Oqaluuserisassani immikkoortoq 26-2 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut
ataatsimiiffiusut arfersaneq arfineq-aappaat, pingasunngorneq oktoberip 24-at
2001, nal. 13:50
Ataatsimiinnermik
aqutsisoq: Ole
Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Aamma
isumaliutisissuuteqarpoq, kisianni oqaaseqarumalluni qinnuteqartoqarsimannngilaq.
Taamaattoq Naalakkersuisunut ilaasortaq Ole Dorph, Isumaginninnermut
Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq.
Ole
Dorph, Isumaginninnermut
Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Inissianik
attartortittakkani ineqarnermut tapiissutit pillugit Inatsisartut peqqussutaata
allannguuteqarneranik Inatsisartut peqqussutissaatut siunnersuut siullermeerlugu
suliarineqarnerata kingorna siunnersuut Inatsisartut isumaginninnermi
suliffeqarnermilu ataatsimiititaliaani suliarineqarpoq. Ataatsimiititaliarlu
isumaliutissiissuteqarluni.
Isumaliutissiissummi
takuneqarsinnaavoq ataatsimiititaliami amerlanerussuteqartut tassaasut Inuit
Ataqatigiit Siumut aamma Kattusseqatigiit ilaasortaatitaat peqqussutissatut
siunnersuut pillugu oqaaseqaatissaqanngitsut. Taakkualu inassuteqartut
peqqussutissaq taamatut iluseqarluni akuersissutigineqassasoq
ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartoq Atassutip ilaasortaatitaa
oqaaseqaateqarpoq allannguutissatut siunnersuutip naammassillugu
suliarineqarnera kinguartinneqassasoq isumaqaramik siunnersuutip
akuersissutigineqarnerani inissianik attartortut inissiamik attartornermi
akiliutaasa qaffanneranik kinguneqassasoq.
Naalakkersuisuniit
Naalakkersuisut malugeqquaat matumani allannguutissakkut taamaallaat
isumannaarninarniarneqarmat ineqarnermut tapiissutinut aningaasartuutit
tamarmiusut nunatta karsianit aamma kommunit avitseqatigiilluni
akilerneqartarnera KANUKOKA-mit ataatsimoortumik tapiissutit pillugit
isumaqatigiissutip naapertorlugu pisarnissaa. Inissianik attartortut
allannguutissatut siunnersuummut kalluarneqassanngillat.
Naalakkersuisut
maluginiarpaat ataatsimiitialiami amerlarnerussuteqartut inassuteqarnerat
siunnersuut taamatut iluseqarluni akuersissutigineqassasoq taamatullu
oqaaseqarlunga Inatsisartuni suliassap ingerlaqqinnissaa suliassanngortillugu.
Otto Steenholdt, attaviitsoq.
Siullermeerinermi paasinarsivoq ineqarneq akitsuiffigineqassasoq. Imalillugu aningaasaateqarnerit akisunerusumik akiliissassasut. Aningaasaatikinnerit taamaasiornikkut ikiorserneqassallutik. Nipi taamaattoq tusaavara. Taamani oqaaseqarninni oqaatigaara akitsuiniarneq tamakkiisumik eqqarsaatigineqartoq. Tassa ilisimatinneqarama aningaasaatikkinnerusunik taaneqarsinnaasut inimi akitsorneqarnerat pillugu allagarsitinneqareersimasut.
Ataatsimiititaliami ikinnerussuteqartut inissianik attartortut akiliutaasa qaffaannginnissaat anguniarlugu kinguartitseqqusigaluarput. Uangali isumaqarpunga allannguutissatut siunnersuutup naammassillugu suliarineqarnera kinguartikkaanni kinguartinngikkaluaraanniluunniit assigiittoq. Inissianik attartortut akiliutaat qaffanneqassapput, qaffanneqareerpummi.
Ataguli Naalakkersuisut nipaat tusarnaaraluartigu oqarmata, issuarpara: "Inissianik attartortut allannguutissatut siunnersuummi kalluarneqassanngitsut", issuaaneq naavoq.
Kalluaannginnissaq sunaanersoq nassuiartariaqassaaq. Ooriniitinneqarnera imaluunniit ooriniitinneqanginnerat erseqqissarneqanngilaq. Toqqortuineruvoq. Erseqqissumik oqaatigisariaqarpoq "kalluaaneqassanngitsoq", oqaaseq taanna sumut atatinneqarpa.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Tulliulluni
oqaaseqassaaq Jakob Sivertsen, Atassut.
Jakob
Sivertsen, Atassutip
oqaaseqartua.
Qujanaq.
Uagut aamma peqqussutissap aappassaaneerneqarnissaanut ikinnerussuteqartutut
oqaaseqaateqarnissatsinnut periarfissippaatigut.
Nammineerluni
ineqarneq angerlarsimaffeqarnerlu inuit pisinnaatitaaffiannut ilaavoq. Inuit
kikkuugaluarunilluunniit toqqissisimanartumik najugaqarnissartik tamarmik
pisariaqartittuaannaraat nalunngilarput. Piniartuugaanni, aalisartuugaanni,
sulisartuugaanni pingaartumik sulerulunnartunik suliffeqarsimagaanni
toqqissilluni qasuersaarnissaq pingaartorujussuuvoq. Aammalu inuit
suliffimminni paarsilluarnissaannut pitsaasumik ineqartitaanissaq imminut
atasorujussuupput.
Aamma
erseqqissartariaqarpoq inuit ulluinnarni inuunerannut toqqissisimanissaannullu
naamminerisamik inissaqartitaaneq aalajangiissuulluinnartarmat Atassummit
aammaarluta oqaatigeqqipparput.
Aamma
erseqqissaqqissavarput eqqaamassavarput, utoqqatserpunga, ullumikkut inuit
ilinniarluarsimasut nunatsinni assut atorfissaqartikkatsigit, soorlu politiit,
ilinniarfinni qaffasinnerusuni ilinniartitsisut, meeqqat atuarfianni
ilinniartitsisut, peqqinnissaqarfimmi sulisut, meeqqanik perorsaanermi
ilinniarsimasut il. il. Taakku ukiumiit ukiumut illoqarfinnut nutserartuupput.
Nunatsinni atorfissaqartinneqareeramik.
Aamma
nunatsinni inuusuttut misilittakkatik annertusarniarlutik nuttarlutik
ilinniarkkatik annertusartarpaat assullu sulinerminnut iluaqutigisarlugit.
Taamaattumik ineqarnermut akiliutit qaffanniarneqarnerat inuusuttut
namminerisaminnik initaarnissaannut piumassuseqarnerulernissaannik
qaammattuutigissallugu pissusissamisuunngitsoq Atassummiit isumaqarpugut.
Nunatsinni
inuusuttut arlalippassuit sivisuumik ilinniarnerminni ilaqutaqalereertarput
allatullu ajornartumik ilaquttatik inuussutissaqartikkumallugit
aningaaserivinni atorniartariaqartartut nunatsinni takornartariunnaarpagut.
Tamakkulu ilinniarnerminni naammassigaangamik ilinniarluarsimanermikkut
qaffasissumik akissaateqartunut ilannguttarput. Qujanartumik tamakkua
nunatsini amerliartorput, tamannalu Atassummiit assut tulluusimaarutissaavoq.
Puigorneqartartorli
tassaavoq inuusuttut ilaqutaqalereerlutik ilinniarluarnerminni
naammassigaangamik ilinniarluarsimanertik iluaqutigalugu akissaataat
qaffasikkaluarlutik akilersugassarpassuaqartarmata. Soorlu annertuumik
akileraartarput, aningaaserivinnut atorsimasaminnut akioraarsarput,
meeqqerivinnut anneetunerpaamik akiliisarput, meeraat, meeqqat
tapisiaqartinneqarneq ajorput, kiisalu ineqarnermut kiassarnermut
qaammaqqutinullu aamma taamannak akiliisarlutik.
Taamaammat
Atassummiit eqqortuusorinngilarput innuttaasut, pingaartumik inuusuttut
aatsaat siunissaminnik pilersaarusiorlutik aningaasanill katersiniarsaralutik
aallarnisaruttulersut, ineqarnerminnut akiliutaat qaffariarlugit
illuatungaatigut namminerisaminnik initaarnissaannik kaammattorneqarnerat
pinngitsaaliineruvallaartoq Atassummit isumaqarpugut. Inuimmi nammineerlutik
qanoq inuuneqarsartik allanit naqisimaneqanngitsumik akisussaaffigimmassuk.
Nunatsinni
inissaqartitaanikkut pitsanngorsaaniarluta ineqarmullu akiliutinik
nalimmassaaniarluta oqalliseruttorfitsinni tusagassiuutitigut tusartualerpagut
peqqussutissaq oqallisigisarput atuutilerpat ineqarnermut akiliutit qaammammut
2.000-it angullugit sinnerlugillu allaat ineqartut ilaat akiliinerusalissasut.
Taamatut annertutigisumik qaffaateqarnissaq Atassummit
angunianngilluinnarparput. Pingaartumik inuusuttut siunissaminnik
pilersaarusioruttortut annertuumik eqqorneqartussat tamatumani
eqqarsaatigalugit.
Kiisalu
peqqussutissap allanngortinneqarnissaata kingunerisaanik inissianik najugallit
illoqarfiit ilaanni tusartualerpagut aatsaanngooq ineqartut taamak
amerlatigisut januarip aallaqqaataaniit anisiortorneqassapput. Tamakku
ilumoorsimassappata Naalakkersuisut taava kukkusumik peqqussusiorsimassapput.
Aammalu
inissianik najugaqarnermut inigisamut akiliutit qaffanneqarnissaat
aalajangiusimaneqaannassappat inissiani najugallit akilersuiniarnerminni
artukkerneqartussat ullumikkummi suli amerlanerulernissaat tamatuma
kingunerisussaavaa naatsorsuutigisinnaavarput. Tamatumalu aamma inissiani
najugallit anisinneqartartut ullumikkornit suli amerlanerulernerannik tamanna
kinguneqartussaavoq. Taamaattumik Atassummit peqqussutissap kingunerisassaat
eqqarsaatigilluareerlugit peqqussutissamut siunnersuutip kinguartinneqarnissaa
aalajangiussimagatsigu matumuuna oqaatigeqqipparput.
Inissiani
najugallit inigisaminnik anisinneqartartut ilaat inigisaminnut
akiliiumasannginnerannik kinguneqartartoq nalunngilarput, tamanna
ajuusaarnarpoq. Aamma ilaqartarput ilungersorlutik akilersuiniaraluarlutik
naammattumik akissaqannginnertik peqqutigalugu akiligassaminnut
kinguaattoortartunik. Tamakku aamma inigisaminnik anisinneqartarput.
Nunatsinni
inissiani najugallit anisinneqartartut nalinginaaleraluttuinnartut
eqqarsaatigalugit peqqussusiornermi qanoq ilillugit
ikinnerpaaffimminiitinneqarnissaat Naalakkersuisut peqqussusiornerminni
ilanngullugit aaqqiiffiginiartariaqaraluaraat Atassummit isumaqarfigaarput.
Nunatsinni
inissaqarniarnikkut taama ajornartorsiuteqartigaluta inuit inigisaannit
anisiortortarnerat iluarsiiffiginiarneqanngippat ukiut arlaqanngitsut
qaangiuppata ajornatorsiut aaqqikkuminaatsorujussuanngorsinnaasoq
takusinnaavarput. Taamaattumik piffissaagallartillugu aaqqiiniarnissaq
Atassummit assut pingaartipparput.
Peqqussutissaq
inupparsuarnik attuisussaasoq tamatta paasereerparput. Qaa, ulapipilunnata
anersaartorlualaariarta peqqussutissap kingunerisassaa
misissorluaqqissaaqqilaariartigit. Tamatumani inuttaasunut tamanut
pitsaanerpaamik aaqqiinissaq anguneqarsinnaasoq Atassummit takusinnaagatsigu.
Aammalu
nunatsinni ineqarnermut ajornartorsiutit nalunngeqigatsigit pisarnitsitut
suleqataaqqinnissarput naatsorsuutigineqassaaq. Taamatut oqaaseqarluta
erseqqissaaqqillutalu peqqusstissamut siunnersuutip nalorninartunik
assigiinngitsunik qulaajartariaqartunillu ilaqarnera peqqutigalugu
kinguartinneqarnissaaa Atassummit aalajangiusimavarput.
Qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inatsisartut Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Qujanaq.
Taavalu Isumaginninnermut Suliffissaqarnermullu Naalakkersuisoq, Ole Dorph.
Avataaniittut
qinnuigissavakka maannaqqullugit, taasingajaleratta.
Ole
Dorph, Isumaginninnermut
Suliffissaqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Qujanaq.
Siullermik Jakob Sivertsenip oqaaserisaanut aamma Otto Steenholdtip
oqaaserisaanut qujassaanga.
Tassa
taakkua oqaaseqarput una peqqusutissaq kinguarteqqullugu. Tamanna
kinguartitsinissaq pissussaasimagaluassaaq upernassaq uumap peqqussutissap
akuerineqannginnerani. Eqqaasitsissutigissavara peqqussut uunga
tunngassuteqartoq upernaaq Inatsisartut maani inimi
akuersissutigereernikuuvaat. Maajillu 31-ani 2001, taanna peqqussut
atuutilereernikuuvoq, taamaattuumik kinguartinneqarsinnaanngilaq.
Taava
peqqussummut atatillugu Naalakkersuisut nalunaarusiorput, taannalu
nalunaarusiaq 13. september, taamanikkut aamma atuutilerpoq. Tassumalu
atuutilinnginnerani boligsikring-imik inuit qanoq annertutigisunik
aningaasarsiallit pisarnissaat aalajangiiffigineqarsimavoq Inatsisartuni
Isumaginninnermi aamma Ineqarnermi Ataatsimiititaliat isumasioreernerisa
kingunerisaanik.
Taamaattumik
matumani maani oqallinneq isumaqarpunga annertunerusumik kinguneqanngitsoq,
tassami uani peqqussutissap akuersissutigineqareernikup siunertarimmagu
peqqutip §13-ata allanngortinneqarnissaa, tassa kisimi.
§13-imilu
allaqqavoq kommuunit Namminersornerullutillu Oqartussat akornanni
boligsikringip qanoq amerlatigisoq kiap akilissaneraa. Peqqusstissami 31. maj
2001-imi atuutilertumi allaqqavoq kommuunit 60%-iat akilissagaat,
Namminersornerullutik Oqartussat 40%-ia, kisiannili massakkut
allanngortiniarneqartup imaalillugu Kommuunit 40%-ia akilertussanngussavaat
Namminersornerullutik Oqartussat 60%-ii akilertalissallugu. Taannalu
aallaaveqarpoq upernaaq Naalakkersuisut KANUKOKA-llu kommuunit bloktilskudiisa
isumaqatigiinniuteqarnerat angusat aallaavigalugit.
Una
siunnersuut kinguartinneqassapat imaluunniit itigartinneqassappat, tamatuma
kingunerissavaa Naalakkersuisut KANUKOKA-lu nutaamik
isumaqatiginiartussaassapput isumaqatigiissullu soorunami Naalakkersuisut
piumasarissavaat atorunnaartinneqassasoq. Tassalu isumaqatigiissutip imaani,
imarisaani KANUKOKA-p, KANUKOKA-kkoorlugu Kommuunit pissarsiaat 5 millionit,
taakkua nunatta karsianut utertinneqaqqittariaqartussaassapput, taamalillutalu
kommuunit 20%-imik siunnersuumminngaanniit akiliuteqarnerulertussaassallutik.
Tassa siunnersuutip uuma imaa, tassa siunnersuutip uuma aallaavia.
Taamaattumik oqallinnerit maanilu oqaligiarnerit piffissami allami
ingerlanneqartussaassapput, tassami Naalakkersuisuninngaanniit aamma
siunneersuummut uung atatillugu boligsikring-imut tunngassuteqartut
ajornartorsiutaasinnaasut nalilersuinissami ukioq ataaseq qaangiutilerpat
aallartiffianinngaannniit nalilersuinissami tamakku nalilersuineq
ingerlanneqareerpat, taava aalajangerneqassasoq, aalajangerneqassasoq
massakkut aaqqissuussineq januarip aallaqqaataani atuutilertussaq
naleqquttuunersoq imaluunniit allanngortinneqartariaqassanersoq.
Taanna
nalilersuineq massakkut pinngilaq, taamaattumillu manna oqallinneq
annertoorujussuarmik uanga pinissaa taamaattumik kissaatiginngeqaara.
Aallaqqaataaniik aallartittoqarsinnaanngilaq inatsisitigut tunngaviatigut
tamaqqinnaat piareernikuuneri pissutigalugit.
Ilumoorpoq
massakkut aaqqissuussinissami kikkut boligsikringimik
pisartagaqalersinnaanissannut isumaqatigiissut nalunaarusiornermilu
angusarineqarsimasut malillugit inuit ilai, innuttaasut ilai
ullumikkorninngarnit akiliuteqarnerat qaffannertussaammat, kisianni aamma
ilaanni appariartitsisoqartussaavoq. Tannalu qanoq aningaasaqar.., isertitat
qanoq annertussusiat, meqqat qanoq amerlatigisut angerlarsimaffimmi,
angerlasimasuutigineqartut aallaavigalugit nalilersuineq ingerlanneqarsimavoq.
Taamattumik
isumaqarpunga uani oqallisissap qiterisaanut utertariaqartugut, tassa §13-ip
allanngortinneqarnissaa, taannaluuna uanga uani unalu oqaluttarfik
aallaavigalugu saqqummiukkiga. Oqallinneq tassunga sammitinneqartariaqarmat
oqallinnerlu alla piffissamut allamut isumaqarpunga kinguartinneqartariaqartoq.
Tassa qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Qujanaq.
Taava Jakob Sivertsen, Atassut, aappassaanik. Tulleriumaarpaa
Maliinannguaq Markussen-Mølgaard.
Jakob
Sivertsen, Atassutip
oqaaseqartua.
Qujanaq. Natsunnguamik. Peqqussut upernaaq pineqatoq tassaavoq Boligbørnetilskud
aammalu boligsikring, aningaasat ataatsimut kattunnerat.
Taanna aalajangeeqataaffigaarput peqataaffigaarput, taamanilu
neriorsorneqarpugut ullumikkut ineqarnermut akiliutit qaffanneqassanngitsut.
Taamaattumik maannakkut uagut paasisimasaqanngitsutut
nalilerniarneqassanngilagut peqataavugut aamma maannakkut pisarput tassaavoq
taakku aningaasat ataatsikkut kattuttut qanoq ilillugit ineqartunut
agguaanneqarsinnaannerannut akiliutillu aallaavigalugit aamma
sammineqartussaapput taakkua.
Una uagut assorujussuaq pingaartipparput, eqqarsarnartoqartipparput
anguniannginatsigu ilaatigut 2-3.000 kr.-inik qaffaanissaq. Ilatigut inuit
ukiut 20-30-it angullugit najugaqartut tupigusupput ineqarnertik
qaffanneqarnissaaq aamma piumasarineqaqqilermat immaqa ini
akilerneqareersimasoq. Tamakkua eqqortumik nalilersorneqarsimanngillat. Taamaattumik oqarpugut kinguartinneqarniarlik. Uagut Atassummiit
isumaqartuarpugut peqqussummit inuk pingaarnerusoq. Taamattumik
kinguartitsinissaq aalajangiussimagaluarparput paasineqassasoraluta
aqqusinermi radiokkullu nilliasut ilumoorsimanersut uagut paaserusupparput.
Taakkua eqqortumik oqarsimappata oqaatigereerparput taava Naalakkersuisut
inatsimmik ilaatigut misissoqqittariaqartumik saqqummiussisimassapput.
Aamma
eqqaamaneqassaaq aalisarnermut inatsit pingaaruteqarluinnartoq siornaak
pisariaqartinneqarmat aammalu aalisartunut ima attuisussaatigimmat allatut
ajornartumik kinguartinneqarpoq.
Maannakkut
kinguartitsinissaq aamma pisinnaalluarpoq piumasoqaruni aaqqiinissarlu
inuaqatigiinnut naammaginarnerusoq aamma anguneqarsinnaalluni, soorlu aamma
maannakkut aalisarnermut tunngasut naammaginarnerusumik angusaqarfigineqartoq.
Qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Tullianut
oqaluttussamut sakkortuumik inassutigerusuppara massakkut oqaluuserisaq
avaqqunnaveersaaqqullugu. Tassa ilumoornerartariaqarpara Ineqarnermut
imaluunniiit Isumaginninnermut Suliffissaqarnermullu Naalakkersuisup oqaasia
allannguutissaq ataasiinnaavoq.
Maliinannguaq
Markussen-Mølgaard, Inuit Ataqatigiit, taava tulleriumaarpaa Ineqarnermut
Naalakkersuisoq.
Maliinannguaq
Markussen-Mølgaard, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.
Aap,
tassa erseqqissaateqalaaginnarniarlungaana; upernaaq taanna tamatta maani
akuersissutigivarput partiit tamatta aamma Atassut akuerseqataavoq. Ilaatigut
Jakob Sivertsenip oqarneratuut boligsikring, taavalu meeqqanut tapit
aaqqissuussaanerat nutaamik aaqqinneqassasoq. Taannalu pillugu
Isumaginninnermut Ataatsimiititaliaq taamanikkullu Ineqarnermut
Ataatsimiititaliaq erseqqilluinnaqqissaartumik Naalakkersuisut
katersortitsilluni nassuiaateqarfigai suna pineqarnersoq. Aammalu tassani
eqqaamalluinnarpara Atassutikkormiut peqataasut.
Taamaattumik
massakkut eqqumiiginarsinnaavoq taanna akuersissutigineqareersoq massakkut
allamut isumarsi allanngortissimagassiuk.
Nutaamik
inatsimmik akuersereersumut nutaamik siunnersuuteqartoqarsinnaavoq soorunalimi
oqaluuserisasatut massakkut pisaput §13-iinnaammat. Taamaattumik taanna
erseqqissaassutiginiaannarpara, taavalu Inuit Ataqatigiinninngaanniit
nuannaarutigilluinnarparput tassunga tunngasoq pissakinnerit
amerlanerpaarpaarpaartaat maannakkut ikiorniarneqalermata januarip
aallaqqaatani atuutilertussamik. Taamaattumik uagut isumarput malillugu
politikkitsinnut taanna naleqqulluinnaqqissaarpoq. Allannguinissap
siunertarivaa millionit tungaanut isertitallit allaat meeqqanut tapiissutinik
ullumikkut pisinnaammata uffa pisariaqartitsinatik.
Maannakkut
pisariaqartitsinerpaat isertitakinnerit aammalu akunnattumik isertitallit,
soorlu aamma upernaaq nassuiaaffigineqartugut ersarilluinnartumik taakkua
ikiorniarneqarput inuuniarnerat oqilisarniarlugu. Isumaqarpunga taanna
paatsuugassaanngitsoq aammalu nuannaarutigisariaqartoq nammaqatigiinneq
annerusoq nunatsinni aamma taamaalilluni ingerlalissammat.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Tulliuvoq
Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Jørgen Wæver-Johansen.
Tulleriumaarpaa Naalakkersuisut Siulittaasut.
Jørgen
Wæver-Johansen, Ineqarnermut
Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Qujanaq.
Tassa oqaaseqarfiginiakkakka marluugaluarput siullermik upernaamut
tunngassuteqartut, kisianni isumaqarpunga Inuit Ataqatigiit oqaaseqatuarta
erseqqilluinnartumik taakkua nassuiaateqarfigigai. Aamma ilumoorput aamma
neriorsuisoqanngiivippoq ataatsimilluunniit ataatsimiinnermi tassani
qaffaatinik tamatuma kinguneqannginnissaa. Akerliani ilisimatitsissutigaarput
ataatsimiititalianut marlunnut qaffateqartoqartussaavoq aammalu
naammagittaaliortut imaaginnavinnissaat naatsorsuutigaarput. Tassa oqaatsit
atukkagut.
Saniatigiut
aamma pappilissat agguaanneqaqqissaarput procentinngorlugu qassit missaat
qanoq qaffaavigineqarnissaat takoreerneqarsinnaanersoq. Taakkua
innersuutigeqqqikkusuppakka aamma siullermeerneqarnerani innersuuppakka.
Ataaseq una massakkut ulluni makkunani ilaatigut paatsuungassutaasoq
ilanngullugu matumani erseqqissaassuteqarfiginiariga. Ajornatorsiut pineqartoq
Atassutip oqaaseqarnermini quppernerit aappaanni ataatungaani tikinneqarpoq,
tassalu tusagassiorfitsigut inuit ima imaattullu amerlatigisut
allaffissornikkut ininik aqutsinerup sukaterneqarnissaanut atatillugu inuit
taakkua anisinneqarnissaat januarip aallaqqaataani naatsorsuutigineqarpoq.
Ilumoorpoq
una, upernaaq Inatsisartut peqqussutinik allanngortitsineri tunngavigalugit
nalunaarutit assigiinngitsut nutarterneqarlutillu pilersinneqartussaapput,
kisianni nalunaarut matumani pineqartoq suli Naalakkersuisuni sammineqanngilaq.
Suli tusarniaassutigineqarpoq. Tusarniaaneq suli oktoberip 31-ata tungaanut
ingerlavoq.
Tusarniaanerup
suna siunertarivaa? Tusarniaanerup siunertarivaa equngasunik
siunnersuuteqartoqarsimappat imaluunnit pitsaanerusunik
siunnersuuteqartoqarsinnaappat, taakkua ilanngullugit Naalakkersuisunut
nalunaarutip akuersissutigineqannginnerani apuutsinneqarnissaat. Taamaattumik
aamma maani ersisaarutigineqarput nalunaarutit suli atuutilersinneqanngitsut
siunnersuutit tusarniaassutigineqartut imaanngitsoq piviusunngoreerlugit
taamatut inissinneqarnikut.
Tusarniaassutigineqarput
pisariaqartitsinerlu naapertorlugu aamma Naalakkersuisuni
aalajangiiffigineqarnissaat naatsorsuutigaarput, kisianni tusarniaaneq
oktoberip 31-anut killilersimasarput taanna naammasseqqaarniartigu, taava
iluarsisassat siunnersuummi iluarsineqassapput.
Uanga
kingumut oqaluuserissasami immikkoortumi matumani pineqartoq, tassa
oqaluuserisassatut una siunnersuutigineqartoq kinguartinneqarpat allamik
kinguneqassanngilaq kommuunit januarip aallaqqaataaninngaanniit
akiliutigisassaat boligsikring-i 20%-imik qaffariaateqassaaq. Allamik naamik.
Tassa siunnersuutituaq matumani oqaluuserineqartoq inatsisartuni. Taanna
peqqussut upernaaq akuerinikuusarput allanngortinneqarusuppat, taava tamanna
siunnersuuteqarnikkut pisinnaavoq, kisianni eqqaamalaartigu aamma upernaaq
isumaqatigiilluta aalajangernikuugatsigu ukioq ataatseq ingerlanneqareerpat,
taava naliliiffigissavarput.
Qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Qujanaq.
Taava Naalakkersuisut Siulittaasuat Jonathan Motzfeldt
Jonathan
Motzfeldt, Naalakkersuisut
Siulittaasuat, Siumut.
Oqaluuserisassamut
sivitsorsaanianngilanga, kisianni suliassaq una kinguartinniarneqarmat
eqqaasitsissutigilaaginnassavara kommuunit iluarsaaqqinnissaannii
isumaliuutissiisummi Jakob Sivertsenilu uagut atsiukkatsinni boligsikringi
pillugu taamanikkut kommisioni 1995-imi nalunaaruteqarpoq, taamanikkut
inaarsaanermi kommuunit sunniuteqanngillat boligsikring-imut tunngatillugu.
Taamaattumik
kommision taamanili innersuussutigaa issuarlugu: "Anguniakkat
tunngaviusumik anguniarneqarnerat pillugu akisussaassuseq aningaatigut
akisussaasuseq suliassanillu agguataarineq eqqasaatigalugit akiligassat
Kommuuninit ingerlanneqarnissaat suli pissasoq innersuussutigineqarpoq,
kisianni Namminersornerusut sinnerlugit. Taamanikkulli 60/40 taanna
paarlaanneqassasoq siunnersuutinut aamma ilaatillugu uagut Jakob
Sivertsenikkullu oqaloqatigiissutigisarparput ullumikkullu siunnersuuterpiaq
siunnerfigalugu aaqqiisoqarbissaa anguniarsimallugu.
Taamaattumik
ullumikkut aaqqiineq ukiorpassuit inerniarneqarsimasoq nuannaarutigalugu
Ineqarnermut Naalakkersuisup, taavalu aamma Isumaginninnermut Naalakkersuisup
paaseqatigiinneq tassaniittoq saqqummiussaat isumaqarpunga
pissusissamisoorluinnartoq aammalu Inuit Ataqatigiit tassuunakkut
paasinninnerat aamma uagut qujarupparput.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Qujanaq.
Tulliuvoq Godmand Rasmussen, Atassutip oqaaseqartuata avataatigut.
Naatsunnguamik. Tulleriumaapaa Jakob Sivertsen.
Godmand
Rasmussen, Atassut:
Uanga
naatsunnguamik oqaaseqarusuppunga. Tupiginngilara Atassummi
oqaaseqartorisarput paatsuunganartigisumik oqaaseqarnera.
Tassa
ullup qeqqata qeqqa Naalakkersuisumik ataatsimeeqateqarlunga majuarsimavunga
uanga aamma Inuit Ataqatigiittulli taamatut paatsuunganartigisumik
uummammioqarlunga. Ilumoorpoq qinikkatut issiavugut uagut aammalu
puigortariaqanngilaq Ineqarnermut Ataatsimiititaliami inunnik arlalinnik
ilisimaneqarpugut. Ulluinnarni aqqusinermi Nuummiinnaq ilaatigut
apersuisoqartarsimavoq uagutsinnut tunngasunik Inatsisartuni taanna suliaq
oqaluuserineqareernersoq, tassami paatsuugassanngitsumik takoqqattaarpagut
Qanoruumi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p qullersaqarfianinngaaniit
pissusilersuutit, kisianni uanga ataatsimiittarfik qimappara aamma
nalunngilara Ineqarnermi Atatsimiititaliap uattulli toqqissisimatigalutik
aamma ataatsimiittarfik qimakkaat.
Taamaattumik
avataaniittunut tusarnaartunut eqqaamaqquara makkua pilersaarutigineqartut
boligstøttemik illulinni ukiup affaani akiligassat ataatsikkut
akilerneqartussatut naatsorsuutigineqartut piviusuusimanngillat, tassa
tusatsiagaannaasimapput.
Taavalu
aamma taamannak qularnaveerusiisarneq ataatsikkut akilerneqartarnerat
qaammatsinut pingasunut aamma piviusuunngilarooq, tassa taamak
nassuiaanneqarpugut ullumi. Tassalu ataasinngulersoq aatsaat anillappugut,
taamaattumik uanga oqaatigisariaqarpara tusarniaanerit aamma Naalakkersuisut
oqaatigimatigit suli ingerlasut, taamaattumik inatsit taanna
aalajangersaavigineqarsinnaanngilaq taanna paasisarput naapertorlugu taamak
paasinnippugut. Tusarniaasoqarpoq suli.
Kisianni
iluaqutissartaqartoq taanna nalunngilarput ataatsimut isigalugu aamma
qalleqqinneqarpoq. Inuit pavanerujorujussuarni isertitaqartut kisimik 10%-ii
taakku eqqunneqartussaasut, taanna ullumi aamma qalleqqissarneqarpoq
Naalakkersuisunit. Taamaattumik isumaqarpunga avataaninngaanniit
tusarnaartunit allaat uagut aamma pakasagaasimasutut misigisimasimavugut
tassunga tunngatillugu, kisianni erseqqissaaffigineqarnerput massakkut ima
erseqqitsigimmat uanga toqqissiallallunga ataatsimiittarfimminngaanniit
qimaguppunga qamanngaanniit ataatsimiiliivilluta ullumi. Taamattumik
avataniittut isumaqarpunga uanga ersiortissallugit annertuumik
pissutissaqarpallaanngitsoq. Nassuiaanneqarnerput aamma taamaappoq, kisianni
soorunami inuit pissakinnerpaat annertuumik aamma annertuumik
maluginiartussaavaat atukkatik qanoq pitsannguallaateqarsinnaaneri.
Aamma
nassuiaanneqarpugut taanna naafferartumik isumaqatigiissuteqarluni
akilersuisinnaaneq mattunneqanngitsoq, tassami suli naqissuserneqanngilaq
taanna. Taamaattumik tupinnarpoq avaaninngaanniit INI-minngaanniit taamak
nassuiaasoqaqattaarnera uagut isitsinniik isigalugu allaannginnami
aalajangiisoqareersimasoq taamatut . Taamattumik Naalakkersuisoq
qutsavigerussupara ersarilluinnartumik paasissutissiimmat ullup qeqqata
qaangilaarnerani.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Tullinnguuppoq
Jakob Sivertsen. Pingajussaaniilerami naatsukullannguamik. 2 minutit,
tulleriumaarpaa Ole Dorph.
Jakob
Sivertsen, Atassut.
Qujanarujussuaq.
Tassaana Naalakkersuisup Siulittasuata oqaatigimmagu peqataasimasunga.
Ilumoorpoq peqataalluarpunga aamma maannakkut taanna pineqanngilaq. Uani una
pineqartoq tassa aajuna tassa taassuma aajuna allagaq 126 millioninik
naleqarpoq maannakkut oqallisigut. Taamaattumik erseqqissaanerit
pitsaanerusariaqarput.
Aamma
Maliinannguaq Markussen-Mølgaardimut oqaatigissavara soorunami qujanarpoq
pissakinnerit pissaqarnerusut ikiormatigit, kisiannili aamma
pissaqarnerulaartut ima nammakkersortigissanngilagut naggataatigut
ilungersorlutik piniaraluarlutik nakkaattoornerannik aamma mianersornarpoq
nammaqatigiinneq ingasaallugu atorneqaraangat. Taava aamma
nammakkerneqarsimasut artulerlugit nammaatatik uniinnartarmata. Taamaattumik
annerusumik oqaaseqaqqissanngilagut aamma aalajangiusimavarput aamma
erseqqissaatigissavarput ukiup ingerlanerani ineqarnermut akiliutit ima
allaatigitigissappata Naalakkersuisuni oqaatigineqartut, taava
allanngortinneqarnissaaannik aamma saqqummiussaqasagatta.
Qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit:
Qujanaq.
Taava Ole Dorph, Isumaginninnermut Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq.
Naggataarutaasumik.
Ole
Dorph, Isumaginninnermut
Suliffeqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Qujanaq.
Siullermik aatsaannguaq oqaaseqartunut. Siullermik Maliinannguaq Markussen-Mølgaardimut,
taava Ineqarnermut Naalakkersuisumut, Jørgen Wæver-Johansenimut, taavalu
Naalakkersuisut Siulittaasuannut qujassuteqassaanga.
Taakku
oqaasii ilumooqqissaarput, taamaattumik massakkut oqaluuserisarput
tikeqqittariaqaripput, massakkut malunnarput punkt-i aatsaannguaq
qimariikkagut tamaqqinnaasa akulerussorlugit uunga immikkoortoq 26-mut
inississuunniarneqartut. Taanna qimattariaqarparput. Immikkoortoq 26 uani
eqqartorparput, tassanilu pineqarpoq inissiamik attartortittakkamik
ineqarnermi tapiissutit pillugit Inatsisartut peqqussutaata
allannguuteqarnerannik Inatsisartut peqqussutissaata siunnersuutiata
siunnersuutissaasa §13-issaat. Taannalu oqaatigeriikkattut 127 millioninik
naleqartussaanngilaq.Uani pineqarpoq aningaasatigut avitseriaatsip kommuunit
Namminersornerullutik Oqartussallu 60/40-minngaanniit
40/60-inngortinneqarnissaa, kommuuninut 5 millioninik naleqartussaavoq,
Kinguartissagutsigu,
taava kommuunit 5 millioninik arsaartariaqartussaassavagut, kommuunit
akiliutaat taamaalillugu annertunerulersillugu. Taannaana pinngitsoorniarlugu
upernaaq aasallu ingerlanerani Naalakkersuisut KANUKOKA-llu
isumaqatigiinniarnerisa inernerat aallaavigalugu uumap aaqqiivigineqarnissaa
inatsisitigut piniartoq. Taamaattumik sivitsorsaassanngilanga aamma
pisariaqanngimmat unalu innersuutigineqartoq kissaatigiinnassavara suli
periarfissaqarmat Inatsisartunit tamarmiusunit akuerineqartariaqartoq.
Qujanaq.
Ole
Lynge, Inatsisartut
Siulittaasuat, Inuit Ataqatigiit.
Tassa
taamaalillugu oqaaseqarumasut tassunga killeqarput , aammalu taamaalillugu
inissianik attartortakkani ineqarnermi tapiissutit pillugit Inatsisartut
peqqussutaannut allanngortinneqarnerannut, allannguuteqarneranik Inatsisartut
peqqussutissaattut siunersuut, siunnersuummut Inatsisartut Isumaginninnermut
Suliffeqarnermullu Ataatsimiititaliaata ilaasortai amerlanerussuteqartut,
tassaasut Inuit Ataqatigiit, Siumut aammalu Kattusseqatigiit siunnersuut
taamatut saqqummiunneqartoq isumaqatigaat.
Taamaattumik
amerlanerussuteqartut imaluunniit inatsisissatut siunnersuutip taamatut
iluseqarluni pingajussaaneerneqarnissaminut ingerlaqqinnissaanut isumaqataasut
qinnuigissavakka nikueqqullugit.
21.
Akerliusut
qinnuigissavakka nikueqqullugit.
6.
Taaseqataanngitsut
qinnuigissavakka nikueqqullugit.
2.
Tassa
amerlanerussuteqartut taamatut iluseqarluni pingajussaaneerneqarnissaat
akueraat.