Ullut ataatsimiiffiusut aqqarnat, sisamanngorneq 25. april 2002, nal. 15:30

Oqaluuserisassani immikkoortoq 94

Pisortat inissiaataasa attartortittakkat angissusilerneqarnissaanni oqartussaassutsip Inatsisartunut uterteqqinneqarnissaa pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.

(Josef Motzfeldt)

(Siullermeernera) 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

   

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.

Suleriaatsitsinni §32 naapertorlugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaatut siunnersuut imaattoq saqqummiuppara.

 

Inissiat Namminersornerullutik Oqartussat suliusuinut aammalu nalinginnaq attartortittakkanut naatsorsuussat pisortanit pigineqartut qanoq angissusilerneqartarnerat Inatsisartuni aalajangiivigineqaqqaassasumik siunnersuut.

 

Sanaartornerup ingerlasimaneranut nassuiaammut uiggiullugu oqaluuserineqarsinnaasut taamani siunnersuutitut nassiukkakku oqaasertalersimavara.

 

Ukiut amerlanngitsut tassalu 1990-ikkut qiteqqunneraniit inissiat marlunnik initalinnik pisakkagut 45 kvadrat missaanik angissuseqartut ullumikku 70 kvadratmeterit qaangerlugit angissusilerneqartalersimapput. Suna toqqammavigalugu aamma kimit kikkunnit tamanna aalajangerneqarsimanersoq aamma Inatsisartut allattoqarfianit ilisimaneqanngilaq.

 

Aningaasat aningaasanut inatsisikkut atugassiissutigineqartartut amerliartunngillat. Taamaakkaluartoq siuliani assersuutitut taaneqartup takutippaa aningaasat killeqaleriartornerannut naapertuutinngitsumik soorlu sanaartornermut ingerlatsisoqartoq. Aammami atuarfitsialaap illutaasa qaffasissusilerneqarsimanerannut taamaappoq. Taamaattumik kissaatigaarput Naalakkersuisut periuseq atugartik Inatsisartuni nassuiaateqarfigissagaat.

 

Tamatumunngalu uiggiullugu Inatsisartuni oqaluuserineqartariaqarpoq aalajangiissarnerit Inatsisartut susassaqarfigilluinnagaat aningaasaliissartutut. Taamaattu aatsaat atuutsilersinneqartassasut Inatsisartunit oqaluuserineqareernerisigut.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Inatsisartunut ilaasortap Josef Motzfeldt siunnersuutigaa inissiat attartortittakkat pisortanit pigineqartut atorfimmut atasut inissiallu nalinginnaasumik attartortittakkat angissusilerneqartarnerini oqartussaassutsip Inatsisartunut tunniunneqarnissaa.

 

Siunnersuut Naalakkersuisut tamakkiisumik taperserpaat imaattunillu tamanut tunngatillugu oqaaseqassallutik.

 

Inissiat angissusilerneqartarnerat inatsisiliornikkut aalajangersagaanngilaq. Maleruagassarli allanneqarsimanngitsoq atorneqartarsimavoq. Nalinginnaavoq inissiap marlunnik initallip 45 kvadratmeterit missaannik inoqutigiinnullu inissiat anginerpaat tassa arfineq marlunnik initallit 120 kvadratmeterit missaannik angissuseqartarnerat.

 

Kisianni inoqutigiit inissamik pisariaqartitsinerat taamaaginnartuunngilaq. Inoqutigiillu sissamanik inuttallit tamarmik inissamik assigiimmik pisariaqartitsisuunngillat. Nunani sanilerisatsinni soorlu Canadami Islandimilu inissiap angissusissaanut piusaqaatit ukiut 20-t kingulliit ingerlaneranni aamma annertusiartorsimapput. Inuit ullumikkut anginerusunik amerlarusunillu pequteqartarput ukiut 20-t matuma siornamut naleqqiullugu.

 

Maannamut assersuutigalugu inoqutigiinnut marlussunnik meeralinnut inissiaq 80 kvadratmeteri naleqqussimavoq. Taamaattoq Naalakkersuisut oqaatiginngitsoorusunngilaat inissiat angissusiinut Naalakkersuisut anginerulersitsisuusimannginnerat. Kommunit ataasiakkaat sanatitsisutut inissiaatimik qanoq angissuseqarnissaannik matumanittaaq teknikkikkut pitsaassusissaannut atortulersorneqarnerannut angissusilerneqarnerannullu aalajangiisuusoq.

 

Kommunit inissiaataannut attartortittakkanut tapiissutit pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaata iluarsaanneqarnera Naalakkersuisut aallartereerpaat. Iluarsaassinerup ilaatigut kingunerissavaa 6040 atorlugu sanaartornerup aqutsivigineqarnerata kommuninit namminermit isumagineqalersinnaanissaa.

 

Ullumikkut kommunit sanaartornerup aqutsivigineqarneranut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI sulisussarsiarisussaavaat. Iluarsaassinermik tassani inissiat marlunnik initallit 60 kvadratmeterinik anginerunnginnissaannik inissiat pingasunik initallit 85 kvadratmeterinik anginerunnginnissaannik inissiat sisamanik initallit 110 meterinik anginerunnginnissaannik inissiallu sisamanik initallit 130 kvadratmeterinik anginerunnginnissaannik aalajangersagaq ilanngunneqassasoq Naalakkersuisut siunnersuutigaat.

 

Immikkorluinnaq pisoqartillugu maleruagassat taakku sanioqqunneqarnissaannut Naalakkersuisut immikkut akuersissuteqarsinnaatitaassapput.

 

Immikkut akuersissuteqarsinnaatitaanissamut tunngaviuvoq inissiat nalinginnaasut aamma pisortat atorfimmut atasumik inissiaataat soorlu najukkami nakorsanut kommunaldirektørinut suliffeqarfinnut pisortanut Naalakkersuisunut ilaasortanut Inatsisartut Siulittaasuannut aningaasaqarnermut ataatsimiititaliami siulittaasumut il.il. inissiat Inatsisartunut ilaasortap Josef Motzfeldt aalajangiiffigisassatut siunnersuutaanut pineqartunut ilaammata.

 

Taamatut oqaaseqarlutik Inatsisartunut ilaasortap Josef Motzfeldtip siunnersuutaata akuersaarneqarnissaa Naalakkersuisut taperserpaat.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermi aqutsisoq.

Ineqarnermut Naalakkersuisumut qujavugut. Maannakkut partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu oqaaseqartuinut nuuppugut.

 

Per Rosing-Petersen, Siumut.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortap Josef Motzfeldtip aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa imatut oqaasertalik Pisortat inissiaataata attartortittakkat inissiat Namminersornerullutik Oqartussat sulisuinut naatsorsuussat nalinginnaasumillu attartortittakkat ilanngullugit angissusilerneqarnissaannik oqartussaassutsip Inatsisartunut tunniunneqarnissaanut aalajangiiffigisassatut siunnersuut Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Siunnersuuteqartup una qaqitaa una soqutiginaateqarpoq tassami ilumoorami inissiani angissusiliiniarnermi manna tikillugu allattorsimanngitsut malinneqartarsimammata.

 

Taamaattumik Siumumit paasilluarlugu siunnersuut tapersissavarput ilassutigalugulu oqaatigalugu Naalakkersuisut akissuteqaateqarnerminni inissiat assigiinngitsut ilaqutariit qanoq angitiginerannut naapertuuttut toqqammavigalugit qanorlu amerlatigisunik sinittarfeqassanersut tunngavigalugit maannangaaq aalajangersimasumik toqqammaveqartalernissaat Naalakkersuisut siunnersuut aallaavigalugu sulissutiginiarneqalermat.

 

Sulissutiginiakkat taagorneqartut tamaasa Siumumiit ilalernartuutippagut. Taamatut oqaaseqarluta innersuutigissavarput siunnersuutip aappassaaneertinnani ataatsimiitaliami suliarineqarnissaa.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Inatsisartunut ilaasortaq Josef Motzfeldt siunnersuutaa apeqquteqarnertuut nipeqarnerugaluartoq Atassummiit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Saqqummiussisup soorlu oqaatigeeraa nassuiaammi tunulliullugu oqaluuserineqarsinnaanera periarfissatuut taasimagaa. Naalakkersuisut akissuteqaamminni oqartussaanerup Inatsisartunut tunniunneqarnissaanik isummernerat Atassummiit tapersissavarput. Akissuteqaammili kommunit aalajangiisinnaassuseqarnerat immikkut ataqqiniarneqarsimanera ajunngitsutuut isigalutigu.

 

Siunnersuummi kiisalu Naalakkersuisut akissuteqaataat imminnullu naapiffeqarneri ersarimmata taamaattoq Naalakkersuisut aammattaaq immikkut qanoq iliuuseqarsinnaanermik ammaffigimmassuk Atassummit iluarsimaarparput. Atassummiit taamak oqaaseqarluta siunnersuut taperserparput.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit.

Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput Inatsisartunut ilaasortaq Josef Motzfeldtip, Inuit Ataqatigiinneersup, pisortat inissiaataasa attartortittakkat inissiat Namminersornerullutik Oqartussat sulisuinut naatsorsuussat nalinginnaasumillu attartortittakkat ilanngullugit angissusilerneqarnissaanni oqartussaassutsip Inatsisartuni tunniunneqarnissaannik siunnersuutaa Naalakkersuisut tamakkiisumik tapersermassuk.

 

Inatsisartut taamaalillutik periarfissinneqarput inissiat angissutsimikkut inoqutigiit qanoq amerlassuseqarnerat naapertorlugu inigisassat qanoq angissuseqarnissaannik aalajangiisarnissamut. Tamanna pingaaruteqarpoq siunissami inissialiornikkut ineriartortitsinermi inoqutigiinnut naleqquttumik oqimaaqatigiinnerusumillu piorsaanissamut. Inuit Ataqatigiit inassutigissavarput Naalakkersuisut inissiat qanoq angissuseqarnissaannut killiliussassatut siunnersuutaat Inatsisartut ineqarnermut ataatsimiititaliaata oqaluuserisassap aappassaaneerneqannginnerani ataatsimoortumik isummerfigissagaa.

 

Inuit Ataqatigiit inissiat angissusissaatut siunnersuutigineqartut isumaqatiginartikkatsigit oqaatigereersinnaavarput. Taamatuttaaq Naalakkersuisut immikkut akuersissuteqarsinaatitaanissamik kissaatigissaat isumaqatigalutigu.

 

Taamatut oqaaseqarluta Inuit Ataqatigiit qujassutigaarput Inatsisartunut ilaasortap Josef Motzfeldt aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa taperserneqarmat.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit.

Qujanaq. Aalajangiiffigisassatut siunnersuut tamakkiisumik taperserusupparparput. Tassami ullumikkut naliliiffigiisariaqartutut isigigatsigu init attartortittakkat eqqarsaatigalugit. Taamatut kvadratmeterinik qaffaasimanerat soorunami sanaartornermi akinut apparsaataasinnaanerat tungitsinninngaaniit ilimagivagut. Taamaattorli ullumikkut sanaartornermi akit, eqqarsaartigalugit nalimmassaanissat Kattuseqatigiinniit oqaatigerusuppavut.

 

Qanoq aaqqiissoqarsinnaanersoq sukumiisumillu sammineqarnissaa oqaatigerusupparput. Tamaattumik iluaqutai aammattaaq ajoqutai qanimut, qulaajarneqarnissaat kissaatigissavarput.

Taamaammat Kattusseqatigiinniit aalajangiiffigisassatut siunnersuutip aappassaaniinnginnerani, ataatsimiititaliamut tassani Ineqarnermi ataatsimiititaliamut innersuussutigerusupparput aappassaaniinnginnerani. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Mogens Kleist qutsavigaarput. Tulliullunilu oqaaseqassaaq Per Berthelsen, attaviitsoq.

 

Per Berthelsen, attaviitsoq.

Nunatsinni ajornartorsiut tassaavoq, inissiat ikippallaarnerat. Tassanilu taamaattumik angissusaat taanna apeqqutit oqimaannginnerusunut ilaavoq.

 

Ajornartorsiullu tassa taanna tassalu inissiat ikippallaarnerat aallaavigalugu politikkikkut aamma aalajangiisariaqarpugut.

 

Aammalu isumaqarluinnarpunga innuttaasut takorusunnerussagaat, inuiaqatigiinni aningaasat amerlanerusunik inissialiornermut atorneqarnissaat, angissusaat tassani salliutillugu apeqqutaatinnagu.

 

Aammami puigussannginnatsigu inissiat alliartortillugit taakkua ingerlannerannut angingaasartuutit aamma qaffakkiartortarmata.

 

Taamaattumik aningaasatitta killeqareersut, atorluarnissaat ilaatigut eqqarsaatigalugu isumaqatigilluinnarpara, siunnersuuteqartup aamma taakkartuinera ilaatigut kvadratmeterit tassani qummut killeqartinnissaat. Tassani nuannaarutigaara takullugu Naalakkersuisut tamakkiisumik siunnersuuteqartup Josef Motzfeldtip, Inuit Ataqatigiinniinngaanneersup siunnersuutaa taperserlugu. Aappassaaneerneqartinnagulu ataatsimiititalianut susassaqartunut ingerlatinneqarnissaa uangattaaq ilalerumavara.

 

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Per Berthelsen qutsavigaarput. Tulliulluni oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt.

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.

Oqaaserineqartunut qujavunga, aamma immikkut oqaaseqarfigerusutara tassaavoq siullertut Naalakkersuisut akissuteqaataat.

 

Soorunami assersuuteqajaasarpugut nunanut sanilerisatsinnut. Isalndikkunni Canadakkunni aningaasarsiornerup qaffakkiartorsimanera, nunatsinni aningaasatigut ullumikkut atugarisatsinnut sanilliutissagaanni, taamatut oqaannarluni sanilliussiniarneq uani apeqqummi pissusissamisuunngitsutut uanga isigerusuppara.

 

Aamma ukiut 20-t matuma siorna naleqqiullugu amerlanerusunik pequteqartartut anginerusunillu pequteqartartut uani soqutiginaateqarnerunngilaq. 1990-ikkut qiteqqunneranni pissutsit assersuuppakka ullumikkut 2002-mi pissusiulersimasunut.

 

Aammalu kommunet oqaatigiinnassallugu kommunemi pisuupput, taamatut angissusiilarnerup taamatut annertuseriarsimaneranut. Namminersornerullutik oqartussat Inatsisartut aqqutigalugit 60%-imik nalinginnaq uagut aningaasalersuisuuvugut.

 

Taamaammat aamma aningaasaleqataanermik piumasaqaateqarsinnaaneq, imaasiallaarnaq qarsupiinnarneqarsinnaanngitsutut uanga oqaatigerusuppara. Siunnersuuteqartutut.

 

Inissaaleqineq oqaaseqartup kingulliup Per Berthelsenip oqaatigisaa, nunatta nunatsinni innuttaasut akornanni erloqissutaasa angisuut sorlaqarfigaat, inissiat majuartarfeqarfiini sinngumasut illoqarfissuarni ilisimavagut.

 

Matumani siunnersuuteqarninni qulequtsiussanni qulequtsiussanni taasara tassaavoq, Namminersornerulluni oqartussat sulisuinut aamma nalinginnaq attartortittakkanut naatsorsuussat Pisortanit pigineqartut inissiat pivakka.

 

Naalakkersuisut siulittaasuata Inatsisartut siulittaasuata aningaasaqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasuata, immikkut inissaqartinneqarnissaanik Inatsisartut aaliangersaasimanerat, imaluunniit aaliangersaasoqarsimanera tassani pineqanngilaq.

Aammalu Inatsisartut ineqarnermut ataatsimiititaliaata siulittaasuata Atassutip oqaaseqartua, oqaaseqarfigissagukku uparuaannassavara, ugguuna oqarmat una apeqqutitut nipeqarnerugaluartoq, qulequtaa atuarukku, aaliangiisarnerup Inatsisartunut utertinneqarnissaa aaliangersaasarneq Inatsisartuni tigummineqassasumik oqarama, taanna apeqqutitut isigissagukku ataatsimiititaliami siulittaasuuffinni naammassinnissinnaanera ajoraluartumik apeqquserusuppata matumuuna.

 

Kisianni nalinnginnaasumik partiininngaannit oqaaserineqartut Naalakkersuisullu aamma akissuteqaamminni aallaqqaataani tamakkiisumik tapersersuinerminnut oqarnerat apeqqusersorneqarsinnaagaluartoq, qujassutigaara.

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Josef Motzfeldt qutsavigaarput. Tilliulluni oqaaseqassaaq Naalakkersuisunut ilaasortaq, Jørgen Wæver-Johansen.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Isumaqarpunga allamut sangutitsiniaqattaarneq tamaanga killeqartariaqartut. Aamma assortuunniaannarluni manna assortuuffittut atorneqartariaqanngilaq.

 

Oqaaseqartut tamarluinnarmik siunnersuutigineqartoq taperserpaat. Tapersiisut tunngavilersuipput assigiinngitsunik aamma taamaappoq Naalakkersuisut, kisianni tamakkiisumik taperserparput, aamma piumasaqaateqarsinnaaneq isumaqatigigatsigut siunnersuteqarpugut, qanoq piumasaqaateqartoqarsinnaanersoq.

 

Taamaattumik uani tapersiinerput tamakkiisoq, tassaniippoq aamma taamatut isumaqarpoq.

 

Naggataatigut oqaatigilaassavara, ajoriffissaqartinnginnatsigu kissaatigineqarpat ataatsimiititaliami misissorneqarnissaa, aamma ataatsimiititaliaq kissaatigissappagu isumasiorneqarsinnaanerput taanna periarfissaammat immitsinnut neqeroorpugut.

 

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat.

Naalakkersuisumiut ilaasortamut qujavugut. Tulliulluni oqaaseqassaaq Godmand Rasmussen.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Naatsuararsuarmik. Una utoqqatsitsissutigissavara oqaaseqaammi oqaaseq issualaassagakku.

Suna toqqammavigalugu aamma kimit kikkunnit tamanna aaliangerneqarsimanersoq Inatsisartuni aamma Inatsisartut allattoqarfianni ilisimaneqanngilaq. Taanna paasiuminaatsissimagakku taamaattumik isumaqarpunga ajuallaatigisimassagukku assut utoqqatserfigissavakkit.

 

Aamma kikkulluunnit tamatta paasinnittaaserput assigiinngilaq. Aammalu uannit apeqqusiisinnaanerit assorujussuaq apeqquserusuppara imaalillugu, ukiut siusinnerusut aamma uanga ilinnut apeqqusiisarsimaqaanga taamatorpiaq, taamaattumik una oqaaseq isumaqarpunga anissagukku tulluartuusoq, ajorteqanngittortassi miloqqaarlinga. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Godmand Rasmussen qutsavigaarput. Tulliuluni oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt,

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Naalakkersuisumut ilaasortamut ajorinninniaannarlunga oqaaseqarninnut, qujavunga Naalakkersuisut akissuteqaatertik ima aallartimmassuk titarnertaata aappaanni, siunnersuutip Naalakkersuisut tamakkiisumik taperserpaat.

 

Kisiannilu Naalakkersuisuni ilaasortaalluni innuttaasut sinnerlugit oqaaseqassagaanni, torinngitsunik ilaartorneqarsimanera uani oqaluuserineqartumi attuumassuteqangaanngtsut Canadami Islandimilu inissiat ukiuni 20-ni annertusiartorsimasut, ukiut 20-t kingulliit ingerlaneranni pequtit annertusiartorlutillu amerliartorsimasunik oqaluunerit, kommunet kisimik pisuunerarlugit oqalunnerit, naluara tamakku ilanngunneqartariaqarsimagaluarnersut. Taakkuukua apeqqusiinnarikka.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Taava Josef Motzfeldt qutsavigaarput. Akissuteqassaaq Naalakkersuisuni ilaasortaq.