Oqaluuserisassani immikkoortoq 52-1 |
|
||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Tallimanngorneq 19. apirl 2002 nal.
Lars Karl Jensen, Siumut.
Ineriartornermi ilaalluinnarpoq
Kalaallit oqaatsitta atugaanerat aamma ineriartortissallugu. Maannakkumut oqaatsitta
suliniuteqarfigineranni killiffiusut qiviaraanni oqaasilerissutit, ordboginik
aamma taasakkagut, ullutsinnut naleqqussarlugit suliniutigineqarnissaat
atuisunit kissaatigineqaraluttuinnarpoq, tamanna aallaafigalugu
Naalakkersuisunut apeqquteqaatiginiarpara, Kalaallisut oqaatsivut pillugit,
suliniutaat sumut killinnersut, taamatullu aamma oqaasilerissutit
nutarterneqarnissaat anguniarlugu pilersaaruteqartoqarnersoq,
nutarterisoqassappallu aningaasartuutissanut immikkoortitsisoqarsimanersoq.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik
aqutsisoq. Lars Karl Jensen B imut qujavugut, taava akissuteqassaaq Naalakkersuisut siulittaasuat.
Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisuni
siulittaasoq.
Kalaallit oqaasiisa atorneqarnerata
inissisimaneranik suliaqarneq, aamma ordbogimik nalitsinnut naleqquttumik
saqqummersitsinissat pillugit apeqquteqaat, ima akissuteqarfigissaaq:
Nunatsinni oqaatsitta atuunnerat
isumannaappoq, sulilu isummaannarusunngorsarlugu sulineq siunertaqartumik
ingerlanneqarpoq. Tamanna pillugu Naalakkersuisut 2000 B p aasaani pilersippaa oqaatsinik
politikkissamik nassuiaasiornissami suleqatigiit, taakkulu suliartik siorna
aasakkut naammassivaat.
Nassuiaammi nalilerneqarpoq
Kalaallit oqaasii ajunngitsup tungaanut ineriartortut, innersuussutigineqarporli
politikki tassunga tunngasoq ingerlateqqinneqassasoq allannguuteqarpallaarnagu,
kisianni sukkanerusumik aamma oqaatsinut tunngasumik suliaqarnermi apeqqutinik
sulialik paasisimasartunik tunngaveqarluni, ilinniartitaanermi pisortaqarnermi
aamma inatsisiliornermi.
Tassani tunngatillugu maluginiakkani
qitiuvoq Kalaallit oqaasiisa ataannarsinnaaneranut oqallinnerup, ukiut
kingulliit 20 B
t ingerlaneranni pisimasup nalerukkani, nalerorniakkani eqqorsimammagu.
Oqaatsigut atuupput, isumannaallutillu, kisianni suliassaqarfeqarpoq siunertaqartumik
aamma suliniuteqarfiusariaqartunik. Oqaatsit avatangersimannittut akornanni
atasinnaassuteqassagaanni, pingaartumik danskit tuluillu oqaasiisa akornanni.
Taamaattumik pisariaqartuuvoq teknikkimut tunnganerusunik suliaqarfiusuni,
taakkunanimi Kalaallisuunngorsaaneq ajornakuusooruteqarfiusinnaammat, aammalu
ajornakusooruteqarfiusimalluni. Taamaattumik nassuiaammik taaneqartoq
pilersinneqartariaqartoq, kalaallisut teknikkimut taaguusersuutinik nalunaarsuusiorneq
Danmarkimi Dantermcenterip imaluunniit Norgemi Roden for teknisk terminologi
suliaanut assingusoq, taavalu peqatigitillugu oqaasiliortut ataani nutsikkanik
akuersissuteqartarnermik ataatsimiititaliaq, tassa tassunga assingusunik
ingerlatsisoqareerpoq, tassa oqaasileriffimmi maanna taagusersuutinik suliat
marluk ingerlanneqarmata, aappaa ukioq manna saqqummiunneqartussaassooq.
Nassuiaammi oqaatigineqarpoq
ordboginik taagusersuutinillu suliat aallartinneqareersut nutaallu
siuarsarneqassasut, oqaatigineqarportaaq ordboginik suliat ingerlanneqarnerat
sammineqarpallaanngitsoq nunatsinni ordbogit suliat danskisuumiit
kalaallisuumut ordbogissaq nutaaq qanittukkut saqqummerpat, ordbogeqarniarneq
ajorpallaanngitsutut nalilerneqarmat.
Ordbogissami tassani pineqarput
oqaatsit 46.000 B
t, quppernerit 1.350 B t. Naalakkersuisunut oqaatigissavarput aamma ordbogi taaguuteqartoq AOqaatsit@, ukiunik tallimaannarnik
pisoqaassuseqarmat, siuliminullu sanilliullugu aamma annertusingaatsiagaammat.
Naalakkersuisunut oqaatigissavarput
aamma ilinniusiorfik maanna ordboginik allanik suliaqarnissamik
pilersaaruiormat.
Tamakku tunngavigalugit
Naalakkersuisut nalilerpaat ordbogitigut inissisimaneq ajortuunngitsoq,
akerlianilli Naalakkersuisut isumaqarpugut tulluusimaarutissaqarluta.
Naalakkersuisut taamaattumik oqaatsinut politikkimi nassuiaaneq isummerneq
tapersersorparput, tassa taaguusersuutitigut nutarterinerit salliutillugit
suliniutigisariaqartut, taama apeqquteqartoq akissuteqarfigaara.
Daniel Skifte, ataatsimiinnermik
aqutsisoq. Naalakkersuisut siulittaasuat qutsavigaarput, taavalu apeqquteqartoq
oqaaseqalaassaaq.
Lars
Karl Jensen, Siumut.
Naalakkersuisut
akissuteqaataanut ersarissumut qujavunga, tassa soqutiginartilluinnarakku uanga
nunatsinni aamma aningaasat kittaartumik pigigallartillutigit, tamakkununnga
suliniaqatigiiffiit pilersissimasaasa kingunerisaat inuiaqatigiinnut aamma
iluaqutaasumik aamma saqqummiunneqartassasut.
Uanilu
oqaluuserisassanngortisinnaanera aallaavigalugu, taamatut apeqquteqarnera
taamak ersaritsigisumik akissuteqarfigineqarmat qujallunga.
Daniel
Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq.
Tassa
apeqquteqaataammat taamaalilluni suliassaq taanna naammassivoq immikkoortoq 52.
Ingerlariaqqissaagullu immikkoortoq 60, maannakkut tikipparput Kalaallit
kuisinneqarnerminni atertaatinneqarnerminnilu kalaallisut taaguuserlugit
siunissami atserneqartalersinnaaanerat periarfissinniarlugu Inatsisartut
peqqussutaanni nr. 549 B mi, ' 5 B ip allanngortinneqarnissaa
pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.
Siunnersuuteqartoq
qinnuigissavara oqaaseqaqqullugu, Per Rosing B Petersen.