Ullut ataatsimiiffiusut arfineq-pingajuat, tallimanngorneq 19. april 2002, nal. 12:00

Oqaluuserisassani immikkoortoq 38

Inatsisartuni sulinermut atatillugu Naalakkersuinermi suliaqarnermi aningaasaatigut tapissutigineqatartut pitsanngorsaavigineqarnissaat pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.

(Mads-Peter Grønvold)

(Siullermeerneqarnera)

 

 

Ataatsimiinnermik aqutsisoq: Anders Andreassen, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

 

 

Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.

Naalakkersuinermi suliaqarnermi aningaasaatigut tapissuteqartarnermi malittarisassatigut tunngaveqartumik allannguinissamik taamaalillunilu Inatsisartut, partiit, Kattusseqatigiit kisimiillutillu qinigaasut ilaasortaqqortussuseq apeqqutaatinnagu tapiissutinik assigiinnik annertussuseqartunik pissarsisalernissaannut Naalakkersuisut peqquneqarnissaanut pillugu Inatsisartut aalajangiiffigisassaattut siunnersuut.

 

Taamatut siunnersuuteqarninnut tunngavigaara Inatsisartuni sulinermi partiit avataatigullu qinerneqarsimasut sulinerat qiviaraanni takuneqarsinnaavoq partiit avataatigut qinerneqarnikut allaffissornikkut tapiiffigineqartarnerat pitsanngorsarneqartariaqartoq. Inatsisartuni sulinermi partiit aammalu avataasigut qinerneqarsimasut suliassat assigiit suliarineqartarput.

 

Taamaattumik pingaartuteqarluinnarpoq allaffissornikkut assigiimmik Inatsisartunut ilaasortat tapiiffigineqartarnissaat

 

Assersuutigalugu Inatsisartuni sulinermi partiit aammalu partiit avataatigut qinerneqarsimasut Kattusseqatigiillu suliassaat assigiipput piineqartut tamarmik Inatsisartut ataatsimiitititaliaani ataavartumik ilaasortaapput. Taamaattumik pineqartut assigiimmik allaffissornikkut aningaasalersorneqartariaqaraluarput.

 

Maannakkut Inatsisartuni sulinermi allaffissornikkut tapiiffigineqartarneq imatut ingerlanneqarpoq Inatsisartuni ilaasortaqarneq tunngavigalugu allaffissornikkut aningaasanik imatut partiit aammalu Kattusseqatigiit attaviitsullu tapiiffigineqartarput; Siumumi Inatsisartunut ilaasortat aqqanillit 1,5 millionit, Atassummi Inatsisartunut ilaasortat arfineq-marluk 700.000-it, Inuit Ataqatigiit Inatsisartunut ilaasortat arfineq marluk 700.000-it, Kattusseqatigiit Inatsisartunut ilaasortat sisamat 400.000-it, attaviitsutullu ilaasortat tamarmik 100.000-it.

 

Allaffissornikkut partiit aammalu avataatigut qinerneqarsimasut immikkut taamatut aningaasatigut tapiiffigineqartarnerat isumaqarpunga nalilersoqqinneqartariaqalersoq.

 

Inatsisartuni suliassat assigiipput, taamaattumik allaffissornikkut aningaasatigut tapiiffigineqartarneq siunissami assigiimmik ingerlanneqartariaqaraluarpoq.

 

Assersuutigalugu assigiinngitsumik allaffissornikkut partiinut aammalu partiit avataasigut qinernqarsimasunut tapiissuteqartarnikkut Inatsisartunut, Folketinngimut kommunalbestyrelsemut, nunaqarfinni aqutsisunut qineqqusaarnermi aningaasartuutit qineqqusaarnertut ilaannit nammanneqarsinnaaneq ajorput.

 

Inatsisartuni qineqqusaarnermi aningaartuutit qiviaraanni partiit avataatigut qinerneqarsimasunut qineqqusaarnermi aningaasartuutit nammanneqarsinnaanngillat, kisiannili partiit ilaasa ilaatigut allaffissornikkut annertuumik tapiissuteqarfigineqartarnemikkut qineqqusaarnermi radio aviisitigut TV-kkullu qineqqusaarneq ingerlanneqartarpoq ilaatigut pineqartut akissaqarluartarmata.

 

Isumaqarpunga innuttaasunik sullissiniarlutik qineqqusaartartut tamarmik assigiimmik pineqartarnissaat qulakkeerneqartariaqalersoq. Suliassat assigiit assigiimmik aningaasalersorneqartarnissaat pisariaqartoq isumaqarama.

 

Neriuutigalugu pineqartoq soqutigineqarluni aamma Inatsisartuni aammalu Naalakkersuisunit oqaluuserineqarumaartoq.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Naalakkersuinikkut sulinermut aningaasatigut tapiissuteqartarneq pillugu Inatsisartut inatsisaanni nr. 1, 31. maj 2001-imeersumi ilaatigut pineqarpoq Inatsisartuni sulinermut tapiissuteqartarneq. Taamatut tapiissuteqartarnermut malittarisassat Inatsisartut Siulittaasoqarfiannit aqunneqartarput. Inatsit paasineqarnissaminut qularutiginnilersitsissanngilaq aqunneqarneralu ajornartorsiortitsisuunani.

 

Aningaasat annertussusissaat agguaassisarnermi tunngaviusut atorneqarnissaannut siunertat imaluunniit inatsisit imarisai pillugit siulittaasoqarfiup nammineerluni siunnersuummik saqqummiussinissani oqaaseqartarnissaniluunnii suliassiissutut isiginngilaa.

 

Inatsisartunut ilaasortanit partiinit aamma Kattusseqatigiinniit suliassaq tamanna pissusissamisoortumik isumagineqartarpoq.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Maannalu partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu oqaaseqartussaat oqaaseqassapput.

 

Mikael Petersen, Siumup oqaaseqartua.

Naalakkersuinermik suliaqarnermi aningaasatigut tapiissuteqartarnermi malittarisassatigut allannguinissamik Inatsisartunut ilaasortap Mads-Peter Grønvoldip siunnersuutaa Siumumiit massakkut siunnersuut taamatut iluseqartillugu akuersaarsinnaanngilarput.

 

Tassami inatsit pineqartoq siorna allanngortipparput, allannguullu taanna januarip aallaqqaataani 2002 atuutilerluni. Inatsisartumut ilaasortamut ataatsimut 100.000 kronenik annertussuseqartillugu.

 

Taamatut annertussusiliisimaneq Siumumiit eqqortuusutut isigaarput. Taamaalilluni Inatsisartunut ilaasortat tamaasa immikkut isiginiarnagit immikkoortinnagillu sullinneqarsinnaaqqullugit. Taamannak oqaaseqarluta siunnersuut Siumumiit akuersaanngilarput.

 

Inatsisartullu Siulittaasuata akissuteqaammini tunngavilersuutigisai tusaatissatut tigullutigit.

 

Jakob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanaq. Siunnersuummik saqqummiussaqartup tunngavilersuummini partiit aammalu partiit avataatigut qinerneqarsimasut allaffissornikkut asigiimmik tapiiffigineqartarnissaat ujartorpaa.

 

Partiit Kattusseqatigiillu Inatsisartuni ilaasortaatitaqartut kisimiillutillu Inatsisartunut ilaasortaasut Inatsisartuni sulinerminni allaffissornikkut ikiorserneqartarsinnaanerat pitsanngorsaaffiginiarlugu tapiissutaasartut iluarsartuunneqarsimammata Inatsisartut inatsisaata nr. 1, 31. maj 2001-imi allanngortinneratigut.

 

Ukiorluunniit suli naanngitsoq qaffanneqaqqinnissaat piffissaanngitsoq Atassummit isumaqarpugut. Partiit Kattusseqatigiillu kisiisa kiisalu ilaasortat partiit avataanniittut immikkut allaffeqartinneqarnerat atortorissaaruteqartinneqarat oqarasuaateqarnerallu pisortanit akilersorneqartartut eqqarsaatigissagaanni minnerunngitsumillu immikkut allattoqarsinnaanerannut tapiiffigineqartalernerat Inatsisartuni sullissinermi assut iluaqutigineqartoq maannakkut naammagisariaqartoq Atassummit isumaqarpugut.

 

Aamma uagut Inatsisartuni nammineq piumassuserput toqqammavigalugu qinigaasimanerput aallaavigissagutsigu pisortat kisiisa isumalluutiginagit aamma uagut nammineq pisortanit aningaasartuutaavallaanngitsumik qanoq iliuuseqarnissarput pisussaaffigigatsigu eqqaamasariaqarparput.

 

Soorlu partiit partiimut akiliuteqartarnitsigut namminerlu pilliuteqarsinnaanerput tamatumani aamma eqqaamasariaqaratsigu.

 

Inatsisartunut ilaasortat oqaluuserisassanngortitaasa ataatsimiititaliani suliarineqartarneranni partiit Kattusseqatigiit partiillu avataanni maannakkut inissisimasut oqaluuserisanut oqaaseqaataasa naqitanngorlugit Inatsisartunut ilasortanut minnerunngitsumillu Naalakkersuisunut agguaanneqartarnissaat assut pingaaruteqarmata matumuuna Atassummit oqaatigaarput.

 

Siunnersuutimmi suliarineqarneranni partiit Kattusseqatigiit partiillu avataanni inissisimasut siunnersuummut oqaluuserisanullu allanut oqaaseqaataat aalajangiiniarnermi toqqammavigilluinnarneqartartut nalunnginnatsigit.

 

Atassummiit ajuusaarutigaarput partiit avataanni inissisimasut oqaluuserisanut kiisalu Inatsisartunut ilaasortat siunnersuutaannut oqaaseqaataat naqitanngorlugit Inatsisartunut ilaasortanut minnerunngitsumillu Naalakkersuisunut amerlanertigut agguaanneqarneq ajornerat ajuusaarnartuutikkatsigu matumuuna Atassummit oqaatigaarput.

 

Partiimmi avataanni Inatsisartunut ilaasortaasut aamma allaffissornikkut ikiorteqarnissaminnik aningaasanik tapiiffigineqartarmata.

 

Taamatut oqaaseqarluta siunnersuut Atassummit tapersinngilarput. Inatsisartullu Siulittaasuata akissuteqaataa tusaatissatut tigullugu. Qujanaq.

 

Ole Lynge, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Ullumikkut Inatsisartunut ilaasortamut ataatsimut agguaqatigiissillugu allaffissornikkut aningaasaliissutigineqartartut Inuit Ataqatigiit naapertuuttutut isigivaat.

 

Taamatuttaaq qinersisoqassatillugu partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu ilaasortaqassusaat naapertorlugu aningaasaliissuteqartarneq ullumikkutut iluseqartillugu atuuttariaqartutut Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut.

 

Paasilluarparput Inatsisartunut ilaasortaq Attaviitsorluunniit kisimiikkuni Inatsisartutut sulinermini  qimungaatsiartariaqartarmat. Ullumikkulli periarfissaavoq aamma partiimut Kattusseqatigiinnulluunniit ilaasortaanngikkaluarluni allanik suleqatissarsiornissaq.

 

Tamanna tunngavigalugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut Mads-Peter Grønvoldip Kattusseqatigiinneersup Inuit Ataqatigiit isumaqatiginngikkipput nalunaarutigissavara.

 

 

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartunut ilaasortap Mads-Peter Grønvoldip siunnersuutaa Kattusseqatigiinniit imaattumik oqaaseqarfigissavarput.

 

Kattusseqatigiinni isumaqarpugut Naalakkersuinikkut sulinermi aningaasatigut tapersiuteqartarneq Inatsisartuni siorna maji qaammat oqaluuserineqartoq allanngortinneqarluni oqaluuserineqaqqittariaqartoq tamanut naammaginarnerusumik naligiinnerusumillu aaqqiinissaq anguniarlugu.

 

Minnerunngitsumik aamma allaffissornikkut pitsaanerusumik innuttaasunik sullissinissaq anguniarlugu.

 

Tassami maannakkut aaqqissuussinerup takutippaa Inatsisartunut ilaasortat ataasiakkaat aammalu Kattusseqatigiit allaffissornikkut sullinneqarnissamut allaffimmiumik tamakkiisumik atorfinitsitsinissamut nukissaqanngitsugut.

 

Illuatungaatigulli partiinut anginernut aningaasatigut atugassarititaasut qiviaraanni taakkua pitsaanerujussuarmik atugassaqartinneqarput. Taamaattumik Kattusseqatigiinniit inassutigaarput Naalakkersuinikkut aningaasatigut tapiissuteqartartut imaluunniit tapiissutigineqartartut amerlinngikkaluarlugit nalimmassarnerunissaat sulissutigineqartariaqartoq. Soorlu oqareernitsituut tamanut naammaginarnerusumik sullissisoqarnissaa anguniarlugu.

 

Taamatut oqaaseqarluta suliap aappassaaneerneqannginnerani Inatsisartut Inatsit Atortinneqarnerannut Ataatsimiititaliami suliarineqarnissaa inassutigaarput.

 

Per Berthelsen, attaviitsoq.

Qujanaq. Siunnersuutigineqartoq tusaannarlugu soorunami eqqarsarnaraluarpoq iluatinnaateqarnera, kisianni tassa uani sassarninni aalajangiussarivara nalunaarutigissallugu siunnersuutaasumut isumaqataannginnama. Makku assigiinngitsut nassuiaatitut patsisilersuutigalugit:

 

Tassa inuiaqatigiinnut uanga ilaatigut oqaluppunga naammagittarneq annertunerusoq takutinneqassasoq. Aammalu annertuumik eqqartortuarpara tulleriiaarinerup pingaaruteqarnera. Taamaattumik isumaqarpunga aningaasat piinnarlugit imminut eqqarsaatiginertut nammineq imminut utertitsivigissallunga siunnersuutaasumut akuersigaluaruma.

 

Isumaqarpunga mianersuutigissagipput uparuartuijuarluta Namminersornerullutik Oqartussat oqaluttuarisaanermi allaffissornikkut alliartuinnarnersuat tikkuartugaralugu uagut aamma partiini suliaqarnitta iluani killorngusumik allaffissornikkut annertusaaneq aamma peqataaffigileraluarutsigu.

 

Uanga ataqqivara partiit alliartortillutik aamma oqartariaqartaratta tassani alliartortillugit inuiaqatigiinninngaanniit tatigineqarnerat aamma alliartortuusoq.

 

Taamaattumillu nammataq qinersisartunullu innuttaasunut akisussaassuseqarneq aamma qaffakkiartortartoq.

 

Taamaattumik uani uanga ajorinngilara taamaatut akissarissaarnerullutik ingerlasinnaanerat. Isumaqarpunga demokratip aqqani tamanna naapertuuttuusoq. Tassami politikkimi suliaqarneq nammineerluni qinigaavoq. Taamaattumilu aunga nassuerutigissavara tuppalliutigisarlugulu qujamasukkama 100.000-inut qaffanneqartumik tapiiffigineqartalerama. Taassumap iluani nammineerlunga tulleriiaarisariaqartarama pingaartitakka suut immikkoortilluinnarlugit sapinngisannik allaffissornikkut ilaanni nammineerlunga ilaanni ikiorteqalaarlunga aningaasat iluini taakkunani naammattusaarinissara.

 

Taamatut ingerlaneq naammagisimaarpara. Qujamasullungalu maani ingerlatsitseriaatsinni periarfisssaqartinneqarmat taamatut aamma uagut siornatigut gruppit iluini sulilluta iluatattarsimasugut kisimiilernitsinni ilaatigut misillernartumik misigisaqartaraluarluta aamma tapiiffigineqartarnerput taanna nuannaarutigisussaassagatsigu.

 

Inuiaqatigiinni oqaluppugut naammagittarneq tulleriiaarineq aallaavigalugu inuiaqatigiinni maani aaqqissuineq ingerlanniassasoq. Aamma taanna uagutsinnut atuuttariaqarpoq.

 

Taamaattumik taamatut oqaaseqarlunga taalaarlugulu aamma nuannaarutigigakku uani taaneqanngimmat tamatta Inatsisartuni sulinitsinni aamma saniatigut aamma 35.000 kronenik pissaqartitaagatta sinerissamut qinersisartutsinnut angalasinnaanissatsinnut. Taamaattumik tassa uanga oqaatigissavara uani siunnersuut tusarnerigaluarlugu piviusorsiortumik nalilersuininnut peqataaffigisinnaanagu akuersaarsinnaannginnakku.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Oqaaseqartussat tullii tikitsinnagit eqqaasitsissutigilaassavara oqaluuserisassamut tullermut ikaarsaarnissatsinni Inatsisartut maani issiasut amigarmata. Taamaattumillu maani inersuarmiinngitsut qinnuigissavakka ilai inissaminut ingeqqullugit.

 

Daniel Skifte, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Partiit Kattusseqatigiillu oqaaseqartuinut qujanaq. Aamma soorunami taamatut attaviitsut assigiinngitsunut ataasiakkaanut Siulittaasoqarfiimmiit pulanianngilagut. Oqallinneq Inatsisartuniittussaammat Siulittaasoqarfiullu Inatsisartut isumaat malillugu suliniartussaammat. Taamaattumik naatsumik oqaaseqarninni taanna qitiuvoq. Aammalu qitiusariaqarluni tassa partiit assigiinngitsut isumaat assigiinngitsut aammalu kissaataat aallaaavigalugit suliniartussaalluta.

 

Taamaattumik immikkut partiit ataasiakkaat oqaasii maanngaaniit maannakkugallartoq oqaaseqarfiginagit imaattumik inerniliinnassavakka. Maluginiarpara partiit arlallit kiissaatigigaat suliassaq una misissorluarneqaqqaassasoq aappassaaniinnginnerani.

 

Tassalu taanna apeqqut maluginiarakku naatsorsuutigaara tamanna ataatsimiinnerup inernerani erseqqissiumaartoq, kisianni malunnarpoq aamma partiit amerlanerussuteqarluartut kissaatigigaat siunnersuut tapersersorneqassanngitsoq.

 

Kisianni aappassaannernissaata tungaanut suleriaqqinnissaq erseqqinnerusariaqartoq taamaannaq oqaatigigallarpara.

 

Mads-Peter Grønvold, Kattusseqatigiit.

Tassa aamma siunnersuuteqarninni angunianngilara allaffissornermut aningaasartuutit suli qaffassarneqarnissaat naak Per Berthelsenip taamatut isumalerlugu akissuteqarfigaluaraa.

Aningaasaliissutaareersut iluanni aningaasaliissutit nalimmassarneqarnerisigut allaffissornermut aningaasat tapiissutigineqartartut iluanni allaffissorneq nalimmassarneqassasoq oqaatigaara.

 

Aamma pingaaruteqarpoq qinersisartunut tusarniaasarnissamut angalanissamut aningaasaliissutit taakkua soorlu Perip eqqaagai aamma taakku aningaasaliissutaasartut taakku saniatigut atorluarneqartarnissaat uanga kaammattuutigiinnassavakka. Tassa maluginiartarakku angalagaangama Inatsisartuni ilaasortat annerusumik allat angalaneq ajortut.

 

Uani Siulittaasoqarfiup Inatsisartunut Siulittaasup akissutaa akuersaaruminaatsippara taamatut akuersaaruminaatinneranut tunngavigaara Inatsisartuni sulinermi suliat assigiit immikkut assigiinngitsumik akilersorneqartarnerat naleqqutinngitsoq isumaqarama.

 

Tassami tulluartuusinnaanngimmat Inatsisartuni sulinermi allaffissornikkut tapiissutit allaat 1 million kronet tungaannut nikingassuteqartarnerat. Naak inatsisiliortutut sulinermi suliassat assigiit suliarineqartaraluartut.

 

Isumaqarpunga Inatsisartut Siulittaasuani suliassaq soqutigineqarluni ingerlanneqartariaqartoq. Tassami imatut oqaaseqaannarluni tulluartuunngimmat. Siulittaasoqarfiup nammineerluni siunnersuummik saqqummiussisarnissani oqaaseqaateqartarnissaniluunniit sulissamisut isiginngilaa.

 

Taamatut Siulittaasoqarfiup oqaaseqarnera akuersaarneqarsinnaanngitsoq isumaqarpunga. Tassami Siulittaasoqarfiup suliassarimmagu inatsisiliortutut inatsisiliortut assigiimmik sullinneqarnissaat. Inatsisiliortullu assigiimmik sullinneqassappata allaffissornikkut tapissutit assigiinnerusariaqartut isumaqarlunga.

 

Inatsisartunut ilaasortat immikkut aningaasarsialersorneqareerput. Taamaattumik nammineerlunga isumaqarpunga immikkut Inatsisartuni ilaasortaatitat tunngavigalugit allaffissornikkut tapiissuteqartarnerup nalilersorneqartariaqarnera pinngitsoorneqarsinnaanngitsoq.

 

Maannakkut Inatsisartuni sulinermi allaffissornikkut aningaasaliissutigineqartartut annertusinngikkaluarlugit aningaasaliissutit iluanni nalimassaasoqarsinnaammat, kisianni paasivara partiinit tapersersorneqanngitsoq taamartut allaffissornikkut iluarsiisinnaaneq. Taannalu ataqqivara taamatut isummertoqarnera.

 

Jakob Sivertsen, Atassut.

Uangaana naatsunnguamik. Tassaana una partiimik Atassumminnganiit pingaartikkatsigu partiip avataani inissisimasut aamma tapiiffigineqartarmata oqaluuserisamut aalajangersimasumut pappilianngorlugit oqaatsit tunniunneqartarnissaat pingaartumik Naalakkersuisunut. Naalakkersuisoq suliat ingerlaqqinnissaannut pappilissat pingaartumik aamma Inatsisartunut ilaasortat ataasiakkaat partiit avataasigut qanoq oqaaseqarsimanerat suliniarnerminnu pinngitsoornatik aamma ilannguttassammatigit.

 

Taava aamma Per Berthelsenip una Inatsisartunut ilaasortat ataasiakkaat 35.000-inik angalasinnaanerminnut atuisinaanerat taanna maannakkut tunngavissaqanngimmat. Taamaallaat qaammat ataaseq akuersinermi taanna ilanngunneqartuugaluaq atorunnaarsinneqarpoq. Taannalu maannakkut periarfissaanani. Qujanaq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Atassutip oqaaseqartuata uagut partiit avataaniittugut suli annerusumik piumaffigaatigut. Oqaatigisariaqarpara Atassutikkormiut ataasiakkaarlutilluunniit uagutsitut kisimiillutik sulissagaluarunik uagutsitut malinnaatiginavianngitsut. Agguaattarpasi tamaasa suliassat ilissinnut. Uagulli kisimiittugut kiserluinnatta tamarluinnaasa atuarlugillu allallugillu pivagut.

 

Taamak oqarpunga Atassutikkunninngaaniit ataaseq tigullugu taamatut sulisinniassagaanni nalunngilluinnara malinnaasinnaanngilluinnartoq. Aammalu suli suliassissortariaqanngitsoq soorlu oqaluttuata oqaatigigaluaraa.

 

Maani agguaassisarpusi imannaannaq ila pappialammita qassit tonsit atortarparput. Tamaaleriarlunga aperigaanni qassimmitaava atuartarpaat tamakku agguaanneqartut. Oqaaseqartuminnut innersuuttarpaat taassumunnga atuaqqullugit. Sinnersuisa atuarneq ajorpaat eqqarlugillu. Tassa tamassa aamma aningaasaajaassuit.

 

Uanga utoqqatsernanga oqassaanga ataatsimiittut anginerusut landstingep avataanit ilaaffigisaqaakka. Imminnut allaqattaatinngisannarput uagutsituut. Ilaasortaasup malinnaaffigisussaavaa oqaaseqartoq tusarnaassallugu. Aamma agguaaffigineqartarpugut pappialanik aqerluusamillu. Tamakkununnga malinnaarusuttup allattukkani najoqqutaralugit akissuteqarfigisussaavaa oqaaseqartoq.

 

Maani allaqattaanneq uanga imannak nalilersortarpara. Ajunnginnerussagaluarpoq tamakku allakkat nassiussuukkaannik oqaaseqartussamut sulilu taakku atuarneranni maani Inatsisartut aalisariarlutilluunniit pisinnaagaluarput taassumap atuareeruniuk aamma allakkatigut akiumaarmagu. Qujavunga allakkannut atuarakkit isumaqatigaakka. Ataatsimiittariaqanngikkaluarpugut taava taamaaliussagutta.

 

Tassa aningaasanik tunineqartarpugut takusinnaavasi 100.000-it ukiumut aammali Kattusseqatigiit isumaqatigilluinnarpakka taakkua uagutsinnit amerlanersuugaluarput sisamarsuullutik. Erseqqissumik oqarput aalajangersimasumik ikiortissaminnulluunniit amigarluinnarput. Uagulli ataasiinnaasugut taakkuninnga suli angummassinnaanngilagut ikiorteqarnissatsinnut.

 

Tassa taamaattumik Atassutip oqaluttua piumasaqarnerussaguni annertunerusumik tapersersorniarliuk una siunnersuutigineqartoq ataasiakkaat pitsaanerusumik suli pineqalerunik ilissitulli allakkiorlutik agguaassisinnaalissapput. Immaqalu aamma ilissinninngaaniit oqaaseqarneq ajortut ilaat uanga agguaassisorisarsinnaagaluarpara maani atorfissaqartissaqaara. Takkussinnaasuuppat agguaassissinnaasunnguatulluunniit. Ilami amerlavallaaqaat.

 

Oqartariaqarpugut Landstingimut ilaasortat amerlavallaaqaat politikkerillu ikippallaarlutik.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Oqallinneq aasiit imminut saaqattaanermut sangulinnguatsisarpoq. Uani eqqaasitsissutigissava­ra tassa uani pineqartoq tassaammat Inatsisartuni sulinermut atatillugu Naalakkersuinermi suliaqarnermi aningaasatigut tapiissutigineqartartut pitsanngorsaavigineqarnissa­at pillugu aalajangiiffigisassatut siunnersuut.

 

Maanili aamma massakkumut oqaluttut tassalu partiit amerlanerussuteqarluartut itigartereerpa­at aammalu taanna siunnersuuteqartup paasillugu nalunaarutigivaa. Taava tulliullu­ni oqaaseqassaaq.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Isumaga malillugu paatsuuallanneq peerusukkiga. Uani Inatsisartut Siulittaasuattut oqaaseqaateqarnin­ni issuaalaarsinaasuuguma imatut oqaaseqarpunga, "Siulittaasoqarfiup nammineerluni siunnersuummik saqqummiussisarnissani oqaaseqaateqartarnissaniluunniit suliassamisut isiginngilaa".

 

Taanna aamma issuarneqarpoq. Taanna ilumoorpoq taamaattumik suli maannamut isumaqarpun­ga Kattusseqatigiit oqaaseqartuat paatsoortoq. Tassami Siulittaasoqarfik nammineerlu­ni siulliulluni suliasamik qaqitsisussaanngilaq. Siulittaasoqarfiup suliassaraa Inatsisartut siunnersuutaat immikkoortitsinngivilluni ingerlateqqissallugit Inatsisartullu isummerner­at aallaavigalugu suliassaq naammassiniassallugu. Tassa taanna tunngavigalugu uagut siulliulluta suliariniarsinnaanngilarput Inatsisartuni tapiissutit allalluunniit annertusilernissaat. Inatsisartulli oqallisigigalugu imatut isummerpata taanna malissavarput. Tassa Siulittaasoqarfiup taanna suliassaata qeqqa.

 

Per Berthelsen, attaviitsoq.

Aap, qassiiliussanngilanga. Aamma qassiiliortitsiniassanngilanga uani. Taaginnassavara 35.000-itsiarsuit iluatigeruttorlugit sunaaffa piginagit, kisianni taava tassa allatut tulleeriiaarisariaqassaanga.

 

Kisianni taamaakkaluarpalluunniit uani nammineerluta tulleriaarineq ingerlattariaqarparput. Ilaatigut uanga allaqqissaarlugit nutserlugillu immikkut soqutigisakka pingaartitakka tamanut paasitinniassallugit agguaattarpakka. Ilaatigut peqataanngitsoortariaqartarpunga, tulleriiaarinermi inissaqartitsinnginneq peqqutigalugu, kisianni tassaani taalaarusuppara qanoq pingartigisoq politikeritut Inatsisartunut ilaasortatut qinikkatullu avammut qinersisartutsinnut tutsiunnissatta iluamik oqimaaqatigiissumik tusagassiuutininngaanniit ingerlateqqinneqartarnissaat.

 

Taanna pingaartorujorujussuuvoq tassani tusagassiuutit suleqataalluarnissaat. Jakob Siverthsenimullu taalaassavara, tassa Atassumminngaanniit taanna eqqortumik oqaatigineqarmat allaganngorlugit sutigut tamatigut tunniussuunneri iluatinnaateqartarmata. Taanna ilumoorpoq,

kisianni isumaqarpunga tassuuna aamma oqimaaqatigiissaariffigineqartugut. Tassami ataatsimiinnigut tamarmik immiunneqartarput. Taavalu aamma allaqqissaarneqarlutik, naak kingusinnerusukkut taamaalillutik tamanit atuarneqarsinnaasunngortinneqartaraluartut.

 

Tassuuna aamma assigiimmik pineqaratta nuannaarutigaara. Tassa uanga pingaartippara taanna inuk ataaseq nalilerneqarpoq aalajangersimasumik. Amerlanerusut aamma iluminni tulleriiaarissapput taakkua qanoq atussanerlugit. Soorluli aamma inuk ataaseq nammineq tulleeriaarisariaqartoq tunniunneqartartut taakkua atussallugit. Uanga qulequttamut uunga atatillugu oqaaseqaqqissannginnama tassa uteqqiinnassavara uanga qujamasoqaanga periarfissaqartinneqarama allatulli kisimiininni aamma tapiiffigineqartarlunga. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuat, Siumut.

Qujanaq. Maannalu partiit oqaaseqartuisa avataatigut oqaaseqarniarpoq, Godmand Rasmussen, Atassut.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Uanga naatsuaraararsuarmik ilassuteqalaarniarpunga Jakob Sivertsenimut. Una ersarilluinnaqqissaarpoq siullermik Otto Steenholdtip oqaasia aamma nuannarinngilara. Uanga  nammineq Inatsisartutut qinikkatuut oqaluuserisassat atuanngivillugit eqqaannartassagukkit taava pisussaaffiga sumiginnarsimassaqaara.

 

Soorunami pingaartitagut pulaffiginiarsarisarpagut pingaartinnerusagut, kisianni uanga partiitta aamma iluani taamannak eqqaaginnartunik takusaqarnikuunngilanga. Pisinnaasarput tamaat taanna malinnaaffiginiartussaavarput. Taamak qinigaanerup taanna isumagivaa.

 

Tupinnarpallaassaqaaq oqaluuserisassanngortitat inuiaqatigiinnut attuumassuteqartut eqqarneqartarsimassagunik atuarnagit. Taanna isumaqarpunga oqaluttarfikkut maana oqaatigissallugu tulluartuunngitsoq. Nuanninngilaq aamma qinikkanut taanna tunniutissallugu pissusissamisuunngilaq.

 

Una Inuit Ataqatigiikkut oqaaseqarnerminni ujartugaat Atassutip oqaaseqartuata eqqaasaa ilumoortortaqarpoq, una puigortariaqanngilarput partiit Kattusseqatigiit aamma attaviitsut pingaartumik massakkut atugaavoq partiit oqaaseqartui aammalu Kattusseqatigiit ataatsimiititaliamut ingerlatillugit isummersorniartarpugut partiit oqaaseqaataat qanoq imaqarnersut. Aamma taamatulli pingaartigivoq pisussaaffik assigiimmat. Aamma attaviitsuninngaaniit taamatut tunineqartarsinnaasuugaluarutta assut aamma iluaqutaasagaluarpoq.

 

Pitsaasuusinnaanngilaq ilumoortoq Atassutip oqaaseqartuata qaqitaa una nammineq ippassaaneq atuineqarama tupigisuallappunga attaviitsuminngaaniit aatsaat pernarama. Pappialannguamik oqaaseqaammik takuvunga.

 

Isummersorfiginiakkat taamaattut ersarinninngortarput partiit aamma nammineq attaviitsullu oqaaseqaataat atuarlugit isummerfigissagaanni.

 

Soorunami periarfissarissaqaaq. Uanga aamma attaviitsutut kisermaajusuuguma immaqa periarfissaq taanna atoriarsinnaassagaluarpara pappiaqqamik tunniussinanga oqariartuutillit atuarsinnarlugit immikkut allattuinnarlugit avammut suaarutigisassagukkit. Taava ataaninngaaniit nalilerneqaatigissagaluarakku uumak una ulapittarsimavoq.

 

Periaatsit taamaattut tulluanngillat naligiilluinnarmik tamatta pisussaaffigut atortariaqarpagut. Allat imaaliorsinnaappata uagut aamma taamatut iliuuseqartariaqarpugut.

 

Taanna isumaqarpunga nuannersumik tiguneqaannartariaqartoq kusanartumik suleqatiginnineruvoq. Suleqatiginnikkusunnermik isaassineruvoq. Aalajangiiniarnermi allat aamma oqaaserisaat partii kisiat pinnagu aamma tunngavilersuutigalugit nakooqusiisarmata.

 

Taanna naatsuarannguamik taamaalillunga oqaaseqarfigivara. Qujanaq.

 

Anthon Frederiksen, Kattusseqatigiit.

Siulittaasumuna paarlaakkunarmatigut naqqiissuteqarfigilaarniarlugu. Kattusseqatigiit sinnerlugit oqaaseqartutut Siulittaasoqarfiup akissuteqaataa minnerpaamilluunniit uparuanngilara. Taanna naqqiissuteqarfigilaariarlugu oqassuunga agguaassisarnermut tunngatillugu kisimiillunga Inatsisartunut ilaasortaasimavunga 95-imiit 99-imut. Tassani taamanikkut Inatsisartunut ilaasortat kisimiittut minnerpaamilluunniit aallaqqaammut aningaasatigut taperserneqarneq ajorput.

Taamaakkaluartoq taamanikkut uanga suliassat tamaasa soqutigisakka kisiisa aallaaviginagit immikkoortut tamaaviisa oqaaseqarfigisarsimavakka tamaasalu nammineerlunga naqiterlugit.

 

Ilaannikkut nammineerlunga kaasarfinniit akiliisariaqartarsimavunga suliassat angummaffiginiarlugit, taamaattumik misilittakkat taakkua misilittagarereerlugit aamma taamatuinnaq ingerlaannrtoqarsinnaannginnera takusinnaareerlugu ullumikkut minnerunngitsumik ataasiakkaat kisimiittut aamma ingerlanissaat eqqarsaatigalugu Kattusseqatigiinni oqaaseqartutut oqaatigipput, atagu nalimmassaaneq pitsaanersoq aningaasaliissutit amerlinngikkaluarlugit aaqqiisoqarsinnaanera taanna misissorneqarli. Taamaaliornikkut aamma Atassutip massakkut oqarnerattuut immaqa agguaassisarnerq oqaaseqaatissanik tassuunaarlugu anguneqarsinnaalissagaluarmat.

 

Uannut eqqaalaassaguma taamanikkut eqqaamalluinnarpara Inatsisartut ataatsimiinerisa nalaanni ilaani 2 tiimit taamaallaat sinittarpunga suliassat tamaasa angumererusullugit, kisianni massakkut sisamarsuanngoratta qujanaqaaq, 7 - 8 tiimit angullugit sinittalernikuuvunga, tamanna nuannerpoq, kisianni eqqaqqilaarta; atagu ullumikkut tapiissutigineqartartut aningaasat annertussusiat nikisinngikkaluarlugu partiit kisimiittullu nalimmassaanissaq eqqarsaatigeqqilaarniartigu uagutsinnuinnaq eqqarsaatiginaversaarluta.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Eqqaasitsissutigeqqissavara suli tusarneqarsimanngippat - tassa amerlanerussuteqarluartut suliaq itigartippaat aammalu siunnersuuteqartup paasillugu ataqqiumallugulu tamanna nalunaarutigereerpaa. Tulliuttut kissaateqarfigissavakka naatsunnguamik oqaaseqaqqullugit.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Tassa eqqaaneqatsiareeraluarpoq maani oqaatigut tamarmik immiunneqartarput taavalu allaqqissaarneqartarlutik. Akerusulluinnaqqissaakkat immiussami eqqortumik tusarnaarneq ajornanngillat, tassanngaanniillu oqaatsit eqqortut aamma akineqarsinnaallutik. Suli aamma ornipparput computerersorneq. Maani oqaaserineqartut qamani tuuginnarlugu atuarneqarsinnaalernissaat immaqa ungasigunnaarpoq. Tamakkua piarersarfigissagaanni aamma maani pingaartumik Atassutip oqaluttuata ilinniartariaqarpaa oqaaseqartumuna suna oqaaserigaa, aqerluusarlu tigullugu oqaatsit taakku anitat allaganngorlugit nassiussuinersuaq uanga kajumiginngilar aamma oqaannarta Folketingimiluunniit tamakku atorneqanngillat. Soqutiginnikkaanni oqaaserineqartunut maani issiasariaqassaaq kananiluunniit tusarnaarluni allattoriarlugillu. Tassa pingaarneq politikkerip tassa suliassaa. Makkua inuulluarisimuanga ajunngilanga ataatigullu atsiorlugit, tamakkua ataatsimiinnerup ilassarinngilai.

 

Aamma Godmand Rasmussenimut oqassaanga paasinerluisimavut. Uanga ukua siunnersuutit eqqaannarnerartarlugit oqnngilanga, tassa taakku tunngavissagut siunnersuutit allassimasut eqqarneqarnatit atuagassat. Uangaliuku oqaaseqaataasut maani allatat uanga pigikka. Maani

tamakkua atuarneqarpiarneq ajorput oqaaseqartup soqutigalugit takusinnaavai. Isumaqatigisinnaavassa oqaaseqartunut taakkua tunniunneqarpata sisamat 31-nut naqiterisariaqanngitsutut uanga isigigakku.

 

Tassa uanga ileqqorisarpra maani Naalakkersuisumut pisussaasumut tunniutissallugu allattoqarfimmullu, tassa pingaarnerit. Sinneri tusarnaartussaapput soqutiginnikkunik aamma naligiilluinnartumik pineqarsimanerput oqaatigineqartoq isumaqatiginnigilara aamma Kattusseqatigiit oqaatigereerpaat. Anthon Frederiksenip qanoq ilungersunarluinnartigisoq oqaatigaa.

 

Uanga massakkut atukkakka pillugit qinnguummerlunga oqarfigaassi - ilissinninngaanniit oqaaseqarneq ajortut ilaat uannut agguaassisinnaappat immaqa taakkua ilamininnguanik akilerlugu atortorisinnaaginga. ilungersunartigaaq taama, suli misilinngisarsi, kisianni anisitsinissigut taamaalisippatsigut, kisianni naatsorsuutigaara uanga oqaaserisartakkakka Atassutip oqaasiininngaanniit ajorneruneqa ajortut. Iluarnianngikkaluarpunga ataasiinnaagaluarlunga oqarpunga uannut nersulaarniarlunga.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Isumaqarpunga, uani oqallinnermi naligiimmit pineqarnissaq atorneqartorujussuusoq. Assigiinngitsumik paasisimagunarparput taanna naligiimmik pineqarnissamik oqalunneq.

 

Uagut oqaatigaarput Inatsisartunut ilaasortaq kinaluunniit sumulluunniit partiimut atagaluaruni, attaviitsuugaluaruni Kattusseqatigiiugaluaruni sullinneqarnissaminut aningaasanik tunineqartaraiqartoq oqimaaqatigiissaakkamik, tassalu taamanikkut oqarpugut 100.000-it Inatssairtunut ilaasortamut ataatsimut, tassa sullinneqarnissaminut taakkua aningaasat atugassarai.

Taamaattumik partiikkaartillugu imaluunniit Kattusseqatigiit immikkut, partiit immikkut isiginiarlugit allaffeqarfilersussagutsigit, taava aquttoq allaavoq, allaavoq taanna.

 

Massakkut aaqqissuussineq ingerlatarput taavalu Mads-Peter Grønvoldip siunnersuuteqarnermini siunnersuutigisai imminnut ungasipput, kisianni una allaffeqarfimmik, allaffitsigut sullinneqarneq taanna pitsaanerusumik ingerlassappat tamanut taava tassunga tunngatillugu siunnersuuteqartoqartariaqarpoq. Taava siunnersuuteqartoqarpat taanna oqallisigisinnaavarput.

 

Qularutiginngilluinnarpara aamma attaviitsup Otto Steenholdtip erseqqissarmagu taamatut Inatsisartutut suliniarnermi allaffissornikkut sulinissaq ilumoorpoq piumasaqaataavoq annertoorujussuaq ulloq manna. Allaffissornikkut sullinneqarneq isumaqarpunga immikkut siunnersuutigineqarpat nalilersoqqissaarlugu taanna oqallisigineqarsinnaasoq. Uunga siunnersuummut tunngassuteqanngitsutut isigaara allatut sammineqarmat.

 

Jaob Sivertsen, Atassutip oqaaseqartua.

Qujanarujussuaq. Tassaana Otto Steenholdtip toqqarlunga oqarfigimmanga misilissimanngikkinga kisimiillunga.

 

Qinigaaqqaaratta 1979-imi unnuarsuarmut hotelimi skrivemaskiina sinittukassaat kasuttorlugit unnuarsuaq tamaat ujaasisarpugut. Maannakkut attataasannguaq toorutsigu, aamma immikkut angerlasimafitsinni EDB-qarpugut.

 

Taamaattumik imannak ajornanngitsigaaq ilissi allaffissinni peqarpusi aamma allaat ikiortissassinnut tunniussinnaavarsi aamma 100.000-inik tunineqarpusi ikiorteqarnissamut, taamaattumik taanna tunineqartarnersi qimarratiginiarsinnaanngilarsi, ikiortissassinnununa atugassanik tunigissi. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Maannalu Inatsisartut Siulittaasuat naggasiissaq taavalu oqaatigilaassavara Inatsisartuni ilaasortanut maaniinngitsunut tassa tullianut ikaarsaarnissatsinnut suli amigarataa.