Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 109		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut arfersaneq tallimaat, tallimanngorneq 4. april 2003 nal. 16:45.

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 109

 

 

Nunatsinni qimarnguinnut tapiissutaasartut ajoraluartumik ukiuni kingullerni annikillisikkiartortinneqarsimasut pillugit apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuut.

(Anthon Frederiksen)

 

Anthon Frederiksen, siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit.

Taamatut siunnersuuteqarnera soorunami pissuteqarpoq illoqarfiit ilaanni inuit ilaatigut  inoqatiminnut ajornartorsiuteqartunut akissaq pinngikkaluarlugu ikiuuttarfiit, tassa ?Qimarnguiit? ingerlanneqarnerannut  aningaasaliissutit  annikillisinneqarnerisigut Nunatsinni ?Qimarnguiit?  ilaat ajoraluartumik allaat ingerlariaqqissinnaanerminnik nalorninartorsiormata.

 

Taamatut naatsumik  oqallisissiaqarlunga inatsisartut isummersornissaat kissaatingaara.

 

Jonathan Motzfeldt, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.

Taava tamatumunnga oqaaseqassapput. Partiit oqaaseqartinnagit Ilaqutariinnermut Naalakkersuisoq oqaaseqassaaq.

 

Ruth Heilmann, Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Apeqquteqaatit soqutigalugu atuarpara, ilisimatitsissutigisinnaavaralu Ilaqutariinnermut Pisortaqarfiup Qimarnguiit Kattuffiat, nammineq piumassutsimik suleqatigiiffiusoq, qanimut suleqatigimmagu.

 

Qimarnguiit pilersinneqarnerannut peqqutaavoq, 1980-ikkut aallartinneranni arnat namminneq piumassusertik tunngavigalugu qimarnguinnik pilersitsinerat, taakkunani arnat persuttarneqarnissaminnut qunusiaasut siunnersorneqarnissaminnut sapaatillu akunnerisa naaneranni unnuinissaminnut periarfissaqartinneqarlutik.

 

Ajornartorsiortut saaffiginnittarfiit pillugit Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaat nr. 32, 30. november 1992-imeersoq naapertorlugu Namminersornerullutik Oqartussat tapiissuteqartarput. Qimarnguiit ingerlatsinermut kommuninut isumaqatigiissuteqarsimasussaapput kiisalu qimarnguiit ileqqoreqqusai Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisumit akuerineqarsimassallutik.

 

Ingerlatsinermut isumaqatigiissut periarfissiivoq qimarnguinnut ataasiakkaanut ingerlatsinermut missingersuutit kommunalbestyrelsimit akuerineqarsimasut tunngavigalugit aalajangiiffigineqartartumik ingerlatsinermut tapiissutinik Nunatta karsianut kommunip qinnuteqarsinnaanera. Qimarnguiup aningaasartuutissaatut missingersersuutaasa 50 %-iat tikillugu tapiissuteqartoqarsinnaavoq.

 

Ukiut kingulliit ingerlaneranni qimarnguiit arfineq-pingasuusimapput 1999-imiillu qimarnguiit ataaseq marluk aningaasaliissutissanik qinnuteqarsimanngillat.

 

Naalakkersuisoqarfiga qimarnguinnut taakkualu kommuneqarfigisaannut allakkiamik nassiussaqarsimavoq paasiniarlugu qimarnguiit suli piunersut. Tamatuma inerneraa qimarnguik ataaseq ingerlatsinermut tapiissutinik 2003-mi januarimiit qinnuteqarmat.

 

Namminneq piumassutsiminnik sulisut tapiissutit ikilisinneqarnerisa kingunerissaannik suliinnarnissaminnut nalornisuulernissaat pillugu inatsisartuni ilaasortap Anthon Frederiksen-ip annilaamisaaruteqarmat ilisimatitsissutigisinnavara qimarnguinni sulineq ukiut ingerlaneranni allanngorsimammat namminneq piumassutsiminnik sulisoqarlutik ingerlajunnaarlutik akissarsiaqarlutilli sulisoqalernermikkut qimarnguiit tamarmik ataatsimik marlunnilluunniit aalajangersimasumik atorfeqartunik sulisoqalersimallutik, taamatullu sapaatit akunnerisa naanerini (namminneq piumassutsiminnik) akissarsiaqaatigalugu upalungaarsimasoqartalerlutik.

 

Qimarnguiit Kattuffiat ilisimatitsissuteqarpoq inuit namminneq piumassutsiminnik sulerusuttut ullumikkut pissarsiariuminaatsuusut.

 

Uppernarsarsinnaavara Qimarnguiit ingerlanneqarnerinut Namminersornerullutik Oqartussat tapiissutaat ukiualunni qaffanneqartareerlutik 2003-imit 200.000 kr.-inik ikilineqarmata. Tapiissutit ikilineqarnerannut pissutaavoq Qimarnguiit tamarmik ukiut kingulliit ingerlaneranni ingerlatsinermut tapiissutinik qinnuteqartarsimannginnerat. Ilisimatitsissutigineqassaaq Qimarnguiit pioreersut ingerlatsinermut tapiissutinik qinnuteqartut inatsisit atuuttut naapertorlugit aningaasaliiffigineqartarmata.

Taamatut oqaaseqarlunga Inatsisartuni oqallinnissaq qilanaaraara.

Qujanaq.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisumut qujavugut. Taava partiit oqaaseqartuinut ingerlaqqippugut, massakkulli Siumut sinnerlugu oqaaseqassaaq Doris Jakobsen, takanna.

 

Doris Jakobsen, Siumup oqaaseqartua, Siumut.

Inatsisartunut ilaasortap Anthon Frederiksen-ip nunatsinni qimarnguinnut tapiissutaasartut ukiuni kingullerni annikilliartortinneqarsimasut pillugit apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuutaa Siumut?miit imatut oqaaseqarfigissavarput.

 

Siumumi nuannaarutigaarput nunatsinni suli inuppassuaqarmat namminneq piumassutiminnik peqatigiiffinni, kattuffinni suliniutillu assigiinngitsut akornanni suleqataasunik. Ajoraluartumilli pisariaqartitat annertusiartortillugit inuit piumasaat annertusiartorput, allaat akissarsiaqaqqaarluni sulinissaq pingaartinneqaleriartorluni.

 

Nunatsinni inuit namminneq pisariaqartitsinertik naapertorlugu qimarnguinnik pilersitsisimapput, namminerlu piumassutsiminnik sulisimallutik. Tamakkualu nersortariaqarput illersorneqartariaqarlutillu, soorunami pisariaqarpoq inuit sukkulluunniit pisariaqartitsinertik naapertorlugu qimarngueqarsinnaanerat.

 

Siumumiit qimarnguiit arlallit ingerlatsinermut aningaasanik qinnuteqartarsimannginnerat sumik tunngaveqarnersoq apeqquserusupparput. Pisariaqartitsinerup annikilliartorneranik tunngaveqarnersoq, imaluunniit allat peqqutigalugit. Nunatsinni pisariaqartitsinerput annikilliartorsimappat soorunami tamanna nuannaarutissaavoq, taakkuali akineqassappata allatut ajornartumik misissuinissaq periarfissat ilagisinnaavaat.

 

Sunaluunniimmi inuussutissarsiutigalugu suliffeqarfiusoq ingerlassappat aningaasassaqartinneqartariaqarpoq aqunneqartariaqarlunilu. Uanili pineqartumi apeqqusertariaqarpoq arlallit qinnuteqartarsimanngippata uagut taava qanoq iliussaagut?

 

Soorunami ajornartorsiuteqarsimappat siullermik kommuninut saaffiginninnissaq periarfissaavoq, pisariaqavippallu Naalakkersuisumut saaffiginninnissaq.

 

Ukiuni makkunani nunatsinni suliffeqarfiit ajornartorsiortut pisariaqartillugu pisortanit akuleruffigineqartarput ilarpassuili kommunit akisussaaffiisa ataaniittut kommuninit isumagineqartarlutik. Soorunami qimarnguviit sumiiffimmiit sumiiffimmut qanoq annertutigisumik pisariaqartitsinerat nalilersorneqarsinnaavoq. Najugarisamilu pisariaqartitsineq aallaavigalugu soorunami kommunit tulleriiaarinerminni sapinngisamik pingaarnersiuisarnerat eqqaaneqartariaqarpoq.

 

Nalunngilarput nunatsinni annertunerpaamik imigassaq tunngavigalugu qimarnguiit pisariaqartinneqartartut, taamaattumillu Siumumi isumaqarpugut pingaaruteqarluinnartoq pinaveersaartitsineq annertunerpaamik suleriarineqartariaqartoq.

 

Taamatut Siumumiit oqaaseqarlunga apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissami siunnersuut isummerfigaarput oqalliseqataanissarpullu taamannak Siumut tungaanniit ammarparput.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Doris Jakobsen-imut qujavugut. Ingerlaqqippugullu massakkut oqaaseqassaaq Ane Hansen, Inuit Ataqatigiit takanna.

 

Ane Hansen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Siullermik qimarnguiit pillugit apeqquteqarnikkut oqallinnissamut siunnersuuteqartoq qutsavigerusupparput, apeqquteqarnermigut qimarnguiit atugaannik pitsanngorsaanissamik soqutiginninnini takutimmagu.

 

Ilisimavarput ukiut 20?t matuma siorna pisortat inuiaqatigiit atugarliuutaannik oqimaatsunik eqqumaffiginninnerat ammasumillu tamakku pillugit oqallinneq annikinnerugallarmat, arnat ajornartorsiutinut isiginnaarusaakatallutik namminneq piumassutiminnik qimarnguinnik nukippassuit atorlugit pilersitsimasut.

 

Qimarnguinnik pilersitsiortorneq ilaqutariippassuit minnerunngitsumik meeqqat ilanngullutik inuunerminni nakkaattooratik ingerlaqqinnissaannut iluaqutigilluartaraat tamanit aamma ilisimaneqarpoq.

 

Qimarnguinnik pilersitsiortorneq aqqutigalugu ilaqutariit iluanni ajornartorsiutit oqimaatsut, persuttaattarnerit kingunerluttaqisut, meeqqanik sumiginnaanerit, meeqqanik inuusuttuaqqanillu kinguaassiuutitigut atornerluinerit, nuannaarniutinik atornerluinerit allarpassuillu saaffiginnittunut naleqarluartumik ikorfartuutaaqisumillu ikiorneqartarput.

 

Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut ukiorpassuarni tulliuttuni suli qimarnguiit pisortat sullissinerannut tapertaalluaqisut pisariaqartinneqarumaartut. Inuit Ataqatigiinni nersualaarusuppagut qimarnguinni nammineq piumassutsiminnik sulisut, ajornartorsiutit oqimaaqisut nukissaqarfigalugit inuiaqatigiinnut nalitoqisumik sullissimmata.

 

Qimarnguinni suleqataasut ukiut ingerlanerani inuiaqatigiit atugarliuutaannik sullissinermi assigiinngitsutigut pitsanngorsaanermik sullissinermik ineriartortsitsinermi aqqutissiuinermilu pingaarutilimmik peqataapput. Qimarnguinni suleqataasut arnat meeqqallu inuunerminni nukittunerulernerannu pisinnaatitaaffimminnillu atuillualernerannut annertuumik aqqutissiueqataasimapput.

 

Ukiuni kingullerni qimarnguiit nalunaarusiarisartagaanni erseriartorpoq qimarnguiit meeqqanik suli amerligaluttuinnartunik najugaqarfigineqartartut, paasisaq tamanna imaannaanngitsuuvoq iliuuseqarfigineqartariaqarlunilu. Maluginiarsimavarput qimarnguiit kattuffitsik peqatigalugu suliniutigilersimagaat meeqqat qimarngoqataasartut amerliartortut pitsaanerusumik sullinneqarnissaat siunertaralugu sulisoqarnikkut aaqqissuussinissamik, pitsanngorsaasoqalersoq.

 

Tamanna Inuit Ataqatigiinniit ilalernarluinnartutut isigaarput tapersersorusullugulu. Inuit Ataqatigiinniit aamma isumaqarpugut meeqqat inuusuttuaqqallu atugaannik pitsanngorsaaniarnermi qimarnguiit suleqatissatut pingaaruteqartumik inissisimanerat maluginiartariaqartoq.

 

Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut qimarnguinnut aningaasaliissutaasartut ikiliartortinnagit suli inerisaanissaq siunertaralugu amerlisinnaanerat eqqumaffigalugu sulisoqartariaqartoq. Qimarnguiit ukiumoortumik nalunaarusiarisartagaasa takutimmassuk ukiuni kingullerni qimarnguiit atorneqarnerat suli annertusiartortoq. Aamma Inuit Ataqatigiinniit isumaqarpugut qimarnguiit piunerisa iluaqutaat eqqarsaatigalugu pisortat aningaaartuuteqarnerunissaagaluat assigiinngitsorpassuartigut pinaveersimatinneqartartoq.

 

Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut qimarnguiit kattuffiat peqatigalugu sulisoqarnermut tunngatillugu namminerlu kajummissutsimik sulisoqarneq ilanngullugu pitsanngorsaanerit nutarterinerillu ingerlanneqartariaqartut.

 

Inuit Ataqatigiinni maluginiarsimavarput ukiuni kingullerni angutit namminneq suliniuteqarnertigut angutinut saaffiginnittarfeqarsinnaanerup oqaloqatigiinnittarfeqarsinnaanerullu pisariaqassusia ersersinneqartartoq.

 

Inuit Ataqatigiinni isumaqarpugut angutit ajornartorsiutinik atugarliuutinillu aniguiniaqataarusulersimanerat  suleqataarusunnerallu ilassiluarneqartariaqartoq aammalu tapersersorneqartariaqartoq.

Qujanaq.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ane Hansen-imut qujavugut tullinnguuppoq Ellen Christoffersen Atassut, takanna.

 

Ellen Christoffersen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanaq.

Inatsisartuni ilaasortap Anthon Frederiksenip Kattusseqatigiit sinnerlugit oqallinnissamut siunnersuutaa ATASSUT-mit nalilersoreerlugu matumuuna naatsunnguamik imatut ittumik oqaaseqarfigissavarput.

 

Nunatsinni ukiuni arlaqalersuni pilersinneqartarlersimapput ajornartorsiortut saaffiginnittarfii aamma ulluinnarni qimarnguinnik taaneqartartut. Ajuusaarnaraluaqisumik arnat persuttarneqartartut imaluunniit persuttarneqarnissaminnut qunullutik saaffiginnittarfissaannik pilersitsinissamik pisariaqartitsineq annikissimanngimmat maannakkumut saaffiginnittarfiit nunarput tamakkerlugu arfineq-pingasunngorsimapput.

 

Qimarnguiit siulliit annertuumik inuit namminneq soqutiginninnertik kajumissusertillu aallaavigalugu ukiorpassuarni sulisimasut tamatta annertuumik qujassutissaqarfigivavut. Ullutsinnili ajuusaarnaraluartumik takornartaaleraluttuinnarput inuit soqutiginninneq kajumissuserlu aallavigalugit suliniartut ? kisiannili inuit kikkulluunniit inunnik inoqatiminnik sivisunerusumik sullissisut tamatigorluinnaq oqilisaaffigineqartarnissaminnik pisariaqartitsisarput, taamaattumik aamma pisariaqarluinnarput qimarnguinni inunnik sullissisut sulinerminni avatangiisaasa pitsaasuunissaat.  

 

ATASSUT-mit pingaartipparput qimarnguiit tapersersorneqarnissaat minnerunngitsumillu aamma inuiaqatigiit akornanni inoqatinik persuttaasarnerit pinaveersaartinneqarnissaanut suliniuteqartuarnissaq. Pissutsilli piviusut eqqumaariffigalugit isummersussagutta, nalunngilarput inuiaqatigiit akornanni ajoraluartumik inoqatigiit ilaqutariillu akornanni persuttaasarneq tamakkiisumik pinngitsoortissinnaanagu, tassuunakkullu pisariaqarpoq inoqatitta sanngiillisoorsimasut persuttarneqarsimasulluunniit ikiorneqarnissaannut periarfissarsiuutissallugit.

 

Naak qimarnguinnik pilersitisariaqartarsimanerit nuannersunik tunuliaquteqanngikkaluartut, ATASSUT-mit nuannaarutigaarput pisariaqartitsineq naapertorlugu ajornartorsiulernermi saaffiginniffissamik periarfissaqartalersimammat. Amerlanertigullu ulloq unnuarlu saaffiginnittarfiit ammatinneqartarnerat ATASSUT-mit ilisimalluarparput; assut atuisimasunit sulisunilluunniit qujarunneqartartoq ? pisariaqartitsinermi, ammasarfiit nalinginnaasut naapertorlugit takkunneq ajormat.

 

ATASSUT-imit aamma nuannaarutigalugu tusaatissatut tiguarput Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisup akissuteqarnermini erseqqissaatigimmagu qanimut Qimarnguiit Kattuffiannik suleqateqarneq ? tassuunakkummi aamma qimarnguiit akornanni suut ajunngitsuusinnaaneri ajornartorsiutaasinnaaneriluunniit Naalakkersuisumut ilisimatitsissutigineqartarnerisigut Naalakkersuisut suleriaqqinnissaminnut tunngavissiuunneqartarnerat qularutigineqarsinnaanngimmat.

 

ATASSUT-miillu isumaqarpugut Namminersornerullutik Oqartussat nalunaarutaanni nr. 32, 30. november 1992-imeersumi ersarissumik qimarnguiit aningaasatigut ingerlatsinermut tapiiffigineqarnissaannut periarfissaqartoq, soorunami qimarnguiit nalunaarummi piumasarineqartut naapertorlugit piumasaqaatit naammassisinnaappatigit.

 

Naggataatigullu ATASSUT-mit oqaatigiinnassavarput Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisup apeqquteqartumut akissutai ersarissut tunngavilersorluakkallu naammagisimaaratsigit.  Taamatullu ATASSUT-mit oqaaseqarluta apeqquteqaat allaavigalugu oqallinnissamut siunnersuutaasimasoq ilalerparput! 

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ellen Christoffersen-imut qujavugut tullinnguuppoq Astrid Fleischer Rex, Demokraatit takanna.

 

Astrid Fleischer Rex, Demokraatit oqaaseqartuat.

Qujanaq.

Qimarnguinnut tapiissutaasartut ukiuni kingullerni ajoraluartumik appariartortinneqartut pillugit Anthon Frederiksen-ip Kattusseqatigiinneersup isumakuluutai Demokraatinit paasilluarsinnaavagut. Nunatsinni inuuniarnikkut ajornartorsiutit ullumikkut taamak annertugigallarneranni ajoraluartumik qimarnguinnik assut atorfissaqartitsivugut. Qimarnguiit ajornartorsiutit aaqqiissutissaattut Demokraatiniit isiginngilagut. Kisiannili pisariaqartitaasutut isigalutigit, taamaalillutik arnat meeqqallu ornitassaqarsinnaaqqullugit, eqqissisimanissaq eqqissinissarlu angerlarsimaffiup taakkununnga tunniussassaagaluani tunniussinnaanngikkaangagit.

 

Taamaattumik Demokraatini isumaqarpugut qimarnguiit Ilaqutariinnut Peqqinnissamullu Naalakkersuisumit akuerisaasimasunik malittarisassallit tamarmik ingerlatsinerminnut tapissuuteqarfigineqartarnissaat aammattaaq pisariaqartuusoq. Naalakkersuisunut ilaasortap akissuteqaataa imatut paasigatsigu qimarnguiit qinnuteqarsimasut qinnuteqaataat annikillisaavigineqarsimanngitsut, kisiannili qinnuteqaatit ikileriarsimasut, imaappoq qinnuteqartut ikilisimasut.

 

Demokraatinit Naalakkersuisunut ilaasortaq kajumissaaginnassavarput qimarnguinnut paasissutissiisarnerit pitsaanerulersitsivigeqataaniarsareqqullugit, taamaalillutik suut piginnaatitaaffiginerlutigit ilisimaannarniassammatigit.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Astrid Fleischer Rex-imut qujavugut. Taava siunnersuuteqartoq Anthon Frederiksen takanna.

 

Anthon Frederiksen, siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit.

Siullermik akissutigineqartunut tamanut qujanaq, aamma Naalakkersuisuninngaanniit paasissutissiissutit aamma soorunami tusarlugit tunngaviusut aamma ilaatigut oqaatigineqartut aamma qujanarput, tassami Naalakkersuisut akissuteqarnerminni ersersippaat qimarnguiit soorlu Kattuffiata ilisimatissuteqarneratigut inuit namminneq piumassutiminnik sulerusuttut ullumikkut pissarsiariuminaatsorujussuanngorsimasut. Tassani takutinneqarpoq aammalu uppernarsarneqarluni ilumut inuit namminneq kajumissutsiminnik sulerusuttut, naak iluatinnaraluaqalutik aammalu qujanaraluaqalutik. Kisianni aamma namminneq inuuniarnertik ilaquttamillu inuuniarnerat qularnanngilluinnartumik aamma aallaaviummat, tassanni namminneq malinnaaniarnertik eqqarsaatigalugu tassuuna kikkunnut tamanut amerlanerpaanut piumasaqaatit inuuniarnermut tunngasut aamma pisariaqartinneqaqisut pissutigalugit inuit taamatut nammineerlutik namminneq kajumissutsiminnik sulisut ikiliartorsimanerat tupiguutigisassaanngitsutut oqaatigineqartariaqarsoraara.

 

Minnerunngitsumik immikkoortumi siuliani eqqartukkatsinni meeqqat inuusuttullu ikiorserneqartarnerannut tunngatillugu isumaqarpunga qimarnguiit tassunga attuumassutilerujussuusut. Tassami ilaqutariinni ajornartorsiutit assigiinngitsut, soorlu aamma oqaluttut arlaanni oqaatigineqarpoq aamma ilaatigut imigassamik annertuumik patsiseqartumik qimarnguiit atorneqartaqariaqalertartut.

 

Taamaalilluni aamma erserpoq meeqqat inuusuttullu ikiorneqartarnerannut tunngatillugu ullumikkut aammalu siusinnerusukkut Naalakkersuisuni paasissutissat tunniunneqartartut tunngavigalugit meeqqanut inuusuttunullu inissiiniarneq taannaannarluunniit qiviaraanni annertuumik ajornartorsiutaavoq, tassa siorna Inatsisartunut paasissutissiissutigineqartut qiviassagutsigit meeqqat inuusuttullu ajornartorsiuteqartut inissinneqarnissaat, soorunami qimarnguinnut inissinneqarsinnaanngitsut nalunngilagut meeqqat inuusuttullu ullumikkut ajornartorsiuteqartut 200?it tungaannut qularnanngitsumik immaqa amerlassusillit.

 

Kisianni tassani ajornartorsiutit aamma pinngitsooratik ilimanarpoq uani eqqartorneqartumi ilai aallaaveqartut. Taamaammat uggorilaangitsuunngilara ukiuni 2003?mut tunngatillugu tapiissutigineqartartoq 200.000 kr.-inik ikilineqarmata. Tassami naluneqanngitsutut imaluunniit paasisimasakka naapertorlugit pissutsit piviusut imaammata kommunini assigiinngitsuni soorunami malittarisassat assigiinngitsut tunngavigalugit qimarnguinnut tapiissuteqartarnermik piumasaqaatit eqqarsaatigalugit aamma tapiissuteqartarnermut tunngatilugu ilaatigut qimarnguinni sulisut akissarsiaqaatigalugu ukiuni kingullerni annerusumik ingerlasut, taakkua aamma nukissaqarnerat tapersersorneqarnerallu aamma soorlu maani oqaluttut arlallit eqqaagaat, taanna pisariaqartitsineq unitsinneqavissussanngippat taava pinngitsoorneqarsinnaanngilaq aningaasaliissutit sapinngisamik appartinnginnissaat.

 

Tassami ajoraluartumik ukiuni kingullerni tamatta ilisimavarput ullumikkut aningaasaqarani sumilluunniit ingerlatsiniarneq ajornakusoortorujorujussuusoq, taanna nassuerutigisariaqarparput.

 

Kisianni qujanartumik partiit akissuteqarnerminni amerlanerpaat paasinarpoq manna siunnersuut aammalu qimarnguinnut aningaasaliissutigineqartartut appartikkiartunnginnissaat taanna eqqumaffigineqartariaqartoq oqariartuutigigaat paasinarpoq.

 

Taamaattumik neriuutiginarpoq aamma suli 2003?imut aningaasanut inatsi naammassineqanngimmat taakkununnga tapiissutigineqartartut appartinnagit taamaatsiinnarneqarnissaalluunniit eqqarsaatigineqartariaqassasoq.

 

Ilumoorpoq qimarnguiit aallartinniarneqarmata arnat namminneq piumassutsiminnik sulisimasut annertoorujussuarmik suliamik annertoorujussuarmik nukipparujussuillu atorlugit aallartitsiniarsimapput, taanna tamatsinnut inuiaqatigiit tamatta qujassutissaqarfigaarput. Tupinnanngitsumillu aamma partiit oqaluttuisa tamanna maluginiarlugu oqaatigivaat. Taamaattumik uggornassaqaaq aallartinneqarsimasoq nukipparujussuillu atorlugit ingerlanneqartut arlaatigut immaqa tapiissutit annikillisinnerisigut annaaneqassappata suliniutit taamaattut.

 

Isumaqarpunga pingaaruteqartoq suliniarnerit taamaattut tapersersuinnarnissat eqqarsaatigalugu aningaasaliissutit nikisinneqannginnissaat anguniassallugu.

 

Taamatut ataatsimoortumik akissuteqaatigineqartoq oqaaseqarfigalugit qujavunga oqallisissiaq una assut soqutigineqarluni aamma ersarissunik isummersorfigineqarmat.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Anthon Frederiksen-imut qujavugut, taava Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq takanna.

 

Ruth Heilmann, Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Tassa nuannaarutigaara apeqquteqartup apeqquteqaammik taamatut saqqummiussininni aallaavigalugu akissuteqarnerput Naalakkersuisunit naammagisimaarmagu. Soorunami una sammisaq pingaaruteqartuuvoq tassa nammineq piumassuseq aallaavigalugu suliniarnerusoq aamma Namminersornerusunit tapersersorneqartoq 50%-imik aningaasaliiffigineqartarluni, taamatut ingerlanneqartoq. Aamma eqqarsaatigalugu nersunartumik suliaqartut ukiorpassuarni taamatut ingerlanneqarsimammata qimarnguiit aamma piffissaq annertooq aammalu pinaveersaartitsineq annertooq, oqaloqatigiittarnerit, siunnersuisarnerit annertuut ingerlanneqartartut, soorunami kinguneqartumik iluaqutaassuseqarsimanerat uani ersarittumik immaqa paasineqarsinnaavoq allaat, naak oqallissaarisoq oqaraluartoq ajoraluartumik tapiissutit ikileriarsimaneri.

 

Kisianni pisariaqartitsineq qimarnguinnik soorunami annikilliartortillugu neriuutiginartorujussuugaluarpoq avatangiiserput aamma eqqissisimanerulersimanera taanna paasissutissiisoq taamatut. Kisianni soorunami malittarissavarput aamma naatsorsuutigaarput imaluunniit oqaatigerusuppara maani qimarnguiit pillugit kattuffiat aaqqissuussivoq septemberip ingerlanerani taamatut Qaqortumi isumasiuinissaminut. Taanna soorunami soqutiginarpoq aamma Siumut oqaaseqartuanut eqqarsaatigalugu uani apeqqutigimmagu massakkut annikilliartorneranik suut tunngaviunersut, aamma suut allat peqqutaaqataanersut.

 

Kingullermik qimarnguiit kattuffiat 2000-imi naapeqatigiinnerani aamma eqqartorneqarsimavoq soorunami qimarngusartut nalunaarsorneqartalernissaanik isuma, taanna septemberimi taamatut naapeqatigiinnissami aamma naatsorsuutigaara apuutissalugu. Isumaqarnarpoq soorunami nalunaarsuineq aamma tassuunakkut pisariaqartoq, aamma paasinarmat imigassaannaq pillugu taamatut qimarngusoqarneq ajortoq aamma persuttaanerit aalakoornartumik atuinngikkaluartuni aamma ingerlanneqartarsimanerat taanna aamma ingerlanneqartarsimammat, taamaattumik tassuunakkut aamma pingaaruteqarluinnarpoq annertunerusumik tamakku paasisaqarfigissallugit.

 

Soorunami qimarnguinnik pilersitsinerup aallaavigisimasai taanna massakkut uani oqaaseqartuni saqqummiunneqaqattaarpoq, tassa arnat taavalu aamma meeqqat eqqarsaatigalugit taamatut eqqisisimanissarlu aammalu ornittagaqarnissaat taamatut angerlarsimaffimmi perulluliorneq pigaangat, taamatut eqqissillutik aamma meeqqat eqqarsaatigalugit toqqissivissamik taamatut periarfissiineq aamma uagut Naalakkersuisuniit pingaartuteqartorujussuartut isumaqarfigaarput. Aammalu Inuit Ataqatigiit uani Ane Hansen oqaaseqarnermini angutit aamma qanoq pisariaqartitsinerat aamma uani oqaatigaa, aammalu tassuunakkut angutit nammineq akunnerminni taamatut aamma oqaloqatigiittarfimminnik pilersitsisimanerat, tassa imatut ersiutaavoq aamma angutit nammineerlutik pisariaqartitsinerminnik aamma iliuuseqarusuttut, taakkulu aamma tapersersorneqartariaqarput soorunami. Taamaattumik nalilersuinissami naatsorsuutigaara Qaqortumi pisussami aamma tamakku qulaajarlugit aamma ingerlatsisoqarumaartoq.

 

Annerusumik soorunami uani aalajangiiffigisassatut siunnersuutigineqanngimmat, kisianni oqaluuserisassatut imatut oqallissaarutaalluni taamaattumik uani oqaaserineqartut aamma nammineq siunnersuuteqartup naammagisimaarmagit aamma uanga Naalakkersuisutut akissutigineqartut naammagisimaarpakka, uanilu Siumut oqaaseqartuata Doris Jakobsen oqaatigisaanut naggataatungaatigut pingaartittorujussuullugu ullumikkut pinaveersaartitsinerup annertuumik aallunneqarnissaanik oqariartuutaa.

 

Soorunami pinaveersaartitsinikkut sutigut tamatigut iliuuseqaraanni aamma suliniarneq annertusartuaraanni meeqqani, inuusuttuni, inuusuttuaqqani aammalu ilaqutariinni tamanna pigaanni annertooq aamma qimarnguinnik pisariaqartitsineq tassuunakkut aamma milliartortinneqassaaq siunissami, soorunami taanna ersarissuuvoq.

 

Taamaattumik annersaaneq pinnagu oqaloqatigiittarnernik suliniutit aallartinneqarsimasut aamma sinerissami arlaqartut nalunnginnakkit, taakkua aamma isumaqarpunga pingaaruteqartut meeqqaat atuartuuneranni angajoqqaatik ilagalugit, tamakku pissutsit inuunermi aamma naapittarumaagassatik piareersimaffigalugit, politiit meqatigalugit aammalu pinaveersaartitsisut allat peqatigalugit pikkorissartinneqartarnerat ingerlanneqartartoq sinerissami ilaani isumaqarpunga aamma taanna innersuussutaasariaqartoq aammalu tapersersorneqartariaqarluni.

 

Taamaattumik suliniutit aamma tassuuna, tassuunakkut tunngassuteqartut pingaartumillu aamma nammineq piumassuseq aallaavigalugu suliniarneq sutigut tamatigut timersoqatigiiffinni peqatigiiffinni allanilu aamma tamakku eqqarsaatigalugit pinaveersaartitsinermi annertuumik suliaqarnerat isumaqarpunga aamma nersortariaqartoq. Taamaalilluni aamma qimarnguinnik tassuunakkut pisariaqartitsinerup annertuujusup, taamatut oqaatigeqartup annertusiartunnginnissaanik iliuutsit taakkua iliuuseriniarneqartuartut aamma Inatsisartunit tapersersorneqarnissaat taanna pingaartutut uanga isumaqarfigigakku.

Qujanaq.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ilaqutariinnermut Peqqissutimullu Naalakkersuisumut qujavugut, taava tullinnguuppoq Agathe Fontain, Inuit Ataqatigiit partiit oqaaseqartuata avataatigut, takanna.

 

Agathe Fontain, Inuit Ataqatigiit.

Tapiissutinik qinnuteqartannginnerup ilaasa takutinngilaa qimarnguinnik pisariaqartitsineq annikillisimasoq. Inuiaqatigiissutitsinni ullumikkut ingerlaaserput ilisimagutsigu nalunagulu qimarngusartut amerligaluttuinnartut, taava illuatungaanik tapiissutigineqartut ikiliartortissinnaanngilagut, allatut qanoq iliuuseqartariaqarluta taanna ersarissorujussuuvoq. Nammineq piumassutimikkut sulisut isumalluutiginiarutsigit, kisiisa isumalluutigisinnaanngilagut taanna isumaqarpunga paasereeripput.

 

Qimarnguinnut qimaasartut ajornartorsiutaat imak annertutigisarput, nammineq piumassutimikkut sulisut amerlasuutigut annerusumik tunuliaqutanngitsut ilinniakkat tungaatigut, taakku isumalluutigiinnarsinnaanngilagut ? taakku ajornartorsiutit inuiaqatigiit ajornartorsiutigisaat aaqqissagaat. Taamaammat uagut Naalakkersuinikkut suliaqartugut siunertalertariaqarparput qanorlu iliuuseqarnissarput aallartittariaqarlugu qimarnguiit kisiisa isumalluutigiinnarnagit.

 

Qimarnguiit ingerlaqqinnissaannik ? ingerlateqqinnissaannut qanoq suliniuteqarsinnaaneq taassuma qanoq ingerlateqqinnissaanut eqqarsaatigisinnaavarput. Aatsaannguaq punktip siuliani eqqartorparput meeqqanik inuusuttuaqqanillu peqqussut. Peqqussummi tassani immikkut ittumik nalunaarusiortariaqarnermik piumasaqarutta qimanguinnut ? meeqqat qimarngoqataasartut pisussaaffigivagut taakku qanoq iliuuseqarfigisussaallugit.

 

Nammineq piumassutsimikkut sulisunut tunniutiinnarsinnaanngilagut, neriulluta qimarnguiit taakkua aaqqissagaat. Uagununa pisortaninngaanniit tamakkua pisussaaffigigivut, qanorlu iliuuseqarfigisussaallugit.

 

Taavalu siunissami massakkutut inissisimaneq isiginnaaginnarsinnaanngilarput, allannguutissanut qanoq iliuuseqartariaqarpugut. Taavalu qularnanngilluinnarami aamma qimarnguinnik atuisartut saniatigut alloriarneq tulliusussaasoq tassaasoq ilaqutariinnik katsorsaasarnerup pimoorullugu suliarineqarnissaa. Nalunngilarpummi aamma qimarnguinni nalunaarusiani ersittuaannarpoq qimarnguinnukartartut tassaasut taakku uteqattaartuaannarput, ukiut tamaasa, qaammatit naanerini taakku aggeqattaartuaannartut. Taamaakkamik taakkua qanoq iliuuseqarfiginngikkutsigit aaqqiisoqarnavianngilaq.

 

Annikippallaaqaaq oqarluta qinnuteqartartut ikippallaaqimmata taava tapiissutigut millissavagut ? taava ajornartorsiutip qanoq angitigineranik paasinnissimanngilagut taamatut inissikkutta. Taamaammat oqallinneq una neriuppunga kinguneqarumaartoq Naalakkersuinikkut qanoq iliuuseqarnissatsinnut.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Agathe Fontain-imut qujanaq. Tullinnguuppoq Ane Hansen Inuit Ataqatigiit ? takanna.

 

Ane Hansen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Qujanaq. Soorlu Agathe Fontain-ip eqqaareeraa qimarnguiit atorneqarnerat annikilliartunngilaq akerlianik atuisartut amerliartorput. Kisianni ukua Naalakkersuisup nassuiaateqarnermini eqqaasai qimarnguiit marluk qinnuteqarsimanngitsut, tassani patsisaasunut ilisimasagut ilaatigut imaapput, tassa kommunalbestyrelsiisa ilaatigut qinnuteqaatit ingerlateqqinnissaat piffissaagallartillugu isumagisarsimanngilaat imaluunniit eqqumaffigisimanngilaat aamma illuatungaatigut tapiissutit, tapiissuteqarsinnaaneq imaammat kommunalbestyrelsi qinnuteqaatip 50%-ia tikillugu tapiippat, taava Namminersornerullutik Oqartussat 50%-i tikillugu tapiissuteqarsinnaapput, taavalu imaakkaangat Namminersornerullutik Oqartussat tapiissutigisassai naatsorsuutigisaminngaanniit ikinnerugaangata aamma taanna qimarnguiit ingerlatsinermi suliniarnerannut annertuumik eqquisarpoq. Taamaalillunilu aamma ilisimasagut malillugit qimarnguiit ataasiakkaat ingerlatsinissaminnut artorsarlutik uniinnartariaqartartut marlussuit ilisimavagut.

 

Taamaattumik imaanngilaq eqqumannginnermik taanna aallaaveqartoq. Tassa ukiorpassuarni qimarnguiit sulisimanerannik annertuumik ajornartorsiutinik qulaajaasuusimapput aammalu sapiissuseq tassaniittoq aqqutigalugu ajornartorsiutit oqimaatsut qujanartumik pisortatigoortumik massakkut tiguneqartartut amerliartorput. Nunani allani ? nunani avannarlerni qimarngueqarneq eqqarsaatigaanni ukiut kingullerni annertuumik qimarngueqariaatsit nutarterisoqarnikuuvoq, malitassaqqittorujussuarnik aammalu isumassarsiorfissaqqittorujussuarnik. Soorlu Norge-mi qimarnguiit nammineq kajumissuseq tunngavigalugu ingerlanneqarsimasoq massakkut pisortanit ingerlanneqartuupput tassa ilisimaneqarmat naluneqaranilu ajornartorsiutinik qulaajaanermi inuit ajornartorsiutiminnik ammaneruleraangata, suli ajornartorsiutit oqimaalligaluttuinnartutut saqqummerartartut taamaaligaangallu inuit, inuinnaat imaluunniit ikiuukkusuttut tapersersuerusuttullu qunoriartarput ajornartorsiutit saqqummiunneqartut annertuallaaleraangata.

 

Taamaattumik uagut Inuit Ataqatigiinninngaanniit tikkuarparput qimarnguiit misilittagaat sullissinerallu pisortallu sullissinerannut annertuumik tapertaammata aamma pisortat aningaasartuutissarpassuaraluannut annertuumik tapersersuisuummata, aningaasartuutikillisaaneq eqqarsaatigalugu pitsaasumik peqatigalugit aaqqissuusseqqittoqassasoq neriuutigisorujussuuarput.

 

Taava angutinut tunngatillugu, uagut qimarnguinni suleqataanikuusugut naammattoortakkatsinni ilaapput angutit aamma angutit persuttaanikkut imaluunniit allatut ittutigut angerlarsimaffimminniit qimarngutitaasartoqarmat, tamakkua naapittakkatsinni ilaapput allaat taakkua periarfissaqartaannginnamik arnanut sanilliullutik periarfissalunnerujussuugamik. Qimarnguiit arnanut meeqqanullu unnuisarfiupput, taava angutinut soqanngilaq. Ilaatigut naapittarpagut pisortaqarfinnut saaffiginnittuaraluarlutik innersuunneqarsinnaannginnamik kingullinnguutitaasaramik, allatut ajornartumik siniffissaqarusullutik pinerluuteqartariaqartartut parnaarussivinni siniffeqarmat.

 

Taamaattumik pissutsit taamaappata aamma ajornartorsiut annertooq tassaniittoq pinngitsoorata iliuuseqarfiginialertussaavarput ukiuni aggersuni aammalu neriuppugut angutit namminneq kajumissutsiminnik oqalliseqataasartut aallaavigalugit ersersinneqartarmat aamma periarfissinneqarnikuulluni uani qimarnguiit aningaasatigut tapiiffigineqarsinnaanerat aqqutigalugu aamma angutinut saaffiginnittarfiit qimarnguiillu aningaasalerneqarsinnaasut taanna eqqumaffigineqarnerulerumaartoq.

 

Aamma uani ilisimavarput qimarnguiit nutaat aallartikkusukkaluarlutik kommuniminni tapersersorneqareeraluarlutik, kisianni Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaliissutaasa killeqarneri pissutigalugit aallartinngitsoortartut, taamaattumik uani aningaasaliissutinik ikililerineq imminut illersorsinnaanngilaq isumatusaarnerunanilu. Taamaattumik taakkua pillugit isumalluarpugut taanna Isumaginninnermut Naalakkersuisup Qaqortumi oqallinnissamut tunngatillugu innersuussutaanut.

Qujanaq.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ane Hansen-imut qujavugut. Tullinnguupporlu Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq ? takanna.

 

Ruth Heilmann, Ilaqutariinnut Peqqissutsimullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Oqaaserineqartut isumaqatigineqaqqimmata aamma qaqeqqinnissannut pissutissaqanngikkaluartoq oqatigerusuinnarpara, tassa qimarnguinnik pilersitsisoqarsimaffinni kommunini, soorunami kommunit qanimut suleqatigineqartarput aamma tassani innersuussat qanoq ittumik iliuuseqarfigineqarnissaannik aamma iliuuseqarfigineqarnissaat soorunami taanna eqqumaffiginiarneqartussaavoq. Aamma ilumoornerassavara aamma soorunami taamatut ingerlatsinermi qimarnguinnik pilersitsigaanni aamma piumasaqaataasarpoq tapiissagaanni naatsorsuutinik tunniussaqarnissaq, naammassinnissimasarnerlu.

 

Tamakku eqqarsaatigiinnarnagit aamma illersorneqarsinnaasumik qimarnguiit ingerlanneqarsinnaanersut, soorlu aamma uani pingaartinneqarpoq ilinniarsimasunik aamma tassani sulisoqarnissaanik. Taamaattumik tamakku tamarmik qulakkeerumasarpaat aamma kommunit aamma Namminersornerusut tapiissagunik, tamakku aamma tamarmik peqqutaaqataapput ullumikkut qinnuteqartoraangat soorunami nalilersuineq aamma ingerlanneqartartussaammat.

Taanna oqaatigitsiaannarpara.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Ilaqutariinnermut Peqqissutsimullu Naalakkersuisumut qujavugut. Tullinnguupporlu siunnersuuteqartoq Anthon Frederiksen ? takanna.

 

Anthon Frederiksen, siunnersuuteqartoq, Kattusseqatigiit.

Qujanaq. Tassa unaana maluginialaaqqullugu aamma pinaveersaartitsineq ? soorunami pingaaruteqartorujussuuvoq aamma suliniutini taamaattuni. Kisianni aamma soorunami pinaveersaartitsinerup annertunerusumik ingerlanneqqarnissaa aamma aningaasanik naleqarpoq ? tamatta aamma taanna nalunngilarput. Ukioq mannamullu Aningaasanut Inatsit qiviarutsigu takusinnaavarput Paarsamut aningaasaliunneqartut siornamut naleqqiullugit 600.000 kr. eqqaani ikileriartussaasut, siunnersuut taamak isikkoqarluni akuersissutigineqassappat. Aammalu pinaveersaartitsinermi maani nunatsinni suliniarneq pingaartumik pinaveersaartitsinermi siunnersorteqarnermut tunngatillugu 1990?kkut aallartinnerani nuna tamakkerlugu pinaveersaartitsinermi siunnersorteqarnermi Landskarsip akileeqataasarsimanera nalunngilarput 1990?kkut ingerlanerani taamaatinneqqarsimasoq.

 

Kommunit taamanikkut arlalissuit pinaveersaartitsinermut siunnersortinik atorfinitsitsiortorsimagaluarput, kisianni taakkua tapiissutit Landskarsiminngaanniit taamaatinneqarmata taanna assersuutigilaaginnarusuppara ersarimmat ? taamaatinneqarmata ? tamatuma kingunerivaa sinerissami pinaveersaartitsinermi siunnersortinik atorfeqartitsineq kommunit arlalippasuit akissaqartinnagu unitsiinnarsimammassuk.

 

Kisiannili tamatuma kingorna suliat naqqaninngaanniillusooq aallarteqqillutik aamma pinaveersaartitsinermut siunnersorteqarneq 1990?kkut naanerani/naalerneranni maannamut qujanartumik kommunini amerlasuuni taanna ingerlanneqalerpoq ? taanna assersuutigiinnarpara.

 

Taamaattumik  aamma uani killiffik qiviarutsigu isumaqarpunga naammaginniinnarluta oqartariaqanngitsugut, kisiannili sunaana tulleq alloriarfiginiaripput qimarnguiit eqqarsaatigalugit pitsaanerusumik ingerlariaqqissappata. Nuannaarutigivaralu Isumaginninnermut Peqqinnissamullu Naalakkersuisup aamma oqaatigimmagu Isumasioqatigiinnissaq ingerlanneqartussaasoq, aamma pissanganassooq tassani isumasioqatigiinnermi paasiumaakkat qanoq ittuusut saqqummissanersut, qularnanngimmammi tassani misilittakkat aallaavigalugit aamma paasissutissat nutaajunersut, aammalu immaqa piviusorsiornerusut tassuunaarlugit pissarsiarineqarsinnaanerat anguneqartussaassammat. Taamaattumik qilanaarivara Naalakkersuisut tassunga tunngasumik paasissutissiinissaat kingusinnerusukkut taanna naatsorsuutigisinnaassagatsigu.

 

Taamaalilluni suliat ingerlareersut nakkaaginnarnaveersaarlugit ingerlannissaat aamma soqutiginaateqarmat. Tassami Inuit Ataqatigiit oqaluttuata aammalu oqaaseqartuata saniatigut oqaluttup eqqorluinnartunik aamma oqaatigimmassuk, tassani pisariaqartitsineq qanoq annertutigisoq aammalu pingaartumik nammineq misilittakkat naapertorlugit pissutsit piviusut saqqummiunneqarneri aamma assut nuannerpoq. Taamaalilluni uani ajornartorsiutit pineqartut eqqartorneqartullu piviusumik tunngaveqarluni aamma alloriaqqinnissaq eqqarsaatigalugu suliniarneq pingaaruteqaqimmat, tassami uggornassaqaaq soorlu siullermik oqareersunga taamatut suliniarneq naggataatungaatigut tapiissutit annikilliartornerisigut annaaneqassappat, naak Naalakkersuisoq akissuteqarnermini oqaatigigaluaraa qinnuteqartartut ikiliartornerat pissutaalluni taanna tapiissutit appartinneqartut.

 

Kisianni sunaana pissutaasoq qinnuteqartartut ikiliartornerannut? Ilaatigut Inuit Ataqatigiinninngaanniit oqaatigineqartoq assut aamma soqutiginarput pissutsit suut pissutaasut qulaarlugit paasissutissallu. Taamaammat isumasioqatigiinnissami neriuppunga tamakkua assigiinngitsut qulaarneqarumaaartut aammalu kingusinnerusukkut uatsinnut paasissutissiissutigineqarumaartut.

Qujanaq.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Anthon Frederiksen-imut qujavugut tullinnguupporlu Doris Jakobsen, Siumut takanna.

 

Doris Jakobsen, Siumup oqaaseqartua.

Siullermik Siumut?mingaanniit oqaatigissavarput qimarnguiit pillugit oqaaseqarnitsinni uagut misissuisinnaaneq taanna oqaatigigatsigu, taanna periarfissaq ilagisinnaagaa Anthon Frederiksen-imut naqqiutigilaarlugu. Tassani siullermik uanga isumaqarpunga aamma siornatigut qanga kalaallit uagut aamma susassareqatigiinnerput qanilaassusseq taanna annertuumik ingerlakkipput, aamma ilaatigut suli taamaappoq immaqa nunaqarfinni annertunerusumik taanna qaninnerusumik susassareqatigiinneq, kisiannili ukiuni kingullerni avatitsinninngaanniit sunnersimaneqarnerput ilaatigut tunngavigalugu inooriaaserput allanngoriartorpoq, annertuumillu aamma qimarnguiit pisariaqartilerlutigit.

 

Siornatigut ilaqutariissutsitta akornanni immaqa taanna susassareqatigiinnerup iluani annertunerusumik atortarsimagaluarlutigu.

 

Isumaqarpunga aamma uanga angutit suliniuteqartut taakkua annertunerusumik tapersersorneqartariaqartut, taamatullu suliniutiminnik aallartitsigaangata eqqummaariffigisariaqarigut. Isumaqarpunga tassani tapiissuteqartarnermut tunngatillugu periarfissat immaqa annertunerusumik paasititsiniutigineqartariaqartartut, naluneqanngimmat SORLAK?mmi siulittaasuuninni tapiissutinik aningaasanik qinnuteqarniartorpassuit ilaatigut nalornissutigisarpaat qanoq qinnuteqassanerlutik. Taamaammat paasititsiniaajuarnissaq pisariaqartutut oqaatigisariaqarpoq.

 

Soorunami siullermik qimarnguiit taakkua ajornartorsiuteqarsimappata, taava saaffiginniffissaat siulleq tassaavoq kommuni imaluunniit allatut ajornavissappat oqaatigeriikkatsituut Naalakkersuisumut aamma saaffiginninnissaq periarfissaalluni.

 

Isumaqarpunga soqutiginartorujussuusoq Qaqortumi isumasioqatigiinnissami tassani ajornatorsiutit taakkua qaqilerneqarnissaat, taava sukumiinerusumik paasissagatsigu suna tunngavigalugu qinnuteqartartut taakkua qanoq ikiliartortarsimanersut.

 

Siumuminngaanniit eqqaavarput pingaaruteqartorujussuusoq pinaveersaartitsineq  annertunerusumik suliniutigissallutigu, taamaattumik pingaaruteqarpoq kattuffiit, peqatigiiffiillu taakkua aamma annertuumik tapersersussallugit. Taamaammat tassa taakkuummata kattuffiit, peqatigiiffiillu annertunerusumik pinaveersaartitsinermut suliniuteqartartut.

 

Ilanngullugu aamma eqqaassavara Siumumi suliniutitta taava aamma Naalakkersuisooqatigiit iluanni isumaqatigiissutinut ilaammat Ilaqutariit katsorsaavia pilersinneqarnissaa. Aamma Siumut inuusuttaani ? qangalili Ilaqutariit katsorsaavia pilersinneqarnissaa taanna suliniutigiuarparput, taamaattumik neriunaateqartorujussuuvoq taassuma pilersinneqarnissaa, siunissami taamatut ilaqutariit ajornartorsiortut soorunami ikiliartornissaat siunertaralugu.

 

Uani eqqaanngitsoorusunngilara Ilinniartitaanermi ataatsimiititaliami paasisassarsiornerput atatillugu aamma atuarfeqarfimmut ASK-imut pulaarnikuugatta, tassanilu aamma nuannaarutigivara meeqqat, Atuarfitsialammut taamatut ikaarsaariartornermut ilinniartitsisut namminneerlutik suliniuteqarsimanerat. Meeqqat oqarsinnaanngorlugit taavalu aamma pinaveersaartitsinermik annertuumik suliniuteqarsimammata, annertuumillu takussutissartalimmik meeqqanut iluaqutaasumik. Taamaattumik  soqutiginartorujussuuvoq ?.  ja.

 

Per Rosing-Petersen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat aappaat, Siumut.

Doris Jakobsen-imut qujavugut, taava allamik oqaaseqartoqarunanngimmat taamaatilluta apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinneq immikkoortoq 109 tassunga naammassivarput.