Oqaluuserisassani immikkoortoq 119 |
|
||
| Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera | |
Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq tallimaat,
sisamanngorneq 27. marts 2003 nal. 14:48.
Ole
Thorleifsen,
apeqquteqartoq, Siumut.
Naalakkersuisunut
apeqqutiga tassavoq Upernaviup eqqaani upernaakkut appanik piniarsinnaanerup
ammaaffigineqarnissaanik naalakkersuisut suliniutaat sumut killippat?
Apeqquteqarninnut
tunngavigaara Upernaviup eqqaani appannik killilimmik piniarsinnaanerup
ammaanneqarnissaa annertuumik innuttaasut akornanni tusagassiuutitigut
oqallisigineqarmat, inatsisartutinilu qaqinneqartartoq tamatta ilisimavarput,
maannamulli kinguneqanngitsumik.
Upernaakkut
majimi Upernaviup avataani, 20 kilometerisut avasitsigisumi apparpassuit
eqimattakkaat takussaasarput. Taakku biologinit qanoq utoqqaatiginerinik
misissuivigineqanngisaannarput, qanorlu amerlatigineri
kisinneqanngisaannarlutik. Piuaannartitsinissaq eqqarsaatigalugu, ilisimavarput
appat aatsaat tallimanik ukioqaleraangamik manniliorsinnaalersartut, taamaammat
piniartunit killilimmik naapertuutumillu piniarneqarsinnaanissaat
siunnersuutigaara.
Maannamut
isumannaarlugu suli paasineqanngilaq appat upernaakkut Upernaviup
avataaniittartut qassit Upernaviup eqqaanut maannilioriartortuunersut,
tassami matusinermut tunngaviginiarneqarmat piaqqiartartut
ilanngartorneqarnissaat akueriuminaatsillugu. Appanik nungulerneraaneq
maannamut upperiuminaappoq tassami pissutsit isitsinnik takusakkagut biologillu
kisitsinerinut naleqqersuukkuminaammata.
Aamma
eqqaaneqanngisaannarpoq 1970-ikkunni KGH-mut appanik tunisaasoqarnerata
maannamut appat amerlassusaannut qanoq kinguneqarsimanera, ukiuni kingullerni
appat pisarineqartartut taamanimut naleqqiutissagaanni suunngilluinnarput,
taamaattumillu appat nerisassatut piniarneqarsinnaanissaat amaanneqarpat
pisarineqartartut taama amerlatiginissaat.
Taamanilu
piaqqiortut pisarineqartut ukiuni tulliuttuni qulikkaani maannamut
malunaateqanngitsoorunanngilaq. Akueriuminaappoq piniartunulluunniit
pisassatigut killiliilluni appanniarsinnaaneq periarfissiissutaanngimmat.
Upernaviummi eqqaani illoqarfianilu piniarnerinnarmik inuussutissaarsiuteqartut
amerlasoorsuunngillat. Taakkuli killilimmik appanniarsinnaanerat appanik
nungutsitinermik kinguneqarsinnaanissaa qularaara taamaattumik nerisassatut
killilimmik piniarneqarsinnaanerata ammaanneqarnissaat innersuussutigerusullugu
taava Naalakkersuisunut apeqqutigaara.
Isak
Davidsen,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.
Attaveqaqatigiinnermut,
Avatangiisinut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq akissuteqassaaq.
Mikael
Petersen, Attaveqaqatigiinnermut,
Avatangiisinut Ineqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumut.
Qujanaq.
Inatsisartut
upernaakkut 2003-mi ataatsimiinnerannut Upernaviup eqqaani upernaakkut appanik
piniarsinnaanerup ammaaffigineqarnissaanik Naalakkersuisut suliniutaat sumut
killinnersut apeqqutigaat. Apeqqut Inatsisartut siulittaasoqarfiannit
Inatsisartut suleriaasianni § 36, imm. 2 naapertorlugu
akissuteqarfigisassanngorlugu innersuunneqarpoq.
Timmissat
pillugit nalunaarut 6. december 2001-imi akuersissutigineqarmalli upernaakkut
timmiarniartarneq pillugu aaqqiissuteqartoqarsinnaanersoq Naalakkersuisut
misissorpaat, manna tikillugu februaarip ulluisa 15-ianniit timmissanik
eqqissisimatitsisalernermit inuinnarnit tapersersorneqarnerusumik
aaqqissuteqarniarlutik. Suliaq tamanna annertoorujussuusimavoq maanilu
uteqqinneqassanani. Tamatumunnga taarsiullugu suliap ingerlanneqarsimaneranut
takussutissiaq ilanngullugu nassiunneqarpoq.
Inuussutissarsiutigalugu
timmissanik imarmiunik aallaaniarsinnaatitaanerup qaammammik ataatsimik 15.
martsimut sivitsornissaa pillugu immikkut akuersissuteqarnissamik qinnuteqaat
taamanikkut pisoq aammalu 31. majip tungaanut sap. akunneranut nammineq
nerisassanik qulinik appassinnaatitaanissamik siunnersuut tunngavigalugit
Naalakkersuisut suliassaq soqutigisaqaqatigiinnut oqaloqatiginnissutigaat
kiisalu allakkatigut tusarniaallutik.
Oqaloqatigiinnerit
taakkua tusarniaanermilu akissutit tunngavigalugit Naalakkersuisut
piareersimapput maajip ulluisa 31-ata tungaanut sap. akunneranut nammineq nerisassanik
qulinik appattoqarsinnaanissaanut akuersissuteqarnissamut. Taamatut
aalajangernermi Upernaviup eqqaani appanik piniarsinnaanerup
ammaaffigineqarnissaa akuersaarneqassaaq.
Aalajangernerli
aappaatigut Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliap
timmissat piaqqiornerminni eqqissisimatitaanissaannik tunngaviusumik
isummersimaneranut akerliussaaq.
Taamatuttaaq
Naalakkersuisut Timmissat pillugit nalunaarutip nutarternissaani
pisussanngortumi oqariartaaseq ?nammineq nerisassanik killilimmik piniarneq?
ilanngutilersaarpaat.
Aalajangernermi
taamaattumi soqutigisat allamorluinnaq sammisut annertuut ipput.
Siullermik
Naalakkersuisut ilisimavaat biologit siunnersuinerisigut uppernarsineqarmat
appat mitillu ikiliartortut. Timmissat piaqqiornerisa nalaanni
timmiarniartarnissaq qulaani taaneqartutut aaqqiissutissatut ilusiliussami
ammaanneqarpat ilimanarluinnarpoq appanniarneq miterniarnerlu
piujuartitsinermik tunngavilimmik annikillisinneqarnavianngitsut,
taamaattumillu aalajangerneq aammattaaq eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu
Ataatsimiititaliap najukkani nunalu tamakkerlugu piujuartitsinissamik
tunngaveqarluni atuinissamik tunngaviusumik isumaanut akerliussaaq.
Illuatungaatigut
Naalakkersuisut ilisimavaat innuttaasut amerlaqisut - pingaartumik Avannaani -
siornatigutut timmiarniarsinnaannginnertik paasiuminaatsimmassuk. Timmissammi
qangaaniilli nerisassatut peqqumaatitullu pingaaruteqarput.
Naalakkersuisut
taamaalillutik suliassaat ajornakusoortoq tassaavoq timmissat imarmiut piujuartitsinermik
tunngaveqarluni iluaqutiginissaasa qularnaarnerat peqatigalugu timmissanik
pisaqartarnissamik pisariaqartitsinerup aamma isiginiarneqarnissaa.
Naalakkersuisooqatigiit
assigiinngitsut Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliap isumaliutissiissutaasa
27. oktober 1996-imeersut 10. maj 2002-meersullu (ilanngunneqartut) imarisaat
maluginiarsimavaat. Taakkunani nunatsinni timmissat iluaqutiginissaannut
tunngavissat makkua aalajangersarneqarput:
Najukkani nunalu
tamakkerlugu piujuartitsinissamik tunngaveqarluni atuisoqassasoq
timmissat
sapinngisamik iluatsinnerpaamik piaqqiorsinnaassusiat qulakkeerneqassasoq
mianersornissamut tunngavissaq atorneqassasoq
Tunngavissat
taakkua taamanikkut Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliamit
9. april 2002 uppernarsarneqarput (ilanngunneqarput).
Soqutiginngitsuusaarsinnaanngilarput
appat mitillu piaqqiortut ikiliartornerat. Akerlianik pisuussutitta
uumassusillit nakkutiginissaannut tunngavissat nalilersorsinnaavavut.
Naalakkersuisunit
Timmissat pillugit nalunaarutip nutarternissaa isummerfigivitsinnagu
Naalakkersuisut Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliaq
qinnuigissavaat isummerfigeqqullugu Naalakkersuisut 1996-imi
isumaliutissiissummi tunngaviit aallaavigalugit suliamik
ingerlatitseqqissanersut imaluunniit tunngaviit taakkua tamakkerlugit
ilaannakorlugilluunniit avaqqunneqassanersut.
Per
Berthelsen,
ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussat sisamaat, Demokraatit.
Siunnersuuteqartoq
minutsit marluk periarfissaqarpoq akissuteqalaarnissaminut.
Ole
Thorleifsen,
apeqquteqartoq, Siumut.
Naalakkersuisumut
qujassutigissavara taamannak apeqquteqaatiga suliarisimammagu, taavalu aamma
tigulluarsimammagu, tassami tunngaviusi.. oqallinneq annertooq
tusagassiutitigut pisimasoq. Taavalu aamma qujassutigissavara piumasaqaataat
inuiaqatigiinnguit avannatsinniittut, Upernaviup eqqaaniittut taamanna
aaqqiivigineqarsinnaassappat.
Tassami
isigisartakkavut upernaakkut siku avataani taakkua uppernarsaratsigit,
kisiannili Biolog-init takusarneqanngisaarnartut, taamaalillugit aamma
piniarsinnaaneranut periarfississagutta.
Qujasorujussuuvunga.
Taavalu aamma
Eqqissisimatitsinermut Avatangiisinullu Ataatsimiititaliamut ilaasortaanera
tunngavigalugu suliaq taanna suleqataaffigissavara.
Qujanaq.