Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 52-1

Ataatsimiinnerit ] Tilbage ] Op ] Nĉste ]

Siullermeerneqarnera Aappassaanneerneqarnera Pingajussaaneerneqarnera

Tallimanngorneq 19. apirl 2002 nal.

 

Immikkoortoq 52

 

Lars Karl Jensen, Siumut.

Ineriartornermi ilaalluinnarpoq Kalaallit oqaatsitta atugaanerat aamma ineriartortissallugu. Maannakkumut oqaatsitta suliniuteqarfigineranni killiffiusut qiviaraanni oqaasilerissutit, ordboginik aamma taasakkagut, ullutsinnut naleqqussarlugit suliniutigineqarnissaat atuisunit kissaatigineqaraluttuinnarpoq, tamanna aallaafigalugu Naalakkersuisunut apeqquteqaatiginiarpara, Kalaallisut oqaatsivut pillugit, suliniutaat sumut killinnersut, taamatullu aamma oqaasilerissutit nutarterneqarnissaat anguniarlugu pilersaaruteqartoqarnersoq, nutarterisoqassappallu aningaasartuu­tissanut immikkoortitsisoqarsimanersoq.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq. Lars Karl Jensen B imut qujavugut, taava akissuteqas­saaq Naalakkersuisut siulittaasuat.

 

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisuni siulittaasoq.

Kalaallit oqaasiisa atorneqarnerata inissisimaneranik suliaqarneq, aamma ordbogimik nalitsinnut naleqquttumik saqqummersitsinissat pillugit apeqquteqaat, ima akissuteqarfigissaaq:

 

Nunatsinni oqaatsitta atuunnerat isumannaappoq, sulilu isummaannarusunngorsarlugu sulineq siunertaqartumik ingerlanneqarpoq. Tamanna pillugu Naalakkersuisut 2000 B p aasaani pilersippaa oqaatsinik politikkissamik nassuiaasiornissami suleqatigiit, taakkulu suliartik siorna aasakkut naammassivaat.

 

Nassuiaammi nalilerneqarpoq Kalaallit oqaasii ajunngitsup tungaanut ineriartortut, innersuussutigi­neqarporli politikki tassunga tunngasoq ingerlateqqinneqassasoq allannguuteqarpallaarnagu, kisianni sukkanerusumik aamma oqaatsinut tunngasumik suliaqarnermi apeqqutinik sulialik paasisimasartunik tunngaveqarluni, ilinniartitaanermi pisortaqarnermi aamma inatsisiliornermi.

 


Tassani tunngatillugu maluginiakkani qitiuvoq Kalaallit oqaasiisa ataannarsinnaaneranut oqallinnerup, ukiut kingulliit 20 B t ingerlaneranni pisimasup nalerukkani, nalerorniakkani eqqorsimammagu. Oqaatsigut atuupput, isumannaallutillu, kisianni suliassaqarfeqarpoq siunerta­qartumik aamma suliniuteqarfiusariaqartunik. Oqaatsit avatangersimannittut akornanni atasinnaas­suteqassagaanni, pingaartumik danskit tuluillu oqaasiisa akornanni. Taamaattumik pisariaqartuuvoq teknikkimut tunnganerusunik suliaqarfiusuni, taakkunanimi Kalaallisuunngorsaaneq ajornakuuso­oruteqarfiusinnaammat, aammalu ajornakusooruteqarfiusimalluni. Taamaattumik nassuiaammik taaneqartoq pilersinneqartariaqartoq, kalaallisut teknikkimut taaguusersuutinik nalunaarsuusiorneq Danmarkimi Dantermcenterip imaluunniit Norgemi Roden for teknisk terminologi suliaanut assingusoq, taavalu peqatigitillugu oqaasiliortut ataani nutsikkanik akuersissuteqartarnermik ataatsimiititaliaq, tassa tassunga assingusunik ingerlatsisoqareerpoq, tassa oqaasileriffimmi maanna taagusersuutinik suliat marluk ingerlanneqarmata, aappaa ukioq manna saqqummiunneqartussaas­sooq.

 

Nassuiaammi oqaatigineqarpoq ordboginik taagusersuutinillu suliat aallartinneqareersut nutaallu siuarsarneqassasut, oqaatigineqarportaaq ordboginik suliat ingerlanneqarnerat sammineqarpallaann­gitsoq nunatsinni ordbogit suliat danskisuumiit kalaallisuumut ordbogissaq nutaaq qanittukkut saqqummerpat, ordbogeqarniarneq ajorpallaanngitsutut nalilerneqarmat.

 

Ordbogissami tassani pineqarput oqaatsit 46.000 B t, quppernerit 1.350 B t. Naalakkersuisunut oqaatigissavarput aamma ordbogi taaguuteqartoq AOqaatsit@, ukiunik tallimaannarnik pisoqaassuse­qarmat, siuliminullu sanilliullugu aamma annertusingaatsiagaammat.

 

Naalakkersuisunut oqaatigissavarput aamma ilinniusiorfik maanna ordboginik allanik suliaqarnissa­mik pilersaaruiormat.

 

Tamakku tunngavigalugit Naalakkersuisut nalilerpaat ordbogitigut inissisimaneq ajortuunngitsoq, akerlianilli Naalakkersuisut isumaqarpugut tulluusimaarutissaqarluta. Naalakkersuisut taamaattu­mik oqaatsinut politikkimi nassuiaaneq isummerneq tapersersorparput, tassa taaguusersuutitigut nutarterinerit salliutillugit suliniutigisariaqartut, taama apeqquteqartoq akissuteqarfigaara.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq. Naalakkersuisut siulittaasuat qutsavigaarput, taavalu apeqquteqartoq oqaaseqalaassaaq.


Lars Karl Jensen, Siumut.

Naalakkersuisut akissuteqaataanut ersarissumut qujavunga, tassa soqutiginartilluinnarakku uanga nunatsinni aamma aningaasat kittaartumik pigigallartillutigit, tamakkununnga suliniaqatigiiffiit pilersissimasaasa kingunerisaat inuiaqatigiinnut aamma iluaqutaasumik aamma saqqummiunneqar­tassasut.

 

Uanilu oqaluuserisassanngortisinnaanera aallaavigalugu, taamatut apeqquteqarnera taamak ersaritsigisumik akissuteqarfigineqarmat qujallunga.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq.

Tassa apeqquteqaataammat taamaalilluni suliassaq taanna naammassivoq immikkoortoq 52. Ingerlariaqqissaagullu immikkoortoq 60, maannakkut tikipparput Kalaallit kuisinneqarnerminni atertaatinneqarnerminnilu kalaallisut taaguuserlugit siunissami atserneqartalersinnaaanerat periarfissinniarlugu Inatsisartut peqqussutaanni nr. 549 B mi, ' 5 B ip allanngortinneqarnissaa pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.

 

Siunnersuuteqartoq qinnuigissavara oqaaseqaqqullugu, Per Rosing B Petersen.