Kalaallit Nunaanni Inatsisartut

Oqaluuserisassani immikkoortoq 44-1		[ Ataatsimiinnerit ] [ Tilbage ] [ Op ] [ Næste ]
Siullermeerneqarnera	Aappassaanneerneqarnera		Pingajussaaneerneqarnera

Ullut ataatsimiiffiusut qulingiluaat, ataasinngorneq 17. marts 2003, nal. 14:10.

 

 

Oqaluuserisassani immikkoortoq 44

 

 

Namminersornerullutik Oqartussat Namminersornerullutik Oqartussani obligationit atorlugit pisariaqartitsineq malillugu aningaasaatinik pissarsiniutaasunik peqalernissamik Naalakkersuisut suliniuteqaqqullugit peqquneqarnissaannik Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.

(Per Rosing-Petersen)

(Siullermeernera)

 

Per Rosing-Petersen, siunnersuuteqartoq, Siumut.

Qujanaq. Inatsisartut Suleriaasianni § 32, imm. 1 malillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuummik imaattumik saqqummivunga: Namminersornerullutik Oqartussat Namminersornerullutik Oqartussani obligationit atorlugit pisariaqartitsineq mallilugu aningaasaatinik pissarsiniutaasunik peqalernissamik Naalakkersuisut suliniuteqaqqullugit peqquneqarnissaannik Inatsisartuni aalajangiffigisassatut siunnersuut.

 

Kalaallit Nunaat ukiuni aggersuni, ilaatigut Kalaallit Nunaanni sanarfinermik inuussutissarsiuteqarnermullu tunngasut pisariaqalersitaannik, sanaartornikkut annertuumik aningaasaliisariaqalersussaavoq. Erngup nukinga atorlugu nukissiuutinik sanaartornissaq assersuutissaqqissut immikkut taasariallit ilagaat.

 

Erngup nukinganut aningaasaliissuteqartarneq atorlugu silaannaap C02-mik mingutsitsivigineqarnera millisitsivigineqaannarani nunatta akiliisinnaassuseqarnera tamatuma peqatigisaanik pitsaanerulersinneqarsinnaavoq, oliallu nunarsuarmi akiata nikerarneratigut innarliasuunera annikillisinneqarsinnaalluni.

 

Erngup nukinga atorlugu nukissiuutit sanaartorneqarneranni annertoorujussuarnik aningaasartuuteqartoqartussaagaluartoq nunatsinni sumiiffiit arlallit imermik ima isumalluutissaqartigaat, ukiut arlallit ingerlaneranni aningaasaliissutit utertinneqarsinnaassallutik.

 

Sanaartugassatut ingerlanneqarsinnaasutut isigineqarsinnaasut annertuumik aningaasalersuiffigisassat siunissami ungasinnerusumi piumaartut allat assersuutissartaattut taaneqarsinnaasut tassaapput timmisartunut suluusalinnut mittarfinnik sanaartorneq, taakkuninngaluunniit tallilerinerit.

 

Sanaartornermulli aningaasartuutissarpassuit aningaasalersueriaasissaq apeqqutaalersippaa. Periarfissat pissusissamisoortut ilagaat nunat allat aningaaseriviinit taarsigassarsisinnaaneq.

Namminersornerullutilli Oqartussat obligationiinik atulersitsineq Kalaallit Nunaanni innuttat suliffeqarfiullu aningaasaleerusussuseqarnerannut annertunerungaartumik periarfissiisuussaaq, taamaalillunilu Namminersornerullutik Oqartussat erniatigut akiliutaat nunani allani pinnani Kalaallit Nunaanni annertunertunerungaartumik kaajalukaartinneqarsinnaalissallutik.

 

Namminersornerullutillu Oqartussat obligationiisa nunatsinni sipaakkanik aningaasaliissuteqarusunnermut taamatullu sipaakkanik toqqortaqarusunnermut kajumissuseqarneq annertunerulersissavaa, taamaalillunilu suliniutinut allanut arlalippassuarnut naapertuutissalluni; taakkunannga taaneqarsinnaapput akileraarusiisarnikkut iluaqutissartalikkanik sipaakkanik toqqortaqarsinnaaneq inissianillu pisisinnaaneq, il.il..

 

Savalimmiut isumassarsiorfigineqarlutillu misilittagaannik paasiniaaffigineqarsinnaapput, Savalimmiummi ukiut arlallit ingerlanerini aningaasaatinik pisariaqartitat aningaasalersorneqarnissaannut atugassanik namminersornerullutik oqartussat obligationiutaannik atuisimammata. Tamannalu aamma pisimavoq naalagaaffeqatigiinnerup iluani. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Akissuteqassaaq Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq.

 

Augusta Salling, Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq, Atassut.

Qujanaq. Aallarniutitut oqaatigineqassaaq Namminersornerullutik Oqartussat siusinnerusukkut obligationinik nioqquteqarsimanngitsut. 1980-ikkut naalerneranni 1990-ikkullu aallartinneranni Namminersornerullutik Oqartussat amerlasoorujussuarnik tassa 2 mia. kr.-it tungaanoortunik akiitsoqarsimapput pigisat aalaakkaasut qularnaveeqqusiullugit aningaasalersuisarfinnit aamma nunatsinni, danmarkimi nunanilu allani aningaaserivinnit taarsigassarsiaasimasunik.

 

Akiitsut taakku amerlanersaat maannakkut akilerneqareerput 2002-llu naalernerani Namminersornerullutik Oqartussat akiitsuisa nalingat taamaallaat 156 mio. kr.-it missaanniippoq.

 

Aningaasatigut akisussaassuseqartumik ingerlatsinissaq Naalakkersuisut pingaartittorujussuuaat, taamaattumillu ukiuni qaninnerni amerlasuunik nutaanik taarsigassarsinissamik eqqarsaateqaratik.

 

Namminersornerullutik Oqartussat obligationinik nioqquteqalernissaannut Naalakkersuisut isumaat malillugu tunngavissaasariaqarpoq tamatumuuna iluaqutissarsinissaq allatigut aningaasalersuinissamut atuumassuteqanngitsumik.

Aningaasaqarnikkut naliliineq aallaavigalugu Namminersornerullutik Oqartussat obligationinik nioqquteqalernissaat tulluarpallaanngilaq, tassa tassunga atatillugu ernianut aningaasartuutit erniatigut isertitanit, Namminersornerullutik Oqartussat ullumikkut obligationit pigisaannit isertinneqartartunit, aammalu Namminersornerullutik Oqartussat nikerartunik ernialinnik aningaaserivinniit taarsigassarsiarisinnaasaasa erniaannut aningaasartuutinit amerlanerunissaat naatsorsuutigisariaqarmat.

 

Naliliinermut tassunga tunngaviuvoq Namminersornerullutik Oqartussat obligationiisa nalingat danskit obligationiinut taamaaqataannut naleqqiullugu appasinnerussasoq naatsorsuutigineqarmat, tassa Danmark maannakkorpiaq nunat tamalaat akiliisinnaassutsimut nalilersuisarfiinit klasse AAA-mi inissisimammat.

 

Taamatut naliliineq nioqquteqartup akiliisinnaassuseqarneranut takussutissaavoq, allatulluunniit oqaatigalugu nioqquteqartup obligationinut akilersuutiminik erniaannullu akiliinngitsoorsinnaanera qanoq peratarsinnaatigaa aningaasalersuisimasorlu immikkut akissaajarani qanoq pilertortigisumik utertitsisinnaava.

 

Aningaasalersuisut nunanit tamalaaneersut amerlanertigut soqutigisarisarpaat nioqqutaasut amerlasuut amerlasuunik aningaasartallit niuerutiginninnermi annertuumik iluanaarutaasinnaasut.

 

Kalaallit Nunatta aningaasaqamera amerlasuunik nioqquteqarnissamut annikippallaartutut naatsorsuuttariaqarpoq. Taamaattumik Namminersomerullutik Oqartussat obligationiisa pisiariortorneqarlutillu nioqqutigineqarnissaat killeqassasoq ilimagisariaqarpoq, taamaalillutik Namminersornerullutik Oqartussat danskit naalagaaffiata statsobligationiinut ernialiunneqartartunit qaffasinnerusumik erniaqartitsisariaqalissallutik.

 

Allatut oqaatigalugu nunatta obligationiutaa Danmarkip obligationiutaanit nalikinnerutillugu kisianni erniaat assigiisillugit nioqqutigineqartariaqarpoq.

 

Inuit ataasiakkaat ingerlatseqatigiiffiillu pappiaqqanut nalilinnut aalajangersimasumik ernialersugaasunut aningaasalersuinissaminnik kissaatigisaqartut danskit nunanilu tamalaani tamakkuninnga nioqquteqarfiini neqeroorutit assigiinngisitaartut periarfissaraat.

 

Nunatsinni soraarnerussutisiaqalernissamut aningaasaateqarfiit aamma soraarnerussutisiaqalernissamut sillimmasiisarfiit Namminersornerullutik Oqartussat obligationiutaannut aningaasalersuinissaminnut periarfissaqarsinnaasut aningaasalersuinermi mianersortumik ingerlatsinissaminnut pisussaaffeqassapput, tamatumuunalu assigiinngitsunut amerlasuunut aningaasalersuinissaq, ilaatigullu erniatigut annikinnerusumik iluanaarutaasinnaasunut taamaattorli nioqqutigineqariaannaasunut, pisariaqartinneqarpoq.

 

Taamaakkaluartoq inatsisartunut ilaasortap Per Rosing-Petersenip sammineqartumut soqutiginninnerata kinguneraa Savalimmiuni Namminersomerullutik Oqartussat obligationinik nioqquteqarnerminni maannamut paasisimaligaat pillugit paasissutissat naalakkersuisut allaffeqarfiannit katersorneqalernerat.

 

Per Rosing-Petersenip tunngavilersuutimini oqaatigaa obligationit nunatsinni sipaakkanik aningaasaliissuteqarusunnermut taamatullu sipaakkanik toqqortaqarusunnermut kajumissuseqarneq annertunerulersissagaat, tamannalu soorlu Per Rosing-Petersenip aamma oqaatigigaa anguniarneqalereerpoq akileraarusiisarnikkut iluaqutissartalikkamik sipaakkanik toqqortaqarsinnaanikkut inissianillu pisisinnaanikkut.

 

Sipaaruteqarusussuseqalersitsisoqartariaqarnera tunngaviatigut Naalakkersuisut isumaqatigaat tamatumali peqatigisaanik Naalakkersuisut isumaqarput Namminersornerullutik Oqartussat obligationiutaat aningaasalersuiumasunut ataasiakkaanut maannakkuugallartoq aningaasat eqqarsaatigalugit allatut periarfissaanngitsut.

 

Tamatuma saniatigut obligationinut aqutsiviup pilersinnissaata aningaasalersuiffiginissaa pisariaqarpoq, pisariaqassaaq aningaasaqarnikkut tutsuiginassutsip pisortanit naliliivigineqarnissaa, soorlu aamma aqutsinermut ingerlaavartunik aningaasartuuteqartoqassasoq.

 

Kiisalu Naalakkersuisut isumaqarput maannakkorpiaq Namminersornerullutik Oqartussat aningaasalersuissutissanut pissarsinissamut periarfissaat naammareersut, matumani ilaatigut eqqarsaataapput nunatsinni, Danmarkimi nunanilu allani aningaaseriviit siusinnerusukkut Namminersornerullutik Oqartussat taarsigassarsiffigisareersimasaat.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut isumaqarput Namminersornerulutik Oqartussat obligationinik nioqquteqalernissaat maannakkuugallartoq tulluarpallaanngitsoq aningaasaqarniarnermillu isigalugu pitsaanerpaatut aaqqiissutaasinnaanngitsoq. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Massakkut partiit Kattusseqatigiillu oqaaseqartuinit siulliussaaq Ole Thorleifsen, Siumut.

 

Ole Thorleifsen, Siumup oqaaseqartua.

Naalakkersuisunit nalunaarutigineqarpoq ullumikkut obligationiuteqarnermik isertinneqarsinnaasut, aningaasaaserivinnit taarsigassarsiat erniaanit annikinnerunissaat naatsorsuutigineqartariaqarmat, taava nunatsinni Namminersornerullutik Oqartussat obligationiutaasa nioqqutigineqarsinnaanerisa killeqamisaat ilimagisariaqartoq.

 

Ilanngulluguli oqaatigineqarpoq Savalimmiuni Namminersornerullutik Oqartussat obligationinik nioqquteqarnerminni maannamut paasisimaligaat naalakkersuisoqarfimmit katersorneqalersimasut, taakkulu qanoq isikkoqarneri Siumumiit paaserusuppavut.

 

Ullumikkut pissutsit aallaavigalugit aaliangiinissaq tulluussorinnginnatsigu, siunissami pissutsit allanngoriataarnissaannut piareersimanissaq ilusilersuinissamut maannangaaq aallartittariaqartutut isigaarput.

 

Namminersornerullutik Oqartussat obligationinik tuniniaasinnaanerata nunatsinni soraarnerussutisiaqalernissamut aningaasaateqarfinnit atorluarneqarsinnaanera nalilersuinermi ilaatinneqarnissaa Siumumiit kissaatigaarput.

 

Taamaasillutami aningaasat nunatsinnit anninnagit nunatsinni kaaviaartinnerullugit siunertanut pisariaqartitatsinnut atorsinnaassangaluaratsigit.

 

Obligationinik niueruteqarsinnaanissamik Namminersornerullutik Oqartussat inassuteqarfigineqarnerat Siumumiit taperserparput innersuutissallugulu siunnersuutip ukiamut aappassaaneerneqarnissaa.

 

Aappassaaneerneqannginnerminilu aningaasaqarnermut ataatsimiititaliamit paasissutissat saqqummiunneqartut tunngavigalugit nalilersorluarneqarnissaa piumasaralugu. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Tulliulluni oqaaseqassaaq Kuupik Kleist, Inuit Ataqatigiit.

 

Kuupik Kleist, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Siunnersuut saqqummiunneqartoq manna pillugu Naalakkersuisut akissuteqaataat tunngavilersuutigineqartullu Inuit Ataqatigiit-niit isumaqatigaagut.

 

Manna tikillugu papialanik nalilinnik niueruteqartarneq nunatsinni annikitsuinnarmik aammalu iluatitsiviuallaanngitsumik misilittagaqarfigaarput, matumani ilaatitut kultisiorneq kujataani eqqarsaatigalugu.

 

Naalakkersuisut Savalimmiuni misilittakkanik misissuerusullutik nalunaaruteqarnerat isumaqatigaarput, tamatumanili aamma eqqaamaneqassaaq Savalimmiut aningaasaqarniarnikkut imminnut pilersornerat nunatsinnut naleqqiullugu annertunerujussuummat, taamaalilluni aamma aningaasaleerusussinnaasunut obligationinik pisinissaq pilerinarnerussalluni.

 

Siunnersuuteqartup tunngavilersuutigisai eqqarsaatigalugit Inuit Ataqatigiit-niit isumaqatigaarput, pingaartumik erngup nukinganik nukissiorfiliorsinnaanerit sukumiisumik aalluttariaqartut, kisianni aamma ukiuni tulliuttuni aningaasaqarnikkut nunatsinni atugassarititaasussatut ilimagineqartut tunngavigalugit ataatsikkorsuaq sanaartugassanik annertoorsuarnik aallartitsinissaq Inuit Ataqatigiit tunuarsimaarfigineqartariaqartutut isigaat.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Tulliulluni oqaaseqassaaq Jakob Sivertsen, Atassut.

 

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanaq. Siunnersuummut tunngatillugu Naalakkersuisut Namminersornerullutik Oqartussani pappilissanik aningaasanik nalilinnik (obligationer) nioqquteqalemissaat Naalakkersuisut tulluartutut isiginngimmassuk ATASSUT-mit isumaqatigaarput taperserlugulu.

 

Ullumikkut ukiut aningaasanik eqqanaarniarfiit angusimavagut, taamaattumik Namminersornerullutik Oqartussani aningaasat, tassa nunatta aningaasataasa isumannaatsumik aqunneqarnissaannik Naalakkersuisut ilungersorlutik ingerlatsineranni tapersersortuartariaqartut ATASSUT-mit isumaqarfigaarput.

 

Taamaammat pappilissanik aningaasanik nalilinnik Namminersornerullutik Oqartussat tuniniaasalissappata ernianit isertitat ernianut aningaasartuutinit annerujuarnissaat qulakkeeqqaartinnagu Namminersornerullutik Oqartussat aningaasataasa tuniniarneqartarnissaat ATASSUT-mit piffissaasorinngilarput.

 

Aammalu Namminersornerullutik Oqartussat aningaasanik suli nunanut allanut akiitsoqartillugit taakkulu isumannaartinnagit Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaataannik, soorlu pappilissanik aningaasanik nalilinnik tuniniaasarnissamik aaqqissuussinissaq mannakkut piffissaanngitsoq ATASSUT-mit isumaqarpugut.

 

Kiisalu Namminersornerullutik Oqartussat pappiaqqanik aningaasanik nalilinnik nioqquteqalissagunik aningaasarpassuaateqartariaqarput tuniniaanissaq killersorneqanngitsumik ingerlanneqarnissaa pisariaqassammat.

 

Taamaattumik siunnersuummut tunngatillugu Naalakkersuisut akissuteqarnermini nunatta Karsiata aningaasaat nioqquteqarnissamut annikippallaarnerannik oqaatigisaat ATASSUT-mit isumaqatigaarput.

 

Taamatut ATASSUT-mit oqaaseqareerluta ullumikkut inuit ataasiakkaat ingerlatseqatigiiffiilluunniit nammineerlutik Danmarkimi pappilissanik aningaasanik nalilinnik tuniniaasartut neqeroorutaannik pisinissamut periarfisaqarnerannik Naalakkersuisut akissuteqaamminni oqaatigisaat naalagaaffeqatigiinnerup iluani periarfissaasut oqaatigineqarmata ATASSUT-mit isumaqatigaarput.

 

Taamaakkaluartoq siunnersuummut tunngatiltugu Naalakkersuisup akissuteqaammini Savalimmiuni uagutsitulli namminersornerullutik ingerlasuni pappilissanik aningaasanik nalilinnik nioqquteqartarneranni maannamut paasisimaligaasa Namminersornerullutik Oqartusanit paasissutissatut katersorneqalersimanerat siunissami nunatsinni atorneqarsinnaanerannik nalilersuinissamut tunngavigineqarsinnaajumaartut ATASSUT-mit isumaqarfigaarput.

 

Taamatut ATASSUT-mit oqaaseqarluta Naalakkersuisut siunnersuummut akissuteqaataat isumaqatigaarput. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Palle Christiansen Demokratit oqaaseqartuat.

 

Palle Christiansen, Demokratit oqaaseqartuat.

Demokratinit sanaartugassat annertuumik aningaasaliiffigineqartariaqartutut aningaasalerneqarnissaat pillugu oqallinneq tikilluaqquvarput. Kisiannili Namminersornerullutik Oqartussat obligationinik peqalernissaat aaqqiissutissatut pitsaanerpaasorinagu.

 

Namminersornerullutik Oqartussani obligationit aaqqiissutaassappata allaffissornerit annertusissapput, nunatsinnilu ingerlatsinermut aningaasartuutit ukiumut qaffassallutik. Tamanna kukkusumik alloriarnerussasoq aningaasaqarnitta isumagineqarnissaa eqqarsaatigalugu.

 

Allatut iliuuseqarluni sanaartugassanut aningaasalersuisarneq atorneqarnerulerpoq. Taamak iliornermut suliffeqarfiup sanaartortoq sanaartukkanut aningaasartuutit isumagisarpai ukiullu arlalit sanaartukkat ingerlanneqarnissaanut siumut isumagiissuteqarluni.

 

Ukiut isumaqatigiissutaasut qaangiukkaangata sanaartukkat Namminersornerullutik Oqartussani ingerlaannartumik tunniunneqartarput.

 

Sanaartortunut aningaasalersuuteqarneq atorneqartut erngup nukissiorfiata Nuup eqqaaniittoq sananeqarmat atorneqarpoq. Tamanna aaqqiissutigissallugu Namminersornerullutik Oqartussat aningaasaliisussanik qinerleqqaartariaqassanngillat nunatta avataaniit.

 

Namminersornerullutik Oqartussat obligationii savalimmiuni atorneqarput Naalakkersuisut akissuteqaataanni allanneqarpoq savalimmiuni misilittakkat paasineqartut. Soqutiginarpoq paasissallugu kikkut obligationinik pisisarnersut qassinik taakku pisisimanersut. Aamma savalimmiuni inooqatigiinnut qanoq annertutigisumik aamma periaaseq iluarineqartoq.

 

Taakkua aallaavigalugit Demokratit kaammattuutigaat siunnersuut ataatsimiititaliamut ingerlaneqqinneqassanngitsoq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Taavalu tullinnguuppoq Anthon Frederiksen Kattusseqatigiit.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

Inatsisartunut ilaasortap Per Rosing - Petersen-ip siunnersuutaa Kattusseqatigiit sinnerlugit imaattumik oqaaseqarfigissavara.

 

Per Rosing - Petersen-ip siunnersuutaa tunngaviatigut assut tapersersornarpoq, kisianni Naalakkersuisut akissuteqarnerminni ilaatigut aamma oqaatigisaattut, Kalaallit Nunatta aningaasaqarnera amerlasuunik nioqquteqarnissamut annikippallaartutut naatsorsuuttariaqarnera aammalu ilaatigut tamatuma kingunerisaanik danskit naalagaaffiata pappilissanik       nalilinnik nioqquteqartarnermi ernialiunneqartartunit qaffasinnerusunik

erniaqartitsisariaqaleranik aammalu malitseqarsinnaanera ingerlanniakkamut imminut akilersinnaanera apeqquserneqarsinnaammat, minnerunngitsumillu aamma nunatta savalimmiutut aningaasaqarnikkut naleqqiunneqarsinnaannginnera innersuussutigalugu Naalakkersuisut akissuteqaataat taperserlugu taamatut oqaaseqarpunga.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Siunnersuuteqartoq Per Rosing-Petersen, Siumut.

 

Per Rosing-Petersen, siunnersuuteqartoq, Siumut.

Qujanaq. tassa Naalakkersuisut akissuteqaataannut partiillu Kattusseqatigiillu akissuteqaataannut qujarusuppunga siullermik.

 

Taava piffissaq periarfissaq iluatsillugu uani aamma nassuiaalaarusuppunga isumaqarama pisariaqavissoq akissuteqaat toqqammavigissagaanni.

 

Imaappoq massakkut namminersortunngorsaaneq nunatsinni annertoorujussuarmik naleraralugu ingerlatsiniartoqarpoq. Siorna KNI Pisiffik namminersortunngorsarneqarpoq. Aammalu massakkut ilaatigut Royal Greenland assigisaallu namminersortunngorsarneqarnissaannik oqaluttoqarluni.

 

Namminersortunngorsaanermi pisisinnaasut pingaaruteqartorujussuupput. Massakkullu nunarput qiviassagaanni pisisinnaasut immaq assavut qiviarutsigit qulit qaangersimavallaarunanngilaat taamatut periarfissaqartut.

 

Tamannalu tunngaviuvoq nunat taamannak namminersortunngorsaasoqassappat periarfissaqartariaqarami minnerpaamik pingasut, tassalu pappialat nalilinik inuiaqatigiit akornanni periarfissiinermik pisisinnaatitsisoqassasoq obligationit assigisaallu pappialat nalillit.

 

Taava aappassaattut illuliornermut aningaasalersuisarfimmik tassa realkreditsitut ittumik aamma peqartoqartariaqarpoq. Taavalu aamma soraarnerussutiat aningaasaateqarfeqartariaqarluni. Tassa pensionsfondinik.

 

Taakkua periarfissat pingasut pinngitsooratik nunap iluani aningaasat kaaviaassappata pisariaqartinneqartarput. Sumiluunniit takuneqarsinnaavoq nunat assersuutigisartakkagut malikkusutagullu soorlu Danmarkimi taamaappoq. Savalimmiuni aamma taamaakkami. Aamma aningaasat nalillit hjemmestyreobligationit aamma pigaat.

 

Tamakkua pisariaqarluinnaqqissaarput. Inuit akunnerminni aningaasaateqalissagunik taavalu namminersortunngorsaanermi aamma aningaasaateqalissagunik tamakku avaqqunneqarsinnaanngillat.

 

Massakkut assigiinngitsunik pilersitsinialeraangatta nunanut allanut aningaasanik atorniartarpugut taamaasillutalu nunatsinni aningaasat kaaviiaarsinnaatitaagaluartut annertoorujussuarmik nunatta avataanut eqqaannarlugit.

 

Misissuisimanerit assigiinngitsut aningaasat qanoq ingerlaarneri qallunaatut taallugu pengestrømsanalyse aamma namminersorneq  pillugu isumalioqatigiissitami misissorneqarpoq. Taassumallu takutippaa aningaasat annertoorujussuit nunatsinninngaaniit asulia aniatiinnarneqartut.

 

Tutsatsiakkakka malillugit ilaatigut 2 mia. tungaanut nunatsinni takunngitsuuillugit, ilaat oqarput 3 mia. nunatsinninngaaniit aniaannartartut. Tamakkua eqqarsaatigalugit eqqarsarluartariaqarpugut. Massakkut namminersornerulernerminngaaniit ikaarsaarusuppugut namminersulivinnissamut, ilaatigut naalagaaffeqatigiinnerup iluani oqaluttoqartoq.

 

Tamakkua eqqarsaatigalugit nunatta aningaasalersorneqarneratigut tamanna tunngavigalugut pisariaqarluinnarpoq taamannak Namminersornerullutik Oqartussat obligationiinik imaluunniit pappilissat nalilinnik nunatsinni pilersitsisoqarnissaa.

 

Massakkut itigartitsissutigineqaraluarpoq. Kisianni avaqqunneqarsinnaanngilaq siunissami qaninnermi tamakkua pisariaqalerumaarput.

 

Taassumap piffissap takutikkumaarpaa. Taamaattumik ajuussaarutigilaarpara aamma oqarami ilaa pisariaqartitsineq malillugu imaanngilaq massakkorpiaq pisariaqartinneqartoq. Kisianni aamma qanittukkut aningaasanut inatsississatut siunnersuut siullermeerneqarmat oqariartuutigineqarpoq massakkut nunatsinni aningaasaqarnikkut ingerlasimanerput qaffakkiartornera unikaallattoq apeqqutaaginnarpoq imaassinnaavoq ukiuni qaninnerni arriillilaassuunga ammut aallarpat taamaasilluni nunarput nunatta avataanut aningaasanik atorniassagunik akiliisinnaassuseqarnera annertuumik apeqquserneqarpat erniat aamma taamaasillutik aamma qaffattussaapput.

 

Taamaasilluni aningaasanik atorniarsinnaanermut assigiinngitsut aporfiit annertuut ingerlaannaavillutik nunatsinni tikinneqarsinnaapput. Tamakkuukua pinaveersaartinniarlugit nunatta iluani aningaasat kaaviiaarnerusut, kaaviiaarnerunissaat massakkut immaqaluunniit iseratik nunanut allanut ingerlaqqittarnerat unikaallatsinniarlugu periarfissat tamakkua ujartorneqartut.

 

Pingaaruteqartorujussuuvoq taakkua periarfissat massakkut pigineqarnissaat, pappialat nalilinnik, illuliornemut aningaasalersuisarfimmik taavalu soraarnerussutisiat aningaasaateqarfiinik peqartoqarnissaa. Taakkua pilersinngikkutsigit qanorluunniit siunertat kusanartigisut ajunngitsigisut namminersortunngorsaanissat inuiaat inuussutissarsiutitigut aningaasaliinissaminnut periarfissaqarnerulernissaanut oqaatsit kusanartorpassuit tamakku piviusunngortinnavianngilagut timitalernavianngilagut tamakkuninnga pilersitsinngikkutta.

 

Taakkua pingaaruteqartorujussuupput tamatsinnut paasissallugu.

 

Taamaattumik tassa soorunami ataatsimiinnermi aqutsisup aalajangigassaraa ataatsimiititaliamut aappassaaneerneqannginnermini ingerlateqqinnissaa. Soorlu aamma ilaatigut partiit taanna ilaatigut oqariartuutigaat.

 

Qujassutigerusuppara assorujussuaq Siumup oqaaseqartua Ole Thorleifsen siunnersuuteqartumut paasinnilluarluni tassunga siunnersuummut tapersersuimmat. Aammalu taamaasilluni misissuilluarnerit toqqammavigalugit ukiamut aappassaaneerneqarnissaanut ingerlateqqimmagu.

 

Taava Inuit Ataqatigiit oqaseqartuat Kuupik Kleistip taamannak pappialanik nalilinnik niueqateqartarneq nunatsinni iluatsilluarsimanngitsoq taagamiuk assersuutigaa kuultisiorsimaneq kujataani.

 

Kultisiornermilu eqqaamasakka malillugit taakkua pigineqarput aktiat. Kisiannili uani obligationit pineqarput. Obligationit nalinginnaasumik erniai annerulaartarput aktianinngaaniit imannallu allanngorannginnerullutik tatiginarnerujussuusarlutik pappialanik nalilinnik niueqateqartarnermi. Taamaattumik assersuutissaqqissutut uanga isigivallaanngilakka tassani imaattorneqarnerat.

 

Ajuusaarutigaara aamma Inuit Ataqatigiit taannartaa toqqammavigalugu siunnersuut taperserumanngimmagu. Jakob Sivertsenip Atassut sinnerlugu oqaaseqarnermini siunnersuut itigartinneqarnissaa innersuussutigaa taavalu oqaatigalugu Naalakkersuisut savalimmiuni pissutsit mississoriarlugit oqariartuuteqartoqarnissaa innersuussutigalugu. Taamakkaluartoq eqqaamassavarput ilaat savalimmiut aamma nunatsinnisulli naalagaaffeqatigiinnerup iluani inissisimapput namminersornerulernikuullutik. Taamaakkaluartoq ukiorpassuarni pappialat nalillit uani Namminersornerullutik Oqartussat obligationiatut ittut ukiorpassuarni iluatsilluartumik atortarnikuuvaat.

 

Taamaasillutillu aamma avataaninngaaniit aningaasanik atorniartarnerit assigiinngitsorpassuillu avataaninngaaniit pisariaqartitsinerujussuaq uagut manna suli ajornartorsiuterput qaangernikuuvaat ukiorpassuit qaangiuttut.

 

Aamma taamatut Palle Christiansenip Demokratit sinnerlugit tapersersuinnginnera aamma uanga ajuusaarutigilaarpara. Tassani eqqaasaa sanaartornermi qallunaatut taanna oqariartaaseq projektfinansiering ujartorusunnarnerutillugu.

 

Kisiannili uani taamannak iliornermi aamma nunatta avataanut aningaasanik atorniartarneq millisinnaviannginamiuk. Aningaasaliisarnerlu nunatta avataaninngaaneersoq millisinnaviannginnamiuk taanna ajornartorsiummik qaangiiniarneq annertunerusumik imaattunngimmagu ajuusaarutigaara.

 

Kisianni ajuusaarnalaaraluartoq taamannak akissuteqarneq Naalakkersuisut tungaaninngaaniit ilaatigut siunnersuuteqarnermut kingunerisaanik Naalakkersuisut misissuiniarnerat savalimmiuni pissutsinut tunngasoq qujassutigeruppara.

 

Kisiannilu siunnersuuteqarnerma kingunerisaanik Naalakkersuisut misissuiniarnerat savalimmiuni pissutsinut tunngasoq qujassutigerusuppara. Kisiannili aamma iluatsillugu aamma aqutsisoq apererusuppara tassa taanna aalajangersagaq toqqammavigalugu suleriaaserlu toqqammavigalu una aappassaaniigassanngortinneqassanersoq paaserusullugu. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Massakkut tullinnguuppoq Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq.

 

Augusta Salling, Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq, Atassut.

Qujanaq. tassa soorunami akissuteqartut partiit Kattusseqatigiillu akissuteqartut aamma amerlanerpaartaasa Naalakkersuisut akissuteqaataannut tapersiinerat qujassutigerusuppara. Uani siunnersuuteqartumut oqaatigissavara Naalakkersuisut akissuteqarnerminni pingaartilluinnarmassuk ersersinniassallugu tassalu nunatta aningaasaqarnera massakkut annikippallaaqaaq taamatut obligationinik akilersinnaasumik tuniniaasinnaassagutta.

 

Taamaattumillu nunatta sanaartugassanut aningaasanut pisariaqartitsinermini aningaaseriviit aammalu atorniartarfiit allat aqqutigalugit aningaasanik pissarsiniarnissaa taanna tutsiviginarnerpaarpaavoq masakkuugallartoq. Tamannalu aamma akissuteqarnitsinni ersarilluinnarpoq.

 

Ilaatigut pissutaavoq taamatut unammilligassavut obligationinik tuniniaasartunut unammilleriarnissatsinnut nunatta aningaasaqassusia annikippallaaqaaq. Aammalu sukkasuumik obligationinik pisisimasut aningaasaatitik sukkasuumik tigoriassagunikkit aamma periarfissaqartariaqarput. Tamannalu nunatta aningaasaqarnera isigissagaanni periarfissaa annikippoq.

 

Taamaattumillu obligationinik tuniniaassagutta allatut ajornartumik pisiarineqarummassappata annertuumik taava rente annertooq neqeroorutigisariaqassagatsigu taamaalillunilu avataaninngaaniit nammineq atorniarluta aningaasalersuisinnaanitsinnut sanilliullugu tutsuiginannginnerulersussaalluni.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut assut qujassutigaat partiinit amerlanerussuteqarluartumik aammalu Kattusseqatigiinninngaaniit akissuteqaateqarput akuersaarneqarmat. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Kuupik Kleist, Inuit Ataqatigiit.

 

Kuupik Kleist, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Qujanaq. Aningaasarsiornermut Naalakkersuisoq oqaasii kingulliit assut isumaqatigaakka, immaqa ullut tamaasa taamaattaanngikkaluarluta kisianni uani pineqartumi isumaqarpunga mianersukannersumik periuseqartariaqartugut.

 

Tassa obligationinik naalagaaffiup imaluunniit nunap tuniniaanera akiitsoqalermik kinguneqartussaavoq. Taannalu pissutigalugu obligationinik tuniaasoqartarpoq. Tassa siunertaqaraanni imaluunniit tigoriaannaannarnik aningaasaateqarpianngikkaanni annertuumillu sanaartugassanut aningaasalersuiniarluni periarfissatut tamanna atorneqartarpoq.

 

Kisianni aamma siunnersuuteqartup Per Rosing-Petersenip oqaaseqarnermini uanga oqaaserisakka oqaaseqarfigimmagit oqassuunga isumaqarpunga ullumikkut inissisimanerput eqqarsaatigalugu akiitsulersorujussuarnissamut Namminersornerullutik Oqartussat imaluunniit Kalaallit Nunaat ataatsimut isigalugu piffissaanngitsoq.

 

Aamma sanaartugassaqartillugu annertuunik periarfissat allat soorlu Utoqqarmiuni nukissiorfiliornermut atorneqartoq sanatillugu ingerlatsillugu taava naggataatigut tunniutsillugu tassa sanatitsisunut taanna periarfissaq pitsaasuuvoq aammalu patajaatsumik ingerlatsinissamut aqqutaalluarsinnaalluni.

 

Kingullertullu namminersortunngorsaaneq eqqaammagu Per Rosing-Petersenip oqassuunga namminersortunngorsaasoqassappat soorunalimi nunatsinni najugaqartut peqataanissaat tassani annertuumik kissaatiginarpoq. Obligationillu aqqutigalugit taamaaliortoqarnissaanut takorluugaqartoqarpat taava oqartariaqarpunga obligationit pisiarineqassagunik annertuumik aningaasaateqarluni taamaaliortoqarsinnaavoq aamma taamaaliortoqartarpoq ullummikkut periaatsit eqqarsaatigalugit.

 

Aamma Per Rosing-Petersen nammineq oqarneratuut nunatsinni taamatut aningaasalersueqataanermut peqataasinnaasut ikittuararsuussapput, taamaalillunilu soorlu ernianik Namminersornerullutik Oqartussat taava akiliisalernissaat nunatsinni innuttaasunut tunnavianngilaq taamaalilluni. Taava avataaninngaaniit aningaasaliisunut ernianik tunioraasussanngussuugut.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Taava Jakob Sivertsen Atassut.

 

Jakob Sivertsen, Atassut.

Qujanaq. naatsunnguamik tassaana siunnersuuteqartup uani tapersiinnginnitsinnut imatut oqanngilagut tapersinngilarput. Kisianni tassani Naalakkersuisut nalilersuinerat aamma uagut nalilersuinitsinni toqqammavigisimavarput. Oqangilagut ingerlaannaq tapersersornagu. Kisiannili uani ullumikkut sammisatsinnut aningaasanut tunngasortai nalilersuinitsinnut tunngavigaagut, uagut nammineq nalilersimavarput ullumikkut aningaasanik nunatta eqqanaarniarluni ingerlaleruttorfiani saniatigut aningaasaliissutinik aannaasaqaataasinnaasunik mianersornissaq pisariaqartikkipput. Taannarpiaq tunngavigalugu ullumikkorpiaq siunnersuut taamatut isikkoqartillugu akuersaarsimanngilarput.

 

Aamma savalimmiut allaalluinnarput. Savalimmiut immikkut aningaasaqarput. Allaanerulaartumik soorunami namminerisaminnik aamma taanna immaqa nakooqutigivaat ilaatigut aningaasaqarnerminnut.

 

Taamaattumik uagut aamma savalimmiuni kingulliungaatsiarnerput tassuuna aamma takuneqarsinnavoq.

 

Naggaterpiaatigut oqaatigaarput Naalakkersuisut aamma savalimmiuni misilittakkat aallaavigalugit paasissutissanik iluaqutigineqarsinnaasunik nunatsinnut katersuilersimanerat taanna tigulluarparput taavalu taanna ima pitsaatigisimassappat ullummikkut savalimmiormiut aningaasanik nalilinnik nioqquteqartarneranni iluaqutigineqartoq. Taava aamma soorunami uagutsinni iluaqutiginiarneqarsinnaanissaa aamma nalilersugassat ilagiumaarpaat. Qujanaq.

 

Isak Davidsen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, sinniisussaq siulleq, Atassut.

Tassalu oqaluuserisassaq ullormut oqaluuserisassani immikkoortoq 44. taamaalillugu naammassivarput. Taamatut isikkoqarluni aappassaaneerneqarnissaminut ingerlanneqassaaq.