Isumaqarpugut qanoq sumilu najuqarnermik aammalu nunatsinni sikuneq ajortumi aammalu sikusartuni inuunerup assigiinngissuteqarneranik ilisimasakinnermik taamatut ulluliisimaneq tunngaveqartoq.

 

Taamaattumik kissaatigaara Upernaviup Kommunia, Qaanaap Kommuniatulli periarfissinneqassasoq tassa timmissanik qulaani pineqartunik 1. septemberimiit 31. majimut piniarsinnaanermut periarfissillugit.

 

Taamatut periarfissiisoqarpat aatsaat timmissanik pineqartunik allatuulli ilangiilaarnissamut periarfissaqalissaagut. Tassami timmissat pillugit nalunaarut nr. 38 aalajangiusimaannarneqassappat Upernaviup kommuniani timmissat pineqartut eqqissisimatitaalluinnartutut isigineqartariaqarmata.

 

Edward Geisler, Peqqinnissamut Avatangiisinillu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq.

Naalakkersuisut pineqartup saqqummiunneqarneranut paasinnilluarput. Tamannami naatsorsuutigineqarsinnaavoq pissutigalugu timmissat pillugit nalunaarut ullutsinnut naleqqussagaq kingulleq 1988-imi akuersissutigineqarmalli, Upernaviup Kommuneani appannianneq timmissanut tunngasunut oqallinnermi oqallisaajunerpaasimammat.

 

Inatsisartut arlaleriarlutik malittarisassat allanngortinneqarnissaannik siunnersuutit oqallisigisarsimavaat. Taamatullu Naalakkersuisut arlaleriarlutik malittarisassanik atuuttunik immikkut akuersissuteqartoqarnissaanik qinnuteqaatinik suliaqartarsimallutik.Pingaartumik upernaakkut aammalu piaqqiorneranni piniarnissaq eqqarsaatigalugit.

 

Upernaviup kommuneani appat Kalaallit Nunaanni misissorneqarnerpaajupput. Ukiut 20-t ingerlaneranni misissuisoqartarsimavoq, taakkualu tamarmik takutippaat appaqartarfiit ilaat appaarussimasut, ilaallu allaat ikileriarfiusimallutik.

 

Kommunet kujataa tungaaniittut ikileriarnerpaatut nalunaarsorneqarsimapput. Misissuinermi imaluunniit misissuinerni taakkunani tamani, inerniliunneqartarpoq ikileriarsimanerannut pissutaanerpaajusoq Upernaviup kommuneani upernaakkut aammalu mannililerfiisa aallartinneranni appanniartarneq. Suliaq timmissat illersorneqarnerat pillugu Namminersornerullutil Oqartussat nalunaarutaannut normu 38 decemberip ulluisa arfernani 2001-meersumut killissimasoq, Inatsisartut oqallittarneranni aallaaveqarpoq.

 

Eqqissisimatsitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliaminngaanniit isumaliuutissiissummi 1996-imi ukiakkut ataatsimiinnermi Inatsisartunit tamarmiusunit taperserneqartumi erseqqivissumik oqaatigineqarpoq.

 

Piuartitsinissamik tunngaveqarluni iluaquteqarniarnissamik periaaseq una tamakkerlugu sumiiffinnilu ataasiakkaani maleruarneqassasoq, sapinngisamik piaqqiornerup iluatsilluarnissaa qularnaarniarneqassasoq. Tassa piaqqiornerup nalaani timmissat eqqissisimatinneqassasut.

 

Mianersornissamik periaaseq maluarneqassasoq. Periaatsit taakkua eqqissisimatitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititalip Naalakkersuisunut apeqquteqaateqarneq tunngavigalugu qanittukkut uppernarsarpai. Periaatsit iluaquteqarniarnermik aqutsineq eqqarsaatigalugu timitalerneqassappata Upernavimmi appat piaqqiorfiini appat ikiliartornerat unitsittariaqarpoq.

 

Tamatumani aaliangiisuussaaq upernaakkut manniliornerullu aallartinnerani timmisssat piaqqisussat piniarneqartarnerisa unitsineqarnissaat. Tassami Upernavimmut upernaakkut tikittartut tamangajammik piaqqisuusarput, taakkualu piaqqiorlutik avannarpartiaartarmata. Timmissat piaraanerusut piaqqiorfinnik soqutigisaqarneq ajorput.

 

Tamanna sikusartoqarfinnut tamanut timmissanullu sunulluunniit atuuppoq. Aammattaaq miternut. Tamatumani Pinngortitaleriffiup missuinerisa nutaat takutimmassuk piaqqiortartut ukiuni kingullerni 50-ini Ilulissat Uummannap Upernaviullu kommuniini 80 procentimik ikileriarsimasut.

 

Naalakkersuisut nassuerutigaat Upernavimmi sikusartoqarfiullu sinnerani tamarmik pissutsit imaannaanngitsunik nassataqartuusut. Timmissat piaqqiornialeraangamik tamaanga takkuttarput. Ikiliartornerallu unitsinniaraanni illersortariaqarlutik.

 

Tamatuma iluaqutissartarissavaa ukiakkut timmiaqarnerulernera Upernavimmiulli Upernaviulli eqqaani najugalinnit ajoraluartumik qujavajaartartunik. Naalakkersuisut isumaqarput piujuartitsinissamik tunngaveqarluni iluaquteqarniarnissamik periaaseq ilmoorukkutsigu taava aamma kingunerisassai akuerisariaqarigut. Pisuussutsit uumassusillit iluaqutiginiarneqarnerat agguutaarinissamik naalakkersuinikkut siunnerfimmik aqunneqarsinnaanngilaq. Pisuussutsit uumassusillit iluaqutigineqartariaqarput uumasut tamaana attassinnaappassuk, uumasunullu ajornerpaamik iliuuserisinnaasarput tassaavoq piaqqiorneranni piniarnissaat.

 

Naggasiutigalugu oqaatigissavara Naalakkersuisut aalijangermata timmissat pillugit nalunaarutip atuuttup ilaa iluarsaanneqassasoq. Naalakkersuisullu soorunami sikusartoqarfinni piniarnermut malittarisassat suli ataasiarlugit misissornissaanut piumassuseqarput.

 

Tamatumunnga atatillugu nalunnarutip ilusilersornissaa pillugu ilaatigut kommunet siunnrsuutinik nalunaaruteqaqqullugit saaffigineqarput.

 

Taamatut oqaaseqarlunga suliassaq Inatsisartunut oqaluuserisassanngortippara. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Maannalu partiit, Kattusseqatigiit ataaviitsullu oqaaseqartussai oqaaseqassapput. Siulliullunilu oqaaseqassaaq Vittus Mikaelsen, Siumut.

 

Vittus Marø Mikaelsen, Siumup oqaaseqartua.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Godmann Jensen Atassut siunnersuuteqarpoq timmissat illersorneqarnissaat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaannit normu 38-mi decemberip arfernanninngaanniit  2001-meersumi §3, immikkoortoq 2 allanngortinneqarnissaanik, siunnersuut Siumumit misissorluareerlugu imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Siunnersuuteqartup saqqummiussaa paasilluarlugu assorturuminaappoq, siunnersuuteqartoq oqarmat, timmissat pillugit nalunaarut normu 38 malillugu Upernaviup Kommuneani timmissat pineqartut eqqissisitaalluinnartutut oqaatigineqarsinnaammata.

 

Taamaakkaluartoq Siumumiit isumaqarpugut piujuaannartitsinissaq eqqarsaatigalugu Naalakkersuisut akissuteqaataat saneqqukkuminaatsoq. Naalakkersuisut oqarmata tamanna naatsorsuutigineqarsinnaavoq, kisianni timmissat pineqartut tassaapput appat. Upernaviup Kommuneani ukiorpassuarni misissorneqarsimapput.

 

Misissuisarnerni paasineqarpoq timmissat piaqqiortut ikiliartortut. Tamannalu Inatsisartut timmissat pillugit oqallittarnerisa kingunerisaannik 1996-imi ukiakkut, Inatsisartut ataatsimiineranni Inatsisartut eqqissisimatsitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliamiit isumaliutissiissummi saqqummiussinerisa kingunerisaannik eqqissisimatitsineq Inatsisartunit akuersissutigineqarpoq.

 

Taamaakkaluartoq Upernavimmi sikusartoqarfiusunilu sinneranni tamani pissutsit aaqqinneqarsinnaanngillat.

 

Siumumiit kissaatigaarput kommunet tusarniarneqareerpata aamma apeqqut tamanna uterfigeqqinneqassasoq.

 

Siumumiit isumaqarpugut Naalakkersuisut saqqummiussaat saneqqukkuminaatsut. Mitit pillugit misissuinermi Ilulissat Uummannaq Upernavillu kommuniini 80 procentimik ikileriarsimasut. Taamaakkaluartoq Siumumiit Naalakkersuisut isumaqatigaagut, kommunet sikusarfiusoqartuni suli piffinni ataasiakkaani aaqqeeriarnissaminnik tusarniaallutik oqarmata.

 

Siumumiit Naalakkersuisut taamaasiorniarnerat isumaqatigaarput. Kissaateqarfigissavarput piniagassanik killilersukkanik ilisimatuut, tassa biologinik taaneqartartut piffissani assigiinngitsuni kommunet minnerunngitsumik piniatut suli annerusumik ammanerusumik suleqatigalugit pisariaqanngikkaluamik assortoruunnerit pinaveersimatinneqassappata.

 

Siumumiit Naalakkersuisut kaammattorumavagut nunatsinni sunulluunniit killilersukkanik maleruagassiornialeraangamik nunat allat periuusii atornagit silarsuarmi qeqertat annersaat, tassa nunarput eqqaamallugu eqaannerusumik malikkuminarnerusumillu suliaqartaqqullugit. Pisariaqanngitsumik assortoruunnerit aporaannerillu pinaveersimatinneqassappata.

 

Assersuutigalugu nunat saniligut tassa Islandi Savalimmiut Qallunaat nunaat imaaliallaannaq ajornanngivissumik malittarisassiorneqarsinnaapput. Imaaliallaannaq kaajallanneqarsinnaapput imaluunniit piumagunik nunakkut tamaat angalaarfigisinnaavaat, kisianni Kalaallit Nunarput taamanngilaq.

 

Eqqaamasariaqarparput silarsuup nammineq nunatta annersaa piniagassallu illersoreermagit. Assersuutigalugu timmissat illersorneqarnissaat pillugu nalunaarut normu 38-I malillugu. Tunumi Ammassallup kommuneani taamaallaat pisarineqarsinnaapput, serfaq kiisalu appa sivisunerpaamik sapaatip akunneri marluk, sinneri timmissat ilaasa pisarineqarnissaat ukioq kaajallallugu inerteqqutaapput. Tassani eqqarsaatiginarput imaani timmissat soorlu appat mitillu.

 

Taamatut oqaaseqarluta Siumumiit erseqqissassavarput uagut nunatsinni timmissanik allanillu nungusaataanngitsumik atuineqa ileqqorigatsigu. Taamaaliortuarniarlutalu. Naalakkersuisut iliuuserisaat nunatsinni paasisitsiniaaneq aammalu nunani allani, taamaaliorniarnerat tapersersorparput.

 

Suleqatigiilluni nunani allani nunatsinnilu pissutsinik paasinnillutik uatsinnit tapersersuisut suleqatiginiarnissaat kissaatigaarput.

 

Siumumiit pingaartipparput avatitsinni aamma erseqqissumik paasineqassasoq uagut-una nammineq annertuumik peqataagatta pinngortitap paarilluarniarnerani tamakkulu aamma inatsisitigut iliuusivut aqqutigalugit suleqataaffigigipput.

 

Pinngortitami uumasut timmissallu allallu uumassusillit atajuaqqullugit piujuaqqullugillu. Siumumit taamatut Inatsisartunut ilaasortap Godmann Jensenip aaliangiiffigisassatut siunnersuutaa oqaaseqarfigaarput.

 

Aappassaanilu oqaluuserineqannginnerani eqqissisimasitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliami suliarineqarnissaa kissaatigaarput. Qujanaq.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqassaaq Aqqalu Petersen, Atassut.

 

Aqqaluk Petersen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Godmann Jensen timmissat pillugit peqqussutip naliliiffigineqaqqinnissaa pillugu aaliangiiffigisassatut siunnersuuteqarpoq Inatsisartut suleriaasianni §32 naapertorlugu.

 

Atassummiit siunnersuut saqqummiunneqartoq misissoreerlugu imaattumik oqaaseqarfigissavarput.

 

Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat normu 38, decemberip arfernanneersoq 2001, siunertaa tunngaviatigut Atassutip tapersersorpaa.

 

Pingaartuuvoq nunatsinni piujuaannartitsinissamik aammalu suulluunniit piniagassat atorfissaqartitat sippornagit, neqissaqarniarluni piniarneqartarnerat aaliangiusimajuassallugu. Kingulissat eqqarsaatigalugit aammalu minnerunngitsumik nunarsuarmioqataasutut akisussaaffeqarnerput eqqarsaatigalugu.

 

Siunnersuuteqartup eraseqqissumik timmissat pillugit peqqussutip killiliussai aammalu nunatta isorartuup iliani periarfissat assigiinnginneri eqqarsaatigeqqittariaqartutut tikkuartorpai. Taamaattumik Atassummiit Naalakkersuisut misissueqqinnissamik aammalu peqqussutip ilaata iluarsiallanneqarnissaanik oqariartuutaat taperserparput.

 

Atassummiit kissaatigaarput nalilersueqqinnissamik tusarniaanerit tamakkiisut piffissarlu pisariaqartinneqartoq tunngavigalugu suliassaq naammassineqarumaartoq.

 

Atassummiit taamatut oqaaseqarluta ataatsimiititaliamut susassaqartumi aappassaaneerneqarnermini suliarineqarnissaa inassutigaarput.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq, tulliulluni oqaaseqassaaq Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit.

 

Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Timmissat illersorneqarnerat pillugu nalunaarut matumani Inatsisartuni ilaasortamit Godmann Jensenimit siunnersuuteqarfigineqartoq, annertuumik inuiaqatigiinni oqallisaasimasoq Inuit Ataqatigiinniit tupigusuutiginngilarput Inatsisartunut aamma manna anngummat.

 

Nunarpummi isorartoorsuuvoq nunap immikkoortuini assigiissitaartumik timmissat eqqissisimatinneqartarnissaannut taamatullu aamma piniarneqarsinnaanerinut aamma maleruagassaqartitsiuminaassinnaasarluni.

 

Siunnersuuteqartup taamaammat sikusartumiinneq imaluunniit kujasinnerusumi sikusartumiinnginnermi inunnut piniagassanullu atugassarititaasut assigiinngisitaarsinnaaneri tunngavilersuutigalugit tamanna aamma isigimaniarlugu maleruagassaqartitsisariaqartoq kissaatigimmagu Inuit Ataqatigiit paasilluarsinnaavarput, siunnersuuteqartorlu taamaammat aamma tunngaviatigut tapersinnaallutigu.

 

Inuit Ataqatigiinniilli qangalili aamma isumaqartuartaratta pisuussutit uumassusillit iluaqutiginiarneqarnerini uumasut assigiinngitsut nungukkiartuutaanngitsumik aamma aqunneqartuartariaqartut iluaqutiginiarneqartariaqartullu. Oqaatigissavarput timmissat manniliornerini piaqqiuleruttornerinilu piniarneqartassanngitsut pingaartilluinnaratsigu, tamannalu sineriak tamaat eqqarsaatigalugu aamma taamaattariaqarsorigatsigu.

 

Pingaartumik nunutsinni appat mitillu eqqarsaatigalugit mianersortumik atuinissaq pingaaruteqarpoq.

 

Naalakkersuisut appat mitillu eqqarsaatigalugit siunnersuuteqartumut akissuteqaataat taamaammat Inuit Ataqatigiit aamma tunngaviusumik isumaqatigilluarsinnaavarput. Pisuussutigummi uumassusillit iluaqutiginiagassagut uumasut attassinnaasaat aamma mianerilluinnarlugu ingerlattariaqarparput, kingunissatta pisuussutinik atuijuarsinnaanissaat aamma qulakkeersimaniaqqullugu.

Naalakkersuisut siunnersuuteqartumut akissuteqaataat ataatsimut isigalugu taamaammat Inuit Ataqatigiinniit aamma iluarisimaarpaarput, maluginiarparpullu Naalakkersuisut timmissat pillugit nalunaarut oqallisaasimaqisoq iluarsartuussiffigeqqissallugu aamma piumassuseqarmata, minnerunngitsumillu siunnersuuteqartup kissaatigisaatut aamma sikusartoqarfinni piniarnermut maleruaqqusat tamatumani suli misissoqqissaarneqarnissaanut aamma piumassuseqarnerarmata.

 

Taamatullu oqaaseqarluta Naalakkersuisut siunnersuuteqartumut akissuteqaataat isumaqatigisarput tusaatissatut tiguarput.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq, tulliulluni oqaaseqassaaq Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

Upernaviup kommuneaniinnuttaasut piffissami septemberip aallaqqaataaniit majip 31-anut appanik miternillu aallaniasinnaalersillugit timmissat illersorneqarnerat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaanni normu 38-mi decemberip arfernani 2001-

imeersumi §3, immikkoortoq 2-p allanngortinneqarnissaanik Naalakkersuisut pisussaaffilerneqarnissaannik Inatsisartunut ilaasortap Godmann Jensenip aaliangiiffigisassatut siunnersuutaa.

 

 

Inatsisartunut ilasortap Godmann Jensenip Upernaviup Kommuneani appat meqqillu septemberip aallaqqaataaniit majip 31-anut Qaanaap kommuneatuulli piniagaalernissaat pillugu, Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaata normu 38-p decemberip arfernani 2001-meersup Inatsisartuni nalilersoqqinneqartariaqarneranik siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit soqutigalugu misissorsimavarput, imaattumillu oqaaseqarfigissallugu.

 

Siullermik erseqqissassuarput Kattusseqatigiit anguniakkatta ilagimmassuk, suulluunniit aalajangersakkat sapinngisamik pissutsit piviusut tunngavigalugit, aammalu pinngortitaq uumasut minnerunngutsumillu inuit sumiiffinni assigiinngitsuni najugallit peqatigalugit aaliangersarneqartarnissaat anguniassallugu.

 

Taamaattumik siunnersuuteqartoq taperserparput oqarmat, nunarput tamaat ataatsimut timmissat pillugit maleruagassaqartissallugit tulluartuunngitsoq. Tassa nunatsinni qeqertat annersaanni silap sikut pinngortitap inuuniarnikkullu atugassarititaasut ilaatigut assigiinnginnerujussuat naluneqanngimmat, imaluunniit ilisimaneqartariaqarmat.

 

Taamaakkaluartoq erseqqissaqqissavarput siunnersuut maannakkut aappimik naagamilluunniit Kattusseqatigiinniit akissannginnatsigu. Tassami Kattusseqatigiinni pingaartipparput inuit tamat oqartussaaqataanerat ataqqillugu aaliangiisarnissaq. Tassa susassaqartut tamarmik tusarniaavigineqareernerisigut sapinngisamik tamanut naammaginartumik isumatuumillu aaliangertarnissaq pisariaqarmat.

 

Tassami pissutsit piviusut ima assigiinngitsigaat, assersuutigalugu avannaani sikusartumi timmisat pingaartumik appat meqqillu ilaatigut taavunga tikerartarput piniaqqussaajunnaareerlutik. Tassalu aamma piniarneqarsinnalersimatsiarlutik kujammut aallaqqittarlutik.

 

Soorunami Kattusseqatigiinni pingaartipparput timmissat piaqqiornerisa nalaanni eqqissisimatilluinnarneqarnissaat. Kisianni aamma eqqaamasariaqarparput piniagassat suulluunniit nungusaataanngitsumik iluaqutaanissaat qangarsuarli Kalaallit inuusaasitsinni piorsarsimassutsikkut pingaaruteqarluinnarmata.

 

Taamaattumik inuit inuunerminni atugarisaat ataqqillugit aaliangersaasarnissat minnerunngitsumillu aamma kommunet piniagassanut aalisakkanullu eqqissisimatitsinernut tunngasunik pisinnaatitaaffiisa oqartuusaaqataanerisalu annertusarneqarnissaat Kattusseqatiginniit kaammattuutigerusupparput.

 

Tassami Kattusseqatigiinni akuersaarsinnaanngilarput naalakkersuinikkut kommunet susassaqartullu allat qulaatiinnarlugit ilaanni aaliangiisarnerat. Eqqissisimatitsinernullu killissarititaasut pillugit aaliangersaasarnerat.

Aamma Kattusseqatigiinniit akersaaruminaatsipparput timmissat piniakkallu allat ikiliartornerannut imaluunnit nujussimanerannut piniatut kisimik pisuutinniarneqartarnerat. Tassami timmissat assersuutigigutsigit sinerissap ilaannit nujussimanerat ikilieriarsimanerallu piniarnerinnarmik patsiseqanngitsoq naluneqanngimmat.

 

Tassami naluneqanngitsutut arlalinnit uppernarsarneqartareerpoq ilaatigut helikopterit pingaartumik 70-ikkunni helikoptereeqqaat nipitoorujussuit atorneqarnerisa aamma umiarsuit ilaasortaatit ilaasa appat erniorfiisa saaralaannguini siggartaatit atorlugit teqqaatitsisarsimanerat tassagooq takornarissat alutorsartinniarlugit.

 

Tamakku tamarmik aamma appat nujunnerannut pisooqataanngitsuunngitsut oqaatigissavarput. Taamaattumik piniartut kisimik pisuutinniarneqartarnerat  Kattusseqatigiinniit akuersaarsinnaanngilarput.

 

Aamma 1960-ikkunni 70-ikkunnilu kapisilinniat nunatta avataaneersunik ilaqarlutik apparpassuarnik timmissanillu allanik aamma uumasunik allanik miluumasunik annertuumik nungusaaqataasimanerat eqqaamasariaqarpoq.

 

Taamaammat Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut nunarujussuatsinni pissutsit piviusut inuillu qanimut paaseqatigalugit, kommuneqarfinni pissutsit ilaatigut assigiinnginnerujussuisa inuutissarsiornikkullu pissutsit periarfissallu aamma assigiinnginnerat eqqarsaatigalugit, nunarput tamaat ataatsimut assigiimmik malittarisassiorneqartarnera ilaatigut pissutsinut piviusunut, aammalu sumiiffinni assigiinngitsunik pinngortitap pissusai aallaavigalugit kommunet nammineerlutik aaliangersinnaanerat periarfissinneqartariaqartoq isumaqarpugut.Tassami kommunerisami pissutsit najugaqartunit ilisimaneqarnerpaajusarmata.

 

Assersuutigineqarsinnaasut arlaqarput, soorlu qilalugarniartarnermut tunngasut, qaleralinniarnermut tunngasut ilaallu ilanngullugit. Taamaattumik Kattusseqatigiinniit kaammattuutigissavarput kommunet nammineersinnaatitaanerisa tamatumuunakkut aamma annertusarneqarnissaat periarfissarsiuunneqassasoq. Tassami ilisimasagut naapertorlugit qeqqaniit aqutsineq qangali aamma naalakkersuinikkut iluarineqarneq ajortoq oqaatigineqartareermat.

Taamaattumik Kattusseqatigiinniit kaammattuutigeqqissavarput, nunamut tamarmut inatsiseqartitsineq tunngavigalugu kommunet nammineersinnaatitaanerisa piniakkat aalisakkallu, aalisakkanullu tunngatillugu nammineerlutik aaliangiisinnaatitaanerisa periarfissarsiuunneqarnissaat anguniaqqullugu.

 

Taamatut oqaaseqarluta suliap aappassaaneerneqannginnerani kommuneqarfinnut KANUKOKA-mut susassaqartunullu allanut tamanut tusarniaasoqarnissaa inassutigaarput.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq, tulliulluni oqaaseqassaq Otto Steenholdt, attaviitsoq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Qanga qineqqusaarnerpassuit eqqaallugit ilami suli taamatut nipilimmik, suli ullutsinni oqartoqartarpoq. Kukkukuuaqqanik kukkukuaqqalluunniit perlukuinik tikisitsisoqassaassasoq. Kalaallinngooq namminneq nunatta pissarititaanik inuussuteqartussaagatta.

 

Taamatut oqartarneq eqqaagaanni ullumikkullu oqallisigisarput aamma sanilliullugu ila soorluuna ajornarsiartortoq.

 

Ukiut makku ersarissumik takutilerpaat avatitsinnit nakkutigisaagaluttuinnarata aammali uagut nammineq qanoq iliuuseqarniartariaqalersugut, nunatsinni aamma timmissat siunissami pigiuarneqassapata.

 

Allatut ajornaqaaq timmissat allatuutissat mamartut aamma nunatta avataaniit tikerartillugit allatut ajornartumik akikinnersiugarisariaqarpagut.

 

Siunnersuuteqartup anguniagaa paasilluarsinnaavara. Qularutigaarali anguniakkani angusinnaassaneraa. Siunnersuutip qiterisaata inui allatut ajornartumik pilliutigineqassapput. Tassa Upernaviup eqqaani najugallit isumaga najoqqutaralugu pilliutigineqassapput, nunatsinni tamarmi qanoq iliortariaqalernerput.

 

Tassa timmissat eqqarsaatigalugit kusanartumik nunanut allanut tassa avammut nittarniarneqaannarani aamma kingulissagut timmissanik nuannaarutissaqarniassappata.

 

Taamaattumik allatut ajornartumik soorlu makkuninnga aaliangiuussisariaqalerpugut. Timmissat suulluunniit soorunami ineqarfiini erniornerinilu, nunarput tamakkerluinnarlugu eqqissisimatinneqarluinnassasut.

 

Timmissat ikiliartortutut tikkuarneqartut tunitsivinni nunarput tamakkerlugu tuniniarneqanngisaannassasut. Angallatit sukkasuuliat timmiarniarnermi atorneqanngilluinnassasut. Angallatillit kikkulluunniit igaassarsisinnaasariaqartut tamannalu inatsisinik unioqqutitsinertut isigineqassanngitsoq.

 

Siunnersuut isumassaaleqissuppara, nalunagu akuerineqarsinnaanngitsoq. Inuillu qangarsuaniit taavani inuullutik nunamik pissarititaanik inuulluuteqartuarsimasut.

 

Uagut tamatta pilluta pilliutaanerat qamuuna anniaatigaara, allaat nunarput akissaqarpat taarsiivigineqartariaqarnerat eqqarsaatigineqarsinnaasutuut eqqarsaatigisalerlugu.

 

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Maannalu oqaaseqaqqinniarpoq siunnersuuteqartoq Godmann Jensen, Atassut.

 

Godmann Jensen, Atassut.

Siunnersuutigisara pillugu partiininngaaniik oqaaserineqartut aammalu Naalakkersuisut akissuteqaataat soorunami paasilluarsinnaavakka.

 

Kisianni isumaqartoqassanngilaq taamatut siunnersuuteqarniarneq silaannarmik tigullugu tamaanga asuli oqariartuutigineqarsimasoq.

 

Kisianni arlalit oqarnerattuut nunarput angisoorujorujussuuvoq. Taamaattumillu suna tamaat ataatsimoorlugu ataatsimut poortorlugulusooq ilusilersuisarneq tulluartuusarani.

 

Soorunami siunnersuuteqarnera tunngavigalugu partiit oqaaseqaataat paasilluarpakka. Ilaatigut ammatitsimmata oqalliseqqinnissamut aammalu Naalakkersuisut oqaaseqaataat aamma taamatut ammatitsisoq malugisinnaavara.

 

Kisiannili siunnersuut tunngavigalugu naliliinermi aammalu nalilersueqqinnissami, malugisinnaasara unaavoq kommuneqarfiit allat immaqa ajornartorsiutigivallaarnagit ammatitsivigineqarnissaat tikinneqartarpoq. Kisianni Upernaviup kommunea tikinneqaraangat soorlulusooq suna tamarmi akimmisimasutut nalilerneqartartoq. Soorunami tamanna tupinnanngilaq Upernaviup kommuneqarfia timmissat taakkua pineqartut ilaatigut annertuumik aniaffigimmassuk.

 

Kisianni soorunami aamma biologinit taasakkatta biologit sulinerat ataqqivarput aamma uanga ataqqivara, kisiannili ilaatigut illuatungaannarsiorpallaamik aaliangiiniartarnerit aamma tigujuminaattarput. Kommuneqarfinni sumiinnerput najoqqutaralugu.

 

Partiit oqaaseqartuinit oqaatigineqarpoq ilaatigut illersorneqartoq timmissat taakkua pineqartut pingaartumik appat piaqqiornerini piniaqqusaanngilluinnarnissaat. Uanga aamma siunnersuuteqarninnit tamannarpiaq ataqqisumavara, tunngavigisimallugulu.

 

Tassa ilisimaneqartariaqarmat kommuneqarfitsinni uagut Upernaviup kommuneani appa aatsaat maajip naalernerani taavunga pisarpoq. Taavalu aamma juunip aallartinnerata missarpiaani aatsaat piaqqiorluni aallartittarluni.

 

Upernavimmiutoqqat ilisimaarilluinnarpaat allaat mannissariartoqartarallarmat mannissarniartoqartarallarmat, ulloq aaliangerluinnarsimasoq aallaavigalugu mannissariaqartoqartarpoq tassa appanut, tassa juunip arfernat. Ulloq piniarut namminneq allassimanngitsumik taanna maleruagassaat. Taamaattumik ataqqivarput aamma uanga ataqqivara siunnersuuteqarninnilu ulloq taallugu, tassa maajip naanera. Tassa uanga ilisimanninnera tunngavigalugu imaappoq timmissat taakkua piaqqiulernissaat sioqqullugu, taamatut inisseerianeqarpoq.

 

Aamma Siumup oqaaseqartuata oqaatigivaa soorunami aamma tunumi ilaatigut ullut fjorteniinnaat timmissanik taakkuninnga ilagiinniarnissamut periarfissaasoq. Uanga aamma siunnersuuteqarninni anguniarsimavara ulluniluunniit fjorteniinnarni Upernaviup kommuneanni aamma ilagiiniarsinnaanissatsinnut taakkununnga timmissanut periarfissaqalernissarput.

Tassa una imatut paasillugu Upernaviup kommuneani maajip qeqqani aatsaat appa taanna nunaqarfinni kujalliunerusuni annguttarmat, taavalu ullut fjortenit ingerlanerinnaanni maajip naanerata tungaanut taamatut ammaariarnissamut periarfissaqarluni. Imaammat februarip 15-iani piniagaasinnaajunnaarnera ullulerutsigu, taavani Upernaviup kommuneani maniilarsuup akornanni angalasarpugut. Ullut taakkua februarimi martsimi aprilimi.

 

Taamaattumik taamatut ulluliisimaneq tulluaqqissaartutut taasinnaanngilarput.

 

Aamma uagut taavani najugaqartugut naatsorsuutigereersimavarput qangali Upernaviup kujatinnguani timmissat ineqarfii appat ineqarfii, timmissat qimalluinnareersimassavaat, ukiut 20-t matuma kingornatigut. Una pillugu ullumikkut angallannikkut teknikkikkut atortugut siuariartortilluguit aqqut taannarpiarpiaq timmissat ineqarfiat umiarsuit timmisartut allallu tamarmik aqqutigaat.

 

Sialuunniit naatsorsutigisinnaanngilaa uumasoq nujuartaq tassa timimiaq appa mitiuguniluunniit angallattut qaleriiaarfianni siunissami najugaqartuarnissaa.

 

Taamaattumik uagut nammineq piniartutut aammalu atuisutut naatsorsuutigaarput ukiut 20-t 25-t matuma kingornatigut ineqarfik taanna qimalluinnarneqarsimassasoq una pillugu timmisartut umiarsuut suullu tamarmik taanna aqqutigimmassuk.

 

Taamaattumik isumaqartoqarniaqinani silaannarmiit tigusaalluni siunnersuut taanna qaqinneqarsimasoq, kisianni aamma nalilersueqqinnissami neriuppunga kingullermeerlunga uani oqaaseqarnera aamma Naalakkersuisoqarfimmi nalilersueqqinnissami naatsorsuutigineqassasoq, aammalu kommuneqarfiit taavalu KNAPK-p immikkoortortaqarfii tusarniarneqareersimallutik nalileeqqinnissaq pissangallunga utaqqissavara. Tassa eqqortumik naliliisoqarsimanissaa naatsorsuutigigakku. Qujanaq.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni akissuteqaqqissaaq Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq.

 

Edward Geisler, Peqqinnisamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq, Atassut.

Naalakkersuisut akissuteqaataat Siumumit, Atassummit, Inuit Ataqatigiinnit aammalu Kattusseqatigiinnit kiisalu attaviitsumit ilassilluarneqarmat qujassutigaarput.

 

Nuannaarutigiaarput nungusaataanngitsumik atuinissamut siunnerfeqarneq aamma matumani Inatsisartuni pingaartinneqarmat.

 

Tassami taanna siunnerfik qimannagu qanoq iliuuseqarnissamik massakkut eqqarsaateqarneq tunngaveqarmat.

 

Nunuannerpoq ataatsimooqatigiiffigalugu matumani isummersuutit tunniunneqarmata aaqqiinissat pisariaqarutut timmissat piaqqiornerisa manniliornerisalu avataanni, taanna pingaaruteqarpoq tamatsinnut. Aamma oqaatigineqareersutut kingulitsinnut, taakkuuppummi aamma maannakkumut isumalluutaasunik siunissami aamma atuijumaartussat.

 

Siumuminngaanniit aamalu allaninngaanniit kaammattuutigineqarpoq piniartut biologillu suleqatigilluarnerunissaat pisariaqartoq. Tamanattaaq Naalakkersuisunit pingaartipparput.

 

Tassuunakkut aaqqiinissat imminnut qanittut siammasissullu pisinnaaqqullugit.

 

Aamma nunatsinnu pissutsit assigiinngitsutigut umerorneqarnissaat kaammattuutigineqarpoq. Tamannattaarlu aamma Naalakkersuisunit pingaartinneqarpoq.

 

Soorlu aamma oqaaseqartut tassuunakkut oqaatigereeraat nungutaasaanngitsumik atuinissaq tamatta pisariaqaripput. Tamanna Naalakkersuisunit pingaarteqaarput.

 

Kattusseqatigiit aamma eqqaavaat pissutsit piviusut tunngavigalugit tamatumani aaqqiinissaq orniginartuusoq. Naalakkersuisuttaaq aamma tamanna pingaartilluinnarpaat.

 

Kisianni nipiliortarnernut tunngassuteqartut allallu aamma soorunalimi aatsaat tusalinngilagut taakkua patsisaaqataasinnaasut. Kisianni aammi nunatta sumiiffiit ilaanni allaat nipiliorfiunngikkaluartuniluunniit timmissat ilanngui tammakartarsimapput. Tamakkua assortuussitigissangilagut kisianni iliuusissarput aajuna, timmissat isumalluutigisagut ikileriarsimappata taava qanoq iliuuseqassaagut.

 

Ilumoorpoq piniartut kisimik pisuunngillat, kisianni aamma allarpassuit pisooqataasinnaapput, aanali qularnaatsoq Inatsisartunit tamarmiusunit isumannaatsumik naqissuserneqartoq, nungusaataanngitsumik iliuuseqarnissaq tamatta akisussaaffigissagipput. Taannalu nuannerpoq.

 

Taamaattumik uani eqqarsaatersuutigineqartut aammalu taakkartukkasi aamma Naalakkersuisut pingaartippat soorlu kommunenik aamma tusagaqarnissarput pingaartikkipput, taamaattumik kommunet kaammattorusunnassapput aamma siunnersuutinik tunniussaqaqqullugit. Pingaartikkatsigu tamatumani aamma aaqqiinissami isummersuutit pissarsiarinissaat oqartoqaqqunagu oqaraluaratta tusarneqanngitsoorpugut.

 

Kisianni aajuna qularnaatsoq uteqqissavara nungusaataanngitsumik piniarnissamik siunnerfeqarneq taanna tamatta isumaqataaffigisarput, taanna aallaaviusussaavoq.

 

Siunnersuuteqartup uparuagaa nunarput isorartoqaaq aammalu illua tungaasiuinnartuunngiitsumik aaqqinissamik ujartuinera, tassuunakkut aamma soorunalimi pingaartikkatsigut oqaatigereerpara, biologit piniartullu suleqatigiilluarnissaat tassuunakkut pingaaruteqarmat.

 

Uani attaviitsuminngaaniit oqaatigineqartut ilaat imaaliinnarlugit neriorsuutigissanngilakka aamma neriorsuutiginavianngilakka, taarsiissuteqarsinnaanermut tunngassuteqartut tassani aamma eqqartunnginnatsigut, nunatta aningaasaqassusia aamma siunissami eqqarsaatigisariaqarparput.

 

Naalakkersuisulli siunniussaat matumani pingaaruteqartoq tamatumanit isumaqataaffigineqarmat oqaaserpassuit atunngikkaluarlugit, matumani partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu aammalu qutsavigaakka tassuunakkut siunnerfik nuannersoq tamatsinnut aamma oqariartuutigineqarmat.

 

Naalakkersuisut taanna suliassaq isumagissavaat, soorlu aamma suliassanik assigiinngitsunik imaannaanngitsunik aallartitaqareersimasut.

 

Neriuppunga matumani akissutikka tamanut naammaginartumik akissutaasut, aaqqiinisarput pingaaruteqarpoq qulequtarissallugu nungusaataanngitsumik piniarnerup atuutsinnissaa tamanit isumaqataaffigineqarmat. Qujanaq.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanq, tulliullunilu oqaaseqarumavoq Ruth Heilmann, Siumut, partiit oqaaseqartuisa avataatigut.

Tulliukkumaarpoq Otto Steenholdt, attaviitsoq.

 

Ruth Heilmann, Siumut.

Qujanaq. Eqqissisimatitsinermi ataatsimiititaliap siulittaasuatut aamma nuannaarutigaara aamma taamatut ittumik Godmann Jensen siunnersuuteqarmat.

 

Aammalu malunnarpoq partiit aamma Kattusseqatigiit kissaatigigaat taassumap aappassaaneerneqartinani ataatasimiititaliami sammineqarnissaa. Taanna soorunami taamaaliussaagut.

 

Nalunngilarput timmissanut nalunaarusiaq nutaaq taana januarip aallaqqaataani 2002-mi atuutilersoq, naammagineqanngitsoq aammalu naammagineqannginnera pillugu oqaaseqaatit arlalissuit aamma ataatsimiititaliamut annguttarsimapput. Aammalu naammagineqannginnera pillugu isumasioqatigiinnerit ingerlanneqartarsimallutik aamma naatsorsutigaara soorunami isumasioqatigiinnerni isummiussat taakku aamma ilanngullugit ataatsimiititaliami sammineqarumaartut.

 

Aammalu neriullunga tamanut naammaginartumik taanna suliassaq naammassineqarumaartoq.

 

Tassami timmissanut imaluunniit uumasunullu assigiinngitsunut eqqissisimatitsineq nunatsinni massakkut aallartinneqartoq piujuartitsinissamik tunngaveqartoq imaannaanngitsuuvoq. Taamaattumillu tamarmik paaseqatigalugit piniartut aammalu biologit kiisalu aamma minnerunngitsumik maani Inatsisartut kommunellu isumaqarpunga suliassat taamaatuut pingaarutillit peqqissaarullugit suliarineqartariaqartut. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqaqqissaaq Otto Steenholdt, attaviitsoq. Tulliukkumaarpoq Lars Karl Jensen, Siumut, partiit oqaaseqartuisa avataasigut.

 

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Naalakkersuisunut ilaasortap ersarissumik oqaatigisakka akissuteqarfiginngilai, tassa uanga immaqa piumasaa aatsaannguaq oqaaseqarnermini timitaleraluarpara. Tassa naalakkersuisunut ilaasortaq oqarmat siunnersuuteqartoqaqqullugu isummersuuteqartoqaqqullugu. Kisianni uanga taakkua immaqa pingasut sisamat oqaatigisakka ersarissumik akinngilai. Aammami nikuiinnarluni akisassaagunanngimmata.

 

Kisiannili ataatsimiititaliamut taakkua uanga assut isumagillaqqussavakka tassa oqarama siullermik timmissat suulluunniit soorunami ineqarfiini erniornerinilu nuunarput tamakkerlu eqqissisimatilluinnarneqassasut.

 

Tassa manniliornerninngaaniit piaqqiornermut allaat uanga tassani isumagaakka.

 

Aappassaanik timmissat ikiliartortutut tikkuarneqartut tunitsivinni nunarput tamakkerlugu tuniniarneqanngisaannassasut. Aningaasarsiuutinngoraangamik suulluunniit qanoq amerlataigisorsuit aallarsarineqalersarput.

 

Pingajussaanik angallatit sukkasuuliat timmiarniarnermi atorneqanngilluinnassasut, taanna qasseriaqattaalernerpara ilumut oqaatigisaraluarlugu. Appa paartortoq massakkut maliinnavillugu saneqqulluguluunniit sukkasuuliat aallaarsarinnittartut takusarpakka. Ileqqussaanngilluinnarpoq taanna.

 

Taamaattumik angallatit sukkasuuliat timmiarniarnermi atorneqanngilluinnarnissaat ataatsimiititaliamut eqqarsaatigillaqquara.

 

Aamma qangali oqaatigisartagara kalaallit qangarsuarli ileqqorput, inatsit allanneqarsimanngitsoq angalaartilluni qanoq pisinnaaneq. Inatsisinik unioqqutitsinertut taanagu angalaarnermut tunngatillugu igaassarsisinnaaneq nungusaataasinnaasutut uanga nalilinngilara.

 

Sunik tamanik pisinnaanngilluinnaqqissaarnerminngaaniit pitsaaneruvoq nammineq taamatut ataatsimik marlunnguanilluunniit angalaarnermi igaassanik pissarsisinnaaneq. Taanna tuniniaanermut sanilliullugu isumaqarpunga eqqarsaatigineqartariaqaraluartoq.

 

Inatsit allassimanngitsoq qangarsuarli atortagarput angalaartuartuusugut, taanna suli pukusummiugigatsigu.

 

Tassa neriorsuisoqarnianngikkaluarpormi, tassa inatsisitigut nalilersuinissaq aamma uparuarneqarsinnaasoq aajuna uanga oqaatigisara, qangarsuaaniilli timmissanik nunatta pissarititaanillu allanik inuulluuteqarsimasut oqaannarta Upernaviup eqqaaniittut, massakkut imatut oqarfigilerpagut piniarfiit piniakkat tamakkua imatut oqarluta, ilissi attussanngilasi. Mamianarunarami taakkunani  taamatut oqarfigineqarluni. Mamianassallunilu.

 

Silarsuarmi pissutsit misissoraanni aamma oqarta Thulemiut aamma eqqarsaatigalugit. Pisortatigoortunik imaluunniit silarsuaq tamakkerlugu aaliangersakkanik eqqorneqartut piumasarisarpaat annaasarisimasatik taarserneqaqqullugit. Taamaattumik-una uanga taama oqartunga taavani inuullutik nunami pissarititaanik inuulluuteqartuarsimasut uagut tamatta pilluta pilliutaanerat qamuuna uanga anniarigiga. Allaat nunarput akissaqarpat imaassinnaavorluunniit avataaniit taavanimiut taamatut pineqarnerat aallaavigalu taarsiivigineqartariaqarneq ungasissorujussuarmiinngimmat.

 

Tassa inuit allaat pisinnatitaaffiinut attuumassuteqartutut uanga nalilerpara, naak eqqissisitsinissaq nungusaataanngitsumik imaluunniit nungutsigaluttuinnginnissaq eqqarsaatigigaluarlugu.

 

Tassa naalakkersuisutigoortumik inatsisiliortussaassaagut Upernavimminngaaniit avannamut qanoq iliorsinnaanerannik mattullugit. Naalakkeruisutigut inatsisiliortutigut taamatut aaliangerneq isumaqarluinnarpunga taavanimiut inatsisilerituunik ikiorteqarlutik allaat piumasaqaateqarfigisinnaagaat. Naluara, kisianni taanna eqqarsaatissatut aamma tunniutiinnarpara.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq, tulliulluni oqaaseqassaaq Lars-Karl Jensen, Siumut. partiit oqaaseqartuisa avataasigut, tulliukkumaarpoq Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

 

Lars-Karl Jensen, Siumut.

Godmann Jensenip saqqummiussaa Siumuminngaanniit akissuteqarfigineqareeraluartoq torersumik pitsaasumillu uani uanga pinngitsoorusunngilanga Naalakkersuisut oqariartuutaasartut ukua piujuaannartitsinissaq aamma kinguaassagut tamakkuninnga atuisussaammata, taavalu nungusaataanngitsumik piniarnissamik aallaaveqartumik iliuuseqarnissaq, taakkua qanoq nassuiarusunneraat nassuiarsinnaaneraalluunniit assut tusarusussuara.

 

Tassami uumap oqaluuserisassap tulliani uanga oqaluuserisassanngortitsigaluarpunga Aalisarnermut ataatsimiititaliaq aamma tusarniarneqartussatut ilanngunnunneqassasoq. Kisiat taanna tikikkutsigu oqaasissaqarumaarama taakku apeqqutit apeqqutigiinnarniarpakka Naalakkersuisunut, nungusaataanngitsumik piniarnissamik aallaaveqartumik oqalunneq aammalu kinguaassagut pissaqartittuarniarlugit qulakkeerinnissimanissaq qanoq oqariartuutiginiarneraat.

Inatsisiliornertigut taakkua aaqqissuunneqartussaasut nalunngilakka, taamaattumillu tusarusunnassaaq taakkununnga suut upalungaarsimassutaanersut.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqassaaq Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit. Tulliukkumaarpoq Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

Naalakkersuisup akissuteqarnermini ilaatigut oqaatigivaa suliassaq naammaginartumik suliarineqassasoq.

 

Naggataatigut oqartoqaqqunagu oqaraluaratta tusaaniarneqarsimanngilagut.

 

Ullormut oqaluuserisassat allattorsimaffiat naapertorlugu takusinnaavara suliassap uuma aappassaaneerneqarnissaa ukiamut pissasoq nalunaarneqarsimasoq. Taamaammat naatsortuutigivarput suliassaq Inatsisartut ukiamut aappassaaneerlugu suliarissagaat, taamaammat-una suliap naammaginartumik ingerlanneqarnissaa aammalu susassaqartut tamarmik tusarniaavigineqarnissaat Kattusseqatigiinniit piumasaqaatigigipput.

 

Minnerunngitsumik kommunet tassami maani oqaluttut tamarluinnarmik oqaatigivaat, nunarsurput nunarujussuarput qeqertat annersaat tassani inuuniarnikkut aammalu pinngortitap uumasullu pissusilersortarnerisa assigiinngissusiat ataatsimut isigalugu ataatsimut tamaasa assigiimmik malittarisassiuunneqarsinnaanngitsut.

 

Soorlu aamma siunnersuuteqartoq taama oqartoq. Taamaammat kommuneqarfinni assigiinngitsuni najugaqartut taakkuusarmata pissutsinik eqqaminni ilisimasaqarnerpaajusut, tamanna pillugu Kattusseqatigiinniit kaammattuutigivarput kommuneqarfiit piffissami tassani ukiamut Inatsisartut ataatsimiinnissaata tungaanut aamma tusarniarneqartariaqartut.

 

Minnerunngitsumillu aamma ilanngullu oqaatigivarput, aalisartut piniartullu kattuffiat aamma ilanngullu tusarniarneqartariaqartoq. Tassami Naalakkersuisut akissuteqarnerminni oqaatigivaat timmissat pillugit nalunaarut ullutsinnut naleqqussagaq siulleq 1988-imeersoq. Tassa uagut takusinnaasagut malillugit taana 1988-imeersoq ullutsinnut naleqqussagaasimajunnaarsimavoq.

 

Taamaammallu ukiut taama amerlatigisut qaangiutereermata isumaqarpugut pissusissamisuussasoq susassaqartut tamarmik tusarniarneqarnissaat suliap aappassaaneerneqannginnerani. Tusarniaasoqareerpat eqqissisimasitsinermik avatangiisinullu ataatsimiititaliamut ingerlanneqakutsoorumaartoq naatsorsuutigaarput.

 

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Erseqqissaatigilaassavara una suliaq amerlanerussuteqarluartunik kissaatigineqarmat eqqissisimasitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliamut ingerlaqqaarallassasoq.

 

Aammalu ataatsimiititaliat taakkua aamma akornammi tusarniaasinnaapput, ataatsimiititalianut aamma allanut. Taamaattumillu maani aamma kissaatigineqartut qularnanngilluinnarpoq ilanngullugit tassani suliassami ilanngunneqarumaarmata.

 

Tulliulluni oqaaseqassaaq Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit. Tulliukkumaarpoq Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq.

 

 

Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Uagut annertoorujussuarmik uani aappassaani oqaaseqarnitsinni oqaaseqarusunngilagut. Tassami isumaqatigiinneq taanna annertoorujussuuvoq.

 

Aammalu maluginiarparput siunnersuuteqartup akissuteqaatigineqartut ataatsimut isigalugit tassa partiininngaanniik aammalu Kattusseqatigiinninngaanniit oqaatigineqartut Naalakkersuisuninngaanniillu oqaatigineqartut siunnersuuteqartup, nammineq aamma taakkua naammagisimaarai.

 

Isumaqarpungami aamma naammagisimaarinninnissamut pissutissaqarluartugut tassami una timmissat illersorneqarnerat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat normu 38, 6. December 2001-imeersoq oqaatigeriikkatsituut inuiaqatigiinni annertoorujorujussuarmik oqallisigineqarsimavoq. Aammalu oqallinnermi tassani naalakkersuinermik suliaqartut kommuneniikkunik Inatsisartuniikkunik aammalumi aamma Naalakkersuisuniikkunik tassani aamma oqallinnermi peqataasimapput.

 

Tamatumalu aamma kingunerisimavaa tassa ungaserujussuanngitsukkut Naalakkersuisut nalunnaruteqarmata timmissat pillugit una nalunaarut taanna nalilersuiffigineqaqqissasoq. Taannalu tassa soorunami massakkut ingerlanneqartoq paasivarput, taannalu naammagisimaarnartorujussuuvoq.

 

Kisianni-uni una aamma taamatut nalilersuinissami pisariaqartut uagut isumaqarfigisarput tikkualaarusukkiga, tassalu aamma Otto Steenholdtip taarsiissuteqarsinnaanermik apeqqummik uani saqqummiussaqarmat. Una Inuit Ataqatigiinninngaanniik nalilersueqqissaarnissami isumaliuutigeqqussavarput Naalakkersuisunut tassalu timmiarsiutit, timmiarsiutit amerlasuui aqerlumit sanaat januarip aallaqqaataaninngaanniik tassa 2003-mi imaluunniit 2003 aallarnerfigalugu atoqqusaajunnaarnissaat eqqarsaatigalugu, nalunaarummi §11, immikkoortoq pingajuanni allaqqasoq, taanna qanoq-una allanngortinniaqqullugu.

 

Taanna ilungersortumik Inuit Ataqatigiinninngaanniik isumaliutigeqqussavarput. Tassami isumaqarpugut tassani piffissaliunneqartoq tassami ukioq massakkut imaalereersoq ukioq ataasiunngitsumilluunniit piniartut aallaaniartut timmiarsiutiminnik taarsersuinissaannik piumasaqarfigissallugit aammami akikitsuunngimmata.

 

Piniartullu aningaasarsiornerat naluneqanngitsutut piniarnerinnavimmik inuutissarsiuuteqartut artornarsiuuteqareermata isumaliutigeqqussavarput ilungersortumik amerlasuut aqerlumit sanaat atorunnaarsinniarneqarnerat taanna januarip aallaqqaataani 2003-mi pissanngitsoq. Kisiannili periarfissiisoqartariaqartoq soorlu nunani allani tamanna takusareeripput soorlu Norgemi paasitinneqarnerput malillugu, ukiunik pingasunik sisamanik allaat aamma ukiut tallimaannguatsiarpoq tikillugit periarfisiisoqareerluni aatsaat taamatut amerlasuut aqerlunit sanaat atorunnaarsinniarneqartarput.

 

Maannakkut taanna piffissaliussaq taakku eqqarsaatigalugit sivikippallaaqaaq, taamaammat ataatsimiititaliap suleqqinnissamini aamma taanna ilanngullu nalilersuiffigissagaat kissaatigissavarput.

 

Aammalu soorunami Naalakkersuisut aamma oqaaseqareermata saqqummiussinerminni nalunaarut massakkut iluarsartuuteqqillugu ingerlakkaat, taava taanna Naalakkersuisunut isumaliuutigeqqussavarput.

 

Piniartut ilisimasaat biologit ilisimasaattulli nalilersuinermi aamma peqataatinneqartarnissaat taanna pingaarutilerujussuuvoq.

 

Siunnersuuteqartup nammineq aamma tamanna oqaaseqarfigivaa erseqqissumik ilumoorluinnarpoq aamma Inuit Ataqatigiit uagut ataqqilluinnarparput Godmann Jensenip piniartutut ilisimasai taakkua aamma biologit ilisimasaattut naleqartigimmata imaluunniit naleqarnerungaarmataluunniit. Tassami maani nunatsinni qangaaniilli piniarnerinnarmik inuussutissarsiuuteqartut piniakkat assigiinngitsut inooqatigivaat aamma malittariuartartuullugit.

 

Taamaammat piniartut ilisimasaasa Naalakkersuinermi suliaqartunut siunnersuinermi, biologit ilisimasaattut naleqartinneqartuarnissaat taanna eqqaamajuartariaqarparput. Tassanilu aamma eqqaassutitsissutigerusuppara tamanna tassa piniartut ilisimasaasa pingaartínneqarnissaat, Inatsisartut piniarneq aallaaniarnerlu Inatsisartut inatsisaanni maannamut atuuttumi taanna erseqqissarneqareermat.

 

Tassa inatsimmi inatsisip siunertaani allassimavoq imatut, tassa piniarneq aallaaniarnerlu pillugit Inatsisartut inatsisaanni ima aaliangersagaqarpugut. Tassa paragraph 2 immikkoortup pingajuat, piniarnermut aallaaniarnermullu tunngasutigut aqqutsinermut atatillugu ilaatigut kattuffiit attuumassuteqartut kiisalu piniarneq pillugu siunnersuisoqatigiit aqqutigalugit piniartut atuisullu ilisimasaasa ilanngunneqarnissaat pingaartinneqasapput.

Taanna paatsoorneqarsinnaanngilluinnarpoq. Kisianniuna tassa una ajuusaarnakuluttoq timmissat illersorneqarnerat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunnarutaat taanna kingulleq, oqallisaasimaqisoq eqqarsaatigigaanni soorluliuna tassani piniartut ilisimasaat iluatinnangaartoq aammalu pingaartinneqaqquneqartoq Inatsisartut namminneq inatsisiliarisaanni taanna sanioqqutikannerlugu ingerlatsisoqarsimasoq.

 

Taamaammat Inatsisartut namminneq inatsisiliarisartik soorunami malittariaqarmassuk minnerunngitsumillu Naalakkersuisut nalunaarutiliortarnerminni tamanna aamma malittariaqartussaammassuk inatsisaareermammi, taanna kaammattuutigeqqissavarput.

 

Taamatullu oqaaseqarluta uagut aamma peqataakutsuussaagut eqqissisimatitsinermut ataatsimiititaliami ukiap tungaanut, suliaq uumap ingerlaqqinnerani.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq aatsaannguaq oqaatigigakku suliaq eqqissisimasitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliamut ingerlaqqinnissaa maani katersuuffigineqartoq. Taavalu aamma tassunga atatillugu paasiniaatitsinissamik kissaateqarneq tassalu Inuit Ataqatigiit utoqqatserpunga Kattusseqatigiinninngaanniit Anthon Frederiksenip, oqaatigisaanut atatillugu oqaatigissavara suleriaatsinni §21 malillugu imatut allassimasoqarmat.

 

Ataatsimiititaliaq suliassaqarfimmi iluani apeqqutit tamanut tunngassuteqartut pillugit tusarniaanermik ingerlatsisarsinnaavoq. Taakkununngalu atatillugu kikkulluunniit isummaminnik saqqummiusseqqullugit qinnuigisinnaallugit.

 

Taavalu aappaa immikkoortut aappat, ataatsimiititaliaq tusarniaanerup qanoq ilusimmik ingerlanneqarnissaa pillugu erseqqinnerusumik aalajangiisassaaq, tassungalu ilanngullugu tamanut ammasumik ingerlanneqarnissaa apeqqut siunnerfigissallugu.

 

Tassa periarfissaq taassuma iluaneereerpoq.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Taavalu tulliulluni oqaaseqaqqissaaq imaluunniit akissuteqassaaq Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq. Tulliukkumaarpoq Otto Steenholdt, attaviitsoq.

 

Edward Geisler, Peqqinnissamut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq.

Qujanaq. Siullermik Naalakkersuisut pingaartippaat matumani suliami kommunet tamarmik siunnersuutinik nassiussaqarnissaat, tamanna pereerpat kattuffiit matumunnga attuumassuteqartut allallu aamma tusarniaavigineqassapput.

 

Suliaq sukumiisumik ingerlanneqassaluni, allaat matumani ujartorneqartoq igaassarsiorsinnaanermut tunngassuteqartut, Naalakkersuisunit aamma inussiarnersumik tamakkua misissorusunneqarput.

 

Uani piujuaannartitsinissap iluani tamakkuttaaq aamma misissuinermi ilaatinneqassallutik.

 

Ilaatigut piujuaannartitsineq nungusaataanngitsorlu qanoq paasineqarsinnaasumik oqariartuuteqarnissamut apeqquteqartoqarneranut tunngatillugu, oqassaanga tassa piaqqiornerisa nalaani eqqissisimatitsilluinnarnissaq taanna pingaartinneqarpoq. Soorluttaarmi aamma siusinnerusukkut tunngavilersuutigineqarsimasut eqqarsaatigissagaanni tamannattaaq aamma oqaatigineqartoq.

 

Tassa ukiamut matuma suliap inaarsarnissaanut tunngassuteqartut siunnerfiupput.

 

Taamaattumik tamatuma naammassiniarnerani Naalakkersuisut piumassuseqarput.

 

Una amerlasuut aqerlunit sanaajusut qanoq pineqarsinnaaneranik tunngassuteqartoq apeqqutigineqarmat erseqqissaatigissavara, eqqissisimasitsinermut avatangiisinullu ataatsimiititaliaq ungasinngitsukkut ataatsimeeqatigigakku oqaatigivara, tamakkuninnga atuineq eqqarsaatigalugusivitsuinissamik siunnerfeqartoqartoq.

 

Ilaatigut 2004-p aallartinnerani tamanna atuutilissasoq siunnerfittut taaneqarluni. Soorunalimi uani tunngavilersuutigineqartut aamma Naalakkersuisunit ammaffigissavagut. Piffik ikaarsaariarnissamut tunngassuteqartoq sivitsorneqarusussappata aamma Naalakkersuisut ammassapput. Taamatut aaqqiinissamut. Taamaattumik ataatsimiititaliami tamakkununnga tunngassuteqartut eqqartorneqareersullu siunnersuutigineqareertullu allat tamaasa nalilersuiffigineqarnissaat naatsorsuutigaara.

 

Naalakkersuisuni qilanaarpugut tamatuma suleqataaffiginissaanut naammassinissaanullu peqataanisatsinnut.

 

Taamaattumik taama naatsukullammik akivunga, neriuppunga akissutikka matumani erseqqarissasut. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq tulliulluni oqaaseqaqqissaaq Otto Steenholdt, attaviitsoq. Pingajussaanerami naatsukullammik.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Tassa tupaallaatigiinnarpara Naalakkersuisumut apeqqutigisimasara allanngorlugu qangali tunniussara amerlasuut taarserneqarnissaat, taavalu aamma timmiarsiutit taarsertariaqarneri. Taamatoqqissaaq tunngavilersorlugu tunniussara piffissaq naappallaqaaq talliniarli, suli akissummik takusaqanngitsunga Johan Lund-Olsenip aatsaaqqissaaq apeqquteqaatiga tigorpallammagu, uanga oqaatigisimanngilaq utaqqigakku suli Naalakkersuisup akissuteqarnissaa.

 

Apeqqutiga taanna imaannaanngimmat sulilu akissut takkunnani timmissanik oqallinnitsinni assut pingaaruteqarmat, akisoorujussuusussaammat. Pingaartumik amerlasuuginnaalluunniit eqqamassagaanni. Immaqa arfineq marloriaammik allaat amerlasuut patronimi ataatsimik akisunerupput.

 

Aammalu timmiarsiutit tamakkununnga atugassatuut massakkut naatsorsuussaanngillat. Taarserneqartussaapput. Taamaattumik piniartunut imaannaanngitsumik akeqartussaammat taarseriartuaranissaat taanna apeqqutiga uteqqinnagu, allap tiguleqimmagu maangapallappunga apeqquteqarsimaneq taanna allanit tiguneqaqqunngilara.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Tulliullunilu oqaaseqaqqinniarpoq Lars-Karl Jensen, Siumut, partiit oqaaseqartuisa avataasigut.

 

Lars-Karl Jensen, Siumut.

Tassa Naalakkersuisut akissuteqaataanut qujaniarpunga, tassa isumallualerpunga avannaamiuusugut sikusartumiittugut miternik appanillu ilagiisinnaanissarput upernaaq manna Godmann Jensenip tassani siunnersuuteqartup taanna aamma oqariartuutigigaa.

 

Taamaassanngippammi apeqqutigisariaqalissavarput uani eqqissisimatitsinermi pingaarnersarisaasa ilaat, tassalu mitit appallu februarip 15-ianinngaanni erniortalersimanersut. Neriuppunga upernaamut avannaamiut periarfissinneqassasugut tamakkuninnga aamma uuttuinissatsinnut. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Kingulliullunilu oqaaseqaqqinniarpoq Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit. Pingajussaanilerami naatsunnguamik.

 

Johan Lund-Olsen, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Tassaana Otto Steenholdtimut una oqaatigilaaginnarniarlugu, Otto Steenholdtip allakkatigut apeqquteqaatigisimasaanut tunngatillugu. Ila uagut tigusinianngilluaannarpugut, aamma tillituujunnginnattami taanna isumaqarpunga oqaatigisariaqarlutigu.

 

Tassa timmissat illersorneqarnerat pillugu Namminersornerullutik Oqartussat taanna nalunaarutaat oqallisaaqisoq ilisimaneqartutut tassa siorna juulli sioqqutitsiarlugu tassa decemberip arfernganni tamanut saqqummiunneqarpoq, tassalu januarip aallaqqaataa ukioq manna atortussanngortinneqarluni.

 

Tassanilu allassimareerpoq amerlasuut aqerlumit sanaat qanoq piniarneqarnersut, tassa atoqqusaajunnaarsinniarneqartut januarip aallaqqaataa 2003 aallarnerfigalugu.

 

Taamanili taanna ilanngullu inuiaqatigiinni annertuumik oqallinneqarpoq. Maani Nuummiinnaq Pinngortitaleriffiup, Naalakkersuisoqarfiup KNAPP-p KNAPK-llu assigiinngitsut peqataaffigisaannik ikinnerpaamik tamanut ammasumik pingasoriarluni ataatsimiisitsisoqarpoq. Taakkunanilu tamanit Iuit Ataqatigiinninngaanniit uagut najuuttarsimavugut, taakkunanilu oqallittarnerni aamma amerlasuut aqerlumit sanaat taakkua atorunnaarsinniarneqarnissaat aamma oqallisigineqartarpoq.

 

Taamaammat taanna aamma ilanngunneqarnissaa isumaliuutersornermi isumaqarpunga naammaginartumik Naalakkersuisut aamma taanna akissuteqarfigigaa, kisianni piffissamik immaqa sivisunerulaartumik periarfissiisoqarpat immaqa taanna pitsaanerussagaluarpoq. Taamaammat-una taanna isumaliutigilluaqqulugu aamma kaammattuuteqartugut ataatsimiititaliamut.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tassa erseqqissassavara isumaqatigineqarluarmat maani aamma suli oqaluuniartut amerliartuinnalerput-aasiit, taamaattumillu kingulliit naatsukullammik oqaaseqarnissaat kissaatigissavara. Tassalu kingulliulluni oqaaseqassaaq Ruth Heilmann, Siumut, partiit oqaaseqartuisa avataatigut.

 

Ruth Heilmann, Siumut.

Taanna soorunami uaguttaaq ataatsimiititaliami eqqummaariffigivarput. Aamma malersorparput taamaattumik apeqquteqaatigisimavarput Naalakkersumut, taannalu massakkut Naalakkersuisup oqaatigaa.

 

Isumaqarpunga inuiaqatigiit massakkut tamarmik taanna soqutigigaat taamaattumik aamma qilanaataarput ataatsimiititaliami tamakkua isummersorfigineqarnissaat. Qujanaq.

 

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.