Oqaluuserisassani immikkoortoq 88-1

Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 88-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut tallimaat, ataasinngorneq 15. april 2002

Oqaluuserisassami immikkoortoq 88.

Piniartutut atuarfimmik pilersitsinissaq pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.

(Ole Lynge, Inuit Ataqatigiit)

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Siunnersuuteqarsimavunga piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanut Inatsisartut aalajangiiffigisassatut siunnersuutaatut ilusilimmik.

Tassani siunertaaneruvoq nunatsinni piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa, matumuunalu siunnersuutiginiarpara aaqqissuussamik piniartuumik ilinniarfimmik pilersitsisoqassasoq, aallarniutigalugu sinerissami piniartoqarfinnut qanittuniittuni ilinniarfiit piureersut atorluarneqarnerisigut, siunissamilu aalajangersimasunik piniarnikkut inuussutissarsiuteqarsinnaanerup aalaakkaasuunissaa angujumallugu.

Siunnersuummut aamma tunngaviuvoq piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup nunatsinni pinngitsuugassaanngitsup maannamiit pitsaanerusumik tunngavissinneqartumillu, aamma piniartunngortartut tapertaralugulu piniartunut piniarsinnaanermik piumasaqaatinut sukumiisumik ilinniartitaanikkut aaqqissuussinissaq.

Tunngaviusuni pingaartinneqartariaqarpoq piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup ingerlanneqarnerata isumatuumik atorluarneqarlunilu ingerlanneqarnissaa, aamma ataqatigiissaarisoqarnissaa, piniarnikkut ilisimasat pigiinnarneqarsinnaaqqullugit.

Naatsumik taamatut saqqummiussaqarlunga neriuutigaara siunnersuut oqallisigilluarneqarumaartoq.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Maannalu akissuteqassaaq Naalakkersuisut Siulittaasut, tassalu Kultureqarnermut, linniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageqqarnermullu Naalakkersuisoq sinnerlugu.

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.

Soorlu ilinniagassani tamani toqqaasarnermi atuuttartoq, inuusuttunut piniartunngorusuttunut piniartutut inuussutissarsiornermi ilisimatitsiveqarnissamik paasissutissinneqarnissamillu periarfissivigineqarnissaq pingaartuuvoq, taamaalillunilu inuusuttut piniartutut inuussutissarsiornissamik toqqaaniarnerminni periarfissanik kingunerisassaanillu aamma paasitinneqartarniassammata.

Naluneqanngitsutut inuussutissarsiutinik tunngaviusunik ilinniartitaanerit iluarsartuussivigeqaqqinnerisa nassatarissavaa sumiiffinni inuussutissasiutinut atuarfinni, STI-mi atuarfinni, maannamut qitiutillugu sammineqartarsimasut siunissami qitiusumi imaluunniit nunap immikkoortuini ingerlanneqartalernissaat.

Taarsiullugu atuarfiit taakku sumiiffinni ilinniarfittut qitiulersinniarneqarput, taakkunani paasissutissiilluni suliniutit, tassa ukiut piareersarfiusut pikkorissarnerit ilinniartitseqqinnerillu, kiisalu sumiiffinni ilinniagassanik piukkunnarsaanerit ingerlanneqartalersillugit.

Atuarfimmi sammivissatut tunngavissat pillugit kommunit aamma Kultureqarnermut, Ilinniartitaanermut, Ilisimatusarnermut Ilageeqarnermullu, kiisalu Isumaginninnermut, Suliffeqarfimmut Pisortaqarfinniit aallartitat ataatsimeeqatigiittarsimaneranni kommunit arlalinnik, pingaartumik piniartoqarfiusuni ujartorneqartarsimapput piniartunut piniartunngorumaartussanullu ilinniartitaanikkut neqeroorutigineqarsinnaasut.

Isumaqatigiissutigineqarpoq paasissutissiiniarluni suliniutit ineriartortinneqarnerannut atatillugu, ilaatigut inuussutissarsiutit suliassallu piureersut ilinniartunut ilisimatissutigineqarlutillu paasissutigineqartarnissaannik siunertaqartumik, aammattaaq piniartutut inuutissarsiornerup ilisarititsissutigineqartarnissaa, aammalu paasissutissiissutigineqartarnissaa ingerlanneqartassasoq.

Sammisassap allannguussutissaat kommunini maanna pilersaarusiorneqarlutillu piareersaavigineqarput, matuma ataani aamma suliarineqarluni ukiumi ilinniarfiusussami tullermi paasissutissiisarluni suliniuteqarnissat aallartisarneqarnissaat.

Aamma isumaqatiissutigineqarpoq sumiiffinni ilinniarfittut qitiulersussat piniartunut ilinniarfittut nangittartunngorlugu pikkorissaanermik ingerlatsineq aqqutigalugu atorneqartarnissaminnut piukkunnaateqassasut. Tassa ukiup kaajallannerani piffissami piniarnerup annikilleqqaffiini.

Taama ilinniarnerup imarisinnaavai piniariaatsit eqqissisimatitsinerup pillugit aalajangersakkat, piniagassat mianerineqarnissaat, pinngortitami ilinniarneq silasiornerlu, sakkulerineq atortussalerinerlu, attaveqarniarnermut atortorissaarutit, isumannaallisaaneq, pisanik passussineq, eqqiluisaarneq, aningaasaqarneq il.il.

Pikkorissarnerit sumiiffinni imaluunniit nunat immikkoortuini ingerlanneqartarnerisigut sumiiffinni piniarnerup atugassarititaasut annertunerusumik aallaavigineqartarnissaat periarfissanut ammaffigineqassaaq.

Piniagassanik atueriaaserput pillugu silarsuarmioqatitta isiginiaanerujartornerat aammalu akuttunngitsunik uparuartuuteqartarnerat, kiisalu piniagassat ilaasa aalajangersimasut illersorneqartariaqarnerannik miserratiginninnginnissatta pisariaqartilersinnaavaat piniartut najukkaminnik nunallu immikkoortuini atugassarititaasut aporfiginagit, imminnut naapeqatigiissinnaasarnissaat inuussutissarsiutiminnik, taassumalu ineriartortinnissaanik siunissaanillu pingaarnerusutigut isummersorniarlutik.

Tassunga atatillugit Højskole-t naapeqatigiiffissatut piukkunnarluinnartuusinnaapput, immaqa qulequtaqarluni atuartitaanikkut imaluunniit isumasioqatigiiffiunertigut.

Periarfissatut qulaani taagorneqareersut aqqutigalugit piniartut ilinniartinneqartarnissaannut isumatusaartumik tunngavissarititaasussat pilersinneqareersimapput, sammisassaqartitsisarnissallu ingerlanneqartarsinnaallutik, sinaakutissatut pioreersut iluanni.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Maannalu partiit, Kattusseqatigiit Attaviitsullu oqaaseqartussaat oqaaseqassapput.

Lars Karl Jensen, Siumup oqaaseqartua.

Inatsisartunut ilaasortap Ole Lynge-p Inuit Ataqatigiinneersup siunnersuutaa, piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsisoqarsinnaaneranik, ukiumullu aningaasaliiffiusumut 2003-mut aningaasalerneqarnissaanik imaqartoq soqutigalugu oqallisigereerlugu Siumumiit imatut oqaaseqarfigissavarput.

Siumumiit pingaartipparput piniarnermik, tassungalu ilanngullugu, piniartuunermi ilisimasassatigut ilinniartitsinermik nunatsinni ingerlatsisinnaanerup aqqutissiunneqarnissaa, siulliulluguli oqaatigissavarput siunnersuuteqartup, tassalu immikkut aningaasaliiffiusumik piniarnermik ilinniarfiliortoqarnissaanik siunnersuutaa, taamatullu isikkoqartillugu 2003-mut aningaasanut inatsisissaq aqqutigalugu inatsisiliunnissaa akuersaarnartinnginnatsigu.

Kisiannilu piureersut atorlugit piniarnermut sammitinneqartumik ilinniartitsisoqartarnissaa Siumumiit orniginartinnerullutigu oqartariaqarpugut, aamma tamatumani anguneqarsinnaammat aallaasinik atuisarneq pillugu ilinniartitsisalernissamik Inatsisartutigoortumik anguniagaqarnerput.

Piureersut atorlugit suliassap naammassineqarsinnaaneranik oqarnitsinnut tunngavigaarput, maannakkut siammasissumik tunngaviusumik ilinniarfiit, STI-mik taagortakkagut, aaqqissuussaanerisa allannguiffiuneranni illoqarfiit ikittuinnaat STI-mik ingerlatsiffiulermata. Taarsiullugulu piareersarfinnik ingerlatsineq kommunini inuusuttut sulliviinik ingerlatsinernut taartaasussatut siunniunneqarmat, aamma tamanna aqqutissaavoq, sulisinnaasut suleqqilersinnaalernissaat anguniarlugu iliuusissatigut alloriarfeqarnissamik.

Siumumiit pingaartipparput piareersarfiit ineriartortinneranni atuartitsinikkut ingerlatassat assigiiaaginnaqqunagit kommunini qanitaanni suleqatigiinnikkut ilusilersuisoqarnissaa. Nuannaarutigalugulu aamma arajutsisimanngilarput Qeqertarsuup Tunuani kommunit suleqatigiit suliniuteqarmata piareersarfiit ilusilersorneranut atasumik piniarnermut aalisarnermullu tunngasumik sammiveqartumik ilinniagassatigut ingerlatassanik pilersaarusiornermik.

Siumumiit isumaqarpugut immikkut aningaasaliinikkut piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsinngikkaluarluta piureersut, minnerunngitsumillu piareersarfiit inerisarneqarnerannut peqatigitillugu piniarnermik ilinniartitsinissamut naleqqussakkamik siunniussaqarluni aqqutissiuisoqarsinnaasoq.

Piniartutut ilinniartinneqarnissaanik oqalunnermi soorunami eqqaamasariaqarpoq piniartuuneq najukkamiit najukkamut assigiinngitsunik periuseqarluni sungiusarfiusussanik nassataqartussaammat. Uanili Naalakkersuisut akissuteqaataat iluarisimaarparput, piniartutut ilinniagaqarnissamik tunngavissat pingaarnersiorlugit ingerlatsisinnaaneq tikkuarmassuk.

Aamma isumaqarpugut piniarnermik tunngaviusumik ilinniartitsisoqarnissaanik suliniuteqarnermi pingaaruteqartussaassasoq ilinniartitsissutissat pilersaarutit assigiimmik najoqqutassaqartinnnissaat qulakkeerniassallugit, aamma ilanngullugu siunertaasariaqarpoq ilinniartuusussat qaffasinnerusumik ilinniagaqarfinnut allanut isernissamut piumasaqaatinut naleqqussarneqartarnissaannik siunniussaqarluni ilusilersuisoqassasoq.

Atuartitsissutaasartussatigullu assigiimmik ingerlatsisoqarnissaa anguniarlugu atuartitsinermi imaritinneqartussat atuartitsissutissallu aalajangersaaliunneqartariaqarnissaat.

Siumumiit taamatut oqaaseqarluta siunnersuuteqartup immikkut aningaasaliiffiusumik piniarnermik ilinniarfiliortoqarnissaanik siunnersuutaa akuersaarnartinngilarput, tassungalu taarsiullugu Naalakkersuisunut piumasaraarput piareersarfiit pillugit nalunaarummik saqqummiusseqqullugit, taamaalilluni piniarnermik ilinniartitsinermik ingerlatsisinnaaneq anguneqarsinnassammat, tassani ilinniartitsissutissat imasisaat ilanngullugit, tamannalu Inatsisartut ukiakkut 2002-mi saqqummiunneqassasoq inassutigalutigu.

Godmann Jensen, Atassutip oqaaseqartua.

Inatsisartunut ilaasortamit Ole Lynge-mit siunnersuutaasoq, tassalu piniartunut piniartunngorumaartussanullu atuarfiliornissamik siunnersuut Atassummiit imaattumik oqaaseqarfigissavarput.

Inatsisartunut ilaasortap Ole Lynge-p siunnersuutaa tusaannarlugu nuannersuuvoq, inuutissarsiuummillu, tassa piniartuunermik illersuisuullugu soqutiginartorujussuusinnaalluni, ilumullimi oqallittarnerpassuarni piniartukkormiullu atugarisaannik pitsanngorsaaniarnermi ataatsimiittarnerpassuarni peqataasarsimanngitsuugaanni, aammalu akimmiffissarpassuarnik nalaataqarsimanngitsuugaanni suli tusarnernerusinnaagaluarluni.

Oqartoqartarpoq piniartut akornanni piniartut nammineq qitornaminut ilinniartitsineratut pitsaatigisumik piniartussaq kinaluunniit ilinniartinneqarsinnaanngitsoq, taamatut eqqarsartarneq ilumoorluinnartuusoq nalunngilarput, kisiannili aamma pissutsit allanngoriartornerata aamma allamik takusaqartissimavaatigut, takusimagatsigumi pingaartumik piniartoqarfiunerusuni aammalu periaatsit allat atorlugit piniartussanik ilinniartitsisoqarsinnaasoq.

Atassummiit taamak oqarnitsinnut eqqarsaatigaarput ukiut ingerlaneranni, pingaartumillu piniartoqarfiunerusuni, atuarfiit kommunillu suleqatigiillutik sunngiffimmi inatsisip periarfissarititai atorlugit, ilaatigut unnukkut atuartitsinerit atuarfimmilu vikareqarnertut ilusilikkamik piniartunngorumaartussanik ilinniartitsisarnerit iluatsilluartumik ingerlanneqartarsimaneri misilittagaqarfigigatsigu.

Atassummiit maluginiarparput Naalakkersuisut akissuteqarnerminnik periarfissat tamakkua atuutereersullu atorluarneqarnissaat ilanngullugu oqariartuutigigaat. Aammattaaq maluginiarparput Naalakkersuisut akissuteqarnerminni ilaatigut aamma Højskole-t suleqatigineqarsinnaanerat periarfissat ilaattut oqariartuutigigaat.

Atassummiit taamatut oqaaseqarluta siunnersuuteqartup siunnersuutaa Naalakkersuisullu akissuteqaataat taamatut oqaaseqarfigivagut.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Tulliulluni oqaaseqassaaq Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit.

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartunut ilaasortap Ole Lynge-p piniartunut ilinniarfiliornissamut Naalakkersuisut 2003-mi aningaasanut inatsisissamut ilanngussiniarnissamik peqquneqarnissaanut Inatsisartut aalajangiinissaannut siunnersuutaannik Inuit Ataqatigiit imatut oqaaseqassuugut.

Siullermik Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput Ilinniartitaanermut Naalakkersuisup maannakkumut piniarneq pillugu ilinniarneqarsinnaasut, aammalu sumiiffinni inuussutissarsiutinut atuarfinni, tassa siammasissumik tunngaviusumik ilinniarfinni, piniartuunermut tunngasut pillugit ilinniarsinnaanissamut periarfissat suunerisa ilisimatitsissutigineqarlutillu paasissutigineqartarnissaat periarfissatut taasimammagit.

Kiisalu kommunini ataasiakkaani sammineqarsinnaasutut saqqummiussissummi taagorneqartut periarfissaassammata, tamanna namminermini ajunngilluinnartuuvoq.

Inuit Ataqatigiit qangarsuaaniilli nunap inuiisut piniartutullu ukiorpassuarni inuit nunatsinni inuussutissarsiuuteqarneq ullumikkut aamma suli attanneqartoq, aammalu nunarput inoqartillugu attanneqartuartussaq pingaartitariuarparput.

Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut piniartutut inuussutissarsiuuteqarneq allatulli inuussutissarsiutitut ineriartortinneqartariaqartoq, taamaattumillu siunnersuuteqartup Inuit Ataqatigiinneersup Ole Lynge-p 2003-mi aningaasanut inatsimmut piniarmik ilinniarfimmik pilersitsisoqarnissaanik siunnerfilimmik siunnersuuteqarnera tamakkiisumik taperserusullutigu.

Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut nunap inuiisut inissisimanerput pillugu nunarsuarmioqatitsinnik nakkutigineqarlutalu isiginiarneqarnerput annertusoq. Nunasiaatitullu namminersornerunermik aaqqissuussivigineqarsimasuni siuttunut ilaagatta, tamanna aamma immikkut maluginiarneqartartoq.

Tamanna nalunngilarput, avatitsinneersunik nunanik allanik suleqatigiinnissamik isumaqatigiissusiortarnitsigut.

Taamaattumik Inuit Ataqatigiit pingaartitarilluinnarpaat inuiattut kinaassuseqarnitsinnut tunngaviliilluinnartut, aammalu siulitsinnik kingornutatta inuiattut namminiussusilittut nunallu inuiisut akuerineqarnissatsinnut tunngavileeqataasussamik patajaallisakkamik aalaakkaasumillu ilinniarfimmik peqarnissarput.

Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut nunamut namminermut inuinullu piniartuunermik kingoqqisunut aammalu suli piniartuunermik ingerlataqartunut pissusissamisuuginnassasoq inuiaqatigiittut akisussaassuseqarpalaartumik piniartuunermut tunngasumik annertunerusunik piorsaagutta.

Pingaaruteqarluinnarpoq nunanit allanit piniartuunermik inuussutissarsiuteqarnerput pillugu ukiuni kingullerni sakkortuumik saassutarineqartartilluta isiginiarneqarnerput illuatungilerniarlugu tigussaasumik tunngavilimmik takussutissiinissarput.

Tamannalu piniartuunermik tunngavilimmik ilinniarfimmik pilersitsinikkut anguneqarsinnaavoq, ilumoortuusinnaanngilarmi nunap matuma inuiisa tunngavippiaannit aallaaveqartumik ilinniarfimmik nuna manna innuttaminut annertunerusumik neqeroorutissagannginnerassallugu.

Naak massa pikkorissarnissamik pisariaqartitsineq aallaavigalugu neqeroorutissaqaraluartugut, taamaattoq illuatungaatigut piumasarivillugu ilinniartuunissamik, tunngaviatigullu ilisimasariaqavitanik piumasaqaatitalimmik naammassinniffiusinnaasumik peqanngilagut.

Tamannalu Inuit Ataqatigiinni pissusissamisuunngitsutut isigaarput, ilinniarfimmillu annertunerusumik ilusilikkamik siunnerfeqarnissarput pingaaruteqarluinnartutut nalilerlutigu.

Naliliivugut, nunat suulluunniit namminerisaminnik inuussutissarsiuteqarnertik aallaavigalugit ineriartorsimasut namminersortuusullu pinngitsoorsinnanngimmassuk nunami inuussutip pisuussutillu atorneqartut tunngavigerpiarlugit ilinniartitaanikkut periarfissanik peqarnissartik pinngitsoorsinnaanngilluinnaraat ilisimaqqissaaratsigu.

Aammalu nunap tunniussinnaasai pisuussutaalu aallaavegeqqissaarlugit avammut niuernermik ingerlatsisuusarmata, tamatumunngalu ilinniarsimasuusarlutik.

Assersuutigalugu, assersuutissaq maani paasinninnerput tunngavigalugu tigussaanerugunarmat, Qallunaat Nunaanni aningaasarsiornermi pingaaruteqarluinnartut ilagaat nunaateqarneq, Qallunaat Naalagaaffiannut aatsaat iluatsissinnaavoq nunalerinermut tunngasutigut annertuumik ilinniagaqarsimanermik tunngavissaqartinneqarmat, tamannalu uagut inuit nunatsinni sumut atorsinnaavarput.

Aap, immaqa oqartoqarsinnaavoq aningaasarsiornikkut nioqqutissallu pitsaassusissaatigut tamanna ilinniarfigisinnaagipput.

Naammanngilarli nunatsinni inuit piniarnermik inuussutissarsiuteqarneq tunngavigimmassuk, nunaatilittut ilinniartuusimanissaq angusimassallugu. Tamannami ullumikkut nunatsinni inuussutissarsiutit ineriartortinneqartuarnissaannut atussagaluarutsigu naamaganilu tulluavinnanilu killeqarluinnartoq tamatta ilisimavarput.

Illuatungaatigulli nunatut namminiussuseqartutut ingerlalernissamik kissaateqartuni, aammalu inuiattut, nunallu inuiisut akuerineqarnissamik kissaateqartumi pingaaruteqarluinnarpoq nunap pisuussutai aallaavigerpiarlugit ilinniarfimmik peqarnissaq. Tamannalu piniarnermik ilinniarfik aqqutigalugu ilusilersorneqarsinnaalluartoq Inuit Ataqatigiit takorloorparput.

Taamaaliorneq nunatta pisuussutai aallaavigalugit avammut niuernitsinnut nukittorsaataassasoq kialluunniit miserratigisinnaanngilaa, ullumikkummi nunanit allanit aamma niueqatigisartakkatsinnit allaat niueqatigiinnikkut mattussiniarnermik siorasaaruteqartarneq tusarnartaajunnaarpoq.

Tamannalu nunamut pisuussutit aallaavigalugit napaniutilimmut peqqinnanngilaq, isiginerluutaalluni niuernikkullu ineriartortitsiniarnermik killiliisuulluni.

Tamanna Inuit Ataqatigiit sakkortuumik inuiattut nammineq nunalittut kinaassusilittullu akuerineqarnissamik anguniagaqarnitsinni akueriumanngilarput.

Taamaattumik nunatut inuttullu pinngortitap pisuussutaanik atuisutut nunanit allanit niuernikkut inuussuteqarnikkullu akuerineqarnissarput tunngavissiuuttariaqaleripput Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut.

Tamanna pisinnaavoq ilaatigut nunanik uagutsitulli nunap inuiisut nunaminni pisuussutitik aallaavigalugit ineriartortuni, akuerineqanissamik sorsuutiginnittut peqatiginerisigut suleqatiginerisigullu, pingaarnerpaassaarli piniartutut inuussutissarsiuteqarnitta ilinniartitaanikkut akuerisaanikkut aqqutissiunneqarnissaa.

Taamaaliorutta nunatut nunap pisuussutaanik akisussaassuseqartumik atuisuunerput takutissinnaavarput.

Piujuartitsinissamik isuma, imminullu akilersinnaasumik nunap pisuussutaanik niuernikkut ineriartortitsineq aqqutissiuuttariaqaripput avatitsinnit piumasaqaataagaluttuinnarpoq, kiisalu pisuussutinik atorluaanissamik isuma, aamma inuiaat Kalaallit siulitsinnit kingornutarput, taamaattorli ilinniagaqarsimanikkut tunngavissaqartinngisarput, piniarnermik ilinniarfiliornikkut tunngavissaqartilissagipput Inuit Ataqatigiit upperalugulu isumaqarfigaarput.

Niuernikkut nioqqutissat pitsaassusissaannik nunarsuarmioqatigiit akornanni peqataaneruleriartornitta sakkortuumik piumasaqaatigaa pitsaassuseq aalajangersimasoq akilu pitsaasoq, tamanna anguneqarsinnaavoq nunap nammineq inuussutissarsiutimi pingaarnerit ilaasa, tassalu piniartuumik inuussutissarsiuuteqarnerup sukumiisumik, tamatigoortumik akuerisaasumillu ilinnarfiuliorneratigut.

Tamanna Inuit Ataqatigiit isumatsinni aalajangiusimavarput, anguniartuassallutigulu.

Inuiattut nammineq nunalittut, pinngortitallu pisuussutaanik atuisutut, niuernikkut ineriartornitsinni nunanit allanit naallerneqartarnerput akuersaaginnarsinnaajunnaarparput, ullumikkornillu annertunerusumik iliuuseqartariaqalerput.

Taamaattumik nunap pisuussutai aallaavigalugit atorluaanissamik siunertaqartumik ilalimmik ilinniarfimmik pilersitsisariaqarnerput pisariaqarluinnartoq Inuit Ataqatigiit erseqqissaaqataaffigiumavarput.

Ilinniartitaanermik Naalakkersuisup piniarnermik ilinniarnermik neqeroorutaasinnaasutut taagorsimasaasa aamma Inuit Ataqatigiit anguniartuarsimasatta saniatigut pingaaruteqarluinnarpoq pisuussutitta inuiattut kalaallisut inunnik kinaassuseqartitsisut atorluarneqarlutillu ineriartortittuarnissaannut peqataatillugit ilanngutissallugit, tassaasut atisalioriaatsit piniakkatsinnit aallaaveqartut.

Taakku aamma ullumikkut annertunerusumik piumasaqaataanngitsumik ilinniarnissamik neqerooruteqarnikkut ingerlanneqaraluarpummi, piniarnermilli ilinniarfimmik ilusilersuinermi ilanngullugit peqataatinneqartariaqartut Inuit Ataqatigiit pingaaruteqarluinnartutut isigaagut.

Aamma ullumikkut avammut niuernitsinnut pingaaruteqarluinnartut ilagilersimammatigit, taamaattorli aaqqissuussaasumik akuerisaasumillu ilinniarfeqartinneqaratik.

Taamaammat Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut nunanit allanit isigineqarnerput piniartuunermik tunngaveqartoq, aammalu inuiattut nammineerluta ilinniartitaanikkut ineriartortittariaqagarput, Naalakkersuisut soqutigisariaqaraat.

Taamaattumillu aamma naalakkersuinermik suliaqartut piniarnermik ilinniarfimmik tunngaviliinissamut aqqutissiueqataasariaqartut Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut.

Taamak oqaaseqarluta Ole Lynge-p Inuit Ataqatigiinneersup piniartunut ilinniarfiliornissamik Nalakkersuisut 2003-mi aningaasanut inatsisissamut ilanngussinissaanik peqquneqarnissaanik Inatsisartut aalajangiinissaanik siunnersuutaa taperserparput.

Kissaatigissallutigulu aappassaaneerneqartinnani Ataatsimiititaliamit susassaqartumit peqqissaartumik sukumiilluinnartumillu suliarineqarnissaa.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Tulliulluni oqaaseqassaaq Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.

Mads Peter Grønvold, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartuni ilaasortap Ole Lynge-p Inuit Ataqatigiinneersup siunnersuutaanut Kattusseqatigiinniit siullermeerneqarnerani imatut oqaaseqassuugut.

Siullermik Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut taamatut siunnersuuteqartoqarnera pitsaalluinnartuusoq, soorlumi siunnersuuteqartoq imatut oqaaseqartoq, nunatsinni piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa anguniarlugu piniarnermik ilinniartitsineq 2003-mi aningaasanut inatsimmut ilanngunniarnissaannik Naalakkersuisut peqquneqassasut.

Kattusseqatigiinniit soqutigilluinnarparput piniarnermik inuussutissarsiuteqarnerup patajaallisarneqarnissaa, isumaqarpugut taamatut ilinniartitsineq piniarnermik sammisaqarniartunut pitsaasumik sunniuteqarumaartoq, tassami taamaaliornikkut piniarnikkut ilisimasat pigiinnarneqarsinnaapput.

Kattusseqatigiinniit paasivarput Naalakkersuisut taamatut piniarnermik ilinniartitsinermik ingerlatsiniarlutik siunnerfeqartut. Kattusseqatigiinniit soqutiginartutut isigaarput piniarnermik ilinniarnertut ittumik piniartunut ilinniarfittut nangittartunngorlugu pikkorissarnermik ilinniartitsineq ingerlanneqarnialermat.

Taamatut pikkorissartitsinerup imarisassai pinniarnermi inuussutissarsiuteqalertussanut soqutiginarluinnartut Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut. Ilinniarnerup imarisassai piniariaatsit eqqissisimatitsinerit pillugit aalajangersakkat, piniagassat mianerineqarnissaat, pinngortitamik ilinniarneq, silasiornerlu, sakkulerinik atortussalerinerlu, attaveqarnermut atortorissaaruti, isumannaallisaaneq, pisanik passussineq, eqqiluisaarneq, aningaasaqarneq, allallu piniarnermi inuussutissarsiuteqarnermi atorneqarsinnaasut.

Soorlumi aamma Naalakkersuisumit oqaatigineqartoq, sumiiffinni imaluunniit nunap immikkoortuini ingerlanneqartarnerisigut sumiiffinni piniarnermut atugassarititaasut aallaavigineqartarnissaat periarfissiunneqarumaarmat.

Immikkut piniarnermik ilinniarfimmik pilersitsisoqanngikkaluarluni taamatut pikkorissartitsinerit aqqutigalugit ilinniartitaaneq ineriartortinneqarsinnaasoq Kattusseqatigiinniit isumaqarpugut.

Immikkut aalajangersimasumik piniarnerinnarmik ilinniarfiliunngikkaluarluni tunngaviusumik ilinniartitaanermik atuarfiusimasut atorlugit piniarnermik inuussutissarsiuteqalerniartut pikkorissarneqartalernissaat Kattusseqatigiinniit isumalluarfigaarput.

Taamatut oqaaseqarluta piniarnerinnarmik ilinniarfiliornissamik Naalakkersuisut 2003-mut aningaasanut inatsisissamut ilanngussisoqarnissaanut peqquneqarnissaanut siunnersuut Kattusseqatigiinniit tapersersorsinnaanngilarput.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Tulliulluni oqaaseqassaaaq Otto Steenholdt, Attaviitsoq.

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Siunnersuut isumatusaarnertut taasariaqarpoq, tassa imatut paasillugu nutaarsuarmik atuarfiliorani ilinniarfiillu piureersut atorluarnerisigut piniarnermik inuutissarsiuteqarnerup nukittorsarneqarnissaa siunertaralugu.

Akissuteqaammi siunnersuuteqartup anguniagaata ingerlanneqarnera uanga tunginninngaanniit naammagisimaarnartumik erseqqissarneqarpoq, paasivara kommuninit piniartoqarfiusuniit ujartorneqartarsimasut timitalerniarlugit suliniutit aallarnerneqarsimasut.

Ilinniarnerup imarisinnaasai taagorneqartut naammagisimaarnarput, paasivaralu qujanartumik piniartut ilinniartinneqartarnissaannut tunngavissarititaasussat pilersinneqareersimasut.

Taamaattumik annerusumik oqaaseqarfiginagu neriulluarnermillu pigisaqarlunga siunnersuut akuersaarpara, akissuteqaallu aamma iluarisimaarlugu.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Maannalu oqaaseqaqqinniarpoq siunnersuuteqartoq.

Ole Lynge, Inuit Ataqatigiit.

Oqaaseqartut tamaasa qutsavigerusuppakka, malunnarmat uani siunertarineqartoq soqutigineqartoq. Siunertarisimanngilara siunnersuummik saqqummiusseqqaarama, imaluunniit naatsorsuutigisimanngilara, naatsorsuutigisinnaanagulu ineriikkamik saqqummiussaqarsinnaanissaq.

Una apeqqut nalunartuummat, soorunami inuiattut kingornussatsinnik annertuumik imaqar-poq. Immaqa nalinginnaasumik ilinniartitaaffiit allat eqqarsaatigigaanni sanilliukkuminaatsorujussuarmik, tassami meeraanerminngaanniit alliartorneq tamaat siulittat piniartut kingornissisussanik ilinniartitsisarnerat pisarpoq.

Kisianni oqareernittut oqartariaqarpunga, qujanaq, taamatut annertuutigut paasineqarmat, erseqqissaannassavara uanga aamma nammineerlunga taanna saqqummiukkakku maannakkut ilinniarfiit piureersut atorluarneqarnerusinnaanerat taakkartoriga.

Kisianni aamma soorunami, pingaartumik Siumuminngaanniit eqqaaneqartut iliuuseqaqqinnissamut tunngaviusinnaasut nuannaarutigaakka. Tassami imaammat piniarnermik inuussutissarsiutilittut uagut avatitsinninngaanniit, imaluunniit tatisimaneqarneq tassani annertungaatsisartoq, aamma taamannak inuuniuteqartunut annertoorujussuarnik sunniuteqartarluni.

Inuiaqatigiinni avissaaqqasutut taamatut inuussutissariuteqarnerup inissikkiartulernissaa orniginanngilaq. Assersuutigiinnarsinnaavarput umiartornermik ilinniarfiit imaassinnaasut nunatsinni amigaatigigigut.

Inuusuttorpassuaqarpoq inuilaani angalaarnissamut soqutigisaqarluinnartunik, aamma taakkuusinnaapput siunissami piniagassanik assigiinngitsunik paaqqutarinninniarnitsinnut annertuumik sunniuteqarsinnaasut.

Taamaattumik suliassat taakkua ingerlanissaat qilanaaralugu oqaatigiinnassavara, qujanarlu tamanut oqaaseqartunut.

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Maannalu akissuteqaqqissaaq Naalakkersuisut Siulittaasuat.

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Siumut.

Tassa oqaatigiinnassavara oqaaseqartut Naalakkersuisut akissutaanut isumaqataasut, Siumut, Atassut aamma Kattusseqatigiit oqaaseqartui qutsavigaakka.

Aammalu oqasallunga paasilluarlugu, taamatullu aamma Attaviitsup Naalakkersuisut siunnersuutaa aamma naammaginartillugu oqaaseqarfigimmagu.

Inuit Ataqatigiit oqaaserisaanut oqassaanga, saqqummiussat tassaniittut aamma akerlerinngilakka tusarnaarlugit. Akerlilersorlugillu oqaaseqarfiginianngilakka.

Eqqarsaatit taamatut ittut saqqummiunneqaraangata siunnersuutigineqartut saqqummiussat tunngavigalugit akiniarnermi allarpassuarnik ilaneqarsinnaagaluartut, kisianni piniartup ilinniarnissaanik tunngasut pineqarmata, taakkua akissuteqarniarnitsinnut toqqammaviginiarsimavagut.

Annertunerusumik allamik sammisumik oqaaseqarnanga, Atassutip oqaaseqartuanit oqaatigineqartoq, taamatut uanga misigissusera eqqorlugu akissutaammat, piniartup nammineq aamma oqaatigimmagu, nuannaralu taanna maluginiarpara.

Oqartoqartarmat piniartut akornanni piniartoq nammineq qitornaminik ilinniartitsineratut pitsaatigisumik piniartussaq kinaluunniit ilinniartinneqarsinnaanngitsoq, taamatut eqqarsartarneq ilumoorluinnartuusoq nalunngilarput, Godmann Jensen taamatut oqarmat isumaqatiginngitsuugassaanngilaq.

Kisiannili inuiaqatigiit maannakkut katiterneqarsimanera eqqarsaatigalugu, piniartoqarfinnilu piniartussatut ilinniarnerit ilanngullugit periarfissaqartinniarneri Naalakkersuisut akissuteqarnerminni aamma taakkartorsimavaat. Tassani ilinniartitsinerni aamma piniartussatut ilinniarneq inissaqartinneqartoq, siunissamilu inissaqartinniarneqartuassasoq.

Taamaattumik aamma ilaatigut Højskole-t pikkorissarfigalugit atorneqartarsinnaaneranik Naalakkersuisunit oqaatigineqartut, ilaatigullu taperserneqartut, aamma atorneqarsinnaapput ilinniarfiit taamatut ittut qularnanngilaq piffissani aalajangersimasuni isumaqatigiissutigiffigineqarsinnaappata atuisut, siulersuisut aammalu kattuffiit pineqartut piniartoqarfinnut taamatut sammisumik ilinniartitsinermi atorneqartarsinnaaneri eqqarsaatinnut aamma ilaatinneqarput.

Taanna periarfissaq taperserneqarmat oqaaseqartut ilaannit, suliatsinnut ilanngullugu misissoqqissinnaavarput.

Taamatut oqaaseqarlunga qujassutigaara amerlanerusut Naalakkersuisut akissutaat tapersermassuk.

Anders Andreassen, Ataatsimiinnermi aqutsisoq, Siumut.

Taamaalilluni ullumikkut oqaluuserisassaq imm. 88, tassalu Piniartut Atuarfimmik Pilersitsinissaq pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut siullermeerneqarnera tamaanga killeqarallarpoq, ukiarulu aappassaaneerneqassaaq.

Ataatsimiititaliamut ingerlaqqaanngikkaluarluni Naalakkersuisut akissuteqaataat amerlanerussuteqarluartunik katersuuffigineqarmat.