissara qinigassara qinisagukku 4,00 koruuneernissara soqutiginagu qinersissaanga. Aamma ilinniartuunerma nalaani taamaaliorsinnaanissara naatsorsuutigilluinnarapara.

 

Tassa innuttaasut tamarmik pisinnaaffigaat naqisimaneqaratik qinersinnaaneq, taannalu 4,00 koruuneerutigissagaanni annerpaamik tupigaara Inatsisartuni oqallisigissallugu nassiunneqarmat.

 

Aamma suli qungujuutiginerussavara Finanslovimut ikkutissagussiuk 2.000,00 koruunit immikkoortilluaqqissaarlugit. Ila, oqaloqatigiissutissaaleqeqaagut. 4,00 koruuneerneq inimi maani oqallisigisariaqanngikkaluarparput.

 

Naaggaarpara.

 

Per Berthelsen, attaviitsoq:

Periarfissaqarama uani aallarniutigilaarusuppara attaviitsoqatima oqaaseqarnera. Assorsuaq taamatut oqaaseqarneranut narrujuummivunga.

 

Isumaqarpunga, innuttaasut oqartussaaqataanermi assigiimmik tunngaveqarnissaat, tassalu oqartussaaqataanerup imminut aningaasartuutitaqanngitsumik atorsinnaanissaa nunami demokratii anersaaralugu ingerlasumi pisariaqarluinnartuusoq.

 

Taamaattumik uani siunnersuuteqartoq uanga qutsavigumavara aammalu Naalakkesuisut uumap suliaqqinnissami innesuussutai tapersersorluinnarlugit.

 

Tassungalu ilanngullugu taarusuppara uani aningaast apeqqutaasanngimmata. Qanorluunniit mikitigigaluarpata qanorluunniit angitigigaluarpata kisiannili assigiimmik periarfissaqartitaanissarput taanna uani pingaartinnerpaavara.

 

Taamattumik tassa taperseruivunga ilanngullugulu naggasiullugu taalaarusuinnalugu qinersinermi kingullermi maluginiakkakka ilaatigut imatut malunnarmata inuusuttortannguagut qinerserngaartussamik ingammik misilittagaqanngitsut ilaatigut qinersinissamut atatillugu periarfissaminnik aammalu qanoq pisoqartarnerannik qanorlu iliornissaminnik ilitsersuunneqartarnerat annikippallaartoq ilaatigut atuarfinni inuiaqatigiinni pissutsit sammineqartarnerat killeqarpallaaqqimmat.

 

Taamaattumik uani naggasiullugu taalaarusuppra assorujussuaq saqqummiunneqartumut ilanngullugu kaammattuutigiumagakku siunissami qinersinissaq pitinnagu inuusuttortatta kommuniminngaaniit peqanngitsut iluamik paasissutissanik tunineqararnissaat taanna tamaviaarutigineqassammat.

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Per Berthelsen demokratiussagaanni isumaqatiginngisat narrujuummissutigisariaqanngillat. Maani tamatta oqalussinnaatitaavugut isummersinnaatitaalluta, tamakkulu ataqqineqassapput. Tassa narrujuummissutigissanngilarma uanga nammineq isumaqarnera, illit susassarinngilat uangaana maani nammineq pisinnaatitaanera atorlugu aamma oqalutunga.

 

Qinerseqqaartussannguusuuguma pingaartigaassaqaara. Ila  4,00 koruuni suussavamitaava taama pissanganartigisumut ikkutaalluni. Tamakkua uniffilersuutigalugit nalliginninnerujussuit qimalaarniartigut nalliginninnersuit pinnagit nammineq isummat pillugit aamma akiuussinnaanerup ilagaa 4,00 koruuneerluniluunniit isummanik aalajangeeqataanissamut ornigunnissaq. Tassa oqallisissaarupput, uanga maani eqqumiigilluinnarakku finanslovimut aamma ikkuppat  takujumaarpara 2.000-eqassasoq pingaaqisoq.

 

Olga Poulsen, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq, tassa siunnersuuteqartutut assorujussuaq nuannaarutigaara maani amerlanerussuteqarluinnartut Naalakkersuisullu siunnersuutiga akuersaarmassuk, aammalu ukiamut aappassaaneertussanngortinneqarsimagaluartup massakkut Siulitttaasoqarfimmut qinnuteqarnikkut; qinnutigissavara suleriaatsimi aalajangersakkat avaqqutilaarlugit immikkut massakkut siunnersuutip uumap aappassaaneerneqarluni taasissutigineqarnissaa. Taanna Siulittaasoqarfimmut allakkatigut qinnutigalugu tunniuppara.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Olga Poulsen qutsavigaarput. Tulliulluni oqaaseqassaaq Per Berthelsen.

 

Per Berthelsen, attaviitsoq.

Ila, qujanassusia ilaatigut quujatsaatissaqartaratta, hr. Otto Steenholdt oqaluuttarfimmukarami uparuarpaanga sumilluunniit akuliuteqqunanga oqaaseqarsinnaanerminut, killormut oqaannassaanga, uanga oqaaseq narrujuummineq atorumagukku, taava illit taanna akuliuffigissanngilat.

 

Kingumut qivialaarlunga oqaatigissavara, nunatsinni immiaaqqanik maqitsinermut imeruersaasiornermullu atatillugu puujaasat qillertuusallu ippassaaninnguaq oqallisigigatsigit, oqaaseq atorakku eqqarsaatigilluagaanngippallaarnerarlugu, attaviitsoqatiga narrujuummerluni oqaaseqarmat, oqaluttarfimmut uterlunga utoqqatseriartorama, utertillugulu.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Per Berthelsen qutsavigaarput, taavalu tulliulluni oqaaseqassaaq Naalakkersuisut siulittaasuat.

 

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.

Naalakkersuisuni taanna aaqqiiniarnerput taamak tigulluarneqarmat qujassutigaara, aamma taamaalillugu naammassiniassavarput, taamaallaat kingulliit oqaaseqartunut tunngatillugu oqaatigissavara.

 

Soorunami inuiaqatigiit aaqqissuunneqarnitsinni maani qinersisartoq nammineq akisussaalluinnaqqissaarpoq, qinersiartussanerlu imaluunniit qinersiartussannginnerluni, taanna kiffaanngissuseq pigaa, kisianni aamma ilumoortumik oqartoqarpoq qinersinissaq sukkulluunniit tapersersuilluinnaraanni, aamma ilinniartuugaluaraanniluunniit, aamma qularnanngilaq sipaarfiusinnaasimasariaqaraluarpoq, taamak ittumik naammassinninnissaq, kisianni oqaatigissavara, assigiimmik tamarmik qinersisartut pineqartussaapput, aaammalu uani assigiimmik tamarmik pineqarnissaannut ilanngullugu Naalakkersuisut taamaalillutik aaqqiissutissaq, isumaqarpunga eqqortoq naammassiniaraat, taamaalilluni akornutaaqqunagu akornutitullu aamma atorneqarqunagu qinersiartornissami.

 

Kommunit ilaasa, immaqalu amerlanerpaat, tamanna atorpaat inuit pisinnaanngitsut, taava neqeroorfigineqartarmata qinersiartornissaanut assartuukkumallugu, aamma taanna ajunngilaq, ikiuutissat taamaapput, aamma nalinginnaasumik kikkuk soqutigisaqaqatigiit, allalluunniit ikioqatigiillutik aamma inuit taasiartorumasut aamma apuunniartarpaat, tamakku ileqquusut assigiinngitsut pissusissamittut ingerlasutut oqaatigisariaqarpoq, uanili eqqarsartaatsimik tunngaviuvoq, qinersiartortartut tamarmik assigiimmik periarfissaqartitaallutillu, iliuuseqarfiginissaannik aaqqiinerusoq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Naalakkersuisut Siulittaasuanut qujavugut.

Maannakkut allanik oqaaseqarumasoqanngimmat, taava immikkoortoq 54 pillugu, Siulittaasoqarfiup allagarsiaa, aatsaannguaq tunniunneqartoq, aallaavigalugu Naalakkersuisut akissuteqaamminni neriorsuutigaat qanoq iluuseqarnissartik, siunnersuutigineqartoq aallaavigalu.

 

Taamaattumik taanna tunngavigalugu suleriaatsitsinni malittarisassat tunngavigalugit ullumikkut oqallisigineqartoq ingerlaannartumik aappassaaneerneqarsinnaavoq, taannalu qinnutigineqartoq naammassillugu suliarineqarluni.

 

Taanna allakkiaq aallaavigalugu, taamaattumik apeqqutigissavara Inatsisartunut apeqqutigissavara taamak iliornissaq akerlerineqarnersoq?

 

Akerlerineqanngilaq.

 

Taava maannakkut toqqaannartumik aappassaaneerlugu suliarissavarput.

Taanna pillugu oqaaseqarumasoqarnerluni? Otto Steenholdt.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq:

Taanna suliarineqartussanngormat, qulequtaa qiviarlugu iseqqissaqqussavara qinersinermi allakkatigut taasisussat tamarmik pineqassanersut, taamaassaguni ajussanngilaq, erseqqarississaaq aatsaat, "allallu" naluagut kikkut tassani pineqarnersut, taanna eqqaarsaatigilaartariaqassavarsi.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Otto Steenholdtimut qujavugut, kisianni tassa maannakkut Inatsisartut akuerisaattut qulequtaq aalajangersimalluinnaqqissaartoq suliaraarput, taamaattumik maanaannaq allanngortitsisinnaanngilagut. Taamattumik qinnuigissavakka Inatsisartut siunnersuummut akuerseqataagunik nikueqqullugit.

 

23 Bt isumaqataapput.

 

Akerliusut qinnuigissavakka nikueqqullugit.

 

1.