Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 03		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Sisamanngorneq 2. marts 2000 13.21

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 3

 

2000-imi Inatsisartut upernaakkut ataatsimiinnissaata aalajangiiffigineqarnera.

(Inatsisartut Siulittaasoqarfiat)

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Inatsisartut allaffeqarfiata sinniisussaa siulleq, Finn Karlsen.

 

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat, saqqummiussisoq:

Inatsisartut siulittaasoqarfiata matumuuna inassutigaa Inatsisartut upernaakkut 2000-imi ataatsimiinnissaat tallimanngornermi 28. april aallartissasoq. Inatsisartut 1999-imi ukiakkut ataatsimiinnerminni aalajangerput Inatsisartut upernaakkut 2000-imi ataatsimiinnerat pingasunngornermi 26. april aallartissasoq. Pingasunngornerli 26. april porskip kingornatigut pingasunngornerummat Inatsisartunilu ilaasortat sinerissameertut Poorskip nalaani angallannikkut pissutsit atungaasut nassatarisaat ilanngullugit ajornartorsiutiginagit Nuummut tikinnissamut periarfissaqartariaqarmata. Poorskillu nalaani angalasariaqannginniassammata siulittaasoqarfik qulaani taaneqartutut inassuteqarpoq.

Johan Lund Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Tassa uagut kissaatigigaluarparput Inatsisartut upernaaq manna 2000-imi tassa aprilimi ataatsimiinnissaat aallartissasoq Inatsisartut kingullermik ataatsimiimmata tassa Inatsisartut ukiakkut 1999-imi aalajangiuteriigaat taanna toqqammavigalugu. Tassalu taamani aalajangerneqarpoq aprilip 26-ani aallartittussaasugut taamanili aamma naluneqanngereerpoq poorski qaqugu taanna nalliussineqarumaartussaanersoq.

Taamaammat tamanna tunngavigalugu ullaaq siulittaasoqarfimmut Inuit Ataqatigiit Inatsisartunut ilaasortaatitaat inussiarnersumik saaffiginnissuteqarsimavugut tassa taanna Inatsisartut siusinnerusukkut aalajangiuteriigaat aalajangiusimaneqaqqullugu. Tassami Inatsisartut taamani suleriaaserisaanni aalajangersorneqarsimasut malillugit aammalu maannakkut suleriaaseq atuutilereersimasoq tassani aamma aalajangersakkat malillugit ataatsimiinnermi siulianili aalajangersorneqareertarput aammalu tullissaa qaqugukkut aallartissanersut. Taamanilu tassa Inatsisartut aalajangerpaat aprilip 26-ani aallartissasugut.

Tamaammat taanna aalajangiusimaqquvarput Inuit Ataqatigiinninngaanniit.

Ruth Heilmann, Siumup oqaaseqartua:

Siumup gruppeaninngaanniit uagut akuersaarparput siulittaasoqarfiup siunnersuutaa tassa 28. aprili ataatsimiinnissap aallartinnissaa. Aammalu matumani ataatsimeeqatigiinnerput Siumuminngaanniit qujassutigaarput aamma upernaarsiorluarnissassinnik kissaappassi.

Daniel Skifte, Atassutip oqaaseqartua:

Atassumminngaanniit siulittaasoqarfiup inassuteqaataa akuersaarniarparput.

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit:

Naak siornali aalajangiunneqareersimagaluartoq aprilip 26-ani ataatsimiinneq aallartissasoq taamaattoq aamma ilisimavarput tamatuma kingorna Inatsisartut suleriaasiat allanngortinneqartoq. Aammalu soorunami ilisimaneqareeraluartoq aprili qaqugu pisussaasoq taamaattoq Inatsisartut siulittaasoqarfiata inassutigisaa akuersaarparput. Tassalu 28. aprili ataatsimiinneq aallartissasoq.

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:

Tassa ullaap tungaa Inatsisartut siulittaasoqarfiata taanna apeqqut Inuit Ataqatigiit saaffiginnissutaat oqaluuseraat. Aamma taamatut kissaateqarnermut tunuliaqutaasoq soorunami paasilluarsinnaavaat. Kisianni allattoqarfitta angallavissat pissutigalugit amerlanerit kissaatigisimavaat upernaamut ataatsimiinnissaq 28. april aallartissasoq.

Kisianni una oqaatigisinnaavara ilanngullugu Inuit Ataqatigiit saaffiginnissuteqarnerat naapertorlugu piffissap ataatsimiiffissap naanissaa uani piaaraluta ulluleriinnginnatsigu. Suleriaatsit nutaat naapertorlugit maannamut misilittakkagut aamma isigimaarlugit upernaamullu oqaluuserisassat suujumaarneri qimerloorlugit paasinarsippat qanoq annertutiginersut aamma sapaatip akunneranut ataatsimiittarfissat ilaatigut allannguallassinnaaneri ammaffigaavut. Taamaalilluta pilersaarutaareersimasunut allanut qalleraattumik pisoqannginnissaa pinaveersimatinniarlugu. Neriuppugut taanna Inuit Ataqatigiit naammagisinnaassagaat.

Johan Lund Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat:

Tassa una Inatsisartut siulittaasuata kingullermik tassa oqaatigisaa taanna iluarisimaarlugu tassa ataatsimiinneq naak 28. april aallartikkaluartoq qaqugu naammassinissaa taanna uani oqaatigineqanngimmat taanna iluarisimaarnarpoq.

Taamaammat una 28. april amerlanerussuteqartut maani kissaatiginerummassuk aallartiffissatut taanna tusaatissatut tigusariaqarparput. Soorunami uggornalaanngitsuunngilaq tassami ukiaq taanna aalajangiuteriigaq toqqammavigalugu ukioq manna pisussat assigiinngitsut uagut pilersaarusioreersimagatsigit. Taamaammallu kipusoortoqannginnissaa tassa eqqarsaatigine-rullugu aalajangiusimaqqugaluaratsigu aprilip 26-at taava aallarnerfigissagipput. Kisianni ajunngilaq Inatsisartut Siulittaasuata naggasiinermini oqaatigivaa tassa qularnanngitsumik periarfissaqartoqarumaartoq pilersaarutigeriikkanut akornusiinngitsumik ataatsimiinneq aamma ingerlanneqarsinnaassasoq.

Taamaammat una amerlanerussuteqartunik inassutigineqartoq tusaatissatut taamatut tiguvarput.

Ole Lynge, Inatsisartut Siulittaasuat:

Tassa oqaaseqaqqittoqarunngimmat Inatsisartut Siulittaasuattut una ataatsimiinneq sivikikkaluartoq isumaqarpugut siulittaasoqarfimmi qutsavigisariaqarlusi suliaatsit nutaat atulertut aallaqqaammut eqarnakujussinnaasaraluartut naammagittarlusi atorsimagassigit. Pissangavugut aamma suli pissangaqqippugut soorunami upernaamut ataatsimiinnissamut sammisassat qanoq anner-tutigiumaarnersut aamma taamatut suleriaatsitta suleqatigiissutigineratigut soorunami partiit ataasiakkaarlutalu assigiinngittaraluaqaluta kisianni suleriaatsimut suut toqqammavigissallugit taanna paaseqatigiissutiginiarsinnaasaratsigu assut qujarusuppunga.

Aamma kissaappassi Nuup avataani najugaqartut ingerlaqqinnissaanik apissilluarnissassannik.

Daniel Skifte, Atassutip Siulittaasua:

Ataatsimiinnerup ukioq manna naanerani Atassumminngaanniit pissusissamisoortutut isigaar- put partiit Kattusseqatigiillu qutsavigissallugit. Uagut isumaqarpugut ataatsimiinneq aamma uagutsinnut angusaqarfiulluarsimasoq taamaattumillu taanna qujassutiginiarlugu. Naggataatigut pingaartumik Inatsisartut allaffeqarfiani sulisut nutserisut kiisalu allaffissuarmi sulisut allat soorunalumi aamma sineriassuarmi eqiasuillutik politikkikkut susoqarnersumik tusaarnartuar-tartut soorlu radiukkut taakkua aamma qutsavigissavagut.

Naggaterpiarpiaatigut siulittaasoqarfiup soorunami eqqarsaatersiissutigissavaa upernaaru ataatsimiinnissatsinni siusinnerusukkut pisartoq uagut tungitsinninngaanniit pisartoq tassaasimammat taasisoqassatillugu taasissutissat allaganngorlugit agguaatereertarneri. Taamaalilluni paatsuugasumik paasisitsiniaasarnerit taasisoqartarnerillu immaqa ilaatigut kukkusut pinngit-soorniassagatsigit. Taanna assut Atassumminngaanniit nalileqqitassatut oqariartuutigaarput eqqarsaatigilaaqqullugu siulittaasoqarfimmi tulliani ataatsimiinnissatsinnut.

Jonathan Motzfeldt, Naalakkersuisut Siulittaasuat:

Naalakkersuisuninngaanniit aamma uagut qutsatiginiarparput maani ataatsimiinnermi Inatsisartut uagutsinnut isummersuutigisimasaat aamma suliassiissutigisimasaat pinngitsoorneqarsinnaan-ngilaq Naalakkersuisuulluni Inatsisartut qanoq oqariartuuteqarnerat najoqqutaralugu suliassat ingerlateqqinnissaat. Tamannalu aamma pissusissamisoorpoq. Aamma uani ataatsimiinnermi tamanna pisimavoq. Oqariartuutit Inatsisartuninngaanniit arlalissuit tusarsimavagut.

Soorunami ataaseq maluginianngitsuunngilarput suleriaaserput nutaaq atorneqalersoq. Aamma kinguneqarmat uagutsinnillu malunnarluni Naalakkersuisuni inatsisiliassatut suliassat amerlanerusut sammisinnaasimagaluarigut aamma piffissami angeqisumi apeqqutit allat aalajangiiffiunngikkaluartut suleriaatsitsinni periarfissinneqartut tikissimagatsigit suliarissallugit. Piffissamillu aamma angisuumik atugaqarfigisimavarput.

Kisianni aamma ajunngilaq. Periusissat nutaat aallartittut tamarmik ilusissaat qanoq ittuunersut sungiunniagassaapput aammalu Inatsisartuni tamanna pinngitsoorneqarsinnaanngilaq. Taamaattumik neriuppunga suleriaatsit maannakkut atorneqalersut ima aamma ingerlanneqarumaartut Inatsisartut siulittaasoqarfiata oqaluuserisassanik inissitserinermini inatsisissat apeqquteqaatit aalajangiiffissat allakkatigut akisassat allallu aamma udvalgimi suut suliassat maannamut suli erseqqinnerusumik inissinnissaanut suleqataassalluni. Aammalu uagut tungitsinninngaanniit Naalakkersuisuni nuannaarutigaarput Inatsisartut Siulittaasuat siulittaasoqarfillu qanittumik suleqatigalugu suliassat maaniittut naammassiniarsimagatsigit. Tamanna atorfilittatsinnut aamma malugusuutigineqarmat aamma qujassut taanna taammalillugu apuutissavara.

Naggataatigut oqaatigissavara maani ataatsimiinnermi inatsisissat alaatsinaanneqartut ilaat qularnanngilluinnartoq nunatsinni nutaarsiassaqarnermut tunngasut pillugit inatsisiliaasoq. Maani akuerisat aalajangikkallu soqutiginaateqarnerpaat ilaatut isigisariaqarmat. Naalakker-suisuninngaanniit nuannaarutiginngitsuugassaanngilaq Inatsisartut apeqqummi taamaattumi maannakkut aalajangiimmata nunatsinni oqartussaaffik aamma tassani tigussallugu. Aammalu nutaarsiassaqarnikkut akisussaaffik taama ittoq maani nunatsinni oqartussaaffigineqalernera malugisinnaavara maani aalajangiisussanit merserineqarani suliassatut aamma allatulli tigune-qartoq akisussaassuseqartumik suliassaq ingerlanneqarumaarluni.

Soorlu aamma allat Inatsisartut taamatut akisussaaffeqartut aamma suliassanut taamaattunut tigusisarsimasut Danmarkimi nunani avannarlerni ilami silarsuarmi allami sumiluunniit. Taamaattumik tupinnartuliaanngilaq Kalaallit Nunaanni aamma inatsisiliassaq taama ittoq maannakkut uagut nammineq aalajangiiffissatsitut aamma tigusimagatsigu. Taanna nuannaarutissaavoq demokratimilu ineriartornitsinni aamma suliassanut nuannersunut suleqatigiiffissanullu nuannersunut aqqutaassasoq qularutiginngilarput.

Qujanarsuaq maani ataatsimiinnitsinni aamma pisarnissitut tusarnaartut qujanaq aamma malinnaalluarsimagassi.

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat:

Uanga aamma Kattusseqatigiit sinnerlugit pinngitsoorusunngilanga ilissinnut tamanut qujassuteqassalluta maani ukiuunerani ataatsimiinnermi suleqataanitsinnut aammalu minnerunngitsumik maani sulisunut atorfilippassuarnut allakkisartunut aammalu soorunami sinerissami malin-naallutik naalaartunut. Tulliani ataatsimiinnissamut piareersimavugut suleqataaqqinnissatsinnut aamma neriuppugut suliat ajunngitsumik ingerlasut aammalu angusaqarfiusartut ingerlanneqarluarumaartut maani naak ataatsimiinneq naammassigaluartoq. Tassami ulluinnarni Naalakkersuisut ingerlatsisussaammata neriuutigaarput aamma pisarnermisut ingerlakkumaaraat. Naggataatigut utoqqatsissutigissavara siusinnerusukkut kukkullunga oqaaseqarnera tassalu nalunnginnatsigu aprili qaqugu pisussaq taanna taamatut oqarniarnanga oqarama massa nalunnginnatsigut poorski qaqugu pisussaq. Tamassi apissilluarniarisi aammalu upernaarsiorluarniarisi.

Finn Karlsen, Ataatsimiinnermik aqutsisoq:

Paasivara allamik oqaaseqartoqarnianngitsoq. Ukununnga oqaaserineqartunut kingullernut uanga oqaaseqarnanga Inatsisartut Siulittaasuat oqaaseqareermat taamaallaat immikkoortoq 3-mut tassa ullormut oqaluuserisassatsinnut tunngatillugu upernaamut ataatsimiinnissap ullulerneqarnissaa aalajangiivigineqarnera tassa isumaqatigiissutigineqarpoq aprilip 28-ani. Tallimanngornermi ataatsimiinneq aallartissaaq taamaalilluta ukiuunerani ataatsimiinnerput naammassivarput.

Oqaluuserisaq naammassivoq.