Oqaluuserisassani immikkoortoq 37 |
|||
Siullermeerneqarnera | Aappassaanneerneqarnera | Pingajussaaneerneqarnera |
Ullut ataatsimiiffiusut aqqaneq sisamaat, tallimanngorneq majip 3-at 2002
(Jakob Siverthsen)
Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Atassut
Jakob
Sivertsen, Atassut.
Qujanaq.
Kalaallit Nunaanni Inatsisartut suleriaasianni §35 naapertorlugu apeqquteqaat
aallaavigalugu oqallinnissamik imaattumik saqqummiussaqarpunga.
Ilinniarfinni
assigiinngitsuni ilinniartut ilinniarnerminni taamaatitsiinnartartut
amerliartornerisa, qanoq iliornikkut minnerpaaffimmiitinneqarsinnaanerat pillugu
apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinneq.
Nunatsinni
atuartitaanerup ilinniartitaanerullu piorsagaanera, sumillu imaqartitaanera
tunngaviliisuussapput.
Inuiaqatigiinni
kalaallini namminersornerulersimasuni sulilu nammineeriartuinnartuni suliassat
amerlanerujartuinnartut, uagut nammineerluta ilinniarluarsimanerput
sakkugalugu ingerlatsilernissarput.
Tamatumalu
kingunerissavaa suliniutissanik ullumikkutuut taama amerlatigisunik avataaniit
tikisitsisariaarulluta.
Tamaannalu
aatsaat ilinniarluarnitsigut angusinnaavarput. Aamma inuusuttortatta tamanna
sapinngikkaat ullumikkut takusinnaalersimavarput. Tassa ilinniarfinni
qaffasinnerusuni inuusuttut ilinniarnerminni angusaqartartut amerliartormata,
tamanna assut tulluusimaarutissaavoq nuannersoq.
Ukiuni
nutaani angallannikkut teknikkikkut aningaasarsiornikkut
tusagassiuuteqarnikkut niuernikkut minnerunngitsumillu ilinniartitaanikkut
ineriartornerujussuup nassataanik nunarsuarmi innuttaaqataalersimavugut.
Qaammataasat
aqqutigalugit nunarsuarmi sumiluunniit pisut ingerlaannartumik
malinnaaffigisinnaalersimavagut.
Taamaattumik
ukiunut 2000-inut ikaarsaarnitsinni, inuusuttagut ilinniartitaanikkut
naleqqussartuartariaqarpagut. Nunarsuarmi inooqataasutut nunat allamiut
oqaasiinik ilinniartilluartariaqarpagut. Pingaartumik tuluit oqaasiinik
piginnaanngorsartuartariaqarpagut.
Nunarsuarmi
ineriartorneq malinnaaffigalugu periarfissanik
malinnaalluarsinnaatikkumallugit.
Taamaattumik
nunatsinni inuusuttut ilinniartitaaneranni atortut ilinniartitseriaatsit
ilinniakkallu qaffasinnerujartortillugit, periarfissarititaasut ullutsinnut
naleqqussartuartariaqarpagut. Siunissap taamaaliornissaaq assut
pisariaqartilersimammagu.
Inuusuttut
ilinniartitaaneranni ilinniarluarnerinnaq angusaqarniarnerlu kisimik
naammanngillat. Aamma ilinniartitaanermut atatillugu akissussaaffimmik
pisussaaffimmillu ilinniarneq pingaarnertut ilaatinneqartariaqarpoq.
Inuusuttut suliffeqalernissaannut suliffimmut aalajaallutik akisussaaffimmillu
pigisaqarlutik siunissamik nunatsinni ineriartortitsisinnaaqqullugit.
Apeqqummik
saqqummiussaqartutut nunatsinni ilinniartitaaneq pingaartitarigatsigu,
ilinniarfinni qaffasinnerusuni soorlu, GU-mi ilinniartut 1995-imiit 1996-imut
1999-imiillu 2000-imut ilinniartut taamaatiinnartartut siunnersuuteqartutut
taama amerlatigimmata erngumanartoqartippakka.
Nunatsinnimi
GU-mi ilinniarneq tassaammat qaffasinnerusumik ilinniartunngornissamut
aqqusaagassat pingaarnersaat.
Taamaattumik
siunnersuuteqartutut GU-mi ilinniarfinnilu allani ilinniartuusartut
taamaatiinnartartut amerlasuujunerat eqqarsaatigissagaanni ajornartorsiutip
qiterisaata aaqqiiffiginiarneqarnissaa asssut pingaartippara.
Inatsisartummi
ilinniartut qanoq amerlatiginissaat aallaavigalugit aningaasaliisaratta,
taamaattumik aningaasat ilinniarnermut atugassat eqqortumik
atorneqartassappata, ilinniartut amerlanerpaartaasa naammatsillutik
ilinniakkaminnik naammassinnittarnissaat assut pisariaqarmat.
Nunatsinni
ilinniarfinni assigiinngitsuni ilinniartuusartut taamaatiinnartarnerannut
peqqutaasartut qulaarlugit oqaluuserineqartariaqarput. Soorlu ilinniarfinnut
qaffasinnerusunut ilinniarnissamut piumasaqaataasartut naammattarsimanngippata,
taava sanngiiffiit allallu aaqqiiffiginiarneqartariaqarput.
Nunatsinni
ilinniarfinni assigiinngitsuni sulisut ilinniartitsisut ilinniartunut
illersuisussaanerat maligassiuisussaanerat pissuserissaartussaanerat
minnerunngitsumillu tapersersuilluiartussaanerat naammaginanngitsumik
imaluunniit amigartumik ingerlaneqartarsimappata, tamatumalu kinguneranik
ilinniartut taamaatiinnartartut ullumikkut taama amerlatiginerannik
peqqutaaqataasarsimappat, taava pimoorutamik ilinniartut ilinniartitsisullu
peqatigalugit ajornartorsiut aaqqiiffiginiartariaqarparput nunatsinnimi
ilinniartut ajornanngippat tamarmik ilinniakkaminnik naammassinnittarnissaat
pingaartorujussuummat.
Qujanartumik
ukiuni kingullerni inuusuttut qaffasissumik ilinniagaqartut angusaqartartullu
nunatsinni amerliartorput. Tamannalu politikkikkut suli annerusumik
qaffassartuartariaqarpoq tapersertuartariaqarlunilu. Nunattami
namminersornerujartuinnartup inuusuttut ilinniarluarsimasut assut
pisariaqartimmagit.
Siunnersuummik
saqqummiussaqartutut isumaqarpunga GU-mi ilinniartuusartut kiisalu ilinniarfinni
soorlu Saviminilerinermik Niuernermi ilinniarfinnilu allani ilinniartut
ilinniakkaminnik taamaatiinnartut amerliartuinnarnerat eqqarsaatigalugu
ajornartorsiummik qulaajaasussamik suleqatigiissitaliortoqarnissaa ilanngullu
nalilersortariaqartoq.
Taamatut
saqqummiussaqarlunga siunnersuut Inatsisartunut oqaluuserisassanngortillugu
saqqummiuppara. Qujanaq.