Oqaluuserisassani immikkoortoq 100-1 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut arfersaneq
tallimaat, pingasunngorneq 15. maj 2002 nal. 09:03
Mikael Petersen, apeqquteqartoq, Siumut.
Kalaallit Nunaat Inatsisartut
suliariaasinni paragraf 36-at naapertorlugu Naalakkersuisunut imaattumik
apeqquteqarniarpunga. Uummannaq Seafood A/S-ip qaleralinnik ukiumut 2000
tonsinik ukioq maanna 2002-mi, ukiunilu tulliuttuni, tassa marlunni tassa
2003-mi 2004-milu, pisassinneqarnissaat Naalakkersuisunit isumaliutersuutigineqalersaarnerluni.
Taamatut apeqquteqarninnut
siunnersuuteqarninnut tunngavigaara piginneqatigiiffiup Uummannap kangerluani
qaleralinnik pisassaasa ukiuni tulliuttuni pingasuni ukiumut 2000 tonsinik
qaffanneqarnerisigut ingelatseqatigiiffik qaleralinnik nunami
tunisassiorsinnaanerminut periarfissarissaarnerulissammat.
Aamma paasillugu nuannerpoq Uummannaq
Seafood-ip qaleralinnik tunisassiornermi saniatigut nunami tunisassiorfissanik
ingerlatsiniarnemini aalisakkat allat ilanngullugit tunisassiariniarlugit
pilersaaruteqarmat.
Tamanna Naalakkersuinikkut anguniakkanut
naapertuulluinnarpoq. Pissusissamisuunngilluinnarpormi Uummannaq Seafood
ingerlatseqatigiiffik aalisartorpassuanik piumassusilinnik pigineqartoq aammalu
nammineerluni 40 million kr-nit sinnerlugit ingerlataminut
aningaasalersuereersoq Naalakkersuinikkut pissutsinik aallaaveqartumik
toqussallugu.
Tamanna Naalakkersuisunikkut
anguniagaanngilluinnarpoq. Tassami Naalakkersuisunikkut siunertaammat
namminersortut periarfissinneqarnissaat.
Uummannap kangerluarni qalerallit ukiumut
6000 tonsit sinnerlugit pisarineqartarput. Taakkunannga 3500-4000 tonsit
tungaannut Royal Greenlandip naammassisinnaasarpai. Sinnerilu 2000 tonsit
Uummannaq Seafood-ip iluarnaarutaasumik naammassisinnaallugit takutittareerpaa.
Tamatumunngalu ilanngullugu suli siunissami pitsaanerulersitsissalluni
qalerallit kisiisa pinnagit aalisakkat allat ilanngullugit nunami
tunisassiariniaramigit.
Aalisarnikkut tunisassiorfeqarnikkullu
ineriartortitsineq nutaamik eqqarsarluni peqqinnartumik paaseqatigiiffiusumillu
unammilleqatigiinneq atorlugu ingerlanneqartariaqalerpoq. Inuit ataasiaakkaat
tunisassiorfiillu ataasiakkaat naalagarsuanngortittaqattaarnagit.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut
siulittaasuat, Atassut.
Apeqquteqartumut Mikael Petersenimut
qujavugut. Taavalu maannakkut akissuteqassaaq Aalisarnermut Naalakkersuisoq
Hans Enoksen.
Hans Enoksen, Aalisarnermut, Piniarnermut, Nunaqarfinnullu
Naalakkersuisoq, Siumut.
Qujanaq. Asasara Mikael Petersen
Naalakkersuisunut ima apeqquteqarputit Uummannaq Seafood A/S-ip qaleralinnik
ukiumut 2000 tonsinik ukioq maanna 2002-mi, ukiunilu tulliuttuni, marlunni
tassa 2003-mi 2004-milu, pisassinneqarnissaat Naalakkersuisunit isumaliutersuutigineqalersaarneqarpa.
Apeqqut.
Aallaqqaasiullugu oqaatigissavara
aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaanni paragraf 5 naapertorlugu ukiut
tamaasa aalisarnermi pisassat Naalakkersuisut aalajangersartarmatigit.
Taamaalillutik pisassiissutit ukiunut arlalinnut atuuttussatut Naalakkersuisut
aalajangersarneq ajorpaat.
Umiarsuarnik tunitsiviliinissamut
akuersissutit aamma ukiumut ataatsimut atuuttussatut tunniunneqartarput.
Taamaalilluni aamma umiarsuarnik tunitsiviliinissamut ukiunut arlalinnut
atuuttunik akuersissuteqartoqarneq ajorpoq.
Sinerissamut qanittumik
qaleralinniarnermut pisassanik aalajangersaasoqarsimanngilaq. Naalakkersuisulli
qaleralinnut tunitsivinnik umiarsualiisarneq maannamut ima aquppaat umiarsuarnut
tunitsivinnut ataasiakkaanut qaleralinnik tonsinik qummut killilikkanik
tunisisinnaanermik akuersissuteqartarlutik. Oqareernittullu akuersissut taanna
ukiumut ataatsimut atuuttarpoq.
Uummannap kommuniani qaleralinnut
umiarsuarnik tunitsiviliinissamut akuersissut eqqarsaatigalugu
tallimanngornermi septemberip ulluisa 28-anni 2001 Naalakkersuisut ima
aalajangiipput.
Akuersissut tunniunneqarmat Royal
Greenland A/S-lu umiarsuaq tunitsivik Kristian Hĝy atorlugu 2002-mi Uummannap
eqqaani umiartut tunitsivittut kisiartaalluni umiarsuarmut tunineqartussanut
pisiortornissaanut ingerlatseqatigiffiup 2002-mi Uummannamut Qasigiannguanut
Qeqertarsuarmut kiisalu Paamiunut qaleralinnut tunngatillugu aaqqiissutissatut
siunnersuummini oqaatigisaatut.
Akuersissutinik pisariaqartitanut
tunniussisoqassasoq Qeqertarsuup tunuani pingaarnerutillugu Qasigiannguni
suliffissuarmut tunisassiassanik pilersuissanik sisamanik
angallatiliisoqarnissaanut taamaaliornermilu aaqqiissutissamik
ilusiliisoqassasoq. Piginnittutut suliffimmilu ingerlatsisutut.
Aalisarnermut, Piniarnermut,
Nunaqarfinnullu Naalakkersuisup aammalu Royal Greenland A/S-ip siulersuisa
akornanni 27. September 2001-mi ataatsimiinnermi oqaluuserineqarsimasutut.
Ilusiliinerup pingaarnerusumik kingunerisussaavaa Royal Greenland A/Sp
isumagissagaat angallatinik pissarsinissaq kiisalu najukkani aalisartunik
suleqatigiinnissamut isumaqatigiissuteqarnissaq.
Taakku siunissami piginneqataassutinik
angallatinillu tigusinissaat siunertaralugu. Tamatunnga taarsiullugu Royal
Greenland A/Sp pisussaaffigissagaa qulaani taaneqartunik 2002-mi
suliffissuarnik suliassaqartitsinissaq aamma nioqqutissiorneq kiisalu
pingaartumik Uummannap eqqaani aalisartut naammaginartumik tunisisarnissaminnut
atugassaqartitaanissaat qularnaassallugit.
2002-mi Uummannap eqqaani aalisarneq
tunisineq nioqqutissiornerlu pillugit ataatsimut pilersaarusiornissap
sulissutiginissaa qularnaaneqassasoq. Royal Greenland A/S-p SIP-p kiisalu
KNAPP-p akornanni ataatsimut pisussaaffiliisumik isumaqatigiissuteqarnikkut.
2002-p kingornatigut pissutsit taamatut
aalajangiinerit Naalakkersuisut aalisarneq pillugu nassuiaataata Inatsisartuni
suliarineqarneranik tunngaveqarumaarput. Nassuiaat Inatsisartut 2001-mi
ukiakkut ataatsimiinneranni saqqummiunneqarpoq. Tamatumunnga atatillugu
nalunaarutigineqassaaq Naalakkersuisut aalajangernerat pimmat aalisarneq
pillugu Inatsisartut inatsisaanni normu 18. 31. oktober 1996-meersumi
siunertatut aalajangersakkami isiginiagassat tunngavigalugit.
Siunertatut aalajangersagaq ima
oqaasertaqarpoq. Paragraf 2. Inatsisip siunertaraa aalisakkat naleqquttumik
ilisimatuussutsikkullu illersorneqarsinnaasumik iluaqutigineqarnissaasa
qulakkeerneqarnissaat.
Immikkoortoq 2. Inatsisip matuma
atortinnerani aalisagaqartuarnissaa kinguaassiortuarnissaallu aamma
aaqqissuulluakkamik ukiullu qanoq ilinera apeqqutaatillugu uumasunik
ilisimatuut nalinginnaasumik siunnersuinerat naapertorlugu pitsaanerpaamik
iluaquteqarnissaq pingaartinneqassapput. Aammalu inuiaqatigiit allamut saassinnaanerannut
pisariaqartitsineq.
Immikkoortoq 3. Inatsisip matuma
atortinnerani inuussutissarsiutigalugu aalisarneq eqqarsaatigalugu
aalisarneqarsinnaasut aalisariutillu pisarisinnaasaasa imminnut naleqquttuunissaat
kiisalu aalisarnermik inuussutissarsiuteqarnermi suliffissuarni
suliareqqiisarfiusuni inuussutissarsiutinillu allani inuussutissarsiummut
attuumassuteqartuni aningaasarsiornikkut suliffissaqartitsiniarnikkullu
isiginiagassat pingaartinneqassapputtaaq.
Taamaalillutik Naalakkersuisut suliassami
tasssani suliassaqartitsiniarneq pingaartissimavaat. Naggasiullugu pissutsit
tulliuttut isiginiaqqussavakka neriullunga paasilluassagitit.
Tunisassiorfinni assigiinngitsuni aalisakkanik
tunisassiornerup ingerlanneranut tunisassiassanik pissarsisarneq
tupinnanngitsumik apeqqutaasorujusuusarpoq. Tunisassiassat
pissarsiarineqartarnerat ukiup ingerlanerani allanngorartaqaaq. Ilaanni
tunisassiassat ikittuinnaat pissarsiarineqarsinnaasarput
soqanngivissiinnasarluniluunniit. Ilaanni tunisassiassat amerlangaalertaramik
tunisassiorfik malinnaasinnaajunnaartarpoq.
Aningaasaqarneq isiginiarutsigu piffissani
tunisassiassaqanngingajavinnerani tunisassiassaqanngivissorneraniluunniit
tunisassiorfiit ammatiinarnissaat akilersinnaanngilaq. Taamaakkuartorli
tunisassiorfiit ammatiinnarneqartarput neriuutigalugu tulaassuilluarnerup
nalaani sinneqartoorutit ima amerlatigissasut annaasat tulassuilluarnerup
nalaani matuneqarsinnaasallutik. Tassalu Uummannami pissutsit taamaapput.
Unammilleqatigiittoqassappat tamanna
naligiiffiusumik atugassaqartitaanikkut pissaaq. Naligiiffiusumik
unammilleqatigiittoqarnavianngilaq arlaat ukioq naallugu pingaartumik ukiukkut
amigartoornarnerani nunami tunisassiorfinnik ingerlatsiinnartarpat. Aappaalu
aasaanerinnaani umiarsuarnik tikisitsiinnartarluni. Tunisassiassallu
amikkisaarutaaleraangata tammaannartarluni.
Tassalu Naalakkersuisut
maannakkuugallartoq Uummannaq Seafood A/S-ip 2002-mi aammalu ukiuni tulliuttuni
2003-mi 2004-mi 2000 tonsinik qaleralittassilersaanngilaat.
Naalakkersuisut aalisarnikkut
ingerlatsinerit assigiinngitsut Uummannaq Seafood A/S-imit
ingerlanneqarsinnaasut misissorsimavaat. Ingerlatseqatigiiffik periarfissamik
neqeroorfigineqarsimavoq neqeroorutigineqartorlu
piviusunngortinneqarsinnaasimanngilaq.
Uummannap eqqaani qalinnik
tunitsiveqartitsineq Royal Greenland A/S-imut tunniunneqarsimavoq
Naalakkersuisullu isumaqatigiissut taanna aalajangiusimavaat.
Naalakkersuisullu aammaarlutik
Uummannaq Seafood A/S-ip ingerlatsiffigisinnaasaanik
periarfissarsiuuteqqinniarpaat Royal Greenland A/S aaamma Uummannaq Seafood A/S
toqqaannartumik naapisinnerisigut. Tassanilu aalisakkat allat qaleraliunngitsut
nunatta avannaani qaleraleqarfiusuni atorluarneqarnissaat siunertarineqassaaq.
Naalakkersuisut pingaartippaat
ingerlanniakkat aallartitsinnagit akit allallu aalisarnermut
tunitsiveqarnermullu aaqqissuussinerit pisariaqartut
isumaqatigiissuteqareersimanissaat. Qujanaq.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq,
Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.
Naalakkersuisunut ilaasortamut
qujavugut. Taavalu maannakkut apeqquteqartoq oqaaseqaqqilaassaaq.
Mikael Petersen, apeqquteqartoq, Siumut.
Siullermik erseqqissaatigilaarusuppara
Naalakkersuisup akissuteqaammini oqaatigimmagu Uummannap kangerluani pissutsit
pillugit nassuiaateqarnermini neriulluni paasilluassagikka. Isumaqarpunga
immaqa maani inimi isersimasunit Uummannap kangerluani qaleralinnermik
aalisarnermik pissutsit nalunnginnerpaavakka.
Ukiuni 20-ni 1980-miit massakkumut Uummannap kangerluani aalisarnermut pissutsit sammisimaqaakka. Aamma kommunalbestyrelsimi ilaasortatut ukiuni 14-ni. Royal Greenland A/S-ip taamanikkut guutiujugallartup tunisassiorfinnik nutaanik sanaartornissamik Namminersornerullutik Oqartussat aalajangernerat tunngavigalugu tassa landskarsip akiligaanik nuaqarfinnut tunissassiorfiit ingerlanneqarsimapput. Uummannamilu aamma fabrikki taamatut.
Taamanikkulli Royal Greenland A/S
ineriartortitsimanngilaq. Siuarsaasimanngilaq ullumikkumut qerititsiviit
taakkua taamaattuaannarput. Naammassisaqarsinnaassuseq
ineriartortinneqarsimanngilaq. Taamaattuminguna aalisartorparujussuit
pisaminnik eqqaaginnaleramik Royal Greenland A/S tusanik eqqaaginnalermat
ukiumut 100 tonserpassuit eqqarneqaannalermata aalisartut umiarsuartaartut
tunitsivissaminnik.
Ullumikkut pissutsit
allanngunngillat qerititsiviit taakkuupput Royal Greenland A/S
ineriartortitsinngilaq.
Aamma eqqarsartoqarsinnaanngilaq Uummannap kangerluaninngaaniit Paamiut Qasigiannguit Qeqertarsuaq pilersortuarneqaannassasut. Aalisakkat allat takkutilerput saarullissuit takkutilerput. Paamiuormiut periarfissanik ulikkalerput Qasigiannguarmiut Qeqertarsuarmiut ulikkaalerput.
Ila periarfissarpassuit
takkutilerput.
Taamaattumik qaleraliinnaq
isumalluutigineqarsinnaanngilaq. Naamerluinnaq pissutsit allatut isigalugut
eqqarsartariaqalerpugut. Unali nuannaarutigaara Naalakkersuisut Uummannaq
Seafood pillugu massakkut ammarmata.
Mattusimaannarnagu siornali
qinnuteqarput suli ataasinnguamilluunniit akineqanngillat.
Ataatsimiinnerpassuit ingerlassimavaat. Uummannap kommunia allaat
pingasoriarluni Naalakkersuisunut oqaloqateqarsimavoq. Aalisartorpassuit
atsiorneri Naalakkersuisunut ingerlanneqarsimapput susoqanngilaq.
Taamaannak
ingerlatsisoqarsinnaanngilaq. Taamaattumik nuannaarutigaara massakkut
Naalakkersuisut alloriarmata Royal Greenlandilu ataatsimeeqatigisinniarlugit
pissutsinik piaarnerpaamik aaqqiinissaq siunertaralugu. Kaammattuutigissavara
piaarnerpaamik ullut 14-t qaangiutsinnagit ataatsimeeqatigiisitsineq pissasoq.
Aammalu taanna naammassisaqarfiulluni angusqarfiussasoq. Qujanaq.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq,
Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.
Apeqquteqartumut Mikael Petersenimut
qujavugut.
Tassa immikkut
kuersissuteqarsinnatitaavunga akisuteqalaarnissamut. Kisianni tassa
oqaaseqareeruit matussavara Naalakkersuisunut ilaasortaq Aalisarnermut
Naalakkersuisoq Hans Enoksen.
Hans Enoksen, Aalisarnermut Piniarnermut
Nunaqarfinnullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Tassa Naalakkersuisut ilaatigut
oqaatigineqarput sunianngitsut. Kisianni oqaatigereerparput Inatsisartunut
aamma maani oqaluttarfimminngaaniit Uummannaq Seafood periarfissarsiuunneqartoq
massakkullu aamma taakku ingerlappagut.
Taamaammat oqartoqarsinnaanngilaq
susoqanngitsoq. Tassa taanna Mikael Petersenip siunnersuutigisaa piaartumik
naammassineqassasoq ilumoorpoq taanna piaarnerpaamik uumap sapaatip akunnerata
ingerlanerani naammassineqassaaq ataatsimeeqatigiinnissaq. Qujanaq.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq,
Inatsisartut siulittaasuat, Atassut.
Aalisarnermut Naalakkersuisoq
qujavugut. Oqaluuserinninnissamut piffissaritinneqarumalluni saaffiginnissumik
Siulittaasoqarfik tigusaqarsimanngilaq. Taamaattumik ataatsimiinnermi
aqutsisutut naliliivunga pissutsit immikkut ittut matumani atuutinngitsut.
Taamaattumillu apeqquteqartoq aammalu Naalakkersuisut uani apeqqummi kisimik
oqaaseqarsinnaasut.
Taamaalilluni immikkoortoq 100
naammassineqarpoq.