Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 26-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Sisamanngorneq 19.februar 1998 nal. 16.28

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 26.

 

Kultureqarnermut Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissu­taa.

(Jaokob Sivertsen, Atassut, Kristine Raahauge, Siumut, Maliinannguaq Markussen Mølgård, Inuit Ataqatigiit)

 

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut Siulittaasuat Anders Andreassen.

 

Jakob Sivertsen, siunnersuuteqartoq, Atassut:

Qujanaq, siunnersuut saqqummiutsinnagu erseqqissaateqalaasaanga, tassa Qallunaat Nunaanni ilinniartitsisut peqatigiiffiata ilaasortaminik nuanatsinnut atorfineqqusiunnaarluni sioorasaarinera sioqqutingaatsiarlugu siunnersuut una nassiussimagakku, ilaatigut peqqutigalugu kattuffiit isumaqati­giinniarsinnaannerannut akuliunnertut paasineqaqqunagu.

 

Nunatsinni nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuuni meqqaat atuarfianni ilinniartitsisunit ilinniarluarsimasunik amigaateqartuarneq aaqqiissuteqarfiginiarlugu Inatsisartut oqallinnissaanik siunnersuut.

 

Inatsisartut ataatsimiinneri tamangajalluinnaasa nunatsinni meeqqaat atuarfianni ilinniartitsisunik ilinniarluarsimasunik amigaateqarneq oqallisigineqartuartaraluarluni ulloq manna tikillugu suli aaqqiiffigineqanngilaq. Apeqqutigisariaqalerpoq oqallittuaannassanersugut kinguneqartinneqarsin­naanngitsumik. Ullumikkut meqqaat atuarfianni ilinniartitaanikkut inatsisit piumasarisaasut nunarput tamaat assigiipput, ajuusaarnarporli angusarineqartartut illoqarfimmiit illoqarfimmut, nunaqarfinnit nunaaqarfinnut assigiinngitsorujussuusarmata. Tamatumanik ilinniartitsisunik ilinniarluarsimasunik amigaateqarneq peqqutaasarpoq.

 

Nunatsinni meeqqat atuarfianni angusarineqartartut assigiinnerulissapata ilinniartitsisunik ilinniarluar­simasunik nunarput tamaat eqqarsaatigalugu assigiinnerusumik atorfinitsitsisalernissap oqaluuserillu­arnissaa pisariaqalerpoq, tamatumani nunatsinni ilinniartitsisut kattuffiat aamma aaqqiinniaqataasaria­qalerpoq, ajornartorsiut taama annertutigisoq ataatsimoorullugu aaqqinniartariaqarmat. Ullumikkum­mi nunaqarfiit ilaanni timelæreriinnarnik meqqaat atuarfianni ilinniartitsisoqarneq akuersaaginnarne­qarsinnaanngimmat.

 

Ajornartorsiut siuliini oqaatigineqartoq aaqqiiviginiarlugu matumuuna nunaqarfinni ilinniartitsisut suliartortartut atorfeqartitaanikkut ullumikkornit pitsaanerusumik atugassaqartitaanissaat nalilersoqqit­tariaqarpoq, soorlu ineqarnermut akiliutit appasinnerusut, immikkullu ajunngitsorsiassaqartitaanermut tunngasut, ilaalu ilanngullugit. Tamakku aaqqiiffiginerisigut nunaqarfinni ilinniarsimalluartunik ilinniartitsisussaqarniarneq aatsaat ilorraap tungaannut aallassammat. Nunatsinni meeqqat atuarfianni atuartitaanerup ilinniaritaanerullu piorsagaanera sumillu imaqartitaanissaa tunngaviliisuulluinnassap­put inuiaqatigiinni suliassat qaffasinnerusumik ilinniagaqarsimanermik piumasaqarfiusut amerlaneru­jartuinnartut uagut nammineerluta ingerlatilernissaannut. Maannangaaq piareersarluartariaqarpugut, ullimikkutuut sulisussanik taama amerlatigisunik avataanniit tikisitsisariaarunnissarput angujumallu­gu.

 

Meeqqat atuarfianni atuartitsinermi kalaallisut oqaatsit ilikkarluarnissaat pisariaqarpoq, oqaatsinik allanik ilinnialersinnani. Kalaalisut oqaatsivut ilikkarluareeraanni qallunaatut allamiullu oqaasiinik oqalussinnaaneq allassinnaanerlu pimoorullugit aamma ilinniartitsissutigineqartariaqarput, meerartatta inuusuttortatta ilinniarfinnik qaffasinnerusunik ilinniarnerminni naammattunik oqaatsinik assigiinngit­sunik atuisinnaanissaat pisariaqartorujussuummat. Ukiuni makkunani angallannikkut ineriartorneru­jussuup nassataanik nunarsuup sinneranut innuttaaqataalersimavugut, atortorissaarutit iluaqutigalugit nunarsuarmi sumiluunniit pisut ullut tamaasa malinnaafigisinnaalersimavarput. Taamaattumik sianigilluinnartariaqarparput ilinniartitaanikkut immikkoorniarnermik pilersitsissannginnatta, nunarsuarmioqatigut peqatigiikkaluttuinnarneranni  piumasaqaataasut periarfissarititaasullu peqataaf­figisinnaajumallugit. Taamatut saqqummissaqarlunga siunnersuut Inatsisartunut oqaluuserisassann­gortippara.

 

Kristine Raahauge, siunnersuuteqartoq, Siumut:

Meeqqat atuarfiat pillugu Inatsisartut peqqussutaat nr. 1 junip arferngani 1997-imeersup atuutilernera­nut atatillugu ajornartorsiutitut saqqummersoq pillugu imatut siunnersuuteqarniarpunga:

 

Siunnersuutiginiarpara peqqussummik allanngortitsinnikkaluarluni kapitali 7 ' 47-mi immikkoortup aappaanut tunngatillugu meeqqat atuarfianni atuarfiup siulersuisuni angajoqqaat  ilaasortaatitassaanik qinersisarneq pillugu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 16 augustusip 20-anni 1997-imeersup kapitalip qulingat ' 33-mi allassimasut taamaallaat allanngortilaarneqarsinnaapput, imatut oqaasertalerlugit:

 

Immikkoortoq siulleq: Ilaasortap qaammat ataaseq sinnerlugu napparsimanermik allamilluunniit peqquteqarluni atuarfiup siulersuisuinut suliani isumagisinnaanngippagu sinniisussaq qinersinermi angajoqqaat ilaasortaatitaatut taaneqarnerpaasoq atuarfiup siulersuisuini ilaasortanngorallassasoq.

 

Immikkoortoq aappaatut: Ilaasortap qaammatit marluk sinnerlugit naapparsimanermik allamilluunniit peqquteqarluni atuarfiup siulersuisuini suliani piffissami sivisunerusumik isumagisinnaanngippagit, kommunalbestyrelsip atuarfiup siulersuisuisa tamanna pillugu qinnuteqareernerisigut aalajangiussin­naavaa sinniisussap ilanngunnissaa, ilaasortap suliaminik ingerlatseqqissinnaalernissaata tungaanut. Sinniisussaq piffissami sulinngiffissamini atuarfiup siulersuisuini ilaasortatut angajoqqaat qinigaatut allatut pisinnaatitaaffeqarlunilu pisussaaffeqqassaaq.

 

Neriuppunga siunnersuutiga ilassilluarneqassasoq, atuartut sullinneqarnerat pi-ngaarluinnarmat, angajoqqaat akisussaaqqataallutik suleqataanissaat.

 

Maliinannguaq Markussen Mølgård, siunnersuuteqartoq, Inuit Ataqatigiit:

Qujanaq, naluneqanngitsutut ukiut tamaasa ilinniagaqartunut nunatta karsianiit aningaasarpassuit qujanartumik atortapagut. Taakkuli takorluukkagut angorusutagullu malillugit tamakkiisumik iluaqutigisarnagit nalunngilarput. Tassami tusartuaratigu ukiorpassuit Qallunaat Nunaannit atuareerlu­tik Qallunaat Nunaannut uniinnartartut ikigisassaanngitsut, taava aningaasarpassuit ilinniartunut taakkununnga nunatta karsianiit akilikkagut kiap iluaqutigisarpai, uffa massa nunatsinni ilinniarluarsi­masunik amigaateqartigaluta.

 

Taamaattumik siunnersuutigaara, kikkulluunniit nunatsinniit ilinniarnersiuteqarlutik ilinniarsimasut naammassinermik kingorna, tassa imaanngitsoq naammassereeraanngamik ingerlaannaq, minnerpaa­mik ukiut marluk imaluunniit sisamat tungaanut nunatsinni sulisariaqartut, ilinniarnersiutisiatik akilerassanngikkunikkit. Tamanna piviusunngussappat isumaqarama ilinniarluarsimasunik amigaate­qarnerput annikillisinneqassasoq nunatsinnilu sulerusussuseq annertusarneqarluni.

 

Kristine Raahuage, Ataatsimiititaliap siulittaasua, Siumut:

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaata nalinginnaasumik isumaliutis­siissutaa saqqummiutissavara.

Inatsisartut Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliaat inatsisartunut ilaasortat siunnersuutaat suliarineqarnerini ukunannga inuttaqarsimavoq: Kristine Raahauge, Siumut, Ruth Heilmann, Siumut,

Otto Steenholdt, Atassut, taannalu Naimángitsoq Petersen-imut sinnissussatut ilaasimalluni, Knud Sørensen, Atassut aamma Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit.

 

Ataatsimiititaliap inatsisartunut ilaasortat siunnersuutaat ataatsimiititaliamut suliassanngortinneqarsi­masut makku suliarisimavai:

 

-    Meeqqat atuarfianni Atuarfimmi siulersuisut ataatsimiittarnerat pillugu siunnersuut.

 

-    Nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisunik amigaateqar­tuarneq aaqqiissuteqarfiginiarlugu Inatsisartut oqallinnissaanik siunnersuut.

 

-    Nunatsinni nunanullu allanut ilinniariartortartut pillugit inatsisartut ataatsimiinneranni siunnersuut.

 

Meeqqat atuarfianni Atuarfiit siulersuisuisa ataatsimiittarnerat pillugu Kristine Raahauge-p siunner­suutaa.

 

Ataatsimiititaliap ataatsimut isigalugu siunnersuut taperserpaa. Siunnersuutip suliarineqarneranut atatillugu Pisortaqarfimmut ataatsimiititaliaq paasissutissanik pissarsisimavoq.

 

Meeqqat atuarfiat pillugu inatsisartut peqqussutaat nr.1, 6.juni 1997-meersoq naapertorlugu meeqqat atuarfianni atuarfiup siulersuisuini angajoqqaat ilaasortaatitassaannik qinersisarneq pillugu ' 47-immik immikkoortup aappaani ima allassimasoqarpoq: ”....Ilaasortaanermut tunuarnermut allatigullu ilaasortaanermut atatillugu kommunalbestyrelsimut, nunaqarfinnik aqutsisunut ilagiillu sinniisaannut qinersisarneq pillugu malittarisassat Inatsisartut inatsisaanni aalajangersarneqarsimasut assingi atuupput.”

 

Siunnersuuteqartullu Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaanik allannguutissamik ilassute­qarnermini ilagiit sinniisaanni periuseq assilillugu siunnersuuteqarmat ataatsimiititaliamit taperserne­qarpoq.

 

Ataatsimiititaliap Naalakkersuisut piumaffigai nalunaarusiamik aaqqiiniaqqullugit, ataatsimiititaliap pingaartimmagu angajoqqaat atuarfiup aqunneqarnerani annertuumik peqataatinneqarnissaat akisus­saaqataanissaallu.

 

Tamakku tunngavigalugit Ataatsimiititaliap isumaqatigiissup naalakkersuisunut kaammattuutigissa­vaa nalunaarusiornerni, annertuumik innuttaasunut attuisunut Ataatsimiititaliaq tusarniarneqartassa­soq.

 

Nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuni ilinniartitsisunik amigaateqartuarneq aaqqiissuteqar­figiniarlugu Inatsisartut oqallinnissaannik Jakob Sivertsen-ip siunnersuutaa.

 

Ataatsimiititaliap siunnersuut pingaaruteqartutut oqaluuserisariaqartutullu nalilerpaa. Pingaartumik nuna tamakkerlugu ilinniartitsisussaqarniarneq eqqarsaatigalugu maannakkut pissutsit ataatsimut isigalugit ajornartorsiut ilungersunartutut isigisariaqarmat.

 

Siunnersuummut attuumassuteqartillugu ataatsimiititaliaq Naalakkersuisut siulittaasuannik isumasio­qateqarsimavoq ilinniartitsisussaqarniarneq pillugu nassuiaateqartitsilluni. Tamatumani pingaarnertut Grønlands Lærerforening-ip Nunatsinni Atorfillit Katuffiannit ilaasortaajunnaarsinneqarnerata kingunerisaanik Danmarks Lærerforening-ip ilaasortaminik nunatsinni atorfineqqusiunnaarluni siorasaaruteqarnera eqqarsaatigalugu, aammalu Grønlands Lærerforeningip ilaasortaasa qaangiuttoor­nermik 3-tiimit tikillugit tiimissarititat saniatigut tigusisarnertik atorunnaarsinniarlugu nalunaaruteqar­nerisa kingorna, meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaqarnikkut pissutsit ajoreeqisut suli ajorluinnar­tunngornissaat sapinngisamik piareersimaffigineqarnissaat siunertaralugu.

 

Naalakkersuisut siulittaasuata isumasioqatigiinnermi Danmarks Lærerforeningimit isumaqatiginninni­arnerit killiffiat nassiuaatigaa. Piffissamilu matumani isumaqatiginninniarnerit unittoorluinnarsimap­put.

 

Nunaqarfinni isorliunerusunilu ilinniartitsisussaaleqineq eqqarsaatigalugu Pisortaqarfiup ataatsimiiti­taliamit apeqquteqaammut  akissuteqaammini taasimasaa aallaavigalugu Ataatsimiititaliap isumaqati­giissup ajornartorsiutip matuma erloqinartutut isigisariaqartup suli ukiut 20-30-it ingerlanerini aatsaat qaangerneqarsinnaanera isumakulunnartutut nalilerpaa.

 

Taamannalu tunngavigalugu Ataatsimiititaliap nalakkersuisunut inassutiginiarpaa ilinniartitsisussa­qarniarneq pillugu nassuiaateqartoqassasoq. Aammalu illoqarfinni isorliunerusuniittuni Qaanaami Ittoqqortoormiuniittunilu immikkut aaqqiisimanerit piffinni allani aamma atorneqarnersut ataatsimii­titaliamit paaserusunneqarluni.

 

Siunnersuut pissutsinik ilungersunartunik qaqiliinissamik tunngaviliisuusoq eqqarsaatigalugu Ataatsimiititaliaq matumuuna Naalakkersuisunut kaammattuutiginiarpaa ilinniartitsisussaqarniarneq pingaartumik ukioq atuarfiusoq 1998/1999 qanillivallaartinnagu qanoq piareersimatigisoqarnersoq nassuiaateqarfigeqqullugu.

 

Nunatsinni nunanullu allanut ilinniariartortartut pillugit inatsisartut ataatsimiinnerani Maliingannguaq M. Mølgaard-ip siunnersuutaa.

 

Ataatsimiititaliap siunnersuuteqartup siunnersuutaa paasilluaraluarlugu ilaasortat amerlanerussuteqar­tut Siumut Atassullu sinnerlugit ilaasortaatitaasut siunnersuut taamatut isikkoqartillugu akuersaarsin­naanngilaat.

 

Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut isumaqarput siunnersuummi angunniarneqartut inuit pisinnaatitaaffiinut tunngalluinnartuusut, aammattaarlu annertusisamik ilinniagaqarniartut nunanut allanut nuuttarnerannik siunnersuut piviusunngortinneqassappat kinguneqarsinnaammat. Pingaartu­mik siunnersuummi oqaaseqatigiit imaattut pinngitsaliinermik kinguneqartussat eqqarsaatigalugit, issuaaneq aallartippoq:

 

”Taammaattumik siunnersuutigaara kikkulluunniit nunatsinniit ilinniarnersiuteqarlutik ilinniarsi­masut naammassinermi kingorna minnerpaamik ukiut 2-4-it nunatsinni sulisariaqartut, ilinniarner­siutitik akilerassanngikkunikkit.”

 

Issuaaneq naavoq.

 

Ataatsimiititaliap Kultureqarnermut Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Pisortaqarfimmit nunanut allanut ilinniariartortartut qassiunersut paasissutissineqarnermigut paasivaa ilaatigut ilinniartut naammassereersut assigiinngitsunik peqquteqarlutik ingerlaannaq nunatsinnut uterneq ajortut.

 

Kalaallit Nunaanni Naatsorsueqqissaartarfiup naqitaani 1995-imi takussutissaavoq Namminersor­nerullutik Oqartussanit ilinniarnerminni tapiiffigineqarlutik piffissami juli 1975-miit december 1994-mut Danmarkimi nunatsinniluunniit qulliunerusumik ilinniagaqarsimasut misissueqqissaarneranit inernerusut takutippaat, ilinniarnerminnik naammassisimasuni 165-iusunit 59 procentii januarip aallaqqaataanni 1995-mi nunatsinni najugaqartut.

 

Ilinniarnerminnit naammassisimasut piaartumik nunatsinnut utertannginnerannut ilaatigut pissutsit makku tikkuarneqarput:

 

-    Qulliunerusumik ilinniagaqartut amerlanersaat meeraqarlutillu aappaqartuusarput. Amerlasuut uternissartik aapparisamik ilinniagaqarnerminik naammassinnereernissaanut kinguartittarpaat imaluunniit meeqqamik aasami atuanngiffeqarnissaat utaqqisarlugu.

 

-    Aappaatut, ilinniarnermik naamassinnissimasut ilaat siumut pilersaarusioreertarput atorfimminni qaffakkiartupallannissartik, Danmarkimi suliffeqarfimmi ilinniakkaminnut attuumassutilinnik sulinikkut misilittagassarsiorlutik ukiunik marlunnik atuinissamik kinguneqartarpoq, taamaalere­erunillu aatsaat nunatsinnut utertarlutik.

 

-    Pingajuattullu, ilinniarnermik naammassinnissimasut ilaasa Kalaallit Nunaannut utertinnatik ilinniakkaminnut atuumassutilinnik, soorlu nakorsat ingeniørillu,  Danmarkimi pikkorissarsinnaa­nerminnut periarfissat iluatsinniaqqaartarpaat.

 

Ataatsimiititaliami ilaasortat amerlanerussuteqartut tamakku ilaatigut tunngavigalugit Naalakkersuisu­nut kaammattuutiginiarpaat qanoq ilisamik ilinniakkaminnik naammassinnissimasut nunatsinnut uternissaminnut pilerisaarneqarnissaat sulissutigissaagaat. Ilaatigut ilinniartoqarfinnut paasititsiniuti­galugu kalaallit ilinniarsimasut qanoq nunatsinni atorfissaqartinneqartigineri erseqqissaavigalugu.

Ataatsimiititaliami Inuit Ataqatigiit sinnerlugit ilaasortaasoq ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut aaliangiinerannut isumaqataanani ikinnerusuteqarluni imatut oqaaseqaateqarpoq:

 

Nunatsinni ilinniarluarsimasunik inuttassaaleqinerujussuaq akiorniarlugu Maliinannguaq Markussen Mølgård-ip siunnersuutaa Inuit Ataqatigiinniit tapersersorparput. Ingasattajaarnerunngilarmi piuma­sarissallugu Danmarkimi ilinniartuutitta akissarsiaat, angalaneri nuunnerilu allallu aningaasartuutit nunatsinniit akilersoreerlugit nunatsinni ukiut aalajangersimasut sulisarnissaat ingerlanneqartalerpat.

 

Ataatsimiititaliami ilaasorta siuliani taagoreerpakka.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

 Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaani ilaasortat ataatsiak­kaat siunnersuutaat pillugit pineqartunut Naalakkersuisut arlalinnik oqaaseqaateqassapput.

 

Atuarfinni siulersuisut ataatsimiittarnerat pillugu Fru Kristi­ne Raahaugep siunnersuutaa pillugu.

Ataatsimiititaliap atuarfiit siulersuisuini angajoqqaat ilaasortaasa qinerneqartarnerat pillugu nalu­naarutip allanngortinneqarnissaa siunnersuutigaa, taamaalillutik taakku sinniisussaat ilagiit sinnii­saannik qinersisarnermi malittarisassat atuuttut malillugit qinerneqartalersillugit.

 

Kommunalbestyrelsinut, nunaqarfinni aqutsisunut ilagiillu sinniisaannut qinersisarnerit pillugit Inatsisartut inatsisaanni nr. 10-mi 31. oktober 1996-imeersumi ' 71 imm. 2-mi allassimavoq ilaasortaq qaammat ataaseq sinnerlugu pisinnaanngippat sinniisussaq ilagiit sinniisaanni ilaasortann­gorallartassasoq. Taamaalilluni aalajangersakkami tassani tunngaviusoq atuarfinni siulersuisuni angajoqqaat ilaasortaatitassaannik qinersisarneq pillugu malittarisassani tassa  (Namminersornerul­lutik Oqartussat nalunaarutaanni nr. 16-imi 20. august 1997-imeersumi ' 33) aamma tunngaviuvoq. Pisut arlaannaanniluunniit ilaasortap qinigaasup ataatsimeeqataasinnaannginnerminik nalunaarute­qarnerinnaa pissutigalugu sinniisussaq ingerlaannaq ikkunneqarsinnaanngilaq. Taamaalillutik ataatsimiititaliaq Naalakkersuisullu isumaqatigiipput tunngavik taanna atuutiinnassasoq.

 

Meeqqat atuarfianni atuarfiup siulersuisuini angajoqqaat ilaasortaatitassaannik qinersisarneq pillugu nalunaarut atuuttoq 1. september 1997-imi atortuulersinneqarpoq. Taamaalilluni suli ukiup affaann­gitsorluunniit taanna atuussimavoq. Aammattaaq piffissami atuuffigisimasaani nalunaarutip taassuma siunertani malillugu atuussimannginnera pillugu Naalakkersuisut kommuninit saaffiginnis­sutinik tigusaqarsimanngillat. Tamanna innersuussutigalugu, ataatsimiititaliallu nalunaarutip allanngortinneqarnissaanik siunnersuutaani tunngaviusoq tunngaviusorlu atuuttoq assigiimmata nalunaarutip massakkut allanngortinneqarnissaanut Naalakkersuisut pissutissaqarsorinngillat. Kisianni siunissami misilittagaalersussat tunngavigalugit nalunaarut allanngortinniarneqalissappat ataatsimiititaliap oqaaseqaatai Naalakkersuisut eqqaamassavaat.

 

Naggasiullugu Naalakkersuisut oqaatigissavaat nalunaarummi atuuttumi ilaasortat peqataasinnaann­giffianni sinniisussat ingerlaannaq ikkunneqartannginnissaannik malittarisassaq tassarpiaammat atuarfinni siulersuisut sulinerisa ingerlaavartuunissaannik pimoorussiffiunissaannillu qulakkeeriniarnermik kissaateqarnermut takussutissaasoq, taamaaliornikkummi najukkani ataasiakkaani atuarfiit aqunneqar­nerini angajoqqaat sunniuteqaqataanerat akisussaaqataanerallu Naalakkersuisut isumaat malillugu pitsaanerpaamik atuutsinneqartussammat.

 

Nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisunik amigaateqartuar­neq aaqqiissuteqarfiginiarlugu oqallittoqarnissaanik Hr. Jakob Sivertsenip siunnersuutaa pillugu.

Meeqqat atuarfianni pissutsit pillugit nassuiaasiortoqarnissaa ataatsimiititaliap qinnutigisimavaa. Ataatsimiititaliamit oqaatigineqartutut Inatsisartut ukiuunerani massakkut ataatsimiinneranni Naalakker­suisut Siulittaasuata ataatsimiititaliaq isumaqatigiinniarnerit massakkut killiffiat pillugu ilisimatitsissute­qarfigaa. Ilinniartitsisoqarniarneq pillugu Naalakkersuisut soorumani siunissami aamma ataatsimiititali­aq ilisimatittassavaa, matumani ilinniartitsisut peqatigiiffiisa iliuuserilersimasatik aalajangiusimaannar­patigit kingunerluutaasinnaasut pakkersimaarniarlugit Naalakkersuisut sutigut suliniuteqarniarnerat ilanngullugu eqqarsaatigalugu.

 

Upernaaq manna ataatsimiinnissamut killiffik pillugu nassuiaammik nutaamik saqqummiussinissartik Naalakkersuisut naatsorsuutigaat, tassanilu ilaatigut Suliffeqarnermi Eqqartuussiviup aalajangiinera aamma aalajangiinerup tassuma kinguneriumaagai pillugit isumaliutersuutaalersut ilanngunneqarumaar­lutik. Tamatuma saniatigut maajip aallaqqaataata kinguninngua ilinniartitsisunik qassinik amigaateqaler­nissaq Naalakkersuisut ilisimalersimasussaavaat, taamanimut ilinniartitsisut soraarniutaat qasserpiaat tiguneqarsimanersut ilisimaneqalereersimasussaammat. Tamakku tunngavigalugit pissutsit pillugit erseqqinnerujussuarmik Naalakkersuisut ilisimatitsissuteqarsinnaalissapput, massakkut tunngavissaasu­nut sanilliullugu.

 

Pissutsit taamaannerat Naalakkersuisut ilungersunartorujussuartut soorunami isigaat, ajornartorsiutillu pitsaanerpaamik aaqqiivineqarnissaat anguniartuassallugu.

 

Hr. Jakob Sivertsenip siunnersuutaani nunaqarfiit illoqarfiillu isorliunerusuniittut pingaarnerutillugit pineqarput, taamaattumillu kommunini nunaqarfinnilu isorliunerusuniittuni immikkut ittumik aaqqis­suussinerit massakkut atuuttut qanoq annertutigisumik atorneqarnerisa paasissutissiissutigineqarnissaat ataatsimiititaliap kissaatigisimammagu tamanna pissusissamisoorpoq. Tamatumunnga atatillugu Naalakkersuisut oqaatigisinnaavaat Uummannap, Upernaviup, Qaanaap, Tasiilap Ittoqqortoormiillu kommuniini kiisalu Kangaatsiap kommuniani nunaqarfinni Kangerlussuarmilu taakkunani sulinermut tapisiaqartitsisoqarmat, 1. november 1995-imi ukiumut 6.371,78 kr.-inik amerlassuseqartinneqartunik.

 

Nunaqarfinni kiisalumi Kangaatsiami, Qaanaami Ittoqqortoormiini kiisalu Kangerlussuarmi ilinniartitsi­sunut inissatut innersuussutigineqartunut ineqarnermut akiliuteqartitsisoqartarpoq Kalaallit Nunaanni tjenestemandit pillugit malittarisassat sukkulluunniit atuuttut malillugit.

 

Ukiuni aalajangersimasunik amerlassusilinni immikkut atugassarititaasut tunngavigalugit atorfinitsitsi­neq pisuni sisamaannarni, taamaallaallu Ittoqqortoormiini atorneqarsimavoq, tassa sulisussarsiorniarneq pissutigalugu aamma Sulisoqarnermut Pisortaqarfik qinnuteqaateqarfigereerlugu ilinniartitsisunik ukiuni pingasuniit arfinilinnut atorfinitsitsisoqartarluni, tassanilu atorfininnermut soraarnermullu atatillugu akiliunneqarluni angalanerit, pequtit nuunnermut atatillugu akiliunneqarlutik angallanneqarnerat, ukiut tamaasa akiliunneqarluni feeriarnermut atatillugu angalaneq kiisalu qaammatit 12 sulisimanerit tamaasa soraarnermi 18.000 kr.-inik ajunngitsorsiassaqartitaaneq ilaatinneqarlutik.

 

Nunatsinni nunanullu allanut ilinniariartortartut pillugit Fru Maliinannguaq M. Mølgaardip siunnersuu­taa pillugu.

Ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut oqaaseqaataat Naalakkersuisut ataatsimut isigalugu isumaqati­gisinnaavaat. Ilinniagaqartut nunatsinnut uternissaat pilerinarnerulersinniarlugu Naalakkersuisut suliniuteqarnissaannik ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut kaammattuutaat eqqarsaatigalugu tamanna Naalakkersuisut soorunami suliniutigiuarniarpaat.

 

Kisianni soorlu ataatsimiititaliap isumaliutissiissummini oqaatigigaa ilinniagaqartut nunatta avataani ilinniarnerminnik ingerlatsisut ilinniarnerminnik naammassinninnermik kingorna ingerlannaarlutik nunatsinnut utertannginnerannut pissutissaalluartut arlalerujussuupput. Taamalillutik ilaat nunatsinnut utinnginnerminni misilittakkanik katerseqqaarusuttarput pikkorissaqqaarusuttarlutillu. Taamaattumik taamaaliortoqarneratigut inuiaqatigiinnut kalaallinut iluaqutissanngortussat aamma soorunami eqqaama­sariaqarluinnarput. Tamakku eqqaamallugit Naalakkersuisut isumaqarput "utinngitsoortartut" ajornar­torsiutaanerat siunnersuuteqartup oqarneratut annertutiginngitsoq.

 

Naggasiullugu Naalakkersuisut eqqikkaallutik oqassapput ilinniartitaanikkut ingerlatsinermi pinngitsaa­liinerup aqutsinermi sakkunngortinneqarnissaa Naalakkersuisut tunngavigisarpiaannut akerliummat, taamaattumillu siunnersuut saqqummiunneqartoq Naalakkersuisut isumaqataaffigisinnaangilaat.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut siulittaasuat:

Qujanaq. Eqqaasitsisutigissavara taasisussaagatta, immikkoortup suliarineqarnerata naammassilernerani. Maannalu partiit Kattusseqatigiillu oqaaseqartussaat oqaaseqassapput.

 

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:

Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaa Siumumi sukumiisumik oqaluuserivarput. Imatullu Siumumit oqaaseqarusuppugut:

Siullermik atuarfinni siulersuisut ataatsimiittarnerat pillugu Inatsisartuni ilaasortap, Kristine Raahauge-p, siunnersuutaanut tunngatillugu Naalakkersuisut akissutaat isumaqatigaarput. Isumaqaratta inatsit nutaajusoq aammalu aatsaat atuutsinneqalersoq qinigaasunit ilaasortanngortunillu qanoq migiffiunera misilittagaqarfioqqaartariaqartoq.

 

Sulimi saaffiginnittoqarsimanngilaq, tamannalu aamma tupinnarujussuarani, tassami aatsaat atuarfinni siulersuisut ukioq atuutilermata aatsaallu inatsit nutaaq suleriaasissartillu pillugit pikkorissaanerit ingerlanneqaleruttorlutik.

 

Siunnersuuteqartoq paasilluarparput atuarfinni siulersuisut sulianiarneranni aporfinngorsinnaasumik aaqqiissuteqapallaqqusimmat, kisiannilu paaseqqaariartigut qanoq misigiffiunissaa. Tamannalu pillugu siulersuisunngortut isumasiorneqarnissaat Siumumit piumasarerusupparput. Kingornalu ataatsimiititalia­mi uterfigalugu.

 

Aappaattut. Nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaalatsisu­arneq aaqqiissuteqarfiginiarlugu oqallittoqarnissaanik Inatsisartuni ilaasortap, Jakob Siverthsen-p, siunnersuutaa Siumumiit oqaluuseraarput, Siumut isumaqarpoq oqallisissiaq nutaajunngitsoq oqallisigi­neqartuarlunilu. (Aamma oqalliseralugu ingerlanneqartuarluni).

 

Nunatsinni ilinniartitsisussaaleqinerujussuup ajornartorsiutaanerujussua Siumut ajornartorsiuterujussuar­tut isigaa, pingaartumik inoqarfinni isorliunerusuniittuni ilinniartitsisussaaleqineq imaannaanngitsuusutut Siumumit isumaqarfigilluinnarparput.

 

Meeqqap atuartitaanerata pitsaanerpaamik ingerlanneqarnissaa pingaaruteqartorujussuuvoq, tassami inersimasunngornissamut, suliffeqalernissamut sumilu atorfeqalernissamut meeqqat atuafianni qanoq atuartitaasimaneq sunniuteqartorujussuusarmat, imaluunniit tunngaviliisarmat inuunerup sinnerata qanoq ingerlaqqinnissaanut. Taamaattumik ilinniartitsisisoriliikkavut tassaapput illingingaartariaqakkavut pitsaasumillu sulinerminni atugaqarnissaannik anguniaqartuartariaqarluta aamma sulinerminnut nutarsar­tittarlugillu pikkorissartarnerisigut ilinniaqqittarnerisigullu periarfissaqartittuarnissaat eqqumaffigilluin­nartariaqarlutik.

 

Ataatsimiititaliap isumaliutissiissumminni oqaatigisai Siumumit isumaqatigilluinnarpavut aammalu ataatsimiititaliaq qutsavigissallugu taamatut eqqummaarilluni ilinniartitsisussaaleqinerujussuullu maannakkut ajornartorsiutaaqisoq paasillugu Naalakkersuisumik isumasioqateqarsimaneranik taamalu paasissutissanik tunniussaqarlutik.

 

Aamma isorliunerusuni allani Ittoqqortoormiuni iliuuserineqartut assiginik  periarfissiisoqarnissaanik suliniuteqartoqarnissaa ataatsimiititaliap Naalakkersuisumut kaammattuuteqarnera Siumumit tapersersor­luinnarparput. Taamalu nunatsinni tamarmi maannakkut ilinniartitsisussaaleqineq annertoqisoq tamakkii­sumik atugarisatigut pitsanngorsaasoqarnissaa Kattuffiit suleqataaffigisaat tapersersussallugu Siumumiit sillimaffiginiaripput oqaatigissavarput, kisiannilu kattuffiit nammineerlutik isumaqatiginninnerat ataqqisussaavarput. Taamalu aamma nunatsinni NAK-p namminerminik isumaqatiginninniarsinnaaner­minik pigisaqarnera nammineq ilaasortarisaminik Qallunaat Nunaannillu kattuffissuarmit aamma ataqqineqartariaqartutut Siumumit isumaqarfigaarput.

 

Ilinniartitsisussaaleqinerup annikillisarneqarnissaanut suliniuteqarnissaq annertooq pisariaqarpoq, ilinniarfissuaq aammalu nunagisaq qimannagu ilinniartitaanerit sakkortunerusumik kaammattuutigineqar­lutillu suliniutigineqarnissaat taamalu timelæret aaqqissuussamik pikkorissartinneqarnissaasa aallunne­qaqqilernissaat matumuuna Siumumiit sakkortuumik piumasaqaatigiumavagut. Matumani inussiarnersu­mik Naalakkersuisut piumasaqarfigissavagut tamatumunnga tunngatillugu ukiamut aningaasaliissoqarnis­saanik pilersaarusioqqullugu.

 

Siunnersuutaasut pingajoraat, Inatsisartuni ilaasortap, Maliinannguaq M. Mølgaard-ip, siunnersuutaa tassa nunatsinni ilinniarluarsimasunik inuttassaaleqinerujussuaq akiorniarlugu kikkulluunniit minnerpaa­mik ukiuni marlunni (sisamaniluunniit) sulisariaqartut ilinniarnersiutissiatik akileraassanngikkunikkit tassani tunngaviginiarneqarluni Danmark-imi ilinniagaqartut ikigisassaanngitsunngooq uniinnartarmata.

 

Siumumit malittaraarput ilisimallugulu ilinniartut amerlasuut qaquguluunniit nunatsinni sulilernissamin­nik siunertaqarlutik ilinniarnerminnik ingerlatsisut aammalu nunatsinni sulilerumaartut soorlu aamma ilarpassui sulillutik aallartereersut taamaalu iluaqutaalereernertik malugitillualereerpaat, amerlasiartuin­narnissaallu neriunaateqarluinnarluni.

 

Ataatsimiititaliap siunnersuummut tunngatillugu assigiinngitsutigut paasissassanik takussutissaalluartunik tunniussaqarnera Siumumit iluarivarput. Taamatullu Naalakkersuisunut suliniutigeqquneqarmat pingaar­tumik ilinniagaqarluarsimasunut atorfininnissamut assigiinngitsutigut pilerisaariuarnissamik suliniuteqar­nissamik kaammattuutaasoq isumaqataaffigalutigu.

 

Kisiannilu oqaatigissavarput Inatsisartuni ilaasortap, Maliinannguaq M. Mølgaard-ip,  siunnersuutaa Siumumit isumaqatiginngilluinnaratsigu. Nunarsuarmi maani pingaartumillu nunatsinni sukkulluunniit pinngitsaaliinermik nipilimmik sumi sulinissamik isummat akerlerilluinnaratsigit, inuk pinngitsaalineqar­tutut misigisimalluni pilersaarutiminik eqqortitsinngitsooraangami qamuuna tarnimigut nalunngissutsimi­gullu annerinninnermik ajuusaarnermillu annertuumik pigisaqarlersinnaasarmat qaqugumut naalliuutigi­sartakkaminik. Taamaattumik ilinniartoq ilaqutaqalersimaguni aammalu pissutissaqavissumik nunatsin­nut uternissaminut periarfissaqanngikkuni taamatut piumasaqarnissaq pissusissamisuunngilluinnartutut nalitsinnilu isuma atorsinnaanngitsutut isumaqarfigalugu matumuuna Siumumit nalunaarutigissavarput.

 

Taamatut Siumumit oqaaseqarluta isumaliutissiissut ataatsimititaliami saqqummiunneqartoq suliarillua­gaasorlu qujassutigaarput, minnerunngitsumillu Naalakkersuisut akissutaat Siumumit isumaqatigisavut pillugit tamassa qutsavigissallusi.

 

Knud Sørensen, Atassutip oqaaseqartua:

Atassummit nalunaarutigissavarput pissusissamisoortumik ataatsimiititaliami ilaasortavut aqqutigalugit suliat isumaliutissiissummi pineqartut suleqataaffigisimagatsigit oqaatigilersinnaalerlugu suliat kissaater­put naapertorlugu suliarineqarsimasut naammassineqarsimallutillu taamaattumillu naatsuinnarmik oqaaseqarfiginissaat pisariaqartipparput.

 

Meeqqat atuarfianni atuarfimmi sinniisuisa ataatsimiittarnerannut tunngatillugu siunnersuutigineqartoq, Kristine Raahauge-mit, ajunngitsumik aaqqeeriarnertut isigalugu Atassummit allanngortitsiallattoqarnis­saa isumannartutut isiginngilarput, taamaattorli Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu Naalakkersuisup akissuteqaataa atuarluareerlugu kiisalu allanngortitsilernissami ataatsimiititaliap oqaaseqaatai eqqaamaju­maneqarmata maannakkut allanngortitsinissamik kissaatigisarput noqqillaffigaarput.

 

Jakob Siverthsen-ip, siunnersuutaanut atatillugu Atassummut qularutissartaqanngilluinnarpoq pissutsit tunngavigineqartut ima erseqqitsigisut siunnersuutaasoq saneqquataarneqarsinnaanani. Ilami ima erseqqitsigaaq allaat Naalakkersuisup Jakob Sivertsen-imut akissuteqarnermini nassuerutigalugu ajornartorsiut suli ukiut 20-t 30-lluunnit ingerlanerini aatsaat qaangerneqarsinnaanera nassuerutigalugu. Atassummiit Ilinniarfissuarmi ilinniartitsisunngorniarlutik naammassisartut amerlimmata neriulluarsima­galuarpugut pissutsit pitsaanerulissasoralugit. Tamannali killormut ingerlalerunarpoq. Taamaattumik immikkut ittumik aaqqissuussinissaq aqqutissatut saneqqunneqarsinnaanngitsutut isigisariaqalerpoq.

 

Kiisalu Atassummit Ilinniartitsisut Kattuffiisa ukiuni makkunani iliuusaat nunatta oqaluttuarisaaneranik imaannaanngitsututut isigaarput. Maannamullu Naalakkersuisunit iliuusaasimasut qanoq kinguneqarnis­saat pissangalluta utaqqivagut, taamaattumik Naalakkersuisut qinnuvigissavagut ingerlaavartumik pisunik Inatsisartut suliap killiffiinik ilisimatittaqqullugit.

 

Maliinannguaq M. Mølgaard-ip, siunnersuutaa paatsuungananngilaq, ilami qularnanngimmat aammalumi ilisimagatsigu nunatta avataanut ilinniariartortartut arlaqaqisut nunatsinnut uteratik allami atorfinittarma­ta, taamaalillutillu naak nunatsinni pinngitsoorneqarsinnaanatik atorfissaqartinneqaraluaqalutik isumallua­lussinnarfigineqartarlutik.

 

Atassummiit taamaattoqarnera assut uggoraarput, matumuunalu nunani allani ilinniaqqissaartut ilunger­sorluta kajumissaassallugit ajornanngippat uterniartaqqullugit, assorujussuarmi atorfissaqartikkatsigit.

 

Atassummilli aamma paasilluarsinnaavagut pissutissaqarluarlutik nunagilikkaminni uniinnartarmata, soorlu aamma ataatsimiititaliap pissutsit eqqartugai erseqqissut amerlasuutigut nunatsinnut utersinnaajun­naarnermut peqqutaasarmata. Taamaatsillugilli siunissamik ajunngitsumik kissaatiinnartariaqarput.

 

Tamakkorpassuit eqqarsaatigigaluarlugit aammalu pigaluarlugit siunnersuuteqartoq Atassummit siunersuutaanik tapersersinnaanngilarput, siunnersuut naliginnaasumik inuit pisinnaatitaaffiannut akerliummat, siunnersuullu pinngitsaaliinermik nipeqarmat. Atassumminngaanniit isumaliutissiissut Naalakkersuisullu akissuteqaataat akueraavut.

 

Mannasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Kristine Raahaug-ip, siunnertaa annerusumik oqaaseqarfigissanngilarput, Naalakkersuisut nalunaarutaan­ni iluarsineqassasoq ataatsimiititaliap piumaffigimmagit Inuit Ataqatigiinnit taperserparput. Naalakkersui­sullu nalilersueqqinnermini eqqaamajumallugu neriorsuutigereermagu.

 

Nunaqarfinnut illoqarfinnut isorliunerusuniittuni meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaaleqisuarneq aaqqiissuteqarteqarfiginiarlugu, Jakob Sivertsen-ip, siunnersuutaa Inuit Ataqatigiinnit ilassilluarparput. Naak ulluni makkunani ilinniartitsisoqarniarnikkut pissutsit ilungersunarsilluinnaqqissaarsimagaluartut. Grønlands Læreforening-i, GLF,  Nunatsinni Atorfillit Kattiffissuanit anisitaanerata (ilaasortaajunnaarsi­taanerata) kingorna qallunaat ilinniartitsisut kattuffissuata ilaasortani nunatsinnukaqqujunnaarpai, maanilu GLF-ip ilaasortaaminut qaangiuttooqqusiunnaarluni. Tamannalu ilinniartitsisut ataasiakkaarlutik isumaqatigiissutigisimasartik naapertorlugu taamaasiorsinnaanertik atorsimavaat.

 

Taamatut iliuuseqarneq meeqqat atuarfianni atuartut kisimik eqqorneqanngillat, inuiaqatigiilli tamarmik eqqorneqarput, meeqqat atuarfianni ilungersunartumik inissisimalernermi. Taamaammallu Naalakkersui­suutitaqartut partiit siulittaasui allaffigivagut februaarip tallimaanni Naalakkersuisuni pimoorullugu ajornartorsiutit erloqinaqisut eqqartoqqullugit naak Ilinniartitaanermut Naalakkersuisoq Japan-imiikkalu­artoq Olympia-ertoqarneragooq najuuffigiartorlugu, Inuit Ataqatigiinnit uparuaunngitsoorusuunngilarput Naalakkersuisut uani aaqqiagiinnginnermi pissusilersuutigisimasaat isumaqatiginninnermi annertunerusu­mik atornagu eqqartuussiviit aaqqiissutissatut qaninnertut atorsimammassuk tamannalu aqqut nalunngi­larput takeqisoq nukinnillu annertuunik atuiffiusussaq, taamaalilluni meeqqat atuarfianni pissutsit ilungersunangaaqisut sivisoqisumik atuuttussanngortillugit.

 

Tupigusuutiginngitsuunngilarpullu Siumup siulersuisuuneri tusagassiuutinut nalunaaruteqarnermini isumaqatiginngissuteqarneq Naalakkersuisunut kaammattuutigimmassuk piaarnerpaamik aaqqinniaqqul­lugit. Siumullu siulersuisunillutik Siumup Naalakkersuisuutitai tamarmik. Siulersuisuunernut taakku ilaasortat qanoq ilillutik Naalakkersuisuutitatik kaammattorsimaneraat inuit ataasiakkaat takorluuisinnaa­nerannut ingerlateqqiinnassavarput.

 

Taamatut tusaqqusaartarnerit Inuit Ataqatigiinnit akuersaaruminaatseqaavut, Siumummi siulersusuuneri tassa taakkuupput akisussaallutik Naalakkersuisunik ingerlatsisut piffissaqanngilarlu imminnut kaammat­toqattaartarnissamut. Naalakkersuisut Grønlands Læreforening-i qanoq iliuuseqarfiginianngippassuk Inuit Ataqatigiinninngaannit akissaasersuineq pillugu siunnersuisoqatigiit tassa lønningsråd-i aqqiagiinnginneq innersuussutigissavarput, taakkununnga suliariteqqullugu. Maannamummi oqaatigisinnaagunaratsigu GLF-ip qaangiuttooqqusiunnaarnerata qaangerniarlugu iliuuseqarsimagunanngimmata.

 

Jakob Siverthsen-ip siunnersuutaa timitaleruminaatsorujussuussaaq, nunatsinni ilinniartitsisussaaleqineq naliginnaasumik aaqqiissuteqarfigineqanngikkuni piaartumik, mannalu ilutasillugu apeqqutigerusuppar­put GLF-i isumaqatiginninniarfiunissaanut suut aporfiunersut.

 

Taamaakkaluartorli Qaanaami ittoqqortoormiunilu aaqqissuussineq nunaqarfinni atorneqarsinnaanera aamma ilinniartitsisussaaqiffiusuni atorneqartariaqartoq Inuit Ataqatigiinnit sakkortuumik kaammattuuti­gissavarput, anguniartuartariaqarmammi ilinniartitsisut siammasinnerpaamik inissinniarnissaat.

 

Maliinannguup ina siunnersuutigaa: Ilinniartuutigut Danmark-imiittut nunaniluunniit allaniittut nunamin­nut suliartornissaat minnerpaamik ukiut marluk sisamanilluunniit qinnut mikigaluassusia.

 

Siunnersuuteqarnerminilu aana tunngavia: Ilinniartuutigut amerlavallaat nunaminnut utinngitsoortartut amerlavallaaqaat, Naatsorsueqqissaartarfiullu kisitsisaataat qiviaraanni aamma takneqarsinnaavoq Danmark-imi ilinniarlutik naammassisartut 1975-iminngaanniit 1994-imut 59 procentii suli utersimann­gitsut, tassa angalaneri ilinniarnermusiaat sutigullu tamatigut nunatsinnit tapersersorsimasagut 59 procentii utinngitsoortarput, imaluunniit suli utersimanngillat.

 

Inuit Ataqatigiinnit siunnersuutip piviusunngornissaanut takorloorparput imatut: Soorunami naammassi­sut misilittakkanik katerseqqaarnissaat (misilittagaqaqqaarnissaat) aappaasup naammassinissaa meeqqat naammassinissaat utaqqinissaannut periarfissaqartariaqarpoq, tassa ilinniakkap naammassereernerata ukiut qulit siulliit iluanni nunatsinnukalaartariaqartut maani atorfissaqarteqigatsigit. Unami isiginngitsuu­saaginnarsinnaagilarput nunatsinni ilinniarluarsimasunik kalaallinik amigaateqaqigatta.

 

Bjarne Kreutzmann, Akulliit Partiiat:

Meeqqat atuarfianni atuarfimmi siulersuisut ataatsimiittarnerat pillugu, Kristine Raahaug-ip, siunnersuu­taanut tunngatillugu ataatsimiititaliaq isumaqatigaara, tassa Namminersornerullutik Oqartussat nalunaaru­taannut allannguutissamut atatillugu ilagiit sinniisaannut periaaseq malillugu periaaseqalernissaq siunnersuutigineqarmat.

 

Nunaqarfinni illoqarfinnilu isorliunerusuniittuni ilinniartitsisussaalatsiuarneq aqqiissuteqarfiginiarlugu Inatsisartuni oqallinnissami Jakob Siverthsen-ip, siunnersuutaanut tunngatillugu meeqqat atuarfianni ilinniartitsisussaqarniarneq pillugu nassuiaateqarnissaanik taamatullu aamma Qaanaami Ittoqqortoormiu­ni immikkut ittumik aaqqiisimanerit sinerissap sinnerani atorneqarsinnaanersut nassuiaateqarnissaanik ataatsimiititaliap Naalakkersuisunut inassuteqarneranut isumaqataavunga.

 

Nunatsinni nunanullu allanut ilinniariartortartut pillugit Maliinannguaq M. Mølgaard-ip, siunnersuutaanut tunngatillugu matumuuna Akulliit Partiiannit oqaatigissavara siunnersuut akuersaarsinnaanginnatsigu, pingaarnerusutigut marlunnik tunngaveqarluta. Tassa siullermik siunnersuut inuit pisinnaatitaaffiinnut attuumassuteqarmat aamma ilinniagaqartunut ilinniarnertik naammassigaangamikku ilinniaqqikkusussin­naasunut allatulluunniit ilinniakkaminnut atatillugu misilittagaqarniartunut inuiaqatigiiusugut pisariaqarti­tatsinnut tamanna akornusersuutaassammat.

 

Anthon Frederiksen,  Kattusseqatigiit:

Inatsisartuni ilaasortap, Kristine Raahaug-ip, siunnersuutaa Kattusseqatigiinnit isumaqatiginngilara, isumaqarami meeqqat atuarfianni atuarfiup siulersuisoqarnera pillugu nalunaarut septemberip aallaqqaa­taanersoq  1997-imi aatsaat atuutilersoq maannakkumut suli annerusumik misilittagaqarfigineqanngitsoq maannangaaq allanngortiterneqassappat tulluartuunngitsoq.

 

Inatsisartunut ilaasortap, Jakob Siverthsen-ip, siunnertaanut tunngatillugu iluarivara, Kultureqarnermut Ilinniartitaanermullu ataatsimiititaliap siunnersuut pimoorullugu sulissutiginialermagu, atuarfeqarfinnimi ajornartorsiuterpassuit isiginngitsuusaakkatut isikkullit akisussaassuseqartumik iliuuseqarfigineqartaria­qarlerput.

 

Nalunngilarput atuarfeqarfinni ajornartorsiutit tassaannaanngitsut atuarfiit aserfallassimanerujussuat, aammali arajutsisimasariaqanngisagut tassaapput ilinniartitsisunut atugassarititaasut, ilinniartitsisuniillu nilliaatigineqartuartut iluarsiniassallugit, taamaattumik qilanaaraarput Naalakkersuisut upernaamut Inatsisartut ataatsimiinnissaannut meeqqat atuarfianni sumut killiffiup nassuiaateqarfigeqqinnissaa. Pisariaqarpormi meeqqat atuarfianni ajornartorsiutit aaqqiiviginiarlugit pimoorullugu suliniuteqarnissaaq.

 

Inatsisartuni ilaasortap, Maliinannguaq M. Mølgaard-ip, siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit isumaqati­ginngilara, tassami isumaqarpunga ilinniartut nunani allaniittut nunatsinnut uterteqqinniarlugit suliniutit allat atorlugit ingerlanneqartariaqartut. Inuit kikkulluunniit sumi najugaqarsinnaaneranik kiffaanngissuse­qarneq aamma inatsisini tunngaviusuni naqissuserneqartoq avaqqunneqarsinnaanngilaq, inuit ilinniar­tuuppata ilinniartuunngippataluunniit, taamaattumik Naalakkersuisut akissuteqaataat isumaqatigaara.

 

Maliinannguaq M. Mølgaard, Inuit Ataqatigiit:

Siullermik ajuusarutigissavara siunnersuutima Kultureqarnermut Atuartitaanermullu ataatsimiititaliamut saqqummiunnissaanik periarfissinneqarsimannginnama, assorsuaq taanna ajuusaarutigaara, aamma isumaqaraluarama taanna pisinnaatitaaffigigipput aammalu pingaartittariaqaripput Inatsisartuni sulinitsin­ni.

 

Assut tupaallappunga soorunamilimi aappaatigut eqqarsaatigaara taanna apeqqut qaqikkukku qanoq qisuariartoqassanersoq. Ilaatigut oqaatsit sakkortuut atorneqartut maliginiarpakka, tassa inunnit pisinnaa­titaaffiit allaallu Siumukkunniit oqaatigineqarluni nalitsinni isuma atorsinnaanngitsutut isumaqarfigalugu.

 

Uani eqqaamasariaqartut annerit ilagivaat nunarsuarmi  immaqa kisiartaalluta sooq ilinniartunik akissarsi­aqartitsivugut, pissutigalugu pissutigerpiarlugu ilinniarsimasunik amigaateqarnerput, ilinniartut nunani allani Danmark-imi ilinniartunut allanut naleqqiullutik akissarsiaqartinneqarput utertitassarinngisaminnik. Taamaattumik taanna aallaavigalugu taannaannarluunniit aallavigalugu aammalu kommuunini inuiaqati­giinnilu Namminersornerullutik Oqartussani sulisussaaleqisarnerujussuaq eqqarsaatigalugu Peqqinnissa­qarfinni eqqarsaaatigalugu isumaqarnanngitsuunngilaq soormi akilersorsimagutsigit akissarsiaqartillugit, sooq piumasaqarfigilaarsinnaanngilavut.

 

Inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsinerussaaq, aap pinngitsaalillugit aggertikkaanni politiinit aggertillu­git, uanga taama isigisinnaavara, kisianni uterusunngikkunik aap akissarsiatik utertillitigit, taava taakani uninngaannassapput.

 

Tupaallaatigisannik annertuumik saaffigineqartarsimavunga avataaniit, aamma ilisimasarinngisannit, allaat massakkut taamatut ilinniartarneq nunatsinni atornerlugaalersimasoq maluginiarneqarsimavoq, tassalu qallunaat tikisitat maannartalersimapput, ilaatigut tusaamagamikku meeqqatik akissarsiaqarlutik ilinniarsinnaanngussasut, aammalu nunatsinniit qinnuteqarunik immikkut isigineqalissasut qallunaammi nunaanniit qinnuteqarnermi ilinniarfiit iserfiginiarneri ajornakusoortorujussuupput, taamaattumillu nunatsinniit qinnuteqartut immikkut isigineqartarmata inissaqartinneqarlutillu, taanna atorluarniarneqar­tarpoq.

 

Allaallu nassuiaanneqarpunga ilaat uffa angajoqqaatik qallunaat nunaannut angerlareersimasut, nunatsin­ni aasarsioriartuinnarlutik tikittartut uffa nunatsinni sulinissaminnik pilersaaruteqanngilluinnaqqissaarlu­tik.

 

Taassumalu saniatigut aamma assigiinngitsunik tusagaqarsimavunga nuannerpallaanngitsunik pisarsima­sunik kisianni uani oqaluttarfimmi oqaatigerusunngisannik, kisianni ajornartorsiut atuuppoq, periarfissat paasineqarsimapput ilaatigullu atornerlunniarneqalersimallutik, taamaattumik uani apeqqummi kissaatigi­sorujussuuvara taama amerlatigisut 1975-imiit 1994-imut utinngitsoortarpata, tassa 41 procent-it.

 

Soorngunami Naalakkersuisup saqqummiussamini oqaatigisaa isumaqatigilluinnaqqissaarpara, ilaasa aappatik utaqqisariaqartaraat, aamma isumaqatigilluinnaqqissaarpara atorfiminnik qaffakkiartorusuttartut aammalu misilittagaqarusuttarlutik aammalu pingajuattut isumaqatigilluinnarlugu pikkorissartariaqartut.

 

Uani siunnersuutinni oqanngilanga ingerlaannavissuaq ilinniarnertik naammassigunikku utertariaqartut, kisianni immaqa ilinniarnertik naammassigunikku ukiut tallimat qulilluunniit iluani pinngitsooratik nunatsinni kiffartuussilaarnissaat, isumaqarpunga piumasarisallugu taanna annertunngitsoq.

 

Tassunga tunngatillugu isumaqarpunga ukiuni kingullerni pisut aamma paasiniaaffigineqartariaqartut, ullumikkut ilinniartut inissisimanerat, qanoq inissisimappat? Uterusuppaat? Aamma taakku paaserusun­nartorujussupput, maani naliliiniarnermi.

 

Atassummiit oqaatigineqarpoq siunnersuutiga paatsuungananngitsoq, paatsoorsimanngimmassuk qujassutigeqaara, uanili taamatut ajornartorsiutip annertutiginera uanga isinnik, isumaqarpunga inuit pisinnaatitaaffiinik attuinerunngitsoq, akeqanngitsumik akilersorneqarlutik atuariarlutik suliartoqqulaar­nissaat, suliartorunik soorngunami akissarsiaqarlutik aamma sulissapput.

 

Oqartoqartarportaaq ilinniariartorusukkaluarlutik allanik inangersimaarneqaannartartut maani atorfilitta­nik, utersinnaajunnaattartut, ilaatigut taanna naammagittaalliuutigineqartarluni, taanna aamma immaqa taamaalilluni anigorniarneqalisssagaluarpoq, pisortaqarfiit pisussaaffigilissagamikku tigusisarnissartik, uterusuttunik.

 

Taamaattumik  ingasagaara, Siumup tungaaniit oqaatigineqarmat nalitsinni taamatut siunnersuutigisattut piumasaqarsinnaaneq atorsinnaanngitsutut isumaqarfigineqarmat, taava taamatut isumaqartoqartarsimap­pat ajunngilaq atornerluisut atornerluikutsoorniarlik.

 

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarermullu Naalakkersuisoq:

Siullermik partiit sinnerlugit oqaaseqartut tamaasa qutsavigissavakka, isumaqarpunga partiit sinnerlu­git oqaaserineqartut assut erseqqarissuusut, paatsuugassaanngitsut, aammalu soorngunami imaan­naanngitsunik imaqartut.

 

Aamma periarfissaq una atorlugu qutsavigilaarusuppara angalanerma nalaani Naalakkersuisut siulittaa­suat, ataatsimiititaliamut sinnerlunga nassuiaateqartarsimammat, uanilu malugaara aamma oqaaseqar­tut tungaanniit una paaserusutat assigiinngitsut KIIP-iminngaaneersut pissarsiarineqarluartarsimasut, ilaatigullu oqaluttuniit oqaatigineqarluni, paasissutissat assigiinngitsut, qujanartumik ersarissut, paatso­orneqarsinnaanngitsut pissarsiarineqartarsimasut.

 

Tassunga tunngatillugu, soorngunami pisortaqarfinni sulisuusut taanna pisussaaffigaat, kisiannili taamatut oqaaseqarnermi ersersitsineq soorngunami tanngannarpoq, taannalu sulisuussimasunut aamma apississukkumaarpara.

 

Taamaalillunga partiit Kattusseqatigiillu uani akissuteqaataat oqaaseqarfigilaassavakka.

 

Toqqammaviginiarsimavarput taanna Fru Kristine Raahauge-p siunnersuutimini eqqaasaa piaarpallaat­siartutut isigigallarparput, kisianni saaffiginnittoqassappat aammalu arlaanni equngassutsinik takkutto­qarpat, taava taanna tunngavigalugu allanngortiterinerit inississavagut.

 

Jakob Siverthsen-ip siunnersuutaanut tunngatillugu, siullermik ilinniartitsisussaqarnniarnermut tunnga­sut ilaatigut aamma tikinneqarmata, una oqallinnermi atorneqassappat iluatigaara, taamaattumillu oqaatigerusullugu, ullumikkut tassa 1997-98-imi nunatsinni iliniarfissuarmi iliniartitsisunngorniarlutik atuartut 125-iupput, taamaalillunilu ilinniartitaaneq ilinniartitsisunik annertusisimalluni.

 

Isumalluarnartoqarporlu, taamaakkaluartoq Jakob Siverthsen-ip siunnersuutaa malillugu oqarpugut: Isorliunerusuni nunaqarfinnilu ilinniartitsisoqarneq, ukiuni taama amerlatigisuni, uani taaneqartutut, naatsorsuutiginngilarput taassuma tamakkiivilluni aaqqinneqarnissaa, ajornartorsiut annertuvoq, taamaakkaluartoq erseqqissumik oqaatigissavara: Ilinniartsitsisoqarniarnikkut inatsisigut peqqussutit tunngaviusut eqaattorujussuupput, pingaartumik nunaqarfiit isorliunerusullu ilinniartitsisussaqarniar­nerat eqqarsaatigalugu, ullumikkut taannarpiaq atorparput, Scoresbysund-imi ilinniartitsisussaaleqiner­mut.

 

Tamakkuninnga peqareeerpugut sillimmataaasunik, taannalu atorsimavarput, ajuusaarnaraluartumilliu­na, Illoqqortoormiuni ilinniartitsisut amigaatigileratsigit annonce-liigatta nunatsinni Danmark-imilu. Qinnuteqartutuaasimapput Ammassallip Kommunea-ni nunaqarfinni ilinniartitsisutut inissisimasut, taakkulu allatut ajornartumik Illoqqortoormiunut ingerlatittariaqarsimavagut, soorngunami taanna uagut tungitsinniit qinnuteqartunut taakkununnga oqarsinnaanngilagut: -nuussinnaanngilatit tassanii­ginnarniarit.

 

Ajuusaarnarpoq taamaammat, kisianni iliniartitsisut aamma namminneq kissaatitik tunngavigalugit arlaannik kissaatigisaqartarsinnaanerat ataqqineqartariaqarpoq, ilaatigut misilittagaqarfigigatsigit naaggaaraangatsigit tamaatuma kingunerisarmagu atuarfimmi ilinniartitsisutut atorfeqarnerminniit tunuarnerinik.

 

Uani ussernartorsiornaraluarpoq ilaatigut oqaaseqartuniit aamma tikinneqarmat ullumikkut isumaqati­giinninniarnerni killiffigisimasarput, naalakkersuisuniit taaassuma aaqqiniarnissaa ilungersuullugu massakkut sulissutigaarput.

 

Unalu paasillaquara, isumaqatigiinninniarnerit ingerlaqqinnissaanut tunngasunik ammaannavittumik maanngaaniit tamaasa oqaluttuarisinnaanngilagut, isumaqatigiinninniarnerit inissisimaneri pissutigalu­git, taanna ajusaarutigissavara tamakkiisumik maani, qanoq iliuuseqarnissarput taan­na oqaatigiumann­gilara, suliassaq ilungersuullugu massakkut ingerlakkatsigu.

 

Taavalu tunumi ilinniartitsisussaaleqinermut tunngatillugu assersuuteqalaarusuppunga, ilaatigut nuna­qarfinni ilinniartitsisussaaleqineq pillugu kommunet ilaat annnertuumik iliuuseqarsimapput, qularnann­gitsumik aamma tunumi isorliunerusumilu atorluarneqarsinnaasunik, tassa kommuneni Kangaatsiami, Uummannami Upernavimmilu kommunet annertuumik qanoq iliuuseqarsimapput najugaq qimanngik­kaluarlugu ilinniartitsisunngorniartarnerup aaqqissuunneqarnissaa suleqataaffigalugu, tassa taanna qallunaatut decentral læreruddannelse-mik taaneqartartoq, kommunenit taasanniit soqutigineqarluni ingerlanneqarsimavoq kinguneqalereersumik ullumikkut, isumaqarpungalu aamma isorliunerusuni nunaqarfinnilu taamatut aaqqissuussisinnaanerit kommunekkoortumik pilerisaarutigineqarpata inernera aamma taannaratarsinnaasoq amerlanerusut atuartitaaneq taanna atorlugu ilinniartitsisunngorniartut, tasssani ilaatigut eqqarsaatigaagut sivisuumik timelærer-itut sulereersimasut, tassani periarfissaqartuar­tarmata taamatut ilinioartitsisuunngrosinnaanissaminnut.

 

Siumup oqaluttuata ilaatigut aamma taammagu pikkorissartinneqarnissat, ilinniartitsisut eqqarsaatiga­lugit, assut taanna nuannaraara, ilumoormammi taanna, Ilinniarfissuullu maannakkut aaqissuunerani tappiffiginiakkatta ilagaat, tassa aamma palasissat ilinniartitaanerannut tunngatillugu, pikkorissarnerit assigiinngitsut Ilinniarfissuarmi qitiusumik ingerlanneqarsinnaalernissaat ilanngullugu pilersaarusiorlu­gu massakkut ingerlakkatsigu.

 

Naammanngilaq ilinniartitsisoq soraarummeerluni ineruni, tassa oqassasoq: -Ilinniarnera ingerlaqqit­tariaqanngilaq. Imaalluinnarpoq ilinniartitsisoq pinngitsoorani pikkorissartuartariaqarpoq ullutsinni piumasaasut angummaffigissagunigit.

 

Aamma Siumup oqaluttuata oqaatigaa, erseqqarilluinnartumik Maliinannguaq Markussen Mølgaard-ip siunnersuutaa isumaqatiginngilluinnarlugu, erseqqarippoq, taakkulu uteqqinngikkaluarlugit oqaatigi­laarlara ilaatigut Maliinannguaq oqaaseqarnermini oqarmat ilinniartunut piumasaqaataasut annertusi­sariaqartut, oqarluni ilinniarnerminni kingorna utersinnaanerat ukiunilu aalajangersimasuni maani sulisinneqarsinnaanerat.

 

Tassunga tunngatillugu eqqasitsissutiglaarusuppara ilinniartunut uani ilinniartitsisunngorniartut kisiisa eqqarsaatiginngikkaluarpakka, ilinniarnerisa nalaani aap, Landskarsiminngaaniit akisssarsiaqartillugit akilersorpagut, kisanni aamma uani inimi, Inatsisartut aalajangersagaannik piumasaqaateqarpoq, sakkortuumik piumasaqaateqassasugut taavalu atuarnerminnik nakkutiginninnerat malittarilluinnassal­lutigu, taanna malinnaaffigisarparput, nunarpulluunniit qimakkalu­araangassuk, atuarnerminnik paarin­ninngippata, taakkua atuarnerminni akissarsiarisaat peerneqartussaapput, kisianni nakkutigisatsinni inernera amerlanertigut nunannernerpaaq tassaasarpoq allagartassaminnik pissarsisarmata, atuarner­minnik naammassinnillutik, taannalu pissarsiarigaangassuk maanngaaniit nakkutiginninnerput unittar­poq.

 

Maliinannguup aamma oqaaseqarnermini taanna oqaatigisaa uterfigeqqilaassavara, naak Siumup oqaaseqartua uani pigaluarlugu, kisianni utertaqattaarusunngilakka tamaasa, uangattaaq pisortaqarfit­sinni angajoqqaanik tamakkuninnga paasinnerusuttunik sianerfigineqartarpugut, kisiannili nassuiaak­kaangatsigit, nakkutiginninneq qanoq sumullu killeqarnersoq, paasinnilluarlutik akuersaarluartarpaaat, naak ilaatigut meeqqatik sivisuumik immaqa atuarsimaneri pillugit maqaasinermik kinguneqartillugu taamatut apeqqutilliisaraluarlutik.

Siumup oqaluttua qutsavigissavara, apeqqutit uani pineqartut erseqqarilluinnartumik ilusilerlugit maani nassuiaatigimmagit.

 

Atassutip oqaluttuanut oqaatigilaarlara, erseqqarilluinnartumik oqaatigineqarpoq taaanna isorliuneru­suni ukiut 37-it ilinniartitsisussaaleqinerup aaqqilluinnarlugu aaqqinnissaa ilimaginngikkipput.

 

Killormut ilinniartitsisussaaleqineq ingerlalereerunnarsisimassanersoq, taanna upernarsaruminaappoq, soorlu ukioq kingulleq, maj-ip aallaqqaataa tikikkatsigu paasivarput nunatsinni ilinniartitsisut 85-it amigaatigalutigit.

 

Taakkua tamatuma missaaniikkajupput, ukiuni nalinginnaasuni, taamatut oqarninnut pissutigaara ullumikkut killiffipput ukiunut allanut naleqqiulllugu immikkorluinnaq isigisariaqarmat.

 

Ilinniartitsisunngorniarnerup soqutigineqarnera soorluuna annertusiartortoq, ilaatigut GU-miit naam­massillutik anisut arlalissuit qinnuteqartarmata, seminariami atualerumallutik ilinniartitsisunngorniar­lutik.

 

Aamma Atassutip oqaluttuata erseqqissumik isummat uani oqaatigivai, uani ataatsimiititaliap sammisi­masai eqqarsaatigalugit, ersarissunik taamatut aamma oqaaseqarnera qujassutigissavara.

 

Inuit Ataqatigiinniit oqaaseqaatit pillugit una pulaffigissanngilara, Siumumut saatillugit oqaatigineqar­tut, uanili erseqqisuumik oqaatigilaarlara, soorngunami Naalakkersuisunut Ilaassortat arfineq marluu­vugut, pisussaaffilerneqartarpugut assigiinngitsunik, suut tamaasa nalilersorluareerlugit aallartariaqar­simavunga Japan-imut, kisiannili angalanermi tassani suliassat asssigiinngitsut, soorlu aamma ilinniar­titsisunut isumaqatigiinninniarnerini killiffiit qimaannavillugit qimanneqarsimanngillat, suliassat ingerlanneqartuarsimapput, taamaattumik naammassiniagassat inuiaqatigiinnit piumasarineqartut tunngavigalugit taamatut angalaarnerput isumaqarpunga uani malersorneqartariaqanngitsoq.

 

Uteqqiinnassavara isumaqatigiinninniarnermi killiffik pillugu, naak ussenartoqarsinnaagaluartoq maanngaanniit akuliuffigissanngilara.

 

Uani aamma Inuit Ataqatigiit oqaluttuata tikkuarpai periarfiusinnaasut assigiinngitsut, soorlulu oqare­ersunga Naalakkersuisuni maannakkut ilungersortumik killiffitta aaqqiiviginiarnissaa sulissutigaarput.

 

Kisianni Inuit Ataqatigiit oqaluttuat aamma qutsavigissavara erseqqissumik uani isummermat nunatsin­ni ilinniartitisisut atorffinitsinneqartarnerannut tunngatillugu ingerlanneqaannartariaqartoq ilinniartitsi­sut ilinniarluarsimasut siammasissumik inissinneqarnissaat ilumoorpoq.

 

Soorlu Jakob Siverthsen-ip oqaatigisaa, nunaqarfinni tamakkua amigaatigineqartillugit taava qanorngu­na iliorluta aaqqiiniarniartugut? Taassuma aamma ilagivaa, ilinniartitsisut arlaannik aalangersimasu­mik ilinniarttitsissuteqartut siammarlugit inissinneqarsinnaanissaat, tassa taanna isumaqatigilluinnar­para.

 

Taava Inuit Ataqatigiit oqaluttuat paatsuulaarsimanera pillugu qinnuigissavara oqaaseqaammini, tassa Maliinannguup siunnersuutaanut tunngatillugu 59 procent-it taanna killormut saatillugu paasisimam­magu, uani pineqarput ilinniartunit ima amerlatigisunit 59 procent-it nunatsinnut utertarput, taanna isumaqatigiissutigisinnagutsigu ajussanngilaq. Taannalu qanoq isumaqarfigineripput erseqqissumik oqaatigereerakku uterfigissanngilara.

 

Inuilli Ataqatigiit suli qimatsinnagit, Maliinannguup ilaatigut tikitaa erseqqissaateqarfigilaarusuppara, tassa 1993-imi sukaammersimaqaarput, soorlu qallunaat eqqartukkatit nunatsinnukarniartartut paasi­gaangamikku meeqqatik akiliutsillutik atuarsinnaasut, taavalu immaqa atuarfinnut qulliunerusunut iserniarnerminni ajornannginnerusumik iliorsinnaaneri, taakua aamma inimi maani isersimaffigisatsin­ni Inuit Ataqatigiit aamma peqataaffigisaanik 1993-imi allanngortissimavagut imaalillugit:

 

Tamakkua anguneqarsinnaanngillat avataaninngaaniit tikitttoq, nunatsinni ukiuni tallimani najugaqare­eqqaartinnagu. Tassa ullumikkut imaattoqanngilaq tikinniariarlutik meeraasa ilinniariartorsinnaanerat allallu maanngaaniit akilersorneqalersartut, maanngaaniilli uanga pisortaqafinninngaaniit taamatut Inatsisartut namminneq aaqqiivigereerpaat, taakkua qanga pisuusimasut akuersaaginnarneqarsinnaann­gitsut taannarpiarlu tunngavigalugu 1993-imili allanngortereerparput.

 

Akulliit Partiiat erseqqarissunik naattumik isummerpoq, taakkulu erseqqaarissut oqaaseqartumut qujasssutigissavakka, aamma Katttusseqatigiinniit erseqqarissut saqqummiunneqarput, isumaqarpunga­lu annertunerusumik malersortariaqanngittut uani isummat ersarilluinnartumik oqaatigineqarmata.

 

Taamatut oqaaseqarlunga, qujavunga tamanut partiit sinnerlugit oqaaseqartunut, soorlulu aamma neriorsuutigereeripput uani neriorsuutigisagut, upernaaru nangeqqikkumaarpagut paasissutissat assi­giinngitsut.

Aammattaaq taama oqarlunga ataatsimiititaliaq sulillluarsimanera pillugu qutsavigissavara.

 

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat:

Oqallinnermi maani, maannakkkut naammasssilersumi ilanngullugu oqaatigissavara ilinniartitsisut pillugit maannakkut Naalakkersuisut suliassat malittareqqisssaaraat, soorlu oqaatigineqartoq, ingerlan­neqarmat, aammalu taamatut illuatungereeriit nassaarniarneranni piffissaq manna iluatsillugu oqaati­gissavara uagutsinnut aamma pingaaruteqarmat, maannakkut aqqutissarsiornermi illuatungigut aamma imminnut nassaariniarnissaat pingaaruteqarpoq.

 

Ilinniartitsisut nalunngisatsitut marlunngorlutik peqatigiiffittut ingerlapput, taakkualu imminnut nanil­lutik peqatigiillutik naaperiarfigisassatsigut oqaloqatigiinnissamut iliuuseqarnissaat, taanna pingaarute­qartutut nalilersimavarput.

 

Ajornartorsiutigaarpummi tamanit naluneqanngitsoq, isumaqatigiissutit 1992-imeersut najoqqutaralugit Kalaallit Nunaanni Kattuffiit aaqqissuunneqarsimasut isumaqatiginiagassarigatsigit, aammalu taakkua isumaqatiginiarnerat aallaaviussalluni.

 

Periusissalli tamakkua ilungersorluta nassaariniartillutigik pifffissaq manna iluatsillugu aamma oqaati­gerusuppara pingaartoq, illuatungaaniittut ilinniartitsisut imminnut ataatsimoorlutik naniniarnissaat aaqqiiniarnermi pingaaruteqarmat.

 

Kristine Raahauge, Siumut:

Siullermik ataatsimiititaliap siulittaasuatut partiit oqaaseqaataannut, pingaartumik Jakob Siverthsen-ip ilinniartitsisussaqarniarnermik ajornartorsiutit pillugit oqallissaarutaanut annertuumik oqaaseqaataa tassanilu ajornartorsiutit ilungersunartut tamanit anigorniarneqarnissaanik piumasaqaatit ersermata qutsatigingaarpagut, taamaasillutik aamma Naalakkersuisut suleriaqqinnissaminni Inatsisartut oqariar­tuutaaat malillugit sulinissaat kissaatigisarilluinnaratsigu.

 

Maliinannguaq Markussen Mølgaard, ajuusaarnartorujussuuvoq, tassami siunnersuuteqartut tamarmik aggersarneqarnikuupput, soorlu aamma Jakob Siverthsen aggersimasoq, allattoqarfitsinniilli nalu­naarutigineqarsimavoq ataatsimiinnitsinni apeqqutigineqarmat, sooq illit agginngitsutit, ataatsimeeqa­taallutit periarfissaq taanna atorluarniassagakku, nalunaarfigineqarsimavugut aggersinnaanatit nalu­naarsimasutit allamik susassaqarnerit pissutigalugu, tassa taamaalilluta uagut aggersaasimanerput ersersinniarpara.

 

Naalakkersuisut akissuteqaataannut tunngatillugu, aammalu partiinit oqaaseqaatit ersarissumik nassui­aatigereermagit, paatsuualaarnerillu aaqqereermagit uanga taakku uterfigeqqikkusunngilakka.

 

Kingulliullugu siunnersuutiga sooq siunnersuutigisimanerlugu nassuiaateqarfigilaarniarpara, una pinngilara inatsimmik allanngortitsinissaq, inatsit ajoquteqanngilaq, uaniuna pigiga inatsisip iluani nalunaarusiornermi nalunaarutip allanngortilaarnissaa.

 

Taamatut siunnersuuuteqarninni aallaaviuvoq atuarfimmi siulersuisut aallartinneranni ajornartorsiutit takkussortut, allaallu KIIP-imiit Qanoruukkut nassuiaatigineqarlutik, inatsit aatsaat atuutilermat, tassa ajornartorsiutit immaqa takkutttarsinnaasut, taannarpiaq tunngavigalugu, ataatsimmiititaliap siulittaasu­atut tusaaginnarsinnaannginnakku, misissorsimavara inatsisit ajortoqarnersut, takusinnaavarali inatsit ajunngitsoq, tamatuma kingorna inatsit anlunaarusiarlu sanileriisillugit misissuataarnerani siunnersuut taanna pilerpoq.

 

Naalakkersuisulli akissuteqarnerminni siunnersuutiga suliassatut ingerlateqqittussaammassuk tunuar­tippara, kisiannili immaqa siunnersuutinni pinngitsoorneqarsinnaassagaluarpoq, soorlu ataatsimiititali­ami tikkuaripput, nalunaarusiornermi annertuumik innnuttaasunut atuisunut attuumassuteqaraangata ataatsimiititaliap tusarniarneqartarnissaa, neriuppunga taanna siunissami eqqaamaneqassasoq.

 

Bjarne Kreutzmann-imut qujavunga tapersermanga, oqareernittulli aaqqiiniarnermi neriorsorneqare­erama, siunnersuutiga tunuartippara.

 

Jakob Siverthsen, Atassut:

Naattunnguamik. Erseqqissaatigilaarniarpara ilinniartitaaaneq sunaluunniit Atassutip pingaartimmagu, apeqqutaatinnagu meeqqat atuarfianni ilinniartitaaneruppat imaluunniit universitet-ini ilinniartitaa­neruppat.

 

Kultureqarnermut, ilinniartitaanermut ilageeqarnermullu ataatsimiititaliap siunnersuutinnut paasinnillu­arluni tamakkiisumik tapersiinera, kiisalu partiit tamarmik ajornartorsiummut ilungersunartumut paasinninnerat qujassutigaara.

 

Siunnersuut imaannanngitsorujussuuvoq, maannakkut nunatsinni ilinniartitsisussaqarniarneq taama ilungersunartigisoq eqqarsaatigalugu, pisariaqarpoq minnerpaannguakkulluunniit aaqqiisinnaagutta pitsannguallaataassaaq annnertoorujussuartut tiguneqarsinnaasoq, pissutigalugu nunatsinni oqaasinnaa­qarpugut: Meeqqat inuusuttullu siunissaraavut, meeqqat inuusuttullu pisuussutitta pingaarnersaraat, oqaatsit ilumooorluinnartut timitalerniasssagutsigik meeqqat inuusuttullu pitsaasumik angusaqarfiullu­artumillu atuartitaanissaat ilinniartitaanissaallu aqqutissat pingaarnersaraat.

 

Ullumikkut nunatsinni isorliunerusuniittuni, pingaartumik nunaqarfinni ilinniartitsisunik ilinniarluarsi­masunik (missukutaajuarneq) minitaajuarneq aaqqinniartariaqarpoq, tamatumani politikerit kisimik isumalluutigineqassanngillat, aamma kattuffeqarpoq, kattufffik sakkortunerusumik pisussaaffilerneqar­tariaqqarpoq.

 

Meeqqat pitsaasumik angusaqarfiulluartumillu ilinniartitaanissaat ajornartorsiutaavoq imaannaannngit­sorujussuaq, oqaatigineqareerpoq ullumikkutulli taamatut ingerlasoqaannassappat, qaqugorsuarmut ajornartorsiut aaqqinneqarsinnaanngilaq, soorlu aamma kultureqarnermut, ilinniartitaanermut ilagee­qarnermullu ataatsimiititaliap isumaliuutiisssiiissutaani oqaatigineqartoq ajornartorsiut ukiut 20-it 30-illu qaangiuppata aatsaat qaaangerneqarsinnaajumaartoq, immaqa, aa, ila utaqqineq sivisussaqaaq, aaqqiiniarnissamut, taamaattumik nukiit ataatsimut katersorneqartariaqarput.

 

Nunatsinni ilinnniartitsisunik ilinniarluarsimasunik illoqarfinni pingaartumik avalliunerusuni min­nerunngitsumillu nunaqarfinni amigaataanerat ajornartorsiutaaareersoq eqqarsaatigalugu, suli ajornar­torsiut annnerulerpoq, immikkut tapisiaqartitsineq isumaqatigiissutigineqarsimammat.

 

Illoqarfiit ilaanni ajunngitsumik kinguneqaraluarluni kisianni annertunerpaamik nunaqarfinni ajornar­torsiut kingunipiloqarsimavoq, ilaatigut nunaqarfiit ilaanni timelæreriinnarnik ilinniartitsisoqarnermik kinguneqarsimalluni, immikkut tapisiaqarneq oqareernittut ajunngikkaluarpoq, isumaqarpungali isumaqarpunga nalilersoqqinneqartariaqartoq, ukiut 20-it suli nunatsinni naammattunik ilinniartitsisus­saqarniarneq ajornartorsiutigisussaagipput oqaatigineqarersoq aallaavigalugu.

 

Apeqqut taama ilungersunartigisoq eqqarsaatigalugu siunnersuuteqartutut matumuuna kissaatigissa­vaara, ilinniartitsisunngorniartut atugarisaat nalilersoqqittariaqannginnersut, taassuma saniatigut ullumikkut ilinniartitsisunngorniarluni atuarfik naammannersoq, taakku nalilersugassat  ilaattut ilann­gunneqarnissaat kissaatigaara, taamaalilluni immaqa ukiut 20-it 30-illu angunngikkaluarlugit ilinniar­titsisut atorfissaqartitagut angusinnaassavagut.

 

Peter Ostermann, Atassut:

Qujanaq oqaluttutta avataatigut oqaaseqarnissannik akuerineqarama, marlussunnguit oqaaseqarfigissa­vakka.

 

Siullermik Inuit Ataqatigiit oqaatigeqattaarpaat ajoralugu Naalakkersuisunut Ilaasortaq Konrad Steen­holdt, Nagano-mi Olympiade-mi Naalakkersuisunit peqataatinneqarsimammat. Isumaqarpugut tunnga­vissaqanngitsoq isornartorsiuineq, Naalakkersuisutta aalajangersimanerat aallartitaqarumallutik, aalajangernertut torrrallatatut isigaarput, tassami inuusuttortagut nunarsuarmi pikkorinnersiukkat akornanni masssakkut peqataapput, taamaalillunilu Naalakkersuisut tapersiinerminnik takutitsinerat aalajangernertut pitsaasutut isigaarput, qujaffigalugillu.

 

Aappaa tassaavoq Maliinannguaq Markussen Mølgaard-ip siunnersuutaa imaaliiinnarlugu itigartinne­qarmat assorsuaq uggoraara, tunngaviatigummi isumaqatigaara, radio-kkut tusaannarlugu assut isumaqatigisimavara.

 

Uggornaqaaq imaaliinnavillugu peersinneqarmat, ajunngitsumik siunertaqarpoq, oqaluttut oqaasiisa ilaat atoraanni, nalitsinni meeqqat marluinngorlugit avikkutsigit, ilai ilinniartitsisorissaartut, ilaat allaalluunniit ilinniartitsissaqartinneqanngitsut, tiguinnakkanik timelærerinik pingaartumik nunaqarfin­ni, aamma illoqarfinni taamaattoqarpoq.

 

Meerarpassuit perortinnialerpagut ilinniagaqanngitsut, perorunik qanoq pissappat? Sussappat? Inuiaqa­tigiinni allerpaassanik perortitsinialeqaagut, allaat una takuinnaraanniluunniit ataatsimiititaliap isuma­liuutissiissummik taasaa, ullumikkut taamaaginnassappata nunaqarfinni ilinniartitsisussaqarniarnerit ukiut 20-30-it ingerlanerini immaqa aatsaat aaqqinneqarsinnaasut, ukiunimi taakkunani perortussat meeqqat taava?

 

Tamakku tamaasa eqqarsaatigalugit Maliinannguup siunnersuutaa tunngaviatigut assut isumaqatigigaa­luarpara, aamma isumaqanngilanga inuttut pisinnaatitaanermik innarliinerussasoq, allatulluunniit sorpassuarnik tunngavilersorluni imaattornerusoq, pisussaaffiliivoq, tassa kisimi, allaalluunniit inga­sannermik eqqarsaraluarpunga, nunatta avataani ilinniartut kisiisa pinnagit, aamma nunatsinni ilinniar­titagut, nukatsitsivallaaleqaagut, piumasaqarnerusariaqalerpugut, uggornaqaaq imaaliinnarlugu peerne­qarmat, nalilersorlualaarsimasariaqaraluarpoq.

 

Ruth Heilmann, Siumut:

Oqaatigerusuppara nunatsinniuna ilinniarfinnik amigaateqaratta Danmark-imut ilinniariartortartut, ilaat ukiut arfinillit qulillu akornanni Danmark-imiittariaqartarput, naak nunatsinni ilinniarusukkaluarlutik. Taamaattumik nunatsinni ilinniarfinnik pilersitsinissaq sakkortunerusumik suliniutigineqartariaqarpoq, aamma Ilisimatusarfik annertusarusupparput, taanna aamma akuersissutigereernikuuarput, taamaattu­mik tamakku pinngitsoortissagutsigit pilerisaarinerit aamma sakkugisariaqarigut.

 

Ataatsimiititaliap isumaliuutissiissutaani oqaatigineqarpoq massakkumiit ukiut 20-it 30-illuunniit qaangiuppata ajornartorsiutaasut qaangerneqarumaartut, aamma 1970-ikkunni taamatut oqartoqarpoq, ukiut 20-it qaangiuppata ilinniartitsisussaaleqiunnaarumaarpugut, taamaattumik Siumumiit ilungersor­tumik kissaatigaarput ilinniartitsisussaaleqinerujussuaq eqqarsaatigalugu, immikkut arlaatigut iliuuse­qartoqartariaqartoq, neriupppunga aamma Naalakkersuisut tamanna ilungersuullugu suliassamissut massakkut tigugaat, aamma naatsorsuutigilluinnarpara KANUKOKA tassani suleqataajumassasoq, tassami kommuneni isorliunerusunilu nunaqarfinni aamma ilinniartitsisussaaleqineq annertoqimmat.

 

Timelærerit tiguinnakkatut oqaatigineqaqattaartut ukiorpassuit timelæreriusimasutut misigisat imaan­naanngillat, taamaattumik piumasaqaaterput, timelærerit ataavartumik pikkorissartinneqarnissaat aaqqissuutamik ingerlanneqaqqilernissaa, taanna kaammatttuutigisarput tigulluarneqassasoq, tassami timelærerit pikkorissartinneqarunik aamma qiimmaallaatigissaqaat, taamatullu aamma angajoqqaanit akuerineqarnerullutik atuarfimmi sulilernissaat taanna anguneqartariaqarmat, iluaqutaapput time­lærerit, tassa ilinniartitsisussaaleqinermi massakkkut allaat 20 procent-imik atorneqarmata.

 

Maliinannguaq Markussen Mølgaard-ip siunnersuutaanut oqaaserisagut uanga naatsorsuutigaara oqaaserigatsigit taamatut oqarusukkatta oqarpugut, aalajangiusimavagullu, aamma sakkortupput, isumaqaratta siunnersuummi taamatut eqqarsarneq Maliinannguup eqqarsariartaasaanut soorlu uanga akerliutipajaarlugu, taamaattumik oqaaserisagut tassaniittut aalajangiusimasagut taamaaginnassapput, naatsorsuutigaaralu neriuutigalugulu eqqunneqasanngitsoq, tassami ilaatigut inuit pisinnaatitaaffii aamma eqqarsaatigalugit taamatut iliorneq naleqqutinngimmat, aammalu anigoriartorneqartoq Naalak­kersuisut oqaatigivaat, soorlu ukiut tallimat nunatsinneereernerup kingorna aatsaat periarfissamik taamaattumik ilinniarnersiutinik tunineqartarnerat sukateriffigineqarnikuuvoq.

 

Aammalu Inuit Ataqatigiit kikkulluunniimmi aamma kattuffiit siulersuisuunerit sulinerat uagut akuliuf­figinngilarput, isumaqarpungalu ataqqisariaqartut siulersuisuunerit taamatut ataatsimiinnertik iluatsillu­gu, ajornartorsiut isigiinnarnagu taamatut saqummiutaqarnerat pissusissaavoq, aamma ajornartorsiut imaannaannngitsutut Siumumiit isigineqarmat, taanna erseqqissaatigaarput naalakkersuinikkut piuma­saqaatigalugu, isumaqarpunga taamatut iliorneq aamma pissusissamisoortoq, aammalu aalajanggiusi­mavarput Naalakkersuisut kaammattuigatta, taamatut ilinniartitsisussaaleqinerujussuaq massakkut, aamma aporfiusut ukiamullu aallartinnissami aamma pitsaasumik atuartut atuartinneqarnissaannik erloqinartorsiorneq uaguttaaq erloqinartutut isumaqarfigigatsigu.

 

Taamaattumik uani oqaaserineqartut Siumumiit oqaaserineqareermata nangeqqikkumanagit taamatut naatsumik erseqqissaateqalaarpunga.

 

Manasse Berthelsen, Inuit Ataqatigiit:

Siullermik utoqqatsissutigilaassavara killormut allattuulaarsimagama saqqummiussanni. Aap, ilumoor­poq 41 procent-it utinngitsoortarput Danmark-imiit, kisiannili imatut oqartoqartassappat 41 procent-i soqutaannginnerarlugu, oqaatigissavara 41 procent-i suli annertoqaaq, 59 procent-i aamma eqqarsaati­gigaanni aamma 41 procent-i annertuvoq.

 

Ilinniartitaanermut Naalakkersuisup oqaatigaa isumaqatigiinninarnerit ingerlasut, sunaaffa isumaqati­giiniartoqarpoq, tassami DLF-i eqqartuussivimmut tunniunneqarpoq, nunatsinniittorlu GLF NAK-mit anisinneqarmat isumaqatigiinniarfigineqarsinnaanngitsutut isigineqarpoq, taamaammat takujuminaat­sippara suut isumaqatigiinninarnerit maannakkut ingerlanersut.

 

Apeqqutigisarput GLF-ip isumaqatigiinniarfigineqarnissaanut suut aporfiunersut akineqanngimmat ajuusaarutigaarput.

 

Maliinannguaq Markussen Mølgaard, Inuit Ataqatigiit:

Ataatsimiititamut aggeqqusaasimannginnera pissutigalugu erseqissaatigilaarniariga, tassa aap piffissaq taanna allamik oqaloqateqarsimavunga, kisianni piareersimasimavunga aggeqquneqarnissannut, kisianni aggeqquneqarsimanngilanga, naluara tasssani paatsooqatigiiinneq pisimanersoq, kisianni utaqqigaluarsimavunga aggeqquneqarnissannut.

 

Assersuutitut taalaarniarpara Peqqinnissamut Naalakkersuisup ukiarmi tulluusimaarutalugu oqaatigaa nakorsat 20-it massakkut ilinniartut, taakkunani qassimmitaava utissappat? Naluarput, 41 procent-i utissanngippata taava immaqa arfineq pingasut utinngitsuussapput, isumaqarpunga utinngitsoortut arfineq pingasunik amerlavallaartut, uffa taama nakorsat amigaatigitigigigut.

 

Naggasiutigalugu qujaannassaanga Peter Ostermann-imut, paasinnimmat isumaqataallunilu, kiisami paasinnittumik maani nunannaarutigsannik takusaqarama, qujanaq.

Konrad Steenholdt, Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq:

Oqallinneq nuannerpoq, isumaqarpungalu ersarissunik maani saqqummiussaqartut qutsavigisariaqarlu­git.

 

Ilisimatitsissutissatut oqaatigilaarusuppara 1987-imi nunatsinni Ilisimatusarfik aallartippoq, ullumik­kullu ilinniartut ataatsimut katikkutsigit 120-it tassani atuarput, tassanilu 59 procent-inik oqalunnitsinni taakkua ilanngunneqarsimanngillat.

 

Soorngunami eqqaamasariaqakkatta ilagivaat avammut aallarartut kisiisa isumalluutiginagit aamma nunatta iluani ilinniaqqissinnaanerat arajutsisimanagu, ukiumiit ukiumut piorsartuarpagut, aammalu taanna suliaq suli ingerlaqissaaq, ilaatigut annertuunik pilersaaruteqarpugut inissaqarniarnikkut atuar­feqarnikkullu atugaasa, ukiarmimi oqallikkatta paasereerparput Ilisimatusarfimmi tattuunnersuaqartoq, tamakku aaqqiissutissaannik suliniutigut massakkut pilersarusiorlugit ingerlappagut.

 

Ilinniartitsisuinnarnut procent-ilersuilluni qimaguttarnermut tunngasut soorngunami oqallinnerugin­nanngilaq, kisianni Maliinannguup siunnersuuutaa imatut paasivara ilinniariartorlutik aallartartut uani ilinniartitsisunut tunngasuteqanngitsortaa taanna eqqaamalaallaqquara.

 

Manasse Berthelsen-ip apeqqutaanut tunngatillugu oqaaseqarumannnginninnut tunngaviuvoq, oqaravit sunaaffami isumaqatigiinninniartoqartoq, NAK-mi isumaqatigiinninniutit assigiinngitsunut tunngassu­teqartut suli piariinngillat, pissutigalugu taasisitsissutigineqartussaammat ilaasortaniit, taannalu aatsaat piareerpat ilisimalissavarput qanoq pisoqarumaarnersoq, taannalu utaqqisariaqarparput qanorluunniit piumatigigaluarutta piumanngitsigigaluaruttalu, taannarpiarnguna pissutigalugu annertunerusumik oqaluttuarnissamut tunuarsimaartugut, taamaattumik GLF-imut tunngatillugu aamma apeqqutigisat isumaqarpunga iserfigissallugu mianernartuusoq, taannarpiarluuna tunngavigalugu oqaatigigiga apeqqutinut taakkununnga ikkukkumanagu.

 

Marianne Jensen, Peqqinnissamut, Avatangiisinut Ilisimatusarnermullu Naalakkersuisoq:

Nunatsinniit ilinniagaqarnersiuteqarlutik Danmark-imi nakorsanngornianiit 21-it ataatsimeeqatigivak­ka, tamakkinngilakka, amerlanerupput nakorsanngorniat Danmark-imi, taakkuanngalu 21-it ataatimee­qatigivakka aammalu taakkua qanimut attaveqarfiginissaat pingaartillugu, aamma siunissami, qila­naaralutigulu nunatsinni sulilerumaarnissaat.

 

Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuat:

Taasissutigissavarput ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartut, tassa ataatsimiititaliami Inuit Ataqatigiit sinnerlugit ilaasortap ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut aalajangiinerannut isumaqataanani ikinnerussuteqartutut imatut oqaaseqaateqarpoq:

 

-Nunatsinni ilinniarsimasunik inuttassaaleqinerujussuaq akiorniarlugu, Maliinannguaq Markussen Mølgaard-ip siunnersuutaa Inuit Ataqatigiinniit isumaqatigaarput, ingasattajaarnerunngilarmi piuma­sarissallugu Danmark-imi ilinniartuutitta akissarsiaat angalanerat nuunnerallu allallu aningaasartuutit nunatsinniit akilersoriarlugit, nunatsinni ukiut aalajangersimasut sulisarnissaat ingerlanneqartalerpat.

 

Tassunga isumaqataasut qinnuigissavakka nikueqqullugit. 6. Tassunga akerliusut nikueqqussavakka. 24  .

 

Taamaalilluni ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut innersuussutaat akuerineqarpoq, taamaalillutaq­lu aamma ullumikkut oqaluuserissaq immikkoortoq 26, Kultureqarnermut ilinniartitaanermullu ataatsi­miititaliap isumaliuutissiissutaa siunnersuutillu ilanngullugit suliarineqarneri naammassipput.

 

Oqaluuserisaq naammassivoq.