Inissianik atuisut oqartussaaqataanerat annertusarneqaqqissinnaava. Inissianik illunillu attartorlutik najugaqartut inigisaminnut piginnittuulersinnaanerat qaqugu tamakkiisumik piviusunngortinneqassava?

 

Innuttaasunik atuisunik sullissineq pitsaanerulersinniarlugu qanoq iliuusissat ersarissut pilersinneqartariaqalinnginnerlutik. Kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p akornanni suleqatigiinnermi ajornartorsiutaasartut aaqqiviginiarlugit qanoq iliuuseqartoqartariaqalinnginnerluni.

 

Ineqarnermut immikkoortortaqarfiit aaqqissugaanerat allanngortinneqartariaqalinnginnerluni illoqarfigisami illoqarfiit immikkoortui aallaaviginerullugit.

 

Nunaqarfinnik nunaqarfimmiunillu sullissinerit qanoq iliorluni pitsaanerulersinneqarsinnaappat. Inissianik aserfallatsaaliinerit iluarsaassisarnerillu ingerlaavartunngortinnissaat qanoq iliorluni aaqqiviginiarneqarpat. BSU-mik illuutitoqqat naparliinnartut nammineq illuliassatut illuliaasartut aningaasalersornerattut aaqqiivigalugit piumasunut illuutissanngortinneqarsinnaanerpat.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI inissianik nutaanik sanaartornermi nakkutilliisussaatitaallunilu aqutsisuutinneqartassava? Inissiat attartukkat BSU-millu illorisat inissiaatileqatigiiffimmut utertinneqartarnerini inissiaatileqatigiiffik nammineerluni inissianik BSU-millu ulluinnarni ingerlatsisuusoq aamma nammineerluni siunissami illunik inissianillu nalilersuisartuujuassava?

 

Nammineq illulianik illuliortunut ilitsersuisarneq nakkutilliinerlu qanoq iliorluni pitsaanerulersinneqarsinnaava? Tamakku apeqqutit ilanngullugit oqallisigineqarnissaat pisariaqarpoq.

 

Ullumikkut nunatsinni ineqarnikkut ingerlatsinermi ajornartorsiutaasut annertupput. Ajornartorsiutit sullissinerup nunatsinni pissutsinut naapertuutinnginneranik aallaaveqartumik pilersartut. Atuisunik sullissinermi ajornartorsiutaasut immikkut aaqqinniagassaapput. Taamaattumik ineqarnikkut atuisut sullinneqarneranni ajornartorsiutaasut inissaaleqinerinnarmik aallaaveqartut oqaatigineqartarnerat tulluanngilaq.

 

Ineqarnikkut ingerlatsinermi pisussaaffeqartut tamarmik akornanni akisussaaffit oqartussaaffiillu agguataarneri nutaamik aaqqissuunneqartariaqarput pissutsit ajornerulernissaat utaqqiinnarnagu. Taamaalillunga oqallisissiara Inatsisartunut saqqummiuppara.

 

Jørgen Wæver-Johansen: Ineqarnermut, Pilersuinermut Attaveqarnermullu Naalakkersuisoq, Siumt.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen siusinnerusukkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqqutinik arlalinnik saqqummiussaqareerpoq. Taamatuttaaq Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip 2001-imi martsip ulluisa 14-anni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p Inatsisartuni siunissami qanoq ilusilikkamik aaqqissuussaanissaa pillugu apeqqutit arlallit soqutiginartut saqqummiuppai.

 

Apeqqutit taakku 2001-imi majip ulluisa tallimaanni Naalakkersuisut akivaat. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p Inatsisartuni nalilersuiffigineqarnera Naalakkersuisut 2001-imi upernaakkulli ingerlateqqissimavaat. Nalilersuinermi aallaaviuvoq ineqarnermik suliassaqarfiit 1995-imi allanngortiteriffigineqarnerat.

 

Nalilersuinermi anguniagaavoq allanngortiterinermi anguniakkat anguneqarsimanersut paasisaqarfigineqarnissaat A/S Inissiaatileqatigiiffik Inatsisartuni-p siunissami qanoq ilusilikkamik aaqqissuussaanissaa pingaaruteqartutut nalilersuinermi aamma ilaavoq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuuteqqinneqarnissaa ungasinngitsukkut pisussaq ineqarnermut tunngasut iluarsaateqqinneqarnerannut tamarmiusumut aammalu ineqartut oqartussaaqataanerannut ikorfartuutaassaaq.

 

Peqatigisaanik ineqarnermut tunngasutigut Naalakkersuinikkut  anguniakkat aammalu inuiaqatigiit aningaasarsiorniarnerat eqqarsaatigalugu Naalakkersuinikkut anguniakkat ilaatigut suut tamat ilanngussorlugit nalilersuinerit inuiaqatigiillu ataatsimut isumalluutaasa atorluarsinnaasumik atorneqarnerat tunngavigalugit Inatsisartut aalajangiussimassaat aallaavigalugit ineriartortitsisoqarnissaa qularnaaneqassaaq.

 

Ineqarnermut tunngasut iluarsaateqqinneqarnerannik sulinermi ineriartorneq ingerlaavartoq tunngaviuvoq. Taamaalilluni inissaqartitsinissamik neqeroorutit killiliussallu innuttaasut pisariaqaritaat sumiiffinnilu pissutsit assigiinngisitaartut tunngavigalugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p allanngortiteriffigineqarnera tamatumunnga ilaavoq.

 

Naalakkersuisut maannangaaq ilisimatitsissutigisinnaavaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI nalunaarfigineqareermat sanaartornermut immikkoortortaminik naleqqussaaqqullugu piffissami siullermi aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliniutit arlallit ingerlassimavai. Ilaatigut taasinnaavakka uku sanaartornermut immikkoortortaq immikkoortutut avissaartinneqassaaq. Inillu naatsorsuutaani ingerlatsinermut immikkut naatsorsuuteqarluni. Taamaattumik sanaartornermi immikkoortortap niuernermi atugassarititaasut malillugit imminut akilersinnaasumik ingerlatsineq uppernarsarsinnaassavaa.

 

Nunap immikkoortuinut immikkoortiterisoqassaaq taakkunani allaffeqarluni pilersaarusiorluakkamik toqqaalluni kommunini inissinneqartunik. Pisariaqartitanik inuttalimmik saniatigut immikkoortoqarfilersuineqassaaq kommunini toqqakkani naammatiinnartunik sulisulinnik. Sunniuteqarnerulersitsiarneq ingerlatseqatigiiffiup sullissinerisa erseqqissarneqrigut tunngaviusumik sullissinermut inissianik ingerlatsinermut aqutsinermullu aammalu tapiliussatut sullissinernut toqqarneqarsinnaasunut agguataarlugu ingerlanneqarpoq.

 

Patajaallisaaneq, ilinniartuni ilinniartitsinerup nutaap inissianik aqutsinermik tunngaveqartinneqartup piviusunngortinneqaratigut ilinniartullu ingerlatseqatigiiffiup immikkoortortaasa ilaanni ingerlatsisunngorsinnaanissaannut allaffissornikkulluunniit pisortanngorsinnaanissaannut siunertaqartinneqartunik.

 

Naalakkersuisut ajornartorsiutitut isigaat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlatsinerup pitsaanerulersinneqarnissaanut ajornakusooritsisumik arlalinnik suliaqarnera. Assersuutigineqarsinnaapput sullissinerit ilaat isumaginninnermut tunngasunik ingerlatsinermi suliassatut iluseqartut.

 

Tamanna oqartussaaneq akisussaasuunerlu eqqarsaatigalugit tunngaviusumik isummerfigineqartariaqarsimavoq.

 

Naalakkersuisut naliliipput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI allaffissornikkut aqutsinermut ingerlatseqatigiiffittut isigisariaqartoq. Inatsisit atuuttut naapertorlugit unammillersinnaasumillu akilimmik Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu sinnerlugit pisortat inissiaataanni attartortittakkanik pitsaanerpaamik aqutsinissamik siunertaqartoq.

 

Tamatuma kingunerissavaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullisisinnaanissaa aqutsinermut akiliuteqarfigineqarluni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlanneqarneranut pisariaqartinneqartumik naammaginartumilu matussusiisinnaasunik.

 

Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip apeqqutaanut aalajangersimasunut pisamullu tunngassutilinnut pissutitut makku ilisimatitsissutigisinnaavakka. Siullermik kommunit assersuutigalugu aktianik piginneqataassuteqartutut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik piginnittooqataasinnaanerat aalajangiiffigineqarsimanngilaq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nunap immikkoortuini agguataarneqarnerata aallartinneqareersup kingunerisaanik inissiaatileqatigiffinnut kommuninit ataatsimoorullugu pigineqartunut agguataarneqarsinnaanera pisinnaanngitsutut oqaatigineqarsinnaanngilaq.

 

Nunap immikkoortuani inissiaatileqatigiiffiup taamaattup Namminersornerullutik Oqartussat immaqalu namminersortut inissiaataasa attartortittakkat imaluunniit piginneqatigiillutik inissiaatit aamma allaffissornikkut aqussinnaasavai.

 

Aappaattut upernaakkut katersuunnermi matumani Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu inissiaataasa attartortittakkat pigisatut inissianngortissinnaanerat pillugu Inatsisartut peqqussutissaattut siunnersuut attartortunut maannakkut attartukkaminnik pigisatut inissianngortitsiniarlutik pisinissaminnik kissaateqartunut sammitinneqartoq Naalakkersuisut saqqummiuppaat.

 

Peqqussutissatut siunnersuut saqqummiunneqarpoq pilersaarummut attartortumiit piginnittumut atatillugu kommunit inissiaatiminnit attartortittakkanik tunisisinnaanissaminnik kissaateqarnerat aammalu attartortut najugaqartutut oqartussaaqatigiillutik maannakkut attartukkaminnik pigisatut inissianngortitsinissaminnik kissaateqarnerat naammassisinnaajumallugit.

 

Pingajuattut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinermut najoqqutassaq nutaaq piviusunngortilerpaa. Taassumap kingunerissavaa attartortut siunissami pitsaanerusumik sullinneqarnerat attartup tikilluaqqusaasutut misiginissaat pitsaasumillu pineqarnissaat pingaartorujussuuvoq attartortummi ineqarnermut akiuliutimikkut inissianik allaffissornikkut aqutsinerup ingerlalluartuunissaanik tunngavissiisuupput.

 

Sisamaattut kommunit arlallit sanaartornermik aqutsinermik aamma 60/40 malillugu sanaartornerup nakkutigineqarnerata namminerlu illuliortunik ilitsersuinermik suliassanik isumaginninnissamik kissaateqarnerat naammassisinnaajumallugu Naalakkersuisut A/S inissiaatileqatigiiffik nalunaarfigisimavaat piffissami qaninnerpaami ilimagisariaqaraat suliassaq taakkulu annertussusaasa allannguuteqarnissaat.

 

Kommunit inissiaataannut attartortittakkanut 60-40-t nunatta karisiata tapiissutai pillugit nalunaarut nutaaq Naalakkersuisut suliaraat tamatuma kingorna sanaartornermi aqutsinermi nakkutilliinermilu suliassat kommunit ataasiakkaat isumagisinnaalissallugit.

 

Tallimaattut pisortat inissiaataat attartortittakkat ullumikkut najugaqaqatigiiffinnut 100-t missaaniittunut agguataarsimapput. Najugaqatigiiffinni taakkunani attartortut najugaqatigiiffimmi siulersuisunik qinersisinnaapput inissiat attartortittakkat najugaqaqatigiiffinnut ikinnerusunut naatsorsuutigineqarsinnaasutullu nukittunerusunut nutaamik agguataaqqullugit Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI peqqusimavaa tamanna attartortut attartortutut ulluinnarni soqutiginninnerulersinniarneqarnerannut ilaavoq.

 

Arfernattut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p iluanaaruteqarnissaq siunertaralugu ingerlanneqarnera nassuerutigissallugu pingaarpoq. Tamatuma nassataraa attartortut sullinneqarnissaminnik ujartuisut tamatumap akianik aamma akiliisariaqarnerat. Taamaappoq illoqarfinni nunaqarfinnilu najugalinnut. Taamaattumik sullissinerup pitsaassusianut najukkami pissutsit aalajangiisuupput suut ujartorneqarnerannik sullinneqartullu akiuliutigiumasaannut naapertuuttumik aalajangersarneqarluni.

 

Arfineq aappaattut erseqqissartariaqarpara BSU aqqutigalugu illuliat pigisatut iniutaammata. Illumit piginnittup inatsisit unioqqutinngippagit piginnittup illumi qanoq iliorfiginninneranut Naalakkersuisut akuliunnissaminnut tunngavissaqanngillat. BSU aqqutigalugu illuliat ineqarnermik tapiissuteqartarmik aaqqissuussinermi suli ilaasut iluarsaanneqarnissaannut pitsaanerulersinneqarnissaannulluunniit piginnittut taarsigassarsiniarsinnaapput. Tassa aaqqissuussineq taanna najoqqutaralugu.

 

Illuli ineqarnermut tapiissuteqartarnermik aaqqissuussinermik ilaajunnarsimappat taava 10/40/50-imik aaqqissuussineq malillugu illumik piginnittoq taarsigassarsiniarluni qinnuteqarsinnaavoq.

 

Pingaarpoq eqqaamasallugu piginnittut ataasiakkaat illuminnik aserfallatsaaliuinissaq akisussaaffigimmassuk suliassaralugulu.

 

Ineqarnermut tapiissuteqartarneq aqqutigalugu illuliat nutaanngitsut inoqanngitsut eqqarsaatigalugit taakku tigujumallugit kommunit qinnutigisinnaavaat.

 

Arfineq pingajuattut Naalakkersuisut Inissiaatileqatigiiffik nalunaarfigisimavaat sanaartornermut

Immikkoortortami allanngortittariaqaraa. Taamaalilluni taanna siunissami suliassanik Inissiaatileqatigiiffiup suliassaqarfippiaanik tassaasut inissianik aqutsineq ingerlatsineq aamma Namminersornerullutik Oqartussat kommunillu inissiaataasa attartortittakkat aserfallatsaaliorneqarnerat taamaallaat suliarisartussanngorlugit.

 

Taakkununnga soorunami ilanngunneqassapput suliassat suliassaqarfimmut taaneqartumut attuumassuteqartut. Tamakku tassaasinnaapput inissiaatit iluarsaavigineqarnerannut atatillugu ingerlatsineq.

 

Qulingiluaattut Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI aamma peqquaat ineqarnermut tapersiissuteqartarnermut tunngasut tamakkiisumik qulaajaqqullugit siunissamullu pilersaarusiussasoq.

 

Ineqarnermut tapiissuteqartarnermik aaqqissuussinerup aqunneqarnera piffissap ingerlanerani A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-miit tamakkiisumik aviissartinneqarnissaa aammalu taarsigassarsiat pioreersut nutaallu aningaasalersuiarfimmut assingusumik ingerlatsivigilersinnaanerat naatsorsuutigineqarsinnaapput.

Maannakkorpiaq suliassat aamma illumit utertinermut atatillugu suliassat teknikkikkut ingerlatsivigineqarnissaat aamma pilersaarusiortariaqarput. Kiisalu akiliisitsiartarnerup suliniuteqarfigineqarnera matumanittaaq taarsigassarsianut isumakkerisarneq taarsigassarsiat pioreersut taarsigassarsiatigut akilersorneqartalernissat imaluunniit nalimut iluatinnartumut akilerneqartalernissaat Naalakkersuinikkut pingaarnersiuinikkut inissinneqarnissaat pingaartinneqarmat.

 

Qulingattut nammineq illuliortunit ilitsersuinermi ilitsersuisutut suliassat nammineq isumagineqalernissaannik kommunit arlallit kissaataat naammassisinnaajumallugu Naalakkersuisut KANUKOKAllu akunnerminni oqaloqatigiinnerit aallartereerpaat.

 

Aqqarngattut tapertaliullugu ilisimatitsissutigisinnaavara pisortaqarfimmi sulisut peqquneqarmata A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik isumaqatigiissusissanut kiffartuunneqarnissamillu isumaqatigiissutissanut nutaanut missingiusiornissaq piareersaqqullugu isumaqatigiissutini taakkunani sullissinerit suut sullissinerillu ataasiakkaat qanoq akeqarnissaat erseqqissumik takuneqarsinnaasariaqarmata.

 

Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasunik apeqqutaanut amerlasuunut aammaarlunga qutsaviginiarpara nassuiaatikkut naatsukkut ugguuna apeqqutit saqqummiunneqartut akissuteqarfigimassallugit neriuutigaara. Taamaattorli arajutsisimassanngilarput ineqarnermut tunngasut uninngaannartuunngimmata. Pissutsit ukiumiit ukiumut allannguuteqartarsinnaallutik.

 

Taamaattumik aaqqiissutissaq sunik tamanik aaqqiisoq nassaarisinnaanngisaannassavarput. Aaqqiineq sunaluunniit ilaannut pitsaarnerusumik kinguneqartarput allanut ajornerusumik kinguneqartarluni.

 

Pissusiviusoq tamanna akuerisariaqarparput inooqataaffigalugulu. Suliassaraarput inuiaqatigiit pisariaqartitaat aningaasatigullu pisinnaasavut aallaavigalugit aaqqiissutissat nassaarinissaat akuerinissaallu. Taamaattumik attartortunut tamanut ineqarnermut tapersiissuteqartarnermi aaqqissuussineq aqqutigalugu illuutilinnut tamanut imaluunniit kommunit kissaataanut tamanut naammaginartumik aningaasat tamatigut pigineqarsinnaasanngillat.

Neriuppunga ullumikkut oqallinnikkut Inatsisartunut ilaasortanit Naalakkersuisut pitsaasunik paasitinneqarumaartut taamaalillunilu ineqarneq eqqarsaatigalugu Inatsisartut Naalakkersuinikkut takorluugaat pingaarnerit naapertorlugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik naleqqussaajuarneq ingerlaqqissinnaaqqullugu.

 

Taamatut oqaaseqarlunga pitsaasumik inerititaqarfiusumillu oqallinnissaq qilanaaraara. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Isumaginninnermut Naalakkersuisumut qujavugut. Maannakkut partiit, Kattusseqatigiit attaviitsullu oqaaseqartuinut nuuppugut.

 

Tommy Marø, Siumup oqaaseqartua.

Qujanaq. Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiassanngortitsivoq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuussaanerata nutaamik nalilersorneqarnissaa siunertaralugu. Imaattumillu Siumumiit oqaluuserereerlugu oqaaseqaateqarniarpugut.

 

Siumumiit iluarisimaarlugu oqaatigissavarput massakkut apeqquteqaat aallaavigalugu Inatsisartut oqallinnissaannut Naalakkersuisut qanoq iliuusaasinnaasunik ersarilluinnartunik Inatsisartunillu isummersorfigineqarsinnaasunik saqqummiussaqarmata.

 

Siumumiit pingaartitatta anguniakkattalu ilagilluinnarpaat nunatsinni inuiaqatigiit paasiuminartumik pisariitsumik kigaappallaanngitsumillu pisortat sullissiviiniit sullinneqarnissaat. Taamaattumik anguniakkatsinni tunngaviusumik siunertarisagut makku ilanngullugit Siumumiit saqqummiutilaarniarpagut.

 

Anguniarneqartariaqarpoq inuiaqatigiit atuisut kiffartuunneqarnerisa ataqatigiiaartunngortinneqarnissaat. Pitsaanerulerluni akikinnerulernissaa anguniartariaqarpoq. Pisortat atuisunut imaluunniit kiffartuussanut sullissinerisa eqaannerusumik ammanerusumillu aaqqissuunneqarluni ataqatigiinnerulersinnissaa.

 

Pisortat imaluunniit kiffartuussisut pisussaaffigaat atuisut kiffartuunnerinut atasumik ersarissumik paasissutissiilluarnissaq.

 

Akisussaaffik aningaasaqarnerlu sapinngisamik sumiiffimmi nunap immikkoortuini pisortat suliffeqarfiinut nuuttariaqarput. Tassa regioninut. Tassami nukiit aningaasanullu atuilluarneq sullitallu qaninnerullugit pissammat.

 

Siumup anguniagaraa pisortat suliffeqarfiutaanni tamani eqqarsartariaatsip eqqarsariaatsit isumassarsiallu nutaat periarfissaqartuarnissaat pissusitoqqat ileqquliutiinnakkat atorunnaarsinneqarnissaannut aqqutissiuussisinnaasut pilersikkumallugit.

 

Pisortat suliffeqarfiutaanni aalajangersaasartut aqutsisuussut sulisuusullu sullitanut kiffartuussanut tusarniarnerunissaat pisariaqarluinnarpoq. Taamaalillunimi kukkussutaasartut amigaataasullu aaqqiissuteqarfiginissaat aammalu ulluinnarni ingerlatsinermi pisartut pitsaasut ilinniarfiginissaat atorluarnissaallu anguneqassammata.

 

Ajornartorsiutaasartullu sukkanerusumik anigorniartarnissaat anguneqarsinnaassammat. Siumumiit isumaqarpugut qulaani taasavut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nutaamik aaqqissuuteqqinneqarnissaanut avaqqukkuminaalluinnartut.

 

1995-mi ineqarnermut suliassaqarfiit allanngortiteriffigineqarnerisa kingunerisaannik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI naalakkersuisunit pilersinneqarpoq. Pilersinneqarneranut tunngaviulluinnarpoq pisortat inissiaataannik atuisut kiffartuunneqarnerat pitsanngorsaavigineqarluni atuisunut naammaginartumik ingerlatsiviulernissaa.

 

Siumumiit ersarissumik oqaatigissavarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ukiuni atuuffiata iluani Siumumit arlaleriarluta Inatsisartut ataatsimiinneri aqqutigalugit Naalakkersuisunut kaammattuutigisarsimagatsigu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p attartortunut sullissinera ingerlatsineralu pillugit nalilersorluarnissaa pingaaruteqarluinnartoq.

 

Taamaattumik nuannaarutigaarput ullumikkut Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip oqallisissiamik saqqummiussaqarnera A/S Inissiaatileqatigiiffiup INI-p aaqqissuuteqqinnissaanut siunnerfilimmik.

 

Tassungalu atasumik Naalakkersuisunut arfineq sisamanik immikkoortortalimmik apeqquteqaateqarluni. Ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p kiffartuussilluni ingerlatsinera atuisunit ikinngitsumik naammagineqarani oqaatigineqartuartarpoq. Taamaattumik killiffipput kingumut qiviarlugu kiffartuussinermik atuisut isumaannut naleqquttumik aaqqissuusseqqinnissaq avaqqunneqarsinnaanngilaq.

 

Tassanissaaq ilannguttariaqartutut isigaagut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p avataani kommunit inissisimasut qanimut suleqatigalugit nutaamik aaqqissuusseqqinissap ingerlariaqqinnissaa. Siumumiit ullumi killiffitsinnik kiffartuussinerup aammalu allaffissornikkut aqutsinerup marloqiusamik ingerlatsiviunera akuersaarsinnaanngilarput. Pingaartumillu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aammalu kommunit kattuffiat KANUKOKA suleqatigalugit ininik attartortut ataasiunerusumik sullinneqarsinnaanerisa aaqqiivigineqarnissaa piumasarissallugu.

 

Taamaattumik Naalakkersuisut pilersaarutaat tamakkiisumik Siumumiit tapersersorparput. Aammalu naammassineqarnissaanut suleqataassalluta. Naalakkersuisut akissuteqarnerminni iliuuserisassaattut ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut saaffiginnissutigisimasaat Siumumiit iluarisimaarpagut.

 

Alloriarnertullu pitsaasutut isigalugit nutarterilernerullu aallartisalersimanera paasillugu iluarisimaarparput. Aammattaaq Naalakkersuisut isumaqatigilluinnarpagut ullumikkut aaqqissuussinerup A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ingerlatsinermi immikkoortunik arlalinnik suliaqarnera. Tassanimi siunertamik tassalu inissianik attartortunut sullissinermi kiffartuussinerup pitsaanerunissaanut killiliisuummat.

 

Taamaattumik Siumumiit Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu nutaamik aaqqissuuteqqinnissaanut kaammattuilluni oqallisissiaa Siumumiit oqaaseqarigaarput. Naggataatigullu Naalakkersuisut aaqqissuusseqqinnissamik siunniussaqarsimanerat isumalluarfigalugu taperserparput.

Godmand Rasmussen, Atassutip oqaaseqartua.

Inatsisartunut ilaasortaq Mikael Petersen saqqummiussaanut Atassummiit imatut oqaaseqaateqassaagut. Siullermillu oqaatigissavarput aallartikkamili ersarilluinnartumik anguniagarimagu tassalu inuit namminneq ineqarnermikkut assigiimmik periarfissaqartitaanissaat. Atassutillu suli politikkimini qimassimaqqajanngilaa nukittorsartuarneqarnissaalu suleqataaffigittuinnarumallugu.

 

Soorlumi Atassutip politikkiani ersarissumik allassimasoq inuit ataasiakkaat annerusumik akisussaaffigisariaqalerpaat inissaqarniarnissartik. Tassami pisortat kisingajammik inissialiortiternerat qimakkiartuaarneqartariaqalerpoq. Nammineerluni peqataaneq aqqutissiuunneqartariaqalerluni.

 

Tamannalu maannakkut qujanartumik Atassutip politikkia Naalakkersuinikkut paasilluarneqarluni siunissami siunniunneqarsimanera nuannaarutissaavoq. Apeqquteqaateqartut tupinnanngitsumik apeqqut tamannarpiaq puttallarteqippaa aammalu 2001-mi apeqqutigisimasanni tassunga assingungajattoq naluneqanngilarmi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarmalli kikkut tamarmik maannamut akuersaaruminaatsitaannik suli takussaasumik inerniliisoqarsimanngitsoq.

 

Aaqqeeriartarnerit arlaqartut pisarsimapput. Atuisunut toqqissisimananerusumik siunnerfeqartarsimagaluartut. Maannamulli killiffigineqartutuulli naammaginartut oqaatigiuminaallutik. Naalakkersuisullu akissuteqaamminni siunnerfiit tamanut naammaginarnerusorisavut qangamullu naleqqiullugit innersuutigisaat Atassumiit iluarisimaarluinnarpagut alloriarnernik pitsanngoriaatissanik ilaqarmata.

 

Maannakkummi siusinnerulaartukkut sanaartornermik nakkutilliisinnaassuseq kommunit ilaannut utertineqareerpoq. Soorlulu Naalakkersuisut akissuteqarnerminni aammalu tikkuagaasa ilagigaat inissiaatileqatigiiffiup aaqqissuuteqqinnissaa ungasinngitsukkut pisussaasoq. Ineqartullu oqartussaaqataanerannut kinguneqartussaq. Aammalumi akissuteqaammi iluarinarpoq kommunit kissaatigisaat naammassiumallugu KANUKOKA-p Naalakkersuisullu akunnerminni oqaloqatigiinnerat aallartereersimammat.

 

Taamaaliornikkummi isummanik tamanut alloriarfiusussanik iluaqutaasussanik pitsanngorsaatissanullu takussaanerusumik aaqqiisoqarnissaa siunertarineqarmat. Atassummiit taamatut oqaaseqarluta oqallinnissamut peqataajumavugut.

 

Paninnguaq Olsen, Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuat.

Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuuteqarpoq. Tamanna pillugu Inuit Ataqatigiit ima oqaaseqassuugut.

 

Ilaasortap apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamik siunnersuuteqarnermini tunngaviginiarpai nunatsinni ineqarneq inissaqarnerlu pillugit ingerlatsinermi ajornartorsiutaasunik qulaajaasumik 1999-imi Naalakkersuisut kommunillu kattuffiat KANUKOKA peqatigalugu suleqatigiissitaliorsimanerat. Aammalu 2000-imi upernaakkut Inatsisartunut Naalakkersuisut nassuiaataat ineqarnerup tasungalu ilanngullugu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p atuunneranik nalilersuineq aallaavigalugu oqallissimanerat.

 

Inuit Ataqatigiit nuannaarutigaarput Naalakkersuisut suliat ullumikkut killiffiat pillugu nalilersuisimanermik apeqquteqartumut akissuteqaataat ersarimmata.

 

Tamatta ilisimavarput 1995-mi ineqarnermut tunngassuteqartunik suliassaqarfiit allanngortiteriffigineqarmata aammalu tamatuma nassataanik maannakkut ineqarnermut tunngasut pillugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sanaartornermut tunngasut pillugit allanngortiteriffiginiarneqarmata.

 

Naalakkersuinikkut anguniarneqarpoq sanaartornermi immikkoortortaq INI-p naatsorsuutaanik ingerlatsinermut immikkut naatsorsuuteqarluni avissaartinneqassasoq. Tamanna takorloorneqarpoq nunap immikkoortuinut immikkoortiterinikkut kommunini aalajangersimasuni pisariaqartitanut inuttaliinikku sulisulerneqartussanik.

 

Tamatumunnga atatillugu Inuit Ataqatigiit paaserusussavarput tamatuma ilusilersugaanissaa qanoq takorloorneqarnersoq. Maannakkut sulisooreersut saniatigut suliffinnik nutaanik pilersitsiniartoqarnersoq imaluunniit sulisooreersut atorluarneqarnerisigut nutaamik ineriartortitsilersaartoqarnersoq.

 

Tassunga atatillugu aningaasatigut inissisimaneq qanoq pilersaaruteqarfigineqarpa. Aammalu INI-p iluani aningaasartuutaareersut nuuvinnarniarneqarpat. Imaluunniit nutaarluinnarmik aningaasalersuinikkut tamanna ingerlanniarneqarpa? Aamma apeqqutigerusussavarput nunap immikkoortuinut INI-p Sisimiuni qitiusumik aqutsisoqarfia qanoq pilersaaruteqarfigineqarnersoq.

 

Tassunga atatillugu sinerissami immikkkoortortaqarfioreersuni sulisunik eqiterisoqarniarnersoq imaluunniit sulisut siammarniarneqarpat. Tamatumanilu qanoq annertutigisumik kommunit suleqatigineqarpat.

 

Naalakkersuisut anguniagaannut ilaavoq patajaallisaaneq ingerlatseqatigiiffiup immikkoortuisa ilaanni ingerlatsisunngorsinnaanissaat allaffissornikkullu pisortanngorsinnaanissaat anguniarlugu ilinniartunik ilinniartitsinerup nutaap aallartinneqarnissa.

 

Inuit Ataqatigiit paaserusupparput ilinniartitsineq nutaaq periarfissat suut atorlugit ingerlannialersaarneqarnersoq. Naalakkersuisut Inatsisartunut ilaasortap apeqquteqartup apeqquteqaataanut aalajangersimasunut akissutitut ilisimatitsissutigisimasaannut Inuit Ataqatigiit arlalialunnik manna iluatsillugu aamma apeqquteqarusuppugut.

 

Apeqquteqartup apeqquteqaatai ataasiakkaarlugit pinngikkaluarlugit tassani Naalakkersuisup akissuteqaatai naammagisimagatsigit. Apeqquteqartup apeqqutigaa kommunit akisussaaqataanerat annertusarneqassava kommunilluunniit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik tamakkiisumik piginnittuulersinnaappat.

 

Tamatumunnga Naalakkersuisoq akissuteqarnermini oqaatigaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p nunap immikkoortuinut agguataarneqarnerata aallartinneqareersup kingunerisaanik inissiaatileqatigiiffinnut komuninit ataatsimoorullugu pisinnaanngitsutut oqaatigineqarsinnaanngitsoq.

 

 

Inuit Ataqatigiit paaserusupparput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik piginneqatigiissutinik inuiaqatigiit tamarmik pigisaattut nalilinnik kommuninut ataasiakkaanut allanulluunniit taamak oqarnermigut tuniniaalersaarnersoq.

 

Apeqquteqartup apeqquteqarnermi ilaani apeqqutigaa nammineq illulianik illuliortuni ilitsersuisarneq nakkutilliinerlu qanoq iliorluni pitsaarnerulersinneqassanersoq.

 

Tamatumunnga Naalakkersuisoq akissuteqarami Naalakkersuisut KANUKOKA-lu oqaloqatigiinnernik aallartitsereersimanertik oqaatigaa. Tamanna Inuit Ataqatigiinni nuannaarutigaarput. Neriuutigalugulu nammineq illuliortiternerni ilitsersuinerni ilitsersuisutut suliassat kommuninit namminernit akissaaffigineqalernerisigut ullumikkornit pitsaanerusunit naammassisaqarfiusinnaalissasut. Apeqqutigerusullutiguli nakkutilliineq kingumut kommuninit ingerlateqqitsitsinniarneratigut sutigut pitsanngoriaateqartoqassanersoq naatsorsuutigineqarnersoq.

 

Aammalu taamanikkut nakkutilliinerup INI-mut tunniunneqarnerata kingorna ullumikkut sutigut pitsanngoriaateqartoqarsimanersoq. Inuit Ataqatigiit nammineerluni illulianik illuliortunut ilitsersuisarneq nakkutilliinerlu pillugit ullumikkut annertuutigut ajornartorsiuteqartoqartoq maluginiarparput. Tamatumunnga ersiutaavoq nammineerluni illuliaasimagaluartut arlalissuit nunatta sineriaani piffinni assigiinngitsuni matuneqarsimanatilluunniit naammassineqarsimanngitsut naammattuugassaasarmata.

 

Ajornartorsiutip tamatumap tunngaviisa ilagaat nammineerluni illuliassanut nakkutilliinermut aningaasat immikkoortinneqartartut atorneqarfissavimminnut atorneqartarnersut qulakkeersimaneqanngitsoq ilimagineqarsinnaammat.

 

Taamatut oqarnitsinnut tunngavigaarput ilisimaneqarmat kommunini ataasiakkaani ajornartorsiut tamannarpiaq pissutigalugu ilaatigut nammineerluni illuliaasartut ilaasa ullumikkutut pitsaassusissavitsit pigineq ajormassuk. Aammalu nammineerluni illuliornermik ilitsersuisarnerup pitsaarnerusariaqarneranik tamanna ersiutaasinnaammat.

 

Inuit Ataqatigiit pissusissamisoorsorinngilarput pisortat nammineerluni illuliornermut nakkutilliinissamut aningaasaliissutigeriigaat pissusissamisoortumik atorneqartannginnerat.

Tamatumunngami ersiutaasutut taavinnarsinnaavarput nammineerluni illuliaasartuugaluit ilaasa naammassineqartannginnerisigut.

 

Inuit Ataqatigiit isumaqarpugut nakkutilliinermut aningaasaliissutaasartut atorneqarnissavimminnut tutsinneqartarnisssaat qulakkeerniarneqartariaqartoq. 1995-mi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarpoq. Ineqarnermut tunngasut pillugit iluarsartuussinerup nutaamik ilusiliivigineqarnerata kingorna aaqqissuussineq inuiaqatigiit tamarmik piginneqatigiiffiattut ingerlavoq. Aammalu Inatsisit Inatsisartunit ilusilersorneqartut piumasaqaataasullu aallaavigalugit ingerlasuulluni.

 

Inuit Ataqatigiit paasinninnerput malillugu Naalakkersuisut INI-p pilersinneqarnerata kingornagut Inatsisartut nalilersuisoqarnissaanik kissaateqarnerat aallaavigalugu ullumikkumut suleriaatsimik allanngortitsisoqarnissaanik siunnerfeqarput.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarmat pingaarnertut siunertarineqarpoq inuit najugaqartut oqartussaaqataanerisa annertusarneqarnissaat. Maanna allannguiniarnermi tamanna qanoq pilersaaruteqarfigineqarnersoq Inuit Ataqatigiit paasissallugu pingaaruteqarluinnartutut isigaarput. Inuit Ataqatigiit pingaaruteqarluinnartututtaaq isigaarput 1995-mi INI-p pilersinneqarnerata kingorna ilisimasat ineqarnermut tunngasut annertuut maannamut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p pigilersimasaasa atorluarneqarnissaat. Tamatumunngalu atatillugu apeqqutigissallutigu maannakkut Naalakkersuisut aaqqissuusseqqinniarnermi tamakku qanoq atorluarniarneraat.

 

Naggataatigut Inuit Ataqatigiit apeqquteqartup apeqquteqaataanut attuumassuteqarluinnartutut taasinnaasatsitut qilanaarigatsigu. Aammalu Naalakkersuinikkut niuernerpalaartumik ingerlatsiniarnermi siunertarineqarmat ukioq kingulleq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p naatsorsuutaasa saqqummiunneqarnissaa. Tamanna qilanaaraarput.

 

Taamak oqaaseqarluta Mikael Petersenip A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aaqqissuuteqqinneqarnissaa pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallisissiaa ammasumik oqalliseqataaffigissavarput.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit oqaaseqartuat.

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu apeqquteqaat aallaavigalugu oqallinnissamut siunnersuut Inatsisartunut ilaasortap Mikael Petersenip saqqummiussaanut Kattusseqatigiinniit imatut oqaaseqaateqassaagut.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut apeqquteqaatit arlalissuit Mikael Petersenip saqqummiuppai. Saqqummiussat soqutiginaateqarput Naalakkersuisullu akissuteqaatigisai Kattusseqatigiinniit tusaatissatut tigorusuppagut. Ullumikkummi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut akissuteqaateqarfigisai inuiaqatigiinni soqutiginaateqartuupput minnerunngitsumik kommunit ataasiakkaat eqqarsaatigalugit.

 

Ilumoorpoq ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik-mut tunngatillugu sanaartornermut pilersaarutit annertuut kommuninut ataasiakkaanut sunniuteqarnissaat oqaatigissallugit. Taamaammat pissusissamisoortutut isigaarput Naalakkersuisut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu pilersaarutit qanoq ittuunersut saqqummiummatigit.

 

Ullumikkummi nutaamik naliliinerup takutippaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p aallartinneraniit angusaasimasut sumut killissimanersut. Aammalu minnerunngitsumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu ingerlariaqqinnissaq nutaaq takussallugu.

 

Minnerunngitsumik aammattaaq oqaatigisariaqarpoq sinerissami kommunit sanaartornermut tunngasunik pissangassutit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip allanngortinnissaa eqqarsaatigalugu. Tassami sanaartornerit ilaat kommunit ingerlassinnaasaat kommuniniit annertunerusumik oqartussaaffigineqalersinnaanissaat eqqarsaatigalugit eqqarsaatinut ilaammata.

 

Pissusissamisoortutut isigaarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mi aalajangersimasumik suleriaaseqalernissaq suliassallu allat aaqqissuussiffiginerisigut sullisseriaaseq pitsaanerpaaq anguniarneqarsinnaammat. Taamaasilluni aammattaaq marloqiusamik sullissineq annikillisinneqassammat. Ullumikkut sinerissap ilaani kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik suleqateqarnertik unitsinnikuuvaat. Ullumikkullu Naalakkersuisut oqaaseqaatigisaat toqqammavigissagutsigit naatsorsuutigisinnaalissavarput kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mik suleqateqarunnaarsimasut pitsaanerusumik periarfissinneqalissammata siunissami.

 

Aammattaaq inissianik sanaartornermut ingerlatseriaaseq nutarterneqaleruttorfiani innuttaasut annertunerusumik oqartussaaffeqalernissaat naatsorsuutigisinnaalissavarput. Minnerunngitsumillu illutaarniarnermut periutsit nutaat eqqarsaatigalugit, A/S INI-p nutaamik naliliiffigineqarnissaa pissanngatigaarput. Tassami kommunit qanimut suleqatiginerisigut sanaartorneq pitsaanerusumik ingerlariaqqissinnaanissaa naatsorsuutigilluinnaratsigu.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta oqallinnissamut ilaanissarput Naalakkersuisullu akissutigisai Kattusseqatigiinniit tusaatissatut tigussallugit. Qujanaq.

 

Otto Steenholdt, attaviitsoq.

Anersalu. Apeqquteqartup apeqqutaanut Naalakkersuisup akissutaa takisooq soqutiginarluinnartutut nalilerpara. Tassa naak aaqqissuusseqqinnissamik annerusumik imaqaraluartoq isumaqarluinnarpunga maani periaaserput sanioqqutilaarlugu inuiaqatigiinnut saqqummiuttariaqartoq. Maani allattorsimaffiit ornillugit qupperarlugit pinnagu kisianni immaqa atuagassiatigut allaat saqqummersinneqartariaqartoq akissut taanna illoqartut imaluunniit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi najugaqartut taakkunaniluunniit sulisut namminneerlutik eqqissillutik atuarlugu paasissutissanik aallerfigisinnaammassuk. Taamatut uanga piukkunneruvara.

 

Qulaarlugit inuiaqatiinnut tunniullugit qanoq iliortoqarnissaa tamaat tassani erseqqissarneqartoq saqqummiullugu inuiaqatigiinnut pinissaa assut uanga piukkukkakku. Tassani uninngavigitsiassavara inuiaqatigiinni sullissineq akeqartariaqarnerarlugu oqaatigisaq tassa nassuiaatini takusinnaagakku Naalakkersuisut ajornartorsiutitut isigisaat tassani ilisarnarluinnarmat oqartoqarluni ingerlatsinerup pitsaanerulersinneqarnissaanut ajornakusoortitsisumik arlalinnik suliaqarnera. Tassa tassani taaneqarluni sullissinerit ilaat isumaginninnermut tunngasunik ingerlatsinermi suliassatut iluseqartut.

 

Soorluuna periaaserput Royal Greenlandimut aamma tassuuna attuallanneqalersimasoq. Royal Greenland tunioqqarsimavarput suliassaanik qallunaatut samfunds pålagteopgaver taamatut taaneqartartunik. Inuiaqatigiit ingerlaqqissappatamik pisinnaaffilersorlugit taannalu Royal Greenlandip nakkaataanut ilaasimavoq.

 

 A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip aamma taamatut pineqannginissaa assut uanga pingaartissavara. Isumaginninnermut tunngasunik suliaqassaguni soorunami tassanngaaniit aamma akilimmik pisariaqarpoq. Tassa sullissisinnaanissaa aqutsinermut akiniuteqarfigineqarluni.

 

Taanna nuannaraara. Aammalu ukua ilisimatitsissuterparujussuit tassa aqqanillit taamak amerlatigisut akornanniippoq uanga normuligara BSU aqqutigalugu illuliat pigisatut iniutaaneri taamak qulequtaqartoq.

 

Taanna BSU-nik illuutilippassuarnut aammalu pisoqalisunut assut aamma paasissutissanik imaqarmat imaattarmata BSU-mik qangali illuuteqartut isumaqartarmata nammineq atugariinnarlugu taavalu piginnittup iluarsarnissaa akisussaaffigimmagu nalornilerlutik uninngarusaartut.

 

Isumaqarpunga tassuuna ersarissumik aamma oqarfigineqartut piginnittutut immata periarfissallu suut atorsinnaagaat. Tassa taarsigassarsiniarsinnaaneq kisiannili aamma ilanngunneqarluni ineqarnermut tapersiissuteqartarnermik aaqqissuussinermi ilaajunnaarsimagaanni aamma tassani 10/40/50-mik taamak taaneqartartumik aaqqissuussineq malillugu qanoq aamma iliorsinnaasut. Qinnuteqarsinnaasullu.

 

Isumaqarpunga taamaattut aamma BSU-mik iluaquteqarlutik illoqarsimasunut illoqartunullu assut taakkua erseqqissaatitut iluatinnartut. Aammalu amigaatigiinnarpara soorlu inuit Kattusseqatigiit oqaatigigaat uanga pissanngitigigaluarakku kommunit arlaqartut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit anisimasut taakku uningaarfigineqarsimasoralugit sunarpiaruna naammagittaalliuutigigaat.

 

Qanorlu iliorlutik kommunillu Naalakkersuisullu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ilu oqaloqatigiissinnaagaluarnersut taamatut suleqataajunnaarlutik kommunit aniasimasut aaqqissueqatigalugit suliassamik suleqataasinnaanersut. Taanna amigaatigiinarpara immaqa Naalakkersuisup oqaaseqaqqinnermini taanna tikilaarsinnaassaneraa nassuiaatissanik imaqassappat.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Siullermik soorunami pinngitsoorusunngilanga Naalakkersuisut qutsavigissallugit oqallisissiaq oqartariaqarpunga assigiinngitsorpassuarnik sammivilimmik imaqarpoq. Aamma innuttaasunit tamanit attuisuuvoq tassami A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliai ulluinnarni inuunitsinni tamatta attorneqaatigisarpagut. Soorunami ippinnartorpassuusarput taanna avaqqunneqarsinnaanngilaq.

 

Inunnut ataasiakkaanut ilaatigut attuisut eqquisartullu. Taamaattumik uani saqqummiunneqartoq oqallisissiara aallaavigalugu oqaatigineqartut Naalakkersuisuninngaaniit aamma partiininngaanniit aamma takutippaat ilumut pisariaqarluinnartoq taamatut ingerlaavartumik inuiaqatigiinni sullissiviit nalilersorneqartuartariaqartut aamma nutarteriffigineqartuartariaqartut.

 

Ineriartorneq ingerlajuartuuvoq inatsisiliat assigiinngitsut inunnik ataasiakkaanik inoqutigiinnik ilaqutariinnik inuiaqatigiinnillu eqquisut pilersinneqartuartarput. Taamaalillunilu ingerlatseqatigiiffiit taamaattut sulliviit innuttaasunik sullissiviit pissutsinut naleqqussartuarnissaat avaqqunneqarsinnaanngilaq. Tassa imaappoq sullissivinnik taamaattunik inunnik sullissivinnik ingerlatseqatigiiffittut ilusilikkanik peqaraanni taava naleqqussaajuarnissaq pisariaqartuartuuvoq.

 

Ukiuni arlalinni taamaattuaannartussatut isigineqaannarsinnaanngillat sullissiviit taamaattut. Namminneerlutik naleqqussartuartariaqarput. Innuttaasunik sullissinerup pitsaasuutittuarnissaa passiuminartuunissaa pisariitsuunissaa sulissutigiuarlugu.

 

Isumaqarpunga A/S Inissiaatileqatigiiffik INI taamaaliunngitsoortuarsimasoq ukiuni arlalinni. Aamma tamanna peqquteqarunarpoq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi sulisut akisussaallutik atorfeqartut allanngorarpallaarujussuarneranni.

 

Taanna malugisarparput Aningaasaqanermut ataatsimiititaliami sineriak tamaat angalasarpugut kommunit Qaanaamiit tunumut Ittoqqortoormiit tikillugit angalanerit ingerlasarput. Aanalu maluginiartagarput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip illoqarfinni assigiinngitsuni sullissinera assigiinngisitaartorujussuarmik ingerlanneqartoq. Tamanna ajuusaarnartarpoq aamma innuttaasunik ataatsimiisitsinemi taanna oqariartuutigineqartuartarpoq.

 

Taamaattumik partiininngaaniit oqaatineqartut ataasiakkaarlugit taagunngikkaluarlugit Kattusseqatigiinniit oqaatigineqartut taakkua assorujussuaq aamma qujaruppakka. Aammalu Inuit Ataqatigiinninngaaniit minnerunngitsumik apeqqutit itisileqqilaarlugit Naalakkersuisunit apeqqutigineqarmata assut aamma taanna soorunami nuannaarutiginngitsuunngilara. Taamaalilluni susassaqarfipput uagut tassa innuttaasunik sullissinerup pitsaasuunissaa tunngavissinniassallugu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip soorunami nammineq aalajangersakkagut aallaavigalugit sullissinissani pisussaaffigaa.

 

Kisianni eqqaamajuartariaqarparput Inatsisartut Naalakkersuisullu tassaagatta tunngavissiisartut killiliussassanik aalajangersaasartut innuttaasut sullinneqarnerisa qanoq iliseqarnissaannik pitsaassuseqarnissaanillu. Taamaattumik saqqummiussuuneqartut assorujussuaq qujassutigaakka.

 

Kisianni tupigisara aajuana attaviitsup Otto Steenholdtip oqaaseqarnermini oqallisissiaa ataasinnguamilluunniit oqaaseqarfiginagu Naalakkersuisut akissuteqaatai allaanngillat taakkua oqallisissiatut saqqummiunneqartut. Oqallisissianut akissuteqaataasut kiserpiannguisa taakkua akissuteqarfigimmagit. Tamana eqqumiippoq.

 

Akissutigineqartoq imaannanngitsoq eqaatsoq Naalakkersuisuningaaniit aamma ersarilluinnartumik qanoq iliuusissanik tikkuussisoq isumaqarpunga 1999-miilli tassa 1999-mi Inatsisartunut qinersisoqarpoq. Tassanngaaniilli A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pillugu oqallittarnivut pilermatali aatsaat taamak ersaritsigisumik qanoq iliuusissanik Naalakkersuisut tungaaninngaaniit saqqummertortaqartoq.  Tamanna assorujorujussuaq nuannaajallannarpoq.

 

Isumaqarpunga alloriartoqalersoq ersarissumik inuiaqatigiinni paasiuminarnerusumik pisariinnerusumik aammalu pitsaanerusumik sullissinerup angusaqarfiginissaanut.

 

Ukuali marlussuit apeqqutigilaarusuppakka. Akissummi amigaatigilaakkakka, tassa ilaatigut apequtigaara nunaqarfinnik nunaqarfimmiunillu sullissinerit qanoq iliorluni pitsaanerulersinneqarsinnaappat. Tamanna ilumoorpoq tassa nunaqarfippassuarni INI-A/S-ip sullissinera ilaatigut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI naak kommuninut isumaqatigiissuteqarluni ingerlakkaluaraa, nunaqarfimmiorpassuarnik taanna ulloq manna tikillugu aamma naammagittaalliuutigineqartarpoq.

 

Aamma tamanna nammineerlunga takusarpara. Taamaattumik qanoq iliuusissat annertunerusut pisariaqarsorinarput nunaqarfimmiunik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinerata pitsanngorsarneqarnissaanut.

Aamma tassani kommunit suleqatigineqarnerat qanga pitsaanerusumik immaqa ingerlasimasutut taaneqartaraluartoq massakku A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip tamakkiisumik nammineerluni ingerlatsilerneratigut innuttaasut nunaqarfimmiut ineqarnikkut sullinneqarnerminnut qanilaartumik sullinneqarnerat taanna amigaataalersimavoq.

 

Isumaqarpunga taanna ilanngullugu Naalakkersuisut aamma akissuteqarfigisinnaappagu assut nuannaarutigissallugu.

 

Aamma taamaappoq boligstøttemik illuutillit eqqarsaatigalugit nakkutilliinerit ingerlatsinermut nakkutilliineq aammalu ulluinnarni ingerlatsineq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip taakku tamakkiisumik tigummivai. Naatsumik oqaatigalugu sullissisuuvoq imminut nakkutigiitigaluni. Tassa taanna ilaatigut pissaanermik annertuumik tigummiaqalernermik kinguneqartitsisartoq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-imi sullissisut tassani oqartussaaneq annertoorujussuaq inuiaqatigiinni tigummivaat sullissinertik nakkutigiititalugu tassani inissisimasuugamik.

 

Tassa taanna ulorianartorujussuuvoq taamaattumik tupisanngilara innuttaasut ilaatigut qanoq iliuusissaaleqisarmata naammagittaalliornissaq periarfissaagaluarpoq, kisianni aamma sumut naammagittaalliussappat tassaavoq aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut aamma naammagittaalliortut. Tassa ingerlatseqatigiiffik ataaseq ulluinnarni sullissivoq nakkutilliisuuvoq naammagittaalliorfigineqarsinnaallunilu.

 

Taamaattumik taassumap akisussaaffiup agguataarnissaa avaqqunneqarsinnaanngilluinnarpoq. Isumaqarpunga pingaarnerpaat ilagigaat taanna naammagittaalliorfissat allamiittariaqarput ineqarnikkut. Nakkutilliineq allamiittariaqarpoq. Ulluinnarni ingerlatsineq allamittariaqarpoq.

 

Taakku avissaartinneqarpata innuttaasut sullinneqarnermikkut pitsanngorsaanermi aamma peqataanissaminnut assorujussuaq periarfissinneqassapput. Qujanarujussuaq oqaatigineqartunut aamma naatsorsuutigaara soorunami oqaqqilaarumaarlunga.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Qujanaq. Uanga aamma Naalakkersuisut sinnerlugit oqaatigineqartunut qujarusuppunga isumaqarpunga siunnerfigissaartorujussuarmik Inatsisartunut ilaasortat partiit Kattusseqatigiit Attaviitsullu sinnerlugit oqariartuuteqartut taakkulu oqaaseqartut ataasiakkaarlugit oqaaseqarfigilaarusuppakka.

 

Siullermik Siumut sinnerlugu Tommy Marøp saqqummiussaa eqqarsaatigissagaanni tassani maluginiarpara qanoq iliuusissatut saqqummiussagut Siumup tungaaninngaaniit taperserneqartut, kisiannili aamma kissaatigineqartoq Siumuminngaaniit maluginiarpara kommunit ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip avataani inissisimasut taakkua annerusumik ullumikkornit suleqatiserineqarnissaat pisariaqartutut isigineqartoq.

 

Naalakkersuisuniit taanna eqqumaffigaarput aamma nalunngilara A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit eqqumaffigineqartoq. Ilaatigut siusinnerusukkut kiffartuussinerit assigiinngitsut qanoq akeqartinneqartarneri kommuninut toqqaannartumik nalunaarutigineqartarsinnaasimanngillat. Ullumikkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip aqutsisuisa taanna naammassinikuuvaat.

 

Taamaattumillu aamma piareersimallutik kommunit nutaamik oqaloqatiginissaannut kiffartuussinerit assigiinngitsut qanoq aamma akeqarneri tunngavigalugit kiffartuussinermut isumaqatigiissutinik pilersitsisinnaanissaminnut massakkut periarfissai annertusineqarnikuupput.

 

Inissianik attartortut annerusumik oqartussaaqataanissaat Siumuminngaaniit ujartorneqarpoq aamma siunnersuuteqartut apeqquteqarnermini taanna ujartuiffigaa. Itisililaassagukku Naalakkersuisut akissuteqaaterput imaappoq ullumikkut ineqartut inissianik attartorlutik ineqartut peqatigiiffii immikkoortui boligafdelinginik ulluinnarni taasakkagut. Taakkua 103-upput nunarput tamakkerlugu. Ilai annertujaarput ilaallu mikisuarannguupput, kisianni amerlanerpaartaasa siulersorneqarnerat ingerlalluanngitsutut ilaatigut oqaatigineqartariaqarluni.

 

Aamma tamanna takuneqarsinnaavoq siornatigut ineqartut peqatigiiffiisa kattuffiat ullumikkut ingerlajunnaarsimammat, kisianni Naalakkersuisuniit pingaartipparput inissianik attartortup aamma annerusumik siunissami oqartussaaqataanissaasa sammineqarnissaa.

 

Taamaattumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI qinnuiginikuuarput attartortut annerusumik oqartussaaqataanissaannut tunngatillugu qanoq iliuusisanik siunnersuusioqqullugu. Siunnersuutillu ilaat tassaavoq immikkoortortat ikilisinneqarnerisigut inuit amerlanerusut immikkoortortami ataatsimi peqataatinneqalernerisigut siulersorneqarneri eqqarsaatigalugu pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaaneri takorloorneqarpoq.

 

Qujanartumillu aamma maannakkut ineqartut peqatigiiffi namminneq naapittalernikuupput nalunngilara ilungersuuteqartut kattuffilioqqinnissaminnik piareersaallutik. Taannalu Naalakkersuisuniit soqutigalugu aamma malinnaaffigaarput.

 

Kiisali maluginiarpara Siumup oqaaseqartuata aamma kissaatigigaa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip sullissineri eqqarsaatigalugit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliassaqarfivippiani taanna aallaavigalugu ingerlatsissasoq. Taamaaliornikkummi aamma inissianik attartortut pitsaanerusumik sullinneqarsinnaanerat anguneqarsinnaassammat. Taanna aamma Naalakkersuisuni isumaqatigilluinnarparput. Taamaattumillu uani akissuteqaatitsinni iliuuseriniakkagut aamma taamatut iluseqartillugit saqqummiunneqarnikuullutik.

 

Tassani avaqqunneqarsinnaangitsutut nutaamik naliliiffigineqartussanut aamma ilaapput umiarsualivinni nakkutilliineq eqqarsaatigalugu tassani A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut akisussaaffik taanna tunniunneqarsimanera soorunami aamma nutaamik naliliiffigineqartariaqarpoq. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliassavippiani taanna ineqartup pitsaasumik sullinneqarnissaa iluamik nakkutigisinnaassappagu.

 

Taava umiarsualivinnik nakkutilliinerit allallut aserfallatsaaliugassat isumagineri ataatsikkut ingerlassinnaanngilai.

 

Atassutip oqaaseqartua Godmand Rasmussenip saqqummiussaanut atatillugu maluginiarpara aamma Godmand Rasmussenip Atassut sinnerlugu Naalakkersuisut iliuuseqarniarnerat taperseraa.

 

Aamma iluarisimaarneqartoq Atassummiit malugisinnaavara ilaatigut kommunit suleqatiginerullugit ingerlatsinissaq. Aammalu kommunit piumasaat tunngavigalugit iluarsiiniarneq Naalakkersuisut tungaanninngaaniit ilaatigut 60/40-t eqqarsaatigalugit ullumikkut nalunaarut aqqutigalugu imaappoq kommunit 60/40-nik sanaartorusuttut pisussaapput A/S Inissiaatileqatigiiffik INI sanaartornermi aqutsisorissallugu.

 

Tassa taannaavoq nalunaarut nutaamik naliliffigisarput. Massakkut nalunaarutissatut siunnersuut tusarniaassutigineqarpoq. Tusarniaaneq naammassereerpat taava Naalakkersuisunit sammineqareerpat naatsorsuutigaara kommunit isumaq taanna tapersersorpassuk taava kommunit pisinnaatitaaffigilissagaat 60/40-t aqqutigalugit inissialiornerni nammineq toqqarsinnaanngussallugu kina sanaartornerni nakkutilliisutut ingerlatsisutullu toqqarumanerlugu.

 

Inuit Ataqatigiit oqaaseqartua Paninnguaq Olseni maluginiarpara aamma Naalakkersuisut tunngaviusumik saqqummiussaat ilalernartuutikkaa, kisiannili aamma apeqqutit assigiinngitsut itisilerneqarnissaat kissaatigigaa.

 

Siulliullugu apeqqutigineqarpoq nunap immikkoortuinut aaqqissuussiniarnermi nutaami tassani ilaatigut sulisooreersut taakkua qanoq pineqarnissaat qanoq Naalakkersuisut takorloorneraat. Siullermik oqaatigilaassavara soorunami A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p ulluinnarni ingerlanneqarnerata taanna aqutsisuisa siulersuisuisalu akisussaaffigimmassuk.

 

Kisianni naatsorsuutigilluinnaqqissaarpara taamatut nunap immikkkoortuinut aaqqissuussiniarnermi aamma sulisooreersut taakkua eqqarsaatigalugit aaqqissuinerit ilusilersorneqarsimanissaat. Aamma taamaappoq nunap immikkoortuini nukittorsaaniarnerminni soorunami qularnanngitsumik nukittorsaaviusussat taakkua ilaat aningaasalersorneqarneri annertusineqassapput. Ilaalli millineqassallutik.

 

Taakkunanili aningaasalersuinissat tassa A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip suliffeqarfittut nammineq aalajangiiffigisassarai.

 

Naalakkersuisut aamma saqqummiussaanni aammalu anguniagaannut ilaasutut oqaatineqarpoq patajaallisaanerup aqqani ingerlatseqatigiiffiup iluani ilinniartitseqqittarnerit taakkua eqqarsaatigalugit tassani erseqqissaassugigissavara aamma taakkua soorunami Naalakkersuisut piginnittut sinniisaattut oqariartuutigiumasatik oqariartuutigisarpaat ataatsimeersuarnerit nalaani. Taava taakkua ilaatigut aamma tunngavigalugit ulluinnarni ingerlatsisut siulersuisullu siulersortarpaat ingerlatseqatigiiffik.

 

Tassungalu atatillugu sulisorisat taakku ilinniarteqqinneqartalernissaat immikkoortortani pisortanngorsinnaanngortillugit ullumikkut immaqa atorfininnerminni taamatut piginnaasaqanngikkaluit taamatut piginnaanngorsarneqarnissaat tassa massakkut aaqqissuullugu ingerlappaat.

 

Apeqqutigineqarpoq Naalakkersuisut takorloorneraat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-ip tuniniarneqarnissaa. Taanna Naalakkersuisut takorluunngilaat, kisiannili nunap immikkoortukkuutaartumik aaqqissuussineq pissusissamisoornerusutut kommunit peqataasunit isigineqarpat uppernarsarneqarsinnaappallu attartortut kiffartuunneqarnerat eqqarsaatigalugu kiffartuussineq tamaaliornikkut pitsaanerusoq tunniuneqarsinnaappat taava soorunami nalilersorluarneqarsinnaasut ilagilluinnarpaat Inissiaatileqatigiiffik nuna tamakkerlugu taamatut nunap immikkoortuinut agguataarneqarsinnaanersoq.

 

Soorunami takorloorneqanngilaq nunap immikkoortui 15-t 18-nilluunniit tunngavigalugit immikkoortiterneqarnissaat, kisiannili kommunit suleqatigiissutigisinnaappassuk taava aamma  soorunami soqutiginaateqassagaluarpoq nunap immikkoortuinut taamatut immikkut ittumik pilersitsisoqarsinnaanera misissussallugu.

 

Nammineq illuliassat tassa illorput 2000-nik taasakkagut taakkua eqqarsaatigalugit takingaatsiartunik Inuit Ataqatigiit tunngavilersuillutillu apeqquteqaateqarput. Oqaatigerusuppara taakkorpiaapput ilaatigut Naalakkersuisut uani aamma allanngortirerinissamik siunnerfeqarnerminnut tunngavilersuutaat.

 

1991-imiit 1995 ilanngullugu nammineq illuliassatut tunniunneqartut imaluunniit aningaasaliiffigineqartut Inatsisartuningaaniit naammassinngitsoortut procentinngorlugit eqqaamanerlunngikkukku 8%-imiipput. Akisussaaffilli A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunniunneqarpat tassa nakkutilliinissamut aammalu ilitsersuisussaatitaanermut nakkutilliineq imaluunnit suliassaq taanna A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut nuunneqarmat taamanikkulli naammassinngitsoortartut nammineq illuliassat 40%-it tungaanut ingerlapput.

Taamaattumik tassani pitsaanerusumik ingerlatsisoqarnissaa siunnerfigalugu Naalakkersuisut KANUKOKA aqqutigalugu massakkut kommuninut paasiniartipparput kommunit soqutigisinnaannginneraat nammineq illuliassanik nakkutilliineq aammalu ilitsersuisussaatitaaneq taanna tigummissallugu. Tassunga tunngatillugu kommunit soorunami qanoq nalunaaruteqarnissaat oqaatigereersinnaanngilara, kisianni soqutiginninnissaat naatsorsuutigaara.

 

Aamma suliassamut tassunga Inatsisartut agguaqatigiissillugu nammineq illuliassamut ataatsimut 36.000-t immikkoortittarpaat. Taamaattumik aningaasartai tassaneereerput.

 

Najugaqartut oqartussaaqataanerannut tunngatillugu apeqqutigineqartumut tunngasoq taanna siusinnerusukkut ilaatigut Siumup oqaaseqartuanut oqaatigeriikkattut taakkua innersuukkusuppakka. Naalakkersuisuniit pingaartillugu taanna malinnaaffigaarput aamma naatsorsuutigilluinnarparput piffissami aggersumi aaqqiissutissanik tassani ilaatigut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI suleqatigalugu saqqummiussisoqartoqarumaartoq.

 

Naggataatigut apeqqutigineqarpoq ilisimasat pioreersut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-miittut taakkua qanoq atorluarneqarnissaat Naalakkersuisuniit takorloorneqarnersoq.

 

Tassunga tunngatillugu soorunami ilumoorpoq ukiuni taakkunani atuuffimmini A/S Inissiaatileqatigiiffik INI aamma sullissinermi matumani pineqartumut ilisimasanik annertungaatsiartunik aamma peqalernikuummat. Taakkua ilisimasat ilaatigut inissiat nutarterneqarnissaannut renovererneqarnissaannut ilaatigut massakkut suleqatigiissutigalugit atorluarneqarput. Aamma siunissami taakkua atorluarneqarnissaat takorloorneqarpoq. Taanna aamma uagut aserfallatsaaliugassagut eqqarsaatigalugit nalilersorparput massakkut suliassat aserfallatsaaliuinermut aammalu renoveringimut tunngassuteqartut taanna uagut imaluunniit pisortaqarfiup ataani akisussaaffigineqartut taakkua aamma ilanngullugit Inimut nuunneqarsinnaannginnersut. Tassani sakkussat ilisimasallu tunngavigalugit pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaanera ilaatigut takorloorneqarmat.

 

A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p naatsorsuutai naatsorsuutai taakkua aamma Naalakkersuisunit qilanaaraagut takussallugit. A/S Inissiaatileqatigiiffik INI eqqaamanerlunngikkukku majip 30-ani ataatsimeersuartussaavoq. Taannalu sioqqullugu soorunami naatsorsuutai tigujumaarpagut.

Kattusseqatigiinniit Mogens Kleistip oqaatigisaanut tunngatillugu maluginiarparpara Naalakkersuisut akissuteqaataat taperserneqartoq. Aammali Kattusseqatigiinniit ujartorneqartut kommunit peqataanerulernissaannut tunngatillugu suliat ingerlanneqarnissaat tassanilu akissuteqaatitsinni oqaatigineqartut ilaatigut innersuukkusuppakka aammali ullumikkut kingusinnerusukkut oqaluuserisassarput immikkoortoq 75-imi apeqqutit taakkorpiaat tikinneqartussaammata taamanikkornissaanut uterfigissavagut. Qujanaq.

 

Daniel Skifte, Inatsisartut Siulittaasuat, Atassut.

Naalakkersuisunut ilaasortamut qujavugut. Taava tulliulluni oqaaseqassaaq Mogens Kleist, aappassaaniilerami sivisunerpaamik minutsit tallimat. Aamma tassunga atasumik oqaatigissavara saniatigut oqaaseqarumasut soorlu partiit avataatigut oqaaseqarumasut siullermeernerminni 5 minutini oqaaseqarsinnaammata.

 

Mogens Kleist, Kattusseqatigiit.

Qujanaq. Ineqarnermut immikkoortortaqarfiit assigiinngitsut taakkartorneqarput 100 sinnillarlugit amerlassuseqartut. Soqutiginaateqartorivaa una taamatut taakku immikkoortortaqarfiit ilaat mikisuarannguit ilaat amerlasuunik ilaasortallit siornatigut IPK-mik taaneqartartut Ineqartut Peqatigiiffiisa Kattuffiatut ittumik aallartissinnaanerannik Naalakkersuisut qanoq taamatut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu allanngortiterinissaminnut eqqarsaateqarnersut.

 

Tassami oqaatigineqarpoq taamatut peqatigiiffiit ilaat iluamik ingerlanngitsut aammalu ilaat ilaasortakittuararsuusut. Uani ujartukkatsinnik tassalu kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit suleqateqanngitsut taakku aamma suleqatigiissappata suut toqqammaviusinnaanersut uagut tungitsinninngaaniit oqaatigerusuppagut ujartussallugit.

 

Tassami kommunit arlallit massakkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mi suleqateqanngillat. Siunissamilu nammineerluni illuliornerit soorlu assersuutigalugu eqqarsaatigineqarput nammineerluni illuliornermut tunngatillugu kommunit annertunerusumik nakkutilliinermut ingerlatsilissappata assigiinngitsutigut qanoq aaqqiisoqarsinaanera tungitsinninngaaniit ujartorparput. Aammalu Naalakkersuisut oqaatigisimasai taakku tusaatissatut tigorusuppagut.

 

Pingaartuteqartuuvoq maannakkut peqqussutissat assigiinngitsut sananeqarput aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngasut immikkoortillugit suliarineqarput.

 

Naatsorsuutigilluinnaratsigu tungitsinninngaaniit taamatut nammineerluni illuliortarnermut tunngatillugu kommunit nakkutigisalissappassuk taava aamma tamakku nammineerluni illuliat ataatsiakkaat naammassineqarsinnaanisssaat annertunerujussuussaasoq.

 

Ullumikkuminngaaniit nalunnginnatsigu aamma ukioq kingulleq tunumiikkatta nunaqarfinnut angalagatta ersarissorujussuarmik takusinnaasarpagut nammineerluni illuliat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-minngaaniit nakkutigineqartut. Assersuutigiinnarlugu Isortumi arlalissuupput taamatut unitsiinnarneqarnikuusut, kisianni aamma sinerissamik nunatta sineriaani aamma taamatut inissisimapput.

 

Taamaattumik pissanganarpoq kommunit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mit suleqarunnaarsimasut taamatut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mit suleqateqaleqqinnissaannut suut ammaaffigisinnaaneraat. Taamaalilluni kommunit teknikereqarput assigiinngitsutigut. Aammalu sulisoqarlutik sanasunik immaqa suleqateqarsinnaanerat kommunit ataasiakkaat tassani annertunerusumik ingerlanneqarsinnaammat aningaasartuutit taamaalilluni aammma pitsaanerpaamik atorluarneqarsinnaanissaat anguneqassammata.

 

Taamatut naatsumik oqaaseqarluta ukua peqatigiiffiit massakkut ingerlanneqartut aallartisarneqartullu nunatsinni Naalakkersuisut oqaatigivaat 100-t sinnilaarlugit amerlassuseqartut taakkununnga tunngatillugu ingerlariaqqissinnaanissaat arlaatigut qanoq ammaanneqarsinnaanissaa aamma tunngitsinninngaaniit ujartorusupparput pitsaanerpaamik massakkut A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p taamatut agguataarlugu siunissami ingerlanneqarnissaanut qanoq taakkununnga tunngatillugu periarfissanik ammaassisinnaanissaq ujartorusukkatsigu. Qujanaq.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermik aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut.

Qujanaq. Tulliulluni oqaaseqassaaq Josef Motzfeldt tassalu partiit oqaaseqartuisa avataatigut tassuungalu atatillugu erseqqissaatigilaassavara aatsaannguaq maani aqutsisup erseqqissaatigigaluarmagu minutsit tallimat partiit oqaaseqartuisa atussagaat. Kisiannili partiit oqaaseqartui oqaaseqarsinnaapput siullermeernermi 15-minutsit aappassaaneernermi minutsit qulit. Taavalu ilaasortat allat siullermeernerminni minutsit tallimat aammalu aappassaaneernermi minutsit tallimat.

 

Josef Motzfeldt, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Selskabi una Namminersornerullutik Oqartussat pigisaat ingerlassivik oqaluuserisarput ukiuni arfineq marluinnarni arfineq marluunngitsuniluunniit atuussimavoq. Taassumallu ingerlanerani assigiinngitsunik pingasunik sisamanik siulersuisunik siulittaasoqarsimavoq. Pisortat pingajussaat massakkut ingerlavoq. Aammalu Naalakkersuisut susassaqarfimmut massumunnga akisussaasut massakkut pingajuat aamma ingerlavoq.

 

Inatsitigut periarfissiineq selskabit ingerlatsineranni sualummik kiffartuussiviit INI-A/S-itut ittut inatsisitigut Inatsisartut periarfissiinerat toqqammaviulluinnarpoq. Ilaatigut siunnersuuteqartup aappassaanik oqaaseqarnermini tupinnartuliatut imaluunniit uparuartariaqartutut tikkuagaa pissusissamisooraluartoq imatut nipeqartinneqassanngilaq INI pisuusoq kiffartuussiviutigaluni ingerlatsiviutigaluni maalaartarfiummat.

 

Inatsisitigut periarfissaritissimasugut taamaapput INI-p pissuussutiginngisai Inatsisartut uagut nammineq pisuussutigisagut. Taamaattumik kiisami Naalakkersuisoqarfimmi INI-A/S-ip aporfittut taamatut ingerlatsiniarnermini tikkuartortarsimasaa ilaatigut Naalakkersuisuunitta nalaani allakkatigut pisortaqarfinnut pigaluarlutik nikinnaveertutut misigalutik Naalakkersuisut bestyrelsemut allattoqarfianut kopilerlugit allagaqartariaqarsimanerisa ilaasa ilisarnartut Naalakkersuisunit tusaaneqalersimaneranut uppernarsaataasut tassaapput massakkut INI-A/S-ip siulersorneqarnerata pisortaasa oqartussaasuisa pisortaqafimmut saaffiginnissutigisarsimasai ukiut ingerlanerini massakkut tusarneqarlutik akissuteqaammi erseqqissumik oqaatigineqarmata.

 

Imminut qiviartassuugut nammine uagut killiliussagut ilaanni amigaraangata aporfissanik pilersitsisarsimagaangatta aaqqinniagassaapput. Immitsinnulli qiviarluta aaqqinngitsoorsimasagut persaqutaalersimappata aaqqinniartussaagatsigit uani oqallinneq isumaqarpunga ullumikkut tamatumunnga ersiutaasoq ajoriinagassaanngilluinnaqqissaartoq.

 

INI-A/S-ip allanngortiterneqarnissaa allanngortiteriinnarluni oqartussaaffiit siammaaginnarluni aaqqinneqarsinnaanngilaq. Allanngortiterinerit ilisisarnarsilertullu allanngortiteqqikkaangatsigit aamma atuisut ineqartut eqqarsaatigisassavagut.

 

Taamaattumik neriuppunga Inuit Ataqatigiinningaaniit oqaluuserigatsigit neriuutigaarput allannguutissatut makkua matumuuna siunnerfittut saqqummiunneqartut tassaasimassasut ingerlatsiviup pisortaqarfiullu akornanni isumaqaigiissutaallutik misilittakkat Inuit Ataqatigiit oqaaseqartutta oqaaseqarneratut misilittagaalersimasut INI-A/S-ip atuussimerani ukiuni arfineq marlunngulersuni ilumut qanoq atorneqassappat iluaqutiginiarneqalersaarpat.

 

Neriuppunga tamanna akuersaartumik isummerfigineqassasoq.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Qujanaq. Tassa akissuteqarninni kingullermik angumerinngitsuukkakka uterfigilaassavakka siullermik Attaviitsoq Otto Steenholdti nuannaarutigaara aamma uanga akissuteqaaterput soqutiginaateqartorujussuartut inuiatigiinnullu paasissutiissutiginiarneqartariaqartutut nalilersorakku.

 

Aamma nalunngilara INI-A/S-ip maanna upernaaq manna taamatut imalimmik aamma inuiaqatigiinnut saqqummersitsiniartoq. Eqqaamanerlunngikkukku tassa inoqutigiinnut inissianut tamanut agguanneqartussamik. Taamaattumik uani ilisimatitsissutigineqartut qularutigineqassanngilaq aamma uagut tungitsinniit pingaartikkatsigu sapinngisamik inunnut amerlanerpaanut apuunneqarnissaat isumaginiassallugu.

 

BSU eqqarsaatigalugit Otto Steenholdtip apeqquteqaatai uterfigilaassavakka Mikael Peterseni oqaaseqarfigilerukku. Kisianni kommunit suut toqqammavigalugit anisarsimanersut taakkua soorunami assigiinngitsuupput kommunimiit kommunimut kisianni qularutiginngivippara massakkut nutaamik kiffartuussinerit qanoq akeqarnerini aamma INI-A/S-ip saqqummiussisinnanngorsimanera taanna tunngavigalugu qularutissaanngitsumik kommunit amerlanerusut soqutiginnilernissaat uagut tungitsinniit naatsorsuutigaarput.

 

Taamaaliornikkut kikkuugaluruttaluunniit takusinnaanngussagutsigu kiffartuussineq pisiarput sunaanersoq aammalu qanoq akeqarnersoq. Taannalu iluaqutaassaqisoq INI-A/S-mut aamma naatsorsuutigaara.

 

Mikael Petersenip oqaaseqarnermini ilumoorluinnartumik oqaatigivaa sunaluunniit ingerlaavartumik nalilersorneqarluartariaqarpoq aammalu naleqqussaanerit pisariaqartinneqartut taakkua suliarneqartariaqarlutik aamma INI-A/S-mut tunngatillugu taamaappoq.

 

Soorunami Josef Motzfeldtip oqaatigisaatut aamma eqqaamasariaqarpoq allanngortiteriniaannarluni allanngortiterisoqassanngimmat. Aammalu allanngortiteriinnaavikkaanni soorunami sullissinerup pitsaassusaanut aamma tamanna sunniuteqarsinnaammat.

 

INI-A/S-ip illoqarfinni assigiinngisitaartumik sullissisarnera eqqaaneqarpoq Mikael Petersenip tungaaninngaaniit. Taanna aamma ilisimavara INI-A/S-ip aqutsisoqarfiani eqqumaffigineqartoq aammalu qanoq iliuuseqarfiginiarneqartoq. Tassa ilaatigut nunap immikkoortuini allaffissornerup agguataarneqarnerunissaa taanna kiffartuussinerup assigiiaarnerusup pitsaanerusullu tunniunneqarniarneranut siunnerfiuvoq tassani taamatut allanngortiterinermi.

 

Taavalu aamma soorunami aqutsisunngortut ukua nutaat sulisooreersut piginnaanngorsarneqarnerisigut siunissami immikkoortortani assigiinngitsuni piginnaanngorsarneqarnermikkut pisortanngorsinnaanerinik ilinniartinneqartalernissaat taanna isumaqarpunga aamma pingaaruteqartoq maluginiassallugu.

 

Nuaannaarutigivara siunnersuuteqartup aatsaat taamak ersaritsigisumik anguniagaqartumik saqqummiussaqarnerarmatigut taanna soorunami tusaatissatut tiguarput. INI-A/S-ip nunaqarfinni sullissinera tassanilu iliuusaasariaqartut annerusumik siunnersuuteqartumut tusaajumaneqarput. Ilisimavara A/S Inissiaatileqatigiiffik INI kommunit ullumikkorniit annerusumik suleqatigalugit aamma nunaqarfinni sullissinini eqqumaffigigaa. Aammalu taassumap pitsanngorsarneqartuarnissaa aamma siunnerfigigaa. Kisianni ataaseq avaqqunneqarsinnaanngitsoq tassaavoq aamma akissuteqaatitsinni allatarput tassalu kiffartuussineq sunaluunniit akeqarmat.

 

Aammalu kiffartuussineq annertooq piumagaanni taava aamma akiliutissaq annertunerunissaa naatsorsuutigisariaqarmat.

 

Taamaattumillu tassani nalilersuinerit INI-A/S-imi eqqumaffigineqarlutik ingerlanneqartuarnissaat naatsorsuutigilluinnarpara. BSU aqqutigalugu illuutillit illui qanoq aaqqiisoqartariaqarneranik Mikael Petersenip ujartuineranut atatillugu ilaatigut oqaatigerusuppara akissuteqaatsitsinni oqaatigisarput tassaavoq taarsigassarsianik ulluinnarni sullissineq ilaatigut massakkut nalilersoratsigu qanoq iliornikkut aningaaserivinnut assingusunut allaffissornikkut sullissineq nuunneqarsinnaannginnersoq massakkut misissorparput.

 

Tassani ilaatigut aamma siusinnerusukkut misilittakkagut eqqarsaatigalugit taanna nalilersorparput naluneqanngitsutut siusinnerusukkut maani ilinniarnerminnut atatillugu attartorsimasat taakkua allaffissornikkut nakkutigineqarnerit Hjemmestyrep iluaniikkarluarput. Kisianni pisariinnerusumik akikinnerusumillu paasineqarmat aningaaserivimmit taakkua nakkutigineqarneri suliarineqarnerilu ingerlanneqarsinnaasut taava Inatsisartut Naalakkersuisullu aalajangerpaat taakunga nuutsinneqarnissaat.

 

Aamma imaassinnaavoq misissuinigut BSU-p sullinneqarnerinut atatillugu tamannarpiaq takutikkaat. Taamaassappallu taava naatsorsuutigaarput aamma assinganik iliuuseqarnissarput.

 

Kisianni BSU eqqarsaatigalugu illuuteqarneq aammalu ukiaq eqqartuinitta kingunerisaanik Naalakkersuisut Inatsisartuniit peqquneqarnikuupput tamakkiinerusumik BSU eqqarsaatigalugu aaqqiissuteqarnissaq ukiamut saqqummiutissagaat. Taannalu Inatsisartut Naalakkersuisuniit naatsorsuutigaarput suliarissallugu. Aammalu kommunini amerlaneruleraluttuinnartuni BSU-nik illuutillit peqatigiiffinnik pilersitsiortorneri aammalu ilisimavara peqatigiiffinni sulisut taakku ilaatigut naatsorsuutigigaat ukioq naatinnagu kattuffiliornissartik.

 

Taamatut atuisut suliuniuteqarnerat Naalakkersuisut tungaaniit tapersersorluinnarparput aammalu taamatut suliniuteqarneranni soorunami malinnaallutalu ikiuussinnaagutta ikiuunniarnissarput naatsorsuutigaarput. Qujanaq.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit, partiip oqaaseqartuata avataatigut.

Qujanaq. Tassa siullerminguna oqallinnissamik siunnersuuteqartut ilaatigut aappassaani oqarnermini oqaatigimmagu Naalakkersuisut aatsaat taamak pitsaatigisumik siunnerfeqarlutik INI-A/S-mut tunngatillugu siunissamut saqqummiussaqarneranni aamma Naalakkersuisut ilaatigut ersarissumik akinninnerat aallaavigalugu paasisassat assigiinngitsut Inatsisartuni saqqummiunneqarnissaat pisariaqarmat maanngartunga.

 

Tassa siullermik ersarissumik oqaatigineqarpoq INI-A/S 1995-mi pilersinneqarmat taamanikkut siunertaanikuuvoq najugaqartut annertunerpaamik oqartussaaqataanerat taanna aallaavigalugu assigiinngitsutigut aaqqissueqataasinnaasut. Tassa imaappoq najugaqartut ineqarnermut akiliutit aalajangersarsinnaavaat. Aserfallatsaaliinerit pitsanngorsaatit assigisaallu aamma oqartussaaqataanermikkut tamakkua aalajangersaavigisarsinnaavaat.

 

Kisiannili peqatigiiffiit assigiinngitsut ingerlanneqarnerini taamanikkullu malinnareernikuuvoq allattoqarfinninngaaniit tassa qitiusuninngaaniit killilersorneqarlutik taamanikkut aallartereerneqarnikuupput. Imatut oqarfigineqaramik aktieselskabiummat taava una budgeti naammassineqarnikuusoq atsiortariaqarparsi.

 

Soorunami peqatigiiffimmik ingerlatsiniat qulaaninngaaniit taamatut piumaffigineqarneq taamak sakkortutigisoq INI-A/Siumut-iminngaaniit tunngavigalugu suliniarnissaminnut ingerlatsinissaat naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Taamaalilluni peqatigiiffiit kattuffiillu ingerlasinnaanngillat qulaaninngaaniit aalajangersarneqarnertik tunngavigalugulu.

 

Aamma regionikkaartumik allanngortitsiniarnermi imaluunniit regionikkaartumik aaqqissuussiniarnermi paasisariaqarparput massakkut taamatut siunnerfeqarnermi taamatut sisamariaammik ingerlatsineq ingerlanniarneqarnersoq. Tassa siullermik pisortaqarfik ineqarnermut pisortaqarfik maani ineqarnermut tunngasunik ingerlaqarpoq. INI-A/S-ip qullersaqarfia Sisimiuniittoq qanoq pineqassava?

 

Taassumap saniatigut regionikkaartumik aamma ingerlatsinermi suminngaaniit kikkunninnganiillu aamma sulisulersorneqassava? Kommuneqarfinni INI-A/S-ip allaffeqarfii qanoq pineqassappat. Tassami sisamariaammik massakkut ingerlatsisoqarpoq. Annilaanganartua uaniippoq regionikkaartitsinerup kingunerisaanik taava kommunit mikinerusut sulisutigut kiffaartuussinikkut annertoorujussuarmik piiaaffigineqarnissaat.

 

Taanna Naalakkersuisut siunnerfigisimappassuk taanna oqaatigineqartariaqarpoq. Tassami taamatut siunnerfeqartoqassappat naatsorsuutigineqartariaqarmat kommunit mikinerusut INI-A/S-iminngaaniit sullinneqarnerminni anialernissaat. Tassami tamatta kissaatigisaraarput innuttaasut qanimut tikillugit suleqateqarnissaq. Aammalu ineqarnermut tunngasuni tamanna saneqqunneqarsinnaanngimmat.

 

Aap naleqqussaasariaqarpugut aamma puigortariaqanngilarput inatsisiliortutut aalajangiisarnitsinni kukkusunik saqqummiisoqartarnera tunngavigalugu aamma Inatsisartut aalajangertinneqartarmata. Soorlu tamatumani puigortariaqanngitsoq tassaavoq ineqarnermut akiliutit Inatsisartut naatsorsuutiginikuuvaat inunnut aalajangersimasunut taakkua annertuumik akilillinermik kinguneqassasut. Kisiannili naatsorsuinerit inatsit akuersaarneqareermat paasineqarpoq tamanna killormut ingerlasoq.

 

Ineqartut oqartussaaqataanerata nukittorsartariaqarnera taanna tamatta qularnanngitsumik saneqqussinnnaannginnatsigu taamaattumik aamma allannguinissami tunngatillugu paasissutissat tamakkerlugit Inatsisartunut qaqinneqartariaqarput. Oqareernittuut Naalakkersuisut ilaatigut ersarissartariaqarmassuk regionikkaartumik taamatut pilersitsinerup kommunini mikinerusuni sullissinerup ajorseriarnissaanut sunniuteqarsinnaammat.

 

Tassa tamatta aamma ilisimavarput aamma soorlu Josef Motzfeldtip oqaatigereeraa innuttaasut INI-A/S-ip sullissinera ilikkaleruttoraat taava aamma allanngortiterineq aallartinniarneqalerpoq. Allanngortiteriniarnermilu qularnanngitsumik aamma maannakkut paassissutissat itinerusut pinngitsoornatik annertunerusumik saqqummiunneqartariaqarput. Tassami qitiusumik eqiterineq taanna isumaqarpunga uanga annertunerusumik qimanniarneqartariaqartoq.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Qujanaq. Tassa oqaaseqartup kingulliup apeqqutai tunngavigalugit ersarissaaniaraluassuunga siullermik najugaqartut oqartussaaqataanerannut tunngasut ullumikkornit pitsaanerulersinneqarnissaat taanna siunnerfiuvoq. Tassungalu siunnerfigineranut atatillugu aaqqissuussinerit assigiinngitsut saqqummiunneqarnissaat kissaatigaarput suliarineqarlutillu INI-A/S-mit.

 

Ilaatigut takorloorneqartoq tassaavoq boligafdelingit 103-sut taakkua ikilisinneqarnerisigut taava nukittorsaasoqarsinnaasoq. Ilaasa aamma takorloorpaat immaqa kommunikkaartumik taamatut aaqqissuussisoqartariaqartoq. Oqarluni najugaqartut ineqartut pingasut sisamat ilaasortaassapput. Taavalu kommunimut ilaasortaq ataaseq.

 

Taamaaliornikkut aamma kommunalbestyrelseminngaaniit peqataasoqarluni tinnersaasoqarlunilu immaqalu aamma ingerlatsilluartoqarnissaanik soqutigisalimmik peqataasoqarnissaa kommunalbestyrelsit tassuunatigut aamma akuutinneqarnissaa aamma takorloorneqarsinnaasunut ilaavoq. Taamaattumik taassumap ingerlaavartumik sulissutiginissaa pingaarpoq. Aamma taassumap pitsaanerusumik ingerlanneqarsinnaanngornissaanut atatillugu maannakkut INI-A/S-ip tungaaninngaaniit kiffartuussinerit assigiinngitsut qanoq naleqarnerinik saqqummiussap soqutiginninneq annerulersissagaa qularinngilarput Naalakkersuisut tungaaninngaaniit.

 

Ilaatigut massakkut takuneqarsinnaanngussagami marlunnik viceværteqarneq qanoq naleqarpa immikkoortortamut tassunga. Imaluunniit toqqarneqarsinnaassava nammineq aputaajaaneq ingerlanneqarpat taava ingerlatsinermut akiliutit qanoq atsigisumik appartinneqarsinnaappat. Tassa tamakkuupput najugaqartut peqatigiiffiinut aalajangigassanngorlugit siunissami kiffartuussineq qanoq ittoq pisiariumanerlugu nammineq aajalangersartassagaat takorloorparput. Taannalu anguniarlugu suliniartoqartoq nalunngilara.

 

Qullersaqarfiup Sisimiuniiginnarnissaa naatsorsuutigaara. Kisianni A/S Inissiaatileqatigiiffik INI siulersuisoqarpoq aqutsisoqarlunilu taannalu allanngortinneqassappat qularinngiivippara pisussaaffimmisut aamma isigissagaat tamanna piginnittunut nalunaarutigissallugu.

 

Regionikkaartumik imaluunniit nunap immikkoortuini aggululluni massakkut INI-p sullissiniarnissaanik oqariartuuteqarneq imatut paasisassaavoq. Ilumoorpoq illoqarfinni ataasiakkaani assigiinngisitaarpallaartumik ingerlatsisoqarmat. Taanna pisortaqarfimmi naammagittaalliuutit tunngavigalugit takusinnaavarput ilaanut pitsaasumik ingerlatsisoqarpoq kisianni aamma ilaanut pitsanngorsarneqartariaqartunik peqarluinnarpoq.

Taannalu tunngavigalugu aamma INI-A/S-ip nammineq nalilersuinera tassani aallaavigalugu nalilersorsimavaat regionikkaartumik nukittuumik tassani allaffeqartariaqarpugut taassumalu suliarissavaa assigiinngisitaarnerusumik imaluuunniit assigiiaarnerusumik sullissinerup illoqarfinni tamani tunniunneqartarnissaa. Tassa taanna siunertaavoq INI-A/S-ip tungaaninngaaniit. Aamma siulersuisut taamatut siunniussaqarsimanerat ilaatigut puigussanngilarput aamma tunngaveqarmat Inatsisartuniit piumasaqaatigineqartuarmat Naalakkersuisunut piginnittut sinniissaattut oqariartuutigisariaqaraat allaffissornerujussuaq taanna annikillisarneqartariaqartoq. Taamaattumik INI-A/S-ip siulersuisui taamatut siunnerfeqarsimassappata aamma tupinnartuliaagunanngilaq.

 

Aamma sullissiniaannarluni sullissiniarneq soorlu allanngortiteriniaannarluni allanngortiterisarneq taanna siunertaqanngilaq sullisiniartoqartussaasoruna pitsaasumik sullissineq tunniussinnaajumallugu. Siulersuisullu INI-A/S-imi pisortatik ilagalugit nalilersuinerat tassaniippoq nunap immikkoortukkuutaartumik sullissineq taamatut agguataarutsigu taava pitsaanerusumik sullissisinnaanissarput naatsorsuutigaarput.

 

Taakkulu pillugit paasisitsiniaasoqarnissaa nalunngilara INI-A/S-ip tungaaninngaaniit pilersaarutigineqartoq upernaallu ingerlanerani pinissaa naatsorsuutigaara.

 

Ineqarnermut akiliutit uunga tunngassuteqanngikkaluartut eqqaaneqallatsiarpoq aamma Lars Sørenseniminngaaniit tassunga tunngatillugu oqaatigerusuppara Naalakkersuisuni paasissutissatut pigisagut tamaasa aamma Inatsisartut ataatsimiititaliai assigiinngitsut marluk taakkua pimmatigit taakkulu tunngavigalugit aamma aalajangiinerit ingerlanneqartut Naalakkersuisuniit oqaatigisareerparput nalunaarutikkut ilaatigut boligsikrinngimi procentinngorlugu tunniunneqartartut eqqarsaatigalugit.

 

Tassani nalilersuinerit ingerlapput qanoq sunniuteqarneranik tassani nalilersuinermi suleqatigiissitami ineqarnermut pisortaqarfik isumaginninnermut pisortaqarfik aammalu aningaasaqarnermut pisortaqarfik nalilersuinermi tassani peqataapput. Nalilersuinerillu taakkua toqqammavigalugit allanngortitsinissamik pisariaqartitsisoqarpat taava taakkua siunnersuusiaralugu Naalakkersuisunut saqqummiutissavaat taamaaliornikkut nalunaarut allanngortinneqarsinnaammat.

 

Taamaattumik nalilersuinerit taakkua pereerpata taava tamatuma apeqqutip Naalakkersuisuni aamma uterfigineqarnissaa naatsorsuutigaarput.

 

Tommy Marø, Siumut.

Oqaasissakka amerlarnerit aamma Naalakkersuisup ersarissaassutigereermagit. Una naatsunnguamik oqaatigilaavinnarlugu tassa uani oqaatigineqarmat aamma ilaatigut allamut saasaarinertut nalilerneqarsinnaammat tassalu 1995-mi A/S Inissiaatileqatigiiffik INI pilersinneqarnermininngaaniit maannakkumut ukiut arfineq marluk sinneqalaartut ingerlareerput. Tassalu 1995-mi januarip aallaqqaataani kommunininngaaniit A/S Inissiaatileqatigiiffik selskabitut aallartimmat tassunga nuuttut amerlanerpaarpaat ingerlaqataasimapput.

 

Kommunit ataasiakkaat soorlu aallaqqaataaniit Qaqortoq aammalu Aasiaat peqataasimanngillat tassani ullorlu manna tikillugu aamma namminerisaminnik ininik attartortitsisut ingerlallutik. Taannalu aamma attartortuninngaaniit ajorineqaavinnani maannakkut attartortitsineq kommunimit ingerlanneqarluni.

 

Uanga isumaqanngilanga maannakkut Naalakkersuisut siunniussaqarnerminni aammalu A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p siulersuisuisa maannakkut siunniussimasaat tassalu nunap immikkoortuinut siammartiterinissaq attartortut taanna nammineerlutik kissaatigisaat taamaasilluni maannakkut siunnerfiulluni naammassiniarneqartoq isumaqarpunga maani issiasugut aammalu inatsiliortuusugut taanna iluarisimaartariaqaripput.

 

Imaattariaqanngimmat aammalu kipparissumik sullissineq ingerlasariaqanngimmat assersuutitut taallugu tassa Nanortalimmi arlaanik suliassanik suliakkiisimasoqartillugu tappavani Sisimiut aqqutigineqaqqaartarnera piunnaarlugu kisiannili nunap immikkoortuini sullissinerup eqaallisarneratigut taamaasilluni Nanortalimmiut sukkanerusumik sullinneqartussaanerat tassani anguneqassammat.

 

Isumaqarpunga apeqqusersortariaqannngikkipput maani uagut inatsisiliortuusugut maannakkut inuit kissaataat atuisut kissaataat naammassiniarlugu Naalakkersuisut aammalu A/S Inissiaatileqatigiiffiup siulersuisuisa siunniussaqarsimanerat maannakkutut isikkoqartillugu saqqummiunneqartoq Naalakkersuisunut aamma. Aammalu allat Naalakkersuisut siunniussimasaat tassalu atuisunut pitsaanerusumik kiffartuussinissaq maannakkut siunniussaq taamaasilluni naammassiniarneqarmat. Ukiut arfineq marluk ingerlareerneranni atuisut naammaginninngeqalutik arlaleriarlutik tusagassiutit aqqutigalugit maalaartarput. Aammalu isumaqarpunga ukiut arfineq marluk atuukkaluarnerininngaaniit sukkulluunniit maani inimi allanngortiterisinnaanerput ammaffigisariaqaripput apeqqusersornagu. Tassani qitiulluinnarmata atuisut attartortut.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Tassa tupinnanngitsumik soorunami assigiinngitsunik sammivilimmik oqallinneq soqutinarluinnartoq ingerlanneqarpoq suli annertunerusumik oqaaseqarfigineqarsinnaagaluarpoq. Kisianni oqaatigineqartut kingulliit minnerunngitsumik Josef Motzfeldtiminngaaniit oqaatigineqartut taakku oqaaseqarfigilaassavakka siullermik.

 

Tassa tamanna naluneqanngilaq aamma inuiaqatigiinni sumiluunniit inissisimasuni naluneqanngilaq A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p suliassai suusut aamma naammassiniagassai suusut. Kiffartuunneqartut taakkua ullut tamaasa naapittuartuuvaat. Aamma inatsisitigut killiuliussat Inatsisartuni aalajangersarneqartut Naalakkersuisuni aalajangersarneqartut taakkua aallaavigalugit INI-p sullissivoq. Tamanna aamma arajutsisimanngilarput.

 

Aamma nalunngilluinnaqqissaarpara pitsassuarnik INI-A/S inuiaqatigiinni kiffartuussinermini ingerlataqartoq. Tamanna oqaatiginngitsuussanngilarput aamma ajunngitsorpassuarnik aamma ingerlataqarpoq. Aamma iluaqutaasunik. Kisianni sullissineq taamak annertutigisoq INI-mi ingerlanneqartoq talittafinnik nakkutilliinerminngaaniit inissianik attartortitsutut ingerlatsilluni allaat sanaartornermi ilaatigut ilaanni nakkutilliilluni assigiinngitsorparujussuarnik piumasaqaateqarfiuvoq.

 

Tamaattumik uagut pisussaavugut nalilersoqqissaassallugit pissutsit taamaattut ilumut tulluarnersut. Pitsaanerusumik aaqqissinnaagutsigit taava aaqqinniartigit akisussaaffiillu allatut aaqqissuuteqqillugit. Tassa uani siunertaavoq uani oqallinnermi.

 

Taamaattumik iluarisimaarpara Naalakkersuisut akissuteqaamminni ilanngullugu erseqqissumik oqaatigimmassuk INI-p suliassani taakkua attartortitsinermut tunngasut suliariniarligit taavalu akisussaaffiit assigiinngitsut allat pikkoriffigisaat allat ingerlalluarsinnaasaat allanut tunniunniarligit.

 

Tassa taanna qitiuvoq uani oqallinnermi. Taamaattumik ajorusuutissanngilluinnaqqissaarpoq pitsaanerulersitsiniarluni sulerusukkaanni aammalu piviusunngortitsinissamut piumassuseqaraanni taamaattumik ajorusuutissaqanngilaq anitsissalluni oqaaseqassallunilu.

 

Naalakkersuisut saqqummiussaanni ilanngullugu saqqummiunneqartut tassaapput soorlu aamma aappassaanik Naalakkersuisup oqaaseqarnermini oqaatigisai sulisutigut pikkorissaanerit aqqutigalugit aamma sullissinerup pitsaanerulersinneqarnissaa taanna anguniarneqartariaqartoq. Tamanna aamma pissusissamisoorluinnaqqissaarpoq. Tassami nalunngilarput INI-A/S-imi sulisut taarseraattaqisut minnerunngitsumik INI-p qullersaqarfiani sulisut.

 

Aammalu taamaalillutik taarseraannerujussuisa ilaatigut sullissinerit kinguarsartarpaat pitsaassusissaq piumasarineqartoq apparsartarpaat. Isumaqarpunga nunatsinni najugaqavissunik INI-A/S-mi sulisut minnerunngitsumik qullersaasut taarsersorneqarpata aamma siunissami aalaakkaanerullutik taava innuttaasunik sullissineq aamma annertuumik pitsanngoriaateqarumaartoq.

 

Tassa tamarmik tamakku tamarmik atapput aammalu immikkut iliornikkut allatut ajornartumik aaqqinniagassaariaqartut.

 

Sanaartorneq eqqarsaatigalugu nakkutilliisarnermut tunngasortaani saqqummiunneqartumi Naalakkersuisuniit aamma paasinarpoq taanna immikkuullarissumik inissinniarneqartoq. Aamma tamanna qularutiginngilara pitsaasumik sunniuteqassasoq. Tassami sanaartorneq annertoorujorujussuarmik ingerlanneqartarpoq INI-A/S-imi taamaalillunilu aamma aningasarsiornikkut piffinni assigiinngitsuni sunniuteqarnera annertoorujorujussuulluni.

 

Ilaatigut ajortitsiniaasumik nipeqanianngikkaluarlunga aamma piffippassuit tikittarakkit ukiut ingerlarsinerini. Maani inimi oqaatigisariaqarpara sanaartornermik suliaqartut namminersortut kalaallit aamma naammagittaalliutigisaqimmassuk inimi sanaartornikkut agguaassisarneq suliassatigut.

Tamatta taanna arajutsisimanngilarput. Aamma tassaniippoq suliassaq pitsanngorsagassarput. Qularutiginngilaralu aamma isumaqatigaara Naalakkersuisut akissuteqaamminni taammassuk sanaartornermi tunngasortaa taanna immikkoortiallallugu immikkut naatsorsuuteqartillugu taanna ingerlanneqartariaqalersoq.

 

Aamma neriuppunga tassunga tunngatillugu nakkutilliinerit soorlu kommuninut kommunit sapinngippassuk nakkutilliinermut tunngatillugu aamma taanna piviusunngorpat taava aamma pitsaanerusumik nakkutilliinerit aamma ingerlanneqarsinnaalernissaat isumaqarpunga qulakkeersinnaagipput.

 

Tamakku tamarmik uaniipput akisussaaffiit pisussaaffillu agguataarneqarsimaneranni. Taamaattumik Josef Motzfeldtip oqaaseqarnerminni ilanngullugu aamma taasaa taariigara tassa INI-A/S-ip iluani akisussaaffiit pisussaaffiillu agguataarneqarsimaneranni ingerlatsisuuneq nakkutilliineq naammagittaalliuteqarfiusinnaanerlu taakku ilanngullugit aaqqissuusseqqinnermi aamma nalilersuinermi tunngavigineqartariaqarput suliassanut sunulluunniit sammigaluarpata. Isumaqarpunga taakkua pingaartillugit aaqqissuussineq ingerlanneqarpat taava aamma inuiaqatigiinni sullissineq paasiuminartoq pitsaasorlu pisariitsorlu aamma naammassiniarneqarsinnaasut.

 

Soorunami sorparujussuit tikissinnaagaluarlugit naggataatigut nunap immikkoortuini aaqqiissuusiniarnermut tunngasunik oqaaseqartut aammali Inuit Ataqatigiit tungaaninngaaniit apeqqutigineqartut paasinartorujorujussuupput. Taaamatut aaqqissuussissagutta soorunami pilersaarusioqqaartariaqarpugut. Aamma taanna Naalakkersuisup akissuteqarnermini aamma eqqaavaa. Kommunit tassani avaqqunneqarsinnaanngilluinnarput.

 

Akisussaaffiit pisussaaffiillu agguataarnerat allanngortinneqartussaavoq inatsisitigut INI-A/S-ip tunngavigisai aamma tassani attorneqartussaapput. Taamaattumik nunap immikkoortukkaartumik ineqarnikkut ingerlatsineq sanaartornikkut ingerlatsine aaqqissuunneqassappat taava pilersaarusiorneq annertooq kommunit peqatigalugit ingerlanneqartariaqarpoq. Aammalu pilersaarusiaq Inatsisartuni oqallisigineqaqqaartariaqarluni immikkut.

 

Tamanna arajutsisimanngilarput. Imaaliinnarlugu INI-A/S-ip iluani aaqqiinnagassaanngitsoq tamatta nalunngilarput. Kisianni Naalakkersuisut taamatut aaqqiisinnaanermut aamma INI-A/S-ip siulersuisuisa kissaatigisimasaat aallaavigalugu massakkut saqqummiussaat uanga imatut paasivara taamatut siunnerfeqarsinnaaneq Naalakkersuisut ilanngullugu misissoqqissaaraat.

 

Taamaattumik misissuinerit ingerlaqqittussaassapupt tassani. Taamaalillunilu suliassat tassunga tunngasut ersarinnerusunngorpata qularutiginngilara Inatsisartuni saqqummiisoqarumaartoq.

 

Ila pissanganartorpassuugaluarput INI-A/S-ip sammisai annertunerusumik oqaaseqarfigissallugit. Kisianni qujaqqerusuppunga taamak ititigisumik aammalu sukumiitigusumik INI-A/S pillugu oqallisissiama oqallisigineqarnera ingerlanneqarmat.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit, partiip oqaaseqartuata avataasigut.

Tassa maanga qaqeqqinninnut tunngavigivara ilaatigut Naalakkersuisoq akissuteqarnermini aammalu oqallissaarummik siunnersuuteqartup paasinninnerat imminnut assortuukkamik. Tassa siullermik Naalakkersuisup oqaatigivaa nunap immikkoortuini allanngortitsisoqassappat tamanna INI-A/S-ip ulluinnarni aqutsisuisa aalajangersartariaqaraat. Aatsaannguarli oqallinnisamik siunnersuuteqartup oqaatigalugu Inatsisartuni tamanna isummerfigineqartariaqarmat.

 

Kingullermik oqaluttoq uagut Inuit Ataqatigiinniit soorunami taperserusupparput. Tassami maannakkumut Inatsisartut annertunerusumik oqallinnerat peqqaanngiivillugu allanngortitsiniartarnerit tamakkua qimanneqartariaqarput. Naalakkersuisut anguniagaat taamaalilluni imminut assortuuttunngortinneqartarmata.

 

Naalakkersuisoq apeqqikkusuppara taamatut nunap immikkoortuinik allanngortitsiniarnermi kikkunuku pilliuteqassasut. Qitiusumik allattoqarfik Sisimiuniittoq ikilisaavigineqassava. Imaluunniit piffiit ataasiakkaat soorlu assersuutigalugu Narsaq tallimanik sulisoqarsimappat Narsami sulisoq ataasiinnanngortinneqassava, taavalu regionimukartinneqarnerani taava sulisut Qaqortumut nuunneqarlutik.

 

Pissutigalugu aamma taassumap ilisimaneqarnissaa tamatta ilisimaqqissaartariaqarparput maani. Tassami ilisimaqqissaanngikkutsigu qanimut innuttaasut oqartussaaqataanerat aamma nukittorsarneqarnavianngilaq. Taamaalilluta aamma nukissaqarnavianngilagut najugaqartut oqartussaaqataanerisa nukittorsarnissaanut. Taanna apeqqut erseqqissumik akineqartariaqarpoq aammalu uanga isumaga malillugu tamanna INI-A/S-imi ulluinnarni piginnittut sinnerlugit kiffartuussisut aalajangersaavigisinnaanngilaat. Tamanna Inatsisartut aalajangersartariaqarpaat,

oqareernittuut tamanna politikkikkut anguniakkamut tulluuttutut oqaatigineqarsinnaanngimmat.

 

Aamma attartortumiit piginnittuunermut taanna inatsisissap aappassaaneerlugu suliarineqartussaavoq. Massakkut inatsisiliortoqarsinnaanngilaq kommuninut sisamanut tassa nunap immikkoortuinut eqitikkanut inatsisit naapertuuttunngorsarlugit.

 

Attartortumiit piginnittumut maannakkut inatsisiliarisarput kommunini sisamani taamaallaat atorneqarsinnaavoq. Kommunini 14-ni atorneqarsinnaanngitsutut ilaatigut bankininngaaniit oqaatigineqareermat. Aamma INI-A/S-p allanngortitsinniarnerini nunap immikkoortuinut allanngortinniarnerini tamakkua pinngitsoornatik aamma Inatsisartuni sukumiisumik eqqartorneqartariaqartut.

 

Jørgen Wæver Johansen, Ineqarnermut Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq.

Inatsisartuniit naatsorsuutigaara ataatsimik siunnerfeqartugut. Tassalu inissianik attartortut taakkua pitsaasumik sullinneqarnissaat. Taanna tamatta siunnerfigaarput. Allaffissornikkut tamatuma qanoq pitsaanerpaamik ingerlanneqarnissaa taanna siulersuisut aqutsisuusullu ulluinnarni akisussaaffigaat. Aamma taamaappoq INI-A/S-mut tunngatillugu.

 

Taamaattumik nunami maani allaffissornikkut ingerlatseqatigiiffimmik tassani ingerlatsineq akisussaaffigalugulu taakku ingerattussaavaat. Tassalu siulersuisut aqutsisullu piginnittut saqqummiuttarpaat ukiumoortumik ataatsimeersuarnermi. Qularutigineqassanngilarlu maani ilaatigut ullumikkut isummersuutigineqartut Inatsisartuninngaaniit aamma piginnittut oqariartuuteqarnissaminnut soorunami ilanngullugu nalilersorumaaraat.

 

Inatsisartut inatsisiliortuupput. Taamaattumik allaffissornikkut sumi qanoq ingerlatsisoqarnissaa aalajangersartussaanagu aktieselskabinut tunngatillugu. Aktieselskabini bestyrelse direktionilu tassa ulluinnarni aqutsisuusut taakkua akisussaammata.

 

Attartortumiit piginnittumut tunngatillugu oqaatigineqartumut tunngatillugu ilisimatitsissutigissavara ataasinngormat unnukkut Inatsisartut tamarmik assigiimmik qaaqquneqarsimammata soqutinnikkunik ilisimatitsinissarput naatsorsuutigatsigu. Ilisimatsitsinermi tassani apeqqutigineqartoq taanna ilaatigut aamma oqaluuserineqartunut ilaavoq. Siunissami qanoq aaqqissuussisoqarsinnaanersoq. Taamaattumik taamani aamma Lars Sørensen periarfissaqarnini najoqqutaralu takkussimasuuguni assinganik aamma paasitinneqarsimassagaluarpoq.

 

Paasitinneqarsimassagaluarpoq imatut Naalakkersuisut siunnerfigigaat sapinngisamik aaqqissuussat taamaattut siunissami ataatsimoorussamik aaqqinneqartussanngorlugit iluseqartinneqalernissaat una siunnerfigalugu aaqqissuussinerit suugaluartulluunniit nunatsinni sapinngisamik tamarmi atuutsinneqalersinnaanissaat siunnerfigalugu. Taamaattumik tamakkua suliarineqarput aamma Inatsisartuni uterfigineqassaqqaarput.

 

Anders Andreassen, ataatsimiinnermi aqutsisoq, Inatsisartut Siulittaasuata tullia, Siumut..

Qujanaq. Tulliullunilu oqaaseqassaaq Simon Olsen, Siumut partiip oqaaseqartuata avataasigut. Taavalu eqqaasitsissutigilaassavara erniinnannguaq immikkoortumut tullermut ikaarsaarnissatsinnut maani inersuarmiittut amigarmata.

 

Simon Olsen.

Aap tassa naatsuaraarannguussaaq. Oqallinnerup sivitsuluttup kingunerinngisaanik kisiannilu malinnaanikkut aperisariaqalerpunga maannakkut regionaleseeriinissamut tunngatillugu massakkorpiamut ukiuni 95-minngaaniit ukioq mannamut kvadratmeterimut INI-p sullissinerminut aningaasat pissarsiarisartagai qanoq nikitsigissappat. Qanoq qaffatsigissava? Qujanaq.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Uanga naatsuararsuarmik oqaaseqalaarniarpunga uani pineqartumik eqqartukkatsinnut massakkut aamma sangusoorpugut akiliutit ilaatigut kingullermik aatsaannguaq qaqisuminngaaniit eqqartorneqarput. eqqarsaatigisariaqarparput ineqarniarnikkut ajornartorsiut nunatsinni angisoorujussuuvoq. Aammalu oqaatigineqarpoq nalunngilarput ukiut arfineq marluk massakkut missariinnalerpaat A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p atulerneraninngaaniit. Nutaajuvoq taanna ineqarnermi aqutseriaaseq. Aammalu taassumap ukiup ingerlarani amerlasoorujorujussuit inuiaqatigiinnit tusartuartarpagut pitsaanngequtai aamma pitsaaqutai.

Naalakkersuisut uani saqqummiussinerminni aallartinneraniinngaaniit isumaqanngikkaluarama isumaqatigeeqigatta taammak annertutigisumik sivisutigisumillu maani oqallinneq ingerlanneqassasoq.

 

Partiimmi oqariartuutaaninngaaniit ersarilluinnartumik tamatta tapersiinerput ersarimat. Allamunaa sangusoorpugut kisianni aamma una puigortariaqanngilaq Lars Sørensenip oqaatigisaa taanna illoqarfinnut sisamanut tunngasunik sanaartorniarneq soorunami sukumiisumik suli ineqarnermi aamma oqalligisigineqanngilarluunniit. Immikkoortuni angisuuni sisamani sanaartorneq eqqaasat, kisianni ineqarneq kipinavianngilaq oqallinnissani. Aamma ukiamut ilimagivara annertunerusumik tassani aamma oqallittoqarumaartoq. Aamma ataatsimiititaliaq aatsaat ataatsimeeqattaarluni aallarteruttorpoq. Pitsaasuusinnaanngilaq illoqarfinni aamma inuerussakkani imaluunniit inunnik qimagakkani massakkut siammasissunik aamma sanaartorneq ingerlatilissagutsigu.

 

Eqqaamasariaqarparput ineqarnermi akiliutit inuiaqatigiinnut annertoorujussuarmik pingaaruteqartarput. Ukiut siusinnerusut kiap eqqaamassanngilaa Pamiuni sanaartorneqarujussuarnikuuvoq inissianik inigineqanngitsunik. Kukkuluttornerit tamakkua pisarsimapput ininik akiliutinik ingerlasoqartarsimasuuppat immaqa atorfissaqarnerusumik atorneqarsinnaagaluarpoq.

 

Soorunami Paamiuni taanna inuttusiartorneq allarluinnaavoq aamma inuit qinnuteqarsinnaanerat, kisianni akuerineqarsinnaanngitsortaa uaniippoq nunatsinni nalunngilagut ilaatigut inissiat sipporlufit ilaatigut sanaartortoqartarnikuuvoq aamma Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuani Paninnguup taanna eqqaaasaa isumaqatigilluinnaqqissaarpara inissianik sanaartortaneq ilaatigut namineerluni illulianik naammassineqanngitsoortarnerpassuit eqqaassai ilumoorluinnaqqissaarmata. Taannarpiaavorlu pissutaasoq siorna uagut tassa Ammassalimmut angalaneq taanna eqqaasitsissutigalugu ineqarnermut ataatsimiititaliami angalanikuuvugut.

 

Aamma taamanikkut peqataavutit. Taamanikkut takusimavagut pingaartumik Isortumi illuliat napparaluaannakkat ilaa iningajaannartut amerlasoorujussuit tassanilu tunngavilersuutigineqartoq uaniippoq illuliassanik taamatut nassiussuinermi atortussanik amigartunik nassitsisarsimaneq. Sanaartoraluartik unittortarsimapput atortussat amigaatigineqarmata. Tassa nassiussuunneqartut tamakkiisumik atorneqanngimmata. Taamaattut siunissami isumaqarpunga inuiaqatigiinnut akisuvallaartut asuli napaannartut aamma nunaqarfinni amerlasoorujussuusaramata.

 

Uani oqaatigeqqerusuppara isummat pitsaapput aammalu aallariarnerit isummersuutillu Naalakkersuisuniit aamma siunnersuuteqartuminngaaniit aamma iluartinnartorpassuupput. Oqallinneq uani uninnavianngilaq. Aamma ukiamut qularnanngilluinnartumik annertuumik oqallinneq 2003-mut tunngatillugu arlaanik aallariarnernik siunnersuutinik saqqummersoqanngitsoornavianngilaq.

 

Taamaattumik uanga isumaqarpunga una oqallinneq aallartinneraninngaaniit isumaqataaffigereeratsigu tamatta partiit aammalu Kattusseqatigiinniit massakkut 2 tiimit taannaannaq aamma oqallisigilerparput aallartikkattali isumaqatigiippugut tamavitta siunnersuuteqartorlu isumaqatigilluinnarlugu Naalakkersuisut akissuteqaataat tamakkiisumik tapersersorlutigu.

 

Taamaattumik isumaqarpunga una oqallinneq massakkut unikkaluaruna aamma ajunngikkaluartorluunniit tunngaveqanngitsunik oqallisilerpugunaasiit. Qujanaq.

 

Lars Sørensen, Inuit Ataqatigiit.

Tassa Naalakkersuisumut oqaatigiinnassavara soorunami uagut gruppininngaaniit isumaqatigiittarpugut kina aallartissanerlugu Naalakkersuisut qaaqqusigaangata. Aamma Inuit Ataqatigiinniit atorfilinnik ullaakkut gruppernitsinni ataatsimiinnermi tamakkorpiaat pillugit qaaqqusinitta kingunerivaa Naalakkersuisoq Inatsisartuni periarfissiimmat.

 

Ineqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasuata soorunami Paamiuni pissutsit uanga pinngilakka kisiannili maannakkumut assigiinngitsutitigut misilittagaareertarsimasut eqqarsaatigalugit ilaatigut kommunini ataasiakkaani inuerussornikuupput pissutigalugu politikkikkut massakkut eqiterineq ingerlakkatsigut. Piffinni ataasiakkaani ilinniartut inissaqanngitsut assigiinngitsutigut piareersimanngitsut regionikkaarlugit Inatsisartuni aalajangersaanerit ingerlanneqartut tunngavigalugit. Maannakkut inuiaqatigiinni ajornartorsiorpugut annertoorujussuarmik.

 

Uanga isumaqarpunga nunaput ataatsimut isigineqartariaqartoq pinngitsoorani. Aammali periarfissat assigiinngitsut atorluarneqartariaqarput. Imaanngilaq allaffissornikkut imaluunniit aktieselskabip ataatsip kiffaanngissusertik atorlugu eqitertinniassagaatigut illoqarfinnut anginerusunut sisamanut.

 

Taanna siunertaasariaqanngilaq. Imatut erseqqissaatigivara pissutigalugu kiffartuussinerit kommuneqarfinni mikinerusuni ajorsiartuinnarnissaat taanna aamma unitsinneqartariaqarmat. Taammaakkami aamma A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut tunngatillugu allannguiniarnermi tamakkua aamma nalilersoqqissaarneqartariaqarput. Oqareernittut massakkut INI-A/S-ip sullissinera pitsanngoriartorpoq. Aammalu innuttaasut oqartussaaqataanerat aamma kommunini mikinerusuniimmat eqqaamaqqussavara.

 

Olga Poulsen, Inuit Ataqatigiit.

Qujanaq. Siullermik ineqarnermut ataatsimiititaliap siulittaasuanut oqartariaqarpunga pakatsigama. Tassami oqarpoq oqaluttarfimminngaaniit peqqussutissatut siunnersuutit ilaatigut suli oqaluuserineqarsimannginnerarlugit ataatsimiititaliamiit minnerunngitsumillu Lars Sørensenip eqqaasaanut namminersortuaqqanut tunngatillugu aamma oqaluuserineqarsimannginnerarlugit ataatsimiititaliami.

 

Isumaliutissiissutit atsiorneqareersut sisamat ippassaaninnguakkunni Inatsisartuni tamanut agguaanneqarput. Uagut Inuit Ataqatigiinniit imannak paasisarparput isumaliutissiissutit ataatsimiititalianinngaaniit atsiorneqarlutik Inatsisartunut ingerlateqqinneqarpata taava oqaluuserisassat taakku aappassaaneerneqarnissaminnut piareersimassapput. Naammassillutik oqaluuserineqarsimagamik.

 

Taamaattumik eqqumiiginarpoq ataatsimiititaliami siulittaasoq oqarmat oqaluuserisimanagit. Uani Naalakkersumut ippassaanikkunni ataasinngormat tassa eqqaasaani oqaloqatigiinnermut tunngatillugu eqqaalaarusukkiga punktimut 18-imut tunngatillugu. Tassalu aningaasalersuisarnermut tunngatillugu uagut Inuit Ataqatigiinniit apeqqutiginikuugatsigu taamatut entreprenørit aningaasalersorneqarlutik inissianik sanaartorsinnaanissaminnut tunngasumi taakkununnga sanilliullugit namminersortuaqqat kalaallit qanoq periarfissaqartinneqassanersut taamatut sanaartorsinnaatinneqarnissamut tunngatillugu. Taanna isumaqarpunga Naalakkersuisuniit aamma ersarissumik oqaatigineqartariaqartoq. Taakkua aningaasalersueriaatsit iluanni namminersortuaqqat piniarneqarsut. Qanorlu periarfissiuunneqarniarnersut.

 

Mikael Petersen, Siumut.

Naatsuararsuarmik. Tassa naatsoralaannguamik naggataarutaasumik oqaseqalaarniarpunga. Oqallinneq soorunami sivitsuloorpoq aamma taanna avaqqunneqarsinnaanngilaq. Inuiaqatigiinnut innuttaasunullu tamatsinnut suliffeqarfik attuisorujussuaq atasorujussuarlu oqallisigigatsigu.

 

Nunap immikkoortuinut tunngatillugu ineriartortsitsinissami aammalu soorunami A/S Inissiaatileqatigiiffik INI nammineerluni selskabitut allaffissornikkut sullissinissani ingerlattussaavaa. Taanna nalunngilluinarparput.

 

Kisianni puigoqqunngiinnarpara kingullermik oqaaseqarama taamatut aaqqissuussinerit A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-p sullissinermini ingerlatai inatsisinik assigiinngitsunik tunngavilippassuummata. Inatsisinik allannguinernik kinguneqartitsissappat nunap immikkoortuinik aaqqissuussineq. Taava inatsisit naleqqussartariaqarput. Tassa taanna arajutsisimanngilarput, kisianni soorunami selskabitut sullissinermini aaqqissuussiniaruni qanorsuaq aaqqissuussinnaavaa. Aamma piginnittut akuerisaannik naatsorsuutigilluinnarpara tamanna ingerlanneqartassasoq. Tassami innuttaasunik sullissiviit selskabiugaluartulluunniit Inatsisartut killigititaat killiliussaat inatsisit tunngavigalugit innuttaasut sullinneqarnerisa pitsaassusaat aalangersarneqartarmata.

 

Tassa sunaluunniit inatsisinik tunngaveqarpoq. Taamaattumik tulluassaaq aamma nunap immikkoortuini aaqqissuussineq pitsaassaqisoq naatsorsuutigaara. Innuttaasut qanimut tikillugit aalajangiisartut sullissilerpata. Aalajangiisarneq allaffissornikkut Sisimiuni massakkut tamarmi ingerlavoq nalunngilara.

 

Upernavimmiippata Qaanaamiippata suliassat imaluunniit kujataani Nanortalimmiippata tunumiippata kisianni Sisimiuni tamarmik aalajangerneqartarput. Allaffissornikkut aalajangigassat siaruarneqarsinnaappata nunap immikkoortuinut innuttaasut qaninnerullugit sukkanerusumik sullissineq ingerlasinnaasoq taanna takusinnaavara.

 

Taamaattumik allat nunatsinni attuisut suliassarpassuit inatsisinik kalluippata taava soorunami inatsit allanngortittariaqassooq.

 

Qujavunga taamak annertutigisumik oqallisissiaq sammineqarmat aamma naatsorsuutigilluinnarpara siunnerfiit assigiinngitsut Naalakkersuisut oqarneratut tusaaniarneqartussaammata aamma sunniuteqartumik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-mut aamma ilanngullugu apuunneqarumaartoq. Qujanaq.

 

Godmand Rasmussen, Atassut.

Ilaana naatsuararsuussaaq. Tassa kingullermik Inuit Ataqatigiit oqaaseqartuanut akissuteqalaarniarpunga. Una oqaluuserisaq taakkununnga aatsaannguaq siusinnerusukkut oqaluuserisimasatsinnut tallimanut attuumassuteqanngilaq una oqaluuserisaq. Immikkoorluinnaqqeqqissaarpoq taanna siusinnerusukkut oqallisiginikuuvagut.

 

Aamma isumaqassanngilatit aamma isumaqalersinniaqinanga uanga Inatsisartunut ilaasortatut aamma ataatsimiititaliami siulittaasutuut isumaqarnavianngilluinnarpunga sunaluunniit atsiorsimagukku naassaanngitsumik atuutissasoq. Inatsisiliat suulluunniit allanngorartuartinneqartarput isorineqaraangamik.

 

Ingerlaqqittuartarput Inatsisartut ataatsimiittarfianni. Kinaluunniit aamma allannguutissanik siunnersuuteqarsinnaatitaavoq. Una ataatsimiititaliami pingaartipparput soorunami sukkulluunniit arlaatigut saqqummertoqarpat isummersorsinnaaneq nutaanik eqqarsartuarneq inummut ajoqutaanngilaq. Imatut isumaqassanngilagut sunaluunniit atsiorsimagutsigu tassa taanna naassaanngitsumut atuutsinneqarumaartoq. Taamak isummertoqarsinnaanngilaq.

 

Jørgen Wæver-Johansen, Ineqarnermut, Attaveqarnermut Pilersuinermullu Naalakkersuisoq, Siumut.

Siullermik akissuteqarfigerusuppara Simon Olsen apeqqutigimmagu nunap immikkoortuinut aaqqissuussinerup kingunerisaanik A/S Inissiaatileqatigiiffik INI-iminngaanniit qanoq naatsorsuuteqartoqarnersoq ilaatigut kvadratmeterimut ingerlatsinermut akiliutigineqartartoq eqqarsaatigalugu.